Tài liệu Xây dựng phần mềm quản lý bán hàng tại đại lý xe máy dựa trên nền tảng winform bằng ngôn ngữ c#

Khóa luận tốt nghiệp MỤC LỤC Trang MỤC LỤC .............................................................................................................................................i DANH MỤC HÌNH ẢNH ...............................................................................................................v DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................................... vii 1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................... 2 uế 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 2 H 4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................ 3 5. Dự kiến kết quả đạt được của đề tài ........................................................................... 3 tế 6. Kết cấu của đề tài ........................................................................................................ 4 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................................................5 h CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN in LÝ ...........................................................................................................................................................5 họ cK 1.1. Tổng quan về hệ thống thông tin quản lý ............................................................. 5 1.1.1. Khái niệm hệ thống thông tin quản lý ...................................................................5 1.1.2. Các loại thông tin quản lý ......................................................................................5 1.1.3. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý ......................................................................6 1.1.4. Quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý ....................................................6 ại 1.1.4.1. Khái niệm về quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý ...........................6 Đ 1.1.4.2. Giới thiệu về mô hình thác nước ........................................................................7 1.2. Ngôn ngữ lập trình C# ........................................................................................... 9 1.3. Tổng quan về nền tảng lập trình .NET Framework ......................................... 11 1.3.1. Giới thiệu về .NET Framework ...........................................................................11 1.3.2. Các thành phần của .NET Framework ................................................................12 1.3.3. Nền tảng lập trình .NET Framework 4.5 .............................................................12 1.3.3.1. Tổng quan về nền tảng .NET Framework 4.5 ..................................................12 1.3.3.2. Các tính năng của .NET Framework 4.5 ..........................................................14 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang i Khóa luận tốt nghiệp 1.4. Tổng quan về kiến trúc ADO .NET .................................................................... 15 1.5. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server ................................................................ 16 1.5.1. Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc (SQL - Structure Query Language) .....................16 1.5.1.1. Khái niệm về SQL ............................................................................................16 1.5.1.2. Đặc điểm của SQL............................................................................................16 1.5.1.3. Vai trò của SQL ................................................................................................16 1.5.2. Microsoft SQL Server .........................................................................................17 uế 1.5.2.1. Tổng quan về Microsoft SQL Server ...............................................................17 1.5.2.2. Thành phần của Microsoft SQL Server ............................................................17 H 1.6. Các phương pháp nghiên cứu, giải pháp công nghệ được ứng dụng để xây dựng tế phần mềm ..................................................................................................................... 18 1.6.1. Phương pháp lập trình hướng chức năng (Procedure – Oriented Programming)............18 h 1.6.1.1. Giới thiệu ..........................................................................................................18 in 1.6.1.2 Các khái niệm ....................................................................................................19 1.6.2. Sử dụng mô hình 3 lớp trong thiết kế ..................................................................21 họ cK CHƯƠNG 2: BÀI TOÁN QUẢN LÝ BÁN HÀNG TẠI ĐẠI LÝ XE MÁY.......................... 24 2.1. Mô tả bài toán ....................................................................................................... 