Tài liệu Mối quan hệ giữa tbcn và người lao động

tailieuonthi PhÇn më ®Çu Trong x· héi t­ b¶n, mèi quan hÖ gi÷a t­ b¶n vµ ng­êi lao ®éng lµ mèi quan hÖ c¬ b¶n, s©u s¾c nhÊt, xuyªn qua tÊt c¶ quan hÖ cña x· héi ®ã. Gi¸ trÞ thÆng d­, phÇn gi¸ trÞ do lao ®éng cña c«ng nh©n lµm thuª s¸ng t¹o ra ngoµi søc lao ®éng vµ bÞ nhµ t­ b¶n chiÕm kh«ng do bãc lét søc lao ®éng. Gi¸ trÞ thÆng d­ do lao ®éng kh«ng c«ng cña ng­êi c«ng nh©n lµm thuª s¸ng t¹o ra lµ nguån gèc lµm giÇu cña c¸c giai cÊp c¸c nhµ t­ b¶n, s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ tr­íc hÕt nhµ t­ b¶n t¹o ra mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã v× gi¸ trÞ sö dông lµ vËt mang gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­ .Toµn bé ho¹t ®éng cña nhµ t­ b¶n h­íng ®Õn, ®ã lµ t¨ng c­êng viÖc t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­ tuyÖt ®èi vµ gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi. VËy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa lµ sù thèng nhÊt gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ sö dông vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­. V× vËy C. M¸c viÕt “Víi t­ c¸ch lµ sù thèng nhÊt gi÷a qu¸ tr×nh lao ®éng vµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. tailieuonthi 1. Sù chuyÓn ho¸ tiÒn tÖ thµnh t­ b¶n. Mäi t­ b¶n lóc ®Çu ®Òu biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh. Nh­ng b¶n th©n tiÒn kh«ng ph¶i lµ t­ b¶n, mµ tiÒn chØ biÕn thµnh t­ b¶n khi ®­îc sö dông ®Ó bãc lét lao ®éng cña ng­êi kh¸c ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­. NÕu tiÒn ®­îc dïng ®Ó mua hµng ho¸ th× chóng lµ ph­¬ng tiÖn gi¶n ®¬n cña l­u th«ng hµng ho¸ vµ vËn ®éng theo c«ng thøc: Hµng- TiÒn- Hµng (H-T-H), nghÜa lµ sù chuyÓn ho¸ cña hµng ho¸ thµnh tiÒn tÖ, råi tiÒn tÖ l¹i chuyÓn ho¸ thµnh hµng. Cßn tiÒn víi t­ c¸ch lµ t­ b¶n th× vËn ®éng theo c«ng thøc: TiÒn- Hµng- TiÒn (T-H-T), tøc lµ sù chuyÓn ho¸ tiÒn thµnh hµng vµ sù chuyÓn ho¸ ngoÆc l¹i cña hµng thµnh tiÒn. BÊt cø tiÒn nµo vËn ®éng theo c«ng thøc T-H-T ®Òu ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh t­ b¶n. Do môc ®Ých cña l­u th«ng hµng ho¸ gi¶n ®¬n lµ gi¸ trÞ sö dông nªn vßng l­u th«ng chÊm døt ë giai ®o¹n hai. Khi nh÷ng ng­êi trao ®æi ®· cã ®­îc gi¸ trÞ sö dông mµ ng­êi ®ã cÇn ®Õn. Cßn môc ®Ých l­u th«ng cña tiÒn tÖ víi t­ c¸ch lµ t­ b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ, h¬n n÷a lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm. V× vËy nÕu sè tiÒn thu b»ng sè tiÒn øng ra th× qu¸ tr×nh vËn ®éng trë nªn kh«ng cã gi¸ trÞ g×. Do vËy sè tiÒn thu ph¶i lín h¬n sè tiÒn ®· øng ra, nªn c«ng thøc vËn ®éng ®Çy ®ñ cña t­ b¶n lµ: T-H-T’, trong ®ã T’=T+ T. T lµ sè tiÒn tréi h¬n so víi sè tiÒn øng ra, C. M¸c gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d­. Sè tiÒn øng ra ban ®Çu chuyÓn ho¸ thµnh t­ b¶n. VËy t­ b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­. Môc ®Ých cña l­u th«ng T-H-T’ lµ sù lín lªn cña gi¸ trÞ thÆng d­, nªn sù vËn ®éng T-H-T’ lµ kh«ng cã giíi h¹n v× sù lín lªn cña gi¸ trÞ lµ kh«ng cã giíi h¹n. Sù vËn ®éng cña mäi t­ b¶n ®Òu biÓu hiÖn trong l­u th«ng theo c«ng thøc T-H-T’, do ®ã c«ng thøc nµy ®­îc gäi lµ c«ng thøc chung cña t­ b¶n. TiÒn øng tr­íc, tøc lµ tiÒn ®­a vµo l­u th«ng, khi trë vÒ tay ng­êi chñ cña nã th× thªm mét l­îng nhÊt ®Þnh (T). VËy cã ph¶i do b¶n chÊt cña l­u tailieuonthi th«ng ®· lµm cho tiÒn t¨ng thªm, vµ do ®ã mµ h×nh thµnh gi¸ trÞ thÆng d­ hay kh«ng? ThËt vËy trong l­u th«ng nÕu hµng ho¸ ®­îc trao ®æi ngang gi¸ th× chØ cã sù thay ®æi h×nh th¸i cña gi¸ trÞ, cßn tæng sè gi¸ trÞ, còng nh­ phÇn gi¸ trÞ thuéc vÒ mçi bªn trao ®æi lµ kh«ng ®æi. VÒ mÆt gi¸ trÞ sö dông trong trao ®æi cña hai bªn lµ kh«ng cã lîi g×. Nh­ vËy, kh«ng ai cã thÓ thu ®­îc tõ l­u th«ng mét l­îng lín h¬n l­îng gi¸ trÞ ®· bá ra (Tøc lµ ch­a t×m thÊy T). C.M¸c cho r»ng trong x· héi t­ b¶n kh«ng cã bÊt kú mét nhµ t­ b¶n nµo chØ ®ãng vai trß lµ ng­êi b¸n s¶n phÈm mµ l¹i kh«ng ph¶i lµ ng­êi mua c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. V× vËy khi anh ta b¸n hµng ho¸ cao h¬n gi¸ trÞ vèn cã cña nã, th× khi mua c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ë ®Çu vµo c¸c nhµ t­ b¶n kh¸c còng b¸n cao h¬n gi¸ trÞ vµ nh­ vËy c¸i ®­îc lîi khi b¸n sÏ bï cho c¸i thiÖt h¹i khi mua. (Cuèi cïng vÉn kh«ng t×m thÊy nguån gèc sinh ra T) NÕu hµng ho¸ ®­îc b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ, th× sè tiÒn mµ ng­êi ®ã sÏ ®­îc lîi khi lµ ng­êi mua còng chÝnh lµ sè tiÒn mµ ng­êi ®ã sÏ mÊt ®i khi lµ ng­êi b¸n. Nh­ vËy viÖc sinh ra T kh«ng thÓ lµ kÕt qu¶ cña viÖc mua hµng thÊp h¬n gi¸ trÞ cña nã. VËy trong l­u th«ng kh«ng thÓ t¹o ra gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­ v× vËy kh«ng thÓ lµ nguån gèc sinh ra T ë ngoµi l­u th«ng M¸c xem xÐt c¶ hai yÕu tè lµ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ: §èi víi hµng ho¸ ngoµi l­u th«ng: Tøc lµ ®em s¶n phÈm tiªu dïng hay sö dông vµ sau mét thêi gian tiªu dïng nhÊt ®Þnh th× thÊy c¶ gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ®Òu biÕn mÊt theo thêi gian. §èi víi yÕu tè tiÒn tÖ: TiÒn tÖ ë ngoµi l­u th«ng lµ tiÒn tÖ n»m im mét chç. V× vËy kh«ng cã kh¼ n¨ng lín lªn ®Ó sinh ra T. VËy ngoµi l­u th«ng kh«ng thÓ xuÊt hiÖn tõ l­u th«ng vµ còng kh«ng thÓ xuÊt hiÖn ë bªn ngoµi l­u th«ng. Nã ph¶i xuÊt hiÖn trong l­u th«ng vµ tailieuonthi ®ång thêi kh«ng ph¶i trong l­u th«ng. §ã lµ m©u thuÉn c«ng thøc chung cña t­ b¶n. Khi M¸c trë l¹i l­u th«ng lÇn thø hai vµ lÇn nµy M¸c ®· ph¸t hiÖn ra r»ng: ë trong l­u th«ng ng­êi cã tiÒn lµ nhµ t­ b¶n ph¶i gÆp ®­îc mét ng­êi cã mét thø hµng ho¸ ®Æc biÖt ®em b¸n. Mµ thø hµng ho¸ ®ã khi ®em ®i tiªu dïng hay sö dông nã cã b¶n tÝnh sinh ra mét l­îng gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n nã, hµng ho¸ ®Æc biÖt ®ã chÝnh lµ søc lao ®éng. 2. Sù chuyÓn ho¸ søc lao ®éng thµnh hµng ho¸. Sè tiÒn chuyÓn ho¸ thµnh t­ b¶n kh«ng thÓ tù lµm t¨ng gi¸ trÞ mµ ph¶i th«ng qua hµng ho¸ ®­îc mua vµo (T-H). Hµng ho¸ ®ã ph¶i lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt mµ gi¸ trÞ sö dông cña nã cã ®Æc tÝnh lµ nguån gèc sinh ra gi¸ trÞ. Thø hµng ho¸ ®ã lµ søc lao ®éng mµ nhµ t­ b¶n t×m thÊy trªn thÞ tr­êng. Kh«ng ph¶i bao giê søc lao ®éng còng thµnh