C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
phßng gi¸o dôc ®µo t¹o huyÖn ¢n Thi
Tr−êng THCS ph¹m huy th«ng
------ÖÖÖ-----
¬
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
mét vµi h−íng dÉn häc sinh lËp b¶ng hÖ thèng kiÕn thøc
lÞch sö 9
****************
Ng−êi thùc hiÖn: C¸p Xu©n Hû
Tæ: Khoa häc x∙ héi
§¬n vÞ: Tr−êng THCS Ph¹m Huy Th«ng
N¨m Häc: 2009 - 2010
¢n Thi, th¸ng 3 n¨m 2010
1
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Môc lôc
Néi dung
Trang
PhÇn thø nhÊt
1
I. XuÊt ph¸t ®iÓm cña ®Ò tµi
1
II. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
PhÇn thø hai
Néi dung chÝnh
1. LËp b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc lich sö theo thêi gian
2
2. LËp b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc lich sö theo chñ ®Ò.
2
a. Víi lo¹i bµi thÓ hiÖn râ néi dung vµ yªu cÇu cho s½n.
3
b. Lo¹i bµi hÖ thèng hãa kiÕn thøc theo chñ ®Ò.
4
c. LËp b¶ng thèng kª c¸c sù kiÖn c¬ b¶n trong mét giai ®o¹n lÞch sö.
6
PhÇn thø ba
15
KÕt qu¶ kiÓm chøng
PhÇn thø t−
15
KÕt luËn
2
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
PhÇn më ®Çu
I. Lý do chän ®Ò tµi.
1. C¬ së lý luËn.
Gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ lµ nhiÖm vô mµ tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu
coi träng lµ chiÕn l−îc cña d©n téc. vÝ thÕ trong §¹i héi IX §¶ng ta trong nghÞ
quyÕt " gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu", t−¬ng lai cña mét d©n t«c, mét quèc
gia ph¶i nh×n vµo nÒn gi¸o dôc cña quèc gia ®ã.
Nãi vÒ tÇm quan träng cña gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ nh©n ngµy khai tr−êng
®µu tiªn cña n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa, Hå ChÝ Minh nãi: "Non s«ng
ViÖt Nam cã trë nªn t−¬i ®Ñp hay kh«ng, d©n téc ViÖt Nam cã b−íc tíi ®µi
vinh quang s¸nh vai c¸c c−êng quèc n¨m ch©u hay kh«ng, chÝnh lµ nhê mét
phÇn c«ng lín häc tËp cña c¸c em". Tr−íc khi ng−êi ra ®i trong di chóc Chñ
tÞch hå ChÝ Minh cã dÆn:" Ph¶i gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ ®Ó cho hä trë thµnh ng−êi
võa hång võa chuyªn "
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn nh−i vò b·o,
nÒn kinh kÕ tri thøc cã tÝnh toµn cÇu th× nhiÖm vô cña ngµnh gi¸o duc v« cïng
to lín. Gi¸o dôc kh«ng chØ truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho häc sinh mµ cßn ph¶i gióp
häc sinh vËn dông kiÕn thøc khoa häc vµo cuéc sèng võa mang tÝnh gi¸o dôc
võa mang tÝnh gi¸o d−ìng
2. C¬ së thùc tiÔn
LËp b¶ng hÖ thèng hãa lÞch sö lµ mét ph−¬ng ph¸p s− ph¹m, cã t¸c dông
ghi nhí, lùa chän nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n theo chñ ®Ò nhÊt ®Þnh. Qua ®ã, gióp
häc sinh kh«i phôc bøc tranh chung vÒ mét sù kiÖn mét thêi k× lÞch sö, mét qu¸
tr×nh ho¹t ®éng cña cña mét nh©n vËt hay diÔn biÕn cña mét phong trµo. Tõ ®ã
häc sinh cã sù nh×n nhËn kh¸i qu¸t h¬n trong toµn bé qu¸ tr×nh cña lÞch sö.
Trªn thùc tÕ nhiÒu häc sinh ®Ò rÊt ng¹i häc bé m«n lÞch sö, v× c¸c em
®Òu cho r»ng bé m«n nµy qu¸ nhiÒu ngµy th¸ng, sù kiÖn cÇn ph¶i nhí vµ nhiÒu
sù kiÖn ngµy th¸ng xa rÊt khãn nhí. Bªn c¹nh ®ã c¸c cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n
trong viÖc x¸c ®Þnh mét, vµi kiÕn thøc c¬ b¶n cña mét giai ®o¹n lÞch sö
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y trong c¸c ®Ò thi th−êng c©u hái lËp b¶ng hÖ thèng
kiÕn thøc lÞch sö, sù kiÖn lÞch sö ....
