Tài liệu Phương pháp dạy học tích cực với phân môn tập đọc lớp 3

Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH SƠN TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN CHÂU Ổ -----š š › › ----- ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU SƯ PHẠM ỨNG DỤNG TÊN ĐỀ TÀI: “PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC VỚI PHÂN MÔN TẬP ĐỌC LỚP 3” HỌ VÀ TÊN: PHẠM THỊ HỒNG THÁI CHỨC VỤ: PHÓ HIỆU TRƯỞNG ĐƠN VỊ: TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN CHÂU Ổ Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -1- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. 10/2014 MỤC LỤC Tên Mục lục I. Tóm tắt II. Giới thiệu III. Phương pháp 1. Khách thể nghiên cứu 2. Thiết kế nghiên cứu 3. Quy trình nghiên cứu 4.Đo lường và thu thập dữ liệu IV. Phân tích dữ liệu và bàn luận kết quả 1. Phân tích 2.Bàn luận V.Kết luận và khuyến nghị 1. Kết luận 2. Khuyến nghị VI. Tài liệu tham khảo VII.Phụ lục của đề tài Kế hoạch bài học ( Dạy thực nghiệm ) Bảng điểm của học sinh lớp 3A ( thực nghiệm) Bảng điểm của học sinh lớp 3B ( đối chứng) Nhận xét của Hội đồng thi đua khen thưởng các cấp Trang 1 2 3 5 5 5 6 6 6 7 7 8 8 9 10 10 11 15 16 17 ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SƯ PHẠM ỨNG DỤNG Tên đề tài: “PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC VỚI PHÂN MÔN TẬP ĐỌC LỚP 3” Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -2- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. I/ Tóm tắt Hiện nay, tất cả các cấp học, ngành học đều ra sức thực hiện chủ trương “ Đổi mới phương pháp dạy học” nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Dạy học ở tiểu học là một nghề. Nghề dạy học ở tiểu học có những điểm giống nghề dạy học ở các bậc học khác, nhưng có đặc thù riêng về mặt sư phạm mà người làm nghề dạy học ở bậc học khác không cần và không có được. “ … bậc tiểu học được coi là bậc khó nhất. Tuy kiến thức khoa học đâu có bao nhiêu nhưng mà khó thành công. Nó đòi hỏi ở người thầy kiến thức sư phạm rất cao. Toàn bộ bản lĩnh của người thầy ở đây đòi hỏi rất khắt khe so với bậc học cao hơn.” ( Trần Hồng Quân - Một số vấn đề về giáo dục tiểu học - Tạp chí GDTH 1995 ) Bậc Tiểu học, bên cạnh các phân môn khác, phân môn tập đọc có vai trò quan trọng và đọc là yêu cầu cơ bản đầu tiên đối với các em học sinh. Đọc giúp các em phát triển ngôn ngữ để dùng trong học tập, giao tiếp đồng thời tạo hứng thú và động cơ học tập. Đọc giúp học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập suốt đời. Đọc là yếu tố không thể thiếu được của mỗi người trong thời đại ngày nay. Chính vì vậy, giáo viên tiểu học có nhiệm vụ dạy cho học sinh một cách có hệ thống các phương pháp để hình thành và phát triển năng lực đọc cho học sinh. Tập đọc là một phân môn thực hành mang tính tổng hợp, nhiệm vụ quan trọng nhất của phân môn tập đọc là hình thành kĩ năng đọc cho học sinh. Qua bài tập đọc học sinh được làm quen với ngôn ngữ văn học, các nhân vật trong các bài tập đọc, các thông điệp mà nội dung bài đọc cung cấp. