Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi
D¹y häc lµ mét ho¹t ®éng phøc hîp võa mang tÝnh nghÖ thuËt võa
mang tÝnh kü thuËt. NÐt næi bËt cña ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn
nay lµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ vµo
qu¸ tr×nh d¹y häc nh»m thùc hiÖn môc ®Ých gi¸o dôc víi hiÖu qu¶ cao.
Tõ n¨m 1993, Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o chñ tr¬ng ®a m¸y vi tÝnh vµo
nhµ trêng ®Ó d¹y tin häc, ®Ó qu¶n lý nhµ trêng vµ ®Ó hç trî d¹y häc
c¸c m«n häc kh¸c.
Thùc tÕ ë c¸c trêng phæ th«ng hiÖn nay hÇu hÕt ®· ®îc trang bÞ m¸y
vi tÝnh , nhng vÉn chñ yÕu sö dông ®Ó d¹y c¸c ch¬ng tr×nh tin häc vµ
®Ó qu¶n lý nhµ trêng, cha khai th¸c ®îc triÖt ®Ó c¸c kh¶ n¨ng cña m¸y
vi tÝnh trong c¸c m«n häc kh¸c. ViÖc d¹y häc VËt lý ë c¸c trêng phæ
th«ng hiÖn nay chñ yÕu theo lèi “th«ng b¸o - t¸i hiÖn”. V× nhiÒu lý do
kh¸c nhau mµ c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc VËt lý cha ®îc sö dông ®óng
møc.
Trong khi ®ã VËt lý lµ mét m«n khoa häc thùc nghiÖm, néi dung
cña nã g¾n liÒn víi c¸c hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh, c¸c sù kiÖn thùc tÕ vµ
cã øng dông réng r·i trong ®êi sèng s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh d¹y häc VËt
lý ®· më ra nhiÒu kh¶ n¨ng cho viÖc øng dông c¸c thµnh tùu cña C«ng
nghÖ th«ng tin vµo lµm ph¬ng tiÖn d¹y häc .
M¸y vi tÝnh sö dông trong qu¸ tr×nh d¹y häc cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc
c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh d¹y häc tõ truyÒn thô tri thøc, ph¸t
triÓn t duy, rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh, «n tËp, cñng cè, kiÓm tra,
®¸nh gi¸...
M¸y vi tÝnh cã chøc n¨ng næi bËt lµ lu tr÷, xö lý vµ cung cÊp th«ng
tin díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh: C¸c d¹ng v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m
thanh... Nhê kh¶ n¨ng biÓu diÔn th«ng tin b»ng tranh vÏ, h×nh ¶nh, m«
1
h×nh, biÓu ®å, nh÷ng ®o¹n phim... ®îc s¾p xÕp theo trËt tù logic nh»m
minh ho¹ trùc quan c¸c hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh, c¸c sù kiÖn VËt lý...
M¸y vi tÝnh víi øng dông c«ng nghÖ World Wide Web ®Ó x©y dùng
Website d¹y häc ®ang lµ mét híng ®i míi thu hót sù quan t©m cña
nhiÒu nhµ s ph¹m vµ c¸c nhµ tin häc.
V× mét lý do nµo ®ã, nÕu trong qu¸ tr×nh d¹y häc VËt lý kh«ng tiÕn
hµnh ®îc thÝ nghiÖm mµ gi¸o viªn chØ sö dông ph¬ng tiÖn d¹y häc lµ
phÊn tr¾ng vµ b¶ng ®en sÏ lµm gi¶m tÝnh trùc quan cña hiÖn tîng. KiÕn
thøc ®a ra cã tÝn thuyÕt phôc cha cao. Nh÷ng nhîc ®iÓm nµy cã thÓ
kh¾c phôc ®îc nÕu trong qu¸ tr×nh d¹y häc ta sö dông m¸y vi tÝnh víi
c¸c thÝ nghiÖm m« pháng, c¸c ¶nh quÐt hoÆc quay phim... NÕu m¸y vi
tÝnh cã sö dông Internet th× ta cã thÓ cËp nhËt ®îc nh÷ng th«ng tin míi
liªn quan ®Õn bµi häc.
Thùc tÕ d¹y häc ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng thay ®æi vÒ ph¬ng ph¸p d¹y
häc ë trêng phæ th«ng ®Ó cã thÓ ®¸p øng nhiÖm vô mµ §¹i héi §¶ng
toµn quèc lÇn thø VIII ®· chØ râ: “ X¸c ®Þnh râ h¬n môc tiªu, thiÕt kÕ
néi dung, ch¬ng tr×nh, ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¸o dôc - ®µo t¹o, lùa
chän nh÷ng néi dung cã tÝnh c¬ b¶n, hiÖn ®¹i... tõng bíc ¸p dông c¸c
ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph¬ng ph¸p hiÖn ®¹i vµo c¸c qu¸ tr×nh ®µo
t¹o..."
PhÇn “Dao ®éng c¬ häc” Ch¬ng tr×nh VËt lý 12 cã nhiÒu thÝ
nghiÖm khã thùc hiÖn, c¸c hiÖn tîng x¶y ra nhanh, c¸c thÝ nghiÖm
hiÖn cã cßn thiÕu hay cha thùc hiÖn ®îc hoÆc thiÕu trùc quan. Nh÷ng
h¹n chÕ nµy cã thÓ kh¾c phôc nhê m¸y tÝnh víi c¸c phÇn mÒm d¹y
häc, trong ®ã Website lµ mét d¹ng.
V× nh÷ng lý do trªn t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: X©y dùng
Website hç trî d¹y häc phÇn "Dao ®éng c¬ häc ".
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
Tæng hîp gãp phÇn nhá lµm râ c¬ së khoa häc cña viÖc sö dông
Website trong d¹y häc VËt lý ë trêng Trung häc phæ th«ng.
2
X©y dùng vµ sö dông Website hç trî d¹y häc phÇn "Dao ®éng c¬
häc" líp 12 - Trung häc phæ th«ng, qua ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn
vµ häc sinh tiÕp cËn C«ng nghÖ th«ng tin, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng
d¹y häc VËt lý ë trêng phæ th«ng.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
3.1. §èi tîng nghiªn cøu
Néi dung, ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y VËt lý ë bËc Trung häc phæ
th«ng, m¸y vi tÝnh vµ øng dông C«ng nghÖ th«ng tin theo híng hiÖn
®¹i ho¸ ph¬ng tiÖn d¹y häc VËt lý.
Häc sinh líp 12 cña mét sè trêng trung häc phæ th«ng cã trang
bÞ m¸y vi tÝnh.