S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn vµ c¸c lo¹i tµi liÖu kh¸c míi chØ dõng l¹i
ë viÖ ®Þnh h−íng tr×nh bµy néi dung, ch−a h−íng dÉn häc hinh kÜ n¨ng kiÕn
thøc c¬ b¶n, hÖn thèng hãa kiÕn thøc lÞch sö.
Trªn c¬ së ®ã, t«i m¹nh d¹n ®i vµo t×m hiÓu, nghiªn cøu vµ h−íng dÉn
häc sinh n¾m b¾t lËp b¶ng hÖ thèng kiÕn thøc lÞch sö 9
II. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
- Giíi thiÖu
- VÝ dô minh häa vÊn ®Ò.
- HÖ thèng hãa sè liÖu kiÓm chøng
PhÇn thø hai
3
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Néi dung chÝnh
1. LËp b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc lich sö theo thêi gian
ThÓ lo¹i nµy, ®èi víi mçi häc sinh luyÖn thi häc sinh giái cÇn ph¶i lµm
tèt viÖc nµy. §Ó lµm tèt ®−îc, häc sinh cÇn ph¶i h×nh thµnh mét quyÓn sæ d−íi
h×nh thøc lµ mét cuèn sæ tay. Trong ®è chia lµm ba cét: cét 1 lµ sè thø tù; cét 2
ghi niªn ®¹i; cét 3 ghi sù kiÖn. B¶ng hÖ thèng nµy mçi häc sinh sÏ hoµn thiÖn
trong qu¸ tr×nh «n luyÖn ( cø mçi häc thªm mét sù kiÖn nµo ®ã th× häc sinh sÏ
ghi vµo ®ã ). Qua b¶ng thèng kª sù kiÖn theo thêi gian nµy gióp c¸c em häc
sinh cã mét c¸ch nh×n kh¸i qu¸t vµ hÖ thèng vµ còng gióp häc sinh häc vµ ghi
nhí c¸c sù kiÖn lÞch sö mét c¸ch cã hÖ thèng vµ dÔ dµng h¬n.
VÝ dô: B¶ng hÖ thèng hãa c¸c sù kiÖn trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p tõ n¨m 1946 ®Õn 1954.
STT
Thêi gian
1 18/12/1946
2
3
4
5
Tªn c¸c sù kiÖn
Mooc- li- e göi b¶n tèi hËu th− buéc chÝch phñ ta
ph¶i gi¶i t¸n c¸c l−îc l−îng tù vÖ chiÕn ®Êu, giao
vïng kiÓn so¸t thñ ®« cho chóng
Tõ ngµy 18/12 - Ban Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng häp t¹i lµng V¹n
19/12/ 1946
Phóc, thÞ x· Hµ §«ng ®· quyÕt ®Þnh ph¸t ®éng toµn
quèc kh¸ng chiÕn.
19/12/ 1946
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh thay mÆt Trung −¬ng §¶ng
vµ ChÝnh phñ ra lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn
17/2/1947
Trung ®oµn Thñ ®« ®−îc lÖnh rót vÒ c¨n cø - Cuéc
chiÕn ®Êu ë c¸c ®« thÞ kÕt thóc.
............
........................
2. LËp b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc lich sö theo chñ ®Ò.
ë d¹ng nµy, häc sinh cÇn hiÓu râ vÒ c¸c vÊn ®Ò ®−îc ®Æt ra ®Ó lùa chän
nh÷ng kiÕn thøc sao cho phï hîp. Khi lËp b¶ng thèng kÒ cÇn ph¶i chi thµnh c¸c
cét, mçi cét lµ mét néi dung, c¸c cét hîp thµnh mét hÖ thèng, gi¶i quyÕt chñ ®Ò
®−îc ®Æt ra.
a.Víi lo¹i bµi thÓ hiÖn râ néi dung vµ yªu cÇu cho s½n.
§èi víi lo¹i bµi nµy, häc sinh cÇn tr×nh bµy mét c¸ch tr×nh tù c¸c néi
dung yªu cÇu ®Ò bµi ®Æt ra.
