Sở giáo dục và đào tạo Thanh hóa
Phòng giáo dục và đào tạo Thọ Xuân
Sáng kiến kinh nghiệm
Một số biện pháp nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức học sinh trường trung học cơ sở
Họ và tên: Vũ Thị Thanh
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị: Trường THCS Xuân Yên
Đề tài: Quản lý
1
Th¸ng 04 n¨m 2011
A ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LỜI NÓI ĐẦU:
Có thể nói, nhìn lại lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế
giới chúng ta đều thấy rằng giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng
trong công cuộc xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội
của mỗi quốc gia.Và những ai đã từng quan tâm đến lịch sử, các cuộc cải cách
trong lịch sử thế giới hẳn không quên cuộc cải cách năm 1868 ở Nhật Bản,
Minh Trị Thiên Hoàng đã xem "Giáo dục là chìa khoá" để mở cửa xây dựng đất
nước và đã thực hiện thành công cuộc cải cách đó. Đối với Việt Nam, từ xa xưa
ông cha ta đã rất chú trọng đến giáo dục, chất lượng giáo dục. Vua Lê Thánh
Tông một trong những người chú trọng đến giáo dục quốc gia đã cho khắc vào
bia Quốc Tử Giám rằng: "Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí mạnh
thì thế nước cường, nguyên khí yếu thì thế nước tàn".
Trong tiến trình thực hiện sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất
nước, nghị quyết đại hội Đảng lần thứ VIII cũng đã khẳng định: "Giáo dục là
quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển" , do đó
không thể xem nhẹ vai trò của giáo dục trong sự phát triển của xã hội, hoàn
thành sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong những năm qua,
đất nước ta đang chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu sắc và toàn diện.
Chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn rất đáng tự hào về tất cả các mặt.
Song đáng kể hơn hết là đời sống kinh tế và cơ sở hạ tầng của xã hội đã phát
triển rõ nét. Những thành công của giáo dục trong công cuộc đổi mới là động lực
quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế – xã hội.
Tuy nhiên, trong sự thành công đó, một vấn đề đáng lo ngại hiện nay đó là
vẫn còn một bộ phận học sinh có hành vi lệch chuẩn về đạo đức như: vi phạm
về luật giao thông, gây gổ đánh nhau, chây lười trong học tập, bỏ học, bỏ tiết, đi
học muộn, nói tục, vi phạm nội quy trường, lớp, vi phạm tác phong, nề nếp...
thích sống hưởng thụ, thích ăn chơi hoang phí, coi nặng giá trị vật chất, lười lao
động, thiếu ý thức rèn luyện, không dám đấu tranh với cái sai, cái xấu... Chính vì
vậy, nếu không có biện pháp giáo dục đúng đắn và kịp thời thì số học sinh này
sẽ gia tăng nhanh, gây ra những hậu quả lớn cho gia đình và xã hội.
2
Đạo đức học sinh – Vấn đề cần suy nghĩ?
Vì thế, để góp phần tạo ra những công dân có ích cho xã hội, chúng ta phải
giáo dục học sinh ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Bởi đặc điểm
của lứa tuổi từ 11 đến 15 ở bậc THCS là giai đoạn bắt đầu thay đổi cả về thể chất
lẫn tâm lí. Các em luôn hiếu động, hay bắt chước, muốn tự khẳng định mình... Do
vậy mà các em không muốn bị gia đình ràng buộc, các em dễ có những nhận thức
không đúng, lệch lạc dẫn đến vi phạm các nội quy, quy định chung. Mặt khác, ở
lứa tuổi này nhu cầu giao tiếp của các em rất lớn, đặc biệt là sự giao tiếp với bạn
bè, từ đó mà hình thành nên những nhóm bạn cùng sở thích. Khi không có sự hướng
dẫn của người lớn các em dễ bị lôi kéo dẫn đến những nhận thức sai lệch về ý
thức, hành vi, lời nói và dẫn đến các vi phạm xảy ra... Đây là vấn đề làm đau đầu
không ít các bậc phụ huynh, các nhà quản lí và những ai quan tâm đến giáo dục.
Vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh định hình được một lối sống
phù hợp với chuẩn mực đạo đức, đúng lứa tuổi của các em. Từ đó các em có thể
phát huy được tính năng động, sáng tạo, có thái độ ứng xử đúng đắn, phù hợp với
các quy tắc đạo đức, chuẩn mực của xã hội. Tôi nghĩ mỗi chúng ta cần phải có
những nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của giáo dục đạo đức đối với học
sinh, coi giáo dục đạo đức cho học sinh là nền tảng, là gốc rễ vững chắc cho các
mặt giáo dục khác. Qua thực tiễn làm công tác quản lý, bản thân tôi được tiếp xúc
với nhiều đối tượng học sinh. Nhưng điều làm tôi luôn băn khoăn và trăn trở đó là
tại sao tình trạng đạo đức học sinh lại ngày càng xuống cấp nghiêm trọng? Nguyên
nhân nào dẫn đến thực trạng đó? Những lực lượng nào tham gia ngăn chặn, giúp
đỡ và uốn nắn cho các em những vi phạm nói trên? Có lẽ, không ai khác đó chính là
gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Trong đó vai trò, trách nhiệm của các nhà quản
lý ở các nhà trường đặc biệt quan trọng. Đó là lý do tôi chọn vấn đề này làm đề tài
nghiên cứu. Hy vọng sẽ góp tiếng nói cùng các đồng nghiệp trong quá trình công
tác.
II. THỰC TRẠNG:
1. Ưu điểm:
Những năm gần đây, trong khi xu thế toàn cầu hoá, hội nhập với thế giới đã
mở ra cho đất nước ta những thời cơ và vận hội mới. Nền kinh tế đã có những
bước phát triển vượt bậc, đời sống nhân dân được nâng lên. Công tác giáo dục cũng
3
đã được Đảng và Nhà nước quan tâm, chăm lo. Đa số các nhà trường đã có những
nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác giáo dục nói chung, giáo dục
đạo đức nói riêng. Đối với trường THCS Xuân Yên, trong nhiều năm qua, được sự
đồng thuận của nhân dân, sự nỗ lực hết mình của đội ngũ cán bộ giáo viên , đặc
biệt là sự chỉ đạo kịp thời của ban giám hiệu nhà trường,chất lượng giáo dục toàn
diện ngày càng được nâng cao, kỷ cương nề nếp trường học được chú trọng, thực
hiện có hiệu quả.
Học sinh đến trường thực hiện đúng trang phục,đồng phục theo quy định
của nhà trường, đi học và khi tham gia các hoạt động khác đảm bảo đúng giờ, kính
trọng thầy, cô giáo, cán bộ, nhân viên, thương yêu, giúp đỡ bạn bè, có ý thức tổ
chức kỷ luật cao,giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ tài sản của nhà trường.
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ngoài lòng thương yêu học sinh đã có ý thức
đổi mới phương pháp sinh hoạt lớp, vì đây chính là hoạt động có tác dụng lớn
nhất, thiết thực nhất đối với công tác giáo dục học sinh.
