Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia hå chÝ minh
SAI KHAM MOUNMANIVONG
VÊn ®Ò gi¸o dôc lý luËn m¸c - lªnin cho häc viªn
hÖ cao cÊp ë c¸c trêng chÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh
níc céng hßa d©n chñ nh©n d©n lµo hiÖn nay
Chuyªn ngµnh: Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ
chñ nghÜa duy vËt lÞch sö
M· sè:
62 22 80 05
Tãm t¾t luËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc
Hµ néi - 2014
C«ng tr×nh ®îc hoµn thµnh t¹i
Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh
Ngêi híng dÉn khoa häc: PGS. TS TrÇn V¨n Phßng
Ph¶n biÖn 1:.........................................................
.........................................................
Ph¶n biÖn 2:.........................................................
.........................................................
Ph¶n biÖn 3:.........................................................
.........................................................
LuËn ¸n sÏ ®îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Häc viÖn,
häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh
Vµo håi ..... giê....., ngµy ..... th¸ng ..... n¨m 201....
Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i Th viÖn Quèc gia vµ
Th viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. Sai Kham Moun Ma Ni Vong, “Một số vấn đề về giáo dục lý luận
Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các trường Chính trị và
Hành chính Lào hiện nay”, Tạp chí Kor Sang Phak (Xây dựng
Đảng), Lào, số 137, 2013.
2. Sai Kham Moun Ma Ni Vong, “Giảng dạy lý luận Mác - Lênin tại
các trường Chính trị và Hành chính Lào hiện nay”, Tạp chí lý luận
chính trị, số 5, 2013.
1
Më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
§¹i héi lÇn thø VII (2001) cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch m¹ng Lµo tiÕp
tôc kh¼ng ®Þnh sù trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin, kh¼ng ®Þnh sù
lùa chän con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë Lµo lµ ®óng ®¾n. §¹i héi
VIII (2006), IX (2011) cña §¶ng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, vai trß
vµ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin trªn ph¹m vi thÕ giíi.
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng Nh©n d©n C¸ch
m¹ng Lµo lµ kim chØ nam cho c¸ch m¹ng Lµo.
C¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ Nh©n
d©n Lµo ®Òu cã nhiÖm vô ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé, c«ng chøc ®¬ng
chøc vµ thuéc diÖn quy ho¹ch c¸n bé cao cÊp cña §¶ng, Nhµ níc. §µo t¹o
c¸n bé cho c¸c ngµnh ë tØnh vµ ®Þa ph¬ng kh«ng chØ giái vÒ chuyªn m«n,
nghiÖp vô mµ tríc hÕt ph¶i cã phÈm chÊt chÝnh trÞ v÷ng vµng, t tëng
®¹o ®øc c¸ch m¹ng, lËp trêng giai cÊp g¾n bã víi sù nghiÖp x©y dùng chñ
nghÜa x· héi cña ®Êt níc.
Thùc tiÔn cho thÊy, vÊn ®Ò gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn
hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ
Nh©n d©n Lµo trong nh÷ng n¨m võa qua cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc.
Tuy nhiªn, cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp vÒ ch¬ng tr×nh, néi dung,
ph¬ng ph¸p gi¸o dôc; sè lîng, chÊt lîng ®éi ngò gi¶ng viªn, nh÷ng
ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc; ph¬ng tiÖn, c¬ së vËt chÊt. T×nh h×nh ®ã ®Æt
ra yªu cÇu cÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, gãp phÇn x©y dùng niÒm tin,
b¶n lÜnh, h×nh thµnh thÕ giíi quan khoa häc vµ nh©n sinh quan céng s¶n
chñ nghÜa trong mçi häc viªn. §ã lµ lý do t¸c gi¶ chän ®Ò tµi: "VÊn ®Ò gi¸o
dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo hiÖn nay" lµm ®Ò tµi
luËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc chuyªn ngµnh chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ
nghÜa duy vËt lÞch sö.
2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn ¸n
2.1. Môc ®Ých
Trªn c¬ së ph©n tÝch chØ râ thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin
cho häc viªn hệ cao cấp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc
2
CHDCND Lµo hiÖn nay, luËn ¸n đề xuất một số ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p
chñ yÕu nh»m n©ng cao hiệu quả gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho đối
tượng nµy.
2.2. NhiÖm vô
- Phân tích chỉ rõ vai trò cña gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc
viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc CHDCND Lµo.
- Ph©n tÝch chØ ra thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cña gi¸o dôc lý
luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh níc Lµo hiÖn nay.
- §Ò xuÊt mét sè ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c
Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo
hiÖn nay.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n
3.1. §èi tîng nghiªn cøu
LuËn ¸n tËp trung nghiªn cøu vÊn ®Ò gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin
cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc
CHDCND Lµo hiÖn nay. Hä lµ nh÷ng c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý ®¬ng chøc
vµ thuéc diÖn quy ho¹ch lµ c¸n bé kÕ cËn, c¸n bé cao cÊp cña §¶ng, Nhµ
níc ë Tỉnh, Huyện vµ ®Þa ph¬ng.
3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu
Trong khu«n khæ luËn ¸n nghiªn cøu vÊn ®Ò gi¸o dôc lý luËn M¸c Lªnin chñ yÕu th«ng qua gi¶ng d¹y vµ häc tËp c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo. Thêi gian kh¶o s¸t
nghiªn cøu cña luËn ¸n tõ n¨m 2010 ®Õn nay.
4. C¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn ¸n
4.1. C¬ së lý luËn
Trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, quan ®iÓm ®êng lèi
chÝnh s¸ch cña §¶ng nh©n d©n C¸ch m¹ng Lµo, th«ng qua gi¶ng d¹y c¸c
bé m«n khoa häc M¸c - Lªnin hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh, ®ång thêi cã sù kÕ thõa c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, bµi viÕt
cã liªn quan ®· ®îc c«ng bè trong vµ ngoµi níc.
3
4.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Dùa trªn ph¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ
nghÜa duy vËt lÞch sö. Trong ®ã ®Æc biÖt chó träng ®Õn c¸c ph¬ng ph¸p
lÞch sö-l«gÝc, ph©n tÝch-tæng hîp, ph¬ng ph¸p thèng kª, ph¬ng ph¸p hÖ
thèng vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu tra x· héi häc.
5. Nh÷ng ®ãng gãp míi vÒ khoa häc cña luËn ¸n
LuËn ¸n cã nh÷ng ®ãng gãp sau:
- Ph©n tÝch ®îc thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc
viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo hiÖn nay.
- Gãp phÇn ®¸nh gi¸ vµ kh¼ng ®Þnh gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin lµ
mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong gi¸o dôc toµn diÖn cho
®éi ngò c¸n bé ë c¸c trêng §¶ng nãi chung, ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh Lµo nãi riªng.