3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu
Nghiªn cøu x©y dùng vµ sö dông Website hç trî d¹y häc phÇn
"Dao ®éng c¬ häc" VËt lý líp 12 t¹i mét sè líp 12 trong trêng Trung
häc phæ th«ng.
4. Gi¶ thuyÕt khoa häc
NÕu thiÕt kÕ ®îc Website hç trî qu¸ tr×nh d¹y häc VËt lý ®¸p øng
®îc c¸c yªu cÇu vÒ mÆt s ph¹m vµ kü thuËt, ®ång thêi biÕt sö dông nã
mét c¸ch hîp lý th× sÏ t¨ng cêng tÝnh trùc quan, kÝch thÝch høng thó
häc tËp cña häc sinh, gãp phÇn hiÖn ®¹i ho¸ vµ n©ng cao chÊt lîng d¹y
häc VËt lý ë trêng Trung häc phæ th«ng.
5. NhiÖm vô nghiªn cøu
3
Nghiªn cøu nh÷ng c¬ së khoa häc cña viÖc sö dông Website trong
d¹y häc VËt lý.
ThiÕt kÕ, khai th¸c Website hç trî d¹y häc VËt lý.
Sö dông Website x©y dùng ®îc vµo viÖc d¹y häc phÇn "Dao ®éng
c¬ häc" VËt lý 12.
6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
6.1. Nghiªn cøu lý thuyÕt
Nghiªn cøu nh÷ng v¨n kiÖn cña §¶ng vµ Nhµ níc, cña Bé Gi¸o dôc
vµ ®µo t¹o vÒ vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ vÊn ®Ò ®a Tin häc
vµo d¹y häc.
Nghiªn cøu c¸c tµi liÖu gi¸o dôc häc, t©m lý häc, ph¬ng ph¸p gi¶ng
d¹y VËt lý.
Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa VËt lý 12 vµ c¸c tµi liÖu liªn quan.
Nghiªn cøu c¸c tµi liÖu vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh, x©y dùng vµ sö dông
c¸c phÇn mÒm d¹y häc vÒ c¸c ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc VËt lý phÇn
"Dao ®éng c¬ häc", c¸c tµi liÖu vÒ sö dông m¸y vi tÝnh trong d¹y häc.
6.2. Nghiªn cøu thùc nghiÖm
Sö dông c¸c phÇn mÒm liªn quan nh:
- Bé office 2000 nh: PhÇn mÒm Microsoft PowerPoint,
Microsoft Frontpage 2000, Microsoft Word, Microsoft Excel
- PhÇn mÒm m« pháng Pakma
Cµi ®Æt chóng trªn m¸y vi tÝnh.
Nghiªn cøu sö dông Website trong qu¸ tr×nh d¹y häc vµ sö dông
c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi nh: Loa, m¸y quÐt ¶nh (Scaner), m¸y chiÕu
khuyÕch ®¹i (Projector), m¸y ¶nh sè (Digital Camera)...
TiÕn hµnh thö nghiÖm trong d¹y häc VËt lý líp 12 - Trung häc
phæ th«ng.
4
6.3. Thùc nghiÖm s ph¹m
TiÕn hµnh thùc nghiÖm cã ®èi chøng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña
viÖc sö dông Website trong d¹y häc VËt lý phÇn "Dao ®éng c¬ häc"
líp 12 – Trung häc phæ th«ng.
Dïng ph¬ng ph¸p thèng kª m« t¶ vµ thèng kª kiÓm ®Þnh ®Ó xö
lý kÕt qu¶ thùc nghiÖm s ph¹m. Qua ®ã kh¼ng ®Þnh gi¶ thuyÕt sù kh¸c
biÖt gi÷a kÕt qu¶ häc tËp cña líp ®èi chøng vµ líp thùc nghiÖm.
7. Nh÷ng ®ãng gãp cña ®Ò tµi
Gãp mét phÇn nhá lµm s¸ng tá c¬ së lý luËn cña viÖc sö dông
Website trong qu¸ tr×nh d¹y häc VËt lý ë trêng phæ th«ng.
T×m hiÓu mét sè híng øng dông c¸c phÇn mÒm cña m¸y vi tÝnh,
x©y dùng Website hç trî qu¸ tr×nh d¹y häc.
Gióp häc sinh lµm quen, tiÕp xóc víi m¸y vi tÝnh, Internet vµ c¸c
chøc n¨ng kh¸c cña nã.
X©y dùng ®îc Website hç trî d¹y häc phÇn “Dao ®éng c¬ häc” vµ
bíc ®Çu ®a vµo sö dông ë trêng Trung häc phæ th«ng.
8. CÊu tróc luËn v¨n
PhÇn më ®Çu
PhÇn néi dung: Gåm 3 ch¬ng
Ch¬ng 1: Website d¹y häc.
Ch¬ng 2: X©y dùng vµ sö dông Website hç trî d¹y häc VËt lý
phÇn "Dao ®éng c¬ häc" líp 12.
Ch¬ng 3: Thùc nghiÖm s ph¹m.
PhÇn kÕt luËn
5
Ch¬ng I
Website d¹y häc
1.1. Website d¹y häc
Trang Web (Web page) lµ trang th«ng tin trªn m¹ng Internet. Néi
dung th«ng tin ®îc diÔn t¶ mét c¸ch sinh ®éng b»ng nhiÒu h×nh thøc:
v¨n b¶n, ®å ho¹, ¶nh tÜnh, ¶nh ®éng, phim, ©m thanh, tiÕng nãi...Mçi
trang Web ®îc ®¸nh dÊu b»ng mét ®Þa chØ ®Ó ph©n biÖt víi c¸c trang
kh¸c vµ gióp mäi ngêi truy cËp ®Õn. Website lµ tËp hîp c¸c trang Web
6
®îc liªn kÕt l¹i víi nhau xuÊt ph¸t tõ trang chñ (Home page). Mçi
Website cã mét ®Þa chØ riªng vµ ®ã còng lµ ®Þa chØ cña trang chñ.
XuÊt ph¸t tõ kh¸i niÖm Website ë trªn, ta cã thÓ hiÓu Website d¹y
häc lµ mét ph¬ng tiÖn d¹y häc (díi d¹ng phÇn mÒm m¸y tÝnh), ®îc t¹o
ra bëi c¸c siªu v¨n b¶n (lµ c¸c tµi liÖu ®iÖn tö nh: Bµi gi¶ng, s¸ch gi¸o
khoa, s¸ch gi¸o viªn, bµi tËp...) trªn ®ã bao gåm mét tËp hîp c¸c c«ng
cô tiÖn Ých vµ c¸c siªu giao diÖn (Tr×nh diÔn c¸c th«ng tin díi d¹ng v¨n
b¶n, ©m thanh, h×nh ¶nh...) ®Ó hç trî viÖc d¹y häc vµ cung cÊp cho
nh÷ng ngêi cã nhu cÇu sö dông trªn m¹ng m¸y tÝnh.