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -3- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. Tập đọc giúp các em phát triển kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Thông qua phân môn tập đọc bồi dưỡng cho các em tình yêu những người ruột thịt, bạn bè, lòng yêu quê hương đất nước. Ở tiểu học, theo chương trình Giáo dục phổ thông - mục tiêu của dạy tập đọc là: - Hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt( nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. - Biết thêm những từ ngữ (gồm cả những thành ngữ , tục ngữ dễ hiểu ) về lao động sản xuất, văn hoá, xã hội, bảo vệ tổ quốc... - Biết cấu tạo ba phần của bài văn; bước đầu nhận biết ý chính của đoạn văn. - Đọc đúng và rành mạch bài văn ( khoảng 70 - 80 tiếng / phút ) , nắm được ý chính của bài. - Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Giải pháp của tôi: Cho học sinh luyện đọc cá nhân và theo nhóm. Các em lắng nghe và sửa sai cho bạn. Giáo viên giúp các em luyện đọc đúng các lỗi sai. Đề tài này được tiến hành nghiên cứu trên hai nhóm tương đương ở hai lớp 3 trường Tiểu học thị trấn Châu Ổ, huyện Bình sơn, tỉnh quảng Ngãi. Lớp 3A là nhóm thực nghiệm, lớp 3B là nhóm đối chứng. Lớp thực nghiệm được thực hiện biện pháp tích cực khi dạy bài “ Quê Hương ” của nhà thơ Đỗ Trung Quân. Kết quả cho thấy tác động đã có ảnh hưởng tốt đến chất lượng học tập của học sinh. Khả năng đọc của lớp thực nghiệm tốt hơn lớp đối chứng. Kết quả kiểm tra cho thấy không có học sinh nào bị điểm dưới trung bình, các em đọc to, rõ ràng, mạch lạc, ngắt nghỉ hơi đúng và bước đầu biết đọc diễn cảm. Kết quả kiểm chứng Test cho thấy P < 0,05 có nghĩa là đã có sự khác biệt lớn giữa kết quả của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Kết quả đó chứng minh rằng: để Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -4- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. đạt được yêu cầu này giáo viên cần sử dụng linh hoạt các biện pháp, hình thức tổ chức dạy học tích cực cho học sinh luyện đọc. II. Giới thiệu 1.Tìm hiểu thực trạng Thực tế hiện nay ở trường Tiểu học kỹ năng đọc của học sinh lớp ba còn hạn chế, giáo viên chưa tìm ra phương pháp hữu hiệu để nâng cao kết quả giờ đọc. Giáo viên đã dạy theo phương pháp mới nhưng lại dập khuôn đó là: đọc câu, đoạn và cả bài ( cá nhân, đồng thanh theo nhóm và cả lớp), giáo viên khó kiểm soát được tốc độ đọc, cách đọc của học sinh nên không sửa sai kịp thời. Nhất là khi đọc thơ, học sinh dễ đọc ê a làm sai biểu cảm của bài thơ. Giờ tập đọc dễ làm cho học sinh bị nhàm chán, có em đọc theo bạn mà không cần nhìn sách. *Về sách giáo khoa. Sách giáo khoa tiếng Việt 3 ( gồm 2 tập ) gồm 15 đơn vị kiến thức, mỗi đơn vị gắn với một chủ điểm. *Về giáo viên và học sinh. Hiện nay, bên cạnh đa số nhà giáo có tay nghề vững vàng, trình độ chuyên môn tốt vẫn còn một số giáo viên phát âm chưa chuẩn, còn nặng tiếng địa phương, kỹ năng đọc chưa tốt, đọc diễn cảm còn hạn chế. Trong giảng dạy ít chú trọng việc sửa sai cho học sinh, chưa chú ý theo dõi tốc độ đọc của học sinh ở từng khối lớp do chưa nắm vững chuẩn kiến thức kĩ năng quy định cho từng khối lớp. *Kết quả điều tra thực trạng. Qua khảo sát thực trạng dạy và học tập đọc ở lớp 3 cho thấy kỹ năng đọc của học sinh chưa tốt, một số giáo viên chưa chú ý sửa sai cho học sinh, chưa theo dõi để nhận xét tốc độ đọc cho học sinh. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -5- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. Giáo viên chỉ yêu cầu học sinh đọc đúng và thuộc lòng, ngữ điệu bài đọc chưa được quan tâm đúng mức. 2. Giải pháp thay thế Để giờ học nhẹ nhàng, kích thích hứng thú và sự say mê cho học sinh trong việc tìm hiểu bài đồng thời tìm ra cách đọc hay nhất, trong quá trình dạy tiết tập đọc giáo viên phải bám sát yêu cầu cơ bản về kiến thức kĩ năng, vận dụng một cách linh hoạt các phương pháp để giúp cho các em đạt hiệu quả cao trong các tiết tập đọc. Chương trình lớp 3 học sinh phải