Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh hưng yên...

Tài liệu Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh hưng yên trong giai đoạn hiện nay

.PDF
117
1519
71

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ KIM DUNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TỈNH HƢNG YÊN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2013 i ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ KIM DUNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TỈNH HƢNG YÊN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐẶNG BÁ LÃM HÀ NỘI – 2013 ii LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, các đồng chí cán bộ quản lý, thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ, những ý kiến đóng góp, chỉ bảo và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.Đặng Bá Lãm, người thầy tâm huyết đã tận tình giúp đỡ tôi từ những bước đi đầu tiên xây dựng ý tưởng nghiên cứu, cũng như luôn hướng dẫn, động viên và hỗ trợ những điều kiện tốt nhất trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện Luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thành phố và các đồng chí hiệu trưởng, giáo viên trong tỉnh Hưng Yên, đã cung cấp các số liệu quí báu, động viên và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình viết luận văn. Xin cám ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của cơ quan Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hưng Yên, các anh, chị, em và bạn bè đồng nghiệp; sự động viên, tạo mọi điều kiện về vật chất, tinh thần của gia đình và người thân trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý báu đó! Hà Nội, tháng 11 năm 2013 TÁC GIẢ Nguyễn Thị Kim Dung iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý CBGV Cán bộ giáo viên CNH, HĐH Công nghiệp hoá, hiện đại hoá CSGD Chăm sóc giáo dục ĐNGV Đội ngũ giáo viên GVMN Giáo viên mầm non GD Giáo dục GDMN Giáo dục mầm non GV Giáo viên GD & ĐT Giáo dục và đào tạo MN Mầm non QLGD Quản lý giáo dục UBND Uỷ ban nhân dân iv MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt............................................................ iv Mục lục ............................................................................................................. iv Danh mục các bảng ......................................................................................... vii Danh mục các biểu đồ ...................................................................................... ix Danh mục các sơ đồ ......................................................................................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG MẦM NON ............................................................. 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài ....................................................................... 7 1.2.1. Quản lý.................................................................................................................. 7 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý giáo dục mầm non ............................................11 1.2.3. Quản lý nhà trường và quản lý trường mầm non.....................................15 1.2.4. Đội ngũ giáo viên ...........................................................................................16 1.2.5. Phát triển, phát triển đội ngũ, phát triển ĐNGV trường mầm non ...............19 1.3. Các yêu cầu phát triển GDMN trong giai đoạn hiện nay......................... 21 1.3.1. Định hướng phát triển giáo dục mầm non.......................................................21 1.3.2. Một số yêu cầu cơ bản về phát triển ĐNGV trường mầm non ............. 25 1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non ............... 27 1.4.1. Xây dựng quy hoạch đội ngũ giáo viên ...........................................................28 1.4.2. Tuyển chọn giáo viên ....................................................................................28 1.4.3. Sử dụng giáo viên ..........................................................................................30 1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng giáo viên .....................................................................31 1.4.5. Đánh giá giáo viên .........................................................................................32 1.4.6. Chính sách đối với giáo viên .......................................................................33 v 1.4.7. Các điều kiện đảm bảo cho công tác phát triển ĐNGV ................... 34 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TỈNH HƢNG YÊN .... 37 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội và phát triển giáo dục tỉnh Hưng Yên .......................................................................................... 37 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................................37 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội.................................................................38 2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục ............................................................................40 2.2. Về phát triển giáo dục mầm non tỉnh Hưng Yên ..................................... 43 2.2.1. Thực trạng giáo dục mầm non tỉnh Hưng Yên ...............................................43 2.2.2. Thực trạng ĐNGV các trường MN công lập tỉnh Hưng Yên .......................46 2.2.3. Thực trạng về các điều kiện phục vụ cho ĐNGV các trường mầm non công lập...................................................................................................................................54 2.2.4. Đánh giá chung về thực trạng giáo dục mầm non và đội ngũ giáo viên mầm non công lập tỉnh Hưng Yên .......................................................................................55 2.3. Thực trạng phát triển đội ngũ GVMN công lập tỉnh Hưng Yên.............. 57 2.3.1. Về xây dựng quy hoạch phát triển giáo viên ............................................57 2.3.2. Về tuyển chọn giáo viên ................................................................................59 2.3.3. Về sử dụng giáo viên ......................................................................................60 2.3.4. Về đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ..................................................................61 2.3.5. Về đánh giá giáo viên ....................................................................................63 2.3.6. Về chính sách đối với giáo viên ......................................................................64 2.3.7. Về các điều kiện đảm bảo cho công tác phát triển ĐNGV............................66 2.3.8. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên .......................................................................................67 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG MẦM NON CÔNG LẬP TỈNH HƢNG YÊN.............................. 70 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp ........................................................ 70 3.1.1. Nguyên tắc kế thừa và phát triển ......................................................................70 vi 3.1.2. Nguyên tắc tính phù hợp ...................................................................................70 3.1.3. Nguyên tắc tính hiệu quả ..................................................................................70 3.1.4. Nguyên tắc tính khả thi .....................................................................................71 3.1.5. Nguyên tắc tính đồng bộ của các biện pháp....................................................71 3.2. Các biện pháp phát triển ĐNGV các trường MN công lập tỉnh Hưng Yên 71 3.2.1. Nâng cao nhận thức vai trò quan trọng hàng đầu của đội ngũ GVMN trong sự nghiệp đào tạo con người .......................................................................................72 3.2.2. Hoàn thiện quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu phát triển của trường mầm non công lập trong giai đoạn hiện nay .................................73 3.2.3. Đổi mới công tác tuyển chọn và sử dụng nhằm phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập ..............................................76 3.2.4. Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay ..................................................................................................................80 3.2.5. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV bảo đảm đủ số lượng và cân đối về cơ cấu, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực, đạo đức .82 3.2.6. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách nhằm tạo động lực cho đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập ....................................................................87 3.2.7. Xây dựng môi trường văn hóa, thân thiện, đảm bảo các điều kiện phát triển đội ngũ giáo viên của trường mầm non công lập ......................................................89 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp, đề xuất ................................................. 93 3.3.1. Thăm dò về tính khả thi, tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất..................94 3.3.2. Tính cần thiết và khả thi của các biện pháp nhờ vào kết quả tổng kết kinh nghiệm quản lý .............................................................................................................96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 103 PHỤ LỤC .................................................................................................... 106 vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Quy mô, mạng lưới trường, lớp, học sinh trên địa bàn tỉnh Hưng Yên năm học 2012- 2013 ................................................................................ 