1.2. §Æc trng cña Website d¹y häc
Website d¹y häc ®îc cÊu t¹o tõ nh÷ng site riªng biÖt kh¸c nhau,
mçi site lµ mét siªu v¨n b¶n sÏ thùc hiÖn mét chøc n¨ng hç trî d¹y
häc nµo ®ã. Víi kh¶ n¨ng thùc hiÖn hÇu nh v« h¹n c¸c liªn kÕt gi÷a
c¸c site víi c¸c d¹ng th«ng tin kh¸c nhau.
§Æc trng næi bËt cña Website lµ cã thÓ hç trî nhiÒu mÆt cho ho¹t
®éng d¹y vµ häc. Khi truy nhËp vµo Website, tuú thuéc vµo ®èi tîng
truy nhËp (häc sinh, gi¸o viªn, nh÷ng ngêi sö dông kh¸c...) mµ cã thÓ
cËp nhËt ë c¸c møc ®é kh¸c nhau.
Website ®îc thiÕt kÕ kh«ng yªu cÇu cao vÒ mÆt kü n¨ng vµ thao
t¸c cña ngêi sö dông, lµ mét phÇn mÒm th©n thuéc víi nhiÒu ngêi, cã
thÓ cµi ®Æt ®Ó triÓn khai øng dông díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.
1.3. ý tëng s ph¹m cña viÖc sö dông Website
1.3.1. Sö dông Website t¹o m«i trêng ®Ó häc sinh ho¹t ®éng vµ
lµm quen víi m¸y vi tÝnh, Website vµ Internet.
ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p m« pháng trªn m¸y vi tÝnh ®· t¹o ra
cho Website trë thµnh c«ng cô ®µo t¹o cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu
7
cÇu cña ngêi sö dông. Nh÷ng ph¬ng ph¸p häc tËp thµnh tæ, thµnh
nhãm trªn m¹ng Internet lµm cho häc sinh chñ ®éng h¬n, cã t¸c dông
qua l¹i tÝch cùc h¬n.
Gi¸o viªn cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc híng dÉn, phô
tr¸ch nhãm häc sinh. Häc sinh thùc hµnh vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng
díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn th«ng qua trao ®æi th«ng tin b»ng th¶o
luËn hoÆc trao ®æi th«ng qua m¹ng Internet.
1.3.2. Sö dông Website lµm c«ng cô hç trî d¹y vµ häc.
- Khi sö dông Website tr×nh bµy bµi gi¶ng víi nh÷ng tÝnh n¨ng ®a
ph¬ng tiÖn (v¨n b¶n, ©m thanh, h×nh ¶nh...) lµm cho bµi gi¶ng cña gi¸o
viªn sinh ®éng h¬n, nh÷ng hiÖn tîng khã quan s¸t do c¸c hiÖn tîng,
c¸c sù kiÖn diÔn ra ë rÊt xa trong vò trô, diÔn ra qu¸ nhanh, qu¸ chËm
hoÆc nh÷ng thÝ nghiÖm khã thùc hiÖn do ®iÒu kiÖn vÒ kü thuËt, an toµn
vµ c¬ së vËt chÊt cha thùc hiÖn ®îc. Gi¸o viªn cã thÓ ®a ra c¸c ®o¹n
b¨ng h×nh, c¸c thÝ nghiÖm ¶o, thÝ nghiÖm m« pháng vµo Website gióp
häc sinh tiÕp cËn c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, trùc quan ho¸ qu¸ tr×nh d¹y
vµ häc. Th«ng qua Website gi¸o viªn còng cã thÓ kiÓm so¸t viÖc häc
tËp cña häc sinh qua c¸c lÇn truy cËp vµo Website hoÆc qua c¸c phÇn
mÒm trªn Website.
- Th«ng qua Website hç trî d¹y vµ häc, häc sinh cã thÓ tù häc
tËp víi c¸c tr×nh tù gi¶ng d¹y ®· ®îc lËp s½n hoÆc häc sinh lµm viÖc
víi m¸y tÝnh cã sù trî gióp cña gi¸o viªn, gióp häc sinh cã thãi quen
häc tËp tù chñ. Th«ng qua trang Web kiÓm tra, häc sinh cã thÓ tù kiÓm
tra kiÕn thøc cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã häc sinh cßn häc ®îc c¸ch sö
dông m¸y vi tÝnh, sö dông Website. Tõ ®ã häc sinh cã thÓ t×m kiÕm
th«ng tin trªn Internet ®Ó hiÓu biÕt thªm mét c«ng viÖc mµ häc sinh sÏ
sö dông nhiÒu trong t¬ng lai.
1.3.3. Sö dông Website lµm c«ng cô qu¶n lý häc tËp cña häc sinh.
8
Ta cã thÓ sö dông c¸c ch¬ng tr×nh kiÓm tra viÖc truy cËp vµo
Website, kiÓm tra vµ lu tr÷ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. C¸c øng dông
trªn Website cã kh¶ n¨ng cung cÊp nh÷ng th«ng tin cã chän läc, chÝnh
x¸c, lµnh m¹nh vµ bæ Ých gãp phÇn vµo viÖc häc tËp vµ qu¶n lý qu¸
tr×nh häc tËp cña häc sinh.
1.4. Nh÷ng nguyªn t¾c x©y dùng Web site d¹y häc
Nhê kü thuËt biÓu diÔn th«ng tin (Siªu v¨n b¶n) (HyperText) vµ ®îc x©y dùng trªn ng«n ng÷ lËp tr×nh HTML (HyperText Markup
Language) mµ Website ®· trë thµnh mét ph¬ng tiÖn cã tÝnh chuÈn ho¸
quèc tÕ ®Ó t×m kiÕm, trao ®æi th«ng tin vµ giao lu trªn m¹ng Internet.
§Ó cã thÓ x©y dùng mét Website hç trî ®¸p øng c¸c yªu cÇu trªn, cÇn
dùa vµo mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:
Website d¹y häc cÇn ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu cña mét phÇn
mÒm hç trî d¹y häc, ®ã lµ ph¶i hµm chøa trong ®ã nh÷ng tri thøc cña
gi¸o dôc vµ Tin häc. VÒ b¶n chÊt th× nã lµ mét phÇn mÒm ®Ó hç trî
ho¹t ®éng d¹y vµ häc cña gi¸o viªn vµ häc sinh. §¸p øng ®îc nh÷ng
yªu cÇu nµy còng lµ ®Ò cao tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nã trong
d¹y vµ häc.
