Tài liệu Tài liệu luyện thi đại học môn vật lý phần 1

Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Lời Mở Đầu Theo chủ trương của Bộ Giáo Dục & Đào Tạo, từ năm 2007 hình thức thi cử đánh giá kết quả học tập của các em học sinh đối với môn Vật lý sẽ chuyển từ hình thức thi tự luận sang hình thức trắc nghiệm. Để giúp các em học sinh học tập, rèn luyện tốt các kĩ năng làm bài trắc nghiệm, người biên soạn xin trân trọng gửi tới các bậc phụ huynh, các quý thầy cô, các em học sinh môn số tài liệu trắc nghiệm môn Vật lý THPT mà trọng tâm là các tài liệu dành cho các kì thi tốt nghiệm và đại học. Người biên soạn hi vọng các tài liệu này sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn luyện và đạt kết quả cao trong các kì thi. Từ kì thi Đại học năm 2010 đặc biệt là năm 2011, nội dung đề thi tuyển sinh môn Vật lý được đánh giá là sâu sắc và có mức độ phân loại rất cao, nếu kiến thức ôn luyện và khả năng vận dụng kiến thức không tốt các em học sinh khó có thể đạt điểm trên trung bình. Để giúp các em học sinh ôn tập và rèn luyện kĩ năng giải đề trắc nghiệm một cách có hệ thống, người biên soạn trân trọng gửi tới các em bộ sách ôn thi Đại học môn Vật lý bao gồm: Cuốn 1 “Tài liệu toàn tập ôn thi Vật lý 2012” cuốn 2: “40 đề thi thử đại học môn Vật lý” cuốn 3: “20 đề thi thử đại học môn vật lý hay và khó”. Hi vọng bộ sách sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích giúp các em ôn luyện, bổ sung kiến thức và vững tin bước vào kì thi đại học 2012. Mặc dù đã hết sức cố gắng và cẩn trọng trong quá trình biên soạn nhưng vẫn không thể tránh khỏi những sai sót ngoài ý muốn, rất mong nhận được sự góp ý xây dựng từ phía người đọc. Xin chân thành cảm ơn! CÁC TÀI LIỆU Đà BIÊN SOẠN:  Bài tập trắc nghiệm dao động cơ – sóng cơ (500 bài).  Bài tập trắc nghiệm điện xoay chiều – sóng điện từ (500 bài).  Bài tập trắc nghiệm quang lý – vật lý hạt nhân – từ vi mô đến vĩ mô (700 bài).  Bài tập trắc nghiệm quang hình học (400 bài).  Baøi taäp traéc nghieäm cô hoïc chaát raén – ban khoa hoïc töï nhieân (250 baøi).  Baøi taäp tự luận và traéc nghieäm toaøn taäp vaät lyù 12 (1200 baøi).  Tuyeån taäp 60 ñeà thi traéc nghieäm vaät lyù daønh cho oân thi toát nghieäp vaø ñaïi hoïc (2 tập).  Ñeà cöông oân taäp caâu hoûi lyù thuyeát suy luaän vaät lyù 12 – duøng ôn thi traéc nghieäm.  Baøi taäp tự luận và traéc nghieäm vaät lyù 11 – theo chöông trình saùch giaùo khoa naâng cao.  Baøi taäp tự luận và traéc nghieäm vaät lyù 10 – theo chöông trình saùch giaùo khoa naâng cao.  Tài liệu luyện thi vào lớp 10 THPT - lớp 10 chuyên Lý.  Tuyển chọn đề thi Cao Đẳng - Đại Học môn Vật Lý 1998-2009 (80 đề) Nội dung các sách có sự tham khảo tài liệu và ý kiến đóng góp của các tác giả và đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ: : 02103.818.292 -  0982.602.602 : [email protected] - Website: http://thuvienvatly.com Các em có thể xem bài giảng và lời giải chi tiết các bài tập trên Website: hocmai.vn : 0982.602.602 Trang: 110 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội TÁN SẮC ÁNH SÁNG 1. Tán sắc ánh sáng: *) Đ/n: Là hiện tượng ánh sáng bị tách thành nhiều màu khác nhau khi đi qua mặt phân cách của hai môi trường trong suốt. Theo thứ tự: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím, trong đó ánh sáng đỏ lệch ít nhất, ánh sáng tím lệch nhiều nhất. *) Nguyên nhân của hiện tượng tán sắc ánh sáng là do chiết suất của ánh sáng trong cùng một môi trường trong suốt không những phụ thuộc vào bản chất môi trường mà còn phụ thuộc vào tần số (bước sóng hay màu sắc) của ánh sáng. Ánh sáng có tần số càng nhỏ (bước sóng càng dài) thì chiết suất của môi trường càng nhỏ càng bị lệch ít và ngược lại. *) Hiện tượng tán sắc ánh sáng được ứng dụng trong máy quang phổ để phân tích thành phần cấu tạo của chùm ánh sáng do các nguồn sáng phát ra và là cơ sở giải thích một số hiện tượng quang học như cầu vồng hay quầng sáng… *) Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính mà chỉ bị lệch đường về phía đáy lăng kính. Mỗi ánh sáng đơn sắc có tần số đặc trưng xác định. Bước sóng của ánh sáng đơn sắc khi truyền trong chân không là 0 = c/f trong môi trường có chiết suất n là  = 0/n *) Chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào màu sắc và tần số ánh sáng. Đối với ánh sáng màu đỏ là nhỏ nhất, màu tím là lớn nhất  Trong cùng một môi trường ánh sáng có màu sắc khác nhau có vận tốc khác nhau, vận tốc ánh sáng giảm dần theo màu sắc từ ánh sáng đỏ đến ánh sáng tím. *) Ánh sáng trắng (0,38m    0,76m) là tập hợp của vô số ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. 2. Giải thích màu sắc của vật – màu sắc tấm kính. *) Ánh sáng trắng là tập hợp vô số ánh sáng đơn sắc khác nhau. Một vật có màu sắc nào thì nó phản xạ ánh sáng đơn sắc màu đó đó và hấp thụ các mà sắc khác, bông hoa màu đỏ vì nó phản xạ ánh sáng đơn sắc màu đỏ và hấp thụ các màu còn lại, vật màu trắng phản xạ tất cả các màu đơn sắc, vật màu đen hấp thụ tất cả màu đơn sắc. *) Ánh sáng trắng là tập hợp vô số ánh sáng đơn sắc khác nhau. Tấm kính trong có màu nào chứng tỏ nó cho ánh sáng đơn sắc màu đó đi qua và hấp thụ tất cả các màu còn lại, tấm kính trong suốt cho tất cả các màu đi qua. 3. Các công thức áp dụng làm bài toán tán sắc. *) Vận dụng định luật khúc xạ ánh sáng: n1.sini1 = n2.sini2 A  D min sin sin i1  n.sin r1 ; A  r1  r2 2 *) Công thức lăng kính:  ; chiết suất chất làm lăng kính n  A sin i  n .sin r ; D  i  i  A  2 2 1 2 sin 2 *) Công thức tính góc lệch trong trường hợp góc tới và góc chiết quang nhỏ: D = (n – 1).A *) Khi góc chiết quang A và góc tới i đều nhỏ hơn 100: Drad = (ntím – nđỏ).Arad và xrad = (ntím – nđỏ).Arad .d với Drad là góc hợp bởi tia tím và đỏ (góc quang phổ), xrad là bề rộng quang phổ thu được trên màn cách lăng kính đoạn d. *) Tiêu cự thấu kính f 1 f 1   n  1  1     N   R1 R 2   + R > 0: maët caàu loài; R < 0: maët caàu loõm; R   : maët phaúng + n: chieát suaát tuyeät ñoái cuûa chaát laøm thaáu kính; N: chieát suaát tuyeät ñoái cuûa moâi tröôøng 2 beân thaáu kính *) Söï phaûn xaï toaøn phaàn: AÙnh saùng truyeàn töø moâi tröôøng coù chieát quang hôn sang moâi tröôøng chieát quang keùm và goùc tôùi phaûi lôùn hôn goùc giôùi haïn: i > igh trong đó: sin igh = n 2 n1 (n2 < n1) 4. BẢNG LIÊN HỆ CHIẾT SUẤT – TẦN SỐ - MÀU SẮC… Màu sắc Đỏ Cam Vàng Lục Tăng dần Tần số Bước sóng Chiết suất trong cùng môi trường Vận tốc trong cùng môi trường Góc lệch khi qua lăng kính Tác dụng nhiệt Độ lớn tiêu cự f qua thấu kính Góc khúc xạ từ n1 sang n2 (n1 < n2) : 0982.602.602 Giảm dần Tăng dần Giảm dần Tăng dần Giảm dần Giảm dần Giảm dần Trang: 111 Lam Chàm Tím Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội BÀI TẬP TRẮC NGHIÊM: Bài 1: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø đúng khi noùi veà hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng? A: Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng laø do aùnh saùng truyeàn qua laêng kính bò taùch ra thaønh nhieàu aùnh saùng coù maøu saéc khaùc nhau. B: Chæ khi aùnh saùng traéng truyeàn qua laêng kính môùi xaûy ra hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. C: Hieän töôïng taùn saéc cuûa aùnh saùng traéng qua laêng kính cho thaáy raèng trong aùnh saùng traéng coù voâ soá aùnh