41 Bảng 2.2. Số lượng đội ngũ giáo viên trên địa bàn tỉnh Hưng Yên năm học 2012 – 2013 ..................................................................................................... 42 Bảng 2.3: Trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên các cấp học trên địa bàn tỉnh Hưng Yên năm học 2012- 2013. ..................................................................... 43 Bảng 2.4. Tình hình về số lượng giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 – 2013 .................................................................... 47 Bảng 2.5. Trình độ chuyên môn của giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 .............................................................. 48 Bảng 2.6. Tình hình chất lượng chuyên môn nghiệp vụ sư phạm giáo viên trường mầm non công lập năm học 2012 - 2013 ............................................ 50 Bảng 2.7. Trình độ tin học, ngoại ngữ giáo viên trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 .............................................................. 51 Bảng 2.8: Trình độ chính trị của giáo viên trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên, năm học 2012 - 2013 .................................................................... 52 Bảng 2.9. Số lượng giáo viên nữ và tỷ lệ giáo viên theo độ tuổi trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 ........................................ 53 Bảng 2.10: Bảng tổng hợp khảo sát về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 .................. 57 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý .................................. 94 Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý .................................... 95 viii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Trình độ chuyên môn của giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên ........................................................................................... 49 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ cơ cấu giáo viên mầm non theo độ tuổi ở các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 ........................................ 54 Biểu đồ 2.3: Xây dựng quy hoạch phát triển giáo viên các trường mầm non mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 .............................. 58 Biểu đồ 2.4: Tuyển chọn GV các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 – 2013 .............................................................................. 59 Biểu đồ 2.5: Sử dụng GV các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên 60 Biểu đồ 2.6: Đào tạo, bồi dưỡng GV các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên ....................................................................................................... 62 Biểu đồ 2.7: Đánh giá giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên .................................................................................................................. 63 Biểu đồ 2.8: Chính sách đối với giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên ................................................................................................ 64 Biểu đồ 2.9: Các điều kiện đảm bảo cho công tác phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên năm học 2012 - 2013 ............ 67 ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.2: Mô hình các chức năng của quản lý ............................................. 11 Sơ đồ 1.3: Mối quan hệ giữa các khâu của quá trình phát triển ĐNGV ......... 35 Sơ đồ 3.1. Các biện pháp phát triển ĐNGV các trường MN công lập tỉnh Hưng Yên ........................................................................................................ 71 Sơ đồ 3.2. Nội dung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ............................ 86 Sơ đồ 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................... 94 x MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ở bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, việc xây dựng, phát triển một nền giáo dục vững mạnh là nhân tố then chốt, quyết định để thúc đẩy xã hội phát triển. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) là quốc sách hàng đầu và là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục (QLGD), phát triển đội ngũ giáo viên (ĐNGV) và cán bộ quản lý là khâu then chốt”. Giáo dục mầm non (GDMN) là bậc học đầu tiên và được coi là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam. Giáo dục mầm non có vai trò quan trọng trong việc tạo cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách thế hệ trẻ. "Mục tiêu của GDMN là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ đầy đủ tâm thế bước vào lớp một" [22, tr. 98]. Chất lượng GDMN do đội ngũ giáo viên mầm non (GVMN) quyết định. Họ là nhân tố trung tâm của quá trình thực hiện mục tiêu đào tạo. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Không có thầy giáo thì không có giáo dục... không có giáo dục, không có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế - văn hóa” [23, tập 8, tr.184]. Chất lượng, nhân cách, phẩm chất đạo đức và lý tưởng của đội ngũ này như thế nào sẽ ảnh hưởng to lớn và trực tiếp đến sản phẩm mà họ đào tạo ra - đó chính là những con người, những công dân xây dựng xã hội. Do đó, xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và GVMN nói riêng không chỉ là vấn đề mang tính lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc đối với sự phát triển giáo dục của nước ta. Công việc của GVMN không đơn thuần là “dạy” mà còn phải “nuôi” vì 1 thế công việc của GVMN có đặc thù riêng. Bác Hồ đã căn dặn đối với giáo viên: “Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thì trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy, phải bền bỉ, chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt. Công tác giáo viên và mẫu giáo có khác nhau, nhưng cùng chung một mục đích đào tạo những công dân tốt, cán bộ tốt cho Tổ quốc, cho Chủ nghĩa xã hội. Điều trước tiên là dạy các cháu về đạo đức để các cháu noi theo” [23, tập 8, tr.163], hay " Mẫu giáo tốt là mở đầu cho một nền giáo dục tốt". Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về phát triển giáo dục mầm non thời kỳ CNH, HĐH được thể hiện với mục tiêu cụ thể trong Đề án Phát triển GDMN giai đoạn 2006-2015 '' Xây dựng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục mầm non đủ về số lượng, được đào tạo để có 80% giáo viên đạt chuẩn tạo năm 2010 và 100% năm 2015,... nâng tỷ lệ các cơ sở GDMN đạt chuẩn quốc gia từ 9% năm 2005 lên 20% vào năm 2015” [13]. Ngoài chuẩn về chuyên môn cần quan tâm và dành thời gian để lãnh đạo chỉ đạo đội ngũ rèn luyện phẩm chất của nhà giáo của người làm công tác giáo dục thế hệ trẻ một cách trực tiếp, đặc biệt chú trọng đến lĩnh vực dân chủ cơ sở. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, hướng tới mục tiêu đào tạo con người Việt Nam, hệ thống GDMN đã ngày một mở rộng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Mục tiêu phát triển GDMN tiếp tục được khẳng định trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013) “Đối với GDMN, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp một. Hoàn thành phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi vào năm 2015, nâng cao chất lượng phổ cập trong những năm tiếp theo và miễn học phí trước năm 2020. Từng bước chuẩn hóa hệ thống các trường mầm non. Phát triển GDMN dưới 5 tuổi có chất lượng phù hợp với điều kiện của từng địa phương và cơ sở giáo dục”. 2 Hưng Yên là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc bộ. Thực hiện quyết định 161/2002/QĐ-TTg, ngày 01/11/2002 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách phát triển GDMN, được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và phối hợp của các ngành trong tỉnh, trong những năm qua mạng lưới trường, lớp mầm non trong tỉnh Hưng Yên đã đã từng bước phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng, đáp ứng được những yêu cầu nhất định trong sự nghiệp phát triển đổi mới giáo dục hiện nay. Tuy nhiên, do lịch sử để lại và cũng do biến đổi của yêu cầu thực tế giáo dục, vẫn có một bộ phận giáo viên mầm non của tỉnh còn hạn chế về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, độ tuổi, thiếu số lượng..., chưa thích ứng và đáp ứng với yêu cầu hiện tại và sự chuẩn bị cho phát triển giáo dục trong tương lai. Trong thời gian qua, đã có một số công trình ở trong nước nghiên cứu những đề tài liên quan đến giáo dục, GDMN và phát triển đội ngũ GVMN. Tuy nhiên, ở mỗi địa phương, mỗi bậc học thì chất lượng giáo dục cũng như ĐNGV lại khác nhau. Đến thời điểm hiện nay, vẫn chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu cụ thể về phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên. Là một cán bộ được giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý, chỉ đạo bậc học GDMN của địa phương, tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên trong giai đoạn hiện nay”, với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên cho nhà các trường mầm non công lập trong tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu phát triển ĐNGV trong sự nghiệp đào tạo con người. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên mầm non công lập. 3.2. Đối tượng nghiên cứu 3 Phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non. - Điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường Mầm non tỉnh Hưng Yên. - Đề xuất biện pháp có tính khả thi để phát triển đội ngũ giáo viên ở trường Mầm non trong tỉnh Hưng Yên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. 