- §Ò xuÊt mét sè ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh
trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Lµo hiÖn nay.
6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn ¸n
- Gãp phÇn ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc lý luËn M¸c Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc
Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo hiÖn nay.
- Nh÷ng kÕt qu¶ cña luËn ¸n cã thÓ sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ häc tËp c¸c m«n lý luËn M¸c - Lªnin.
7. KÕt cÊu cña luËn ¸n
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô
lôc, luËn ¸n ®îc kÕt cÊu lµm 4 ch¬ng, 10 tiÕt.
Ch¬ng 1
Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan
®Õn ®Ò tµi luËn ¸n
ë c¸c níc ph¬ng T©y, lý luËn vÒ chÊt lîng ®éi ngò c«ng chøc ph¸t
triÓn m¹nh vµo gi÷a thÕ kû XX, nhÊt lµ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai,
khi mµ vai trß cña nhµ níc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch c«ng ngµy cµng ®îc
chó träng, ®ång thêi víi viÖc cÇn thiÕt cã mét nÒn hµnh chÝnh m¹nh ®Ó t¸i
4
thiÕt ®Êt níc sau chiÕn tranh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã, c¸c níc ®Òu quan
t©m nghiªn cøu vµ më réng c¸c trêng ®µo t¹o c¸n bé, c«ng chøc. Ch¼ng h¹n
ë Ph¸p, sau n¨m 1945 ®· thµnh lËp Trêng Hµnh ChÝnh Quèc gia nh»m
nghiªn cøu, gi¶ng d¹y, ®µo t¹o c¸c c«ng chøc cao cÊp cho níc Ph¸p.
ë c¸c níc ®i theo con ®êng x· héi chñ nghÜa nh Trung Quèc, ®·
cã nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy. KÕt qu¶ cña viÖc nghiªn cøu ®ã ®·
®îc nhiÒu nhµ nghiªn cøu cña ViÖt Nam tËp hîp, khai th¸c ®Ó phôc vô
cho nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn ë
ViÖt Nam.
ë ViÖt Nam ®· cã kh¸ nhiÒu nghiªn cøu vÒ gi¸o dôc lý luËn M¸c Lªnin còng nh chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn trong hÖ thèng chÝnh
trÞ, ®Æc biÖt lµ c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ c¸n bé nguån. ViÖt Nam vµ Lµo
lµ hai níc cã nhiÒu ®iÓm t¬ng ®ång vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, chÕ ®é chÝnh trÞ vµ x·
héi, do vËy cã thÓ nãi nh÷ng nguån t liÖu quan träng vµ thiÕt thùc cho ®Ò
tµi. Díi ®©y lµ mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu tiªu biÓu liªn quan ®Õn ®Ò tµi
luËn ¸n.
1.1. Nh÷ng c«ng tr×nh ®Ò cËp ®Õn vai trß tÇm quan träng cña gi¸o
dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho c¸n bé ®¶ng viªn
TrÇn Thµnh (chñ biªn), (2007), “TriÕt häc víi ®æi míi vµ ®æi míi
nghiªn cøu gi¶ng d¹y triÕt häc”, Nxb chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Lª ThÞ
Nam An (2007), “Gi¶ng d¹y triÕt häc M¸c - Lªnin víi viÖc gi¸o dôc thÕ
giíi quan duy vËt biÖn chøng cho sinh viªn ë NghÖ An hiÖn nay”. LuËn v¨n
th¹c sÜ triÕt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ-Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ
Néi. Cuèn s¸ch: “Mét sè chuyªn ®Ò vÒ nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña chñ
nghÜa M¸c - Lªnin”. TËp 1 cña §¹i häc quèc gia Hµ Néi, Nxb Lý luËn
chÝnh trÞ,(2008). TrÇn Thµnh (chñ biªn), (2008), “C¸c chuyªn ®Ò triÕt häc
M¸c - Lªnin (dïng cho häc viªn cao häc vµ nghiªn cøu sinh kh«ng thuéc
chuyªn ngµnh triÕt häc)”, Nxb ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh, Hµ Néi. TrÇn Minh
NhiÖt (2008), “N©ng cao tr×nh ®é lý luËn M¸c- Lªnin cho c¸n bé b¸o c¸o
viªn ®¶ng bé cÊp huyÖn ë tØnh Kiªn Giang hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c sÜ
triÕt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. NguyÔn ThÕ
KiÖt (chñ biªn), (2009), “TriÕt häc M¸c - Lªnin víi viÖc x¸c ®Þnh con
®êng vµ ®éng lùc ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam hiÖn nay”, Nxb
chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. NguyÔn Ngäc Long (chñ biªn), (2010), “Chñ
nghÜa M¸c - Lªnin víi vËn mÖnh vµ t¬ng lai cña chñ nghÜa x· héi hiÖn
5
thùc”, Nxb chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. NguyÔn Kh¸nh BËt (Chñ biªn),
(2010), “Sù vËn dông vµ ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c - Lªnin cña
Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng
d©n téc”, Nxb chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Nh÷ng c«ng tr×nh trªn ®·
kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß, tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý luËn
M¸c - Lªnin cho c¸n bé ®¶ng viªn trong hÖ thèng chÝnh trÞ ViÖt Nam. §©y
lµ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ sÏ ®îc t¸c gi¶ luËn ¸n kÕ thõa
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi.
