Tài liệu Nghiên cứu đánh giá sự phát triển thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng đá nam lứa tuổi 13 – 14 trường thcs chu văn an – tây ninh sau chín tháng tập luyện

PHẦN ĐẶT VẤN ĐỀ Đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài là quốc sách hàng đầu trong công tác giáo dục thế hệ trẻ. Mặc dù vậy, việc tạo ra những hạt nhân, những thành tích là một vấn đề không kém phần quan trọng trong Thể dục thể thao nói chung và môn Thể dục ở trường phổ thông nói riêng. Đối với từng môn học thì có tính đặc thù riêng, mỗi môn có những ưu điểm và hạn chế nhất định, nhưng dù thế nào đi nữa thì việc giáo dục thể chất, rèn luyện sức khỏe, đào tạo học sinh năng khiếu trong từng tiết học ở môn thể dục là không thể thiếu ở hầu hết các trường trung học cơ sở, nhất là việc phát triển các tố chất vận động. Bác Hồ đã nói, “Sức khỏe là vàng, lao động là vinh quang” và Người cũng đă từng tham gia các môn với cương lĩnh chung là rèn luyện thể lực, khắc phục những khó khăn, giáo dục tư tưởng, ý chí và tinh thần đoàn kết, hữu nghị “Thắng không kêu, bại không nản” để mục đích cuối cùng là đạt thành tích cao trong tập luyện và thi đấu mà hiệu quả đạt được “Nhanh hơn, cao hơn, xa hơn”. Vì thế việc tập luyện Thể dục thể thao, nâng cao thể lực, bồi bổ sức khoẻ là nhiệm vụ cuả toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Vận dụng theo câu nói của Bác với phương châm khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi người dân khỏe mạnh là Tổ quốc khỏe mạnh… Sống và rèn luyện theo gương Bác Hồ vĩ đại “Sống vui, sống khỏe, sống bổ ích”. Xác định được những vấn đề đó, bắt đầu từ năm học 2000 - 2001 Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã đưa ra nhiều chỉ thị để đẩy mạnh việc giáo dục thể chất trong trường học, phát động nhiều phong trào TDTT trong trường học, đầu tư cho giáo dục thể chất cả về cơ sở vật chất lẫn nâng cao về số lượng, chất lượng giáo viên dạy, nhằm mục đích tăng cường thể lực cho học sinh và kỹ năng thực hiện động tác cho từng môn học TDTT. Vì thể thao trường học đóng vai trò quan trọng đối với thể thao nước nhà, thể thao trường học là nền tảng cho thể thao Việt Nam phát triển. Trong thể thao, bóng đá là một trong những môn quan trọng và được nhiều người quan tâm. Môn bóng đá phù hợp với mọi lứa 1 tuổi, từ những em thiếu nhi đến những người lớn tuổi ai cũng có thể tham gia tập luyện để rèn luyện và nâng cao sức khỏe. Hiện nay môn bóng đá trong trường THCS là một môn học tự chọn, nên thời gian tập luyện còn nhiều hạn chế. Vì vậy về kỹ thuật và thể lực của các em phát triển chưa cao. Là giáo viên thể dục của trường, chúng tôi mong muốn được góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào công tác phát triển phong trào bóng đá của trường, để đưa phong trào ngày càng phát triển đi lên và đạt thành tích cao trong Hội khỏe Phù Đổng. Từ những vấn đề trên, chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài: “NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ LỰC VÀ KỸ THUẬT CỦA ĐỘI TUYỂN BÓNG ĐÁ NAM LỨA TUỔI 13 – 14 TRƯỜNG THCS CHU VĂN AN – TÂY NINH SAU CHÍN THÁNG TẬP LUYỆN”. * Mục đích nghiên cứu: Thông qua kết quả nghiên cứu nhằm đánh giá sự phát triển thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng đá nam lứa tuổi 13 - 14 sau chín tháng tập luyện, để từ đó lấy kết quả nghiên cứu định hướng cho việc tuyển chọn và đào tạo đội tuyển bóng đá nam của trường. * Mục tiêu nghiên cứu: Để giải quyết mục đích trên chúng tôi đề ra 3 mục tiêu sau đây: - Xác định thực trạng về thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng đá nam lứa tuổi 13 – 14 trường THCS Chu Văn An sau chín tháng tập luyện. - Đánh giá nhịp độ tăng tiến về thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng đá nam lứa tuổi 13 – 14 trường THCS Chu Văn An sau chín tháng tập luyện. - Lập thang điểm đánh giá sự phát triển về thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng đá nam lứa tuổi 13 – 14 trường THCS Chu Văn An sau chín tháng tập luyện. 