VÝ dô 1. LËp b¶ng thèng kª c¸c néi dung sau: ChiÕn l−îc c¸ch m¹ng;
chØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn l−îc c¸ch m¹ng; chñ tr−¬ng, s¸ch l−îc; h×nh thøc
vµ ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh; h×nh thøc mÆt trËn thèng nhÊt.
Giai ®o¹n
1930 - 1931
1936 - 1939
1939 - 1945
Néi dung
ChiÕn l−îc c¸ch D©n téc, d©n chñ D©n téc, d©n chñ D©n téc, d©n chñ
m¹ng
ChØ ®¹o thùc VÊn ®Ò d©n téc VÊn ®Ò d©n chñ VÊn ®Ò d©n téc
4
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
hiÖn chiÕn l−îc ®−îc ®Æt ngang
c¸ch m¹ng
hµng víi vÊn ®Ò
d©n chñ
Chñ tr−¬ng, s¸ch - X¸c ®Þnh kÎ
l−îc
thï: Lµ ®Õ quèc
vµ phong kiÕn.
- NhiÖm vô c¸ch
m¹ng: Lµ chèng
®Õ quèc vµ phong
kiÕn ®Ó d©n téc
®−îc ®éc lËp vµ
ng−êi cµy cã
ruéng
®−îc ®Æt trªn vÊn ®−îc ®Æt trªn víi
®Ò d©n téc
vÊn ®Ò d©n chñ
- X¸c ®Þnh kÎ
thï: Lµ bän thùc
d©n ph¶n ®éng
Ph¸p cïng bÌ lò
tay sai
- NhiÖm vô c¸ch
m¹ng: Lµ chñ
nghÜa ph¸t xÝt,
chèng
chiÕn
tranh, b¶o vÖ hßa
b×nh, ®ßi tù do
c¬m ¸o vµ hßa
b×nh
H×nh thøc vµ ChÝnh trÞ - vò Hîp ph¸p - nöa
ph−¬ng ph¸p ®Êu trang
hîp ph¸p
tranh
C«ng khai - nöa
c«ng khai.
H×nh thøc mÆt Héi ph¶n ®Õ ®ång - MÆt trËn nh©n
trËn thèng nhÊt
minh
§«ng d©n ph¶n ®Õ
D−¬ng
§«ng D−¬ng.
- MÆt trËn d©n
chñ §«ng D−¬ng.
- X¸c ®Þnh kÎ
thï: Lµ ®Õ quèc
vµ phong kiÕn (
VÊn ®Ò d©n téc
nguy väng h¬n
lóc nµo b»ng)
- NhiÖm vô c¸ch
m¹ng: Lµ chèng
®Õ quèc tiÕn tíi
d©n téc ®éc lËp
- ChÝnh trÞ kÕt
hîp víi vò trang.
- Khëi nghÜa
tõng phÇn tiÕn
tíi tæng khëi
nghÜa
- MÆt trËn d©n
téc thèng nhÊt
ph¶n ®Õ §«ng
D−¬ng 1939.
- MÆt trËn d©n
téc chèng ph¸t
NhËt 1940.
- MÆt trËn ViÖt
Nam ®éc lËp
®ång minh ( MÆt
trËn ViÖt Minh
)1941
b. Lo¹i bµi hÖ thèng hãa kiÕn thøc theo chñ ®Ò.
ë d¹ng nµy, häc sinh cÇn hiÓu râ vÒ c¸c vÊn ®Ò yªu cÇu ®Æt ra, ®Ó tõ ®ã
lùa chän nh÷ng ®¬n vÞ kiÕn thøc phï hîp. LËp b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc cÇn
ph¶i chia ra thµnh c¸c cét, néi dung mçi cét lµ mét ®Ò môc, c¸c cét hîp thµnh
mét hÖ thèng, gi¶i quyÕt chñ ®Ò ®−îc ®Æt ra.
VÝ dô.
LËp b¶ng c¸c niªn ®¹i vµ sù kiÖn vÒ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn l−îc cña
qu©n vµ d©n ta trªn c¸c mÆt trËn qu©n sù, chÝnh trÞ, ngo¹i giao trong kh¸ng
chiÕn chèng Ph¸p tõ th¸ng 12/1946 ®Õn th¸ng 7/1954.