1.2. Nh÷ng c«ng tr×nh liªn quan ®Õn thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn
M¸c - Lªnin cho c¸n bé ®¶ng viªn
Hoµng ThÞ Xu©n Thanh (1998), “N©ng cao tr×nh ®é lý luËn M¸c Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh cho c¸n bé ®¶ng viªn trong c«ng cuéc ®æi
míi hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc. Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå
ChÝ Minh, Hµ Néi. NguyÔn V¨n CÇn (2001), “N©ng cao chÊt lîng gi¸o
dôc chÝnh trÞ - t tëng trong Qu©n ®éi tríc yªu cÇu cña cuéc ®Êu tranh
t tëng ë níc ta hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ: chuyªn ngµnh Chñ nghÜa
duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n
sù, Bé Quèc phßng. Hoµng Thóc L©n (2004), “Gi¶ng d¹y TriÕt häc M¸cLªnin víi viÖc n©ng cao n¨ng lùc t duy biÖn chøng cho sinh viªn c¸c
trêng ®¹i häc (Qua kh¶o s¸t mét sè trêng ®¹i häc ë Hµ Néi”, LuËn v¨n
th¹c sÜ: Chuyªn ngµnh chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt
lÞch sö, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh. Huúnh Minh Khëi
(2006), “N©ng cao tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ cho ®éi ngò b¸o c¸o viªn cña
§¶ng bé cÊp huyÖn ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c
sÜ triÕt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh. Sæm
Ph¨n SØ V«ng Say (2007), “N©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ
cho sinh viªn ë trêng ®¹i häc c«ng an nh©n d©n Lµo hiÖn nay”, LuËn v¨n
th¹c sÜ: chuyªn ngµnh chñ nghÜa x· héi khoa häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc
gia Hå ChÝ Minh. NguyÔn V¨n ChØnh (chñ biªn), (2009), “Qu¸n triÖt t
tëng Hå ChÝ Minh vÒ c«ng t¸c huÊn luyÖn, ®µo t¹o c¸n bé, n©ng cao chÊt
lîng ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé hiÖn nay”.Nxb §µ N½ng. Cuèn s¸ch lµ
tËp hîp nh÷ng bµi viÕt cña c¸c gi¶ng viªn, c¸c nhµ khoa häc cña Häc ViÖn
ChÝnh trÞ khu vùc III. Si S«m Phu Tha Vi Xay (2010), “N©ng cao tr×nh ®é
lý luËn chÝnh trÞ cho c¸n bé tæng côc chÝnh trÞ Bé Quèc phßng níc
CHDCND Lµo trong giai ®o¹n hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc, Häc
6
viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh. Chit Sa Vanh
ThepYoThin (2013), “N©ng cao tr×nh ®é lý luËn M¸c- Lªnin cho häc viªn
trêng ChÝnh trÞ cña Bé An ninh, níc CHDCND Lµo hiÖn nay”, LuËn
v¨n th¹c sÜ triÕt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ
Minh. C¸c c«ng tr×nh ®îc nªu trªn ®· cung cÊp nh÷ng th«ng tin bæ Ých
díi c¸c khÝa c¹nh vµ c¸c møc ®é kh¸c nhau, luËn gi¶i c¸c vÊn ®Ò ®µo t¹o,
båi dìng c¸n bé nh»m n©ng cao chÊt lîng cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n
viªn chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ nãi chung vµ c¸n bé nghiªn cøu khoa
häc vµ gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin ë ViÖt Nam trong thêi kú
®æi míi nh÷ng n¨m gÇn ®©y nãi riªng. Tõ ®ã, rót ra ®îc nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt
ra vµ ®Ò xuÊt c¸c ph¬ng híng, c¸c gi¶i ph¸p cã gi¸ trÞ vÒ vÊn ®Ò lý luËn
vµ thùc tiÔn trong viÖc ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé ®Ó n©ng cao chÊt lîng
cña mçi c¸n bé trong c¸c cÊp, c¸c ngµnh cña tØnh, huyÖn, lµ nguån t liÖu
quý b¸u cho viÖc nghiªn cøu n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc lý luËn M¸c Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc
Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo giai ®o¹n hiÖn nay.
1.3. Nh÷ng c«ng tr×nh ®Ò cËp ®Õn ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p
nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho c¸n bé
®¶ng viªn
NguyÔn H÷u C¸t: “Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c
qu¶n lý, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o chñ chèt”, (T¹p chÝ nghiªn cøu lý
luËn, sè 9/1999). L¬ng Gia Ban (2002), “Gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng
gi¶ng d¹y vµ ®æi míi néi dung ch¬ng tr×nh c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh”, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §inh
C¶nh Nh¹c (2003), “Sù vËn dông phÐp biÖn chøng duy vËt cña §¶ng ta
trong giai ®o¹n hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ: Chuyªn ngµnh chñ nghÜa duy
vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia
Hå ChÝ Minh. Song Thµnh: “Yªu cÇu ®æi míi néi dung ®µo t¹o cña Häc
viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh”, (T¹p chÝ lý luËn chÝnh trÞ, sè
7/2005). Vi La Ph¨n §u«ng ma ny (2006), “Gi¸o dôc thÕ giíi quan duy
vËt biÖn chøng víi viÖc kh¾c phôc bÖnh chñ quan duy ý chÝ trong ®éi ngò
c¸n bé ë Lµo hiÖn nay”,LuËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc. Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc
gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. D¬ng Minh §øc (2006), “N©ng cao n¨ng lùc
t duy lý luËn cña c¸n bé l·nh ®¹o chñ chèt cÊp tØnh vïng ®ång b»ng s«ng
Hång hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TrÕt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå
7
ChÝ Minh. Hoµng Anh (2006), “Gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin víi viÖc
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch ë sinh viªn ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn
kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc. Häc viÖn ChÝnh trÞ
quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. Vâ ThÞ Mai: “Ph¬ng ph¸p d¹y häc trong
c¸c trêng §¶ng ë Trung Quèc”, (T¹p chÝ X©y dùng §¶ng, sè 8/2007).
Víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc mµ c¸c nhµ khoa häc ®· ®¹t ®îc trªn
®©y, nh×n chung ®Òu nghiªn cøu vÒ n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c ®µo t¹o
c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý ë mét sè lÜnh vùc kh¸c nhau hoÆc c¸c chñ ®Ò cã
liªn quan ®Õn viÖc ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý trong hÖ
thèng chÝnh trÞ cña §¶ng vµ Nhµ níc. Tãm l¹i, viÖc nghiªn cøu vÒ c«ng
t¸c gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cña c¸c nhµ khoa häc vµ nh÷ng c«ng tr×nh
cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn ¸n, nã lµ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ së quan träng cho
t¸c gi¶ cã mét c¸ch nh×n kh¸i qu¸t vµ rót ra nh÷ng ®iÓm cÇn kÕ thõa vµ cÇn
ph¶i tËp trung nghiªn cøu míi cña ®Ò tµi.
Ch¬ng 2
gi¸o dôc lý luËn m¸c - lªnin cho häc viªn
hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh
níc céng hßa d©n chñ nh©n d©n lµo hiÖn nay mét sè vÊn ®Ò lý luËn
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ
cao cÊp ë CHDCND lµo hiÖn nay
2.1.1. Lý luËn M¸c - Lªnin vµ nh÷ng ®Æc trng cña lý luËn M¸c
- Lªnin
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ lý luËn M¸c - Lªnin:
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin kh«ng ph¶i lµ tªn gäi ngay tõ ®Çu, thuËt ng÷
“Chñ nghÜa M¸c” xuÊt hiÖn vµo ®Çu nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XIX. Së dÜ
lÊy tªn M¸c v× chÝnh M¸c lµ ngêi ®Æt nÒn mãng ®Çu tiªn x©y dùng lªn. Ph.
¡ngghen ®· viÕt: “NÕu kh«ng cã M¸c th× lý luËn thËt khã mµ ®îc nh
ngµy nay. V× vËy, lý luËn ®ã mang tªn M¸c lµ ®iÒu chÝnh ®¸ng”. Th¸ng 2
n¨m 1848, t¸c phÈm Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n do C.M¸c vµ
Ph.¡ngghen viÕt ®îc xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn t¹i Lu©n §«n ®· ®¸nh dÊu sù
8
chÝn muåi ba bé phËn cÊu thµnh cña chñ nghÜa M¸c.
