Tài liệu Vài nét về rừng xà nu và các đề bài thường gặp

Vài nét về Rừng xà nu và các đề bài thường gặp Published on 12/08,2010 Vài nét về Rừng xà nu và các đề bài thường gặp “Rừng xà nu” – Nguyễn Trung Thành 1. Ý nghĩa văn bản: (các b ạ n nên nh ớ đ ủ ý đ ể v ận d ụ ng vào ph ầ n m ở và k ế t bài nhé, nhi ều b ạn đôi khi ch ủ quan l ại không đáp ứ ng đ ủ yêu c ầ u c ủ a bài vi ế t do thi ế u nh ững ý này) Ng ợ i ca tinh th ầ n b ấ t khu ất, s ứ c m ạ nh qu ật kh ởi c ủa đ ồng bào các dân t ộ c Tây Nguyên nói riêng, đ ất n ước và con ng ười Vi ệt Nam nói chung trong cu ộc đ ấu tranh gi ải phóng dân t ộc và kh ẳng đ ị nh chân lí c ủ a th ờ i đ ạ i: đ ể gi ữ gìn s ự s ống c ủa đ ất n ước và nhân dân, không có cách nào khác là ph ải cùng nhau đ ứng lên c ầm vũ khí ch ố ng l ạ i k ẻ thù. 2. Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn “R ừ ng xà nu”. Nhà văn có th ể đ ặ t tên cho tác ph ẩm là “Làng Xô-man” hay “Tnú”nhân v ậ t chính c ủ a truy ệ n nh ư ng n ếu nh ư v ậy truy ện s ẽ m ất đi tính khái quát và g ợ i m ở. “R ừ ng xà nu”- Tên tác ph ẩ m ch ứa đ ự ng đ ược c ảm xúc c ủa nhà văn và linh h ồ n t ư t ưở ng ch ủ đ ề c ủa tác ph ẩm. “R ừ ng xà nu” g ợ i khí v ị khó quên c ủa núi r ừng Tây NguyênS ứ c s ố ng b ấ t di ệ t c ủ a cây và tinh th ần b ất khu ất c ủa con ng ười. Nh ư v ậ y, nhan đ ề “R ừ ng xà nu” v ừ a mang ý nghĩa th ực (nh ữ ng đ ặ c đi ể m và s ứ c s ố ng b ất di ệ t c ủ a loài cây xà nu) v ừa mang ý nghĩa t ượ ng tr ư ng (con ng ườ i làng Xô Man kiên c ường, b ất khu ấ t). Hai ý nghĩa này hòa quy ệ n v ừa làm n ổi b ật hình t ượng sinh đ ộ ng c ủ a cây xà nu v ừ a đ ư a l ạ i không khí Tây nguyên đ ậm đà cho tác ph ẩ m. ( các b ạ n chú ý v ấ n đ ề này có th ể đ ượ c ra trong ph ần tái hi ện ki ến th ứ c nhé, d ự a trên s ườ n ý trên mà m ọ i ng ười thêu d ệt thêm các ý vào. Ngoài ra, đ ể bài vi ế t thêm ph ần thuy ết ph ục, sau ph ần m ở bài ho ặ c g ầ n đ ế n k ế t bài, tùy cách mà b ạn vi ết, trong các đ ề dài liên quan đ ế n "R ừ ng xà nu", các b ạn có th ể nêu vài ý này) 3. Đề tham khảo: Đề 1: Phân tích ý nghĩa hình tượng cây xà nu, rừng xà nu trong truyện ngắn “Rừng xà nu”. (Ý nghĩa t ượ ng tr ư ng: cây xà nu có s ức ch ịu đ ựng ghê g ớm và s ức s ố ng mãnh li ệ t t ượ ng tr ư ng cho s ức s ống c ủ a dân làng Xô Man và nhân dân Tây nguyên b ất khu ất; cây xà nu ham ánh n ắng m ặt tr ời, phóng lên r ấ t nhanh…. T ượ ng tr ưng cho lòng khát khao t ự do, luôn h ướ ng v ề cu ộ c s ố ng t ự do c