C¸c lÜnh Sè
Thêi gian
Sù kiÖn
5
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
vùc
thø
tù
1
Qu©n sù
2
3
4
1
2
ChÝnh
trÞ
3
4
5
6
Ngo¹i
giao
1
2
diÔn ra sù
kiÖn
19/12/1946
®Õn
17/2/1947
7/10 ®Õn
19/12/1947
16/10 ®Õn
22/10/1950
13/3 ®Õn
7/5 /1954
N¨m 1948
Cuéc chiÕn ®Êu ë c¸c ®« thÞ ( §Æc biÖt lµ t¹i
Thñ ®« Hµ Néi)
ChiÕn th¾ng viÖt B¾c thu- ®«ng 1947
ChiÕn th¾ng biªn giíi thu- ®«ng 1950
ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ
T¹i Nam Bé, lÇn ®Çu tiªn ta tiÕn hµnh bÇu cö
Héi ®ång nh©n d©n cÊp x· ®Õn cÊp tØnh.
Th¸ng 6/ MÆt trËn viÖt Minh vµ Héi liªn viÖt quyÕt
1949
®Þnh tiÕn tíi thèng nhÊt hai tæ chøc tõ c¬ së
®Õn trung −¬ng.
2/1951
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø hai cña
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.
3/3/1951
MÆt trËn ViÖt Minh vµ héi Liªn ViÖt häp
§¹i héi ®¹i biÓu, quyÕt ddingj thèng nhÊt
hai tæ chøc thµnh mét mÆt trËn duy nhÊt MÆt trËn Liªn ViÖt
11/3/1951 MÆt trËn Liªn ViÖt, MÆt trËn KH¬-me vµ
MÆt trËn Lµo ®¹i diÖn cho nh©n d©n ba n−íc
häp Héi nghÞ ®¹i biÓu, thµnh lËp " Liªn
minh nh©n d©n ViÖt - Miªn - Lµo" trªn c¬ së
tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ t«n träng chñ
quyÒn cña nhau.
1/5/1952
§¹i héi Anh hïng vµ chiÕn sÜ thi ®ua toµn
quèc lÇn thø nhÊt t¹i C¨n cø ®Þa ViÖt B¾c
Th¸ng
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh thay mÆt ChÝnh phñ
1/1950
ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa tuyªn bè s½n
sµng ®Æt quan hÖ ngo¹i giao víi bÊt cø n−íc
nµo t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt
vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ViÖt Nam. Sau lêi
tuyªn bè ®ã, chÝnh phñ nhiÒu n−íc chÝnh
thøc c«ng nhËn vµ ®Æt quan hÖ ngo¹i giao
víi ta : ®Çu tiªn cã Trung Quèc, tiÕp ®ã lµ
Liªn X«, råi c¸c n−íc d©n chñ nh©n d©n
kh¸c
21/7/1954 HiÖp ®Þnh Gi¬-ne-v¬ ®−îc kÝ kÕt
c. LËp b¶ng thèng kª c¸c sù kiÖn c¬ b¶n trong mét giai ®o¹n lÞch sö.
* LËp b¶ng thèng kª sau ®ã chän sù kiÖn c¬ b¶n.
VÝ dô 1
LËp b¶ng c¸c niªn ®¹i vµ sù kiÖn vÒ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn l−îc cña
6
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
C¸p Xu©n Hû
qu©n vµ d©n ta trªn c¸c mÆt trËn qu©n sù, chÝnh trÞ, ngo¹i giao trong kh¸ng
chiÕn chèng Ph¸p tõ th¸ng 12/1946 ®Õn th¸ng 7/1954. Tõ ®ã h·y chän hai sù
kiÖn c¬ b¶n, hai sù kiÖn ®ã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn giai ®o¹n ®ã vµ nh÷ng giai
®o¹n tiÕp theo ? V× sao l¹i chän?
+ Tr−íc tiªn häc sinh cÇn ph¶i lËp b¶ng nh÷ng sù kiÖn chÝnh trong giai
®o¹n cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p tõ 1946 ®Õn 1954 ( Khi lËp b¶ng c¸c sù
kiÖn häc sinh cã thÓ chia thµnh c¸c lÜnh vùc cô thÓ)
C¸c lÜnh Sè
vùc
thø
tù
1
Qu©n sù
2
3
4
1
2
ChÝnh
trÞ
3
4
5
6
Ngo¹i
giao
1
Thêi gian
diÔn ra sù
kiÖn
19/12/1946
®Õn
17/2/1947
7/10 ®Õn
19/12/1947
16/10 ®Õn
22/10/1950
13/3 ®Õn
7/5 /1954
N¨m 1948
Sù kiÖn
Cuéc chiÕn ®Êu ë c¸c ®« thÞ ( §Æc biÖt lµ t¹i
Thñ ®« Hµ Néi)
ChiÕn th¾ng viÖt B¾c thu- ®«ng 1947
ChiÕn th¾ng biªn giíi thu- ®«ng 1950
ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ
T¹i Nam Bé, lÇn ®Çu tiªn ta tiÕn hµnh bÇu cö
Héi ®ång nh©n d©n cÊp x· ®Õn cÊp tØnh.