2 3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN 1.1. Thực trạng chung của bóng đá trẻ hiện nay: Ngày nay, thể thao Việt Nam đặc biệt là bóng đá được Đảng và Nhà nước quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển, được đông đảo quần chúng quan tâm và ủng hộ. Trong số đó có nhiều thanh thiếu niên nam nữ tham gia tập luyện thể thao dưới nhiều hình thức khác nhau: Các trung tâm huấn luyện, các câu lạc bộ, các trường thể thao, các trường phổ thông … Trong tổng thể của quá trình hoạt động thể dục thể thao, thể thao thành tích cao của Việt Nam đặc biệt là bóng đá cũng chịu sự tác động nhất định từ các yếu tố: Vận động viên chuyên nghiệp hay không chuyên nghiệp, trình độ huấn luyện viên, công tác quản lý và rất nhiều yếu tố chủ quan lẫn khách quan khác. Trong những năm gần đây hoạt động của môn bóng đá ở tỉnh Tây Ninh chưa đáp ứng được sự mong đợi của các cấp lãnh đạo và quần chúng hâm mộ tỉnh nhà. Đội tuyển tỉnh còn ở trình độ thấp, các đội tuyển trẻ thì chưa kịp bổ sung cho tuyến trên, phong trào tập luyện bóng đá của thanh thiếu niên còn mang tính tự phát, chưa được đầu tư có hệ thống và đúng mức. Đội ngũ huấn luyện viên còn rất thiếu và hạn chế về chuyên môn nên chưa đáp ứng được yêu cầu ... Chính vì thế thành tích đỉnh cao còn thua kém so với nhiều địa phương, ngành trong khu vực và toàn quốc. Vậy để phong trào bóng đá Tây Ninh nói chung, bóng đá thanh thiếu niên nói riêng ngày càng phát triển và đi lên đỉnh cao thì đòi hỏi phong trào bóng đá trong nhà trường phải được củng cố và phát triển vì ”Thể thao trường học đóng vai trò quan trọng đối với thể thao nước nhà,thể thao trường học là nền tảng cho thể thao Việt Nam phát triển”. Xuất phát từ mục tiêu và nhiệm vụ của công tác giáo dục thể chất trong giai đoạn đổi mới, trường THCS Chu Văn An ngoài việc không ngừng nâng cao trình độ học vấn cho học sinh, trường còn chú trọng đến việc phát triển phong trào và nâng cao thành tích thể thao. Qua thực tiễn cho thấy việc phát triển bóng đá thiếu niên trong trường học còn nhiều việc cần bàn. Ví dụ: Về phương pháp, về cách làm, 4 cách thực hiện, ... Chưa đáp ứng được với nhu cầu đòi hỏi hiện nay là do nhiều nguyên nhân: - Trong các trường học chưa tổ chức huấn luyện ngoại khóa về môn bóng đá cho các em học sinh. - Công tác tổ chức tuyển chọn học sinh có năng khiếu bóng đá ban đầu chưa cao, chưa có sự thống nhất trong hệ thống đào tạo bóng đá thiếu niên của THỊ xã mà chủ yếu là huấn luyện tự phát. - Giáo viên thể dục chưa được tập huấn thường xuyên về công tác huấn luyện đội tuyển nên hạn chế về chuyên môn. - Tài liệu tham khảo, bồi dưỡng còn rất ít mà chỉ tập trung ở một số trung tâm, trường có chuyên môn về thể dục thể thao mới có để tham khảo. - Tình trạng cơ sở vật chất còn khó khăn chưa đáp ứng yêu cầu huấn luyện. - Kinh phí đầu tư cho công tác huấn luyện và thi đấu ở địa phương, các câu lạc bộ còn thấp. 1.2. Ý nghĩa của việc phát triển bóng đá lứa tuổi thiếu niên: Bóng đá là một môn thể thao rất phổ biến hiện nay. Vì vậy việc yêu thích bóng đá là rất phổ biến nên nhu cầu được vui chơi và tâp luyện của thiếu nin v học sinh hiện nay là rất lớn và cũng để: - Phục vụ cho sự nghiệp giáo dục của Đảng và Nhà nước theo phương châm phát triển con người toàn diện các mặt: Đức, trí, thể, mỹ… - Tập luyện bóng đá nhằm bồi dưỡng cho các em phẩm chất tốt đẹp như dũng cảm, ngoan cường, khôn ngoan, xây dựng tinh thần tập thể, tinh thần sảng khoái, phát triển lành mạnh, . . . Nâng cao khả năng hoạt động của các hệ thống, cơ quan