Gi÷a nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX, thuËt ng÷ “Chñ nghÜa M¸c Lªnin” xuÊt hiÖn ë Nga, nhÊn m¹nh sù kÕ tôc xuÊt s¾c chñ nghÜa M¸c vµ
®¸nh dÊu mét giai ®o¹n ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c cña V.I. Lªnin
trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi. I.V. Xtalin ®· nhËn xÐt vµ viÕt: “Chñ nghÜa
Lªnin lµ chñ nghÜa M¸c trong thêi ®¹i chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸ch m¹ng v«
s¶n ” lµ sù “ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi”, lµ h×nh
thøc cao cña chñ nghÜa M¸c. Tõ ®ã, thuËt ng÷ chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®·
®îc c¸c §¶ng Céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ thõa nhËn.
ë ViÖt Nam, vµo n¨m 1924 ngêi ®Çu tiªn vµ sö dông thuËt ng÷
chñ nghÜa M¸c chÝnh lµ NguyÔn ¸i Quèc. Khi vËn dông chñ nghÜa M¸c
vµo c¸ch m¹ng ViÖt Nam, Ngêi ®· tõng nh¾c nhë: “Dï sao còng kh«ng
thÓ cÊm bæ sung” c¬ së lÞch sö “cña chñ nghÜa M¸c b»ng c¸ch ®a thªm
vµo ®ã nh÷ng t liÖu mµ M¸c ë thêi m×nh kh«ng thÓ cã ®îc”. Cßn thuËt
ng÷ chñ nghÜa M¸c - Lªnin th× ®îc Ngêi dïng khi viÕt cuèn s¸ch gèi
®Çu giêng cho nh÷ng ngêi c¸ch m¹ng ViÖt Nam, cuèn “§êng c¸ch
mÖnh” (1927). Trong ®ã, Ngêi kh¼ng ®Þnh con ®êng c¸ch m¹ng ViÖt
Nam lµ “ph¶i theo chñ nghÜa M· Kh¾c T vµ Lªnin”. Nh vËy, tõ n¨m
1924, víi sù cè g¾ng kh«ng mÖt mái cña NguyÔn ¸i Quèc, chñ nghÜa
M¸c - Lªnin ®· ®îc truyÒn b¸ s©u réng vµo ViÖt Nam, cïng víi t
tëng Hå ChÝ Minh ®· trë thµnh nÒn t¶ng, kim chØ nam cho mäi hµnh
®éng cña §¶ng vµ nh©n d©n ViÖt Nam trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o
vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa.
ë Lµo, kÕ tôc sù nghiÖp vµ sø mÖnh lÞch sö cña §¶ng céng s¶n §«ng
D¬ng do Hå ChÝ Minh s¸ng lËp, tõ khi thµnh lËp ( 22/3/1955 ) ®Õn nay
§¶ng Nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo lu«n lu«n trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c Lªnin, lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµm nÒn t¶ng, kim chØ nam, vËn dông vµ
ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng t¹o vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ ë Lµo.
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· kÕ thõa tÊt c¶ nh÷ng gi¸ trÞ t tëng vµ v¨n
hãa cña nh©n lo¹i ®· cã tríc ®ã, lµ sù kh¸i qu¸t, ®óc kÕt nh÷ng kinh
nghiÖm vµ tri thøc lý luËn trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Lý luËn M¸c Lªnin lu«n lu«n g¾n liÒn víi thùc tiÔn phong trµo c¸ch m¹ng, thùc tiÔn vËn
®éng cña lÞch sö, sù ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, cuéc ®Êu tranh t tëng
lý luËn chèng l¹i c¸c häc thuyÕt t s¶n, chñ nghÜa c¬ héi, chñ nghÜa xÐt l¹i,
9
c¶i l¬ng. Søc m¹nh cña lý luËn M¸c-Lªnin chÝnh lµ ë chç nã g¾n bã h÷u
c¬ víi thùc tiÔn x· héi, ®îc kiÓm nghiÖm, bæ sung vµ ph¸t triÓn trong thùc
tiÔn. Cã thÓ hiÓu chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ lý luËn M¸c - Lªnin cã néi
dung t¬ng ®ång víi nhau, mÆc dï kh«ng ®ång nhÊt víi nhau nhng ®Òu lµ
häc thuyÕt vÒ c¸ch m¹ng v« s¶n vµ con ®êng gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n
vµ quÇn chóng nh©n d©n lao ®éng, x©y dùng chÕ ®é x· héi céng s¶n chñ
nghÜa, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh vai trß kÕ tôc xuÊt s¾c, s¸ng t¹o vµ ph¸t triÓn
chñ nghÜa M¸c trong nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh c¸ch m¹ng míi cña
Lªnin. NhiÖm vô cña c¸c §¶ng céng s¶n hiÖn nay, ngoµi viÖc b¶o vÖ chñ
nghÜa M¸c - Lªnin, quan träng h¬n lµ vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c Lªnin vµo hoµn c¶nh níc m×nh, ngµy cµng bæ sung, hoµn thiÖn vµ ph¸t
triÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ ®©y còng lµ nhiÖm vô cña c¸c bé m«n khoa
häc M¸c - Lªnin.
Lý luËn M¸c - Lªnin cã nh÷ng ®Æc trng chñ yÕu sau:
Mét lµ, tÝnh trõu tîng hãa vµ tÝnh kh¸i qu¸t hãa cao; Hai lµ, tÝnh hÖ
thèng, l«gic, chÝnh x¸c vµ chÆt chÏ; Ba lµ, tÝnh g¾n bã, liªn hÖ, thèng nhÊt
víi thùc tiÔn; Bèn lµ, thèng nhÊt gi÷a tÝnh khoa häc vµ tÝnh giai cÊp; N¨m
lµ, tÝnh s¸ng t¹o vµ tÝnh ph¸t triÓn.
2.1.2. Thùc chÊt vµ biÓu hiÖn ®Æc thï cña gi¸o dôc lý luËn M¸c Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë Lµo hiÖn nay
Thùc chÊt cña gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp
ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ ®a mét lý luËn khoa häc tiªn
tiÕn nhÊt x©m nhËp vµo tÇng líp x· héi u tó, h×nh thµnh ë ®éi ngò c¸n bé
®¬ng chøc vµ t¬ng lai cña ®Êt níc nh÷ng phÈm chÊt chÝnh trÞ, b¶n lÜnh
vµ trÝ tuÖ ®Ó b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt níc trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa,
hiÖn ®¹i hãa v× môc tiªu “níc m¹nh, d©n giµu, x· héi ®oµn kÕt hµihßa,
d©n chñ, c«ng b»ng vµ v¨n minh”.