5. Giả thuyết khoa học Việc phát triển đội ngũ GVMN là việc làm quan trọng, thường xuyên của các nhà quản lý, nếu đề xuất biện pháp phù hợp có tính khả thi để phát triển ĐNGVcác trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên thì sẽ phát triển được đội ngũ này một cách vững chãi trong tương lai. 6. Phạm vi nghiên cứu Do đặc điểm tốc độ công nghiệp hoá ở một số huyện, thành phố trong tỉnh Hưng Yên tăng nhanh tạo ra sự phát triển khác nhau về giáo dục giữa các đơn vị trong tỉnh nên đề tài tập trung khảo sát sâu thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên của các trường mầm non của 10 huyện, thành phố trong năm học 2012 - 2013. Biện pháp được áp dụng đến năm 2020. Cấp quản lý: Sở Giáo dục & Đào tạo tỉnh Hưng Yên. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Quá trình thực hiện đề tài kết hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu: - Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích tổng hợp các vấn đề lý luận từ các tài liệu khoa học, các văn bản nghị quyết của Đảng, Chính phủ, Bộ GD&ĐT, Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân và UBND tỉnh, Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, phòng GD&ĐT 10 huyện, thành phố trong tỉnh Hưng Yên, liên quan đến các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên của bậc học mầm non. 4 - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng các phương pháp quan sát, đàm thoại, điều tra, phỏng vấn, thống kê, phương pháp tổng kết kinh nghiệm, phương pháp thử nghiệm. - Dùng các phần mềm thống kê để xử lý số liệu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của việc phát triển đội ngũ giáo viên trường mầm non. Chương 2: Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên. Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG MẦM NON 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Thế kỷ XXI là thế kỷ của nền văn minh tri thức mà nòng cốt là cách mạng công nghệ thông tin. Khoa học - công nghệ trở thành động lực cơ bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Giáo dục là nền tảng của sự phát triển khoa học – công nghệ. Năng lực của đội ngũ ngành giáo dục quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục; chất lượng và hiệu quả giáo dục sẽ quyết định năng lực đội ngũ nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội. Bác Hồ đã nói: “Người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất. Dù tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương, song những người thầy giáo tốt là những người anh hùng vô danh”. Khoa học quản lý giáo dục ở nước ta còn là một ngành khoa học mới nhưng được quan tâm đặc biệt nên phát triển nhanh cả về lý luận và thực tiễn. Các công trình nghiên cứu, các bài viết của các tác giả: Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc [8], Đặng Quốc Bảo [3], Đặng Xuân Hải [17], Trần Khánh Đức [14] và một số tác giả khác về công tác quản lý giáo dục đã thật sự góp phần không nhỏ trong sự nghiệp phát triển nền giáo dục nước nhà. Những năm qua, nhiều học viên đã chọn đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực quản lý nguồn nhân lực, quản lý đội ngũ giáo viên trong lĩnh vực giáo dục làm luận văn tốt nghiệp: - Nguyễn Ngọc Minh (năm 2010) chọn đề tài " Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường Trung học phổ thông huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên" [24]. - Ngô Thị Kiều Oanh (năm 2007) chọn đề tài" Những giải pháp phát triển đội ngũ CBQL phòng, ban của trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội trong giai đoạn hiện nay" [26]. 6 Nghiên cứu về quản lý, phát triển đội ngũ CBQL và GVMN nói riêng cũng đã được đề cập: - “Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay”. Luận văn thạc sĩ QLGD của Phạm Thị Thanh Thuỷ - Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010. [30]. - “Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ở các xã đặc biệt khó khăn tỉnh Sơn La” (Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục của Nguyễn Thị Hồng Vân, 2006) [33]. - “Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên để thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi ở huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang”. Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục của Nguyễn Thị Nga - Trường Đại học Sư phạm, Đại học Thái Nguyên, 2011 [25]. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu về phát triển ĐNGV mầm non tỉnh Hưng Yên. Tình trạng này dẫn đến công tác phát triển đội ngũ GVMN các trường mầm non công lập tỉnh Hưng Yên chưa có những biện pháp dựa trên các cơ sở lý luận và có giá trị về thực tiễn. Do đó, chúng tôi thấy cần có một nghiên cứu nghiêm túc về vấn đề này và tìm ra một số biện pháp quản lý khả thi để phát triển ĐNGV các trường mầm non công lập đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý Quản lý là khoa học đồng thời là nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển xã hội. Về nội dung, thuật ngữ "Quản lý" được hiểu bằng nhiều cách khác nhau và định nghĩa ở nhiều khía cạnh khác nhau. Trong giáo trình: Khoa học quản lý (Tập 1. NXB Khoa học kỹ thuật- Hà nội, 1999) đã ghi rõ: "Quản lý là các hoạt động thực hiện nhằm bảo đảm sự hoàn thành công việc qua những nỗ lực của người khác. Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các hoạt động của những người 7 cộng sự khác cùng chung một tổ chức. Quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Một số nhà khoa học đã đưa ra các quan niệm và định nghĩa về quản lý như sau: C.Mác cũng đã nói đến tới sự cần thiết của quản lý, coi quản lý là một đặc điểm vốn có, bất biến về mặt lịch sử của đời sống xã hội. Ông viết: "Bất cứ lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào mà tiến hành trên một quy mô khá lớn đều yêu cầu phải có một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân. Sự chỉ đạo đó phải là những chức năng chung, tức là những chức năng phát sinh từ sự khác nhau giữa sự vận động chung của cơ thể sản xuất với những vận động cá nhân của những khí quan độc lập hợp thành cơ thể sản xuất đó. Một nhạc sĩ độc tấu thì tự điều khiển lấy mình, nhưng một dàn nhạc thì cần phải có một nhạc trưởng" [7; tr. 29-30]. Hoạt động của con người ngày càng đa dạng, phức tạp nên quản lý cũng đa dạng, phức tạp và phong phú. Chính sự đa dạng, phức tạp và phong phú đó cho nên có nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm quản lý. Dưới đây là một số quan niệm chủ yếu. Quan niệm của các tác giả nước ngoài về quản lý. Theo Afanaxev: “Quản lý con người có nghĩa là tác động đến anh ta, sao cho hành vi, công việc và hoạt động của anh ta đáp ứng những yêu cầu của xã hội, tập thể, để những cái đó có lợi cho cả tập thể và cá nhân, thúc đẩy sự tiến bộ của cả xã hội lẫn cá nhân” [1, tr. 34]. Harold Koontz, Cyril Odonnell và Heinz Weihrich cho rằng: “Quản lý là hoạt động đảm bảo sự phối hợp giữa nỗ lực các cá nhân nhằm đảm bảo mục tiêu quản lý trong điều kiện chi phí thời gian, công sức, tài lực, vật lực ít nhất đạt được kết quả cao nhất” [20, tr. 68]. Nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam đã đưa ra các khái niệm quản lý: Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: " Hoạt 8 động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích đề ra" [8, tr.9]. Tuy có nhiều định nghĩa khác nhau, song có thể khái quát: Quản lý là những tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đảm bảo cho sự vận động, phát triển của hệ thống phù hợp với quy luật khách quan, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội để đạt được mục tiêu đã xác định theo ý chí của chủ thể quản lý. Các khái niệm trên đây, tuy khác nhau về cách diễn đạt, song chúng có chung những nét đặc trưng cơ bản chủ yếu sau đây:  Hoạt động quản lý được tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội.  Hoạt động quản lý là những tác động có tính hướng đích.  Hoạt động quản lý là những tác động phối hợp nỗ lực của các cá nhân nhằm thực hiện mục tiêu của tổ chức. Hoạt động quản lý có thể biểu diễn qua sơ đồ sau: Công cụ quản lý Chủ thể quản lý Môi trường quản lý Mục tiêu quản lý Đối tượng quản lý Nội dung, phương pháp quản lý Sơ đồ 1.1. Mô hình về quản lý Như vậy, quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý bằng một hệ thống luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi 9 trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. * Chức năng của quản l‎ý Quản lý thực hiện 4 nhóm chức năng: Kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Chức năng thứ nhất: Kế hoạch hóa là khởi điểm của một quá trình quản lý. Kế hoạch hóa là quá trình vạch ra các mục tiêu và quy định phương thức đạt được mục tiêu. Chức năng thứ hai: Tổ chức là một quá trình phân công và phối hợp các nhiệm vụ, sắp xếp nguồn lực theo những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu đã được vạch ra. Để thực hiện vấn đề phân phối và sắp xếp nguồn nhân lực, chức năng tổ chức thực hiện những nội dung sau: - Xác định cấu trúc của tổ chức. - Xây dựng và phát triển đội ngũ nhân lực (gồm quy hoạch đội ngũ, tuyển chọn, bồi dưỡng, sử dụng, thẩm định, thuyên chuyển, đề bạt, sa thải..) - Xác định cơ chế hoạt động, các mối quan hệ của tổ chức. - Tổ chức lao động một cách khoa học của người quản lý. Lênin - người thầy của cách mạng vô sản đã từng nói: "Hãy cho tác giả một tổ chức những người cách mạng, tác giả sẽ đảo lộn cả nước Nga". Câu nói bất hủ đó của Người chúng ta đã hiểu rõ tổ chức và vai trò tổ chức trong bất kỳ một hệ thống chính trị nào. Chức năng thứ ba: Chỉ đạo là phương thức tác động của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm điều khiển tổ chức vận hành theo đúng kế hoạch để đạt được mục đích, mục tiêu đề ra. Chỉ đạo đề ra chủ trương và vạch tầm nhìn chiến lược. Chức năng thứ tư: Kiểm tra bao gồm việc kiểm soát, giám sát, theo dõi, phát hiện, xử lý tình huống và kết quả hoạt động kiểm tra cũng là tạo ra quá trình tự điều khiển. Các chức năng quản lý được thể hiện qua sơ đồ sau: 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan