A- ĐẶT VẤN ĐỀ
I- LỜI MỞ ĐẦU
Trong chiến lược dân số việt nam 2001-2010 có viết; sức khỏe sinh sản vị
thành niên là một phần quan trọng trong chương trình đân số và phát triểnđược
đảng và nhà nước hết sức quan tâm đầu tư nhân tài ,vật lực ‘’.Vai trò của các
bậc cha mẹ là yếu tố quyết định song cũng cần phải thấy vai trò trách nhiệm của
nhà trường trong việc giáo dục,cung cấp kiến thức cho các em ở độ tuổi có nhều
diển biến phức tạp về cả tam vả sinh lí này
Sức khỏe sinh sản vị thành niên không những liên quan đến tương lai duy trì nòi
giống của họ sau này mà còn định hướng cho họ trong các yếu tố quan trọng
quyết định việc lập thân lập nghiệp của họ, ở độ tuổi này cùng với nhu cầu giao
tiếp nhiều về tình bạn các em đã bất đầu có những suy nghĩ về tình yêu cách
nhìn nhận về tình yêu ở lứa tuổi này còn rất đơn giản và bồng bột bởi hầu hết là
do những thay đổi về sinh lí khiến các em có nhu cầu tiếp cận với bạn khác
giới .sự tiếp cận thường xuyên rồi than them một chút nữakhiến các em ngộ
nhận rằng đó là tình yêu .điều ngộ nhận này lại là tai hại khi không được sư
quan tâm kịp thời của người lớn
Các em ngộ nhận rằng mình đã trưởng thành như bao người lớn khác
cộng thêm với sự tò mò khám phá chinh phục lứa tuổi dậy thì khiến nhiều em có
những sai lầm nghiêm trọng trong quan hệ yêu đương như quan hệ tình dục
trước hôn nhân dẫn đến có thai ngoài ý muốn.
Vì vậy việc giảng dạy tích hợp nội dung giáo dục dân số-sức khỏe sinh sản ở bài
12; “công dân với tình yêu hôn nhân và gia đình’’là rất quan trọng.
II-THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1- Thực trạng
Một thực tế hiện naytỉ lệ thanh niên quan hệ tình dục trước hôn nhân và
nạo phá thai ngày một tâng. tại các bệnh viện phụ sản,các cơ sở y tếhiện tượng
nữ học sinh sinh viên đến để nạo phá thai đang là vấn đề đáng báo động và hiện
tượng này sẽ để lại nhiều hậu quả không tốt chop vị thành niên sau này
2-Kết quả của thực trạng trên.
“Vài con số đáng quan tâm’’ dưới đâytheo điều tra của dự án vie/97/p13 về
chương trình giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản sẽ cho ta thấy điều này;
vị thành niên có tỉ lệ khá lớn trong dân số thế giới.ở nước ta 50% dân số dưới
20tuổi,20% dân số có độ tuổi 10-19,tức là khoảng 15 triệu người.trong đó
khoảng 40% các em gái từ 14-20 tuổi mang thai ít nhất một lần.Có khoảng 2060% những phụ nữ sinh con dưới 20 tuổi là ngoài ý muốn.Ở Việt nam số nạo
phá thai hàng năm ở vị thành niên chiếm 1/5trong tổng số nạo phá thai của phụ
nữ cả nước 1,2-1,5 triệu hàng năm.
trong tổng kết toàn cầu,15%số tử vongdo thai sản là nạo phá thai mà “một con
sa bằng ba con đẻ’’.
Trên thế giới số nạo phá thai nhiễm trùng trong thiếu nữ 15-19 được ước
tính là khoảng 5triệu trong tổng số 50 triệu ca phá thai hàng năm.Mặt khác phải
kể đến tác hại của việc nạo phá thai đối với sức khỏe,đặc biệt là khi bào thai đã
lớn.Những ảnh hưởng lâu dài đối với phụ nữ,trong đó có cả yếu tố tác động về
tâm lí tinh thần.
Ngoài ra các cuộc điều tra ở nhiều nước cho thấy thanh thiếu niên ngày
nay xây dựng gia đình chậm hơn các thế hệ trước xong lại có hoạt động tình dục
sớm hơn.
Chẳng hạn, ở Chilê:
tuổi trung bình giao hợp lần đầu là 15-16 tuổi
ở châu mĩ Latinh: 13-19tuổi
ở Jamaica: 16tuổi
ở nước ta:5%sinh con trước 18 tuổi,15%sinh con trước 19
tuổi.
Riêng thành phố Hà nội;15%vị thành niên từ 15-19 tuổi có quan hệ tình
dục.
Trước tình trạng đó người lớn chúng ta sẽ làm gì? Cần phải nói rằng bất
kỳ một sự can thiệp thô bạo thiếu tinh tế của cha mẹ,thầy cô đối với lứa tuổi này
chỉ làm tình huống xấu thêm mà thôi.Chỉ có sự quan tâm theo sát để hỗ trợ các
em khi cần mới là một việc làm hiệu quả.