saùng ñôn saéc coù maøu saéc bieán thieân lieân tuïc töø ñoû ñeán tím. D: Caùc vaàng maøu xuaát hieän ôû vaùng daàu môõ hoaëc bong boùng xaø phoøng coù theå giaûi thích do hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. Bài 2: Chọn câu sai: A: Đại lượng đặc trưng cho ánh sáng đơn sắc là tần số. B: Vận tốc của ánh sáng đơn sắc không phụ thuộc môi trường truyền. C: Chiết suất của chất làm lăng kính đối với ánh sáng đỏ nhỏ hơn đối với ánh sáng màu lục. D: Sóng ánh sáng có tần số càng lớn thì vận tốc truyền trong môi trường trong suốt càng nhỏ. Bài 3: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về ánh sáng trắng và ánh sáng đơn sắc? A: Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các ánh sáng đơn sắc khác nhau có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. B: Chiết suất của chất làm lăng kính là giống nhau đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau. C: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính. D: Khi các ánh sáng đơn sắc đi qua một môi trường trong suốt thì chiết suất của môi trường đối với ánh sáng đỏ là nhỏ nhất, đối với ánh sáng tím là lớn nhất. Bài 4: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà aùnh saùng ñôn saéc? A: Moãi aùnh saùng ñôn saéc coù moät maøu xaùc ñònh goïi laø maøu ñôn saéc. B: Trong cùng một môi trường moãi aùnh saùng ñôn saéc coù moät böôùc soùng xaùc ñònh. C: Vaän toác truyeàn cuûa moät aùnh saùng ñôn saéc trong caùc moâi tröôøng trong suoát khaùc nhau laø nhö nhau. D: AÙnh saùng ñôn saéc khoâng bò taùn saéc khi truyeàn qua laêng kính. Bài 5: Một tia sáng đi qua lăng kính ló ra chỉ có một màu duy nhất không phải màu trắng thì đó là: A: ánh sáng đơn sắc C: ánh sáng đa sắc. B: ánh sáng bị tán sắc D: lăng kính không có khả năng tán sắc. Bài 6: Tìm phát biểu đúng về ánh sáng đơn sắc. A: Ánh sáng đơn sắc luôn có cùng một bước sóng trong các môi trường. B: Ánh sáng đơn sắc luôn có cùng một vaän toác khi truyeàn qua caùc moâi tröôøng C: Ánh sáng đơn sắc không bị lệch đường truyền khi đi qua một lăng kính. D: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua một lăng kính. Bài 7: Chọn câu trả lời sai. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng: A: Coù taàn soá khaùc nhau trong caùc moâi tröôøng truyeàn khaùc nhau B: Không bị tán sắc khi qua lăng kính. C: Bị khúc xạ khi đi qua lăng kính. D: Có vận tốc thay đổi khi truyền từ môi trường này sang môi trường khác. Bài 8: Một sóng ánh sáng đơn sắc được đặc trưng nhất là: A: Màu sắc C: Tần số B: Vận tốc truyền. D: Chiết suất lăng kính với ánh sáng đó. Bài 9: Choïn caâu đúng trong caùc caâu sau : A: Soùng aùnh saùng coù phöông dao ñoäng doïc theo phöông truïc truyeàn aùnh saùng B: ÖÙng vôùi moãi aùnh saùng ñôn saéc, soùng aùnh saùng coù chu kyø nhaát ñònh C: Vaän toác aùnh saùng trong moâi tröôøng caøng lôùn neáu chieát suaát cuûa moâi tröôøng ñoù lôùn. D: ÖÙng vôùi moãi aùnh saùng ñôn saéc, böôùc soùng khoâng phuï thuoäc vaøo chieát suaát cuûa moâi tröôøng aùnh saùng truyeàn qua. Bài 10: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi ñeà caäp veà chieát suaát moâi tröôøng? A: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát tuøy thuoäc vaøo maøu saéc aùnh saùng truyeàn trong noù. B: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng coù giaù trò taêng ñaàn töø maøu tím ñeán maøu ñoû. C: Chieát suaát tuyeät ñoái cuûa caùc moâi tröôøng trong suoát tæ leä nghòch vôùi vaän toác truyeàn cuûa aùnh saùng trong moâi tröôøng ñoù. D: Vieäc chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát tuøy thuoäc vaøo maøu saéc aùnh saùng chính laø nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. Bài 11: Moät tia saùng ñi töø chaân khoâng vaøo nöôùc thì ñaïi löôïng naøo cuûa aùnh saùng thay đổi ? (I) Böôùc soùng. (II). Taàn soá. (III) Vaän toác. A: Chæ (I) vaø (II). B: Chæ (I) vaø (III). C: Chæ (II) vaø (III) D: Caû (I), (II) vaø (III). : 0982.602.602 Trang: 112 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 12: Chọn câu sai: A: Ánh sáng trắng là tập hợp gồm 7 ánh sáng đơn sắc: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím. B: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính. C: Vận tốc của sóng ánh sáng tuỳ thuộc môi trường trong suốt mà ánh sáng truyền qua. D: Dãy cầu vồng là quang phổ của ánh sáng trắng. Bài 13: Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào là sai? A: Ánh sáng trắng là hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ tới tím. B: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính. C: Hiện tượng chùm sáng trắng, khi đi qua một lăng kính, bị tách ra thành nhiều chùm sáng có màu sắc khác nhau là hiện tượng tán sắc ánh sáng. D: Ánh sáng do Mặt Trời phát ra là ánh sáng đơn sắc vì nó có màu trắng. Bài 14: Hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng trong thí nghieäm cuûa Niu tôn ñöôïc giaûi thích döïa treân: A: Söï phuï thuoäc cuûa chieát suaát vaøo moâi tröôøng truyeàn aùnh saùng. B: Goùc leäch cuûa tia saùng sau khi qua laêng kính vaø söï phuï thuoäc chieát suaát laêng kính vaøo maøu saéc aùnh saùng. C: Chieát suaát moâi tröôøng thay ñoåi theo maøu cuûa aùnh saùng ñôn saéc. D: Söï giao thoa cuûa caùc tia saùng loù khoûi laêng kính. Bài 15: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về chiết suất của một môi trường? A: Chiết suất của một môi trường trong suồt nhất định đối với mọi ánh sáng đơn sắc là như nhau. B: Chiết suất của một môi trường trong suốt nhất định đối với mỗi ánh sáng đơn sắc khác nhau là khác nhau. C: Với bước sóng ánh sáng chiếu qua môi trường trong suốt càng dài thì chiết suất của môi trường càng lớn. D: Chiết suất của môi trường trong suốt khác nhau đối với một loại ánh sáng nhất định thì có giá trị như nhau. Bài 16: Chiếu ba chùm đơn sắc: đỏ, lam, vàng cùng song song với trục chính của một thấu kính hội tụ thì thấy: A: Ba chùm tia ló hội tụ ở cùng một điểm trên trục chính gọi là tiêu điểm của thấu kính. B: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) lam, vàng, đỏ C: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) đỏ, lam, vàng D: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) đỏ, vàng, lam. Bài 17: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát ñoái vôùi caùc aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau laø ñaïi löôïng. A: Coù giaù trò baèng nhau ñoái vôùi moïi aùnh saùng ñôn saéc töø ñoû ñeán tím. B: Coù giaù trò khaùc nhau, lôùn nhaát ñoái vôùi aùnh saùng ñoû vaø nhoû nhaát ñoái vôùi aùnh saùng tím. C: Coù giaù trò khaùc nhau, aùnh saùng ñôn saéc coù böôùc soùng caøng lôùn thì chieát suaát caøng lôùn. D: Coù giaù trò khaùc nhau, aùnh saùng ñôn saéc coù taàn soá caøng lôùn thì. chieát suaát caøng lôùn. Bài 18: Cho các chùm ánh sáng: trắng, đỏ, vàng, tím. Nhận xét nào sau đây là sai? A: Chùm ánh sáng trắng bị tán sắc khi đi qua lăng kính. B: Chùm ánh sáng trắng qua máy quang phổ sẽ thu được quang phổ liên tục. C: Mỗi chùm ánh sáng trên đều có một bước sóng xác định. D: Chùm sáng tím bị lệch về phía đáy lăng kính nhiều nhất nên chiết suất của lăng kính đối với nó lớn nhất. Bài 19: Khi moät chuøm aùnh saùng traéng ñi töø moâi tröôøng 1 sang moâi tröôøng 2 vaø bò taùn saéc thì tia ñoû leäch ít nhaát, tia tím leäch nhieàu nhaát. Nhö vaäy khi aùnh