X©y dùng Website d¹y häc tríc hÕt cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng
ý tëng s ph¹m ®· ®îc x¸c ®Þnh râ tõ ®Çu vµ ph¶i lÊy hiÖu qu¶ lµm tiªu
chÝ cho viÖc triÓn khai vµ øng dông nã.
Khi thiÕt kÕ Website, viÖc x©y dùng c¬ së d÷ liÖu lµ rÊt quan
träng. D÷ liÖu Êy ph¶i ®îc cËp nhËt dÔ dµng vµ thuËn lîi, yªu cÇu kÝch
thíc ph¶i tèi thiÓu, truy cËp nhanh chãng khi cÇn. §èi víi gi¸o dôc,
cÊu tróc c¬ së d÷ liÖu ph¶i híng tíi viÖc h×nh thµnh th viÖn ®iÖn tö
trong t¬ng lai, nh th viÖn c¸c bµi tËp, c¸c ®Ò thi, th viÖn c¸c tranh ¶nh,
th viÖn c¸c tµi liÖu, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn...
9
Sù hÊp dÉn ngêi sö dông khi khai th¸c c¸c Website trªn m¹ng lµ
nhê kh¶ n¨ng tr×nh diÔn c¸c th«ng tin. Do ®îc mÆc nhiªn xem lµ ph¬ng tiÖn giao diÖn chuÈn cã tÝnh quèc tÕ gi÷a c¸c m¸y tÝnh nèi m¹ng
mµ Website ®îc hç trî nhiÒu c«ng cô. Tr×nh tù xuÊt hiÖn c¸c trang
th«ng tin, sö dông c¸c hiÖu øng, c¸c h×nh ¶nh ®éng, phim ¶nh, mµu
s¾c...®Òu ph¶i ®îc c©n nh¾c kü lìng khi sö dông vµ ph¶i tu©n theo
nh÷ng nguyªn t¾c s ph¹m cña qu¸ tr×nh d¹y häc.
Xu híng x©y dùng c¸c phÇn mÒm hiÖn nay nãi chung vµ x©y
dùng Website nãi riªng ph¶i cã giao diÖn thuËn tiÖn (dÔ t×m hiÓu, dÔ
tiÕp cËn, dÔ thao t¸c, dÔ sö dông, tËn dông ®îc c¸c thãi quen...). Sö
dông qu¸ nhiÒu phÝm chøc n¨ng, giao tiÕp ngêi m¸y qu¸ nhiÒu Menu...
tr×nh bµy th«ng tin ngîc víi t duy th«ng thêng, sö dông mµu s¾c, ®é t¬ng ph¶n kh«ng phï hîp víi t©m lý, thÞ gi¸c sÏ lµ nh÷ng trë ng¹i lín
®èi víi ngêi sö dông Website.
1.5. Lùa chän c«ng cô thiÕt kÕ Website.
C«ng cô x©y dùng Website cÇn lùa chän c«ng cô tèt kh«ng
nh÷ng dÔ sö dông mµ cßn hç trî nhiÒu tÝnh n¨ng mµ kh«ng ®ßi hái
ph¶i lËp tr×nh b»ng c¸c ng«n ng÷ bËc cao, kh«ng yªu cÇu kh¶ n¨ng cña
ngêi sö dông ph¶i ®îc ®µo t¹o mét c¸ch chÝnh quy vÒ Tin häc. C¸c
phÇn mÒm th«ng dông hiÖn nay:
- Frontpage Express: PhÇn mÒm do h·ng Microsoft (Mü) x©y
dùng, phÇn mÒm nµy rÊt phæ biÕn, dÔ t×m kiÕm.
+ ¦u ®iÓm: Lµ phÇn mÒm phæ biÕn, dÔ sö dông, hç trî m¹nh
cho c¸c tÝnh n¨ng ®a ph¬ng tiÖn, t¬ng thÝch hoµn toµn víi Windows 98
vµ c¸c t¸c dông cña bé Microsoft Office.
+ Nhîc ®iÓm: Qu¶n lý c¸c Hyperlink kÐm, kh«ng cã kh¶ n¨ng
qu¶n lý cÊu tróc site.
10
- Winword 2000: PhÇn mÒm so¹n th¶o v¨n b¶n n»m trong bé
Microsoft Office.
+ ¦u ®iÓm: RÊt phæ biÕn, dÔ dïng, chuyÓn sang Web mét c¸ch
dÔ dµng, qu¶n lý ®îc c¸c Hyperlink; cã kh¶ n¨ng gâ c¸c c«ng thøc
to¸n häc phøc t¹p, c¸ch tr×nh bµy ký tù ®Ñp m¾t.
+ Nhîc ®iÓm: Qu¶n lý cÊu tróc Website kÐm.
- Microsoft PowerPoint:
Lµ mét trong nh÷ng phÇn mÒm cña bé Microsoft Office, lµ mét
phÇn mÒm tr×nh diÔn m¹nh, linh ho¹t vµ dÔ häc. Ch¬ng tr×nh cã thÓ sö
dông ®Ó thiÕt kÕ c¸c mÉu cho bµi b¸o c¸o, bµi gi¶ng víi c¸c trang tiªu
®Ò, v¨n b¶n, c¸c biÓu b¶ng, biÓu ®å, c¸c h×nh minh ho¹, ¶nh chôp ®îc
quÐt vµo m¸y vi tÝnh, c¸c ho¹t h×nh, phim, video vµ ©m thanh. V× vËy
PowerPoint lµ mét c«ng cô m¹nh ®Ó so¹n th¶o c¸c b×a tr×nh bµy phôc
vô cho c¸c cuéc héi th¶o khoa häc vµ ®Æc biÖt lµ thiÕt kÕ c¸c bµi gi¶ng
®iÖn tö. PowerPoint cho phÐp liªn kÕt tíi tÊt c¶ c¸c d¹ng d÷ liÖu trªn
m¸y tÝnh.
- Pakma: lµ s¶n phÈm cña nhãm nghiªn cøu ë trêng §¹i häc
Wurzburg Céng hoµ Liªn bang §øc do gi¸o s D.Heuer chñ tr×.
Pakma lµ c¸c ch÷ viÕt t¾t cña c¸c côm tõ tiÕng §øc: Physik Aktiv
Messung, Modellieren, Analyse, Animation. Tõ tªn gäi cña phÇn mÒm
cho ta thÊy Pakma cã thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c chøc n¨ng sau:
§o c¸c ®¹i lîng trong c¸c thÝ nghiÖm VËt lý (Messung)
M« h×nh ho¸ c¸c hiÖn tîng VËt lý (Modellieren)
Ph©n tÝch c¸c sè liÖu ®o tõ thùc nghiÖm (Analyse)
T¹o c¸c ¶nh chuyÓn ®éng (Animation)
Nh vËy Pakma lµ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp hai híng øng
dông cña m¸y vi tÝnh lµm ph¬ng tiÖn d¹y häc lµ: Sö dông m¸y vi tÝnh
nh mét thiÕt bÞ ®o ®a n¨ng vµ sö dông m¸y vi tÝnh ®Ó viÕt c¸c phÇn
mÒm m« pháng, minh ho¹ c¸c hiÖn tîng VËt lý.
11
PAKMA lµ mét hÖ thèng phÇn mÒm më (open system). Víi
PAKMA b¹n cã thÓ thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm kh¸c nhau vÒ c¸c vÊn ®Ò
VËt lý vµ ph©n tÝch sè liÖu ®o ®îc tõ thÝ nghiÖm. Víi sù h×nh ¶nh ho¸
c¸c ph¸n ®o¸n vÒ thÝ nghiÖm nhê c¸c ®å thÞ vµ c¸c biÓu diÔn VËt lý
®éng (øng dông c¸c phÇn tö ho¹t h×nh), PAKMA cung cÊp cho b¹n
nhiÒu kh¶ n¨ng míi trong viÖc d¹y häc m«n VËt lý.
§ång thêi víi viÖc tæng hîp vµ ph©n tÝch sè liÖu tõ thùc nghiÖm, b¹n
cã thÓ:
- TÝnh to¸n c¸c m« h×nh vµ hÖ m« pháng bÊt kú
- LËp quan hÖ gi÷a c¸c sè liÖu cung cÊp bëi lý thuyÕt vµ c¸c gi¸
trÞ ®o ®îc.
- BiÓu diÔn hoÆc so s¸nh c¸c sè liÖu nµy trong c¸c biÓu diÔn VËt lý
®éng vµ trong ®å thÞ víi chÕ ®é thêi gian thùc. Do vËy c¸c ®¹i lîng
biÕn ®æi trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm cã thÓ ®îc xem xÐt mét c¸ch dÔ
dµng.
Víi môc ®Ých ®ã PAKMA lµ mét c«ng cô t¬ng hç (interactive) linh
ho¹t trong c¸c viÖc:
+ Ghi nhËn c¸c gi¸ trÞ ®o
+ Ph©n tÝch
+ Xö lý sè liÖu
+ Tr×nh bµy sè liÖu b»ng ®å ho¹
+ M« h×nh ho¸ c¸c qu¸ tr×nh VËt lý
+ BiÓu diÔn ho¹t ho¹ víi c¸c ®èi tîng ®éng
C¸c c«ng viÖc nµy cã thÓ ®îc liªn kÕt víi nhau mét c¸ch bÊt kú vµ ®îc
thùc hiÖn trong thêi gian thùc (real time).
- Excel: lµ ch¬ng tr×nh xö lý b¶ng tÝnh n»m trong bé Microsoft
Office cña h·ng phÇn mÒm Microsoft.
12
B¶ng tÝnh cña excel bao gåm nhiÒu « ®îc t¹o bëi c¸c dßng vµ
cét, viÖc nhËp d÷ liÖu vµ lËp ch¬ng tr×nh tÝnh to¸n trong excel, vÏ ®å
thÞ... cã nhiÒu u viÖt vµ cã giao diÖn rÊt th©n thiÖn víi ngêi sö dông.
Excel 2000 lµ mét phÇn Office 2000 cña Microsoft ch¹y trªn
m«i trêng Windows 95 hoÆc Windows 98, cã nhiÒu ®iÓm gièng víi
Word 2000 trong c¸ch ®Þnh d¹ng vµ trang trÝ.
1.6. Mét sè lu ý khi sö dông Website d¹y häc
§Ó cã thÓ ph¸t huy ®îc vai trß cña Website trong d¹y häc, khi
sö dông cÇn lu ý mét sè ®iÓm sau:
- Website d¹y häc vÒ thùc chÊt lµ mét ph¬ng tiÖn hç trî d¹y häc,
b¶n th©n tù nã kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña qu¸
tr×nh d¹y häc, mäi quyÕt ®Þnh nh»m ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu cña mét
qu¸ tr×nh d¹y häc hiÖu qu¶ mµ nã mang l¹i ®Òu b¾t nguån tõ phÝa gi¸o
viªn.
- Khi sö dông Website d¹y häc ph¶i tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu cña ho¹t
®éng häc tËp cña häc sinh, nghÜa lµ mçi thao t¸c cña gi¸o viªn, mçi
mét chøc n¨ng hç trî cña Website d¹y häc ph¶i ®îc diÔn ra theo mét
tr×nh tù logic chÆt chÏ, phï hîp víi ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh.
Website d¹y häc cã thÓ hç trî cho gi¸o viªn ë nhiÒu mÆt, ®iÒu ®ã
kh«ng cã nghÜa lµ sÏ phñ nhËn vai trß cña gi¸o viªn mµ ngîc l¹i nã t¹o
®iÒu kiÖn tèt ®Ó gi¸o viªn tËp trung søc lùc, trÝ tuÖ vµo viÖc tæ chøc,
®iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh, t¨ng cêng c¸ biÖt ho¸
ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. §ã còng lµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña mäi
ph¬ng tiÖn d¹y häc.
- CÇn ph¶i khai th¸c hÕt nh÷ng kh¶ n¨ng hç trî d¹y häc cña Website,
®Æc biÖt ®èi víi c¸c chøc n¨ng ®a ®Õn nh÷ng hiÖu qu¶ s ph¹m lín nh
n¨ng lùc häc tËp cña häc sinh, lu«n quan t©m ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ sö
dông vµ nhiÖm vô quan träng cña gi¸o viªn khi sö dông c¸c ph¬ng tiÖn
13
d¹y häc hiÖn ®¹i. Khi sö dông c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i, ®Æc
biÖt lµ viÖc sö dông m¸y vi tÝnh cÇn tr¸nh sù ph« tr¬ng hay l¹m dông
søc m¹nh cña c«ng nghÖ. Sö dông Website d¹y häc víi m¸y vi tÝnh
lu«n ®ßi hái ®Õn m«i trêng mµ trong ®ã qu¸ tr×nh d¹y häc diÔn ra. Lu
ý ®Õn ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng, ©m thanh, mµu s¾c, kÝch thíc phßng häc sao
cho hµi hoµ. Sö dông phÇn mÒm hç trî d¹y häc víi m¸y vi tÝnh Ýt
nhiÒu lµm cho qu¸ tr×nh d¹y häc phô thuéc vµo c¸c thiÕt bÞ. CÇn ph¶i lu ý vµ biÕt c¸ch kh¾c phôc c¸c trë ng¹i kü thuËt do hÖ thèng thiÕt bÞ
g©y nªn.
