Tài liệu Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh thcs

chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” PHÒNG GD ĐT ĐẠI LỘC TRƯỜNG THCS KIM ĐỒNG CHUYÊN ĐỀ LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM THƯỜNG MẮC TRONG KĨ THUẬT NHẢY XA KIỂU NGỒI CHO HỌC SINH THCS. GIÁO VIÊN: TRỊNH LÊ PHƯƠNG TỔ: HOÁ SINH - THỂ DỤC NĂM HỌC: 2012 – 2013 Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 1 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” 1/ TÊN CHUYÊN ĐỀ: LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM THƯỜNG MẮC TRONG KĨ THUẬT NHẢY XA KIỂU NGỒI CHO HỌC SINH THCS. 2/ ĐẶT VẤN ĐỀ: Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và nhà nước ta. Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục thể chất nói riêng đã góp phần hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ và thể chất để phục vụ sự nghiệp ‘‘ Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước’’ giữ vững và tăng cường an ninh quốc phòng. Giáo dục thể chất còn là một bộ phận của nền văn hoá xã hội. Một loại hình hoạt động mà phương tiện cơ bản là các bài tập thể lực, nhằm tăng cường thể chất con người. Nâng cao thành tích thể thao góp phần làm phong phú sinh hoạt văn hoá và giáo dục con người phát triển cân đối hợp lí và toàn diện. Giáo dục thể chất là một môn học trong những năm gần đây đã được sự quan tâm của ngành giáo dục và toàn bộ xã hội. Môn học đem lại cho học sinh một sức khoẻ tốt, một cơ thể phát triển hài hoà để tạo tiền đề góp phần thúc đẩy học tốt các môn học văn hoá khác. Điền kinh chiếm một vị trí chủ yếu trong chương trình giáo dục thể chất trong trường học, được sử dụng trong các giờ chính khoá đối học sinh trung học cơ sở, song lâu nay qua thực tế bản thân dạy học, tập luyện cho các em học sinh để tham gia thi đấu cấp huyện và dự các buổi sinh hoạt chuyên đề chúng tôi thấy một số giáo viên giảng dạy thể dục trong chương trình ít áp dụng đến một số bài tập sửa chữa những sai lầm mà học sinh thường mắc, chúng tôi nhận thấy vấn đề sửa chữa sai lầm còn là một vấn đề bất cập, trong khi học những bài có tính kỹ thuật cao đặc biệt đối với môn nhảy xa, có thể nói nhảy xa chính là hoạt động của con người dùng tốc độ chạy đà và sức bật của một chân để đưa cơ thể vượt Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 2 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” qua một khoảng cách xa nhất. Thành tích được tính bằng xăngtimét (cm) trong kiểm tra và thi đấu. Do vậy ảnh hưởng chung đến kết quả học tập và thành tích thi đấu bởi lẽ các em không nắm vững được những yếu lĩnh kỹ thuật. Là người dạy môn thể dục nhất là môn nhảy xa, tôi biết cần phải làm gì, thông qua cơ sở khoa học nào, các giai đoạn nào quyết định. Các bài tập bổ trợ để khắc phục những sai lầm trong việc nâng cao thành tích môn nhảy xa. Xuất phát từ những lý do trên với tinh thần trao đổi để học hỏi kinh nghiệm. Tôi mạnh dạn chọn chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” 3. CƠ SỞ LÍ LUẬN Nhảy xa bao gồm nhiều kỹ thuật khác nhau: • Nhảy xa kiểu ngồi • Nhảy xa kiểu ưỡn thân • Nhảy xa kiểu cắt kéo Nhưng đối với lứa tuổi học sinh THCS thì chỉ học kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi Kỹ thuật nhảy xa kiểu “ngồi”: Là kiểu đơn giản, tự nhiên nhất, phù hợp với người mới tập. Sau khi bay ở tư thế “bước bộ” được 1/3 – 1/2 cự ly, sau đó kéo chân giậm lên song song với chân phía trước (chân lăng) và nâng 2 đùi lên sát ngực. Ở tư thế này thân Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 3 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” trên không nên gập nhiều về trước. Tiếp đó, trước khi rơi xuống hố cát 2 chân hầu như được duỗi thẳng hoàn toàn đồng thời 2 tay. Để phân tích kỹ thuật nhảy xa có thể chia thành 4 giai đoạn: - Chạy đà - Giậm nhảy - Bay trên không - Tiếp đất 1. Chạy đà: Mục đích của chạy đà là nhằm tạo ra tốc độ tối đa theo phương nằm ngang trước khi giậm nhảy đồng thời chuẩn bị tốt cho việc đặt chân giậm nhảy chính xác vào ván giậm.Số bước chạy đà của các VĐV nam có trình độ là khoảng 18 đến 24 bước (khoảng 38 – 48m), còn ở các VĐV nữ từ 16 – 22 bước (khoảng 32 – 42m). Số lượng bước chạy đà tối ưu phụ thuộc vào trình độ huấn luyện chuyên môn về chạy của VĐV. Tính chuẩn xác của chạy đà phụ thuộc vào độ dài chuẩn và nhịp điệu thực hiện các bước chạy trong đà.Bắt đầu chạy đà tốt cũng đóng vai trò quan trọng vì vậy VĐV cần có tư thế ban đầu và động tác ổn định. Có vài cách bắt đầu chạy đà: đứng tại chỗ, đi bộ vài bước, chạy bước đệm vài bước ..v..v.. Thông thường là VĐV đứng tại chỗ, một chân đặt vào vạch giới hạn của cự ly đà, chân kia để ở phía sau hoặc bắt đầu chạy đà bằng vài bước đi bộ hay chạy nhẹ nhàng rồi tăng tốc độ. Đến khoảng giữa cự ly đà độ ngả thân trên giảm dần (chỉ còn 74 –80o-) tăng biên độ động tác của tay và chân. Kết thúc đà, ở những bước cuối cùng, thân trên gần như thẳng đứng. Điều rất quan trọng là phải duy trì kỹ thuật chạy đúng cho đến bước đà cuối cùng, có cảm giác về “độ nẩy” khi tiếp xúc đất và kiểm tra động tác của mình Hai phương án chạy đà thường được dùng là: Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 4 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” - Tăng tốc độ đều trên toàn bộ cự ly đà và đạt tốc độ tối đa ở các bước cuối cùng. Cách này phù hợp với những người mới tập, có thể lực chuyên môn chưa cao. - Cố gắng chạy nhanh từ đầu, duy trì tốc độ cao trên cự ly và lại cố gắng tốc độ ở cuối cự ly. Dù theo phương án nào, VĐV cũng cần đạt tới tốc độ chạy đà 9 – 10m/s với nữ và 10 – 11m/s với nam. Để giậm nhảy chính xác ở mỗi VĐV cần xác định vạch báo hiệu 2 (nơi bắt đầu vào 4 – 6 bước cuối cùng). Nếu chạy đà không cần điều chỉnh nhịp điệu, độ dài bước chạy mà vẫn có độ dài 4 – 6 bước cuối theo dự kiến thì mới đảm bảo giậm nhảy đúng ván giậm với tốc độ tối ưu. Thông thường độ dài bước cuối nên ngắn hơn bước trước đó 10 – 20cm (nữ là 5 –10cm). Tuy vậy cũng có VĐV có độ dài 2 bước cuối như nhau và thậm chí có trường hợp bước cuối dài hơn bước trước đó (B. Bimon khi lập kỷ lục thế giới 8,90m có bước đà cuối dài 257cm trong khi bước trước đó chỉ dài 240cm). Trước khi đặt chân giậm nhảy vào ván (khi còn cách 0,06 – 0,1cm) người ta nhận thấy ở các VĐV nhảy có sự căng sơ bộ các cơ vòm bàn chân và cơ tứ đầu đùi của chân giậm nhảy. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 5 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Hình 1: Diễn biến tốc độ chạy đà và thành tích nhảy xa 2. Giậm nhảy: Hình 2: Chuyển động của trọng tâm cơ thể từ khi đặt chân giậm đến khi về tư thế bước bộ Mục đích của giậm nhảy là nhằm thay đổi phương hướng chuyển động của cơ thể vươn lên trên về trước. Phần lớn các VĐV đặt chân xuống ván giậm bằng gót hoặc cả bàn. Tại thời điểm đặt bàn chân trên ván giậm, VĐV có các góc ở chân theo bảng 3. Sau đó 0,013 giây phản lực điểm tựa tăng lên nhiều lần (800 ± 150 kg) và sau đó 0,02 giây, phản lực điểm tựa giảm nhanh xuống còn 250 ± 50 kg. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 6 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Hình 3: Diễn biến lực khi giậm nhảy Thông thường độ dài bước cuối nên ngắn hơn bước trước đó 10 – 20cm (nữ là 5 –10cm). Tuy vậy cũng có VĐV có độ dài 2 bước cuối như nhau và thậm chí có trường hợp bước cuối dài hơn bước trước đó (B. Bimon khi lập kỷ lục thế giới 8,90m có bước đà cuối dài 257cm trong khi bước trước đó chỉ dài 240cm). Trước khi đặt chân giậm nhảy vào ván (khi còn cách 0,06 – 0,1cm) người ta nhận thấy ở các VĐV nhảy có sự căng sơ bộ các cơ vòm bàn chân và cơ tứ đầu đùi của chân giậm nhảy. Vào thời điểm đó VĐV phối hợp toàn thân làm động tác rời ván giậm nhảy: duỗi thẳng các khớp của chân giậm, đồng thời gập gối đưa nhanh đùi của chân lăng về trước – lên trên. Tay bên chân giậm vung về trước – lên trên và dừng khi cánh tay song song với mặt đất. tay bên chân lăng gập ở khuỷu và đánh sang bên để nâng cao vai. Kết thúc giậm nhảy, cơ thể rời đất ở tư thế bước bộ trên không. Khi giậm nhảy lực tác động lên trọng tâm cơ thể hướng về trước theo phương nằm ngang và chiếm 87% trong khi lực hướng lên trên, theo phương thẳng đứng chỉ chiếm 13% . Khi chân giậm nhảy rời đất tốc độ bay Vo của các VĐV xuất sắc có thể tới 9,2 – 9,6m/s.3 3. Bay trên không: Sau khi rời đất, trọng tâm cơ thể bay theo đường vòng cung. Toàn bộ các động tác của VĐV trong lúc bay là nhằm giữ thăng bằng và tạo điều kiện để rơi xuống hố cát có hiệu quả nhất. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 7 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Sự khác biệt giữa các kiểu nhảy xa chính là ở giai đoạn này. Có 3 kiểu chính: “ngồi”, “ưỡn thân” và “cắt kéo”. 4. Tiếp đất: Hình 7: Kỹ thuật tiếp đất Trong nhảy xa, kỹ thuật rơi xuống hố cát không chỉ nhằm đảm bảo an toàn mà còn có ý nghĩa duy trì thành tích của người nhảy đã đạt được. Để đạt được độ xa của lần nhảy, việc thực hiện đúng kỹ thuật rơi xuống cát có ý nghĩa nghĩa rất lớn. Không ít VĐV do có kỹ thuật này kém nên đã không đạt được thành tích tốt nhất của mình. Trong tất cả các kiểu nhảy, việc thu chân chuẩn bị rơi xuống cát được bắt đầu khi tổng trọng tâm cơ thể ở cách mặt cát ngang với mức khi họ kết thúc giậm nhảy. Để chuẩn bị cho việc rơi xuống cát, đầu tiên cần nâng đùi, đưa hai đầu gối lên sát ngực và gập thân trên nhiều về trước. Cẳng chân lúc này được hạ xuống dưới, hai tay chuyển từ trên cao ra phía trước. Tiếp đó là duỗi chân, nâng cẳng chân để gót chân chỉ thấp hơn mông một chút. Thân trên lúc này không nên gập về trước quá nhiều vì sẽ gây khó khăn cho việc nâng chân lên cao. Tay lúc này hơi gấp ở khuỷu và được hạ xuống theo hướng xuống dưới và ra sau. Sau khi hai gót chân chạm cát cần gập chân ở khớp gối để giảm chấn động và tạo điều kiện chuyển trọng tâm cơ thể xuống dưới – ra trước vượt qua điểm chạm cát của gót. Thân trên lúc này cũng cố gập về trước để giúp không đổ người về sau làm ảnh hưởng tới thành tích. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 8 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Giờ học thể dục trong chương trình THCS là hình thức cơ bản của giáo dục thể chất, được tiến hành trong kế hoạch dạy học TD các lớp 6,7,8, 9 là 37 tuần, 2 tiết/ tuần. Học kì I: 19 tuần(36 tiết); Học kì II: 18 tuần(34 tiết). Đặc điểm cơ bản của môn học là dạy lí thuyết gắn liền với thực hành, biết lí thuyết để thực hành đúng, chính xác hơn và ngược lại quá trình thực hành giúp học sinh hiểu lí thuyết được sâu, đầy đủ và chắc chắn hơn, góp phần nâng cao hiệu quả học tập. Trong chương trình học thể dục, nhảy xa là một môn tổng hợp nhiều giai đoạn không cùng chu kì hoạt động nhiều trạng thái kĩ năng vận động khác nhau nhưng lại ghép lại với nhau liên tục từ đầu đến cuối. Người nhảy có thể kéo dài quỹ đạo bay và đưa trọng tâm cơ thể vượt qua chướng ngại vật nằm ngang để đi xa đạt thành tích cao. Đối với học sinh khối 8, 9 ở trường trung học cơ sở. Kỹ thuật nhảy xa qua quan sát cho thấy 100% học sinh trường mắc một số nhược điểm cơ bản. Để hoàn thiện được kỹ thuật nhảy xa phải phối hợp tốt kĩ thuật của bốn giai đoạn: - Giai đoạn chạy đà. - Giai đoạn giậm nhảy. - Giai đoạn trên không. - Giai đoạn tiếp đất. Thành tích nhảy xa được tính theo công thức V0.sin2α S= g Trong đó : S là quãng đường của trọng tâm cơ thể V0 là tốc độ bay ban đầu. G là gia tốc rơi tự do Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 9 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Phân tích công thức ta thấy thầnh tích phụ thuộc vào góc độ bay ban đầu (V0) và góc độ bay (α) của trọng tâm cơ thể. Vì vậy muốn tăng được thành tích nhảy xa chỉ cần tăng tốc độ ban đầu (V0) và giậm nhảy tốt. Tạo tư thế ngồi xổm trên không thì thành tích sẽ thay đổi đáng kể. Chỉ cần mắc một sai lầm nhỏ là ảnh hưởng lớn tới kết quả, qua các cuộc thi đấu cho thấy chỉ cần hơn nhau một (cm) là vị trí hay thứ hạng bị đảo lộn. 4. CƠ SỞ THỰC TIỄN . Qua nhiều năm thực tế giảng dạy điều mà chúng tôi trăn trở là làm thế nào để học sinh nắm bắt được kĩ thuật nhanh nhất, ít mắc sai lầm nhất. Đối với bộ môn thể dục các em học thực hành là chủ yếu chỉ cần mắc 1 số sai lầm nhỏ ảnh hưởng rất lớn tới kết quả, kĩ thuật nhảy xa là một kĩ thuật tương đối khó, đòi hỏi người nhảy phải đưa cơ thể vượt qua một khoảng cách xa nhất. Đối với học sinh THCS trên địa bàn toàn huyện nói chung và học sinh trường THCS Kim Đồng nói riêng để thực hiện tốt kĩ thuật và đạt thành tích lại càng khó hơn do các em ít chú ý lên không nắm được những yếu lĩnh của kĩ thuật động tác. Ở kĩ thuật này học sinh thường mắc sai lầm khác nhau, do những nguyên nhân khác nhau gây lên. Bằng quan sát thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi kết luận trong nhảy xa các em thường mắc một số sai lầm cơ bản, đó là những sai lầm sau; 1.Chạy đà không chính xác, tốc độ chạy đà không cao. Nhịp điệu không ổn định của các bước chạy đà cuối dẫn tới việc đặt chân giậm không đúng ván giậm nhảy. 2.Bước đưa đặt chân giậm nhảy quá ngắn, quá dài hoặc cục. Giậm nhảy yếu không có lực. Sự phối hợp giữa chân lăng và tay không đồng bộ. 3.Không có thời kì bước bộ, thu chân giậm quá sớm. Không tạo được tư thế ngồi trên không. 4.Gập duỗi chân ra trước không nhanh, không tích cực. Chạm cát xong người thả lỏng dẫn đến cơ thể đổ ra phía sau. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 10 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Đó là 4 sai lầm mà học sinh thường mắc. Sau khi cân nhắc, dựa vào cơ sở nêu trên. Tôi quyết định đưa ra một số bài tập sửa chữa sai lầm, không những giáo viên trực tiếp sủa chữa sai lầm cho học sinh mà còn giao công việc cụ thể cho các em tự sửa chữa sai lầm cho nhau để phát huy tính tự giác tích cực, chủ động, sáng tạo mà ít giáo viên chú trọng tới vấn đề này. Đối với học sinh lớp 8, 9 việc sai lầm trong học kĩ thuật nhảy xa là khó tránh khỏi, cho nên chúng tôi đã sử dụng một số bài tập để sửa chữa cho các em. Trong phạm vi nhất định chúng tôi chỉ trình bày một số bài tập các em hay mắc phải mà tôi đã áp dụng thành công có kết quả trong năm học 2010 – 2011 tại trường THCS Kim Đồng. 5/ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: 5.1. thực trạng trước khi thực hiện giải pháp của đề tài 5.11. Thuận lợi: - Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, của đồng nghiệp và tổ chuyên môn. - Có sân bãi học môn thể dục riêng .- Bản thân là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn thể dục nhiều năm .- Học sinh học tích cực, hăng hái tập luyện, biết vượt khó, dễ uốn nắn, sửa sai.- Lực lượng giáo viên nhiệt tình, nhiều kinh nghiệm trong công tác. - Hiện nay việc giáo dục thể chất cho học sinh trong nhà trường đang phát triển và được nhiều tổ chức xã hội và gia đình quan tâm. - Ý thức tập luyện của học sinh đã hình thành từ những năm trước thông qua sự giáo dục, nhắc nhở của các giáo viên trong nhà trường. 5.12. Khó Khăn : - Học sinh học ngày 2 buổi, học phụ đạo, bồi dưỡng, học tin học…. cho nên ảnh hưởng đến học thể dục và một số lớp buổi sáng phải học thể dục tiết 3,4, buổi chiều học thể dục tiết 7,8 lúc này trời nắng nên ảnh hưởng rất nhiều Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 11 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” đến sức khỏe từ đó dẫn đến việc tập luyện và nâng cao thành tích của học sinh không cao. - Học sinh xuống sân vẫn chưa chủ động tập trung vào hàng theo quy định, một số em đi học trễ. Bên cạnh đó còn có một số em xem nhẹ môn học thể dục. - Việc sửa sai cho học sinh của giáo viên và mức độ tiếp thu của học sinh còn hạn chế. - Sân bải tập luyện không đảm bảo. 5.2 Thực trạng vấn đề nghiên cứu: 5.21. Mục đích nghiên cứu - Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa sai lầm thường mắc trong nhảy xa, với yêu cầu cụ thể nhằm mục đích nâng cao hiệu quả trong giảng dạy TDTT trong trường THCS hiện nay. - Nhằm giúp HS thực hiện được kĩ thuật một cách chính xác nhất đó là yếu tố chính quyết định thành tích của người tập. 5.22. Nhiệm vụ nghiên cứu: 1. Nghiên cứu phương pháp dạy học thông qua giờ giảng dạy “ Kỹ thuật nhảy xa” trong trường trung học cơ sở . 2. Đánh giá hướng ứng dụng của phương pháp được lựa chọn trong quá trình sửa chữa những sai lầm cho các em. 5.3. Phương pháp nghiên cứu 5.31. Phân tích tổng hợp các tài liệu liên quan Công tác nghiên cứu là sự kế thừa và phát huy những gì đã đạt được đồng thời tìm ra quy luật vận động và phát triển mới. Tôi đã sử dụng các tài liệu chuyên môn có hướng tới đề tài nhằm tìm ra những phương pháp giảng dạy nâng cao kỹ thuật. 5.32. Phương pháp phỏng vấn và toạ đàm Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 12 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Tôi đã tiến hành phỏng vấn và hỏi ý kiến của các thầy cô giáo và các đồng nghiệp nhiều năm công tác và có kinh nghiệm trong nhà trường THCS trong và ngoài huyện để tìm ra những bài tập hợp lý. 5.33. Phương pháp thực nghiệm Sau khi xác định và lựa chọn những bài tập hợp lý để sửa chữa những sai lầm mà các em mắc phải tôi tiến hành phân nhóm thực nghiệm: Nhóm 1: Nhóm đối chiếu 83, 84 dạy thông thường Nhóm 2: Nhóm thực nghiệm 81, 82 sử dụng triệt để các bài tập để sửa chữa sai lầm trong nhảy xa. - Đối tượng: Là học sinh lớp 