Nhà trường đã tổ chức tốt các hoạt động ngoại khoá, các hoạt động
thể dục thể thao, văn nghệ các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử quân đội nhân
dân Việt Nam, thi tìm hiểu kiến thức văn hoá và hiểu biết xã hội nhằm
rèn luyện cho học sinh ý thức chủ động, tích cực, kích thích sự đam mê
tìm tòi, khám phá. Đồng thời thông qua các bài giảng bộ môn (đặc biệt các
môn giáo dục công dân và các môn khoa học xã hội) giúp học sinh nâng
cao ý thức tổ chức kỷ luật, bồi dưỡng giá trị nhân văn, phát triển nhân
cách tạo cho học sinh có động cơ thái độ học tập tốt.
Tổ chức tốt các hoạt động "uống nước nhớ nguồn" , các phong trào
tình nghĩa, tương thân, tương ái nhằm giáo dục ý thức truyền thống dân
tộc cho học sinh.
Nhà trường đã phối hợp với các ban ngành, tổ chức các đợt giáo dục
pháp luật, an toàn giao thông,... nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật. Đặc biệt
nhà trường đã xây dựng tiêu chí xếp loại thi đua đối với cán bộ giáo viên,
nhân viên và học sinh cụ thể, rõ ràng, chi tiết, mã hoá các tiêu chí đó thành
điểm số. Do vậy, học sinh vi phạm tệ nạn xã hội như nghiện hút, sử
dụng chất kích thích, cờ bạc... không có.
Có thể nói, những hoạt động trên của nhà trường đã tạo cho các em
động cơ, thái độ học tập đúng đắn. Chất lượng giáo dục đạo đức có
chuyển biến rõ rệt, thái độ tu dưỡng, học tập của học sinh ngày càng tốt
hơn. Số học sinh giỏi, HSTT, học sinh đạt giải HSG các cấp ngày càng
tăng cả về số lượng và chất lượng giải.
2. Tồn tại: Tuy có những ưu điểm trên, xong công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh ở trường chúng tôi vẫn còn những tồn tại, chưa đáp ứng
đựơc yêu cầu của xã hội. Đó là:
Vẫn còn tình trạng học sinh yếu kém về đạo đức và có thể nhận
thấy một điều rằng: Do chạy theo thành tích nên trên thực tế số học sinh có
4
khó khăn về đạo đức cần được giúp đỡ còn cao hơn nhiều so với kết quả.
Một bộ phận học sinh không xác định được động cơ, thái độ học tập và tu
dưỡng đúng đắn, thiếu ý thức tu dưỡng, rèn luyện chấp hành không tốt các
nội quy của trường, lớp: trốn học, bỏ học, đi học muộn, nói chuyện riêng,
hút thuốc lá, nói tục, chửi bậy, quay cóp trong kiểm tra và thi cử, vi phạm
pháp luật về an toàn giao thông, vi phạm các tệ nạn xã hội như: Uống
rượu, bia, cờ bạc, trộm cắp, đánh nhau...Một số khác khi vi phạm bị bố mẹ
nhắc nhở, rầy la lại giận dỗi bỏ nhà ra đi, la cà quán xá... Thậm chí một bộ
phận học sinh còn cãi lại thầy, cô giáo, cá biệt còn có học sinh lăng mạ,
doạ nạt thầy, cô, sẵn sàng hành hung thầy, cô ngay tại lớp. Một số học
sinh lại quan tâm đến tình cảm riêng tư nên buông lỏng việc học tập, rèn
luyện gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục và uy tín của nhà
trường.
Có thể nói: Tình trạng xuống cấp về đạo đức của thanh thiếu niên hiện
nay đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội.
Cụ thể về phân loại hành vi vi phạm đạo đức của học sinh ở
trường THCS nơi tôi công tác trong những năm qua như sau:
Số vụ vi phạm
Loại hình vi phạm
20052006
Trộm cắp
Đánh bài
Đánh nhau
Vô lễ với GV
Uống rượu
2
1
1
3
1
2006 2007
2007 2008
3
6
0
1
0
1
3
1
0
3
Hút thuốc
1
2
3
nói tục
50
43
37
Vi phạm có hệ thống (quay cóp,
không học bài cũ, không làm bài
46
40
34
tập , bỏ tiết...)
3.Kết quả của thực trạng trên.
3.1. Khảo sát kết quả trước khi áp dụng đề tài.
Từ thực trạng( ưu điểm tồn tại) về chất lượng giáo dục đạo đức
như đã trình bày ở trên. Kết quả xếp loại hạnh kiểm trong những năm
trước đây chưa cao. Cụ thể là:
Năm học
Tổng
số
HS
XẾP LOẠI HẠNH KIỂM
Tốt
Khá
TB
SL
%
SL
%
SL
%
Yếu
SL
%
HS
bị
kỷ
luật
HS bị
đình
chỉ học
có thời
5
hạn
2005 2006
2006 2007
341
327
261
252
2007 2008
219 71,3
85
3
0
307
27,7
1
0
3
(Số liệu: Theo báo cáo tổng kết của các năm học từ 2005 – 2008)
76,5
77,1
74
68
21,7
20,8
4
6
1,2
1,8
2
1
0,6
0,3
6
7
2
1
0
3.2. Nguyên nhân của thực trạng trên.
* Từ phía học sinh: Một bộ phận học sinh chưa làm chủ được bản thân,
dễ bị tác động bởi môi trường xấu, dễ bị rủ rê, lôi kéo làm những việc vi
phạm đạo đức học sinh, vi phạm nội quy nhà trường, vi phạm pháp luật.
Không xác định được động cơ, thái độ đúng đắn và có những hành vi thiếu
văn hoá.
Đây là “ trường học thân thiện và học sinh tích cực” sao?
* Từ phía gia đình: Phần lớn học sinh trường chúng tôi là con em gia đình
nông dân, đời sống kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp, bận rộn làm ăn
nên họ phó mặc con mình cho nhà trường, giáo viên chủ nhiệm, với “trăm
sự nhờ thầy, cô giúp đỡ”; không quan tâm đến các cuộc họp phụ huynh, các
thông tin trong sổ liên lạc để cập nhật thông tin về con em mình.
Có gia đình do cha mẹ cha mẹ li thân, li hôn, hoặc đi làm ăn xa, bản
thân các em phải sống với ông bà, cô bác, thậm chí sống một mình, dẫn
6
đến lập trường không vững vàng nên dễ bị rủ rê, lôi kéo, sa ngã và vi phạm
pháp luật.
Một bộ phận phụ huynh nhận thức sai lệch về động cơ, thái độ học
tập, cho rằng con em mình đến trường chỉ cần học những kiến thức cơ bản
để có tấm bằng tốt nghiệp là được, vì thế, chưa quan tâm đúng mức đến
việc học tập và rèn luyện của con , gây ra những rào cản tâm lý cho con.
Từ đó mà làm cho một bộ phận học sinh thiếu ý thức phấn đấu trong học
tập và rèn luyện tư tưởng đạo đức.