1.7. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc khi sö dông Website
d¹y häc lµm ph¬ng tiÖn d¹y häc.
Website d¹y häc lµ mét ph¬ng tiÖn d¹y häc ®a n¨ng. Nã còng
nh bÊt cø mét ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn d¹y häc kh¸c kh«ng ®îc coi lµ
v¹n n¨ng. Nã cã thÓ tèt cho ngêi nµy, cho môc ®Ých nµy nhng kh«ng
tèt cho ngêi kh¸c, môc ®Ých kh¸c. Do ®ã khi sö dông nã ta sÏ gÆp mét
sè h¹n chÕ. Sau ®©y lµ mét sè h¹n chÕ vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc:
- PhÇn nhiÒu c¸c Website kh«ng ®îc sö dông theo mét cÊu tróc cã
tÝnh s ph¹m cao, häc sinh sÏ cã nguy c¬ bá qua nh÷ng trang v¨n b¶n
cã tÝnh t duy lý thuyÕt. NÕu c¸c tµi liÖu ®iÖn tö kh«ng cã nhiÒu s¸ng
t¹o so víi c¸c tµi liÖu th«ng thêng th× kh«ng nh÷ng kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, tù lùc chiÕm lÜnh tri thøc cña häc sinh mµ cßn lµm
cho häc sinh û l¹i vµo m¸y tÝnh, lêi t duy. Khi x©y dùng Website d¹y
häc, ngêi thiÕt kÕ cÇn ph¶i chó ý tíi cÊu tróc s ph¹m vµ cã sù híng dÉn
sö dông cña Website.
- Ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm kh¸ch quan thêng ®îc sö dông cho
viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh trong Website d¹y häc.
Ngoµi nh÷ng u thÕ so víi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c th× nã cã nh÷ng h¹n
chÕ. Khi tæ chøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm, kÕt qu¶ mµ gi¸o viªn nhËn ®îc
14
tõ häc sinh thêng lµ kÕt qu¶ cuèi cïng, nh÷ng lý luËn, phÐp tÝnh trung
gian kh«ng ®îc tr×nh bµy, v× vËy gi¸o viªn kh«ng ph¸t hiÖn ®îc nh÷ng
sai sãt trong qu¸ tr×nh t duy cña häc sinh. §Ó h¹n chÕ nhîc ®iÓm nµy
gi¸o viªn cÇn ph¶i phèi hîp víi ph¬ng ph¸p kiÓm tra th«ng thêng.
- Sö dông phÇn mÒm hç trî d¹y häc víi m¸y tÝnh Ýt nhiÒu lµm cho
qu¸ tr×nh d¹y häc phô thuéc vµo c¸c thiÕt bÞ. ThiÕt bÞ C«ng nghÖ th«ng
tin vµ tr×nh ®é Tin häc cña gi¸o viªn ë c¸c trêng Trung häc phæ th«ng
phÇn lín cha ®ñ kh¶ n¨ng triÓn khai Website ®ång bé. §Ó kh¾c phôc
h¹n chÕ nµy c¸c ban ngµnh cã liªn quan cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî ®Çu
t thÝch ®¸ng. CÇn tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o Tin häc øng dông C«ng nghÖ
th«ng tin trong d¹y häc cho gi¸o viªn. CÇn ph¶i ®a c¸c ch¬ng tr×nh Tin
häc øng dông vµo gi¶ng d¹y cho sinh viªn s ph¹m.
1.8. Website hç trî d¹y häc VËt lý.
1.8.1.Nh÷ng chøc n¨ng sö dông Website trong d¹y häc VËt lý.
- M« pháng:
Sö dông kü thuËt ®å ho¹, sö dông c¸c phÇn mÒm m« pháng vµo
viÖc m« pháng c¸c hiÖn tîng, c¸c sù kiÖn VËt Lý diÔn ra ë rÊt xa, c¸c
qu¸ tr×nh diÔn ra qu¸ nhanh hoÆc qu¸ chËm hay c¸c hiÖn tîng ®· x¶y
ra tõ l©u mµ chóng ta muèn quan s¸t l¹i theo tèc ®é tuú chän. M«
pháng c¸c thÝ nghiÖm VËt lý mµ chóng ta cha cã ®iÒu kiÖn lµm thÝ
nghiÖm thËt hay thÝ nghiÖm thËt khã thùc hiÖn vµ nguy hiÓm còng nh
®èi víi mét sè thÝ nghiÖm thËt thÓ hiÖn tÝnh trùc quan kh«ng ®îc tèt.
Nhê vËy lµm t¨ng tÝnh trùc quan cña c¸c hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh, c¸c
thÝ nghiÖm VËt lý.
- Sö dông Website cã thÓ tr×nh bµy mét c¸ch sinh ®éng nh÷ng th«ng
tin khoa häc míi, c¸c th«ng tin vÒ gi¸o dôc, v¨n ho¸ - x· héi cã liªn
quan ®Ó hç trî cho bµi gi¶ng mµ nh÷ng th«ng tin nµy kh«ng cã trong
c¸c tµi liÖu gi¸o khoa. C¸c th«ng tin ®îc lÊy tõ Website lµ nh÷ng
15
th«ng tin míi cã tÝnh cËp nhËt cao, bëi vËy nh÷ng th«ng tin nµy rÊt cã
Ých ®èi víi häc sinh, ®Æc biÖt lµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh g¾n liÒn häc
tËp lý thuyÕt víi thùc tiÔn s¶n xuÊt.
- H¹n chÕ thêi gian vµ kh«ng gian:
ViÖc thùc hiÖn gi¶ng d¹y trªn m¹ng m¸y tÝnh, m¹ng Internet cã
nhiÒu tiÖn lîi lµ h¹n chÕ ®îc vÒ mÆt thêi gian vµ kh«ng gian. Häc sinh
cã thÓ häc tËp trung t¹i m¸y tÝnh c¸ nh©n cã kÕt nèi m¹ng cña m×nh díi sù ®iÒu khiÓn cña thÇy gi¸o trªn mét m¸y tÝnh kh¸c ë ngay t¹i nhµ.