24 2.2. Xác định yêu cầu ................................................................................................... 26 CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BÁN HÀNG TẠI ĐẠI LÝ XE ại MÁY .................................................................................................................................................... 27 3.1 Phân tích hệ thống Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy .................................... 27 Đ 3.1.1. Phân tích yêu cầu .................................................................................................27 3.1.1.1. Quản lý hệ thống ..............................................................................................27 3.1.1.2. Quản lý danh mục .............................................................................................27 3.1.1.3. Quản lý bán hàng ..............................................................................................27 3.1.1.4. Quản lý nhập mua .............................................................................................27 3.1.1.5. Quản lý công nợ - tồn kho đầu kỳ ....................................................................28 3.1.1.6. Thống kê báo cáo..............................................................................................28 3.1.2. Sơ đồ chức năng (BFD – Business Function Diagram) ......................................28 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang ii Khóa luận tốt nghiệp 3.1.3. Sơ đồ ngữ cảnh (Context Diagram) .....................................................................30 3.1.4. Sơ đồ luồng dữ liệu (DFD – Data Flow Diagram) ..............................................31 3.1.4.1. Sơ đồ phân rã mức 0 .........................................................................................32 3.1.4.2. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 1.0 ..........................................................33 3.1.4.3. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 2.0 ..........................................................33 3.1.4.4. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 3.0 ..........................................................34 3.1.4.5. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 4.0 ..........................................................34 uế 3.1.4.6. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 5.0 ..........................................................34 3.1.4.7. Sơ đồ phân rã mức 1 cho chức năng 6.0 ..........................................................35 H 3.1.5. Sơ đồ luồng thông tin (IFD – Information Flow Diagram) .................................35 tế 3.1.5.1. Sơ đồ luồng thông tin nhập mua.......................................................................35 3.1.5.2. Sơ đồ luồng thông tin bán hàng ........................................................................36 h 3.2 Thiết kế ................................................................................................................... 36 in 3.2.1. Thiết kế cơ sở dữ liệu ..........................................................................................36 họ cK 3.2.1.1. Xác định các thực thể và các thuộc tính của thực thể ......................................36 3.2.1.2. Sơ đồ thực thể mối quan hệ (ERD – Entity Relationship Diagram) ................39 3.2.1.3. Chuyển các mối quan hệ thành lược đồ quan hệ ..............................................39 3.2.1.4. Chuẩn hóa cơ sở dữ liệu ...................................................................................41 3.2.2. Thiết kế thuật toán ...............................................................................................47 ại 3.2.2.1. Kí hiệu sử dụng.................................................................................................47 3.2.2.2. Một số giải thuật trong chương trình ................................................................47 Đ 3.2.3. Thiết kế giao diện ................................................................................................52 3.3. Xây dựng và thử nghiệm ...................................................................................... 54 PHẦN KẾT LUẬN............................................................................................................................ 55 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................................ 