Th¸ng 6/ MÆt trËn viÖt Minh vµ Héi liªn viÖt quyÕt
1949
®Þnh tiÕn tíi thèng nhÊt hai tæ chøc tõ c¬ së
®Õn trung −¬ng.
2/1951
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø hai cña
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.
3/3/1951
MÆt trËn ViÖt Minh vµ héi Liªn ViÖt häp
§¹i héi ®¹i biÓu, quyÕt ddingj thèng nhÊt
hai tæ chøc thµnh mét mÆt trËn duy nhÊt MÆt trËn Liªn ViÖt
11/3/1951 MÆt trËn Liªn ViÖt, MÆt trËn KH¬-me vµ
MÆt trËn Lµo ®¹i diÖn cho nh©n d©n ba n−íc
häp Héi nghÞ ®¹i biÓu, thµnh lËp " Liªn
minh nh©n d©n ViÖt - Miªn - Lµo" trªn c¬ së
tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ t«n träng chñ
quyÒn cña nhau.
1/5/1952
§¹i héi Anh hïng vµ chiÕn sÜ thi ®ua toµn
quèc lÇn thø nhÊt t¹i C¨n cø ®Þa ViÖt B¾c
Th¸ng
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh thay mÆt ChÝnh phñ
1/1950
ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa tuyªn bè s½n
sµng ®Æt quan hÖ ngo¹i giao víi bÊt cø n−íc
nµo t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt
vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ViÖt Nam. Sau lêi
tuyªn bè ®ã, chÝnh phñ nhiÒu n−íc chÝnh
thøc c«ng nhËn vµ ®Æt quan hÖ ngo¹i giao
víi ta : ®Çu tiªn cã Trung Quèc, tiÕp ®ã lµ
7
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Liªn X«, råi c¸c n−íc d©n chñ nh©n d©n
kh¸c
HiÖp ®Þnh Gi¬-ne-v¬ ®−îc kÝ kÕt
21/7/1954
2
+ Sau khi liÖt kª sù kiÖn xong häc sinh cÇn x¸c ®Þnh hai sù kiÖn c¬ b¶n.
Tuy nhiªn lóc nµy häc sinh cÇn chó ý ®Õn nh÷ng mÖnh ®Ò ®Ò ®· cho (hai sù
kiÖn ®ã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn giai ®o¹n ®ã vµ nh÷ng giai ®o¹n tiÕp theo).
Lóc nµy häc sinh cÇn ph¶i biÕt giai ®o¹n nµy lµ giai ®o¹n nµo? ( Kh¸ng chiÕn
chèng Ph¸p 1946 - 1954 ) vµ giai ®o¹n tiÕp theo. Trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c sù
kiÖn häc sinh thÊy cã hai sù kiÖn ®¶m b¶o c¸c mÖnh ®Ò mµ ®Ò ®· ra. §ã lµ hai
sù kiÖn sau:
1. ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ ( Víi chiÕn th¾ng nµy kÕ
ho¹ch Na va cña Ph¸p vµ MÜ ®∙ bÞ ph¸ s¶n hoµn toµn, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc
kÝ kÕt HiÖp ®Þnh Gi¬- ne- v¬)
2. HiÖp ®Þnh Gi¬- ne- v¬ ®−îc kÝ kÕt ( Víi sù kiÖn nµy Ph¸p ®∙ ph¶i
thõa nhËn sù thÊt b¹i cña chóng trong cuéc chiÕn tranh x©m l−îc §«ng
D−¬ng- cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m l−îc ®∙ hoµn toµn
th¾ng lîi. Víi th¾ng lîi nµy miÒn B¾c n−íc ta ®−îc gi¶i phãng, täa ®iÒu kiÖn
®−a miÒn B¾c n−íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x∙ héi )
§Ó gi¶i thÝch cô thÓ häc sinh cÇn lÊy phÇn kiÕn thøc ý nghÜa cña hai sù
kiÖn ®ã ®Ó gi¶i thÝch.