Một số gia đình cha mẹ sống không gương mẫu, mắc phải các tệ
nạn xã hội như cờ bạc, nghiện ngập… không quan tâm giáo dục con em
phó mặc cho con cái ăn, chơi, học thế nào là tùy chúng. Thậm chí có phụ
huynh còn bất lực trước con cái. Một số phụ huynh khác lại chưa có biện
pháp giáo dục con theo khoa học đó là: Có lúc dùng sức mạnh của vũ lực
trừng phạt thô bạo, cấm đoán giao tiếp, quan hệ, có khi lại dùng hình thức
khen thưởng về vật chất quá mức, cá biệt có những phụ huynh đến trường
đánh chửi con, xúc phạm đến lòng tự trọng của con làm cho các em thấy
xấu hổ, tự ty, mặc cảm, buông xuôi. Do đó gây khó khăn cho quá trình giáo
dục.
Một số gia đình công chức, buôn bán có điều kiện kinh tế lại quan
tâm, nuông chiều thái quá trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng nhằm thỏa mãn
mọi nhu cầu của các em nhất là nhu cầu vật chất khiến các em trở thành
những đứa trẻ vô tâm, chỉ biết mình không biết đến ai.Đặc biệt là không
kiểm soát được thời gian ngoài giờ đến trường của con, không biết đồng
tiền bố mẹ cho sử dụng vào mục đích gì nên đã đẩy các em vào quán điện
tử, bi da, internet... bỏ học, đua đòi, lập nhóm, liên kết với kẻ xấu bên
ngoài, trộm cắp tài sản, bỏ nhà đi lang thang...
*Từ phía nhà trường: Có lúc, có nơi uy tín người thầy bị sa sút, giá
trị truyền thống “tôn sư trọng đạo” bị nhìn nhận một cách méo mó, vật
chất hoá, thực dụng; có những trường hợp người thầy không giữ được tư
thế đáng kính trọng trong quan hệ thầy – trò.Tất cả những điều đó đã tác
động xấu đến uy tín của người thầy trong suy nghĩ của học sinh và không ít
các bậc phụ huynh.
Thiếu chuẩn đoán phát hiện kịp thời những học sinh khó khăn
trong rèn luyện đạo đức và nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó để có biện
pháp ngăn ngừa giáo dục. Phương pháp giáo dục chưa được phân hoá theo
đối tượng. Do đó hiệu quả giáo dục chưa cao.
Những biện pháp giáo dục,xử lý những sai lệch có thể có kết quả
với một số em ở mức mới tập nhiễm thói hư tật xấu, nhưng chưa đủ liều
lượng, cường độ để làm thay đổi về chất đối với những em mà yếu tố tiêu
cực phi đạo đức đã hình thành khá ổn định, trở thành định hướng chủ đạo
trong hoạt động của các em.
7
Nhà trường do còn bị cuốn hút vào chương trình kế hoạch giáo dục
toàn diện chung mà chưa giành thời gian, nguồn lực sư phạm để giải quyết
một cách triệt để những vấn đề phát sinh, nổi cộm trong giáo dục đạo đức.
Vẫn còn một số ít cán bộ giáo viên chỉ tập trung vào công tác chuyên
môn và coi đó là nhiệm vụ trọng tâm nên chưa quan tâm đúng mức đến
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, thậm chí coi giáo dục đạo đức là
nhiệm vụ của gia đình, giáo viên chủ nhiệm, của Đoàn Đội, Ban giám
hiệu nhà trường.
Các giáo viên chủ nhiệm tuổi nghề, tuổi đời cao có kinh nghiệm
nhưng chậm, tinh thần cầu tiến không cao nên chưa thực sự quan tâm đến
học sinh, chưa đi sâu thâm nhập thực tế để nắm bắt hoàn cảnh của học
sinh. Đa số giáo viên chủ nhiệm chưa phát huy được hiệu quả của giờ sinh
hoạt chính khoá, nội dung sinh hoạt chủ yếu là thu các khoản đóng góp, xử
lý một số học sinh vi phạm trong tuần làm ảnh hưởng đến thành tích của
lớp. Các vấn đề đưa ra thường là khô cứng, nặng về áp đặt, thiếu quan tâm
đến nguyện vọng và tâmsinh lí của các em.Số giáo viên chủ nhiệm trẻ,
nhiệt tình,tâm huyết nhưng kinh nghiệm còn ít, chưa thực sự có uy tín, chưa
có năng lực làm công tác chủ nhiệm. Thậm chí cá biệt có giáo viên còn mặc
cảm, định kiến, thiếu thiện chí với những học sinh có khó khăn về giáo dục
đạo đức. Tất cả các yếu tố đó dẫn đến tính thuyết phục đối với học sinh
chưa cao.
Việc đánh giá hạnh kiểm học sinh chưa đều tay, cách ghi sổ liên lạc
chung chung, nhận xét sơ sài chưa đánh giá cụ thể từng mặt của học sinh,
dẫn đến hiện tượng buông lỏng, bỏ qua hoặc xử lý không dứt điểm các lỗi
mà học sinh vi phạm.
Sốgiáo viên giảng dạy các bộ môn có tính giáo dục nhân văn lại chưa
có kỹ năng lồng ghép, khai thác phát huy ưu thế bộ môn trong GDĐĐ cho
các em.
*Từ phía xã hội: Xã hội đang trong thời kỳ hội nhập, kinh tế phát
triển, đời sống khá hơn, với sự bùng nổ thông tin của mạng Internet,học
sinh được tiếp cận với nhiều thông tin mới, nhiều nền văn hoá tiên tiến
nhưng đồng thời cũng hấp thụ rất nhanh những ấn phẩm văn hoá độc hại.
Từ đó, việc giao tiếp, ứng xử giữa học sinh với thầycô, giữa học sinh với
học sinh nhiều lúc chưa đúng mực, sai lệch với chuẩn mực đạo đức của xã
hội. Các quánđiện tử, internet... xuất hiện ngày càng nhiều. Văn hóa đồi
trụy phát triển đến mức khó kiểm soát, lối sống buông thả đang lan rộng.
Những mặt trái của cơ chế thị trường tác động vào các em khiến các em rất
dễ bị xa ngã.
8
Phải chăng những “ lớp học” này đang cuốn hút sự tham gia tích cực của các em?
Như vậy, thời kỳ hội nhập,bên cạnh những mặt tích cực thì những
hạn chế, tác động xấu của thời kỳ “mở cửa hội nhập”, những “tư tưởng
văn hoá xấu, ngoại lai”; mặt trái của cơ chế thị trường... cũng có cơ hội
xâm nhập. Đây đó vẫn còn những hiện tượng suy thoái về đạo đức, mờ
nhạt về lí tưởng, thích chạy theo lối sống thực dụng, thậm chí những hành
động phạm pháp của người lớn đã có những tác động xấu, trực tiếp đến
học sinh. Các tệ nạn xã hội có nơi, có lúc đã xâm nhập vào học đường; tình
trạng học sinh lún sâu vào tệ nạn xã hội đang có chiều hướng gia tăng. Số
này tuy không phổ biến nhưng với xu hướng gia tăng như hiện nay nó sẽ
làm băng hoại các giá trị đạo đức, tha hoá nhân cách, gây ra nỗi đau cho các
bậc cha mẹ. Không những thế, nó còn tác động xấu tới các giá trị đạo đức
truyền thống, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh trong nhà trường, đến an ninh trật tự ngoài xã hội.