ủ a ng ườ i dân làng Xô Man). * Tham kh ả o : Đây là m ộ t sáng t ạ o ngh ệ thu ậ t đ ộ c đáo c ủ a nhà văn. Hình t ượng cây xà nu - r ừ ng xà nu n ổ i b ật, xuyên su ốt tác ph ẩm, v ừa mang ý nghĩa th ự c, v ừ a mang ý nghĩa t ượng tr ưng. + Cây xà nu được miêu tả cụ thể, gắn bó với con người Tây Nguyên: - Cây xà nu hi ệ n lên trong tác ph ẩm tr ước h ết nh ư m ột loài cây đ ặc thù, tiêu bi ể u c ủ a mi ề n đ ất Tây Nguyên. M ở đ ầu và k ết thúc tác ph ẩ m cũng b ằ ng hình ả nh c ủ a cây xà nu à Cây xà nu, r ừng xà nu nh ư chính dân làng Xôman, nh ư ng ười dân Tây Nguyên n ơi núi r ừng trùng đi ệ p. - Cây xà nu g ắ n bó thân thi ết v ới cu ộc s ống ng ười dân Tây Nguyên trong sinh ho ạ t hàng ngày, trong kí ức c ủa ng ười Xô man, trong đ ấu tranh ch ố ng gi ặ c; là lá ch ắ n b ảo v ệ làng Xô man tr ước đ ạn pháo gi ặ c. . + Cây xà nu tượng trưng cho phẩm chất và số phận con người Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mỹ. - Th ươ ng tích mà r ừ ng xà nu ph ải gánh ch ịu do đ ại bác c ủa k ẻ thù g ợ i nghĩ đ ế n nh ữ ng m ấ t mát đau th ương mà đ ồ ng bào Xôman đã ph ả i tr ả i qua trong th ờ i kì cách m ạng mi ền Nam b ị kh ủng b ố kh ốc li ệ t. . - Trong bom đ ạ n chi ế n tranh, th ương tích đ ầy mình cây xà nu v ẫn hiên ngang v ươ n lên m ạ nh m ẽ nh ư ng ườ i dân Tây Nguyên kiên c ườ ng b ấ t khu ấ t, không khu ất ph ụ c tr ướ c k ẻ thù. . - Cây xà nu r ắ n r ỏ i, ham ánh n ắ ng m ặt tr ời t ự a nh ư ng ườ i Xô man chân th ậ t, m ộ c m ạ c, phóng khoáng yêu cu ộc s ống t ự do. - R ừ ng xà nu b ạ t ngàn, r ừ ng xà nu trùng trùng l ớp l ớp các th ế h ệ n ố i ti ế p cũng chính là th ể hi ệ n s ự g ắn bó, s ức m ạnh đoàn k ết và s ự n ố i ti ế p b ấ t t ậ n c ủ a các th ế h ệ , g ợ i liên t ưởng đ ến s ức s ống vô t ận, b ề n b ỉ , b ấ t di ệ t c ủ a con ng ườ i Xô man ( Chú ý k ế t c ấ u vòng tròn : M ở đ ầ u, k ế t thúc là hình ả nh c ủ a r ừ ng xà nu, cùng v ới s ự tr ở v ề c ủ a Tnú sau ba năm xa cách) - R ừ ng xà nu t ạ o thành m ột b ức t ườ ng v ữ ng ch ắ c hiên ngang tru ớ c bom đ ạ n cũng là bi ể u tr ưng cho s ứ c m ạ nh đoàn k ế t c ủ a ng ườ i dân Tây Nguyên khi ế n k ẻ thù ph ả i ki ếp s ợ. (0,5 đi ểm) + Kết luận: - Cây xà nu t ượ ng tr ư ng cho s ố ph ận đau th ương và ph ẩm ch ất anh hùng c ủ a dân làng Xô man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung trong cu ộ c kháng chi ế n ch ố ng Mĩ. - Đ ượ c xây d ự ng v ớ i c ả m h ứ ng s ử thi hoành tráng, bút pháp lãng m ạ n. - K ế t tinh