nội tạng của cơ thể, qua đó thúc đẩy sự phát triển, sự trưởng thành của các em. - Phát triển các tố chất của cơ thể: Nhanh, mạnh, bền, khéo léo, dẻo, nâng cao khả năng hoạt động của các hệ thống tuần hoàn và hô hấp… 5 - Góp phần vào công tác giáo dục ý chí, lòng yêu quê hương, đất nước, ngăn ngừa các tác động xấu từ bên ngoài xã hội. - Làm nền tảng để đưa Bóng đá nước nhà hòa nhập vào trào lưu bóng đá khu vực, Châu lục và Thế giới. 1.3. Nhiệm vụ công tác huấn luyện bóng đá thiếu niên: Đây là một nhiệm vụ hết sức lớn lao và cũng rất quang trọng. Thiếu nin là mầm non là rường cột của nước nhà vì vậy chúng ta cần phải chú trọng đến việc đào tạo các em. Phải quán triệt phương châm giáo dục của Đảng Cộng Sản Việt Nam theo định hướng phát triển nhân tài cho đất nước có đầy đủ các mặt đức, trí, thể, mỹ. Giáo dục các em yêu tổ quốc, yêu Đảng Cộng Sản, yêu sự nghiệp thể dục thể thao, tạo cho các em có những phẩm chất tốt đẹp. Giúp các em nhận thấy sự cần thiết phải học tập nâng cao trình độ. - Luyện tập phát triển các cơ quan trong cơ thể. - Rèn luyện các tố chất vận động đáp ứng kỹ năng chuyên môn, phát triển kỹ thuật thi đấu. - Ở lứa tuổi này cần chú ý đến việc củng cố lòng yêu thích, đam mê bóng đá trong các em, giáo dục các em phong cách, tác phong tốt đẹp trong sinh hoạt, tập luyện. Hướng dẫn các em nắm vững các kỹ thuật cơ bản, ưu tiên phát triển các tố chất nhanh, mềm dẻo, khéo léo. - Ngoài việc giúp các em có được sức khỏe tốt để học tập mà còn góp phần tạo ra một lực lượng vận động viên mới chuẩn bị kế thừa và phát triển hơn để thay thế cho lớp vận động viên trước. - Tạo nền tảng cho một thế hệ vận động viên mới cho đất nước có cả về chất lẫn về lượng (vì được đào tạo cơ bản ngay từ đầu). - Góp phần vào nền giáo dục phát triển toàn diện con người của Đảng và Nhà nước ta. 6 1.4. Một số đặc điểm về tâm sinh lý lứa tuổi thiếu niên (13 - 14) liên quan đến công tác huấn luyện: 1.4.1 Về thần kinh: Do ảnh hưởng của hoạt động nội tiết trong tuổi dậy thì, cụ thể là hoocmôn sinh dục, hoocmôn tuyến yên và tuyến giáp đều tăng gây rối loạn thăng bằng thần kinh. Các em thiếu niên lứa tuổi 13 - 14 phát triển rất nhanh về chiều cao, đặc biệt là các chi (tay và chân), tốc độ phát triển lồng ngực và xương hông xảy ra chậm hơn. Cơ bắp cũng tăng đáng kể, nhưng sự phát triển cơ còn chậm hơn so với sự phát triển các xương ống. Sự phát triển mạnh mẽ của hệ cơ xương gây nên sự mất cân đối về tỷ lệ trong cấu trúc cơ thể, dẫn đến việc thực hiện sự phối hợp động tác phức tạp hơi lúng túng và vụng về, (năng lực tổng hợp vận động kém) sau đó cải thiện dần. 1.4.2. Về các cơ quan dinh dưỡng: Tim phát triển rất mạnh (khoảng 200 gr), độ dày thành tâm thất trái tăng đáng kể, đường kính động mạch chủ tăng. Số nhịp tim chậm dần, khoảng 80 lần/phút. Huyết áp có thể tạm thời tăng đến 150 mmHg do hoạt động mạnh của tuyến nội tiết. Ở lứa tuổi 13 - 14 sự phát triển khối lượng của tim mạch nhanh hơn sự phát triển của đường kính các mạch máu, cộng với sự tăng cường các hoạt động của tuyến yên, qua đó cơ thể gây nên sự cung cấp máu không đều cho não. Não thường xuyên thiếu oxy nên họat động chống mệt (sức bền kém). Nguyên nhân là do hệ thống hô hấp chưa phát triển hoàn chỉnh do đó trong các buổi tập với lượng vận động lớn có thể gây nên sự mệt mỏi (sự hồi phục lâu). Cấu trúc của vỏ não đã được hoàn thiện tạo nên rất nhiều hệ thống phức tạp của đường liên hệ thần kinh tạm thời hơn ở lứa tuổi nhi đồng. Mối quan hệ giữa hưng phấn và ức chế trở nên hoàn thiện hơn, trong đó quá trình hưng phấn thường chiếm ưu thế hơn so với quá trình ức chế, mặc dù quá trình ức chế vẫn luôn được tăng cường của vỏ bán cầu đại não trở nên rõ nét hơn. Ở lứa tuổi thiếu niên, sự phát triển 7 nhanh các ức chế phân biệt tạo cơ sở cho sự phân biệt tinh vi và chính xác các kỹ thuật bóng đá phức tạp. Vì vậy, ở lứa tuổi 13 - 14 các em thiếu niên không những chỉ phát triển tốc độ mà còn cả độ chính xác của động tác. 1.4.3 Sự phát triển thể lực: Chiều cao tăng nhanh, khung chậu, lồng ngực phát triển, các cơ phát triển nhanh làm tăng các tố chất thể lực nhưng thời gian tập luyện không nên quá dài vì dự trữ glycogen còn kém. Có thể tập chạy cự ly ngắn và trung bình, các môn bóng có giới hạn về thời gian. Lưu ý là sau thời gian vận động ngắn hồi phục nhanh, còn sau vận động thời gian dài thì hồi phục chậm hơn người trưởng thành do khả năng tạo hồng cầu kém. Ở lứa tuổi thiếu niên, kỹ năng vận động được củng cố nhanh và bền vững do đó quá trình huấn luyện không hình thành được kỹ thuật đúng thì những kỹ năng sai sẽ củng cố và sau đó rất khó sửa. Vì vậy, ở lứa tuổi này cần chú ý ở khâu huấn luyện kỹ thuật cơ bản chính xác ngay từ ban đầu. 1.5. Công tác huấn luyện đội tuyển bóng đá của trường: Huấn luyện bóng đá trẻ bao gồm các mặt sau đây: Chuẩn bị thể lực, kỹ thuật và chiến thuật. Hầu hết các mặt đều thể hiện trong suốt quá trình huấn luyện, nhất là việc vạch ra một chương trình cụ thể cho từng năm, từng tháng, từng mùa bóng trong năm, chia kế hoạch đó ra thành nhiều chu kỳ để xác định nhiệm vụ phù hợp trong từng giai đoạn. Từ đó lập ra kế hoạch để thực hiện nhiệm vụ đã đề ra. Hình thức đào tạo học sinh có năng khiếu về bóng đá phải thông qua quá trình huấn luyện có hệ thống bằng những phương pháp, bài tập cụ thể của bóng đá bao gồm: Thể lực, kỹ thuật, chiến thuật, các phương pháp, bài tập này phối hợp chặt chẽ với nhau nhằm làm cho thành tích thể thao của trường không ngừng nâng cao. 8 Quá trình huấn luyện thể lực chuyên môn với huấn luyện kỹ thuật cho các em trong từng nội dung đòi hỏi thời gian tập luyện phải phù hợp với từng kế hoạch huấn luyện ở từng giai đoạn khác nhau. Kỹ thuật là tất cả các hoạt động hợp lý nhưng không mang tính chu kỳ. Trong trận đấu học sinh vận dụng các kỹ thuật đánh lừa đối phương để thực hiện các động tác sút, giữ, dẫn, chuyền bóng… Vì vậy, học sinh có kỹ thuật sẽ dễ dàng tạo cơ hội cho mình hoặc đồng đội ghi bàn thắng mà đây là mục tiêu chính của môn thể thao này. Kỹ thuật là cơ sở cho việc hoàn thành chiến thuật và việc vận dụng kỹ thuật một cách thông minh, sáng tạo khi xử lý các tình huống trên sân là yêu cầu rất cao tạo nên nhiều khó khăn cho học sinh. Quá trình huấn luyện, thi đấu có ý nghĩa rất quan trọng đối với các em bởi vì nó là quá trình tập luyện nhằm tổng hợp các kết quả trong quá trình tập luyện, tạo điều kiện để đánh giá khách quan quá trình tập luyện. Vì vậy, phải tổ chức thi đấu thường xuyên trong năm cho các em, khối lượng hoạt động càng nhiều thì càng giúp cho em thích ứng với môi trường hoạt động, tích lũy kinh nghiệm, nhằm hình thành các kỹ năng, kỹ thuật, kỹ xảo, thể lực và tâm lý. Quá trình thi đấu giúp cho các em học sinh tiếp thu được một cách thực tế các hoạt động trên sân, biết được quá trình biến đổi sinh lý, biết sử dụng các tình huống kỹ thuật cá nhân, kỹ thuật đồng đội từ đơn giản đến phức tạp và rút ra được những bài học bổ ích để hình thành nên tài năng thể thao. Trong công tác huấn luyện đội tuyển bóng đá của trường phải có kế hoạch huấn luyện lâu dài và khoa học, không vì kết quả trước mắt mà nhất thiết phải đẩy cao thành tích không đảm bảo cho các em tiến bộ trong thời gian dài và rất khó đạt được thành tích của bản thân vào thời kì phát triển sung sức nhất. Bởi vì mỗi một em học sinh có một đặc điểm riêng biệt, khác nhau về tâm sinh lý, độ tuổi cho nên quá trình tiếp thu của từng em và trình độ huấn luyện của huấn luyện viên cũng khác nhau. Vì vậy, cần phải đánh giá trong suốt quá trình tập luyện nhiều năm và qua nhiều