Tóm lại: Sự xuống cấp về đạo đức của học sinh hiện nay đang là
vấn đề nhức nhối của toàn xã hội. Vậy, để giáo dục nhân cách, phẩm chất
đạo đức, lối sống lành mạnh cho các em, gia đình , nhà trường và xã hội
cần phải làm gì?
Từ thực tế đó, với vai trò là Hiệu trưởng nhà trường – Người chịu trách
nhiệm chỉ đạo mọi hoạt động của đơn vị tôi đã cùng với tập thể cán bộ giáo viên
trong trường tìm giải pháp để từng bước nâng cao giáo dục toàn diện của nhà
trường Đặc biệt là giáo dục đạo đức. Vì vậy, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số
biện pháp sau, tuy không mới nhưng đó là kinh nghiệm mà trong quá trình
làm công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường tôi mà tôi cho là đã
đạt được một số thành công nhất định.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CÁC GIẢI PHÁP CHUNG:
1. Phổ biến các văn bản của chính phủ, của ngành về qui định đối với học
sinh.
2. Nâng cao nhận thức, vai trò của Ban giám hiệu, các tổ chức và các lực
lượng tham gia giáo dục học sinh.
9
3.Coi trọng công tác kiểm tra đánh giá và xử lý sau kiểm tra đánh giá.
II. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
1.Phổ biến những nhiệm vụ, quyền hạn, trang ph ục, hành vi
cấm đối với học sinh vào đầu năm học. (Trích từ điều 38,39,40,41,42
Điều lệ trường học, ban hành kèm theo QĐ số 07/2007/QDBGDĐT ngày
02/4/2007 của BGD&ĐT)
2. Phổ biến quy chế đánh giá, xếp loại học sinh đến giáo viên và
học sinh (Trích từ QĐ40/2006/QĐBGDĐT ngày 05/10/2005 của Bộ
trưởngBGD&ĐT)
3. Tăng cường sự lãnh đạo của chi bộ Đảng.
Trong trường học, tôi luôn xác định chi bộ Đảng là hạt nhân,nền
tảng của sự đoàn kết, nắm quyền lãnh đạo mọi hoạt động của trường học,
chính vì thế mà tôi luôn có ý thức phải xây dựng chi bộ luôn trong sạch
vững mạnh, thực hiện phương châm "Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý,
nhân dân làm chủ".Lãnh đạo Chi bộ cập nhật thông tin chính xác, kịp thời,
quán triệt đầy đủ các đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và của
các cấp chính quyền để xây dựng kế hoạch cụ thể, tổ chức chỉ đạo thực
hiện giáo dục đạo đức học sinh đạt kết quả cao.Chỉ đạo chi bộ xây dựng
qui chế hoạt động cụ thể rõ ràng, phân công nhiệm vụ cụ thể cho cấp uỷ,
đảng viên vào mỗi kỳ đại hội và đầu mỗi năm học. Tăng cường kiểm tra,
đánh giá đạo đức của học sinh thông qua các phong trào thi đua chào mừng
các ngày lễ lớn. Thông qua các hoạt động này, các cá nhân được phân công
nhiệm vụ phải có kiểm tra, đánh giá sơ kết, tổng kết để từ đó đề xuất với
lãnh đạo khen thưởng, phê bình, và uốn nắn những lệch lạc kịp thời.
4. Tăng cường vai trò của ban giám hiệu.
Với tư cách là người đứng đầu đơn vị, tôi luôn xác định mình là trung
tâm thống nhất hoạt động của các thành viên trong hội đồng giáo dục và
xếp loại đạo đức học sinh. Vì vậy, bản thân cần phải nắm vững đặc điểm
tình hình của nhà trường trong từng năm học để xây dựng kế hoạch và tổ
chức thực hiện công tác giáo dục đạo đức phù hợp, sát đúng với từng đối
tượng học sinh trong từng thời điểm. Đồng thời phải theo dõi, đánh giá, xử
lý kịp thời những sai lệch xảy ra, tránh hậu quả đáng tiếc.Hơn nữa tôi luôn
xác định là người quản lý phải gương mẫu trong mọi hoạt động từ tác
phong, ăn mặc, thời gian làm việc, bình tĩnh, tự tin, giải quyết hợp lý, khoa
học các sự việc trong mọi tình huống. Phải xây dựng môi trường sư phạm
tốt, trong sáng, lành mạnh từ đó có tác dụng tốt trong giáo dục đạo đức học
sinh. Ban giám hiệu phải hiểu rõ những khó khăn, mong muốn, sở trường,
năng lực của từng giáo viên, tạo điều kiện quan tâm, động viên, khuyến
khích họ vượt qua mọi khó khăn để cống hiến hết sức mình cho nghề
nghiệp.Phải luôn có ý thức phối hợp với cán bộ, giáo viên, các tổ chức
10
đoàn thể để xây dựng kế hoạch và nắm bắt được tâm tư nguyện vọng,
thông tin hai chiều về học sinh, giáo viên để có điều chỉnh, xử lý kịp thời.
Vào đầu mỗi năm học, trong phiên họp hội đồng đầu tiên, tôi thống
nhất với giáo viên chủ nhiệm và các thành viên trong hội đồng nhà trường
về tiêu chí xếp loại thi đua (Vì mỗi năm thường có sự thay đổi về nhân sự).
Xử lý kịp thời công bằng, khách quan những hiện tượng vi phạm nội quy
nhà trường. Tôi luôn tạo sự thống nhất trong ban giám hiệu, Hội đồng thi
đua về cách xử lý học sinh sao cho linh hoạt và có hiệu quả. Đặc biệt, tôi
luôn xác định một điều rằng: Muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
người cán bộ quản lý cần phải biết bố trí, sắp xếp đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm tốt, khi bố trí giáo viên chủ nhiệm cần sắp xếp lựa chọn giáo viên
phù hợp với đặc điểm của từng lớp, phù hợp với năng lực của từng người có
như vậy mới đem lại hiệu quả giáo dục cao.
Để hỗ trợ cho công tác giáo dục đạo đức, tôi nghĩ chỉ phát huy nội
lực chưa đủ mà còn phải biết tranh thủ sự đồng tình của các tổ chức có liên
quan trong đó công tác xã hội hoá giáo dục là vô cùng quan trọng. Hằng
năm tôi luôn xây dựng kế hoạch thu hút sự hỗ trợ, đóng góp của các cơ
quan ban ngành, hội cha mẹ học sinh để tăng cường cơ sở vật chất tạo
điều kiện học sinh học tập tốt. Từ đó, tạo nên niềm tin yêu sự gắn bó giữa
học sinh và nhà trường, giữa học sinh với học sinh.
5. Nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các lực lượng
tham gia làm công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
Đối với giáo viên chủ nhiệm: Tôi luôn xác định họ là linh hồn của
lớp, thay tôi trực tiếp quản lý học sinh, là người gần gũi, hiểu rõ hoàn
cảnh, đặc điểm cá tính, tâm tư nguyện vọng của học sinh,vì vậy họ phải là
người có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực tốt, có uy tín với học sinh.