giá tr ị t ư t ưở ng và ngh ệ thu ật c ủ a tác ph ẩm. Đề 2: Phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật trong thiên truyện “Rừng xà nu”. * G ợ i ý làm bài: Chú ý đ ề yêu c ầu phân tích ngh ệ thu ật xây d ựng nhân v ậ t ch ứ không yêu c ầ u phân tích m ột nhân v ật c ụ th ể nào. Vì th ế khi vi ế t bài c ầ n ch ỉ ra h ệ th ống nhân v ật trong truy ện có đ ặc đi ể m gì? H ệ th ố ng nhân v ật ấ y có ý nghĩa gì trong vi ệc th ực hi ện ch ủ đ ề t ư t ưở ng? Ho ặ c phân tích d ụ ng ý c ủ a nhà văn trong vi ệc xây d ự ng m ộ t h ệ th ố ng nhân v ật nh ư th ế. Nhân v ậ t chia làm hai lo ại: - Chính di ệ n: ng ườ i dân làng Xô Man và cán b ộ cách m ạng bao g ồm: C ụ M ế t, Tnú, Mai, Dít, anh Quy ết, bé Heng, anh Brôi. - Ph ả n di ệ n: b ọ n gi ặ c mà tiêu bi ể u nh ất là th ằng D ục. Cách xây d ự ng nhân v ật nh ư th ế có hai ý nghĩa: - M ộ t là: t ạ o nên th ế t ương ph ả n đ ố i ch ọi gi ữa hai tuy ến nhân v ật nh ư hai l ự c l ượ ng tiêu bi ể u cho chính nghĩa và phi nghĩa, s ự tàn b ạo và lòng nhân ái, s ự h ủ y di ệ t và s ự s ống b ất di ệt - Hai là: L ớ p nhân v ật chính di ệ n r ất nhi ều th ế h ệ, sát cánh bên nhau, n ố i ti ế p nhau h ế t l ớp này đ ế n l ớp khác t ương ứng v ới hình ả nh r ừ ng xà nu trùng trùng đi ệp đi ệp tràn đ ầy s ức s ống… Cách xây d ự ng nhân v ật nh ư trên đã làm n ổi b ật đ ược ch ủ đ ề t ư t ưở ng c ủ a truy ệ n. N ổ i b ậ t lên trong t ậ p th ể nhân v ật ấy chính là nhân v ật Tnú, m ột nhân v ậ t đ ộ c đáo giàu ch ấ t s ử thi v ớ i nh ữ ng ph ẩm ch ất tiêu bi ểu cho m ộ t dân t ộ c anh hùng. Đó là m ột con ng ười: - Gan góc, táo b ạ o, trung th ự c, bi ết v ượt lên m ọ i đau đ ớ n và bi k ị ch cá nhân đ ể quy ế t tâm ra đi tr ả thù cho quê h ương và gia đình. - Có tinh th ầ n k ỉ lu ậ t cao. - Giàu lòng yêu th ương đ ố i v ớ i m ọ i ng ười… Ngoài Tnú, các nhân v ật chính di ện khác nh ư c ụ M ết tr ầm ngâm, l ừ ng l ữ ng nh ư cây c ổ th ụ , tiêu bi ể u cho s ức m ạnh tinh th ần và v ật ch ấ t có tính truy ề n th ố ng c ủ a dân t ộc Tây Nguyên đ ến v ẻ đ ẹp m ảnh mai, hi ề n di ệ u nh ư ng đ ầ y c ứ ng r ắ n, kiên quy ết c ủa Dít nh ư m ột h ậu thân trự ti ế p c ủ a Mai; bé Heng nh ư cây xà nu m ới l ớn, tuy còn non tr ẻ nh ư ng đã cho ng ườ i đ ọ c th ấ y hình ả nh c ủa cây xà nu v ạm v ỡ tràn đ ầ y s ứ c s ố ng c ủ a ngày mai. Đề 3: Phân tích tính chất sử thi đậm đà trong thiên truyện “Rừng xà nu”. * G ợ i ý làm bài: Trướ c h ế t c ầ n tìm hi ể u khái ni ệ m tính s ử thi trong