VÝ dô 2
LËp b¶ng c¸c niªn ®¹i vµ sù kiÖn vÒ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn l−îc cña
nh©n d©n ta trong giai ®o¹n tõ 1930 ®Õn 1945. Tõ ®ã h·y chän mét sù kiÖn c¬
b¶n, hai sù kiÖn ®ã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn giai ®o¹n ®ã vµ nh÷ng giai ®o¹n
tiÕp theo ? V× sao l¹i chän?
Còng gièng víi vÝ dô mét häc sinh cÇn ph¶i lËp b¶ng thèng kª c¸c sù
kiÖn lÞch sö cã ý nghÜa chiÕn l−îc trong giai ®ä 1930 - 1945, tuy nhiªn b¶ng
thèng kª nµy ®¬n gi¶n h¬n ( nh− mÉu d−íi ®©y)
STT
Thêi gian
1
3/2/1930
2
12/9/1930
3
10/1930
4
3/1935
5
1/5/1938
6
22/9/1940
7
8
9
27/9/1940
23/11/1940
13/1/1941
Sù kiÖn
Thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
Cuéc biÓu t×nh cña nh©n d©n huyÖn H−¬ng NguyªnThµnh lËp X« viÕt NghÖ - TÜnh
Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng lÇn thø nhÊt t¹i H−¬ng
C¶ng - Trung Quèc
§¹i héi §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng lÇn thø nhÊt t¹i
Ma Cao - Trung Quèc
Nh©n dÞp ngµy Quèc tÕ lao ®éng, t¹i khu §Êu x¶o (
Hµ Néi ) ®· diÔn ra cuéc mÝt tinh khæng lå cña 2,5
triÖu ng−êi.
Ph¸t xÝt NHËt x©m l−îc L¹ng S¬n (ViÖt Nam) më
®Çu cho qu¸ tr×nh x©m l−îc §«ng D−¬ng cña ph¸t xÝt
NhËt.
Cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n
Cuéc khëi nghÜa Nam K×
Cuéc binh biÕn §« L−¬ng
8
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
10
28/1/1941
11
Tõ 10 ®Õn
19/5/1941
12
19/5/1941
13
22/12/1944
14
15
17
18
19
20
9/3/1945
Tõ ngµy 14
®Õn 15/8/1945
Tõ ngµy 16
®Õn 17/8/1945
19/8/1945
23/8/1945
25/8/1945
28/8/1945
21
30/8/1945
22
2/9/1945
16
L·nh tô NguyÔn ¸i Quèc vÒ n−íc, trùc tiÕp l·nh ®¹o
phong trµo c¸ch m¹ng n−íc ta.
Héi nghÞ lÇn thø t¸m Ban chÊp hµnh Trung −¬ng
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng häp t¹i P¸c Bã ( Cao
B»ng )
MÆt trËn ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh ( MÆt trËn
ViÖt Minh ) ®−îc thµnh lËp
§éi ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n ®−îc
thµnh lËp
NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p
Héi nghÞ toµn quèc cña §¶ng céng s¶n §«ng D−¬ng
ë T©n Trµo ( Tuyªn Quang )
§¹i héi quèc d©n ®−îc triÖu tËp ë T©n Trµo
Giµnh chÝnh quyÒn ë Hµ Néi
Giµnh chÝnh quyÒn ë HuÕ
Giµnh chÝnh quyÒn ë Sµi Gßn
Giµnh chÝnh quyÒn trong c¶ n−íc - C¸ch m¹ng th¸ng
T¸m thµnh c«ng
Vua B¶o §¹i trao Ên vµ KiÕm cho ®¹i diÖn chÝnh
quyÒn c¸ch m¹ng - ChÕ ®é qu©n chñ ®· bÞ sôp ®æ
hoµn toµn ë ViÖt Nam
Chñ tÞch hå ChÝ Minh thay mÆt chÝnh phñ l©m thêi
®äc b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp
Sau khi ®· liÖt kª c¸c sù kiÖn c¬ b¶n xong häc sinh cÇn t×m mét
kiÖn ( theo nh− yÕu cÇu cña ®Ò bµi ). Nh×n vµo b¶ng sù kiÖn häc sinh cã thÓ
nhËn thÊy cã mét sè sù kiÖn rÊt c¬ b¶n: nh− Thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt
Nam; MÆt trËn ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh ( MÆt trËn ViÖt Minh ) ®−îc thµnh
lËp; Chñ tÞch hå ChÝ Minh thay mÆt chÝnh phñ l©m thêi ®äc b¶n Tuyªn ng«n
®éc lËp;... Theo nh− yªu cÇu cña ®Ò th× häc sinh chØ ®−îc chän mét sù kiÖn, vËy
th× lµ sù kiÖn nµo? Sau khi ph©n tÝch häc sinh nhËn thÊy sù kiÖn Thµnh lËp
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lµ sù kiÖn ®¶m b¶o ®−îc nh÷ng yªu cÇu cña ®Ò ra.