Với những lí do trên, dựa vào đặc thù của bộ môn giáo dục công dân có
khả năng tích hợp nội dung giáo dục dân số- sức khỏe sing sản vị thành niên,
chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp
nội dung giáo dục dân số- sức khỏe sinh sản qua bài 12- lớp 10, Môn GDCD.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Để nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp nội dung giáo dục dân số- sức
khỏe sinh sản vị thành niên trong phần 1- công dânvới tình yêu, chúng ta cần
phải thực hiện những vấn đề sau.
I. Xác định nội dung cần tích hợp
Trong phạm vi tiết 1- Công dân với tình yêu có ba nội dung cần tích hợp,
nhưng trong ba nội dung này chúng ta cần xác định nội dung nào là quan trọng
trong việc giáo dục dân số- sức khỏe sinh sản vị thành niên. Theo tôi trong ba
nội dung: 1- Tình yêu là gì?
2- Thế nào là một tình yêu chân chính?
3- Một số điều nên tránh trong tình yêu.
Thì nội dung thứ ba là một nội dung rất quan trọng trong việc giáo dục dan sốsức khỏe sinh sản vị thành niên ma chúng ta phải quan tâm. Vì ở đây có một nọi
dung nên tránh đó là “ có quan hệ tình dục trước hôn nhân”. Đây là một vấn đề
nhạy cảm đối với học sinh, các em thường ngượng ngập khi giáo viên đề cập tới
vấn đề này. Ngay cả người lớn có người còn quan niệm răng nói ra là “ vẽ
đường cho hươu chạy”. Nhưng nhiều người thì lại cho rằng “ thà vẽ đường cho
hươu chạy mà nó chạy đúng hướng còn hơn là để nó không biết mà chạy vào bụi
rậm”
Trên thực tế cho thấy nhiều em mặc dù đã biết yêu, có một tình yêu đẹp
nhưng trong nhiều trường hợp không giữ được mình mà câu ca ông bà thường
nói “ khôn ba năm dại một giờ” đã đi quá giới hạn mà tình yêu cho phép khi các
em còn chưa đủ sự chuẩn bị để đi tới hôn nhân.
Chẳng hạn các em thường đi chơi riêng với nhau, phần đông các em vẫn
thường làm như vậy. Dù cho các em có ngay thật chăng nữa thì cá tính của mọi
câu con trai và cô gái bình thường đéu có những đáp ứng sinh lí làm cho trí suy
xét của các em bị khuynh đảo. Ngoài ra việc gặp gỡ riêng có khả năng thúc đẩy
óc tò mò khuyến khích hai người gần nhau thêm chẳng những bằng những lời ve
vãn tình tứ mà còn có cả những vuốt ve chung đụng và tức thì họ dọn đường cho
những sự thân mật đáng lẽ phải dành cho những cặp vợ chồng. Điều đó chẳng
những không hợp với đạo đức lối sống truyền thốngmà còn là cơ hội cho việc
lây nhiễm hivhay các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục nói chung.
Vì vậy chúng ta cần trình bày thật thuyết phục để cuối cùng các em nhận thức
được rằng: không nên có quan hệ tình dục trước hôn nhân.
II- Cách thức tiến hành tích hợp.
Sau khi xác định được nội dung cần tích hợp giáo dục dân số- sức khỏe
sinh sản chúng tacó thể yiến hành như sau:
1.Thảo luận nhóm :
Cụ thể trong hoạt động 3 của tiết học có quan hệ tình dục trước hôn nhân
trogn nội dung phần 3: Một số điều nên tránh trong tình yêu. Đầu tiên chúng ta
cho nhóm nam, nhóm nữ thảo luận riêng theo các câu hỏi sau:
1-Khi nào mới được có quan hệ tình duc? Tại sao?
2- Làm thế nào để tránh được quan hệ tình dục bất dắc dĩ( trước hôn nhân
hoặc do rủi ro)?
3- Tại sao lại cần phải như vậy?
- Các nhóm thảo luận
- Đại diện nhóm trình bày
- Giáo viên kết luận: +Thứ nhất :tình yêu nam nữ cần bắt đầu từ khi kết thúc
cuộc đời đi học và tuổi đã trưởng thành. Và quan hệ tình dục bắt đầu từ sau hôn
nhân.
+ Thứ hai: để tránh được quan hệ tình dục bất đắc dĩ ( trước hôn nhân hoặc
do rủi ro), thì các em không nên đi chơi riêng với nhau dù trong trường hợp nào.