giai đoạn, theo từng hệ thống, theo từng buổi tập và những giáo án hợp lý. 1.6. Huấn luyện về thể lực và kỹ thuật của bóng đá thiếu niên: 9 1.6.1. Huấn luyện thể lực: Huấn luyện thể lực là bộ phận quan trọng của công tác huấn luyện bóng đá. Thông qua công tác huấn luyện về thể lực có thể tăng cường sức khỏe cho các em nhằm phát triển toàn diện các tố chất về thể lực nâng cao năng lực hoạt động của cơ thể. Huấn luyện thể lực là cơ sở của huấn luyện kỹ thuật và chiến thuật. Phát triển các tố chất thể lực giúp các em có thể nắm được tốt hơn các kỹ – chiến thuật phức tạp, chịu đựng được lượng vận động lớn trong tập luyện cũng như thi đấu căng thẳng, nâng cao không ngừng thành tích thể thao. 1.6.1.1. Huấn luyện sức mạnh: Mọi hoạt động của môn bóng đá điều cần đến sức mạnh, có thể nói kỹ thuật bóng đá là các hoạt động trong sức mạnh, từ động tác đơn giản nhất như di chuyển khi không bóng cho đến những động tác phức tạp như tranh cướp bóng, cản phá ... đều cần đến sức mạnh. Sức mạnh là năng lực biểu hiện của cơ bắp khi hoạt động hoặc khi co giãn, đồng thời đây cũng là cơ sở cho các em nắm vững kỹ năng vận động nâng cao thành tích. Ngoài ra còn đòi hỏi cầu thủ phải hoàn thành xuất sắc các động tác kỹ thuật một cách nhanh chóng, chính xác như kỹ thuật đá bóng, giữ bóng, dẫn bóng, sút cầu môn. Sức mạnh tốc độ là sự tổng hợp giữa sức mạnh và tốc độ chính là khả năng của các em trong một thời gian ngắn nhất có thể phát huy hết sức mạnh có thể của bản thân. Ví dụ như tăng tốc lúc xuất phát, dùng lực mạnh đá bóng, bật cao đánh đầu... sức mạnh tốc độ, đặc biệt lực bộc phát là tố chất quan trọng trong tố chất sức mạnh của các em. “Ở giai đoạn của lứa tuổi 8 - 13 chủ yếu là phát triển sức mạnh chung của toàn bộ các bộ phận cơ thể. Trong tập luyện, lấy tập luyện mang tính động lực làm chính, giảm sử dụng huấn luyện mang tính tĩnh lực vì khi luyện tập mang tính tĩnh lực luôn luôn cần nín thở, nén khí dễ làm tổn thương hệ thống tim mạch” (3). 10 1.6.1.2. Huấn luyện sức nhanh: Trong thi đấu bóng đá các em cần phải tùy cơ thích ứng trước những tình huống, tốc độ nhanh hay chậm là yếu tố quan trọng trong việc chiếm ưu thế về không gian và thời gian, ở cá nhân tính uy hiếp trong tấn công và độ tin cậy trong phòng thủ. Khi di chuyển trong thi đấu các em cần phải thực hiện động tác có bóng và không bóng, đồng thời chịu đựng áp lực tâm lý khá lớn nhưng mang tính ứng biến cao thể hiện ở sức nhanh. 1.6.1.3. Huấn luyện sức bền: Đối với cầu thủ bóng đá sức bền rất quan trọng, nó giúp cho cầu thủ thường xuyên duy trì được trạng thái sung sức, thực hiện tốt các hoạt động về kỹ thuật – chiến thuật trong suốt thời gian thi đấu. Sức bền là năng lực đấu tranh chống lại mệt mỏi trong thời gian hoạt động dài của cơ thể và ngày nay bóng đá theo loại hình toàn đội tấn công và phòng thủ, đòi hỏi các em hoàn thành một khối lượng rất lớn động tác kỹ thuật có cường độ cao như chạy tốc độ hàng mét, trong lúc tranh giành quyết liệt với đối phương hàng trăm lần để hoàn thành động tác kỹ thuật – chiến thuật. Trong công tác huấn luyện bóng đá thiếu niên, các giai đoạn đầu của huấn luyện thường sử dụng các bài tập phát triển thể lực cơ bản bởi vì nó là nền tảng của thể lực. Giai đoạn huấn luyện nâng cao huấn luyện thể lực chuyên môn. Mối quan hệ huấn luyện cơ bản và huấn luyện chuyên môn rất mật thiết chúng thúc đẩy cùng nhau phát triển, sự huấn luyện thể lực chung một cách hoàn hảo sẽ là cơ sở tốt cho việc tuyển chọn nội dung và các thủ đoạn huấn luyện trực diện, bố trí sắp xếp khoa học như vậy mới nâng cao được chất lượng huấn luyện. 