Qu¸ tr×nh trao ®æi, th¶o luËn trùc tiÕp gi÷a thÇy vµ trß, gi÷a c¸c trß víi
nhau lu«n ®îc duy tr× trong qu¸ tr×nh häc còng nh cã thÓ trao ®æi víi
nhau nhanh chãng qua ®Þa chØ Email, tin nh¾n gãp phÇn tiÕt kiÖm thêi
gian vµ kh«ng gian.
- Ch¬ng tr×nh ho¸:
C«ng nghÖ tri thøc hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn nhanh, kh¶ n¨ng sö
dông kÕt hîp nhiÒu ph¬ng tiÖn lµm cho m¸y vi tÝnh cã thÓ lµm ®îc
nhiÒu c«ng viÖc ®ßi hái trÝ tuÖ cao. Giao tiÕp ngêi vµ m¸y ngµy cµng
dÔ dµng. Nh÷ng ®iÒu ®ã gióp chóng ta x©y dùng c¸c phÇn mÒm, c¸c
Website cã kh¶ n¨ng ch¬ng tr×nh ho¸ qu¸ tr×nh d¹y häc.
1.8.2. Sö dông Website trong viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh VËt lý.
M« h×nh ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh b¶n chÊt cña ®èi tîng
nghiªn cøu hoÆc t¸i t¹o nã. Gi÷a m« h×nh vµ ®èi tîng vËt chÊt cã sù
kh¸c biÖt nhau. Mét m« h×nh chØ ph¶n ¸nh mét sè tÝnh chÊt cña ®èi tîng vËt chÊt.
C¸c chøc n¨ng trong m« h×nh:
- M« t¶ sù vËt, hiÖn tîng.
- Gi¶i thÝch c¸c tÝnh chÊt vµ hiÖn tîng cã liªn quan tíi ®èi tîng.
Tiªn ®o¸n c¸c tÝnh chÊt vµ hiÖn tîng míi.
16
Website cã kh¶ n¨ng hç trî viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh:
Ph¬ng ph¸p m« h×nh lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p ®Æc
trng trong nghiªn cøu VËt lý, viÖc x©y dùng m« h×nh gi¶i thÝch c¸c
hiÖn tîng VËt lý quan s¸t ®îc g¾n liÒn víi viÖc ®a ra c¸c ph¬ng tr×nh
to¸n häc vµ d¹ng ®å thÞ m« t¶ qu¸ tr×nh, hiÖn tîng ®ã. ViÖc gi¶i c¸c
ph¬ng tr×nh ®ã gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do c¸c h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc to¸n
häc cña häc sinh, nhiÒu ph¬ng tr×nh m« t¶ c¸c qu¸ tr×nh, hiÖn tîng VËt
lý häc sinh kh«ng gi¶i ®îc. HiÖn nay, víi sù trî gióp cña m¸y vi tÝnh,
c¸c ph¬ng tr×nh ®ã ®îc gi¶i quyÕt kh¸ tèt.
C¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ph¬ng ph¸p m« h×nh:
+ Quan s¸t hiÖn tîng cÇn nghiªn cøu. Mét m« h×nh míi thêng
®îc ®Ò xuÊt tõ c¸c c¬ së khoa häc ®Ó gi¶i thÝch c¸c kÕt qu¶ quan s¸t,
c¸c sè liÖu thÝ nghiÖm thu ®îc.
+ §a ra gi¶ thuyÕt vÒ c¸c mèi liªn hÖ cã tÝnh quy luËt cña mét
sè hiÖn tîng nghiªn cøu ®Ó gi¶i thÝch nh÷ng kÕt qu¶, d÷ liÖu thu ®îc khi quan s¸t vµ ®o ®¹c. Tríc hÕt cÇn ®Ò xuÊt gi¶ thuyÕt vÒ cÊu
tróc, tÝnh chÊt hay mèi liªn hÖ ®Þnh tÝnh cã tÝnh quy luËt cña mét sè
hiÖn tîng nghiªn cøu. §Ó gi¶i thÝch mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Þnh lîng
vÒ cÊu tróc, tÝnh chÊt hay mèi liªn hÖ cã tÝnh quy luËt cña mét sè
hiÖn tîng VËt lý ph¶i cã tÝnh chÊt ®Þnh lîng, nghÜa lµ b»ng c¸c ph¬ng tr×nh to¸n häc.
+ KiÓm tra gi¶ thuyÕt m« h×nh:
Sau khi ®a ra m« h×nh, nÕu kh«ng cã m¸y vi tÝnh th× viÖc
kiÓm tra gi¶ thuyÕt ®óng hay sai lµ mét viÖc lµm khã kh¨n. Sö dông
m¸y vi tÝnh vµ c¸c øng dông lËp tr×nh trªn Website cã thÓ thùc hiÖn dÔ
dµng. NÕu ta sö dông mét c¸ch thÝch hîp gióp häc sinh kiÓm tra gi¶
thuyÕt mét c¸ch nhanh chãng, gãp phÇn ph¸t triÓn t duy s¸ng t¹o khi
nghiªn cøu c¸c hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh VËt lý.
- Ph©n tÝch b¨ng h×nh vµ c¸c ch¬ng tr×nh m« pháng thÝ nghiÖm:
Khi nghiªn cøu c¸c qu¸ tr×nh VËt lý x¶y ra qu¸ nhanh hoÆc qu¸
17
chËm th× viÖc xö lý, ph©n tÝch sè liÖu mÊt nhiÒu thêi gian hoÆc qu¸
phøc t¹p. V× vËy ë trêng phæ th«ng khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy, ngêi
ta thêng tiÕn hµnh díi d¹ng thÝ nghiÖm minh ho¹.
§Ó kh¾c phôc h¹n chÕ trªn, ta sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch
b¨ng h×nh vµ c¸c thÝ nghiÖm m« pháng VËt lý khã thùc hiÖn hoÆc
kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc do c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kü thuËt vµ c¬ së vËt chÊt
kh«ng ®¶m b¶o. Ph¬ng ph¸p sö dông m¸y vi tÝnh ph©n tÝch b¨ng ghi
h×nh vµ c¸c thÝ nghiÖm VËt lý m« pháng t¹o ®iÒu kiÖn nghiªn cøu kü
vµ chÝnh x¸c c¸c qu¸ tr×nh VËt lý. B»ng c¸c chøc n¨ng thùc hiÖn
nhanh, chËm, lµm dõng h×nh, lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn nhê m¸y vi tÝnh,
cho phÐp ta quan s¸t cÈn thËn c¸c qu¸ tr×nh, c¸c hiÖn tîng VËt lý, x¸c
®Þnh chÝnh x¸c vÞ trÝ vµ thêi ®iÓm t¬ng øng víi c¸c môc ®Ých nghiªn
cøu kh¸c nhau. §ång thêi nh÷ng hiÖn tîng thùc trong ®êi sèng hµng
ngµy ®îc ®a vµo trong bµi gi¶ng gãp phÇn g©y høng thó häc tËp cho
häc sinh, tiÕt kiÖm thêi gian, gi¶i phãng häc sinh tho¸t khái nh÷ng
thao t¸c kh«ng cÇn thiÕt.