Cßn c¸c sù kiÖn kh¸c chØ ®¶m b¶o yªu cÇu lµ cã sù ¶nh h−ëng ®Õn giai ®o¹n
tiÕp theo, kh«ng ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu lµ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn giai ®o¹n ®ã
(§¶ng ®∙ l∙nh ®¹o Cuéc vËn ®«ng c¸ch m¹ng tõ 1930 ®Õn 1945. Sau khi
hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng 1930 - 1945 §¶ng vÉn tiÕp tôc sø mÖnh - l∙nh
®¹o c¸ch m¹ng n−íc ta qua nhiÒu giai ®o¹n c¸ch m¹ng kh¸c nhau). §Ó gi¶i
thÝch, lÊy kiÕn thøc phÇn ý nghÜa cña sù kiÖn ®ã ®Ó gi¶i thÝch.
* LËp b¶ng thèng kÕ c¸c sù kiÖn c¬ b¶n trong mét giai ®o¹n lÞch sö.
§èi víi lo¹i bµi nµy häc sinh cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng sù kiÖn c¬
b¶n .VËy th× muèn x¸c ®Þnh ®−îc sù kiÖn c¬ b¶n trong mét giai ®o¹n, häc sinh
cÇn cã ph−¬ng ph¸p g× ? §Ó x¸c ®Þnh ®−îc häc sinh cÇn ph¶i nhí l¹i hoÆc nh¸p
nhanh c¸c sù kiÖn trong giai ®o¹n ®ã, sau ®ã h·y chän c¸c sù kiÖn cã sù t¸c
®éng lín mang tÝnh chÊt b−íc ngoÆt trong giai ®o¹n ®ã.
9
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
VÝ dô. LËp b¶ng nh÷ng chiÕn dÞch lín trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p 1946 - 1954
Víi bµi nµy häc sinh cÇn nhí l¹i hoÆc nh¸p nhanh c¸c chiÕn dÞch trong
cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p 1946 - 1954
+ Nh¸p nhanh c¸c chiÕn dÞch ®· ®−îc häc.
1.Cuéc chiÕn ®Êu ë c¸c ®« thÞ ( §Æc biÖt lµ t¹i Thñ ®« Hµ Néi)
2. ChiÕn th¾ng viÖt B¾c thu- ®«ng 1947.
3. ChiÕn th¾ng biªn giíi thu- ®«ng 1950.
4. C¸c chiÕn dÞch tiÕn c«ng ®Þch ë Trung du vµ §ång b»ng vµo cuèi n¨m
1950 -1951.
5. ChiÕn dÞch Hßa B×nh tõ cuèi 1951 ®Õn ®Çu 1952 .
6. ChiÕn dÞch T©y B¾c cuèi n¨m 1952.
7. C¸c chiÕn dÞch trong §«ng - Xu©n 1953 - 1954
8. ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954.
+ Lùa chän c¸c chiÕn dÞch lín trong 1 giai ®o¹n
Trªn c¬ së c¸c chiÕn dÞch ®· ®−îc liÖt kª häc sinh x¸c ®Þnh ®−îc c¸c
chiÕn dÞch lín lµ: ChiÕn th¾ng viÖt B¾c thu- ®«ng 1947; ChiÕn th¾ng biªn giíi
thu- ®«ng 1950; ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954. Ba chiÕn dÞch nµy ®·
t¹o b−íc ngoÆt lín trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m l−îc. Sau
khi x¸c ®Þnh ®−îc c¸c chiÕn dÞch lín, häc sinh x¸c ®Þnh kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó
chia cét cho phï hîp.