saùng truyeàn ngöôïc laïi töø moâi tröôøng 2 sang 1 thì : A: Tia ñoû vaãn leäch ít nhaát, tia tím leäch nhieàu nhaát. B: Tia ñoû leäch nhieàu nhaát, tia tím leäch ít nhaát. C: Coøn phuï thuoäc moâi tröôøng tôùi hay moâi tröôøng khuùc xaï chieát quang hôn. D: Coøn phuï thuoäc vaøo goùc tôùi. Bài 20: Chọn câu sai trong các câu sau: A: Chiết suất của môi trường trong suốt nhất định phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng sắc. B: Chiết suất của một môi trường trong suốt nhất định đối với ánh sáng có bước sóng dài thì lớn hơn đối với ánh sáng có bước sóng ngắn. C: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có bước sóng nhất định. D: Màu quang phổ là màu của ánh sáng đơn sắc. Bài 21: Phát biểu nào sau đây là sai? A: Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các đơn sắc có màu biến đổi liên tục từ đỏ đến tím. B: Chiết suất của chất làm lăng kính đối với các ánh sáng đơn sắc là khác nhau. C: Ánh sáng đơn sắc không bị tán sắc khi đi qua lăng kính. D: Khi chiếu một chùm ánh sáng mặt trời đi qua một cặp hai môi trường trong suốt thì tia tím bị lệch về phía mặt phân cách hai môi trường nhiều hơn tia đỏ. Bài 22: Chọn câu đúng. Tấm kính đỏ: A: Hấp thụ mạnh ánh sáng đỏ. C: Hấp thụ ít ánh sáng đỏ. B: Không hấp thụ ánh sáng xanh. D: Hấp thụ ít ánh sáng xanh. Các em có thể xem bài giảng và lời giải chi tiết các bài tập trên Website: hocmai.vn : 0982.602.602 Trang: 113 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 23: Lá cây màu xanh lục sẽ: A: Phản xạ ánh sáng lục C: Hấp thụ ánh sáng lục B: Biến đổi ánh sáng chiếu tới thành màu lục D: Cho ánh sáng lục đi qua. Bài 24: Phát biểu nào sau đây là đúng? A: Tấm kính màu đen có thể cho mọi ánh sáng đơn sắc đi qua. B: Tấm kính trong suốt hấp thụ toàn bộ ánh sáng đơn sắc. C: Tấm kính có màu sắc nào sẽ hấp thụ màu sắc đó. D: Tấm kính có màu sắc nào thì nó sẽ cho màu sắc đó đi qua và không hấp thụ hoặc hấp thụ rất ít. Bài 25: Khi chập 2 tấm kính màu xanh lục tuyệt đối và màu đỏ tuyệt đối rồi cho ánh sáng mặt trời đi qua ta sẽ thấy ánh: A: Không có ánh sáng nào đi qua C: Chỉ có ánh sáng lục và đỏ đi qua B: Chỉ có ánh sáng lục đi qua D: Chỉ có ánh sáng đỏ đi qua. Bài 26: Chiếu xiên một chùm sáng hẹp gồm hai ánh sáng đơn sắc là vàng và lam từ không khí tới mặt nước thì: A: Chùm sáng bị phản xạ toàn phần. B: So với phương tia tới, tia khúc xạ vàng bị lệch ít hơn tia khúc xạ lam. C: Tia khúc xạ chỉ là ánh sáng vàng, còn tia sáng lam bị phản xạ toàn phần. D: So với phương tia tới, tia khúc xạ lam bị lệch ít hơn tia khúc xạ vàng. Bài 27: Một chùm ánh sáng mặt trời có dạng một dải sáng mỏng, hẹp rọi xuống mặt nước trong một bể nước tạo nên ở đáy bể một vết sáng A: Có màu trắng dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc. B: Có nhiều màu dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc. C: Có nhiều màu khi chiếu xiên và có màu trắng khi chiếu vuông góc. D: Có nhiều màu khi chiếu vuông góc và có màu trắng khi chiếu xiên. Bài 28: Trong chân không ánh sáng một đơn sắc có bước sóng là λ = 720nm, khi truyền vào nước bước sóng giảm còn λ’ = 360nm. Tìm chiết suất của chất lỏng? A: n = 2 B: n = 1 C: n = 1,5 D: n = 1,75 Bài 29: Khi đi từ không khí vào trong nước thì bức xạ nào sau đây có góc khúc xạ lớn nhất? A: Đỏ B: Tím C: Lục D: Lam Bài 30: Khi cho một tia sáng đi từ nước có chiết suất n1  4/3 vào một môi trường trong suốt nào đó, người ta nhận thấy vận tốc truyền của ánh sáng bị giảm đi một lượng v = 108m/s. Tính chiết suất tuyệt đối của môi trường này. A: n = 1,5 B. n = 2 C. n = 2,4 D. n = 2 Bài 31: Một thấu kính hội tụ mỏng có hai mặt cầu cùng bán kính 10cm. Chiết suất của thấu kính đối với tia tím bằng 1,69 và đối với tia đỏ là 1,60. Khoảng cách giữa tiêu điểm của tia màu tím và tiêu điểm của tia màu đỏ bằng : A: 1,184cm B. 1,801cm C. 1,087cm D. 1,815cm Bài 32: Chiếu một chùm tia sáng trắng, song song, hẹp vào mặt bên của một lăng kính thuỷ tinh có góc chiết quang A < 100, theo phương vuông góc với mặt phẳng phân giác P của góc chiết quang. Sau lăng kính đặt một màn ảnh E song song với mặt phẳng P và cách P là đoạn d. Tính góc D tạo bởi tia đỏ và tia tím và chiều dài của quang phổ d từ tia đỏ đến tia tím thu được trên màn E. Cho biết chiết suất của lăng kính đối với tia đỏ là nđỏ và đối với tia tím là ntím. A: D = (nđỏ - ntím).A; d = d.(nđỏ - ntím).A(rad) C. D = (ntím - nđỏ).A; d = d.(ntím - nđỏ).A(rad) B: D = (nđỏ - ntím).A; d = d.(ntím - nđỏ).A(rad) D. D = (ntím - nđỏ).A; d = d.(nđỏ - ntím).A(rad) Bài 33: Trong một thí nghiệm người ta chiếu một chùm ánh sáng đơn sắc song song hẹp vào cạnh của một lăng kính có góc chiết quang A = 80 theo phương vuông góc với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang. Đặt một màn ảnh E song song và cách mặt phẳng phân giác của góc chiết quang 1m. Trên màn E ta thu được hai vết sáng. Sử dụng ánh sáng vàng, chiết suất của lăng kính là 1,65 thì góc lệch của tia sáng là: A: 4,00. B. 5,20. C. 6,30. D. 7,80. 0 Bài 34: Chiếu một tia sáng trắng vào một lăng kính có góc chiết quang A= 4 dưới góc tới hẹp. Biết chiết suất của lăng kính đối với ánh sáng đỏ và tím lần lượt là 1,62 và 1,68. Độ rộng góc quang phổ của tia sáng đó sau khi ló khỏi lăng kính là: A: 0,24 rad. B. 0,0150. C. 0,240. D. 0,015 rad. Bài 35: Gãc chiÕt quang cña l¨ng kÝnh b»ng 60. ChiÕu mét tia s¸ng tr¾ng vµo mÆt bªn cña l¨ng kÝnh theo ph­¬ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang. §Æt mét mµn quan s¸t, sau l¨ng kÝnh, song song víi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang cña l¨ng kÝnh vµ c¸ch mÆt nµy 2m. ChiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh ®èi víi tia ®á lµ: n® = 1,50 vµ ®èi víi tia tÝm lµ nt = 1,56. §é réng cña quang phæ liªn tôc trªn mµn quan s¸t b»ng: A: 6,28 mm. B. 12,57 mm. C. 9,30 mm. D. 15,42 mm. Bài 36: Chiếu chùm ánh sáng trắng, hẹp từ không khí vào bể đựng chất lỏng có đáy phẳng, nằm ngang với góc tới 600. Chiết suất của chất lỏng đối với ánh sáng tím nt = 1,70, đối với ánh sáng đỏ nđ = 1,68. Bề rộng của dải màu thu được ở đáy chậu là 1,5 cm. Chiều sâu của nước trong bể là: A: 1,56 m. B. 1,20 m. C. 2,00 m. D. 1,75 m. : 0982.602.602 Trang: 114 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội 3 Bài 37: Chieát suaát cuûa thuûy tinh ñoái vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoû laø nñ = 2 , vôùi aùnh saùng ñôn saéc luïc laø nl = 2 , vôùi aùnh saùng ñôn saéc tím laø nt = 3 . Neáu tia saùng traéng ñi töø thuûy tinh ra khoâng khí thì ñeå caùc thaønh phaàn ñôn saéc lục, lam, chaøm vaø tím không ló ra khoâng khí thì goùc tôùi phaûi laø. A: i < 35o B: i > 35o C: i > 45o D: i < 45o 3 Bài 38: Chieát suaát cuûa thuûy tinh ñoái vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoû laø nñ = 2 , vôùi aùnh saùng ñôn saéc luïc laø nl = 2 , vôùi aùnh saùng ñôn saéc tím laø nt = 3 . Neáu tia saùng traéng ñi töø thuûy tinh ra khoâng khí thì ñeå caùc thaønh phaàn ñôn saéc chàm vaø tím ló ra khoâng khí thì goùc tôùi phaûi laø. A: i > 45o B: i  35o C: i < 60o D: i < 35o Bài 39: Chiếu từ nước ra không khí một chùm tia sáng song song rất hẹp (coi như một tia sáng) gồm 5 thành phần đơn sắc: tím, lam, đỏ, lục, vàng. Tia ló đơn sắc màu lục đi là là mặt nước (sát với mặt phân cách giữa hai môi trường). Không kể tia đơn sắc màu lục, các tia ló ra ngoài không khí là các tia đơn sắc màu: A: lam, tím. B. đỏ, vàng, lam. C. tím, lam, đỏ. D. đỏ, vàng. GIAO THOA ÁNH SÁNG: I. Vò trí vaân saùng – vò trí vaân toái – khoaûng vaân x A d1 S1 a d2 S 0 S2 D Hieäu ñöôøng ñi ánh sáng (hieäu quang loä)   (SS2  S2 A)  (SS1  S1A)  d 2  d1  ax D 1) Vò trí vaân saùng: Taïi A coù vaân saùng, töùc laø hai soùng aùnh saùng do 2 nguoàn S1, S2 göûi ñeán A cuøng pha vôùi nhau vaø taêng cöôøng laãn nhau. Ñieàu kieän naøy seõ thoaû maõn neáu hieäu quang loä baèng moät soá nguyeân laàn böôùc soùng . ax D   k  x  k  vôùi k Z D a k = 0: Vân sáng trung tâm ; k = 1: Vân sáng bậc 1 ; k = 2: Vân sáng bậc 2 2) Vò trí vaân toái: Ñoù laø choã maø hieäu quang loä baèng moät soá nguyeân leû laàn nöûa böôùc soùng. 