1.6.1.4. Mềm dẻo và khéo léo: Là khả năng thực hiện và hoàn thiện động tác một cách nhanh chóng, chính xác và tiết kiệm sức của cơ thể. - Sự linh hoạt mềm dẻo, khéo léo của con người không tự nhiên mà có ngay mà phải trải qua quá trình rèn luyện, học tập mới có được. Tố chất này liên hệ chặt chẽ với khớp xương, sự đàn hồi của dây chằng, với sức mạnh và tính linh hoạt của cơ bắp dưới sự chi phối của hệ thống thần kinh. 11 - Ở lứa tuổi THCS nâng cao tố chất này tương đối dể vì cơ bắp và các tố chức xung quanh khớp xương có tính đàn hồi tốt, hoạt động dể linh hoạt, khéo léo và mềm dẻo. - Trong bóng đá tố chất này là tương đối quan trọng nên khi huấn luyện phát triển tố chất này cần cho các em tập bài tập dưới dạng trò chơi, các hoạt động đối kháng các bài tập phối hợp nhiều cử động, tuy nhiên không nên tăng các bài tập một cách đột ngột vì có thể gây chấn thương làm ảnh hưởng đến sức khỏe của các em. 1.6.2. Huấn luyện kỹ thuật trong bóng đá: Kỹ thuật trong bóng đá là tất cả những động tác, mọi hoạt động hợp lí được vận dụng trong thi đấu bóng đá kỹ thuật dần dần hình thành theo thời gian và phát triển đi đến hoàn thiện, kỹ thuật bóng đá không những phong phú về nội dung mà độ khó của động tác ngày càng cao. Theo PGS-TS Nguyễn Thiệt Tình : "Bóng đá là môn thể thao mang tính đối kháng cao, cho nên việc sử dụng kỹ thuật một cách sáng tạo lại là một yêu cầu rất cao đối với vận động viên bóng đá."(4). Nếu quan sát trận đấu bóng đá chúng ta thấy rõ đặc điểm họ từ hậu vệ đến tiền đạo, động tác đa phần phải dùng chân để hoàn thành, chỉ có thủ môn hoàn thành nhiều nhất là bằng tay. Do đó không bất cứ vị trí tiền đạo hay phòng thủ hoặc thủ môn trong thi đấu không chỉ hoàn thành sự kết hợp kỹ thuật, động tác với quả bóng mà phải tiến hành nhiều động tác, hành động khác nữa có thể chia kỹ thuật đá bóng thành hai loại: kỹ thuật không bóng và kỹ thuật có bóng. - Kỹ thuật không bóng: Là chỉ tất cả các động tác hợp lý được vận động viên sử dụng trong thi đấu, trong điều kiện không khống chế bóng . Ví dụ như đi, chạy, nhảy, di chuyển chọn vị trí, dừng … Tóm lại, họat động không bóng là một bộ phận không thể thiếu và nó cấu thành kỹ thuật bóng đá cho nên trong công tác huấn luyện nên sử dụng kích thích thị giác làm tín hiệu của bài tập thì sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn. - Kỹ thuật có bóng: Là một trong những họat động chính của vận động viên trên sân, nó quyết định đến sự thành bại của đội bóng trong quá trình thi 12 đấu. Cho nên trong điều kiện trận đấu diễn ra nhanh, căng thẳng, quyết liệt thì vận động viên phải có kỹ thuật điêu luyện, chính xác và phán đóan tình huống hợp lý. Kỹ thuật đá bóng bao gồm 5 giai đoạn chạy đà, đặt chân trụ, vung chân lăng, tiếp xúc bóng và động tác kết thúc. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào vị trí tiếp xúc giữa các bộ phận của bàn chân mà người ta chia ra thành nhiều kỹ thuật cơ bản khác nhau: - Kỹ thuật đá bóng bằng lòng bàn chân. Đây là kỹ thuật cơ bản nhất của vận động viên bóng đá, kỹ thuật này thường được sử dụng khi vận động viên phối hợp với nhau ở cự ly gần. - Kỹ thuật đá bóng bằng chính diện bàn chân hay còn gọi là kỹ thuật sút bóng. - Kỹ thuật đá bóng bằng cạnh trong bàn chân. - Kỹ thuật đá bóng bằng cạnh ngoài bàn chân. - Kỹ thuật đá bóng bằng mũi chân. - Kỹ thuật đá bóng bằng gót chân. 1.6.2.1. Kỹ thuật tâng bóng: Tâng bóng chưa hẳn là một động tác kỹ thuật đá bóng nhưng thông qua sự luyện tập và tiếp xúc với bóng làm cho các cơ quan thần kinh sản sinh ra một cảm giác gọi là cảm giác bóng. Chính vì thế, kỹ thuật tâng bóng luôn luôn thích hợp và có tác dụng tốt với mọi vận động viên ở mọi đẳng cấp của môn bóng đá. Cảm giác bóng giúp ích rất nhiều cho cầu thủ trong suốt quá trình thi đấu, nếu một cầu thủ có cảm giác bóng tốt thì khi thực hiện các động tác kỹ thuật khác vẫn thoải mái và tự tin, vì nó đạt được độ chính xác cao, nếu không muốn nói là tuyệt đối. Cho nên cảm giác bóng phải đưa vào kế hoạch tập luyện thường xuyên và lâu dài trong quá trình huấn luyện bóng đá trẻ. 1.6.2.2. Kỹ thuật dẫn bóng: 13 Là phương pháp dẫn bóng, tức là dùng một bộ phận nào đó của cơ thể để tiếp xúc bóng. Khiến quả bóng chịu sự điều khiển của người dẫn bóng và nhằm mục đích vượt qua cầu thủ đối phương. Kỹ thuật dẫn bóng bao gồm nhiều loại: dẫn bóng bằng lòng bàn chân, dẫn bóng bằng cạnh trong bàn chân, bằng chính diện bàn chân ... 