8, 9 trường THCS Kim Đồng. - Thời gian thực nghiệm từ năm học 2010 – 2011 trong các tiết học chính khoá. cộng với việc giao bài tập về nhà tại trường THCS Kim Đồng. 5.4 Các giải pháp. 5.4.1 Giải pháp thực hiện. - Giai đoạn chạy đà; Chạy đà trong nhảy xa nhằm tạo ra tốc độ ban đầu tối ưu giúp cho giậm nhảy đạt hiệu quả cao. Kĩ thuật chạy đà gồm 2 phần : Tư thế chuẩn bị trước khi chạy đà và kĩ thuật chạy đà + Tư thế chuẩn bị trước khi chạy đà : Đứng chân trước chân sau, chân trước cả bàn chân hoặc nửa trước bàn chân chạm đất, mũi chân sát vạch xuất phát. Chân sau chạm đất bằng nửa bàn chân cách gót chân trước theo chiều dọc khoảng 1 bàn chân. Cả hai chân khuỵa gối, trọng tâm dồn nhiều về chân trước, thân ngả về trước, hai tay buông tự nhiên. +Kĩ thuật chạy đà : Tăng tần số bước chạy, thân người được nâng cao dần lên phối hợp ăn nhịp với đánh tay, tăng dần tốc độ đến mức hợp lí cho đến khi giậm nhảy. Khi chạy đặt nửa bàn chân, chạm đất, thực hiện bước cuối cùng cần bước nhanh và ngắn hơn bước trước đó khoảng 0,5 – 1 bàn chân. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 13 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Một số sai lầm thường mắc Sai lầm 1: Chạy đà không chính xác, tốc độ chạy đà không cao. *Cách sửa : Chạy đà nhiều lần chú ý nhịp điệu chạy đà và tăng tốc độ, hạ thấp trọng tâm để chuẩn bị giậm nhảy tốt. Sử dụng vạch báo hiệu để điều chỉnh đà. Chạy tốc độ cao nhiều trên đường chạy hướng vào hố nhảy. * Bài tập 1 : Tập chạy đà tăng dần tốc độ theo nhịp vỗ tay hoặc lời hô của giáo viên. - Biện pháp: Giáo viên vừa hướng dẫn, vừa làm mẫu theo đội hình hàng ngang trước vạch xuất phát, sau đó cho từng hàng vào tập. * Bài tập 2: Chạy tốc độ cao 15 – 30m ngoài đường chạy đà hoặc trên đường chạy đà băng qua hố nhảy. * Bài tập 3: Rèn luyện sức nhanh bền - Mục đích: Rèn luyện cho các em chạy trên đường thẳng có vạch vôi để chạy thẳng hướng Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 14 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” - Biện pháp: Trong các giờ dạy tôi cho các em chạy tăng tốc mỗi hàng cách nhau xa để quan sát. Sai lầm 2 : Nhịp điệu không ổn định của các bước chạy đà cuối dẫn tới việc đặt chân giậm không đúng ván giậm nhảy. * Cách sửa : Áp dụng vạch đánh dấu ở các bước đà cuối. Cho chạy lặp lại nhiều lần trên các vạch đó. * Bài tập 1 : Chạy toàn bộ đà nhiều lần nữ 16m, nam 20m. Tốc độ cao có đánh dấu các vạch bốn bước cuối cùng trước khi giậm nhảy. - Giai đoạn giậm nhảy - Chân giậm nhảy hơi khuỵu gối một chút. - Giậm mạnh, nhanh lên ván giậm nhảy. - Tư thế giậm của bàn chân lên ván chuyển từ gót lên nửa trước bàn chân. - Chân giậm đạp hết sức tích cực, chủ động kết hợp với đánh tay và đá chân lăng ra trước – lên cao. - Giậm nhảy nhanh mạnh, phối hợp ăn nhịp với tốc độ chạy đà. Sai lầm thường mắc : Bước đưa đặt chân giậm nhảy quá ngắn, quá dài hoặc giật cục. Giậm nhảy yếu không có lực. Sự phối hợp giữa chân lăng và tay không đồng bộ. * Cách sửa : GV làm mẫu sau đó cho HS đo và chỉnh lại đà, xác định lại điểm giậm nhảy. Tập cách đặt chân giậm nhảy vào ván giậm. * Bài tập 1 : Mô phỏng cách đặt chân lên vị trí giậm nhảy. - Mục đích : Tập đặt chân giậm nhảy. - Yêu cầu : Đặt chân giậm nhảy vào ván giậm. - Cách tổ chức luyện tập : Cho học sinh xếp thành hai hàng ngang, các em hàng đầu để chân lăng phía trước, chân giậm phía sau, mũi chân chạm đất. Các em hàng sau giữ hai tay em hàng trước. Học sinh