hµng ho¸, mµ søc lao ®éng chØ biÕn thµnh hµng ho¸ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh. C.M¸c nhÊn m¹nh søc lao ®éng chØ trë thµnh hµng ho¸ khi cã ®ñ hai ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò sau: Mét lµ: Ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc tù do vÒ th©n thÓ. Søc lao ®éng chØ xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng víi t­ c¸ch lµ hµng ho¸, nÕu nã do b¶n th©n ng­êi cã søc lao ®éng ®­a ra b¸n. VËy ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc tù do vÒ th©n thÓ, cã quyÒn së h÷u søc lao ®éng cña m×nh th× míi ®em b¸n søc lao ®éng ®­îc. Trong c¸c x· héi n« lÖ vµ phong kiÕn, ng­êi n« lÖ vµ n«ng n« kh«ng thÓ b¸n søc lao ®éng ®­îc v× b¶n th©n hä thuéc së h÷u cña chñ n« hay chóa phong kiÕn. Do ®ã viÖc b¸n søc lao ®éng thµnh hµng ho¸ ®ßi hái thñ tiªu chÕ ®é n« lÖ vµ n«ng n«. Hai lµ: Ng­êi lao ®éng bÞ t­íc ®o¹t hÕt t­ liÖu s¶n xuÊt. NÕu chØ cã ®iÒu kiÖn ng­êi lao ®éng ®­îc tù do vÒ th©n thÓ th× ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó biÕn søc lao ®éng thµnh hµng hãa ®­îc. V× nÕu ng­êi lao ®éng ®­îc tù do vÒ th©n thÓ mµ l¹i cã t­ liÖu s¶n xuÊt th× hä sÏ s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ b¸n hµng ho¸ tailieuonthi m×nh s¶n xuÊt ra chø kh«ng ph¶i b¸n søc lao ®éng. V× vËy muèn biÕn søc lao ®éng thµnh hµng ho¸ th× ng­êi lao ®éng ph¶i lµ ng­êi kh«ng cã t­ liÖu s¶n xuÊt, chØ trong ®iÒu kiÖn Êy ng­êi lao ®«ng míi b¸n søc lao ®éng cña m×nh v× hä kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c ®Ó kiÕm sèng. Do ®ã sù tån t¹i hai ®iÒu kiÖn nãi trªn tÊt yÕu biÕn søc lao ®éng thµnh hµng ho¸ søc lao ®éng biÕn thµnh hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó biÕn thµnh t­ b¶n. Søc lao ®éng biÕn thµnh hµng ho¸ lµ nh©n tè ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n míi trong sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa. Sù c­ìng bøc b»ng c¸c biÖn ph¸p phi kinh tÕ trong chÕ ®é n« lÖ vµ chÕ ®é phong kiÕn ®­îc thay b»ng hîp ®ång mua b¸n b×nh ®¼ng vÒ h×nh thøc gi÷a ng­êi së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt. 3. Nhµ t­ b¶n ®· sö dông søc lao ®éng ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­. Tr­íc hÕt ta nªn t×m hiÓu xem thÕ nµo lµ søc lao ®éng. Søc lao ®éng lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc tån t¹i trong mét con ng­êi vµ ®­îc ng­êi ®ã sö dông vµo s¶n xuÊt hµng ho¸. Môc ®Ých cña s¶n xuÊt hµng ho¸ TBCN lµ t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­. T×m hiÓu vÒ nguån gèc cña gi¸ trÞ thÆng d­. Cã thÓ thÊy r»ng gi¸ trÞ thÆng d­ kh«ng thÓ nµo t×m thÊy ®­îc ë ngay trong ho¹t ®éng mua vµ b¸n vµ cµng kh«ng thÓ t×m thÊy ë ngay trong b¶n th©n tiÒn tÖ. VËy ph¶i ®i t×m nguån gèc gi¸ trÞ thÆng d­ ë b¶n th©n hµng ho¸. Nh­ vËy th× nhµ t­ b¶n ph¶i t×m ®­îc trªn thÞ tr­êng mãn hµng ho¸ nµo mµ thuéc tÝnh cña nã lµ ®Î ra gi¸ trÞ thÆng d­ mãn hµng Êy ®· thùc sù tån t¹i. §ã lµ søc lao ®éng cña nh÷ng ng­êi v« s¶n ®i lµm thuª kh¸c víi hµng ho¸ kh¸c, hµng ho¸ søc lao ®éng lµ nguån ®Î ra gi¸ trÞ, gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ b¶n