TÝnh ®Æc thï cña gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao
cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo chñ yÕu ®îc biÓu hiÖn
th«ng qua tÝnh ®Æc thï cña m«n häc, cña ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y c¸c
m«n khoa häc M¸c - Lªnin. Cô thÓ lµ: Thø nhÊt, ®Æc thï cña m«n häc.
10
Khoa häc M¸c - Lªnin lµ mét ngµnh khoa häc thuéc khoa häc x· héi vµ
nh©n v¨n nghiªn cøu nh÷ng quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn cña x· héi lµm
c¬ së khoa häc ®Ó ph¶n ¸nh vµ phôc vô sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN vµ
CSCN trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Néi dung cèt lâi cña khoa häc M¸c Lªnin lµ c¸c quan ®iÓm, t tëng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Ph¬ng
ph¸p nghiªn cøu cña khoa häc M¸c - Lªnin lµ ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn
chøng vµ duy vËt lÞch sö. Thø hai, ®Æc thï cña ®éi ngò gi¶ng viªn lý luËn
M¸c - Lªnin. Kh¸c víi gi¶ng viªn c¸c m«n khoa häc kh¸c, c¸c gi¶ng
viªn lý luËn M¸c - Lªnin ë Lµo dï ®· lµ ®¶ng viªn hay ®ang phÊn ®Êu trë
thµnh ®¶ng viªn th× ®Òu ®îc coi lµ nh÷ng chiÕn sÜ cña §¶ng trªn lÜnh
vùc t tëng, ph¶i lu«n quan t©m, b¸m s¸t, nh¹y c¶m víi t×nh h×nh chÝnh
trÞ-x· héi, g¾n lý luËn M¸c - Lªnin vµ ®êng lèi cña §¶ng víi thùc tiÔn
c¸ch m¹ng vµ ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi, nhÊt lµ trong t×nh h×nh hiÖn
nay. HiÖn nay, gi¶ng viªn lý luËn M¸c - Lªnin ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh Lµo cã 93 ngêi, trong ®ã cã 5 tiÕn sÜ, 18 th¹c sÜ vµ 70 cö
nh©n; phÇn lín c¸c gi¶ng viªn ®îc ®µo t¹o ë trong níc vµ mét sè ngêi
®îc ®µo t¹o ë níc ngoµi. Song h¹n chÕ cña ®éi ngò nµy lµ vÒ tr×nh ®é
ngo¹i ng÷ vµ tin häc rÊt h¹n chÕ, kiÕn thøc chuyªn m«n theo thêi gian,
nÕu kh«ng ®îc thêng xuyªn cñng cè båi dìng th× dÔ bÞ mai mét, l¹c
hËu, viÖc tiÕp cËn vµ øng dông ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hiÖn ®¹i cßn h¹n
chÕ vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n.
2.2. Vai trß cña gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao
cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo
2.2.1. §Æc ®iÓm cña häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lào
Häc viªn cao cÊp ®ang häc tËp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh
Lµo, lµ c¸n bé chÝnh quy cã kinh nghiÖm c«ng t¸c ë c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ
trong tØnh vµ huyÖn. C¸c häc viªn cã ®é tuæi tõ 30 ®Õn 45 tuæi. §a sè hä ®·
cã gia ®×nh riªng vµ ®Òu lµ chñ cét trong gia ®×nh vÒ kinh tÕ. Ch¬ng tr×nh
häc lý luËn cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ hai n¨m
rìi. C¸c häc viªn h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau... nªn hä cã sù
kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm, mét sè häc viªn cã b»ng
11
tèt nghiÖp trung cÊp, cao ®¼ng, cö nh©n vµ th¹c sÜ. Nhng do ®iÒu kiÖn vµ
tiªu chuÈn chung cña c¸n bé nãi chung vµ c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý c¸c
cÊp, c¸n bé n»m trong quy ho¹ch nãi riªng ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng kiÕn
thøc c¬ b¶n mang tÝnh c¸ch m¹ng, tÝnh khoa häc cña chñ nghÜa M¸c Lªnin, chñ tr¬ng ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ níc.
Môc ®Ých cña ch¬ng tr×nh lý luËn cao cÊp lµ ®Ó t¹o cho häc viªn n¾m
v÷ng néi dung tinh thÇn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng trong mçi lÜnh vùc,
n¾m ®îc néi dung chñ yÕu cña c¸c nghÞ quyÕt, nguyªn t¾c vµ ph¸p luËt
cña nhµ níc.
2.2.2. Vai trß cña gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin
Thø nhÊt, gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c
trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ trang bÞ cho hä thÕ giíi quan duy
vËt biÖn chøng, nh©n sinh quan céng s¶n chñ nghÜa vµ ph¬ng ph¸p luËn
khoa häc; Hai lµ, gi¸o dôc lý luËn M¸c-Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë
c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh
x©y dùng nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch mạng cho họ; Ba lµ, Gi¸o dôc lý
luËn M¸c-Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh Lµo lµ gãp phÇn ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé giái vÒ chuyªn m«n vµ cã
phÈm chÊt chÝnh trÞ v÷ng vµng; Bèn lµ, gi¸o dôc lý luËn M¸c-Lªnin cho
häc viªn hÖ cao cÊp c¸c Trêng ChÝnh vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ gãp phÇn h×nh
thµnh nh©n c¸ch ngêi c¸n bé c¸ch m¹ng.
KÕt luËn ch¬ng 2
Gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c
Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo cã vÞ trÝ ®Æc biÖt rÊt quan träng
trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÕ giíi quan khoa häc - nh©n
sinh quan céng s¶n chñ nghÜa vµ ph¬ng ph¸p biÖn chøng duy vËt.
NghÜa lµ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c
Trêng chÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo lµ gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh
x©y dùng nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho hä; h×nh thµnh ý
thøc thÈm mü cao ®Ñp; gãp phÇn ®µo t¹o hä häc giái chuyªn m«n, cã
®¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ phÈm chÊt chÝnh trÞ v÷ng vµng,v.v... Tõ nh÷ng tri
thøc nµy, häc viªn sÏ h×nh thµnh mét ph¬ng ph¸p nhËn thøc khoa häc
®Ó tiÕp nhËn vµ trau dåi chuyªn m«n nghiÖp vô, hun ®óc vµ hoµn thiÖn
nh©n c¸ch lµm cho hä cã niÒm tin, lý tëng c¸ch m¹ng, phÈm chÊt
12
chÝnh trÞ v÷ng vµng ®Ó tiÕp cËn víi kiÕn thøc khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn
®¹i, ®øng v÷ng trªn mÆt trËn ®Êu tranh víi cuéc chiÕn “diÔn biÕn hßa
b×nh” cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, nhËn râ ch©n gi¸ trÞ ®Ó tiÕp thu vµ ph¸t
triÓn trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ vµ giao lu v¨n hãa hiÖn nay. Hä
chÝnh lµ lùc lîng nßng cèt trong c«ng cuéc ®æi míi vµ qu¸ tr×nh x©y
dùng chñ nghÜa x· héi ë Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo.