Mặc dù không ngụ ý là các em phải đoạn tuyệt cuộc giao du lành mạnh với
nhau, nhưng muốn tránh sự thân mật, rắc rối trước hết các em phải thu xếp đừng
agưpj riêng như vậy và sau đó đừng nói với nhau những chuyện quá riêng tư và
kích động.
+Thứ ba: các em có thể mạnh dạn từ chối( nói “không” khi bị ép buộc
tình dục). Cần phải như vậy bởi vì nếu có quan hệ tình dục trước hôn nhâncó thể
mang lại nhiều hậu quả tai hại: Có thai ngoài ý muốn, gây tác động xấu đến cuộc
sống của bản thân và gia đình; Nạo phá thai dễ gây tổn thương đến cơ quan sinh
sản dẫ tới vô sinh về sau; Khi quan hệ tình dục không an toàn sẽ tạo điều kiện
thuận lợi cho việc lan truyền các bệnh lây nhiễm qua đường tinhd dục như
AIDS...
2- Bài luyện tập:
Hoạt động tiếp của nội dung: Có quan hệ tình dục trước hôn nhân chúng ta cho
các emlàm bài luyện tập sau:
Chúng ta chia lớp ra thành bốn nhóm ,phát cho các em tình huống:”lỗi tại
ai?’’ đã in sẵn,yêu cầu các emnghiên cứu trao đổi trong nhómđặt địa vị của mình
vào các nhân vật trong tình huống để giúp lancó thông tin “tin cậy’’ về cách
tránh thai.
Tình huống:” lỗi tại ai?’’.
Lan và Điệp là học sinh trung học phổ thông. Lan yêu Điệp ,Điệp thường
ép Lan quan hệ tình dục với lí lẽ “đây là cử chỉ duy nhất để chứng tỏ tình yêu
chân thực của Lan’’. Lan thích cái gọi là quan niệm “ hiện đại’’ này về tình yêu
nhưng sợ có thai.Cô bắt đầu hỏi bạn bè về cách tránh thai,nhưng không thu được
gì thực sự nhất quán và chắc chắn.Cô bèn tìm đến chị mình để hỏi nhưng chị của
Lan kêu lên: “ Em thật ngớ ngẩn! Hỏi chuyện ấy ở tuổi của em ư?’’ và từ chối
bàn luận thêm về chuyện này.
Nhân dịp một bác sĩ tình cờ đến thăm bố,Lan ngập ngừng hỏi người bác sĩ
một cách mơ hồ về...như thế nào...cuối cùng bác sĩ cũng hiêủ ra vấn đề nhưng
cảm thấy bối rối và sau cùng cũng nói: “Ở trường cháu không có bài học này
ư?’’
Lan đáp: “Có chứ ạ! Nhưng thầy giáo dạy sinh học cũng còn quá trẻ và
vẫn là người độc thân. Trước mặt bao nhiêu đứa con gái ở lớp thầy ấy ngượng
khi phải nói đến “ vấn đề tế nhị” này”.
Sau một đêm không ngủ vì lo lắng, Lan quyết định đến giãi bày tâm sự
với mẹ cô. Nhưng cuối cùng cô òa lên khóc và bỏ chạy...
Vài tháng sau cô có thai...
Sau khi phát tình huống này chúng ta có thế đặt hệ thống câu hỏi như
sau,yêu cầu các em trả lời và ghi lại ra giấy:
Nhóm 1: nếu em là chị của Lan thì em đã hành động như...
Nhóm2: nếu em là vị bác sĩ thì em đã...
Nhóm 3: nếu em là thầy giáo môn sinh học của Lan thì em đã...
Nhóm 4: em có nghĩ rằng sẽ tốt hơn nếu giáo viên truyền đạt lại cho vị
thành niên những thông tin cơ bản về các biện pháp tránh thai?
- Các nhóm thảo luận
- Đại diện nhóm trình bày
- Giaó viên kết luận về vai trò trách nhiệm của người lớn( mẹ, chị gái ,thầy giáo
bác sĩ) trong việc truyền đạt, cung cấp cho các em những thông tin cơ bản về các
biện pháp tráng thai.
Như ở phần trên chúng tôi đã phân tích về nội dung: “không nên quan hệ
tình dục trước hôn nhân’’ nhưng trên thực tế nhiều em có quan hệ tình dục mà
không biết đến các biện pháp tránh thai và hậu quả là có thai ngoài ý muốn. Vì
vậy ở đây chúng ta cũng cần nên giữ thế trung lập giữa hai khả năng: tránh sinh
hoạt tình dục trước hôn nhân và bất cứ quan hệ tình dục trước hôn nhânnào cũng
cần phải được bảo vệ bằng các phương pháp tránh thai thích hợp.( cần chú ý
rằng các công trình nghiên cứu cho thấy khoảng 30-70% số người Việt nam có
quan hệ tình dục trước hôn nhân).