th©n nã. Còng nh­ nh÷ng hµng ho¸ kh¸c, hµng ho¸- søc lao ®éng còng cã hai thuéc tÝnh lµ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. tailieuonthi Gi¸ trÞ cña hµng ho¸- søc lao ®éng lµ gi¸ trÞ cña nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó nu«i sèng ng­êi c«ng nh©n. Nh÷ng yÕu tè tinh thÇn, d©n téc, t«n gi¸o cña ng­êi c«ng nh©n, nh÷ng chi phÝ ®µo t¹o ng­êi c«ng nh©n. Gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng gièng gi¸ trÞ hµng ho¸ th«ng th­êng kh¸c ë chç: Nã ph¶n ¸nh mét l­îng hao phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra nã. Nh­ng gi÷a chóng cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n: Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ th«ng th­êng biÓu thÞ hao phÝ lao ®éng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ nh­ng hµng ho¸ søc lao ®éng l¹i lµ sù hao phÝ lao ®éng gi¸n tiÕp th«ng qua viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng vËt phÈm tiªu dïng ®Ó nu«i sèng ng­êi c«ng nh©n. Cßn hµng ho¸ søc lao ®éng ngoµi yÕu tè vËt chÊt, nã cßn cã yÕu tè tinh thÇn, yÕu tè gia ®×nh, nghÒ nghiÖp mµ hµng ho¸ th«ng th­êng kh«ng cã. Còng gièng nh­ c¸c hµng ho¸ th«ng th­êng, hµng ho¸ søc lao ®éng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nhÊt ®Þnh nµo ®ã cña ng­êi mua. Nh­ng gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng cã thuéc tÝnh ®Æc biÖt: nã kh¸c víi hµng ho¸ th«ng th­êng ë chç khi ®em tiªu dïng hay sö dông nã th× kh«ng nh÷ng kh«ng bÞ tiªu biÕn theo thêi gian vÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông mµ ngoÆc l¹i nã l¹i t¹o ra mét l­îng gi¸ trÞ míi c+ m (c+ m > v, víi v lµ gi¸ trÞ sö dông cña b¶n th©n nã). Kho¶n lín lªn ®­îc sinh ra trong qu¸ tr×nh sö dông søc lao ®éng chÝnh lµ thay gi¸ trÞ thÆng d­. Gi¸ trÞ thÆng d­ lµ gi¸ trÞ míi d«i ra ngoµi gi¸ trÞ søc lao ®éng do ng­êi c«ng nh©n s¸ng t¹o ra. §ã chÝnh lµ kÕt qu¶ lao ®éng kh«ng c«ng cña ng­êi c«ng nh©n cho chñ nghÜa t­ b¶n. V× ng­êi c«ng nh©n lµm thuª cho nhµ t­ b¶n còng tøc lµ ®em søc lao ®éng cña m×nh b¸n cho nhµ t­ b¶n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nhµ t­ b¶n sau khi ®· mua søc lao ®éng råi ®em tiªu dïng mãn hµng ®Æc biÖt Êy. Hä b¾t ng­êi c«ng nh©n ph¶i lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt lao ®éng mµ ng­êi c«ng nh©n s¸ng t¹o ra gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ nµy tÊt nhiªn thuéc vÒ nhµ t­ b¶n, gi¸ trÞ b¶n th©n søc lao ®éng ®­îc chñ t­ b¶n tr¶ b»ng l­¬ng. L­¬ng chÝnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña søc lao ®éng. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng hµ kh¾c trong x· héi t­ b¶n dùa trªn t¨ng tailieuonthi c­êng ®é lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n nh»m thu ®­îc nhiÒu thÆng d­ bãc lét c«ng nh©n nhiÒu h¬n. ChÝnh v× vËy mÆc dï nhµ t­ b¶n vÉn tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng nh­ng c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét. Tõ ®ã M¸c kÕt luËn: Hµng ho¸- søc lao ®éng lµ nguån gèc t¹o ra gi¸ trÞ h¬n thÕ n÷a lµ t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­ cho nhµ t­ b¶n. Bëi v×, søc lao ®éng cµng ®em tiªu dïng hay sö dông th× ng­êi c«ng nh©n hay ng­êi lao ®éng cµng tÝch luü ®­îc kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp, cµng n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng. Do ®ã sÏ gi¶m gi¸ trÞ hay møc tiÒn l­¬ng mµ nhµ t­ b¶n ®· tr¶ cho hä. V× vËy, d­íi chñ nghÜa t­ b¶n, giai cÊp t­ b¶n rÊt ­u thÝch lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt nµy. VËy qu¸ tr×nh ng­êi c«ng nh©n tiÕn hµnh lao ®éng lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n gi¸ trÞ søc lao ®éng. PhÇn lín h¬n ®ã chÝnh lµ gi¸ trÞ thÆng d­ mµ nhµ t­ b¶n ®· chiÕm ®o¹t. §Ó hiÓu râ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­. Em lÊy mét vÝ dô vÒ viÖc s¶n xuÊt sîi cña mét nhµ t­ b¶n. Nã lµ sù thèng nhÊt gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ sö dông vµ qu¸ tr×nh lín lªn cña gi¸ trÞ hay lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­. Nhµ t­ b¶n dù kiÕn kÐo 10kg sîi. Gi¸ 1 kg b«ng lµ 1 ®«la; hao mßn thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó kÐo 5 kg b«ng thµnh 5 kg sîi lµ 1®«la: tiÒn thuª søc lao ®éng 1 ngµy lµ 4 ®«la: gi¸ trÞ míi 1h lao ®éng cña c«ng nh©n lµ 1 ®«la vµ chØ cÇn 4h ng­êi c«ng nh©n kÐo ®­îc 5 kg b«ng thµnh 5 kg sîi. tailieuonthi T­ b¶n øng tr­íc Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi Lao ®éng cô thÓ cña c«ng Gi¸ 10 kg b«ng 10kg nh©n b¶o tån vµ chuyÓn gi¸ 10 ®«la trÞ 10 kg b«ng vµo 10 kg sîi Hao mßn m¸y mãc TiÒn thuª søc lao ®éng 2 ®«la 4 ®«la trong mét ngµy Tæng chi phÝ s¶n xuÊt KhÊu hao TSC§ Gi¸ trÞ míi do 8h lao ®éng 2 ®«la 8 ®«la cña ng­êi c«ng nh©n t¹o ra 16 ®«la Tæng doanh thu 20 ®«la tailieuonthi KÕt luËn Môc ®Ých cña s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa kh«ng ph¶i lµ s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ sö dông, mµ lµ s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­, lµ nh©n gi¸ trÞ lªn. Theo ®uæi gi¸ trÞ thÆng d­ b»ng bÊt cø thñ ®o¹n nµo lµ môc ®Ých, ®éng c¬ thóc ®Èy sù ho¹t ®éng cña mçi nhµ t­ b¶n, còng nh­ cña toµn bé x· héi t­ b¶n. S¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­ qu¶ thùc lµ ®éng lùc vËn ®éng cña ph­¬ng thøc t­ b¶n chñ nghÜa. C. M¸c viÕt “Môc ®Ých cña s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa lµ lµm giÇu, lµ nh©n gi¸ trÞ lªn, lµm t¨ng gi¸ trÞ, do ®ã b¶o tån gi¸ trÞ tr­íc kia vµ t¹o ra gi¸ trÞ th¨ng d­ . §Ó s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ tèi ®a, c¸c nhµ t­ b¶n t¨ng c­¬ng bãc lét c«ng nh©n lµm thuª kh«ng ph¶i b»ng c­ìng bøc siªu kinh tÕ mµ b»ng c­ìng bøc kinh tÕ dùa trªn c¬ së më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kü thuËt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng c­êng ®é lao ®éng vµ kÐo dµi ngµy lao ®éng cña c«ng nh©n lµm thuª ®Ó chñ t­ b¶n h­ëng phÇn gi¸ trÞ míi d«i ra ngoµi gi¸ trÞ søc lao ®éng ®ã lµ phÇn gi¸ trÞ thÆng d­. Bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu xãt. Em kÝnh mong thÇy (c«) ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi viÕt cña em hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy (c«): tailieuonthi tailieuonthi tailieuonthi