Ch¬ng 3
gi¸o dôc lý luËn m¸c - lªnin cho häc viªn
hÖ cao cÊp ë c¸c trêng chÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh
níc céng hßa d©n chñ nh©n d©n lµo hiÖn nayThùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra
3.1. Nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn viÖc gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin
cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lào
3.1.1. Nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi nhµ trêng
LuËn ¸n ph©n tÝch nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi nhµ trêng t¸c ®éng ®Õn
gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp: Mét lµ, chñ tr¬ng
cña §¶ng vµ Nhµ níc CHDCND Lµo vÒ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin;
Hai lµ, sù t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi - v¨n hãa trong níc; Ba
lµ, sù t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë
Lµo vµ yÕu tè thêi ®¹i.
3.1.2. Nh÷ng nh©n tè bªn trong nhµ trêng
Mét lµ, ®éi ngò gi¶ng viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y lý luËn M¸c - Lªnin ë
c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh; Hai lµ, néi dung, ch¬ng tr×nh gi¸o
dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp; Ba là, tÝnh tÝch cùc, chñ
®éng tù gi¸o dôc cña häc viªn.
3.2. Thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao
cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Céng hßa D©n chñ
Nh©n d©n Lµo hiÖn nay
3.2.1. Thùc tr¹ng gi¶ng d¹y c¸c m«n lý luËn M¸c - Lªnin cho häc
viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo
Tõ vÞ trÝ, chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
13
nhÊt lµ thùc hiÖn khÈu hiÖu mµ c¸c trêng ®Ò ra lµ “d¹y tèt, d¹y giái vµ häc
giái cã kû luËt tèt”, trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c gi¶ng d¹y cña các
Trường Chính trị và Hành chính thùc sù lµ bé phËn quan träng gãp phÇn
gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin, ®µo t¹o c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ c¸n bé
kÕ cËn trong tỉnh, huyện. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë mÊy mÆt sau:
Thø nhÊt, vÒ sè lîng vµ c¬ cÊu cña ®éi ngò gi¶ng viªn c¸c m«n khoa
häc M¸c - Lªnin trong 5 Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh níc Céng hßa
D©n chñ Nh©n d©n Lµo cã ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hÖ cao cÊp, tÝnh ®Õn n¨m
2012-2013 tæng sè c¸n bé tham gia nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y (mét sè lµ c¸n
bé gi¶ng d¹y kiªm chøc) cã 93 ngêi. Cô thÓ lµ, Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh Thñ ®« Viªng Ch¨n cã 15 ngêi, n÷ 5 ngêi; Trêng chÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh tØnh Sa Van Na Khệt có 15 người, nữ 3; Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh tØnh Ch¨m Pa S¾c cã 25 ngêi, n÷ 6 ngêi; Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh tØnh U §«m Xay gåm cã 16 ngêi, n÷ 5 ngêi; Trêng ChÝnh
trÞ vµ Hµnh chÝnh tØnh Lu«ng Pha Bang cã 22 ngêi, n÷ 3 ngêi. C¸c gi¶ng
viªn ®îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y tÊt c¶ c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin vµ
c¸c m«n khoa häc kh¸c. §iÒu nµy cho thÊy ®éi ngò giảng viªn ë c¸c
Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo cßn thiÕu vÒ sè lîng, tõ ®ã còng ¶nh
hëng ®Õn chÊt lîng cña ®éi ngò gi¶ng viªn M¸c - Lªnin.
Bªn c¹nh ®ã, gi¶ng viªn M¸c - Lªnin ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh Lµo hiÖn nay vÒ ®é tuæi, qua ®iÒu tra cho thÊy: 22,58% gi¶ng viªn
M¸c - Lªnin ë ®é tuæi díi 30 tuæi; 25,80% gi¶ng viªn ë ®é tuæi 31-40; vµ
33,33% lµ gi¶ng viªn ë ®é tuæi tõ 41-50; vµ tõ 51 trë lªn chiÕm 18,27%.
Nh÷ng gi¶ng viªn lµ nh÷ng ®¶ng viªn cã tuæi ®¶ng l©u n¨m h¬n lµ
®iÓm tùa v÷ng ch¾c cho ®éi ngò gi¶ng viªn trÎ. Hä cã kinh nghiÖm gi¶ng
d¹y vµ phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng. Hä lµ nh÷ng ngêi ®îc
®µo t¹o c¬ b¶n tõ §¹i häc quèc gia Lµo, Häc viÖn ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh
quèc gia Lµo, Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh, Häc
viÖn B¸o chÝ vµ Tuyªn truyÒn ViÖt Nam. Do ®a sè c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh Lµo míi ®îc phÐp ®µo t¹o hÖ cao cÊp (trõ Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh Thñ §« Viªng Ch¨n ®îc phÐp ®µo t¹o tõ n¨m 2005 vµ Trêng
ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh tØnh Sa V¨n Na KhÖt n¨m 2007) nªn gi¶ng viªn
M¸c - Lªnin chñ yÕu cã tr×nh ®é cö nh©n.Trong tæng sè gi¶ng viªn ë c¸c
Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo hiÖn nay tÝnh ®Õn n¨m häc 2012 2013, cã 5 tiÕn sÜ, chiÕm 5,37%, 18 th¹c sÜ, chiÕm 19,35%, cö nh©n cã 70
ngêi, chiÕm 75,26%.
14
Thø hai, vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y.
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô mµ Ban gi¸m hiÖu c¸c Trêng ChÝnh trÞ
vµ Hµnh chÝnh ®Ò ra, trong nh÷ng n¨m võa qua c¸c gi¶ng viªn ®· thùc
hiÖn híng chuyÓn dÇn c¸c ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y míi trong tÊt c¶ hÖ
thèng ®µo t¹o vµ båi dìng. ViÖc d¹y vµ häc c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin còng kh«ng n»m ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y míi ®ã;
chuyÓn dÇn tõ truyÒn ®¹t tri thøc thô ®éng, sang ph¬ng ph¸p gi¶ng ®èi
tho¹i, gîi më; chó träng gi¶ng d¹y cho häc viªn ph¬ng ph¸p tù häc, tù
thu nhËn th«ng tin mét c¸ch cã hÖ thèng; ph¸t triÓn n¨ng lùc kinh
nghiÖm c¸ nh©n; t¨ng cêng tÝnh chñ ®éng, tù chñ trong qu¸ tr×nh tù häc
tËp phÊn ®Êu cña häc viªn.