1D   x   k    (vôùi k  Z) D 2 2 a  k = 0, k = -1: Vân tối thứ nhất ; k = 1, k = -2: Vân tối thứ hai ; k = 2, k = -3: Vân tối thứ ba Chú ý: Trong hiện tượng giao thoa ánh sáng nếu ta tăng cường độ chùm sáng thì độ sáng của vân sáng sẽ tăng còn vân tối vẫn là tối (không sáng lên) . 3) Khoaûng vaân i: Khoaûng caùch giöõa hai vaân saùng (hoaëc hai vaân toái) lieân tieáp:  ax  (2k  1)  i  x k  i  x k  (k  1) D a k D a  D a  i D a  a.i D *) Chú ý: Nếu thí nghiệm được tiến hành trong môi trường trong suốt có chiết suất n thì bước sóng và khoảng vân λ D i λ λn =  in = n = giảm n lần: n a n 4) Ý nghĩa của thí nghiệm I-âng: Là cơ sở thực nghiệm quan trọng để khẳng định ánh sáng có bản chất sóng và là một trong những phương pháp thực nghiệm hiệu quả để đo bước sóng ánh sáng. 5) Khoảng cách 2 vị trí vân m, n bất kì: x = xm – xn (m, n cùng bên xm, xn cùng dấu; m, n khác bên xm, xn trái dấu) : 0982.602.602 Trang: 115 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội II. Bề rộng giao thoa trường – tìm số vân sáng, số vân tối, số khoảng vân (áp dụng cho mục III): 1) Xác định số vân sáng, vân tối trong vùng giao thoa (trường giao thoa) có bề rộng L (đối xứng qua vân trung tâm) L  Đặt n = và n chỉ lấy phần nguyên Ví dụ: n = 6,3 lấy giá trị 6. i *) Nếu n là số chẵn thì: Vân ngoài cùng là vân sáng, số vân sáng là n + 1, số vân tối là n. *) Nếu n là số lẻ thì: Vân ngoài cùng là vân tối, số vân tối là n + 1, số vân sáng là n. 2 ) Xác định số vân sáng, vân tối giữa hai điểm M, N có toạ độ x1, x2 bất kì (giả sử x1 < x2)  Vân sáng: x1 < k.i < x2 ; Vân tối: x1 < (k + 0,5).i < x2 (Số giá trị k  Z là số vân sáng (vân tối) cần tìm) Lưu ý: M và N cùng phía với vân trung tâm thì x1, x2 cùng dấu. M và N khác phía với vân trung tâm thì x1, x2 khác dấu. 3) Xác định khoảng vân i trong khoảng có bề rộng L. Biết trong khoảng L có n vân sáng. L *) Nếu 2 đầu là hai vân sáng thì: i  n 1 *) Nếu 2 đầu là hai vân tối thì: i = L/n L *) Nếu một đầu là vân sáng còn một đầu là vân tối thì: i  n  0, 5 III. Giao thoa với nhieàu böùc xaï - aùnh saùng traéng: Chú ý: Hiện tượng giao thoa ánh sáng của 2 khe thứ cấp S1,S2 chỉ xảy ra nếu ánh sáng có cùng bước sóng và cùng xuất phát từ 1 nguồn sáng sơ cấp điều đó có nghĩa là: *) Hai ngọn đèn dù giống hệt nhau cũng không thể giao thoa nhau do ánh sáng từ 2 ngọn đèn không thể cùng pha. *) Khi bài toán cho giao thoa với nhiều bức xạ ta phải hiểu đó là hiện tượng giao thoa của từng bức xạ riêng biệt, chứ không phải giao thoa giữa các bức xạ với nhau vì các bức xạ có bước sóng khác nhau không thể giao thoa nhau. 1. Giao thoa với 2 bức xạ 1 và 2: Bài toán: Thực hiện giao thoa khe I-âng với 2 bức xạ đơn sắc 1 và 2. Hãy: a) Tìm số vị trí vân sáng của 2 bức xạ trùng nhau trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). b) Tìm số vân sáng quan sát được của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). c) Tìm số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). d) Tìm số vị trí vân tối của 2 bức xạ trùng nhau trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). e) Tìm số vân tối quan sát được trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). f) Tìm số vị trí trùng nhau giữa 1 vân sáng và 1 vân tối của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). Bài làm a) Tìm số vị trí vân sáng của 2 bức xạ trùng nhau trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). Vò trí vaân saùng truøng nhau: x1 = x2  k1 . Với b c D a .1 = k 2 . D a .2  k1 λ1 = k 2 λ 2  k1 k2 = λ2 λ1 = b c = b.n c.n là phân số tối giản (với n, k1, k2  Z) và số giá trị nguyên của n là số lần trùng nhau. k1  b.n Khi đó  k 2  c.n  x1 = k1 . D a .1 = b.n. D a .1 *) số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là số giá trị nguyên của n thỏa mãn:  L 2  b.n D a λ1  L 2 Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ là N. *) số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N (xM , xN) là số giá trị nguyên của n thỏa mãn: xM  b.n D a λ1  xN Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ là N. (Chú ý: M,N cùng bên so với vân trung tâm thì xM , xN cùng dấu, khác bên thì trái dấu) : 0982.602.602 Trang: 116 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội b) Tìm số vân sáng quan sát được trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). *) Tìm số vân sáng quan sát được trên toàn bộ trường giao thoa L. b1: Tìm tổng số vân sáng của cả 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là (N1 + N2) (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là N.  Số vân sáng quan sát được trên L là N = N1 + N2 - N. *) Tìm số vân sáng quan sát được trên đoạn M,N có tọa độ xM , xN với xM < xN. b1: Tìm tổng số vân sáng của cả 2 bức xạ trên đoạn M,N là (N1 + N2) (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N là N.  Số vân sáng quan sát được trên đoạn M,N là N = N1 + N2 - N. c) Tìm số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). *) Tìm số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 trên toàn bộ trường giao thoa L. b1: Tìm số vân sáng của bức xạ 1 trên toàn bộ trường giao thoa L là N1 (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là N.  Số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 quan sát được trên L là N = N1 - N. *) Tìm số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 trên đoạn M,N có tọa độ xM , xN với xM < xN. b1: Tìm số vân sáng của bức xạ 1 trên đoạn M,N có tọa độ xM , xN với xM < xN. (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N có tọa độ xM , xN với xM < xN là N.  Số vân sáng có màu sắc của bức xạ 1 quan sát được trên đoạn M,N là N = N1 - N. d) Tìm số vị trí vân tối của 2 bức xạ trùng nhau trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). D D Vò trí vaân tối truøng nhau: xtối 1 = xtối 2   2k1 +1 . .1 =  2k 2 +1 . .2 2a 2a  2k1 +1 = λ 2 = b = b.  2n +1   2k1 +1 λ1 =  2k 2 +1 λ 2   2k 2 +1 λ1 c c.  2n +1 Với b c là phân số tối giản và (n, k1, k2 )  Z và số giá trị nguyên của n là số lần trùng nhau. 2k1  1  b.  2n  1 Khi đó  2k 2  1  c.  2n  1  tọa độ vị trí trùng là x = xtối 1 = b.  2n +1 . D 2a .1 *) số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là số giá trị nguyên của n thỏa mãn: L D L   b.  2n + 1 λ1  Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ là N. 2 2a 2 *) số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N (xM , xN) là số giá trị nguyên của n thỏa mãn: D xM  b.  2n + 1 λ1  xN Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ là N. 2a (Chú ý: M,N cùng bên so với vân trung tâm thì xM , xN cùng dấu, khác bên thì trái dấu) e) Tìm số vân tối quan sát được trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). *) Tìm số vân tối quan sát được trên toàn bộ trường giao thoa L. b1: Tìm tổng số vân tối của cả 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là (N1 + N2) (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là N.  Số vân tối quan sát được trên L là N = N1 + N2 - N. *) Tìm số vân tối quan sát được trên đoạn M,N có tọa độ xM , xN với xM < xN. b1: Tìm tổng số vân tối của cả 2 bức xạ trên đoạn M,N là (N1 + N2) (đã biết ở mục II). b2: Tìm số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N là N.  Số vân tối quan sát được trên đoạn M,N là N = N1 + N2 - N. f) Tìm số vị trí trùng nhau giữa 1 vân sáng và 1 vân tối của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L và trên đoạn M,N (xM < xN). D D Vò trí vaân tối truøng nhau: xsáng 1 = xtối 2  k1 . .1 =  2k 2 +1 . .2 a 2a b.  2n +1 k1 λ b  2k1 λ1 =  2k 2 +1 λ 2  = 2 = =  2k 2 +1 2λ1 c c.  2n +1 Với b/c là phân số tối giản và (n, k1, k2 )  Z và số giá trị nguyên của n là số lần trùng nhau. : 0982.602.602 Trang: 117 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 k1  b.  2n  1 Khi đó  2k 2  1  c.  2n  1 GV: Bùi Gia Nội  tọa độ vị trí trùng là x = xsáng 1 = b.  2n +1 . D a .1 *) số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L là số giá trị nguyên của n thỏa mãn: L D L   b.  2n + 1 λ1  Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ là N. 2 a 2 *) số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ trên đoạn M,N (xM , xN) là số giá trị nguyên của n thỏa mãn: D xM  b.  2n + 1 λ1  xN Gọi số giá trị nguyên của n hay số vân tối trùng nhau của 2 bức xạ là N. a (Chú ý: M,N cùng bên so với vân trung tâm thì xM , xN cùng dấu, khác bên thì trái dấu) 2. Giao thoa ánh sáng trắng: Kết quả thu được vaân trung taâm có maøu traéng, caùc vaân saùng ôû hai beân vaân trung taâm coù maøu như maøu caàu voàng vôùi vaân tím ôû trong (gaàn vaân trung taâm hơn), vaân ñoû ôû ngoaøi cùng. a) Xaùc ñònh chieàu roäng quang phoå baäc n hay khoảng cách giữa vân tím bậc n đến vân đỏ bậc n là i: D i = n.( iđỏ - itím ) = n. .( đỏ – tím ) a D a.x b) Xaùc ñònh soá vaân saùng taïi vò trí x: x = k. .   = (1 ) (k  Z) a k.D a.x ta bieát vôùi aùnh saùng traéng thì: 0,38m ≤  ≤ 0,76m  0,38m ≤  = ≤ 0,76m k.D vôùi k  Z  k = ? laø soá vaân saùng taïi x, theá k tìm ñöôïc vaøo (1) ta tìm ñöôïc caùc böùc xaï töông öùng. 1D a.x  c. Xaùc ñònh soá vaân toái taïi vò trí x: x =  k +  λ   = (2) 1 2 a    k +  .D 2  a.x ta bieát vôùi aùnh saùng traéng thì: 0,38m    0,76m  0,38m ≤ ≤ 0,76m 1   k +  .D 2  vôùi k  Z  k = ? laø soá vaân toái taïi x, theá k tìm ñöôïc vaøo (2) ta tìm ñöôïc caùc böùc xaï töông öùng. Lưu ý: Vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là vị trí trùng nhau của tất cả các vân sáng của các bức xạ. IV) Söï dòch chuyeån heä vaân: ax 1) Quang trình = (Quaõng ñöôøng) x (Chieát suaát). Coâng thöùc hieäu quang trình:   n.  d 2  d1   D 2) Ñieåm M ñöôïc goïi laø vaân saùng trung taâm khi hieäu quang trình töø caùc nguoàn tôùi M baèng khoâng hay noùi caùch khaùc quang trình töø caùc nguoàn tôùi M baèng nhau. 3) Khi ñaët baûn moûng coù chieát suaát n, coù beà daøy e saùt sau 1 khe thì heä vaân ( hay vaân trung taâm) seõ dòch chuyeån veà e.  n  1 .D phía khe coù baûn moûng moät ñoaïn x so vôùi luùc chöa ñaët baûn moûng vaø x  (Hình 1) a 4) Neáu ta cho nguoàn S dòch chuyeån 1 ñoaïn y theo phöông song song vôùi maøn thì heä vaân seõ dòch chuyeån ngöôïc D laïi vôùi höôùng dòch chuyeån cuûa S moät ñoïan x  .y trong ñoù d laø khoaûng caùch töø S ñeán 2 khe S1, S2. (Hình 2) d 5) Khi ta dịch chuyển nguồn sáng S thì vân trung tâm và hệ vân luôn có xu hướng dịch chuyển về phía nguồn trễ pha hơn (S1 hoặc S2) tức là nguồn có quang trình đến S dài hơn. O’ S1 O’ S1 Δx S O O S2 (Hình 1) Δx S Δy D d S2 D 6) Khi mở rộng dần khe sáng hẹp S một khoảng S để hệ vân giao thoa biến mất thì điều kiện là: S  : 0982.602.602 Trang: 118 (Hình 2) .d a Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 40: Hiện tượng giao thoa ánh sáng chỉ quan sát được khi hai nguồn ánh sáng là hai nguồn: A: Đơn sắc B: Cùng màu sắc C: Kết hợp D: Cùng cường độ sáng Bài 41: Chọn câu sai: A: Giao thoa là hiện tượng đặc trưng của sóng. B: Nơi nào có sóng thì nơi ấy có giao thoa. C: Nơi nào có giao thoa thì nơi ấy có sóng. D: Hai sóng có cùng tần số và độ lệch pha không thay đổi theo thời gian gọi là sóng kết hợp. Bài 42: Hiện tượng giao thoa chứng tỏ rằng: A: Ánh sáng có bản chất sóng. C: Ánh sáng là sóng ngang. B: Ánh sáng là sóng điện từ. D: Ánh sáng có thể bị tán sắc. Bài 43: Trong caùc tröôøng hôïp ñöôïc neâu döôùi daây, tröôøng hôïp naøo coù lieân quan ñeán hieän töôïng giao thoa aùnh saùng? A: Maøu saéc saëc sôõ treân bong boùng xaø phoøng. B: Maøu saéc cuûa aùnh saùng traéng sau khi chieàu qua laêng kính. C: Veät saùng treân töôøng khi chieáu aùnh saùng töø ñeøn pin. D: Boùng ñen treân tôø giaáy khi duøng moät chieác thöôùc nhöïa chaén chuøm tia saùng chieáu tôùi. Bài 44: Thí nghieäm giao thoa aùnh saùng, neáu duøng aùnh saùng traéng thì : A: Khoâng coù hieän töôïng giao thoa. B: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh cuøng vôùi caùc vaân saùng maøu traéng. C: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh saùng vôùi moät vaân saùng ôû giöõa laø maøu traéng, caùc vaân saùng ôû hai beân vaân trung taâm coù maøu caàu voàng vôùi maøu ñoû ôû trong (gaàn vaân trung taâm), tím ôû ngoaøi. D: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh saùng vôùi moät vaân saùng ôû giöõa laø maøu traéng, caùc vaân saùng ôû hai beân vaân trung taâm coù maøu caàu voàng vôùi tím ôû trong (gaàn vaân trung taâm), ñoû ôû ngoaøi Bài 45: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi 2 khe Young, neáu dôøi nguoàn S moät ñoaïn nhoû theo phöông song song vôùi maøn chöùa hai khe thì : A: Heä vaân giao thoa tònh tieán ngöôïc chieàu dôøi cuûa S vaø khoaûng vaân khoâng thay ñoåi. B: Khoaûng vaân seõ giaûm. C: Heä vaân giao thoa tònh tieán ngöôïc chieàu dôøi cuûa S vaø khoaûng vaân thay ñoåi. D: Heä vaân giao thoa giöõ nguyeân khoâng coù gì thay ñoåi. Bài 46: Thöïc hieän giao thoa bôûi aùnh saùng traéng, treân maøn quan saùt ñöôïc hình aûnh nhö theá naøo? A: Vaân trung taâm laø vaân saùng traéng, hai beân coù nhöõng daûi maøu nhö caàu voàng. B: Moät daûi maøu bieán thieân lieân tuïc töø ñoû ñeán tím. C: Caùc vaïch maøu khaùc nhau rieâng bieät hieän treân moät neân toái. D: Khoâng coù caùc vaân maøu treân maøn. Bài 47: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi hai khe Young S1 vaø S2. Moät ñieåm M naèm treân maøn caùch S1 vaø S2 nhöõng khoaûng laàn löôït laø: MS1 = d1; MS2 = d2. M seõ ôû treân vaân saùng khi : ax D ai A: d2 - d1 = B: d2 - d1 = k C: d2 - d1 = k D: d2 - d1 = D a D Bài 48: Trong thí nghiệm về giao thoa ánh sáng, nếu ta làm cho hai nguồn kết hợp lệch pha thì vân sáng trung tâm sẽ: A: Không thay đổi. C: Sẽ không còn vì không có giao thoa. B: Xê dịch về phía nguồn sớm pha. D: Xê dịch về phía nguồn trễ pha. Bài 49: Trong hiện tượng giao thoa ánh sáng, nếu ta chuyển hệ thống giao thoa từ không khí vào môi trường chất lỏng