57 PHỤ LỤC ............................................................................................................................................ 58 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang iii Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu (viết tắt) Diễn giải BLL Business Logic Layers (lớp logic nghiệp vụ) 2 CLR Common Language Runtime (Bộ thực thi ngôn ngữ chung) 3 CSDL Cơ sở dữ liệu 4 DAL Data Access Layers (lớp truy cập dữ liệu) 5 IDE Integrated Developement Environment (Môi trường phát triển tích hợp) 6 GTGT Giá trị gia tăng 7 KH Khách hàng 8 NCC Nhà cung cấp 9 NM Nhập mua 10 PC Phiếu chi 11 PT Phiếu thu 12 SQL Structured Query Language (ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc) 13 TT Thông tin 14 TS. Tiến sĩ Đ ại họ cK in h tế H uế 1 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang iv Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC HÌNH ẢNH Trang Hình 1.1. Mô hình thác nước ........................................................................................... 7 Hình 1.2. Kiến trúc của .NET Framework .................................................................... 11 Hình 1.3. Mô hình .NET Framework 4.5 ...................................................................... 13 Hình 1.4. Kiến trúc mô hình 3 lớp................................................................................. 21 uế Hình 3.1. Sơ đồ chức năng Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy ................................... 28 Hình 3.2. Sơ đồ chức năng Quản lý hệ thống................................................................ 29 H Hình 3.3. Sơ đồ chức năng Quản lý danh mục .............................................................. 29 tế Hình 3.4. Sơ đồ chức năng Quản lý Bán hàng .............................................................. 29 Hình 3.5. Sơ đồ chức năng Quản lý Kho....................................................................... 30 h Hình 3.6. Sơ đồ chức năng Thống kê ............................................................................ 30 in Hình 3.7. Sơ đồ ngữ cảnh hệ thống quản lý bán hàng tại đại lý xe máy ....................... 31 họ cK Hình 3.8. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 ........................................................................... 32 Hình 3.9. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 1.0 .............................................. 33 Hình 3.10. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 2.0 ............................................ 33 Hình 3.11. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 3.0 ............................................ 34 Hình 3.12. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 4.0 ............................................ 34 ại Hình 3.13. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 5.0 ............................................ 34 Đ Hình 3.14. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 6.0 ............................................ 35 Hình 3.15. Sơ đồ luồng thông tin nhập mua.................................................................. 35 Hình 3.16. Sơ đồ luồng thông tin bán hàng ................................................................... 36 Hình 3.17. Sơ đồ thực thể mối quan hệ ......................................................................... 39 Hình 3.18. Giải thuật đăng nhập .................................................................................... 47 Hình 3.19. Giải thuật cập nhật dữ liệu........................................................................... 48 Hình 3.20. Giải thuật xóa dữ liệu .................................................................................. 49 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang v Khóa luận tốt nghiệp Hình 3.21. Giải thuật nhập kho ..................................................................................... 50 Hình 3.22. Giải thuật bán hàng ...................................................................................... 51 Hình 3.23. Giao diện trang chủ ..................................................................................... 52 Hình 3.24. Giao diện hóa đơn........................................................................................ 52 Hình 3.25. Giao diện phiếu thu ..................................................................................... 53 Hình 3.26. Giao diện báo cáo tồn kho ........................................................................... 53 uế Hình 3.27. Giao diện xây dựng phần mềm trên Visial Studio 2012 ............................. 