3.2.2. Thùc tr¹ng häc tËp vµ rÌn luyÖn cña häc viªn hÖ cao cÊp
Víi sù cè g¾ng vµ cã ph¬ng ph¸p häc tËp, rÌn luyÖn ®óng ®¾n, nhê
®äc tµi liÖu tríc khi lªn líp, häc viªn chñ ®éng nghe gi¶ng vµ tiÕp thu bµi
gi¶ng, nªn ®a sè häc viªn n¾m b¾t ®îc nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, then chèt cña
tõng bµi. Do vËy, ®· ®em l¹i kÕt qu¶ häc tËp kh¸ h¬n. Qua kh¶o s¸t 321
häc viªn ë 5 Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo cho thÊy: sè häc viªn ®¹t
kÕt qu¶ giái vµ kh¸ chiÕm tû lÖ cao so víi trung b×nh. Trong c¸c m«n khoa
häc M¸c - Lªnin th× sè häc viªn ®¹t kÕt qu¶ giái m«n kinh tÕ chÝnh trÞ
nhiÒu h¬n c¸c m«n kh¸c chiÕm 31,46%. Trong ®ã giái m«n triÕt häc M¸c Lªnin chiÕm 29,28% vµ chñ nghÜa x· héi khoa häc lµ 29,90%.
- Sè häc viªn häc giái c¸c m«n khoa häc M¸c-Lªnin chiÕm 30,21%.
- Sè häc viªn häc kh¸ c¸c m«n khoa häc M¸c-Lªnin chiÕm 43,71%.
- Sè häc viªn häc trung b×nh c¸c m«n khoa häc M¸c-Lªnin chiÕm
26,05%.
3.2.3. VÒ néi dung ch¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh vµ c¬ së vËt chÊt
Thø nhÊt, vÒ néi dung ch¬ng tr×nh: Néi dung ch¬ng tr×nh c¸c
m«n khoa häc M¸c - Lªnin ®îc sö dông ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh Lµo c¬ b¶n qu¸n triÖt ®îc c¸c quan ®iÓm, ®êng lèi chÝnh s¸ch
cña §¶ng, cã ®iÒu chØnh bæ sung phï hîp víi thùc tiÔn ®æi míi cña ®Êt
níc, xu híng vËn ®éng cña thêi ®¹i, tiÕp thu ®îc nh÷ng thµnh tùu
khoa häc c«ng nghÖ míi. Néi dung cña gi¸o tr×nh ®· ®i vµo nh÷ng vÊn
®Ò lý luËn phôc vô cho ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng trong giai ®o¹n
hiÖn nay vµ nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®Æt ra, thÓ hiÖn sù kiªn ®Þnh cña chñ
15
nghÜa M¸c - Lªnin, §êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng. Tuy nhiªn, néi dung
ch¬ng tr×nh cßn mang nÆng tÝnh lý thuyÕt, tÝnh thùc tiÔn cha cao, cha
cã sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn víi thùc tiÔn cha râ nÐt, gi¸o tr×nh cha
b¸m s¸t ®èi tîng häc. Thø hai, vÒ c¬ së vËt chÊt phôc vô gi¶ng d¹y c¸c
m«n khoa häc M¸c -Lªnin: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Ó n©ng cao hiÖu
qu¶ gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng
ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo, §¶ng, Nhµ níc Lµo ®· cã sù ®Çu t vÒ c¬
së vËt chÊt ®Çy ®ñ h¬n, tïy theo ®iÒu kiÖn cña c¸c trêng. Bëi v×, c¬ së
vËt chÊt ¶nh hëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh d¹y vµ häc c¸c m«n khoa häc
M¸c -Lªnin, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶ng viªn cã thÓ ®æi míi ph¬ng ph¸p
gi¶ng d¹y theo híng tÝch cùc, lÊy ngêi häc lµm trung t©m. MÆc dï, ®·
cã sù ®Çu t, bæ sung, nhng vÒ nguån kinh phÝ cña c¸c Trêng ChÝnh trÞ
vµ Hµnh chÝnh Lµo vÉn cßn cã h¹n, phÇn lín dùa vµo nguån ng©n s¸ch
hµng n¨m cña Nhµ níc, nªn nhiÒu n¨m nay c¸c trêng cha thùc sù ®Çu
t thÝch ®¸ng c¬ së vËt chÊt phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp nãi chung vµ
gi¶ng d¹y vµ häc tËp c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin nãi riªng. Trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng cã mét sè trêng cña c¸c tØnh ®· cã sù ®Çu t
vÒ c¬ së vËt chÊt vµ cã sù hîp t¸c víi c¸c tØnh cña ViÖt Nam nh: Trêng
ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Thñ §« Viªng Ch¨n ®· cã sù hîp t¸c víi
Trêng ChÝnh trÞ Lª Hång Phong cña Thñ §« Hµ Néi; Trêng ChÝnh trÞ
vµ Hµnh chÝnh tØnh Lu«ng Pha Bang hîp t¸c víi Trêng ChÝnh trÞ tØnh
S¬n La... C¸c trêng ChÝnh trÞ ViÖt Nam ®· gióp ®ì ®Çu t x©y dùng c¬
së vËt chÊt nhÊt lµ vÒ gi¶ng ®êng, héi trêng, ký tóc x¸. Trªn c¬ së ®ã
c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo ®· ®îc c¶i thiÖn nhiÒu h¬n,
nhng hiÖn nay, ký tóc x¸, phßng häc vÉn cßn thiÕu so víi yªu cÇu ®µo
t¹o hµng n¨m cña c¸c tØnh vµ nhu cÇu cña c¸c trêng, sè häc viªn ngµy
cµng ®«ng.
3.2.4. VÊn ®Ò gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin qua c¸c phong trµo
thùc tiÔn
Theo néi dung ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hÖ cao cÊp mµ Ban gi¸m hiÖu c¸c
Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo ®Ò ra, hµng n¨m häc viªn ®îc tham
gia vµo c¸c ho¹t ®éng x· héi. Víi häc viªn, nh÷ng ®iÒu häc trong gi¶ng
®êng chØ lµ c¬ së lý thuyÕt ®Ó cung cÊp cho häc viªn nh÷ng gi¸ trÞ, nh÷ng
chÊt liÖu ®Ó h×nh thµnh nh©n c¸ch cña hä mµ th«i. Ho¹t ®éng thùc tiÔn míi
gióp häc viªn kh¼ng ®Þnh ®îc chÝnh b¶n th©n m×nh. C¸c phong trµo chÝnh
16
trÞ - x· héi thùc tÕ lµ n¬i cho häc viªn rÌn ®øc, luyÖn tµi, trau dåi nh÷ng
kiÕn thøc, niÒm tin, nh©n sinh quan c¸ch m¹ng.