(Phô lôc b¶n ngang kÌm theo)
PhÇn thø ba
KÕt qu¶ kiÓm chøng
Sau mÊy n¨m võa qua, t«i ¸p dông vµo viÖc d¹y ®¹i trµ vµ «n luyÖn häc
sinh giái, t«i thèng kª mét sè sè liÖu ®Ó kiÓm chøng
Néi dung thèng kª
Tõ n¨m
2005 - 2008
Bµi kh¶o s¸t ®Þnh k×
Giái: 75 %
Kh¸: 25%
KÕt qu¶ thi häc sinh §¹t 19/20 HS
giái cÊp tr−êng
dù thi
KÕt qu¶ thi häc sinh §¹t 10/10 HS
giái cÊp huyÖn
dù thi
KÕt qu¶ thi häc sinh §¹t tõ 7 ®Õn 8
giái cÊp tØnh
em /10 em dù
thi
Cã c¶ gi¶i nhÊt
c¸ nh©n vµ ®ång
®éi
10
N¨m häc
2008 - 2009
Giái: 80%
Kh¸: 20 %
§¹t 20/20 HS
dù thi
§¹t 10/10 HS
dù thi
§¹t 10/10 HS
dù thi
§¹t gi¶i nhÊt c¸
nh©n vµ nhÊt
®ång ®éi
N¨m häc
2009 - 2010
Giái: 78 %
Kh¸: 23 %
§¹t 20/20 HS
dù thi
§¹t 10/10 HS
dù thi
§¹t 10/10 HS
dù thi
§¹t gi¶i nh× c¸
nh©n vµ nh×
®ång ®éi
C¸p Xu©n Hû
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
PhÇn thø t−
KÕt luËn
T«i cã mét vµi kÕt luËn vµ ®Ò xuÊt nh− sau
1. KÕt luËn.
Víi sù ®Þnh h−íng nµy sÏ ph¸t huy ®−îc tÝnh tÝch cùc, chñ ®«ng, s¸ng t¹o
cña chñ thÓ häc sinh trong qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ lÜnh héi kiÕn thøc, ®Æc biÖt lµ
®èi víi häc sinh kh¸, giái. Nhê vËy mµ n¨ng cao ®−îc chÊt l−îng cña viÖc d¹y
vµ häc. Häc sinh còng khong cßn l¹ víi nh÷ng d¹ng bµi cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t
cao.
§èi víi nh÷ng häc sinh trung b×nh trë xuèng, tÝnh kh¸i qu¸t cßn kÐm sÏ
lóng tóng ë nhiÒu kh©u, ®Æc biÖt lµ viÖc x¸c lËp ®Ó t×m ra nh÷ng kiÕn thøc c¬
b¶n cña tõng giai ®o¹n.
Trong qu¸ tr×nh so¹n gi¶ng, ®ßi hái giãa viªn ph¶i cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t
cao, ®−a ra ®−îc nh÷ng vÝ dô cô thÓ. Do vËy, sÏ mÊt nhiÒu thêi gian nghiªn cøu
vµ so¹n gi¶ng.
2. Mét vµi ®Ò xuÊt.
CÇn cung cÊp thªm trang thiÕt bÞ d¹y häc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng tµi liÖu cã
nhiÒu c©u hái cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t trong viÖc t×m hiÓu vµ nhËn biÕt sù kiÖn
lÞch sö.
Tæ chøc nh÷ng buæi héi th¶o chuyªn m«n hÑp cã quy m« cÊp huyÖn. Tõ
®ã c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn cã cïng chuyªn m«n cïng nhau bµn b¹c, bæ sung
nh÷ng kinh nghiÖm thiÕt thùc vµ thùc hiÖn cã tÝnh chÊt hÖ thèng.
Trªn ®©y lµ vµi ý kiÕn vµ thÓ hiÖn cña t«i vÒ viÖc h−íng dÉn häc sinh n¾m
b¾t lËp b¶ng hÖ thèng kiÕn thøc lÞch sö 9. §©y lµ ý kiÕn vÉn cßn mang tÝnh chÊt
c¸ nh©n. Do vËy kh«ng thÓ tr¸nh khái cã nh÷ng h¹n chÕ, t«i rÊt mong nhËn
®−îc ý kiÕn ®èng gãp quý b¸u c¶u c¸c ®ång nghiÖp xa gÇn ./.
¢n Thi, ngµy 30 th¸ng 4 n¨m 2010
Ng−êi thùc hiÖn
C¸p Xu©n Hû
11
- Xem thêm -
.PDF 
11 
88 
58 