1.7. Vài nét về phong trào bóng đá trường THCS Chu Văn An: Phong trào bóng đá năng khiếu trường THCS Chu Văn An đang trên con đường phát triển. Trong những năm gần đây đội bóng đá nam lứa tuổi 13 – 14 đã có nhiều thành tích rất khả quan trong các giải thi đấu của HKPĐ thị xã và tỉnh đặc biệt gần đây nhất là huy chương vàng HKPĐ Thị xã, huy chương đồng HKPĐ tỉnh. Để có được những kết quả đó, bóng đá trường THCS Chu Văn An đã có nhiều thuận lợi cũng như khó khăn: * Thuận lợi: - Được sự quan tâm sâu sắc của BGH nhà trường. - Sự nhiệt tình, tích cực tập luyện của học sinh. - Một số em học sinh trong đội năng khiếu tỉnh nên có thể hổ trợ giáo viên trong quá trình thị phạm kỹ thuật. - Thời gian tập luyện được duy trì 3 buổi/tuần. * Khó khăn: - Giáo viên không được đào tạo chuyên nghiệp nên khó khăn trong việc hướng dẫn và thị phạm kỹ thuật. - Các em được tập hợp từ nhiều lớp khác nhau trong trường nên công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn và các em là học sinh nên thời gian tập luyện sau giờ tan học bắt đầu từ 16h30 đến 18h00 nên gặp rất nhiều khó khăn cho việc chuẩn bị học tập của các em ở ngày hôm sau. - Các kỳ thi học kỳ các em phải nghỉ tập luyện để tập trung thi do đó công tác huấn luyện bị gián đoạn. 14 - Việc tập luyện của các em còn phụ thuộc vào phụ huynh do các em không thể chủ động phương tiện di chuyển. 15 CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU 2.1 Phương pháp nghiên cứu: 2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tư liệu: Tham khảo và phân tích các tư liệu có liên quan đến quá trình nghiên cứu như phương pháp nghiên cứu khoa học, phương pháp huấn luyện và đào tạo vận động viên bóng đá trẻ, các tài liệu về tâm lý, sinh lý của đối tượng nghiên cứu ... 2.1.2. Phương pháp quan sát sư phạm: Quan sát sư phạm là phương pháp dùng các giác quan hoặc các thiết bị hỗ trợ ghi nhận hiện tượng hoặc các hoạt động của con người mà có thể không cần đến sự hợp tác của đối tượng quan sát ... 2.1.3. Phương pháp kiểm tra sư phạm: Chúng tôi tiến hành kiểm tra, thu thập số liệu ban đầu và sau chín tháng tập luyện. - Các test sử dụng trong kiểm tra:  THỂ LỰC: + Bật xa tại chỗ: Ý nghĩa của test bật xa tại chỗ: Đánh giá sức mạnh (thân dưới), sức bật của chân và tính nhịp nhàng phối hợp toàn thân. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Người bật xa đứng tại chỗ nơi vạch giậm nhảy sau vạch, dùng sức mạnh toàn thân, chủ yếu là sức mạnh của chân, giậm mạnh xuống đất phối hợp đánh lăng tay từ trên về sau ra trước để đưa thân người bật lên trên không. Khi rơi xuống đất phải khuỵu gối, dùng lực chân hoãn xung phản lực tác động và phối hợp đánh lăng hai tay từ sau ra trước để giữ thăng bằng. - Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần cao nhất (tính từ gót chân gần nhất đến vạch giậm nhảy). - Kết quả tính bằng centimét. + Bật cao tại chỗ (cm): 16 Ý nghĩa của test bật cao tại chỗ: Nhằm đánh giá sức bật. Nó là khả năng của cơ thể chống lại lực hút của trọng lực lên cơ thể của vận động viên bằng cách phối hợp sử dụng lực của toàn thân. Cũng như “Bật xa” một cầu thủ bật cao tốt sẽ giúp thực hiện quả đánh đầu tốt hơn và thủ môn bắt bóng bổng dễ dàng hơn. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Người bật cao đứng thẳng sát tường (đầu ép sát vào tay) được đo để xác định độ cao tay thuận với. Sau đó nhún tay vào bột trắng, đứng tại chỗ tạo đà bật lên cao, chạm tay dính bột trắng vào tường để xác định độ cao bật nhảy. Hiệu số giữa độ cao tay thuận với ban đầu và độ cao bật nhảy là khoảng cách bật nhảy tại chỗ của người được đo. - Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần cao nhất. - Kết quả tính bằng centimét. + Chạy 30m xuất phát cao: Ý nghĩa test chạy 30m: Nhằm đánh giá sức nhanh của vận động viên. 17 Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Vận động viên đứng ở tư thế xuất phát cao tại vạch xuất phát. Sau khi có hiệu lệnh, nhanh chóng rời vạch xuất phát và chạy nhanh trên đường thẳng vượt qua vạch đích. Đồng hồ điện tử bấm chạy khi có lệnh xuất phát và bấm dừng đồng hồ khi người chạy chạm mặt phẳng thẳng góc với vạch đích. - Vận động viên chạy với tốc độ tối đa cự ly 30m. - Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần cao nhất. - Kết quả tính bằng thời gian (đo bằng giây). + Chạy 2000m: Ý nghĩa của test chạy 2000m: đánh giá sức bền chung của vận động viên. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Vận động viên xuất phát cao. - Tốc độ chạy tùy thuộc vào việc phân phối sức của từng vận động viên. - Thực hiện 1 lần. - Kết quả tính bằng thời gian (giây).  KỸ THUẬT: + Sút bóng chuẩn từ vạch 16m50: Ý nghĩa của test sút bóng chuẩn từ vạch 16m50: đánh giá khả năng chuẩn xác và khả năng kết thúc của vận động viên. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Bóng tĩnh (đặt bóng chết). - Cự ly 16 mét 50. - Yêu cầu vận động viên sút bóng bằng chính diện bàn chân sút bóng căng, mạnh. - Bóng không được chạm đất trước khi vào cầu môn. - Thực hiện 5 lần chân phải, 5 lần chân trái. - Kết quả tính bằng quả (vào hay không vào cầu môn). + Dẫn bóng luồn cọc sút cầu môn: 18 Ý nghĩa của test dẫn bóng luồn cọc sút cầu môn: Nhằm đánh giá khả năng linh hoạt, phối hợp vận động và khéo léo của vận động viên khi di chuyển có bóng ở khâu kết thúc ghi bàn. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Dẫn bóng luồn cọc sút cầu môn theo sơ đồ. 2m 10m Khu vực sút cầu môn 2m 15m - Bấm đồng hồ chạy khi có lệnh xuất phát và bấm dừng đồng hồ khi vận động viên sút bóng vào cầu môn. - Yêu cầu trong quá trình chạy vận động viên dẫn bóng đúng sơ đồ. - Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần cao nhất. - Kết quả tính bằng thời gian (đo bằng giây). + Chuyền bóng chuẩn: Ý nghĩa của test chuyền bóng: đánh giá khả năng chuyền bóng và khả năng chuẩn xác. Cách thực hiện test và thu thập số liệu: - Bóng tĩnh (đặt bóng chết). - Cự ly 15 mét. 19 - Yêu cầu vận động viên chuyền bóng bằng cạnh trong bàn chân (má trong bàn chân). - Bóng được chạm đất 1 lần trước khi vào cầu môn. - Cầu môn: Chiều ngang 3 mét và chiều cao 2 mét. - Thực hiện 5 lần chân phải, 5 lần chân trái. - Kết quả tính bằng quả (vào hay không vào cầu môn). + Tâng bóng: Ý nghĩa của test tâng bóng: Đánh giá khả năng khéo léo, mềm dẻo và cảm giác bóng của vận động viên. Cách thực hiện test và thu nhập số liệu: - Vận động viên tâng bóng liên tục bằng hai chân. - Vận động viên có thể dùng tay để tung bóng khi bắt đầu tâng bóng. - Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần cao nhất. - Kết quả tính bằng số lần chạm bóng. 2.1.4. Phương pháp toán thống kê: - Phân tích tổng hợp các dữ kiện, số liệu thu thập được. Cụ thể là các công thức sau đây: * Số trung bình: Là tỷ số giữa tổng lượng trị số các tập thể với tổng số các cá thể của đám đông. Công thức : Trong đó : n  xi X  i 1 n Xi là trị số của từng cá thể n là tổng số các cá thể. * Độ lệch chuẩn: Là một chỉ số nói lên sự phân tán của các trị số Xi chung quanh giá trị trung bình. n  X  Trong đó:  (X  X )2 i 1 Xi là trị số của từng cá thể. 20 i n 1 Với n < 30