đọc đúng và rành mạch bài văn, biết giữ nhịp khi đọc thơ ( đạt yêu cầu tối thiểu khoảng 70 tiếng / phút ). Để giúp học sinh đạt được yêu cầu này giáo viên cần sử dụng linh hoạt các biện pháp, hình thức tổ chức cho học sinh luyện đọc trong tất cả các giờ dạy tập đọc. Đây là một việc làm thường xuyên. Cụ thể là: - Hướng dẫn đọc từng câu : HS nối tiếp nhau đọc từng câu. Trong khâu này, giáo viên cần theo dõi học sinh đọc để sửa lỗi phát âm, kết hợp luyện đọc đúng từ ngữ. Giáo viên cho nhiều học sinh được tham gia tích cực vào quá trình luyện đọc, qua đó năng lực đọc của từng cá nhân được bộc lộ. Lắng nghe học sinh đọc để cảm nhận được ưu điểm hay hạn chế về kỹ năng đọc của từng em để từ đó động viên hay giúp đỡ kịp thời. Được đọc và nghe bạn đọc từng câu giúp học sinh nhận thức được đơn vị nhỏ nhất của lời nói là câu và câu diễn đạt ý trọn vẹn. Điều đó sẽ giúp các em học tốt các môn học còn lại . - Hướng dẫn đọc từng đoạn trước lớp : Học sinh nối tiếp nhau đọc từng đoạn trong bài. Giáo viên theo dõi học sinh đọc để gợi ý hướng dẫn cách ngắt nghỉ, cách ngắt nhip thơ cho đúng, đọc đúng ngữ điệu câu và tập phân biệt lời người dẫn chuyện với lời nhân vật ( nếu có ) ; hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa từ ngữ được chú giải trong sách giáo khoa thông qua đọc; từ ngữ chưa quen thuộc với học sinh địa phương ( nếu có ). - Hướng dẫn đọc từng đoạn trong nhóm : có thể linh hoạt tổ chức cho các em đọc theo nhóm đôi, nhóm tư, dựa vào cách đọc được hướng dẫn trên lớp. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -6- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. Học sinh đọc và theo dõi nhận xét bạn đọc. Giáo viên cần tạo cho học sinh thói quen đọc vừa phải để không ảnh hưởng nhiều đến nhóm khác, có kỹ năng nghe và theo dõi sách giáo khoa để nhận xét kết quả đọc của bạn. - Hướng dẫn đọc đồng thanh: Hoạt động này chỉ vận dụng linh hoạt . Để phát huy tác dụng của hình thức luyện đọc đồng thanh, GV cần luyện cho học sinh có cách đọc nhẹ nhàng, vừa phải . - Khi tìm hiểu nội dung bài, GV hướng dẫn HS luyện đọc thầm (đọc hiểu) để hiểu văn bản. - Hướng dẫn luyện đọc lại dựa vào trình độ đọc của đa số học sinh trong lớp và đặc điểm của bài tập đọc, giáo viên lựa chọn mức độ và hình thức luyện đọc sao cho phù hợp. Giáo viên cần theo dõi thời gian đọc của từng em tránh đọc nhanh quá hay chậm quá. Tổ chức luyện đọc tốt và thi đọc tốt một đoạn hoặc cả bài, đọc phân vai, tổ chức trò chơi học tập có tác dụng luyện đọc. Riêng đối với các bài học thuộc lòng, dù đã luyện đọc kỹ, giáo viên cần bố trí thời gian để học sinh được học thuộc bài trên lớp với yêu cầu tối thiểu cần đạt là : học thuộc khoảng 8 đến 10 dòng thơ trên lớp . 3. Xác định vấn đề nghiên cứu Nghiên cứu Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3 nhằm tìm ra giải pháp tạo sự hứng thú cho tất cả học sinh trong lớp tích cực tham gia vào việc rèn đọc để đạt hiệu quả với tất cả các đối tượng học sinh. Loại bỏ dần tình trạng học sinh lợi dụng thời gian luyện đọc để nói chuyện riêng, làm việc riêng. Trong nghiên cứu này tôi đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi sau: 1. Việc sử dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực có tạo sự hứng thú cho tất cả học sinh trong lớp tích cực tham gia vào việc rèn đọc để đạt hiệu quả với tất cả các đối tượng học sinh trong lớp không ? 2. Sử dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực có thu hút được hết học sinh tham gia rèn đọc không? Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -7- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. 4. Giả thuyết nghiên cứu: 1. việc rèn đọc của học sinh có hiệu quả, qua đó sẽ làm cho khả năng đọc của các em được nâng lên. 2. Sẽ thu hút được hầu hết học sinh tham gia tích cực trong việc rèn đọc ở các giờ tập đọc. III.Phương pháp 1. Khách thể nghiên cứu Nghiên cứu Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3, tôi chọn 02 lớp 3 của trường tiểu học thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đó là lớp 3A ( lớp thực nghiệm) và lớp 3B ( lớp đối chứng ). Hai lớp này có số lượng, trình độ tương đương nhau. Các em đều ngoan, lễ phép. Cụ thể: Bảng 1: Giới tính, lực học, hạnh kiểm của học sinh 2 lớp 3G và 3D của trường Tiểu học thị trấn Châu Ổ năm học trước là: Lớp 3A 3B Số học sinh Tổng số Nam 26 12 26 15 Điểm Nữ 14 11 Giỏi 5 6 Khá 16 15 TB 5 5 Yếu 0 0 Về ý thức học tập, tất cả các em ở hai lớp đều tích cực, chủ động, hăng hái phát biểu ý kiến xây dựng bài. Hạnh kiểm của các em cả hai lớp đều thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ của học sinh. 2.Thiết kế nghiên cứu Để đảm bảo tính khách quan và tiện lợi không ảnh hưởng đến tâm lý học sinh.Thời gian tiến hành nghiên cứu vẫn thực hiện theo thời khóa biểu của nhà trường. Chọn hai lớp nguyên vẹn: lớp 3A là lớp thực nghiệm do cô Lê Thị Mỹ Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -8- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. Trang phụ trách và lớp 3B là lớp đối chứng do cô Nguyễn Thị Như Bạch phụ trách. Cả hai cô giáo đều là giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Tôi chọn bài tập đọc “ Quạt cho bà ngủ ” cho 02 lớp kiểm tra trước tác động. Kết quả kiểm tra trước tác động cho kết quả khác nhau nên tôi dùng phép kiểm chứng T-test để kiểm chứng sự chênh lệch giữa điểm số trung bình của hai nhóm. Sau khi đã có kết quả kiểm tra trước tác động tôi thấy rằng điểm trung bình của 2 nhóm có sự khác nhau, do đó tôi dùng phép kiểm chứng T-test để kiểm chứng độ chênh lệch giữa điểm số trung bình của hai nhóm trước khi tác động. Bảng 1: Kết quả khảo sát trước tác động Lớp 3G (Thực nghiệm ) Lớp 3D(Đối chứng) TBC 5,8 6,1 P= 0,2 Kết quả cho thấy P = 0,2 > 0,05 vì vậy có thể kết luận sự chênh lệch điểm số trung bình của hai nhóm là không có ý nghĩa, hai nhóm được coi là tương đương nhau. Tôi sử dụng thiết kế 2 để kiểm tra trước và sau tác động đối với các nhóm đương tương ( được mô tả ở bảng 3) Bảng 3: Thiết kế nghiên cứu Nhóm KT trước tác Tác động Thực nghiệm động 01 Dạy có sử dụng các phương 03 02 pháp theo hướng tích cực Dạy không sử dụng các 04 Đối chứng KT sau tác động phương pháp tích cực Ở thiết kế này, tôi sử dụng phép kiểm chứng T – test độc lập. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ -9- Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. 3. Quy trình nghiên cứu a. Chuẩn bị của giáo viên: Lớp đối chứng: Dùng phương pháp dạy học truyền thống Lớp thực nghiệm: Dùng phương pháp dạy học theo hướng tích cực. b. Tiến hành dạy thực nghiệm. GV dạy thực nghiệm và đối chứng vẫn theo thời khoá biểu của nhà trường. Hai lớp dạy cùng bài “Quê hương ”. Sau tiết học tôi kiểm tra học sinh của hai lớp. 4. Đo lường và thu thập dữ liệu Cả hai lớp học sinh đều học bài “ Quê hương ” Lớp 3A là lớp thực nghiệm được dạy theo hướng tích cực, tất cả học sinh trong lớp đều được nhận xét sửa sai cho bạn, cho mình. Muốn làm được điều này tất cả học sinh trong lớp phải lắng nghe bạn đọc để tìm ra chỗ đúng, chỗ sai của bạn. Lớp 3B là lớp đối chứng học sinh được dạy theo phương pháp cũ. IV. Phân tích dữ liệu và bàn luận kết quả 1. Phân tích Bảng 4: So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động Đối chứng Điểm trung bình Độ lệch chuẩn Giá trị T – test Chênh lệch giá trị TB 6,5 0,7 Thực nghiệm 8,4 2,3 0,0000005 2,7 chuẩn ( SMD) Kết quả kiểm tra trước tác động đã cho thấy 2 nhóm là tương đương nhau. Sau tác động kiểm chứng chênh lệch điểm trung bình bằng T – test cho kết Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 10 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. quả P = 0,02 cho thấy sự chênh lệch giữa điểm trung bình của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng là rất có ý nghĩa. Điểm chênh lệch này không phải là ngẫu nhiên mà là do tác động mà có. Mặt khác không có học sinh nào được điểm dưới trung bình điều đó cho thấy tất cả số học sinh trong nhóm đã chú ý tham gia học tập một cách tích cực đã mang lại kết quả cũng như chất lượng cao hơn cho phân môn tập đọc ở lớp 3. Như vậy giả thuyết của đề tài : “Phương pháp dạy học tích cực với phân môn tập đọc lớp 3” đã góp phần nâng cao chất lượng của phân môn tập đọc lớp 3 đã được kiểm chứng. 2. Bàn luận Kết quả của bài kiểm tra sau tác động cho kết quả như sau: - Điểm trung bình của lớp thực nghiệm = 8,4 - Điểm trung bình của lớp đối chứng = 6,5 Độ chênh lệch điểm số giữa hai nhóm là 1,9. Điều đó cho thấy điểm trung bình của nhóm đối chứng và thực nghiệm đã có sự chênh lệch lớn, lớp được tác động đã có điểm trung bình cao hơn lớp đối chứng. Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn của hai nhóm là SMD = 2,7. So với bảng tiêu chí của Cohen điều này có nghĩa là mức độ ảnh hưởng của tác động là rất lớn. Phép kiểm chứng T-test điểm trung bình bài kiểm tra của hai nhóm sau tác động là: P= 0,0000005. Kết quả này khẳng định sự chênh lệch điểm trung bình của hai nhóm không phải là ngẫu nhiên mà là do tác động. Biểu đồ so sánh điểm lớp 3B lớp 3C 3B trung bình trước tác động và sau tác động của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. lớp 3B Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 11 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. Lớp 3B Lớp 3A Lớp 3B Lớp 3A V. Kết luận và khuyến nghị 1. Kết luận Chương trình Tiếng Việt ở tiểu học giúp học sinh có được vốn từ phong phú. Phân môn tập đọc giúp các em hình thành và phát triển kĩ năng: Nghe, nói, đọc, viết. Đọc tốt giúp các em diễn đạt lưu loát, tự tin. Muốn rèn cho học sinh đọc tốt trước hết người thầy phải có trình độ, chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Thầy phải tự rèn luyện để có thể đọc mẫu diễn cảm mới lôi cuốn các em tập trung ngay vào bài đọc ở những phút đầu tiên của tiết học. Thầy cô giáo phải có sự chuẩn bị kĩ càng trước mỗi bài tập đọc ( văn hay thơ ) để giờ tập đọc đạt hiệu quả cao. Thầy có đọc tốt thì trò mới đọc tốt được. Hơn nữa, nếu thầy phát âm không chuẩn thì sẽ không thể sửa sai cho học sinh. Nắm chắc trình độ học sinh trong lớp giáo viên sẽ vận dụng linh hoạt phương pháp dạy học tích cực vào phân môn tập đọc nhằm phát huy tính tích Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 12 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. cực, hứng thú học tập của học sinh, từ đó các em sẽ có ý thức tự giác trong học tập. Ngoài việc nắm vững nội dung chương trình sách giáo khoa, sách hướng dẫn, thầy cô giáo cần phải biết vận dụng thật linh hoạt phương pháp dạy học tích cực đối với từng đối tượng học sinh cụ thể mới