hàng trước giữ chân thẳng, gối Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 15 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” chân trước hơi trùng xuống sâu đó đồng thời với việc đạp chân lăng, các em đưa nhanh chân giậm ra trước và đặt trên ván giậm bằng cả bàn chân. * Bài tập 2 : Mô phỏng cách đặt chân trên vị trí giậm nhảy phối hợp với chân lăng và đánh tay. - Yêu cầu : Lúc đặt chân vào vị trí giậm nhảy, chân lăng bắt đầu chuyển đùi về trước – lên trên. Đồng thời với lăng chân, hai tay được nâng ra trước lên trên, tay bên chân giậm được nâng cao hơn để giữ thăng bằng. - Biện pháp : GV vừa làm mẫu, vừa hướng dẫn cho học sinh tập - Cách tổ chức tập luyện. : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác đặt chân giậm nhảy. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể * Bài tập 3: Nhảy với chạy đà chậm và tập trung phối hợp giữa giậm nhảy với chuyển động của chân lăng và hai tay. - Giai đoạn trên không; - Khi chân giậm rời khỏi ván giậm nhảy. Người bay lên cao – ra trước. - Chân giậm nhảy duổi thẳng chếch dưới phía sau, chân giậm nhảy co phía trước, thực hiện tư thế bước bộ trên không. - Chân giậm nhảy co dần lại và đá ra trước nâng cao gối. - Đánh xốc 2 tay lên, kết hợp với thân ngả nhiều về trước và với 2 chân để chuẩn bị tiếp đất Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 16 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Sai lầm thường mắc Sai lầm 1 : Không có thời kì bước bộ, thu chân giậm quá sớm. * Cách sửa : Xây dựng khái niệm đúng : Tại chỗ tập mô phỏng động tác bước bộ sau đó thu chân giậm. * Bài tập 1 : Giới thiệu đặc điểm của giai đoạn trên không. - Mục đích : Hiểu và vận dụng trong tập luyện và thi đấu - Cách tổ chức tập luyện : Cho lớp tập trung làm 4 hàng ngang xem làm mẫu và nghe phân tích kĩ thuật * Bài tập 2 : Đà 3 – 5 bước giậm nhảy thực hiện động tác bước bộ trên không - Yêu cầu kĩ thuật : Chân giậm nhảy duỗi thẳng ở phía sau, chân lăng nâng đùi lên cao, cẳng chân thả lỏng, hai tay đánh phối hợp - Cách tổ chức tập luyện : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác bước bộ trên không. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể Sai lầm 2 : Không tạo được tư thế ngồi trên không. * Cách sửa : GV làm mẫu chỉ ra chỗ sai và hướng dẫn học sinh làm lại động tác. * Bài tập 1: Tại chỗ bật xa thu chân sát đùi thành ngồi xổm. - Mục đích : Tạo tư thế ngồi xổm trên không. - Cách tổ chức luyện tập : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác đặt chân giậm nhảy. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 17 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” * Bài tập 2: Mô phỏng động tác chân lăng và chân giậm giai đoạn trên không qua tranh. - Mục đích : Giúp các em hình thành được động tác. - Giai đoạn tiếp đất - Chủ động co chân để giảm chấn động, không để bất kỳ một bộ phận nào của cơ thể chạm đất phía sau hai chân. - Động tác tiếp đất phải khéo léo, chủ động, tận dụng tối đa thành tích do chạy đà và giậm nhảy tạo nên. Sai lầm thường mắc : Gập duỗi chân ra trước không nhanh, không tích cực. Chạm cát xong người thả lỏng dẫn đến cơ thể đổ ra phía sau. * Cách sửa: Tập tiếp đất bằng hai chân qua một số bài tập sau. * Bài tập 1 : Tập rơi từ trên bục cao 30 – 40cm xuống cát. Có yêu cầu gập thân về trước. - Mục đích:. Hoàn chỉnh kĩ thuật tiếp đất bằng hai chân. - Yêu cầu : Khi tiếp đất phải trùng gối để tránh chấn thương. * Bài tập 2 : Chạy đà từ 3 – 5 bước giậm nhảy thực hiện bước bộ sâu đó thu chân về trước dướn ra xa hơn cùng lúc với gập thân và tay. * Bài tập 3 : Nhảy qua dây chun tư thế ở giai đoạn bay sau đó thực hiện chạm cát. *. Một số trò chơi để phát triển sức mạnh của chân và phát triển thể lực chung. Trò chơi 1: “Nhảy ô tiếp sức” - Mục đích: Phát triển sức mạnh của chân, khả năng phối hợp nhanh nhẹn, khéo léo - Chuẩn bị :Kẻ vạch XP . Cách vạch xuất phát 0,8 - 1,5m của mối hàng kẻ 10 ô chữ nhật, mỗi ô có cạnh 0,4m, cạnh kia 1 - 1,5m. Tập hợp lớp thành 4 hàng dọc ( tương ứng với mỗi ô đã chuẩn bị), sau vạch XP Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 18 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” - Cách chơi: Lần lượt từng em của mỗi hàng bật nhảy bằng 2 chân từ vạch XP vào ô số 1, sau đó nhảy tách 2 chân vào ô số 2 và 3, tiếp tục như vậy cho đến ô cuối. Sau đó bật quay 1800, rồi nhảy lần lượt qua các ô về vạch XP, đưa tay chạm bạn số 2. Số 2 bật nhảy như số 1 và cứ lần lượt như vậy cho đến hết. - Hàng nào nhảy xong trươc ít phạm quy hàng đó thắng - GV chia lớp làm 4 đội chơi , số lượng nam, nữ bằng nhau. Đứng sau vạch xuất phát *Chú ý: Các trường hợp phạm quy + XP trước hiệu lệnh + Để chân vào ô không đúng quy định +Chân giẫm lên hoặc ra ngoài vạch vôi * Yêu cầu : Chơi đúng luật, tích cực và tự giác trong quá trình chơi. Trò chơi 2: “ Lò cò tiếp sức” . - Mục đích :Phát triển sức mạnh của chân giậm, khả năng phối hợp nhanh nhẹn khéo léo . - Cách chơi : Khi có lệnh em số 1 đầu hàng nhảy cò 1 chân về trước vòng qua cờ chuẩn,cò về VXP đưa tay chạm em số 2,em số 2 thực hiện như em số 1,như vậy đến hết . +GV chia lớp làm 4 tổ,số lượng nam, nữ bằng nhau. Đứng sau vạch xuất phát thẳng hướng với cờ. - GV nêu mục đích, cách chơi và luật chơi. 6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Sau một thời gian thực nghiệm giảng dạy vận dụng “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Tại lớp 81 + 82 ( là lớp chúng tôi chọn để thực nghiệm). Còn lớp 83+ 84 là lớp đối chứng trong học kì 2 năm học 2011 - 2012 tại trường THCS Kim Đồng. Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 19 chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS” Trước khi vào thực nghiệm tôi kiểm tra kỹ thuật và thành tích nhảy xa của cả 4 lớp tương đương như nhau, sự chênh lệch không đáng kể tuy rằng lớp 81 có trội hơn đôi chút về kỹ thuật. Tôi đã tiến hành giảng dạy và phân phối khối lượng cho từng buổi tuần, tháng. Thực hiện với phương pháp giảng dạy thay đổi lặp lại, khoảng cách, ổn định .... phương pháp tổng hợp. Bước sang năm học 2011- 2012 tôi tiếp tục dạy môn nhảy xa ở các lớp 91, 92, 93, 94 Ngay những tiết đầu tiên tôi nhận thấy học sinh lớp 91, 92 các em nắm kỹ thuật nhanh hơn, thực hiện kỹ thuật các giai đoạn thuần thục hơn. Sau 2 tuần học chương trình dạy nhảy xa tôi kiểm tra về kỹ thuật và thành tích của các lớp kết quả cụ thể như sau: Tên lớp 91 92 93 94 Giỏi % 30 25 20 19 Khá % 34 38 35 40 TB % 35 35 43 40 Yếu % 1 2 2 1 Sau khi thực nghiệm tại lớp 91 và lớp 92 tôi đã sử dụng triệt để “các bài tập nhằm sửa chữa sai lầm thường mắc trong nhảy xa”. Dạy lớp 93 và 94 theo phương pháp thông thường, ít lưu ý đến việc lựa chọn các bài tập để sửa chữa sai lầm cho HS, mà chỉ nhắc nhở chung. Qua gần 2 tháng thực hiện tôi cho tiến hành kiểm tra đánh giá theo tiêu chuẩn rèn luyện thân thể.  Kết quả: Trường THCS Kim Đồng GV: Trịnh Lê Phương Trang 20