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm tr×nh bµy trªn, c¸c m« h×nh trªn
Website cßn cã c¸c h¹n chÕ sau:
Tuy c¸c m« pháng ®îc thùc hiÖn trªn Website nhng nã kh«ng
thÓ thay thÕ hoµn toµn cho c¸c thÝ nghiÖm thùc, mµ nã chØ cã gi¸ trÞ
nh mét ph¬ng tiÖn, c«ng cô hç trî cho gi¸o viªn trong nh÷ng trêng
hîp mµ c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc kh¸c khã thùc hiÖn ®îc.
1.9. KÕt luËn ch¬ng I
Ch¬ng I lµ c¬ së lý luËn cña ®Ò tµi. Nh÷ng vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy
cã thÓ tãm t¾t nh sau:
Sù nghiÖp gi¸o dôc ph¶i ®¸p øng ®îc cuéc c¸ch m¹ng khoa häc
kü thuËt. Tin häc th©m nhËp vµo mäi lÜnh vùc, ®a Tin häc vµo nhµ trêng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C«ng nghÖ th«ng tin ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc
®a Tin häc vµo nhµ trêng. C«ng nghÖ Web lµ c«ng nghÖ míi nhÊt ®îc
18
sö dông trªn Internet ®· t¹o ra sù thay ®æi ph¬ng thøc ®µo t¹o hiÖn
nay. Cïng víi nh÷ng tÝnh n¨ng ®a ph¬ng tiÖn, Website cã kh¶ n¨ng tù
®éng ho¸ qu¸ tr×nh ®µo t¹o, tham gia mét sè giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh
®µo t¹o. Nhê vËy häc sinh sÏ tù lùc chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc vµ vËn
dông vµo thùc tÕ, ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn thøc.
ViÖc x©y dùng Website hç trî d¹y häc kh«ng yªu cÇu ngêi thiÕt
kÕ ph¶i lµ mét chuyªn gia vÒ Tin häc. NÕu viÖc lùa chän c«ng cô tèt sÏ
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó x©y dùng c¸c Website d¹y häc. VÊn ®Ò quan
träng lµ ph¶i cã sù kÕt hîp khÐo lÐo gi÷a khoa häc s ph¹m vµ kü thuËt
x©y dùng Website ®Ó t¹o ra Website cã tÝnh s ph¹m cao. Trong ®ã tËn
dông c¸c kh¶ n¨ng m« pháng, x©y dùng m« h×nh c¸c qu¸ tr×nh thùc
cña c¸c phÇn mÒm sÏ gãp phÇn hç trî trong d¹y häc VËt lý ®Ó ®¹t ®îc
hiÖu qu¶ cao.
Website cã kh¶ n¨ng cËp nhËt th«ng tin thêng xuyªn, kh¶ n¨ng
tÝch hîp nhiÒu øng dông trªn trang Web. §©y lµ mét u ®iÓm mµ c¸c
lo¹i øng dông kh¸c kh«ng cã ®îc.
Ch¬ng II
19
ThiÕt kÕ Website hç trî d¹y häc mét sè
®¬n vÞ kiÕn thøc trong phÇn "Dao ®éng c¬
häc" VËt lý 12 - Trung häc phæ th«ng
2.1. VÞ trÝ cña phÇn "Dao ®éng c¬ häc" trong ch¬ng tr×nh
VËt lý líp 12 - Trung häc phæ th«ng.
C¸c qu¸ tr×nh dao ®éng cã mÆt ë mäi lÜnh vùc cña VËt lý, c©y
®ung ®a tríc giã, chiÕc thuyÒn nhÊp nh« trªn mÆt níc, pÝt t«ng chuyÓn
®éng lªn xuèng trong ®éng c¬ « t«, d©y ®µn dao ®éng, dao ®éng cña
c¸c phÇn tö kh«ng khÝ truyÒn c¶m gi¸c vÒ ©m thanh, dao ®éng cña c¸c
nguyªn tö chÊt r¾n...
Tuú tõng lÜnh vùc cña VËt lý häc, dao ®éng sÏ cã nh÷ng thÓ
hiÖn kh¸c nhau. Nh÷ng ph¬ng tr×nh dao ®éng ®iÒu hoµ tu©n theo ®Þnh
luËt hµm sè Sin hoÆc Cosin, c¸c kh¸i niÖm biªn ®é, tÇn sè, pha, ®é
lÖch pha, céng hëng, giao thoa... ®Òu ¸p dông h÷u hiÖu ®èi víi mäi
dao ®éng trong mäi lÜnh vùc cña VËt lý häc.
PhÇn “Dao ®éng c¬ häc” ®îc tr×nh bµy trong ch¬ng ®Çu tiªn cña
ch¬ng tr×nh VËt lý líp 12, gåm 7 bµi ë c¸c tiÕt: 1,2,3,4,5,6,7. S¸ch
gi¸o khoa tr×nh bµy néi dung theo cÊu tróc sau:
§1. Dao ®éng tuÇn hoµn vµ dao ®éng ®iÒu hßa. Con l¾c lß xo
§2. Kh¶o s¸t dao ®éng ®iÒu hßa
§3. N¨ng lîng trong dao ®éng ®iÒu hßa
§4-§5. Sù tæng hîp dao ®éng
§6-§7. Dao ®éng t¾t dÇn vµ dao ®éng cìng bøc
§Ò tµi “Dao ®éng c¬ häc” lµ ®Ò tµi then chèt cña phÇn "Dao
®éng vµ sãng". C¸c tri thøc vÒ dao ®éng c¬ häc ®îc tr×nh bµy theo
tr×nh tù:
Dao
®éng
Dao ®éng
tuÇn hoµn
Dao ®éng
tù do
Dao ®éng
®iÒu hoµ
20
Dao ®éng
t¾t dÇn
Dao ®éng
cìng bøc
- Xem thêm -