đem lại hiệu quả cao trong dạy học nói chung và trong dạy phân môn tập đọc nói riêng. Giáo viên phải kiên trì uốn nắn, sửa chữa cách phát âm sai cho học sinh. Câu hỏi cần sát với từng đối tượng học sinh, lời giảng cô đọng, tránh lan man. Cần giành thời gian cho luyện đọc một cách hợp lý. Luôn động viên khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ. Rèn cho các em đọc rõ ràng, mạch lạc và bước đầu biết đọc diễn cảm. Tổ chức Hội thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp, trong trường vào những ngày sinh hoạt tập thể, kỷ niệm các ngày lễ lớn. Yêu cầu mỗi học sinh phải có quyển sổ ghi chép “Văn học” để chép những câu thơ, câu văn, bài thơ, bài văn hay dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Phối hợp các phân môn như: Tập làm văn, kể chuyện, luyện từ và câu với phân môn tập đọc. Trên đây là một số vận dụng của phương pháp dạy học tích cực với phân môn tập đọc lớp 3 mà giáo viên trường tiểu học thị trấn Châu Ổ đã thực hiện đạt kết quả tốt. Phương pháp này cũng là tiền đề để tiếp tục dạy môn tập đọc ở lớp 4, 5 đạt kết quả tốt. Đề tài này có thể áp dụng tốt khi dạy môn tập đọc lớp 4, 5 với những yêu cầu cao hơn. Muốn rèn luyện cho học sinh đọc đúng, diễn cảm thì cách đọc của thầy cô giáo đặc biệt quan trọng bởi người thầy cô giáo luôn là mẫu trong cách đọc diễn cảm để học sinh bắt chước. Trong mỗi giờ tập đọc, thầy cô giáo phải hướng dẫn cách đọc cho học sinh thật tỉ mỉ từng từ ngữ, từng câu văn, từng đoạn văn. Thầy cô giáo phải kiên trì uốn nắn, sửa chữa kịp thời các lỗi về cách đọc của học sinh dù là nhỏ nhất. Vì vậy, mỗi giáo viên phải luôn luôn trau dồi chuyên môn, Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 13 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. nghiệp vụ, tự học tự rèn, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để nâng cao chất lượng dạy và học ở tất cả các môn đặc biệt là phân môn tập đọc. 2. Khuyến nghị: - Các cấp quản lý giáo dục cần tăng cường chỉ đạo công tác Đổi mới phương pháp dạy học. - Tổ chức các hội thi: Thi đọc diễn cảm, ngâm thơ, kể chuyện cho giáo viên tiểu học. - Cung cấp đầy đủ đồ dùng dạy học cho giáo viên. Về giáo viên: Một số giáo viên cần tự rèn luyện cách đọc cho bản thân để dạy tốt hơn. Học tập ở đồng nghiệp các cách đọc hay. Về học sinh: Một số em học sinh đọc còn chậm so với tốc độ quy định. Phát âm còn sai. Bình Sơn, ngày 12 tháng 10 năm 2014 Người viết Phạm Thị Hồng Thái Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 14 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách giáo khoa Tiếng Việt 3 tập 1 + 2 2. Tiếng Việt nâng cao lớp 3 3. Bồi dưỡng văn và Tiếng Việt lớp 3 4. Phương pháp rèn đọc Tập 1+ 2 5. Sách hướng dẫn Tiếng Việt lớp 3 Tập 1+ 2 6. Các tài liệu Bồi dưỡng thay sách và tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 15 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. VII. Phụ lục của đề tài. Kế hoạch kiểm tra trước tác động: Kiểm tra hai lớp 3A và 3B bài tập đọc: “Quạt cho bà ngủ ”. Kế hoạch kiểm tra sau tác động: Kiểm tra 2 lớp 3A và 3B bài tập đọc: “Quê hương”. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 16 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. KẾ HOẠCH BÀI HỌC ( DẠY THỰC NGHIỆM ) TẬP ĐỌC: QUÊ HƯƠNG ( Tuần 10 ) (1tiết ) I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU 1. Rèn kĩ năng đọc thành tiếng: - Chú ý các từ ngữ: mỗi ngày, con về, diều biếc, tuổi thơ, trăng tỏ, mỗi người,…. - Ngắt đúng nhịp (2/4 hoặc 4/2) ở từng dòng thơ, nghỉ hơi sau mỗi khổ thơ dài hơn sau từng dòng thơ. - Bước đầu bộc lộ được tình cảm qua giọng đọc ( nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả hình ảnh thân thuộc của quê hương: chùm khế ngọt, đường đi học, rợp bướm vàng bay. 2. Rèn kĩ năng đọc - hiểu: - Đọc thầm tương đối nhanh và nắm được nội dung bài; cảm nhận được vẻ đẹp giản dị, thân thuuộc của cảnh vật quê hương. - Hiểu được ý nghĩa của bài thơ: Tình yêu quê hương là tình cảm rất tự nhiên và sâu sắc. Tình yêu quê hương làm người ta lớn lên. 3. Học thuộc lòng bài thơ II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Tranh minh hoạ bài đọc trong sách giáo khoa. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 17 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. - Bảng phụ chép bài thơ để hướng dẫn học sinh học thuộc lòng. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HĐ + ND A. KTBC HĐ1 Khoảng 4 p Hoạt động của giáo viên - Cho học sinh kể đoạn 1 câu chuyện Hoạt động của học sinh 1 HS lên bảng trình bày. Giọng quê hương và trả lời câu hỏi: H: Thuyên và Đồng cùng ăn trong - Cùng ăn với ba người quán với những ai ? thanh niên. - Cho 1học sinh kể đoạn 2 câu 1 HS lên bảng trình bày. chuyện Giọng quê hương và trả lời câu hỏi: - Một người thanh niên H: Chuyện gì xảy ra làm Thuyên và muốn giúp Thuyên và đồng ngạc nhiên? Đồng trả tiền ăn. - Cho 1học sinh kể đoạn 2 câu chuyện Giọng quê hương và trả lời - Giọng quê hương rất câu hỏi: thân thiết, gần gũi... H: Qua câu chuyện, em nghĩ gì về giọng quê hương ? HĐ + ND Hoạt động của giáo viên B. BÀI MỚI Hoạt động của học sinh HĐ2 Giới thiệu - Rất nhiều nhà thơ, nhà văn viết về bài : khoảng đề tài quê hương, đất nước. Bài thơ - Học sinh lắng nghe. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 18 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. 1p Quê Hương của nhà thơ Đỗ Trung Quân là một bài thơ rất hay viết về quê hương. Bài thơ đã được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ nhạc và đã trở thành bài hát được nhiều người yêu thích. HĐ3 Luyện đọc - HS mở sách TV tập 1 1/ GV đọc diễn cảm bài thơ trang 79 Khoảng 1p - GV đọc với giọng thong thả, nhẹ nhàng, tình cảm. - Nghỉ hơi lâu hơn khi đọc hết khổ thơ. - Kéo dài giọng hơn khi đọc những tiếng vần với nhau trong từng khổ thơ ( ngày –bay, đồng – sông, nhỏ - to, che – hè). Khoảng 4p 2/ GV hướng dẫn HS luyện đọc kết hợp giải nghĩa từ. a/ Đọc từng dòng thơ + luyện đọc từ khó: - Cho HS đọc nối tiếp HS đọc từ khó theo - Luyện đọc từ khó: mỗi ngày, con hướng dẫn của GV về, diều biếc, tuổi thơ, trăng tỏ, mỗi người,…. b/ Đọc từng khổ thơ trước lớp + giải nghiã từ: - Cho HS đọc nối tiếp nhau cả bài thơ HS đọc nối tiếp. Mỗi HS Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 19 - Đề tài: Phương pháp dạy học tích cực với phân môn Tập đọc lớp 3. đọc 1 khổ thơ. HĐ + ND Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Giải nghĩa từ: GV ghi lên bảng ( cột tìm hiểu bài) một vài từ cần giải nghĩa: * Khế: quả thường có 5 cánh, khi chín màu vàng, ăn có vị chua hay ngọt. * Nón lá: loại nón có hình chóp, vành rộng, thường làm bằng lá cây cọ. - Có thể HDHS đọc 1 khổ thơ: “ Quê hương/là con diều biếc/ Tuổi thơ/con thả trên đồng/ Quê hương/là con đò nhỏ/ Êm đềm khua nước/ven sông.// Khi hướng dẫn HS đọc, GV lưu ý các em : nhấn giọng khi đọc những từ ngữ in đậm ( gạch chân), nghỉ nhanh ở chỗ một gạch chéo, nghỉ lâu hơn ở chỗ 2 gạch chéo. Phạm Thị Hồng Thái – Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học thị trấn Châu Ổ - 20 -