trong suốt có chiết suất n thì: A: Khoảng vân i tăng n lần C: Khoảng vân i giảm n lần B: Khoảng vân i không đổi D: Vị trí vân trung tâm thay đổi. Bài 50: Trong hiện tượng giao thoa ánh sáng, nếu ta đặt trước khe S1 một bản thủy tinh trong suốt thì: A: Vị trí vân trung tâm không thay đổi C: Vân trung tâm dịch chuyển về phía nguồn S1 B: Vân trung tâm dịch chuyển về phía nguồn S2 D: Vân trung tâm biến mất. Bài 51: Trong các thí nghiệm sau đây, thí nghiệm nào có thể sử dụng để thực hiện việc do bước sóng ánh sáng? A: Thí nghiệm tán sắc ánh sáng của Newton. C: Thí nghiệm tổng hợp ánh sáng trắng. B: Thí nghiệm giao thoa với khe Young. D: Thí nghiệm về ánh sáng đơn sắc. Bài 52: Duøng hai ngoïn ñeøn gioáng heät nhau laøm hai nguoàn saùng chieáu leân moät maøn aûnh treân töôøng thì : A: Treân maøn coù theå coù heä vaân giao thoa hay khoâng tuøy thuoäc vaøo vò trí cuûa maøn. B: Khoâng coù heä vaân giao thoa vì aùnh saùng phaùt ra töø hai nguoàn naøy khoâng phaûi laø hai soâng keát hôïp. C: Treân maøn khoâng coù giao thao aùnh saùng vì hai ngoïn ñeøn khoâng phaûi laø hai nguoàn saùng ñieåm. D: Treân maøn chaéc chaén coù heä vaân giao thoa vì hieäu ñöôøng ñi cuûa hai soùng tôùi maøn khoâng ñoåi. : 0982.602.602 Trang: 119 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 53: Trong thÝ nghiÖm I-©ng vÒ giao thoa ¸nh s¸ng, nÕu dïng ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b­íc sãng λ1 th× kho¶ng v©n lµ i1. NÕu dïng ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bưíc sãng λ2 th× kho¶ng v©n lµ:   2  A: i2  1 2 B. i2  2 i1 C. i2  D. i2  1 i1 i1 i1 1 2  1 2 Bài 54: Khoảng vân trong giao thoa của sóng ánh sáng đơn sắc tính theo công thức nào sau đây? (cho biết i: là khoảng vân; : là bước sóng ánh sáng; a : khoảng cách giữa hai nguồn S1S2 và D là khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn). Gọi  là hiệu đường đi của sóng ánh sáng từ một điểm trên màn E đến hai nguồn kết hợp S1, S2 là: xD D aD ax A:   B.   C.   D.   a x 2a D Bài 55: Khoảng cách từ vân sáng bậc 3 đến vân sáng bậc 7 cùng bên là: A: x = 3i B. x = 4i C. x = 5i D. x = 6i Bài 56: Khoảng cách từ vân sáng bậc 3 đến vân sáng bậc 7 khác bên là: A: x = 10i B. x = 4i C. x = 11i D. x = 9i Bài 57: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young, khoảng cách giữa hai khe sáng a = 2 mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn D = 1m. Bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm  = 0,5m. Tính khoảng vân: A: 0,25 mm B. 2,5 mm C. 4 mm D. 40 mm Bài 58: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young. Cho biết S1S2 = a = 1mm, khoảng cách giửa hai khe S1S2 đến màn (E) là 2m, bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm là  = 0,50m; x là khoảng cách từ điểm M trên màn đến vân sáng chính giữa (vân sáng trung tâm). Khoảng cách từ vân sáng chính giữa đến vân sáng bậc 4 là: A: 2 mm B. 3 mm C. 4 mm D. 5 mm Bài 59: Một nguồn sáng S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng  = 0,5m, đến khe Young S1, S2 với S1S2 = a = 0,5mm. Mặt phẳng chứa S1S2 cách màn (E) một khoảng D = 1m. Tại điểm M trên màn (E) cách vân trung tâm 1 khoảng x = 3,5mm là vân sáng hay vân tối, bậc mấy? A: Vân sáng bậc 3 B: Vân tối bậc 3 C: Vân sáng bậc 4 D: Vân tối bậc 4 Bài 60: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young. Cho biết S1S2 = a = 1mm, khoảng cách giửa hai khe S1S2 đến màn (E) là 2m, bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm là  = 0,50m; x là khoảng cách từ điểm M trên màn đến vân sáng chính giữa (vân sáng trung tâm). Muốn M nằm trên vân tối bậc 2 thì: A: xM = 1,5 mm B. xM = 4 mm C. xM = 2,5 mm D. xM = 5 mm Bài 61: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng vàng bằng Young, khoảng cách giữa hai khe sáng a = 0,3mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn D = 1m, khoảng vân đo được i = 2mm. Bước sóng ánh sáng trong thí nghiệm trên là: A: 6 m B. 1,5 m C. 0,6 m D: 15 m Bài 62: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng vàng bằng Young, khoảng cách giữa hai khe sáng a = 0,3mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn D = 1m, khoảng vân đo được i = 2mm. Xác định vị trí của vân sáng bậc 5. A: 10 mm B. 1 mm C: 0,1 mm D. 100 mm Bài 63: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young, khoảng cách giữa hai khe sáng a = 2 mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn D = 1m. Bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm  = 0,5m. Xác định vị trí vân tối thứ 5 A: 1,25 mm B. 12,5 mm C. 1,125 mm D. 0,125 mm Bài 64: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng, 2 khe Young caùch nhau 0,8mm, caùch maøn 1,6m. Tìm böôùc soùng aùnh saùng chieáu vaøo neáu ta ñaõ ñöôïc vaân saùng thöù 4 caùch vaân trung taâm laø 3,6 mm. A: 0,4 m B: 0,45 m C: 0,55 m D: 0,6 m Bài 65: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng duøng 2 khe Young bieát beà roäng 2 khe caùch nhau 0,35mm, töø khe ñeán maøn laø 1,5m vaø böôùc soùng  = 0,7m. Khoaûng caùch 2 vaân saùng lieân tieáp là. A: 2 mm B: 3 mm C: 4 mm D: 1,5 mm Bài 66: Trong thí nghieäm Young, khoaûng caùch giöõa 2 khe laø 0,3mm, khoaûng caùch töø 2 khe ñeán maøn giao thoa laø 2m. Böôùc soùng cuûa aùnh saùng ñôn saéc trong thí nghieäm laø 0,6m. Vò trí vaân tối thöù 5 so vôùi vaân trung taâm laø: A: 22mm. B: 18mm. C:  22mm. D: 18mm Bài 67: Trong thí nghieäm Young, khoaûng caùch 2 khe laø 0,5mm, töø 2 khe ñeán maøn giao thoa laø 2m. Böôùc soùng cuûa aùnh saùng trong thí nghieäm laø 4.10-7 m. Taïi ñieåm caùch vaân trung taâm 5,6mm laø vaân gì? Thöù maáy? A: Vaân toái thöù 3. B: Vaân saùng thöù 3. C: Vaân saùng thöù 4. D: Vaân toái thöù 4. Bài 68: Ánh sáng trên bề mặt rộng 7,2mm của vùng giao thoa người ta đếm được 9 vân sáng (ở hai rìa là hai vân sáng). Tại vị trí cách vân trung tâm 14,4mm là vân: A: Tối thứ 18 B. Tối thứ 16 C. Sáng thứ 18 D. Sáng thứ 16 Bài 69: Trong giao thoa với khe Young có: a = 1,5 mm, D = 3 m, người ta đo được khoảng cách giữa vân sáng bậc 2 và vân sáng bậc 5 cùng một phía vân trung tâm là 3mm. Tính bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm: A: 2.10-6 m B. 0,2.10-6 m C. 5m D. 0,5m : 0982.602.602 Trang: 120 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 70: Trong thí nghieäm Young veà giao thoa aùnh saùng, khoaûng caùch 2 khe laø 0,5mm, töø 2 khe ñeán maøn giao thoa laø 2m. Ño beà roäng cuûa 10 vaân saùng lieân, tieáp ñöôïc 1,8cm. Suy ra böôùc soùng cuûa aùnh saùng ñôn saéc trong thí nghieäm laø: A: 0,5m. B: 0,45m. C: 0,72m D: 0,8m Bài 71: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng ñôn saéc ñoái vôùi khe Young. Treân maøn aûnh, beà roäng cuûa 10 khoaûng vaân ño ñöôïc laø 1,6 cm. Taïi ñieåm A treân maøn caùch vaân chính giöõa moät khoaûng x = 4 mm , ta thu ñöôïc: A: Vaân saùng baäc 2. C: Vaân saùng baäc 3. B: Vaân toái thöù 2 keå töø vaân saùng chính giöõa. D: Vaân toáâi thöù 3 keå töø vaân saùng chính giöõa. Bài 72: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng baèng khe Young, khoaûng caùch hai khe a = S1S2 = 4 mm, khoaûng caùch töø hai khe ñeán maøn aûnh quan saùt laø: D = 2 m, ngöôøi ta ño ñöôïc khoaûng caùch giöõa hai vaân saùng baäc 5 ôû hai beân vaân saùng chính giöõa laø 3 mm. Böôùc soùng  cuûa aùnh saùng ñôn saéc duøng trong thí nghieäm