Họ là người có vai trò đặc biệt quan trọng trong giáo dục nhân cách học
sinh.Họ là cầu nối giữa nhà trường với học sinh, giữa nhà trường với phụ
huynh để truyền đạt nội dung, kế hoạch của nhà trường đến học sinh một
cách đầy đủ và chính xác nhất, biến kế hoạch chung của nhà trường thành
chương trình hành động của lớp của cá nhân. Hơn nữa, giáo viên chủ
nhiệm là người bảo vệ quyền lợi của học sinh, vai trò cố vấn cho tập thể
học sinh, nhằm kích thích tư duy độc lập, sáng tạo của học sinh để từ đó
điều chỉnh hành vi, thái độ của các em. Vì vậy, để thực hiện tốt vai trò của
mình, tôi luôn yêu cầu họ cần phải thực hiện tốt nhiệm vụ là người giáo
viên mẫu mực, xứng đáng với vai trò là người thầy, người mẹ của học
sinh, được học sinh tin yêu, quí mến.
Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để họ nắm
được nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mình. Trong công tác, tôi luôn
tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên chủ nhiệm làm việc, có kế hoạch nâng
cao năng lực, nhận thức về nguyên tắc, phương pháp làm chủ nhiệm cho
11
họ, có sự đánh giá kịp thời, công bằng và phần thưởng xứng đáng để
khuyến khích động viên giáo viên chủ nhiệm giỏi. Đồng thời cũng luôn
chia sẻ giúp đỡ những giáo viên chưa làm tròn chức năng giáo viên chủ
nhiệm để họ không mặc cảm tự ty mà cố gắng học hỏi để làm tốt hơn.
Hàng tuần tôi đều tổ chức buổi giao ban với giáo viên chủ nhiệm để
lắng nghe báo cáo của họ về tình hình nề nếp, học tập trong tuần. Đồng
thời để họ trao đổi, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, góp phần nâng cao
nghiệp vụ về công tác chủ nhiệm. Trong buổi giao ban, tôi thường đề nghị
giáo viên chủ nhiệm phải đổi mới nội dung và hình thức giờ sinh hoạt
chính khóa.Phải nắm vững nội dung sinh hoạt, kế hoạch của hiệu trưởng
để truyền đạt đến các em. Phải linh hoạt, xây dựng không khí dân chủ,
thoải mái tạo điều kiện để các em bộc lộ tâm tư nguyện vọng của mình, tạo
cơ hội để học sinh thấy được mình, tự điều chỉnh bản thân và không nhàm
chán giờ sinh hoạt. Cần chuẩn bị nội dung chu đáo để nhận xét về hoạt
động của lớp trong tuần học. Thường xuyên thay đổi hình thức, nội dung
sinh hoạt. Đặc biệt cần tránh sự phê phán, chỉ trích học sinh mà cần có sự
chia sẻ, uốn nắn kịp thời những học sinh có thiếu sót.
Trong quá trình chỉ đạo, tôi luôn đề nghị giáo viên chủ nhiệm cần
thực hiện tốt sự phối hợp với giáo viên bộ môn, các tổ chức trong nhà
trường, giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục học sinh. Phải là
người có tinh thần trách nhiệm, có tình thương, bao dung, độ lượng,
nghiêm minh và công bằng. Phải là người có tính chủ động, sáng tạo nhất
là trong giáo dục học sinh chậm tiến. Phải có kế hoạch giáo dục học sinh
hàng tuần, hàng tháng, phải có nhận xét, đánh giá, xếp loại cụ thể từng
mặt cho từng học sinh, chỉ cho học sinh thấy được những mặt mạnh, mặt
yếu và có khen chê kịp thời, không nên có định kiến hẹp hòi với học sinh.
Bởi, nếu định kiến hẹp hòi dễ làm cho các em mất niềm tin, bi quan, chán
nản. Bên cạnh đó, giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh phải có mối liên
hệ mật thiết với nhau. Thường xuyên thông tin về tình hình học tập, rèn
luyện của các em để bàn biện pháp phối hợp giáo dục. Vì, giáo dục đạo
đức cho học sinh là công việc đòi hỏi sự kiên trì, lòng tâm huyết với nghề,
có phương pháp chủ nhiệm tốt với một kế hoạch toàn diện, hợp lí. Từ
việc tìm hiểu, nắm bắt hoàn cảnh gia đình, năng lực từng học sinh đến
việc xử lí các tình huống… Tất cả đòi hỏi cần có sự nghiêm khắc của
người thầy, có tấm lòng độ lượng, vị tha của người cha; sự cảm thông,
chia sẻ của người mẹ. Giúp giáo viên chủ nhiệm nhận thấy họ cần phải
biết vui với những niềm vui của các em, chia sẻ với những nỗi buồn của
các em, biết giúp đỡ các em vượt qua khó khăn, dành thời gian để tâm sự và
cho các em những lời khuyên bảo chân tình, tạo được niềm tin, động lực
cho các em phấn đấu hoàn thiện. Hình ảnh người thầy ảnh hưởng rất lớn
đến học sinh, vì vậy, giáo viên chủ nhiệm không chỉ cần năng lực chuyên
12
môn mà còn phải thật sự là tấm gương sáng về tác phong,đạo đức, lời nói,
cách ứng xử …như vậy mới có uy tín đối với học sinh.
Đối với giáo viên bộ môn: Công việc giảng dạy và giáo dục là hai
vấn đề song song tồn tại. Bởi thế, tôi luôn động viên giáo viên cố gắng
phấn đấu dạy tốt môn học của mình trong từng tiết học, chú ý đến mọi đối
tượng học sinh để tận tình giúp đỡ các em tiếp thu tốt nhất kiến thức mình
truyền đạt.Tích cực đổi mới phương pháp nâng cao chất lượng giờ dạy,
chú trọng yêu cầu lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh trong môn học,
giờ học. Trong đó, cần phải đặc biệt chú trọng tới việc trang bị cho học
sinh những hiểu biết cơ bản về phẩm chất đạo đức, về quyền và nghĩa vụ
của công dân, giúp các em có những thái độ đúng đắn và thực hiện hành vi
phù hợp với chuẩn mực đạo đức, để trở thành những người công dân hữu
ích cho xã hội.
Đối với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường: Chỉ đạo công
đoàn đẩy mạnh thực hiện phong trào "kỷ cương tình thươ ng trách
nhiệm". Quan tâm đến học sinh có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là khó
khăn về đạo đức.
Chỉ đạo Đoàn Đội sinh hoạt lành mạnh, sôi nổi, trẻ trung, phải
thực sự là cánh tay phải đắc lực của chi bộ Đảng. Chi đoàn thanh niên và
Đội thiếu niên là 2 tổ chức có tác dụng thiết thực nhất trong vi ệc giáo
dục đạo đức cho học sinh.Vì thế tôi luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện
cho Đoàn và Đội hoạt động.Thông qua các hoạt động thể dục thể thao,
sinh hoạt tập thể, mà giáo dục lý tưở ng cách mạng, hình thành ước mơ
cao đẹp cho học sinh.
Hàng năm, tôi luôn chú ý chỉ đạo việc xây dựng và kiện toàn đội
ngũ cán bộ Đoàn, Đội nghiêm túc.Tư vấn, định hướng bầu những người
có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, năng nổ nhiệt tình
trong mọi công việc. Phối hợp thường xuyên với Ban chấp hành huyện
đoàn tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cán bộ nòng cốt. Thành lập
đội thiếu niên xung kích để theo dõi, kiểm tra vệ sinh, n ề n ếp... Hàng
tuần, có sơ kết, kiểm tra, đánh giá chất lượ ng hoạt động để có sự động
viên, khen thưởng và phê bình kịp thời các cá nhân, tập thể, giúp các em
phát huy hơn nữa các thành tích và sửa chữa kịp thời những thi ếu sót.