tác ph ẩ m văn h ọ c, sau đó phân tích c ụ th ể các ph ương di ện nh ư: đ ề tài, ch ủ đ ề , h ệ th ố ng nhân v ật, b ứ c tranh thiên nhiên, ngôn ng ữ tr ầ n thu ậ t… đ ể minh h ọ a cho tính ch ất s ử thi đã nêu. Thiên truy ệ n mang đ ậ m tính s ử thi đi ều đó th ể hi ện ở: - V ề đ ề tài- ch ủ đ ề : truy ệ n vi ế t v ề cu ộ c đ ấu tranh cách m ạng, vùng lên không ch ị u s ố ng qùy c ủ a buông làng, nh ưng nh ằm ca ng ợi và nêu lên s ứ c m ạ nh qu ậ t kh ở, tinh th ần và ý chí không gì d ập t ắt n ổi c ủ a m ộ t Tây Nguyên b ấ t khu ất. - Hình t ượ ng nhân v ật ở đây cũng đ ược hai thác và xây d ựng b ằng nh ữ ng tính cách và ph ẩ m ch ấ t kì vĩ, m ạ nh m ẽ . Đó là c ụ M ế t, s ừ ng s ữ ng uy nghi nh ư m ộ t cây đ ạ i th ụ : Tnú và t ập th ể dân làng Xô Man đoàn k ế t m ộ t lòng, giàu dũng khí. H ọ là nh ững ng ười tiêu bi ểu cho c ộ ng đ ồ ng, s ố ng ch ế t vì c ộ ng đ ồng dân t ộc. - B ứ c tranh thiên nhiên ở đây cũng đ ược mô t ả th ật hùng vĩ, hoành tráng. Đó là hình ả nh r ừ ng xà nu b ạt ngàn “ ưỡn t ấm ng ực l ớn c ủa mình ra che ch ở cho làng”, nh ững c ảnh “su ốt đêm nghe c ả r ừng Xô Man ào ào rung đ ộ ng, vì l ử a cháy kh ắp r ừng…” - Ngôn ng ữ “R ừ ng xà nu” đ ược vi ết v ớ i m ột gi ọng say mê mà r ất trang tr ọ ng, t ạ o nên ch ất th ơ, hùng tráng, dào d ạt. Đề 4: Phân tích hình tượng nhân dân làng Xô Man : Được miêu tả tương ứng với rừng cây xà nu qua nhiều thế hệ, thể hiện sự nối tiếp và trưởng thành của nhân dân Tây Nguyên trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước. a) Cụ Mết : Là th ế h ệ đi tr ướ c, tham gia ch ống gi ặc t ừ th ời ch ống Pháp - Là cây xà nu đ ạ i th ụ c ủ a làng Xô man (đ ược miêu t ả qua dáng v ẻ, cách nói, b ả n lĩnh, t ấm lòng yêu th ương đ ối v ới dân làng, đ ối v ới quê h ươ ng…) à Hình ả nh bi ể u t ượ ng bi ể u t ượ ng cho s ứ c m ạnh tinh th ần có tính truy ề n th ố ng, c ộ i ngu ồ n c ủ a các dân t ộc Tây Nguyên. - Là linh h ồ n c ủ a cu ộ c chi ế n đ ấ u, là g ạch n ối gi ữa Đ ảng và dân làng đ ế n v ớ i Cách m ạ ng ; v ữ ng vàng, gan góc trong đ ấu tranh ; yêu th ươ ng chăm sóc th ế h ệ t ươ ng lai ; yêu qêu h ươ ng, t ự hào v ề quê h ươ ng c ủ a mình…) à C ụ M ế t tiêu bi ể u cho th ế h ệ già làng trong cu ộc đ ấu tranh c ủa dân t ộ c. b) Nhân vật Tnú: Đ ượ c tác gi ả t ậ p trung kh ắ c h ọ a tính cách l ẫn s ố ph ậ n, mang ý nghĩa tiêu bi ể u cho s ố ph ận và con đ ường gi ải phóng c ủ a nhân dân Tây Nguyên. * S ố ph ậ n: - Nh ỏ : m ồ côi c ả cha l ẫ n m ẹ , s ống nh ờ vào s ự c ưu mang đùm b ọc c ủ a dân làng - Trưở ng thành: S ố ph ậ n c ủ a Tnú gi ố ng nh ư s ố ph ận c ủ a ng ười làng Xô man: · Có gia đình, v ợ , con nh ưng đ ề u b ị gi ặc sát h ại dã man. · B ả n thân Tnú cũng mang th ươ ng tích trên thân th ể- h ậu qu ả c ủ a nh ữ ng đòn tra t ấ n c ủ a k ẻ thù: t ấm l ư ng l ằn ngang d ọc, bàn tay c ụ t m ườ i ngón. * Ph ẩ m ch ấ t: - Là m ộ t chú bé gan góc, táo b ạo, trung th ực, trung thành v ới Cách m ạ ng (gi ặ c kh ủ ng b ố dã man v ẫn cùng Mai hăng hái vào r ừng nuôi cán b ộ , quy ế t tâm h ọ c t ậ p đ ể làm cán b ộ, gan d ạ dũng c ảm khi làm giao liên, b ị gi ặ c b ắ t, b ị tra t ấn, quy ết không khai, ch ỉ tay vào b ụ ng C ộ ng s ả n ở đây… ). Khi l ớ n lên, Tnú tr ở thành ng ười lãnh đ ạo dân làng Xô man bình tĩnh v ững vàng ch ống M ỹ Di ệm. - Yêu th ươ ng v ợ con, dân làng và quê h ương (Ch ứ ng ki ế n c ả nh v ợ con b ị k ẻ thù hành h ạ , bi ế t là th ất b ại, anh v ẫn xông ra c ứu. Xa làng Tnú nh ớ làng, nh ớ âm thanh và nh ịp đi ệu sinh ho ạt c ủa làng ; khi v ề , anh nh ớ t ấ t c ả m ọ i ng ườ i…). - Bi ế t v ượ t lên m ọ i đau đ ớ n và bi k ị ch cá nhân đ ể dũng c ả m chi ế n đ ấ u, tr ả thù cho quê h ươ ng và gia đình (Khi xông ra c ứu v ợ con, anh b ị b ắ t, b ị đ ố t m ườ i đ ầ u ngón tay, Tnú quy ết không kêu van à ti ế ng thét c ủ a anh tr ở thành hi ệ u l ệnh cho dân làng gi ết gi ặc. Dù m ấ t v ợ con, dù hai bàn tay m ỗ i ngón ch ỉ còn hai đ ốt, Tnú v ẫn nén đau th ươ ng, tham gia l ự c l ượ ng vũ trang đ ể góp ph ần gi ải phóng quê h ươ ng…). - Có tinh th ầ n k ỷ lu ậ t cao : Ba năm đi b ộ đ ộ i, dù nh ớ làng nh ư ng đ ượ c phép c ấp trên m ớ i dám v ề thăm làng. Khi đ ược v ề thăm làng, dù r ấ t l ư u luy ế n song anh ch ấp hành đúng qui đ ịnh, ở l ại m ộ t đêm r ồ i ra đi… * Tác gi ả đ ặ c bi ệ t miêu t ả đôi bàn tay c ủa Tnú, gây ấn t ượng sâu s ắ c và đ ậ m nét, qua đó hi ệ n lên c ả cu ộ c đ ờ i và tính cách nhân v ậ t (bàn tay khi còn lành l ặ n là bàn tay trung th ực, tình nghĩa: C ầm ph ấ n h ọ c ch ữ , c ầ m đá mài giáo, đ ặt lên b ụ ng khi b ị tra t ấn, c ầm tay Mai; v ớ i hai bàn tay không xông ra c ứu v ợ con – Bàn tay b ị gi ặc đ ốt c ụ t, tr ở thành mu ờ i ng ọ n đu ố c tr ở thành ch ứ ng tích t ội ác c ủa k ẻ thù – Bàn tay còn hai đ ốt v ẫ n c ầm đ ược súng đ ể b ảo v ệ quê h ươ ng…). Tóm lại : - Tnú là nhân v ật có tính ch ất s ử thi: s ố ph ận và ph ẩm ch ất c ủa anh tiêu bi ể u cho con ng ườ i Xô man nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung. - C ả m h ứ ng, gi ọ ng đi ệ u ch ủ đ ạo là ca ng ợi. - Làm phong phú thêm chân dung con ng ười Vn anh hùng trong kháng chi ế n ch ố ng Mĩ. c) Dít: Cùng v ớ i Tnú là đ ạ i di ệ n cho th ế h ệ thanh niên, là l ực l ượng chi ến đ ấ u chính c ủ a dân làng- nh ững cây xà nu đã tr ưởng thành. - Ph ẩ m ch ấ t gan d ạ , dũng c ả m. - Tôn tr ọ ng k ỉ lu ậ t. d) Bé Heng: Đ ạ i di ệ n cho th ế h ệ măng non s ẵn sàng ti ếp b ước cha anh. R ất háo h ứ c tham gia đánh gi ặ c, r ất thông thu ộc, t ự hào v ề tr ận đ ịa c ủa dân làng. Mai, Dít, bé Heng…là (s ự dũng c ảm c ủa Mai, s ự bình tĩnh, v ững vàng c ủ a Dít và s ự l ạ c quan trong sáng c ủa bé Heng). Tóm lại: Các th ế h ệ nhân dân Xôman ti ếp n ố i trong cu ộc chi ến đ ấu, càng v ề sau càng l ớ n m ạ nh. Nhà văn đã xây d ựng đ ược h ệ th ống nhân v ậ t tiêu bi ể u, có tác d ụ ng làm n ổi b ật ch ủ nghĩa anh hùng cách m ạ ng c ủ a nhân dân Tây Nguyên trong kháng chi ến ch ống M ỹ. Đề 5: Phân tích phẩm chất anh hùng của các nhân vật trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành. Cụ Mết: Là c ộ i ngu ồ n, là l ị ch s ử , “là Tây Nguyên c ủa th ời Đ ấ t n ướ c đ ứ ng lên còn tr ườ ng t ồn cho đ ến hôm nay”. C ụ nh ư m ộ t nhân v ậ t huy ề n tho ạ i t ừ hình dáng cho đ ến tính cách: qu ắ c th ư ớ c nh ư xưa, râu dài t ớ i ng ự c và v ẫ n đen bóng, m ắt sáng x ế ch ng ượ c, ở tr ầ n, ng ự c căng nh ư m ộ t cây xà nu l ớ n. M ộ t con ng ườ i tr ầ m tĩnh, sáng su ố t, b ề n b ỉ và v ữ ng chãi. Ngôn ng ữ : cách nói c ủ a c ụ cũng khác l ạ (không bao gi ờ khen t ốt, lúc v ừ a ý nh ấ t cũng ch ỉ nói đ ượ c). T ấ m lòng c ủ a c ụ v ớ i buôn làng, v ớ i Tnú, v ớ i cách m ạ ng là t ấ m lòng thu ỷ chung, c u mang đùm b ọ c, tình nghĩa. C ụ M ế t là khuôn m ẫ u c ủ a ng ờ i già Tây Nguyên, yêu buôn làng, yêu n ướ c, yêu cách m ạ ng, tu ổ i cao chí càng cao. Hình ảnh c ụ còn s ống mãi v ớ i câu nói b ấ t h ủ : “Chúng nó đã c ầm súng, mình ph ải c ầm giáo”. Tnú: Cu ộ c đ ờ i Tnú đã ph ả i tr ả i qua bao th ử thách kh ốc li ệt t ừ thu ở ấ u th ơ . Anh đã đ ượ c hoàn c ả nh hun đúc thành m ột con ng ườ i có nhi ề u ph ẩ m ch ấ t đáng quý. Tnú có ch ữ , có văn hoá, l ạ i s ớ m đ ượ c giác ng ộ cách m ạ ng, m ộ t con ng ườ i gan góc, trung th ự c.Dũng c ảm, kiên c ườ ng, trung thành v ớ i cách m ạ ng. Ngoài tình thư ơ ng v ợ con, Tnú còn là ng ư ờ i n ặ ng tình v ớ i buôn làng. Tnú cũng ch ị u bao đau th ư ơ ng d ướ i bàn tay t ộ i ác c ủ a k ẻ thù. Cu ộ c đ ờ i Tnú là m ộ t minh ch ứ ng hùng h ồn r ằng: “ph ải dùng b ạo l ực cách m ạ ng đ ể ch ố ng l ạ i b ạ o l ự c ph ả n cách m ạng”. Dít: Có v ẻ đ ẹ p tr ẻ trung, trong sáng. Gan góc, dũng c ảm. M ộ t cán b ộ Đ ả ng tr ẻ , có năng l ự c, nghiêm túc, tình c ảm trong sáng, cao đ ẹ p. Phác ho ạ thành công m ộ t t ập th ể nhân v ật anh hùng, Nguy ễn Trung Thành đã làm nên thành công c ủa R ừ ng xà nu . H ọ là hi ệ n thân c ủ a nh ữ ng ph ẩ m ch ấ t anh hùng, đ ẹ p đ ẽ c ủ a các th ế h ệ nhân dân, t ượ ng trng cho các th ế h ệ ti ế p n ố i nhau c ủ a dân làng Xô Man. Thông qua h ệ th ố ng nhân v ật đó, tác gi ả đã th ể hi ện sinh đ ộng và ngh ệ thu ậ t quy lu ậ t: có áp b ức có đ ấu tranh, m ột chân lí c ủa cách m ạ ng mi ề n Nam: “chúng nó đã c ầm súng, mình ph ải c ầm giáo”. Đề 6 : Phân tích câu nói của cụ già Mết: “Nghe rõ chưa, các con, rõ chưa. Nhớ lấy, ghi lấy. Sau này tau chết rồi, bay còn sống phải nói lại cho con cháu: chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo !” a.Ý nghĩa c ủ a câu nói: Ph ả i c ầ m vũ khí c ủ a mình khi k ẻ thù đã c ầm vũ khí Ph ả i s ử d ụ ng b ạ o l ự c c ủ a chính nghĩa đ ể đáp l ại b ạo l ực phi nghĩa c ủ a quân thù. b)S ự th ể hi ệ n qua hình t ượ ng: S ẽ ra sao n ế u k ẻ thù đã c ầ m súng mà ta ch a k ị p c ầ m l ấ y giáo ? Khi đó ta v ẫ n có th ể có lí t ưở ng cách m ạ ng, chí trung kiên, lòng căm thù, s ứ c m ạ nh và tinh th ầ n dũng c ảm, nh ư Tnú đã t ừ ng có. Nh ư ng ta s ẽ không th ể b ả o v ệ đ ượ c h ạ nh phúc, tình yêu. Cũng nh ư Tnú đã không th ể b ả o v ệ đ ượ c m ẹ con Mai, và bàn tay anh còn b ị k ẻ thù dùng nh ự a xà nu thiêu cháy. Và s ẽ ra sao khi ta c ầ m vũ khí đ ứng lên: Cu ộ c kh ở i nghĩa hùng tráng s ẽ th ắng l ợi. Nh ư làng Xô man đã chi ế n th ắ ng trong ti ế ng chiêng vang tr ời và ánh l ửa. S ự s ống s ẽ b ảo t ồn và phát tri ể n. Mai và đ ứa con nh ư s ẽ tái sinh trong Dít và bé Heng. K ẻ thù s ẽ ph ả i đ ề n t ộ i ác. Tnú s ẽ có th ể di ệt gi ặc - tên đ ồn tr ưở ng - b ằ ng chính bàn tay đã b ị k ẻ thù đ ốt cháy. c) Giá trị Đây là câu chuy ệ n c ủ a m ộ t ng ườ i, m ộ t làng. Nh ư ng đ ặ t vào hoàn c ả nh R ừ ng xà nu đ ượ c vi ế t ra, thì đó cũng là câu chuy ện c ủa m ột th ờ i đ ạ i, m ộ t đ ấ t n ướ c, m ộ t cu ộ c cách m ạ ng. Và có th ể còn lâu b ền, l ớ n lao h ơ n th ế n ữ a. Nh ư v ậ y, đây là chân lí mang t ầ m l ịch s ử. Vì l ẽ đó, nhà văn đã đ ể cho nó đ ượ c nói lên b ằ ng gi ọ ng nói thiêng liêng, nh ư đ ể mãi mãi kh ắ c sâu vào kí ứ c.