laø: A: 0,6m B : 0,7m C: 0,4m D: 0,5m Bài 73: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi 2 khe Young (a = 0,5mm, D = 2m). Khoaûng caùch giöõa vaân toái thöù ba ôû beân phaûi vaân trung taâm ñeán vaân saùng baäc naêm ôû beân traùi vaân saùng trung taâm laø 15mm. Böôùc soùng cuûa aùnh saùng duøng trong thí nghieäm laø: A:  = 0,55.10-3mm B:  = 0,5m C:  = 600nm D:  = 0,5nm. Bài 74: Ánh sáng đơn sắc trong thí nghiệm Young là 0,5m. Khoảng cách từ hai nguồn đến màn là 1m, khoảng cách giữa hai nguồn là 2mm. Khoảng cách giữa vân sáng bậc 3 và vân tối bậc 5 ở hai bên so với vân trung tâm là: A: 0,375mm B. 1,875mm C. 18,75mm D. 3,75mm Bài 75: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young, khoảng cách giữa hai khe sáng a = 2 mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn D = 1m. Bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm  = 0,5m. Khoảng cách từ vân tối bậc hai đến vân tối thứ 5 cùng bên là bao nhiêu? A: 12 mm B. 0,75 mm C. 0,625 mm D. 625 mm Bài 76: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young. Cho biết S1S2 = a = 1mm, khoảng cách giửa hai khe S1S2 đến màn (E) là 2m, bước sóng ánh sáng dùng trong thí nghiệm là  = 0,50m; x là khoảng cách từ điểm M trên màn đến vân sáng chính giữa (vân sáng trung tâm). Khoảng cách từ vân sáng bậc 3 bên này vân trung tâm đến vân sáng bậc 7 bên kia vân trung tâm là: A: 1 mm B. 10 mm C: 0,1 mm D:100 mm Bài 77: Trong giao thoa với khe Young có: a = 1,5 mm, D = 3 m, người ta đo được khoảng cách giữa vân sáng bậc 2 và vân sáng bậc 5 cùng một phía vân trung tâm là 3mm. Tính khoảng cách giữa vân sáng bậc 3 và vân sáng bậc 8 cùng một phía vân trung tâm. A: 3.10-3 m B. 8.10-3 m C. 5.10-3 m D. 4.10-3 m Bài 78: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng dùng hai khe Y-âng, hai khe được chiếu bằng ánh sáng có bước sóng  = 0,5m, biết S1S2 = a = 0,5mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là D = 1m. Khoảng cách giữa vân sáng bậc 1 và vân tối thứ 3 ở cùng bên so với vân trung tâm là: A: 1mm. B. 2,5mm. C. 1,5mm. D. 2mm. Bài 79: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi khe Young caùch nhau 0,5mm aùnh saùng coù böôùc soùng  = 5.10-7m, maøn aûnh caùch hai khe 2m. Vuøng giao thoa treân maøn roäng 17 mm thì soá vaân saùng quan saùt ñöôïc treân maøn laø: A: 10 B: 9 C: 8 D: 7 Bài 80: Trong giao thoa với khe Young có : a = 1,5 mm, D = 3 m, người ta đo được khoảng cách giữa vân sáng bậc 2 và vân sáng bậc 5 cùng một phía vân trung tâm là 3mm. Tìm số vân sáng quan sát được trên vùng giao thoa có bề rộng 11mm. A: 9 B. 10 C. 12 D. 11 Bài 81: Một nguồn sáng S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng  = 0,5m, đến khe Young S1, S2 với S1S2 = a = 0,5mm. Mặt phẳng chứa S1S2 cách màn (E) một khoảng D = 1m. Chiều rộng của vùng giao thoa quan sát được trên màn là L = 13mm. Tìm số vân sáng và vân tối quan sát được. A: 13 sáng, 14 tối B: 11 sáng, 12 tối C: 12 sáng, 13 tối D: 10 sáng, 11 tối Bài 82: Thöïc hieän thí nghieäm Young veà giao thoa aùnh saùng vôùi hai khe S1, S2 caùch nhau moät ñoaïn a = 0,5mm, hai khe caùch maøn aûnh moät khoaûng D = 2m. AÙnh saùng ñôn saéc duøng trong thí nghieäm coù böôùc soùng  = 0,5m. Beà roäng mieàn giao thoa treân maøn do ñöôïc laø l = 26mm. Khi ñoù trong mieàn giao thoa ta quan saùt ñöôïc: A: 6 vaân saùng vaø 7 vaân toái C: 7 vaân saùng vaø 6 vaân toái. B: 13 vaân saùng vaø12 vaân toái. D: 13 vaân saùng vaø 14 vaân toái. Bài 83: Trong thí nghieäm Young veà giao thoa aùnh saùng, khoaûng caùch 2 khe laø 0,5mm, töø 2 khe ñeán maøn giao thoa laø 2m. Böôùc soùng cuûa aùnh saùng trong thí nghieäm laø 4,5.10-7m, xeùt ñieåm M ôû beân phaûi vaø caùch vaân trung taâm 5,4mm; ñieåm N ôû beân, traùi vaø caùch vaân trung taâm 9mm. Treân khoaûng MN coù bao nhieâu vaân saùng? A: 8 B: 9 C: 7 D: 10 Bài 84: Thí nghieäm Young. Nguoàn saùng goàm hai aùnh saùng ñôn saéc coù böôùc soùng 1 = 0,5 m vaø 2. Khi ñoù ta thaáy taïi vaân saùng baäc 4 cuûa böùc xaï 1 truøng vôùi moät vaân saùng cuûa 2. Tính 2. Bieát 2 coù giaù trò töø 0,6 m ñeán 0,7m. A: 0,63 m B: 0,75 m C: 0,67 m D: 0,61 m : 0982.602.602 Trang: 121 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 85: Trong thí nghieäm Young veà giao thoa aùnh saùng : khoaûng caùch giöõa hai khe laø a = S1S2 = 1,5 (mm), hai khe caùch maøn aûnh moät ñoaïn D = 2 (m). Chieáu ñoàng thôøi hai böùc xaï ñôn saéc 1 = 0,48m vaø 2 = 0,64 m vaøo hai khe Young. Khoaûng caùch ngaén nhaát giöõa hai vaân saùng cuøng maøu vôùi vaân saùng chính giöõa coù giaù trò laø: A: d = 1,92 (mm) B: d = 2,56 (mm) C: d = 1,72 (mm) D: d = 0,64 (mm) Bài 86: Trong thí nghiệm Young bằng ánh sáng trắng(0,4 m <  < 0,75m), khoảng cách từ hai nguồn đến màn là 2m, khoảng cách giữa hai nguồn là 2mm. Số bức xạ cho vân sáng tại M cách vân trung tâm 4mm là: A: 4 B: 7 C: 6 D: 5 Bài 87: Giao thoa với khe Young có a = 0,5mm; D = 2m. Nguồn sáng dùng là ánh sáng trắng có (đ = 0,75m; t = 0,40m). Xác định số bức xạ bị tắt tại điểm M cách vân trung tâm 0,72cm. A: 2 B. 3 C. 4 D. 5 Bài 88: Trong thí nghiệm giao thoa với ánh sáng trắng. Tìm những vạch sáng của ánh sáng đơn sắc khác nằm trùng vào vị trí vân sáng bậc 4 (k = 4) của ánh sáng màu đỏ đ = 0,75m. Biết rằng khi quan sát chỉ nhìn thấy các vân của ánh sáng có bước sóng từ 0,4m đến 0,76m. A: Vân bậc 4, 5, 6 và 7 B. Vân bậc 5, 6, 7 và 8 C: Vân bậc 6, 7 và 8 D. Vân bậc 5, 6 và 7 Bài 89: Trong thí nghiệm Y-âng, hai khe được chiếu bằng ánh sáng trắng có bước sóng từ 380 nm đến 760 nm. Khoảng cách giữa hai khe là 0,8 mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là 2 m. Trên màn, tại vị trí cách vân trung tâm 3 mm có vân sáng của các bức xạ với bước sóng A: 0,48m và 0,56m. B. 0,40m và 0,60m. C. 0,40m và 0,64m. D. 0,45m và 0,60m. Bài 90: Trong thí nghieäm Young, khoaûng caùch giöõa hai khe laø a = 0,6mm, khoaûng caùch töø hai khe ñeán maøn aûnh laø D = 2m. Nguoàn phaùt aùnh saùng aùnh saùng traéng. Haõy tính beà roäng cuûa quang phoå lieân tuïc baäc 2. Biết böôùc soùng cuûa aùnh saùng tím laø 0,4m, cuûa aùnh saùng ñoû laø 0,76m. A: 2,4mm B: 1,44mm C: 1,2mm D: 0,72mm Bài 91: Ta chiếu sáng hai khe Y-âng bằng ánh sáng trắng với bước sóng ánh sáng đỏ đ = 0,75m và ánh sáng tím t = 0,4m. Biết a = 0,5mm, D = 2m. Khoảng cách giữa vân sáng bậc 4 màu đỏ và vân sáng bậc 4 màu tím cùng phía đối với vân trắng chính giữa là: A: 2,8mm. B. 5,6mm. C. 4,8mm. D. 6,4mm. Bài 92: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng, khoaûng caùch giöõa hai khe saùng laø 1mm, khoaûng caùch töø hai khe ñeán maøn laø 1m. Nguoàn phaùt ñoàng thôøi hai böùc xaï coù böôùc soùng 640nm vaø 480nm. Giữa hai vân sáng cùng màu với vân sáng trung tâm có bao nhiêu vân sáng? A: 5 B. 3 C. 6 D. 4 Bài 93: Trong giao thoa ánh sáng, nguồn sáng phát đồng thời hai bức xạ đơn sắc, trong đó bức xạ màu đỏ có bước sóng 720 nm và bức xạ màu lục có bước sóng  (có giá trị trong khoảng từ 500 mm đến 575 mm). Trên màn quan sát ta thấy, giữa hai vân sáng gần nhau nhất và cùng màu với vân sáng trung tâm có 8 vân sáng màu lục. Giá trị của  là: A: 500 nm B. 520 nm C. 540 nm D. 560 nm Bài 94: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, Nguồn phát đồng thời 2 bức xạ đơn sắc λ1 = 0,64μm (đỏ) và λ 2 = 0,48μm (lam). Trên màn hứng