Như vậy từ nội dung này chúng ta cần phải cung cấp cho các em biết
những thông tin về các biện pháp tránh thaiđể tránh được những hậu quả không
mong muốncho vị thành niên.
C - KẾT LUẬN
1- Kết quả nghiên cứu.
Trước khi thực hiện đề tài này tôi dã dạy ở nhiều lớp 10.khi nói đến vấn
đề quan hệ tình dục ,mang thai...hầu hết các em còn ngượng ngùng, e ngại ,
thậm chí có em đỏ mặt không nói được quan điểm của mình trước vấn đè nhạy
cảm này.
Vì ngượng ngùng ngại nói nên các em cũng không dám thổ lộ tam sự với
mẹ ,chị gái hoặc bạn bèkhi mà các em đang có những vướng mắctrong quan hệ
với bạn khác giới như là đã có quan hệ tình dục và hậu quả là mang thai ngoài ý
muốn khi còn đang ở lứa tuổi học đường.
Nhưng sau khi thực hiện đề tài này, tôi dã áp dụng dạy ở một số lớp 10.
sau khi dạy xong tôi dùng biện pháp phát piếu và đặt câu hỏi kiểm tra 10 em mỗi
lớp.kết quả cho thấy có tới 85% các em làm đạt khá giỏi.Các em ,đặc biệt là các
em nữ đã cởi mở hơn,hỏi cô giáo nhiều hơn về vấn đề sức khỏe sinh sản. hầu
như các em đã ý thức được hậu quả của việc quan hệ tình dục trước hôn
nhân.đây là một vấn đề hết sức có ý nghĩa định hướng cho các em tronh quan hệ
tình yêu cần phâỉ chín chắn , lành mạnh để có một cuộc hôn nhân hạnh phúc sau
này.
2- Bài học kinh nghiệm .
Từ những vấn đề phân tích trên, chúng ta có thể rút ra mấy kết luận sau
đây về việc nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp nội dung giáo dục dân số- sức
khỏe sinh sản qua nội dung: “ Công dân với tình yêu”- Bài 12- lớp 10 như sau:
a. Trước hết trong một bài, một tiết học có nhiều nội dung cần lồng ghép
giáo dục dân số- sức khỏe sinh sản chúng ta cần xác định nội dung nào
là quan trọng và cần đi sâu hơn việc lồng ghép để tiết học có hiệu quả
hơn.
b. Sau khi xác định được nội dung quan trọng cần lồng ghép, tùy từng bài,
từngd nội dung mà chúng ta có phương pháp khác nhau. Cụ thể ở tiết học
này, chúng ta nên dùng phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp sử lý
tình huống hoặc có thể đóng vai thì hiệu quả tiết học sẽ cao hơn.
3. Đề xuất
Thông qua việc dạy học tích hợp nội dung giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản
này, tôi có một đề xuất như sau:
Các trường THCS, THPT nên tổ chức nhiều buổi nói chuyện chuyên đề,
hoạt động ngoại khóa có nội dung về giáo dục dân số - sức khỏe sinh sản vị
thành niên. Các buổi sinh hoạt này nên phân chia các em nữ riêng và các em
nam riêng để khi đề cập đến các vấn đề “ nhạy cảm” các em được nói tự do hơn,
thoải mái hơn khi không có bạn khác giới. Có thể nói đây là một việc làm tốt để
các em có cơ hội được cung cấp, tiếp cận với những thông tin dể bảo vệ sức
khoẻ sinh sản cho chính bản thân các em. Bên cạnh đó các trường THCS ,THPT
cần phải trang bị hệ thống máy chiếu tại các phòng học tạo điều kiện thuận lợi
để giáo viên có thể lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục dân số- sức khỏe sinh
sản vào các bài học có liên quan để nang cao hiệu quả của bài học.
Trên đây bằng kinh nghiệm còn hạn chế của mình chúng tôi đã mạnh dạn
trình bày một vài vấn đề nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp nội dung giáo dục
dân số - sức khỏe sinh sản- lớp 10. Đề tài này có thể còn rất nhiều thiếu sót và
hạn chế, chúng tôi rất mong được sự góp ý nhiệt tình của các đồng chí trong
nhóm, tổ chuyên môn và các bạn đồng nghiệp để đề tài của chúng tôi được hoàn
thiện hơn và được nhiều bạn động nghiệp áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả của
việc dạy và học trong sự nghiệp của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi tự viết ,tôi không sao chép của ai .
Nếu sai tôi xin hoàn toàn trách nhiệm.
Hậu Lộc, ngày 20 tháng 4 năm 2013
Người viết
Đặng Thị Hồng
D- PHỤ LỤC
1. Tình huống: “ Lỗi tại ai?”
Trích dự án VIE/ 97/P13: chương trình giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản.
2. Vài con số đáng quan tâm.
Trích dự án VIE/ 97/P13: chương trình giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản.
- Xem thêm -