Xây dựng kế hoạch, phối hợp chặt ch ẽ gi ữa chi đoàn nhà trườ ng,
giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, đoàn cấp trên, tổ chức đoàn địa
phương, hội cha mẹ học sinh, để tạo ra các hoạt động bổ ích như hoạt
động "uống nước nhớ nguồn" , thăm hỏi các gia đình liệt sĩ nhân ngày
27/7 phong trào từ thiện, nhân đạo, lao động cộng sản.... Thông qua các
hoạt động đó mà bồi dưỡng tình yêu thươ ng, tính cộng đồng, lòng nhân
ái, khoan dung, rèn luyện tính cần cù, sáng tạo...cho học sinh.
13
Chỉ đạo chi đoàn nhà trường, đội thiếu niên hàng năm, sau lễ tổng
kết năm học, phải có lễ bàn giao đội viên cho gia đình và các cơ sở đoàn
để đoàn địa phươ ng theo dõi, quản lý và tổ chức các hoạt động trong hè
cho các em, từ đó mà đánh giá nhận xét ý thức rèn luyện và hoạt động hè
của các em.
Đối với cha mẹ học sinh: Hằng năm, nhà trường tiến hành các
cuộc họp với toàn thể phụ huynh, với ban đại diện Hội cha mẹ học sinh
(CMHS). Giáo viên chủ nhiệm thông qua các cuộc họp phụ huynh, sổ
liên lạc, những cuộc gặp gỡ, ti ếp xúc riêng với phụ huynh để phản ánh
thông tin hai chi ều k ịp th ời, CMHS có thông tin về con em t ừ nhà trườ ng,
nhà trườ ng nắm bắt đượ c đặc điểm tình hình gia đình, bản thân học
sinh, từ đó mà năng cao hiệu quả GDĐĐ. Giúp cha mẹ học sinh phải
nâng cao nhận thức, th ấy đượ c vai trò trách nhiệm của mình trong việc
GDĐĐ con em mình, không phó mặc việc giáo dục con em mình cho nhà
trườ ng.
Đối với các tổ chức đoàn thể ngoài xã hội : Giáo dục là sự
nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Hoạt động giáo dục học sinh là nhiệm
vụ của toàn xã hội, đặc biệt GDĐĐ học sinh cần thi ết ph ải có sự phối
kết hợp của các cơ quan, ban ngành chức năng, của các tổ chức đoàn
thể và các cá nhân trong toàn xã hội. Để giáo dục nhân cách, phẩm chất
đạo đức lành mạnh của ngườ i học không chỉ giáo dục trong nhà trườ ng
mà phải giáo dục thườ ng xuyên, liên tục, mọi nơi, mọi lúc, mọi
chỗ,giáo dục suốt đời. Vì vậy,nhà trườ ng luôn nêu cao tinh thần ph ối
hợp chặt chẽ với cơ quan công an, theo dõi chặt chẽ các hành vi của
những học sinh đang có biểu hiện sa sút đạo đức có nguy cơ phạm tội
để thông tin kịp thời và ngăn chặn đượ c những hậu quả đáng tiếc xảy
ra. Sự phối hợp này đối với đơn vị tôi đượ c tiến hành thườ ng xuyên và
đã phát huy đượ c hiệu quả, tác dụng.
Đặc biệt, nhà trườ ng cùng với Hội CMHS liên kết chặt chẽ với
chính quyền địa phươ ng, cung c ấp danh sách học sinh có khó khăn về
đạo đức, về kinh t ế để địa phươ ng theo dõi, đồ ng thời đề xuấ t với đị a
phươ ng giúp đỡ những gia đình học sinh có khó khăn, ngoài ra còn phối
hợp với nơi công tác của cha mẹ học sinh để cùng thực hiện công tác
quản lý, GDĐĐ học sinh.
Đối với các trường hợp học sinh vi phạm kỷ luật, tôi đã kết hợp với
Hội CMHS và gia đình học sinh kịp thời giáo dục một cách nghiêm khắc,
xử lý kịp thời đúng mức những học sinh vi phạm nghiêm trọng. Sau xử lý
kỷ luật đã phối hợp giữa nhà trường gia đình xã hội để có kế hoạch
tiếp tục theo dõi, giúp đỡ học sinh vi phạm tiến bộ.
6. Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức và năng lực cho đội
ngũ giáo viên trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
14
Đây là biện pháp có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bởi có nhận thức
đúng mới có hành động đúng và đó chính là cơ sở để hướng đến một kết
quả hoàn thiện. Bác Hồ luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục. Sinh thời,
Bác đã từng nói: "Mỗi thầy cô là một tấm gương sáng cho học sinh noi
theo", vì thế, vai trò của giáo viên trong nhà trường rất quan trọng, là hình
mẫu lý tưởng để học sinh học tập và noi theo. Trước tình trạng giáo dục
hiện nay, một bộ phận nhỏ giáo viên có biểu hiện tha hóa về đạo đức,
công tác giáo dục phần nào đó bị biến dạng do sự tác động của mặt trái cơ
chế thị trường, càng đòi hỏi mỗi thầy cô giáo phải lấy cái "Tâm", cái
"Đức" của nhà giáo làm gốc, lấy cái "Nhân" làm trọng và lấy "chuyên môn"
làm thước đo giá trị.
Để thực hiện tốt biện pháp trên, ngay từ đầu năm học, tôi đã lên kế
hoạch, tổ chức chỉ đạo thực hiện, giám sát kiểm tra, xử lí kết quả công tác
giáo dục học sinh nói chung và giáo dục đạo đức học sinh nói riêng; quán
triệt những Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, của ngành giáo dục
về công tác giáo dục đạo đức cho học sinh đến toàn thể cán bộ, giáo viên
và nhân viên trong nhà trường( biện pháp 1 và 2 đã nói ở trên). Chỉ đạo các
thành viên trong hội đồng giáo dục thực hiện tốt cuộc vận động “dân chủ
kỷ cương tình thương trách nhiệm” nhằm nâng cao nhận thức về công tác
giáo dục đạo đức cho học sinh. Để mỗi thầy, cô giáo luôn tự hoàn thiện
mình, từ đó mà học sinh nhìn nhận, đánh giá người thầy với thái
độ:“Trọng thầy vì đạo đức của thầy. Phục thầy vì kiến thức của thầy. Quý
mến thầy vì lòng độ lượng của thầy”
Để nâng cao nhận thức và năng lực của đội ngũ giáo viên, tôi thường
cho tổ chức các buổi hội thảo về công tác chủ nhiệm để mỗi giáo viên
đưa ra những sáng kiến, những kinh nghiệm hay trong xử lý tình huống và
trong giáo dục học sinh từ đó mà các giáo viên khác học hỏi rút kinh
nghiệm.Ngoài ra, tôi còn cập nhật, cung cấp thông tin và tổ chức cho giáo
viên tìm hiểu thực tế tình hình vi phạm pháp luật ở địa phương để giáo
viên thấy được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức ở địa phương,
những đặc điểm về tình hình dân trí, nhận thức của phụ huynh, biểu hiện
sai trái về hành vi đạo đức của một số học sinh, từ đó mỗi giáo viên tự xây
dựng cho mình một kế hoạch hoạt động.
7. Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương mẫu mực cho học sinh noi
theo.
Kết quả của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường
THCS phụ thuộc rất lớn vào nhân cách của thầy, cô giáo. Bởi ở giai đoạn
này, quá trình phát triển tâm sinh lý có ảnh hưởng rất lớn đến học sinh.
Các em dễ bị lôi kéo, kích động, dễ bị xúc động khi có một tác động nào đó.
Tính tình các em không ổn định, nông nổi, nhiều khi muốn khẳng định mình
nhưng lại chưa đủ về kinh nghiệm, tri thức. Khi thành công thì dễ tự tin
15
quá mức, ngược lại khi gặp những thất bại đầu tiên thường rất dễ dao
động và lòng tự tin bị giảm sút....Xuất phát từ những đặc điểm đó về tâm
lý lứa tuổi thì việc định hướng giáo dục cho học sinh là rất cần thiết và
quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, để làm được điều đó, trước hết
mỗi thầy, cô giáo phải là tấm gương sáng, mẫu mực cho học sinh noi theo.
Bởi, lời dạy của thầy, cô dù hay đến đâu, phương pháp sư phạm dù khéo
léo đến đâu cũng không thay thế được những ảnh hưởng trực tiếp của nhân
cách người thầy đối với học sinh. Đây quả là một thử thách lớn đối với
giáo viên. Bản thân nhiều khi cũng phải tự cố gắng để vượt qua những trở
ngại của chính mình, để mẫu mực trước học sinh, tạo dựng niềm tin yêu ở
các em. Sự mẫu mực không phải chỉ trong chuyên môn nghiệp vụ mà trong
cả lời ăn tiếng nói, trong cuộc sống hàng ngày. Chỉ cần một sơ xuất nhỏ
như thiếu công bằng, thiếu tôn trọng các em... thì sẽ tạo sự nghi ngờ trong
suy nghĩ, trong sự tín nhiệm của các em đối với thầy, cô giáo và thế là
khoảng cách giữa giáo viên và học sinh sẽ ngày càng xa hơn. Đặc biệt là
trong cách xử lý công việc hàng ngày, giáo viên không nên tuỳ tiện theo
kiểu “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi đuôi chuột”, mà phải thấu đáo, đã nói là
làm, làm đến nơi đến chốn và thật thấu tình đạt lý. Có như thế mới thuyết
phục được học sinh, mới tập hợp được các em xung quanh mình cùng hoàn
thành kế hoạch đã định.
8. Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh.
Tập thể học sinh là cầu nối giữa cá nhân học sinh với nhà trường và
xã hội, là một tổ chức có cùng môi trường học tập, cùng lứa tuổi, là nơi các
em dễ bộc lộ bản thân. Một tập thể có ý thức tự quản tốt sẽ chủ động
trong mọi hoạt động, biết chọn lọc, tiếp thu cái tốt, gạt bỏ ảnh hưởng tiêu
cực làm trong sáng lành mạnh tập thể. Để phát huy hoạt động tự quản của
học sinh tôi đã chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm cần đầu tư xây dựng đội ngũ
cốt cán của lớp. Đội ngũ cốt cán phải có phẩm chất tốt, có năng lực, nhiệt tình,
đặc biệt có uy tín với tập thể lớp.Cơ cấu tổ chức lớp hợp lý để phát huy sức
mạnh của từng tổ, nhóm,cá nhân. Qua các đợt thi đua trong năm học, cán sự lớp
phải có trách nhiệm đánh giá và xếp loại kịp thời để biểu dương, khen thưởng
các tổ, các cá nhân tốt, đồng thời nhắc nhở, khiển trách và có hướng khắc
phục, điều chỉnh các vi phạm của các cá nhân trong lớp.
9.Nâng cao ch ất l ượng giáo dục đạo đứ c thông qua chất
lượ ng giảng dạy các bộ môn và hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Nhiệm vụ giáo dục trong các nhà trường là dạy chữ đi đôi với dạy
người. Nghĩa là, bên cạnh việc trang bị cho các em những kiến thức bộ
môn, còn cần phải kết hợp với giáo dục đạo đức(GDĐĐ), tư cách, phẩm
chất, tác phong của người công dân. Hay nói cách khác chính là giáo dục kỹ
năng sống cho các em,điều này càng thể hiện rõ qua nội dung các đợt tập
huấn chuyên đề của năm học 20102011. Mỗi một môn học, mỗi hoạt
16
động trong nhà trường có vai trò, vị trí đặc thù riêng, song đều góp phần
vào kho tàng tri thức và hình thành nhân cách học sinh. GDĐĐ và các môn
học, các hoạt động có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ và tác động lẫn nhau.
Những hứng thú, niềm vui, sự đam mê trong các môn học, các hoạt động sẽ
góp phần giáo dục ý thức đạo đức học sinh, ngược lại làm tốt công tác
GDĐĐ học sinh sẽ nâng cao ý thức học tập của các em
Thực hiện tốt bi ện pháp này, trướ c hết phải nói đến vai trò củ a
giáo viên, phải thực hi ện tốt n ề n ếp k ỷ c ương gi ờ lên lớ p, mẫu mực,
quan tâm, giúp đỡ, động viên chia sẻ với học sinh, truy ền th ụ ki ến th ức
chính xác, khoa h ọc và hấp dẫn để tránh tâm lý chán nản, nói chuyện
riêng, bỏ gi ờ…
Trong quá trình chỉ đạo, tôi luôn lồng ghép bồi dưỡ ng giáo viên,
giúp họ ý thức đượ c ý nghĩa, tác dụng của mỗi môn học trong hoạt
động GDĐĐ học sinh. Môn Văn bồi dưỡ ng tình cảm, tình thươ ng yêu
con ngườ i, yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác,cái xấu; môn Lịch sử giáo
dục truyền thống, lòng tự hào dân tộc, đức tính hy sinh, các môn tự
nhiên rèn luyện tính tư duy logic, ni ềm say mê khám phá thế giới, ý
thức bảo vệ môi trườ ng. Môn GDCD cung cấp cho các em hệ thống các
hành vi chu ẩn m ực,pháp luật, trang b ị cho các em giá trị đạo đứ c, văn
hoá, tư tưở ng, chính trị, lối sống.
Ngoài các môn học đó, tôi luôn xác định hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp (GDNGLL) cũng góp phần quan tr ọng trong công tác GDĐĐ
học sinh. Bởi vì lứa tuổi của các em rất hiếu độ ng, thích hoạt độ ng,
thích giao ti ếp, giao l ưu. Vì vậy, nếu chúng ta không tổ chức các hoạt
động thì các em sẽ tìm đến những nơi khác để vui chơi và dễ bị các
phần tử xấu lôi kéo vào con đườ ng hư hỏng, phạm tội.Thông qua
những hoạt động này, các em lĩnh hội đượ c các kiến thức, chuẩn mực
về đạo đức, hành vi, lối sống một cách tự giác hơn, nâng cao nhận thức
hơn, lớn khôn thêm cả về thể xác lẫn tâm hồn . Tuy nhiên, trong hoạt
động này cần lưu ý kết hợp hài hoà giữa“Học mà chơi, chơi mà họ c”
theo đúng định hướ ng của giáo dục. Thông qua các hoạt độ ng chủ điểm
đó sẽ thu hút hầu hết các lực lượ ng trong nhà trườ ng tham gia giáo dục
các em và cũng từ đó, các hành vi đạo đức có điều kiện đượ c hình
thành. Xin đượ c trình bày kế hoạch cụ th ể c ủa ho ạt độ ng này như sau :
Thời
Nội dung hoạt động
gian
Thi đua dạy tốt học tốt
Tháng
10 Tìm hiểu truyền thống
người phụ nữ Việt nam
Tháng Thi đua dạy tốt học tốt
Thành
Thành phần chỉ
Hình thức tổ chức
phần
đ ạo
tham gia
Giáo viên thao giảng, HS
BGH, tổ chuyên
phấn đấu đạt nhiều điểm
môn, công đoàn,
GV, HS
9, 10
đoàn, đội
Hái hoa dân chủ
Giáo viên thao giảng, HS GV, HS BGH, tổ chuyên
17
11
Thi VN, TDTT
Thi kiến thức
Thi đua "Rèn luyện
Tháng
theo tác phong anh bộ
12
đội cụ Hồ"
Thi tìm hiểu các bài hát
Tháng
về Đảng, Bác, mùa
1,2
xuân
Thi đua dạy tốt học tốt
Tháng
3
Thi kiến thức
Tìm hiểu về chiến
Tháng thắng 304 và lịch sử
4,5 ngày QTLĐ 15
Thi kiến thức
phấn đấu đạt nhiều điểm
9, 10 dâng các thầy, cô
Múa hát tập thể, cá nhân.
TD vòng gậy
Hội vui học tập
môn, đoàn đội
GV nhạc, GV Thể
dục, TPT đội, GV
chủ nhiệm
GVCN, GVTD,
GV, HS Đoàn đội
Thi diễu hành, đội hình
đội ngũ,thắt, tháo khăn
quàng nhanh, đúng
Thi hát giữa các khối lớp.
GV nhạc, Đoàn
Mỗi khối thành lập 1 đội GV, HS đội
tuyển
Giáo viên thao giảng, HS
BGH, tổ chuyên
phấn đấu đạt nhiều điểm
môn, công đoàn,
9,10 dâng bà, mẹ, cô.
GV, HS đoàn đội, GVCN
Thi "Rung chuông vàng"
HS viết bài
Thi giải ô chữ
BGH, tổ chuyên
môn, công đoàn,
GV, HS
đoàn đội, GVCN
Hàng năm, kế hoạch trên được nhà trường thực hiện triệt để và luôn
tìm tòi đổi mới cách thức tổ chức. Vì vậy, các hoạt động đó nhận được sự
ủng hộ nồng nhiệt của giáo viên và học sinh toàn trường.
Xin trích một số hình ảnh về các hoạt động tiêu biểu của nhà trường
tổ chức trong số rất nhiều các hoạt động mà các em được tham dự như sau:
18
Các hình thức hoạt động mà học sinh được tham gia thật là phong phú, thái độ tham
gia của các em mới nghiêm túc và tự tin làm sao?
Ngoài ra,thông qua hoạt động từ thiện: mua tăm tre ủng hộ người
mù, ủng hộ đồng bào bị bão lụt,sóng thần,gia đình có hoàn cảnh khó
19
khăn,hỗ trợ góc học tập cho học sinh nghèo, mồ côi,quyên góp ủng hộ"Tết
vì người nghèo và nạn nhân chất độc màu da cam" trong các dịp tết Nguyên
Đán… Từ đó,giáo dục các em lòng yêu thương con người, sự cảm
thông,chia sẻ những nỗi đau, mất mát, giáo dục các em vào con đường
hướng thiện.
Nâng cao chất lượng dạy học các bộ môn,các hoạt động
GDNGLL,làm tốt công tác từ thiện là việc làm hết sức thiết thực, có tác
dụng lớn trong GDĐĐ học sinh, hoàn thiện quá trình GDĐĐ học sinh. Tuy
nhiên,để làm tốt công tác này người cán bộ quản lý phải chỉ đạo sát sao để
nâng cao chất lượng dạy học và các hoạt động đó là vấn đề sống còn, cốt
yếu của nhà trường. Không có thầy giỏi thì không có trò giỏi, không có
thầy mẫu mực thì không có trò ngoan, không tổ chức tốt các sân chơi lành
mạnh thì không phát hiện, phát huy được năng lực sở trường của học sinh.
10. Coi trọng công tác kiểm tra, xử lí và đánh giá hoạt động giáo
dục đạo đức cho học sinh.
Bởi nếu buông lỏng kiểm tra, không cập nhật được tình hình, không
đánh giá đúng đối tượng thì vô tình lại dung túng cho học sinh vi phạm. Vì
vậy, để góp phần nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho
học sinh tôi thiết nghĩ cần phải làm tốt các khâu sau:
Với qúa trình kiểm tra: Phải được thực hiện thường xuyên, liên
tục theo định kỳ hoặc đột xuất qua nhiều kênh thông tin như: Đoàn thanh
niên, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn... nhằm mục đích đánh giá
đúng, kịp thời, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân tiêu biểu
về các mặt. Đồng thời cũng khuyến khích, biểu dương những học sinh vi
phạm có tiến bộ và xét cho ra khỏi danh sách học sinh chậm tiến. Nếu tập
thể lớp, các đoàn thể, thầy, cô giáo chủ nhiệm và phụ huynh biết động
viên, khích lệ thì nhiều em chậm tiến sẽ cố gắng vươn lên. Đồng thời ngăn
chặn, phê bình những sai trái, vi phạm, thúc đẩy sự tự giác thực hiện
nhiệm vụ trong học sinh.Với biện pháp này ở cấp độ lớp tôI luôn chỉ đạo
làm thường xuyên hàng tuần, hàng tháng để động viên kịp thời các em.
Với quá trình đánh giá: Đây là quá trình phải được thực hiện
nghiêm túc, khoa học. Hãy đánh giá đúng khả năng học tập, rèn luyện của
học sinh, đừng vì bệnh thành tích, thi đua, tỷ lệ yếu kém mà làm qua loa,
bình quân trong đánh giá, xếp loại học sinh.Đối với những học sinh cá biệt
cần thường xuyên có sự quan tâm theo dõi và liên lạc chặt chẽ với phụ
huynh học sinh để có biện pháp giáo dục kịp thời. Ngoài ra, cần có những
biện pháp cứng rắn, kiên quyết nhưng cũng phải hết sức mền dẻo, phải
gần gũi tìm hiểu hoàn cảnh để giúp các em tránh những suy nghĩ lệch lạc
về bản thân, tạo niềm tin, chỗ dựa tinh thần cho các em phấn đấu sửa
chữa, vươn lên thành trở người tốt.
20
- Xem thêm -
.PDF 
25 
1 
105 