3.3. Mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra tõ thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn M¸cLªnin cho häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh
níc Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo hiÖn nay
3.3.1. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu ph¶i cã ®éi ngò gi¶ng viªn chuyªn
nghiÖp giái chuyªn m«n, cã ph¬ng ph¸p s ph¹m tèt víi thùc tÕ ®éi
ngò nµy cßn thiÕu vÒ sè lîng vµ yÕu vÒ chÊt lîng
§éi ngò gi¶ng viªn ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo ¶nh
hëng trùc tiÕp tíi th¸i ®é häc tËp, kh¶ n¨ng tiÕp thu tri thøc còng nh
ph¬ng ph¸p t duy, nghiªn cøu khoa häc cña häc viªn. §éi ngò gi¶ng
viªn gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin, hiÖn t¹i tuy cã nhiÒu u
®iÓm, nhng cßn nhiÒu h¹n chÕ, thiÕu vÒ sè lîng, bÊt hîp lý vÒ c¬ cÊu,
yÕu kÐm vÒ chÊt lîng. Gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy lµ yªu cÇu ®Æc biÖt quan
träng, ®ßi hái ph¶i x©y dùng ®îc ®éi ngò lµm c«ng t¸c gi¸o dôc lý luËn
M¸c - Lªnin - ®ñ søc ®¸p øng yªu cÇu.
3.3.2. M©u thuÉn gi÷a yªu cÇu ph¶i cã ch¬ng tr×nh, néi dung gi¸o
dôc lý luËn M¸c-Lªnin ®a d¹ng, linh ho¹t, phï hîp thùc tiÔn Lµo víi
hiÖn tr¹ng ch¬ng tr×nh, néi dung cßn nhiÒu bÊt cËp
Néi dung ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y ®ãng vai trß quan träng gãp phÇn
quyÕt ®Þnh chÊt lîng d¹y vµ häc c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin. Nã ¶nh
hëng m¹nh mÏ tíi ý thøc, th¸i ®é häc tËp cña häc viªn. HiÖn nay, néi
dung ch¬ng tr×nh thêng nÆng vÒ tr×nh bµy nh÷ng nguyªn lý, quy luËt, c¸c
ph¹m trï cña c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin, phÇn lín néi dung thêng
nÆng vÒ thuyÕt minh, liÖt kª c¸c chñ tr¬ng, ®êng lèi cña §¶ng, xem nhÑ
sù luËn gi¶i khoa häc nh÷ng quan ®iÓm ®ã vµ néi dung Ýt chó ý tíi tÝnh
thùc tiÔn cña ®Êt níc. V× vËy, x©y dùng néi dung ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn
theo yªu cÇu cña thùc tiÔn cña ®Êt níc Lµo lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
3.3.3. M©u thuÉn gi÷a ®ßi hái tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, s¸ng
t¹o trong học tập của đội ngũ học viên hệ cao cấp với thực tế còn cha
tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong häc tËp
TÝnh thÇn tù gi¸c, chñ ®éng, tÝch cùc häc tËp c¸c m«n khoa häc M¸c
- Lªnin cña häc viªn hÖ cao cÊp trong thùc tÕ cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp. Bªn
c¹nh mét bé phËn häc viªn ch¨m chØ, hµo høng, cã tinh thÇn tù häc, tù rÌn
luyÖn tèt, th× cßn mét bé phËn häc viªn ng¹i häc, thô ®éng, häc theo
ph¬ng ph¸p cò nªn ®¹t kÕt qu¶ kh«ng cao. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy,
17
ph¸t huy tèt vai trß ®Þnh híng ph¸t triÓn lý luËn cña c¸c m«n khoa häc
M¸c - Lªnin cÇn cã mét hÖ c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé tõ §¶ng, Nhµ níc, x·
héi, nhµ trêng vµ quan träng h¬n lµ tinh thÇn tù gi¸o dôc, rÌn luyÖn häc
tËp tiÕp thu, thÊm nhuÇn c¸c tri thøc nµy ®Ó trë thµnh niÒm tin, lý tëng, lèi
sèng cao ®Ñp trong mçi häc viªn.
3.3.4. M©u thuÉn gi÷a lý tëng trong gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin
víi ®êi sèng thùc tÕ cßn nhiÒu tr¸i ngîc
Gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin trong c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh
chÝnh Lµo cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn thÕ giíi quan khoa häc - thÕ giíi quan duy vËt biÖn chøng cho häc
viªn. Tuy nhiªn, ë mét bé phËn häc viªn cßn coi ®©y lµ mét m«n phô, kh«ng
coi nã lµ mét m«n khoa häc nh c¸c m«n khoa häc kh¸c trong häc viªn vÉn
cßn tån t¹i dÉn ®Õn thiÕu ý thøc, thiÕu niÒm tin vµo c¸c m«n khoa häc nµy.
Mét sè ngêi hoang mang, dao ®éng tríc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p cña
phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. Lîi dông bèi c¶nh Êy, c¸c phÇn
tö c¬ héi, tho¸i hãa biÕn chÊt xuyªn t¹c chñ nghÜa M¸c - Lªnin phª ph¸n
§¶ng. §©y lµ nh©n tè kh¸ch quan gãp phÇn lµm suy gi¶m niÒm tin vµo chñ
nghÜa x· héi vµ lý tëng céng s¶n, ®ång thêi lµm gi¶m vai trß cña c¸c m«n
khoa häc M¸c - Lªnin trong c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo.
MÆt kh¸c, trong nhËn thøc, t tëng cña mét bé phËn c¸n bé gi¶ng
viªn vÉn cßn dao ®éng, hoµi nghi vÒ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë
Lµo, vÒ vai trß vµ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña §¶ng.
VÉn cßn tÖ sïng b¸i níc ngoµi, t« ®Ëm nh÷ng yÕu kÐm trªn bíc ®êng ®i
lªn chñ nghÜa x· héi cña ®Êt níc; thùc dông, tuyÖt ®èi hãa lîi Ých c¸ nh©n.
MÆc dï hiÖn tîng nµy kh«ng phæ biÕn nhng còng cã ¶nh hëng nhÊt
®Þnh ®èi víi c«ng t¸c gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin lµm gi¶m niÒm tin, tÝnh
tÝch cùc ë häc viªn trong c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo hiÖn nay.
KÕt luËn ch¬ng 3
Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¸o dôc lý luËn M¸c - Lªnin cho häc viªn
hÖ cao cÊp ë c¸c trêng ChÝnh trÞ vµ Hµnh chÝnh Lµo hiÖn nay, bªn c¹nh
nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc cÇn ph¶i gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy h¬n n÷a, còng cßn
kh«ng Ýt nh÷ng mÆt h¹n chÕ, yÕu kÐm rÊt ®¸ng quan t©m:
Thø nhÊt, nh×n chung häc viªn hÖ cao cÊp ë c¸c Trêng ChÝnh trÞ vµ
Hµnh chÝnh Lµo cã biÓu hiÖn râ trªn nhiÒu phÈm chÊt nh: cã thÕ giíi quan
- Xem thêm -