54 Đ ại họ cK in h tế H Hình 3.28. Giao diện quản lý dữ liệu trên SQL Server 2012 ........................................ 54 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang vi Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 3.1. Cấu trúc dữ liệu bảng Chứng Từ (B00DmCt) .............................................. 41 Bảng 3.2. Cấu trúc dữ liệu bảng Trạng Thái Chứng Từ (B00DocStatus) ..................... 41 Bảng 3.3. Cấu trúc dữ liệu bảng Người Dùng (B00UserList)....................................... 41 Bảng 3.4. Cấu trúc dữ liệu bảng Khách Hàng (B20Customer) ..................................... 41 Bảng 3.5. Cấu trúc dữ liệu bảng Linh Kiện (B20Item) ................................................. 42 uế Bảng 3.6. Cấu trúc dữ liệu bảng Định Mức Linh Kiện (B20ItemNorm) ...................... 42 Bảng 3.7. Cấu trúc dữ liệu bảng Kho (B20Warehouse) ................................................ 42 H Bảng 3.8. Cấu trúc dữ liệu bảng Đầu Phiếu (B30AccDoc) ........................................... 43 tế Bảng 3.9. Cấu trúc dữ liệu bảng Phiếu Chi (B30AccDocCashPayment)...................... 43 Bảng 3.10. Cấu trúc dữ liệu bảngPhiếu Thu (B30AccDocCashReceipt) ...................... 44 h Bảng 3.11. Cấu trúc dữ liệu bảng Phiếu Xuất (B30AccDocInventory) ........................ 44 in Bảng 3.12. Cấu trúc dữ liệu bảng Phiếu Nhập (B30AccDocPurchase) ........................ 44 Bảng 3.13. Cấu trúc dữ liệu bảng Hóa Đơn (B30AccDocSales) .................................. 45 họ cK Bảng 3.14. Cấu trúc dữ liệu bảng Bảng Giá (B30BizDoc) ........................................... 45 Bảng 3.15. Cấu trúc dữ liệu bảng Chi Tiết Bảng Giá (B30BizDocPriceTableDealer) . 46 Bảng 3.16. Cấu trúc dữ liệu bảng Công Nợ Đầu Kỳ (B30OpenBalance) ..................... 46 Bảng 3.17. Cấu trúc dữ liệu bảng Tồn Kho Đầu Kỳ (B30OpenInventory) .................. 46 Đ ại Bảng 3.18. Bảng kí hiệu sơ đồ thuật toán...................................................................... 47 SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang vii Khóa luận tốt nghiệp PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Những năm gần đây, ngành công nghệ thông tin đã phát triển một cách nhanh chóng và có nhiều bước tiến vượt bậc. Tuy đi sau nhiều nước, nhưng ngành công nghệ thông tin ở nước ta có tốc độ khá nhanh và đang dần dần được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Một trong những lĩnh vực đang được ứng dụng tin học hóa rất phổ biến ở nước uế ta là lĩnh vực hệ thống thông tin quản lý. Tin học hóa trong quản lý đã giúp cho các H nhà quản lý điều hành công việc một cách khoa học, chính xác và hiệu quả. Tất cả các cơ quan, công ty, tổ chức đều muốn tin học hóa vào các hoạt động quản lý của mình. tế Hiệu quả quản lý là một lĩnh vực được nhà quản lý quan tâm và điều này phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống thông tin mà cụ thể là các chương trình quản lý dựa trên in h máy tính. Nó giúp con người giải phóng sức lao động, thực hiện công việc một cách hiệu quả mà hình thức quản lý thủ công trên giấy trước đây không thể quản lý triệt để họ cK nên thường xuyên xảy ra nhầm lẫn, sai số, thất lạc số liệu gây mất thời gian, công sức mà hiệu quả mang lại không cao. Quản lý bán hàng trong các doanh nghiệp là một công việc quan trọng, đòi hỏi bộ phận quản lý phải thực hiện nhiều nghiệp vụ phức tạp. Một doanh nghiệp muốn phát ại triển khả năng sản xuất để đáp ứng nhu cầu khách hàng một cách hiệu quả nhất thì không thể thiếu một hệ thống thông tin hỗ trợ thường xuyên và kịp thời. Vì thế, việc tin học Đ hóa công tác quản lý, khai thác và điều hành kinh doanh là một đòi hỏi ngày càng cấp thiết hơn bao giờ hết. Tại các cửa hàng xe máy, hiện nay vẫn đang tồn tại cơ chế quản lý rất thủ công và chủ cửa hàng cũng như các nhân viên quản lý rất quan tâm đến vấn đề ứng dụng công nghệ tin học vào công tác quản lý nhằm giảm bớt sức lao động của con người, tiết kiệm thời gian, giúp cho công tác quản lý gọn nhẹ, đáp ứng nhanh chóng, kịp thời cho nhu cầu quản lý của mình, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh của cửa hàng. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 1 Khóa luận tốt nghiệp Chính vì những lí do trên, tác giả đã quyết định chọn đề tài: “Xây dựng phần mềm quản lý bán hàng tại đại lý xe máy dựa trên nền tảng Winform bằng ngôn ngữ C#” để làm đề tài cho khóa luận của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu * Mục tiêu tổng quát: Trên cơ sở phân tích các nghiệp vụ quản lý bán hàng và quy trình quản lý công xây dựng phần mềm Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy. H * Mục tiêu cụ thể: uế nợ tại đại lý xe máy cũng như hiểu rõ quy trình xây dựng phần mềm, tác giả tiến hành - Nghiên cứu và nắm vững các quy trình bán hàng, quy trình quản lý thông tin tế về tình hình công nợ phải trả của khách hàng đối với cửa hàng và của cửa hàng đối với nhà cung cấp. h - Nghiên cứu các công cụ, nền tảng lập trình được sử dụng để xây dựng hệ in thống: ADO .NET, C Sharp, MS SQL Server 2012. họ cK - Hiểu rõ quy trình xây dựng và phát triển hệ thống thông tin quản lý. - Xây dựng phần mềm Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: - Các quy trình quản lý bán hàng và quản lý công nợ tại đại lý xe máy. ại - Cơ chế, cách thức hoạt động của nghiệp vụ lưu trữ, quản lý bán hàng và quản Đ lý công nợ tại đại lý xe máy. - Các công cụ, nền tảng lập trình để xây dựng hệ thống: ADO .NET, C Sharp, MS SQL Server 2012. - Quy trình xây dựng, phát triển hệ thống thông tin quản lý. * Phạm vi nghiên cứu: - Không gian: Khảo sát thực tế các quy trình nghiệp vụ quản lý bán hàng và quản lý công nợ tại đại lý xe máy. - Thời gian: Từ ngày 19/01/2016 đến hết ngày 15/05/2016. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 2 Khóa luận tốt nghiệp 4. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu quy trình quản lý bán hàng, quản lý công nợ và xây dựng phần mềm quản lý bán hàng phù hợp với yêu cầu thực tế ở đại lý xe máy, tác giả đã sử dụng các phương pháp trong quá trình thực hiện đề tài: - Phương pháp thu thập thông tin: + Phương pháp quan sát: trực tiếp quan sát hệ thống quản lý bán hàng và quản lý công nợ tại đại lý xe máy, để phân tích ưu nhược điểm, các quy trình cơ bản uế đối với hệ thống quản lý công nợ. H + Phương pháp thu thập tài liệu: chủ động tìm kiếm và nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài thực hiện, để từ đó nắm vững quy định về quản lý bán hàng tế và quản lý công nợ giúp xây dựng phần mềm đạt yêu cầu. + Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn về quá trình quản lý bán hàng và in h quản lý công nợ hiện tại tại cửa hàng, cũng như yêu cầu và mong muốn của nhân viên quản lý và chủ cửa hàng trong việc quản lý bán hàng và công nợ nhằm khắc phục và họ cK xây dựng phần mền đáp ứng được nhu cầu và nguyện vọng của người sử dụng. - Phương pháp mô hình hóa: sử dụng các mô hình, sơ đồ để mô tả lại các quy trình, nghiệp vụ quản lý bán hàng và quản lý công nợ tại cửa hàng. - Phương pháp phát triển hệ thống thông tin: Dựa trên những thông tin thu được để tiến hành phân tích, thiết kế phần mềm bao gồm những chức năng chính của phần ại mềm sẽ xây dựng thông qua quá trình mô hình hóa phần mềm, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu Đ và mã hóa để đưa ra sản phẩm phần mềm phù hợp với yêu cầu. 5. Dự kiến kết quả đạt được của đề tài - Nắm vững quy trình quản lý bán hàng, quy trình quản lý công nợ của khách hàng và đối với nhà cung cấp. - Nắm rõ các công cụ, nền tảng lập trình được sử dụng để xây dựng hệ thống. - Hiểu rõ quy trình xây dựng, phát triển hệ thống thông tin quản lý. - Xây dựng phần mềm hoàn chỉnh Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 3 Khóa luận tốt nghiệp 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của khóa luận được kết cấu thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển hệ thống thông tin quản lý. Chương 2: Bài toán quản lý bán hàng tại đại lý xe máy. Đ ại họ cK in h tế H uế Chương 3: Xây dựng phần mềm Quản lý bán hàng tại đại lý xe máy. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 4 Khóa luận tốt nghiệp NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ 1.1. Tổng quan về hệ thống thông tin quản lý 1.1.1. Khái niệm hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý là hệ thống cung cấp thông tin cho công tác quản lý uế của tổ chức. Hệ thống bao gồm con người, thiết bị và quy trình thu thập, phân tích, đánh H giá và phân phối những thông tin cần thiết, kịp thời, chính xác cho những người soạn thảo các quyết định trong tổ chức. tế Hệ thống thông tin quản lý cũng là tên gọi của một chuyên ngành khoa học. h Ngành khoa học này thường được xem là một phân ngành của khoa học quản lý và quản in trị kinh doanh. Ngoài ra, do ngày nay việc xử lý dữ liệu thành thông tin và quản lý thông họ cK tin liên quan đến công nghệ thông tin, nó cũng được coi là một phân ngành trong toán học, nghiên cứu việc tích hợp hệ thống máy tính vào mục đích tổ chức. 1.1.2. Các loại thông tin quản lý Thông tin quản lý là những dữ liệu được xử lý và sẵn sàng phục vụ công tác ại quản lý tổ chức. Có 3 loại thông tin quản lý trong một tổ chức, đó là thông tin chiến Đ lược, thông tin chiến thuật, và thông tin điều hành. * Thông tin chiến lược: Là thông tin sử dụng cho chính sách dài hạn của tổ chức, chủ yếu phục vụ cho các nhà quản lý cao cấp khi dự đoán tương lai. * Thông tin chiến thuật: Là thông tin sử dụng cho chính sách ngắn hạn, chủ yếu phục vụ cho các nhà quản lý phòng ban trong tổ chức. * Thông tin điều hành: Sử dụng cho công tác điều hành tổ chức hằng ngày và chủ yếu phụ vụ cho người giám sát hoạt động tác nghiệp của tổ chức. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 5 Khóa luận tốt nghiệp 1.1.3. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý Một hệ thống thông tin quản lý được thiết kế cấu trúc tốt gồm bốn hệ thống con, đó là các hệ thống ghi chép nội bộ, hệ thống tình báo, hệ thống nghiên cứu và hệ thống hỗ trợ quyết định. * Hệ thống ghi chép nội bộ: Đảm bảo cung cấp những số liệu hiện thời, nhiều tổ chức đã phát triển những hệ thống ghi chép nội bộ tiên tiến có sử dụng máy tính để có uế thể cung cấp thông tin nhanh và đầy đủ hơn. * Hệ thống tình báo: Cung cấp cho các nhà quản lý những thông tin hàng ngày, H tình hình đang diễn ra về những diễn biến của môi trường bên ngoài. tế * Hệ thống nghiên cứu thông tin: Thu thập những thông tin liên quan đến một vấn đề cụ thể đặt ra trước tổ chức, đặc điểm của việc nghiên cứu thông tin tốt là có h phương pháp khoa học, sử dụng nhiều phương pháp, xây dựng mô hình, lượng định tỷ in lệ chi phí/lợi ích của giá trị của thông tin. họ cK * Hệ thống hỗ trợ quyết định: Gồm các phương pháp thống kê và các mô hình quyết định để hỗ trợ các nhà quản lý ban hành các quyết định đúng đắn hơn. 1.1.4. Quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý 1.1.4.1. Khái niệm về quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý ại Quy trình phát triển hệ thống là một tập hợp các hoạt động, phương pháp, thực Đ nghiệm, kết quả và các công cụ tự động hóa mà các nhân sự sử dụng để phát triển và cải thiện không ngừng hệ thống thông tin và phần mềm. Một quy trình phù hợp để phát triển hệ thống phải bảo đảm: - Hiệu quả để cho phép nhà quản lý điều chuyển nguồn lực giữa các dự án. - Tài liệu nhất quán nhằm giảm chi phí thời gian sống để bảo trì hệ thống (bởi các đội phát triển khác) về sau. - Chất lượng nhất quán xuyên suốt các dự án. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 6 Khóa luận tốt nghiệp 1.1.4.2. Giới thiệu về mô hình thác nước Để xây dựng phần mềm, tác giả lựa chọn áp dụng mô hình thác nước. Mô hình thác nước (waterfall model) là một mô hình của quy trình phát triển phần mềm, trong đó quy trình phát triển giống như một dòng chảy, với các pha được thực hiện theo trật Đ ại họ cK in h tế H uế tự nghiêm ngặt và không có sự nhảy vượt. Hình 1.1. Mô hình thác nước Nguồn: Mô hình thác nước (Waterfall model) - http://trantronglekhanh.wordpress.com Mô hình thác nước có ưu điểm là: Dễ quản lý; Thời gian hoàn thành dự án thường được dự báo với độ chính xác hơn; Các tài liệu đầu ra của từng giai đoạn cũng được xây dựng đầy đủ và hệ thống hơn là: phân tích yêu cầu, thiết kế triển khai thực hiện, kiểm thử, liên kết và bảo trì. Dựa vào mô hình thác nước trên ta sẽ có 6 bước để xây dựng 1 phần mềm: SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 7 Khóa luận tốt nghiệp Bước 1: Khảo sát tìm hiểu yêu cầu Mô tả trừu tượng các dịch vụ mà hệ thống được mong đợi phải cung cấp và các ràng buộc mà hệ thống phải tuân thủ khi vận hành. Nó chỉ có các đặc tả phẩm hạnh bên ngoài của hệ thống mà không liên quan đến các đặc tính thiết kế. Nó phải được viết sao cho người ta có thể hiểu được mà không cần một kiến thức chuyên môn đặc biệt nào. Bước 2: Phân tích các yêu cầu Bước này là bước rất quan trọng vì nó là bước đầu tiên để hình thành nên 1 phần uế mềm. Với sản phẩm phần mềm được xây dựng, việc hiểu đầy đủ các đặc điểm của nó là điều không dễ. Quá trình xác định các chức năng và các ràng buộc của phần mềm gọi là H tìm hiểu và xác định yêu cầu. Để có được điều này thì cần phải trả lời câu hỏi "cái gì? what?" chứ không phải là "như thế nào? - how?". Tìm hiểu, xác định và phân tích yêu tế cầu là bước hình thành bài toán, do vậy các yêu cầu của bài toán cần phải được tìm hiểu và phân tích theo chiều rộng (ngang) và theo chiều sâu. Vì vậy ta cần phải tìm hiểu và in bước tiếp theo. h phân tích đầy đủ các tất cả các yêu cầu một cách tối ưu nhất để dễ dàng tiến hành các họ cK Bước 3: Thiết kế phần mềm và hệ thống Xây dựng ứng dụng phần mềm là một dây chuyền các chuyển đổi, mà ở đó phân tích nhằm xác định ứng dụng sẽ thực hiện cái gì (what?) còn thiết kế nhằm để trả lời câu hỏi phần mềm cụ thể sẽ như thế nào (how?). Tức là xác định cách thức thực hiện những gì đã được đặt ra ở phần phân tích. Trong ba giai đoạn: thiết kế, cài đặt và bảo trì thì ại thiết kế là giai đoạn quan trọng nhất, chịu trách nhiệm đến 80% đối với sự thành công Đ của một sản phẩm. Quá trình thiết kế tốt là cơ sở để quản lý và giảm chi phí cho công việc bảo trì phần mềm sau này. Bước 4: Cài đặt và thử nghiệm đơn thể phần mềm Cài đặt là việc thực thi những gì đã thiết kế. Nếu trong quá trình cài đặt có xuất hiện vấn đề thì phải quay lại sửa bản thiết kế. Cài đặt là một công đoạn trong việc phát triển phần mềm và nó được xem là một hệ quả tất yếu của thiết kế. Tuy vậy, phong cách lập trình và các đặc trưng của ngôn ngữ lập trình có ảnh hưởng lớn đến chất lượng của phần mềm. Một chương trình được cài đặt tốt đem lại cho ta thuận lợi trong việc bảo trì sau này. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 8 Khóa luận tốt nghiệp Bước 5: Thử nghiệm tổng quát phần mềm Sản phẩm phần mềm được gọi là đúng nếu nó thực hiện được chính xác những tiêu chuẩn mà người thiết kế đã đặt ra. Để có một đánh giá chính xác về cấp độ đúng của phần mềm, ta phải kiểm tra chất lượng phần mềm. Như thế, kiểm tra là quá trình tìm lỗi và nó là một đánh giá cuối cùng về các đặc tả, thiết kế và mã hoá. Mục đích của kiểm tra là đảm bảo rằng tất cả các thành phần của ứng dụng ăn khớp, vận hành như Bước 6: Bảo trì và phát triển phần mềm uế mong đợi và phù hợp các tiêu chuẩn thiết kế. Bảo trì là giai đoạn cuối cùng của một chu trình phát triển phần mềm. Các chương H trình máy tính luôn thay đổi - phải mở rộng, sửa lỗi, tối ưu hoá...và theo thống kê thì bảo trì chiếm đến 70% toàn bộ công sức bỏ ra cho một dự án phần mềm. Do vậy, bảo tế trì là một hoạt động phức tạp nhưng nó lại là vô cùng cần thiết trong chu trình sống của in 1.2. Ngôn ngữ lập trình C# h sản phẩm phần mềm để đảm bảo cho phần mềm phù hợp với người sử dụng. Ngôn ngữ C Sharp (C#) được xây dựng và kiến trúc bởi Anders Hejlsberg, người họ cK đã viết nên trình biên dịch Pascal và có nhiều đóng góp cho Delphi cũng như Java. C# là một trong rất nhiều ngôn ngữ lập trình được hỗ trợ bởi .NET Framework (như C++, Java…). Có thể hiểu đơn giản đây là một trung tâm biên dịch, trong đó tất cả các ngôn ngữ được hỗ trợ bởi .NET Framework sẽ được chuyển đổi ra ngôn ngữ trung gian ại Microsoft (Microsoft Intermediate Language – MSIL) rồi từ đấy mới được biên dịch tức thời (Just in time Compiler – JIT Compiler) thành các file thực thi như exe. Một thành Đ tố quan trọng nữa trong kiến trúc .NET Framework chính là bộ thực thi ngôn ngữ chung (.NET Common Language Runtime – CLR), khối chức năng cung cấp tất cả các dịch vụ mà chương trình cần giao tiếp với phần cứng, với hệ điều hành. * Các tính năng cơ bản của ngôn ngữ lập trình C#: Ngôn ngữ C# là một ngôn ngữ được dẫn xuất từ Java, VB, C và C++, nhưng nó được tạo nên từ nền tảng phát triển hơn. Microsoft bắt đầu với công việc trong C và C++ và thêm vào những đặc tính mới để làm cho ngôn ngữ này dễ sử dụng hơn. Nhiều trong số những đặc tính này khá giống với những đặc tính có trong ngôn ngữ Java. Không SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 9 Khóa luận tốt nghiệp dừng lại ở đó, Microsoft đưa ra một số mục đích khi xây dựng ngôn ngữ này. Những mục đích này được tóm tắt như sau: - C# là ngôn ngữ đơn giản và hiện đại. - C# là ngôn ngữ hướng đối tượng. - C# là ngôn ngữ mạnh mẽ và mềm dẻo. - C# là ngôn ngữ có ít từ khóa. - C# là ngôn ngữ hướng module. uế - C# loại bỏ một vài sự phức tạp của những ngôn ngữ như Java và C++, bao gồm việc loại bỏ những macro, những template, đa kế thừa, và lớp cơ sở ảo (virtual base H class). Chúng là những nguyên nhân gây ra sự nhầm lẫn hay dẫn đến những vấn đề cho các người phát triển C++. tế - Ngôn ngữ C# đơn giản vì nó dựa trên nền tảng C và C++. Diện mạo, cú pháp, h biểu thức, toán tử và những chức năng khác được lấy trực tiếp từ ngôn ngữ C và C++, * Các ứng dụng của C# in nhưng nó đã được cải tiến để làm cho ngôn ngữ đơn giản hơn. họ cK C# có thể sử dụng để viết các kiểu ứng dụng khác nhau như: - Các ứng dụng game. - Các ứng dụng cho doanh nghiệp. - Các ứng dụng cho thiết bị di động: PC Pocket, PDA, cell phone. - Các ứng dụng quản lý đơn giản. ại - Các ứng dụng phân tán phức tạp trải rộng qua nhiều thành phố, đất nước. Đ * Các lợi ích của C# - Hỗ trợ ngôn ngữ xuyên suốt (Cross Language Support): hỗ trợ khả năng chuyển đổi dễ dàng giữa các ngôn ngữ. - Hỗ trợ các giao thức Internet chung. - Triển khai đơn giản. - Hỗ trợ tài liệu XML: các chú thích XML có thể được thêm vào các đoạn code và sau đó có thể được chiết xuất để làm tài liệu cho các đoạn code để cho phép các lập trình viên khi sử dụng biết được ý nghĩa của các đoạn code đã viết. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 10 Khóa luận tốt nghiệp 1.3. Tổng quan về nền tảng lập trình .NET Framework 1.3.1. Giới thiệu về .NET Framework .NET Framework là một nền tảng lập trình và cũng là một nền tảng thực thi ứng dụng chủ yếu trên hệ điều hành Microsoft Windows được phát triển bởi Microsoft. Các chương trình được viết trên nền .NET Framework sẽ được triển khai trong môi trường phần mềm (ngược lại với môi trường phần cứng) được biết đến với tên Common Language Runtime (CLR). Môi trường phần mềm này là một máy ảo trong đó cung cấp và các xử lý lỗi ngoại lệ (exception handling). uế các dịch vụ như an ninh phần mềm (security), quản lý bộ nhớ (memory management), H .NET Framework bao gồm tập các thư viện lập trình lớn, và những thư viện này hỗ trợ việc xây dựng các chương trình phần mềm như lập trình giao diện; truy cập, kết tế nối cơ sở dữ liệu; ứng dụng web; các giải thuật, cấu trúc dữ liệu; giao tiếp mạng... CLR h cùng với bộ thư viện này là 2 thành phần chính của .NET Framework. in .NET Framework đơn giản hóa việc viết ứng dụng bằng cách cung cấp nhiều thành phần được thiết kế sẵn, người lập trình chỉ cần học cách sử dụng và tùy theo sự họ cK sáng tạo mà gắn kết các thành phần đó lại với nhau. Nhiều công cụ được tạo ra để hỗ trợ xây dựng ứng dụng .NET, và IDE (Integrated Developement Environment – Môi trường Đ ại phát triển tích hợp) được phát triển và hỗ trợ bởi chính Microsoft là Visual Studio. Hình 1.2. Kiến trúc của .NET Framework Nguồn: .Net Framework: 10 năm nhìn lại - http://www.pcworld.com.vn SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 11 Khóa luận tốt nghiệp 1.3.2. Các thành phần của .NET Framework - Bộ thực thi ngôn ngữ chung (Common Language Runtime - CLR): là trung tâm điểm của .NET Framework. Đây là một hầm máy để chạy các tính năng của .NET. Trong .NET, tất cả mọi ngỗ ngữ lập trình đều được biên dịch ra Microsoft Intermediate Language (IT). Do bắt buộc mọi ngôn ngữ đều phải dùng các loại kiểu dữ liệu nên CLR có thể kiểm soát mọi giao diện, gọi giữa các thành phần và cho phép các ngôn ngữ có uế thể tích hợp với nhau một cách thông suốt. - Các lớp cơ sở (The Base Classes): Các lớp cơ sở cho chúng ta những đặc tính H của runtime và cung cấp những dịch vụ cấp cao khác mà những người lập trình đòi hỏi tế thông quan namespace. Namespace là một cách đặt tên để giúp sắp đặt các lớp ta dùng trong chương trình một cách thứ tự để dễ tìm kiếm chúng. Tất cả các mã trong .NET h bằng C# hay một ngôn ngữ nào khác đều được chứa trong namespace. in - ASP .NET: là một khung lập trình được xây dựng trên bộ thực thi ngôn ngữ họ cK chung (CLR) và được sử dụng trên một máy chủ phục vụ để tạo ra các ứng dụng web mạnh. Web Form của ASP .NET cho phép xây dựng các giao diện người dùng Web động một cách hiệu quả. Các dịch vụ của ASP .NET cung cấp những khối hợp nhất cho việc xây dựng các ứng dụng trên nền tảng web phân tán. Những dịch vụ web dựa trên các chuẩn Internet mở. Bộ thực thi ngôn ngữ chung CLR cung cấp sự hỗ trợ dựng sẵn ại để tạo và đưa ra những dịch vụ web thông qua việc sử dụng một khái niệm trừu tượng Đ hóa lập trình phù hợp và thân thiện với nhà phát triển cho cả Web form và Visual basic. 1.3.3. Nền tảng lập trình .NET Framework 4.5 1.3.3.1. Tổng quan về nền tảng .NET Framework 4.5 Microsoft .NET Framework 4.5 là một trong những phần mềm hỗ trợ giúp máy tính chạy được các ứng dụng, lập trình nhanh nhạy hơn bao giờ hết. Ưu điểm vượt trội của .NET Framework 4.5 đó là khả năng tạo nên môi trường lập trình mạnh mẽ, tạo liên kết dữ liệu rộng lớn cho người sử dụng máy tính. SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 12 h tế H uế Khóa luận tốt nghiệp in Hình 1.3. Mô hình .NET Framework 4.5 họ cK Nguồn: Microsoft .NET framework 4.5 - http://www.dotnet-tricks.com/ Hiện nay Microsoft .NET Framework 4.5 có khả năng cung cấp nền tảng và môi trường lập trình cho các lập trình viên làm việc với nó, nó hỗ trợ truy cập và kết nối cơ sở dữ liệu người dùng một cách nhanh chóng và chính xác, nó bao gồm phần lớn thư viện mã của các giải pháp phổ biến để lập trình các vấn đề được nêu ra trước đó và một ại máy ảo để giúp người dùng quản lý việc thực hiện các chương trình bằng văn bản cho Đ chương trình khung... mà không cần tới những công cụ test phức tạp nào khác. Microsoft .NET Framework 4.5 bao gồm hai thành phần chính: môi trường thực thi cho các ứng dụng (CLR), đó là động cơ thực hiện xử lý các ứng dụng đang chạy, và NET Framework Class Library, cung cấp một thư viện các thử nghiệm và lập trình, sử dụng lại mã mà các nhà phát triển có thể gọi từ các ứng dụng riêng của họ. Phiên bản mới nhất của Microsoft .NET Framework cải tiến về chức năng với khả năng tương thích tốt hơn, có độ linh hoạt với nhiều ứng dụng hiện nay. Phiên bản này cũng bổ sung các hàm APIs cho ứng dụng ASP.NET, tính năng workflow… SVTH: Nguyễn Thị Yến Nhi Trang 13