vân giao thoa, trong đoạn giữa 3 vân sáng liên tiếp cùng màu với vân trung tâm có số vân đơn sắc quan sát được là: A: 10 B. 15 C. 16 D. 12 Bài 95: Thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi hai khe Young. Nguoàn saùng goàm ba böùc xaï ñoû, luïc, lam ñeå taïo aùnh saùng traéng: Böôùc soùng cuûa aùnh saùng ñoû, luïc, lam theo thöù töï laø 0,64mm; 0,54mm; 0,48mm. Vaân trung taâm laø vaân saùng traéng öùng vôùi söï choàng chaäp cuûa ba vaân saùng baäc k = 0 cuûa caùc böùc xaï ñoû, luïc, lam. Vaân saùng traéng ñaàu tieân keå töø vaân trung taâm öùng vôùi vaân saùng baäc maáy cuûa aùnh saùng ñoû? A: 24. B: 27. C: 32. D: 2. Bài 96: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khe hẹp S phát ra đồng thời ba bức xạ đơn sắc có bước sóng là 1 = 0,42μm, 2 = 0,56μm, 3 = 0,63μm; Trên màn, trong khoảng giữa hai vân sáng liên tiếp có màu giống màu vân trung tâm, nếu hai vân sáng của hai bức xạ trùng nhau ta chỉ tính là một vân sáng thì số vân sáng quan sát được là: A: 27. B. 26. C. 21. D. 23. Bài 97: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu vào hai khe đồng thời hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng lần lượt là 1 = 0,66µm và 2 = 0,55µm. Trên màn quan sát, vân sáng bậc 5 của ánh sáng có bước sóng λ1 trùng với vân sáng bậc mấy của ánh sáng có bước sóng λ2? A: Bậc 9. B. Bậc 8. C. Bậc 7. D. Bậc 6. Bài 98: Trong thí nghiệm Y-âng, hai khe S1S2 cách nhau khoảng a = 1mm, khoảng cách từ 2 khe S1S2 đến màn quan sát là D = 2m, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc có bước sóng lần lượt là 1 = 0,5µm và 2 = 0,75µm. Hỏi trên giao thoa trường có bề rộng 32,75mm có bao nhiêu vân sáng trùng nhau của cả hai bức xạ? A: 5 B. 12 C. 10 D. 11 : 0982.602.602 Trang: 122 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 99: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe S1S2 cách nhau khoảng a = 0,5mm, khoảng cách từ 2 khe S1S2 đến màn quan sát là D = 2m, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc có bước sóng lần lượt là 1 = 0,45µm và 2 = 0,6µm. Trên bề rộng giao thoa trường xét 2 điểm M,N cùng phía với vân trung tâm cách vân trung tâm lần lượt nhưng khoảng 0,55cm và 2,2cm. Hỏi trong khoảng MN có bao nhiêu vân sáng trùng nhau của 2 bức xạ? A: 3 B. 2 C. 4 D. 11 Bài 100: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe S1S2 cách nhau khoảng a = 2mm, khoảng cách từ 2 khe S1S2 đến màn quan sát là D = 2m, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc có bước sóng lần lượt là 1 = 0,5µm và 2 = 0,4µm. Hỏi trên giao thoa trường có bề rộng 13mm có thể quan sát được bao nhiêu vân sáng? A: 60 B. 46 C. 7 D. 53 Bài 101: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 1,2mm và i2 = 1,8mm. Trên bề rộng giao thoa trường xét 2 điểm M,N cùng phía với vân trung tâm cách vân trung tâm lần lượt nhưng khoảng 0,6cm và 2cm. Hỏi trong khoảng MN quan sát được bao nhiêu vân sáng? A: 16 B. 12 C. 14 D. 20 Bài 102: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc đỏ và lục thì thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 1,5mm và i2 = 1,1mm. Trên bề rộng giao thoa trường xét 2 điểm M,N cùng phía với vân trung tâm cách vân trung tâm lần lượt nhưng khoảng 0,64cm và 2,65cm. Hỏi trong khoảng MN quan sát được bao nhiêu vân sáng màu đỏ? A: 20 B. 22 C. 19 D. 18 Bài 103: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe S1S2 cách nhau khoảng a = 1mm, khoảng cách từ 2 khe S1S2 đến màn quan sát là D = 2m, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc có bước sóng lần lượt là 1 = 0,6µm và 2 chưa biết. Trên bề rộng giao thoa trường 24mm người ta đếm được 33 vân sáng trong đó có 5 vân sáng là kết quả từ sự trùng nhau của 2 bức xạ và 2 trong số 5 vân trùng nằm ở phía ngoài cùng của giao thoa trường. Hãy tính giá trị của 2. A: 0,55 µm B. 0,45µm C. 0,75µm D. 0,5µm Bài 104: Trong thí nghiệm Y-âng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 0,48mm và i2 = 0,64mm. Trên bề rộng giao thoa trường có độ dài 6,72mm người ta nhận thấy một đầu giao thoa trường có sự trùng nhau của 2 vân sáng, một đầu là sự chỉ có vân sáng của bức xạ i1. Biết trên đoạn MN quan sát được 22 vân sáng. Hỏi trong khoảng MN bao nhiêu vân sáng là kết quả của sự trùng nhau? A: 4 B. 5 C. 11 D. 3 Bài 105: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 0,5mm và i2 = 0,3mm. Trên bề rộng giao thoa trường có độ dài 5mm hỏi có bao nhiêu vân tối là kết quả trùng nhau của vân tối của 2 vân? A: 4 B. 5 C. 2 D. 3 Bài 106: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 0,5mm và i2 = 0,4mm. Trên bề rộng giao thoa trường xét 2 điểm M,N cùng phía với vân trung tâm cách vân trung tâm lần lượt nhưng khoảng 0,225cm và 0,675cm. Hỏi trong khoảng MN quan sát được bao nhiêu vân tối trùng nhau của 2 bức xạ? A: 1 B. 2 C. 4 D. 5 Bài 107: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 0,8mm và i2 = 0,6mm. Trên bề rộng giao thoa trường có độ dài 9,6mm hỏi có bao nhiêu vị trí mà tại đó vân sáng của i2 trùng với vân tối của i1? A: 6 B. 5 C. 4 D. 3 Bài 108: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, chiếu tới 2 khe chùm sáng hẹp gồm 2 bức xạ đơn sắc thu được khoảng vân trên màn lần lượt là i1 = 0,3mm và i2 = 0,4mm. Trên bề rộng giao thoa trường xét 2 điểm M,N cùng phía với vân trung tâm cách vân trung tâm lần lượt nhưng khoảng 0,225cm và 0,675cm. Hỏi trong khoảng MN quan sát được bao nhiêu vị trí mà tại đó vân sáng của i1 trùng với vân tối của i2? A: 1 B. 2 C. 4 D. 5 Bài 109: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng , nguồn phát đồng thời hai bức xạ có bước sóng 1 = 0,4µm; 2 = 0,6µm, vân sáng gần nhất cùng màu với vân trung tâm là vân bậc mấy của ánh sáng có bước sóng 1? A: Bậc 2 B. Bậc 4 C. Bậc 3 D. Bậc 6. Bài 110: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 0,5 mm, khoảng cách từ hai khe đến màn quan sát là 2m. Nguồn sáng dùng trong thí nghiệm gồm hai bức xạ có bước sóng 1 = 450 nm và 2 = 600 nm. Trên màn quan sát, gọi M và N là hai điểm ở cùng một phía so với vân trung tâm và cách vân trung tâm lần lượt là 5,5 mm và 22 mm. Trên đoạn MN, số vân sáng trùng nhau của hai bức xạ là: A: 4. B. 2. C. 5. D. 3. Bài 111: Trong thí nghiệm giao thoa Iâng, thực hiện đồng thời với hai bức xạ đơn sắc trên màn thu được hai hệ vân giao thoa với khoảng vân lần lượt là 1,35(mm) và 2,25(mm). Tại hai điểm gần nhau nhất trên màn là M và N thì các vân tối của hai bức xạ trùng nhau. Tính MN: A: 3,375 (mm) B. 4,375 (mm) C. 6,75 (mm) D. 3,2 (mm) : 0982.602.602 Trang: 123 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 112: Trong thí nghiệm giao thoa Iâng, thực hiện đồng thời với hai bức xạ đơn sắc trên màn thu được hai hệ vân giao thoa với khoảng vân lần lượt là 1,35 (mm) và 2,25 (mm). Tại hai điểm gần nhau nhất trên màn là M và N thì các vân tối của hai bức xạ trùng nhau. Tính MN. A: 6,75 (mm) B. 4,375 (mm) C. 3,2 (mm) D. 3,375 (mm) Bài 113: Nguồn sáng S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng  = 0,5m, đến khe Young S1, S2 với S1S2 = a = 0,5mm. Mặt phẳng chứa S1S2 cách màn (E) một khoảng D = 1m. Nếu thí nghiệm trong môi trường có chiết suất n’ = 4/3 thì khoảng vân là: A: 0,75mm B. 1,5mm C. 0,5mm D. 1,33mm. Bài 114: Khi thöïc hieän giao thoa vôùi aùnh saùng ñôn saéc: trong khoâng khí, taïi ñieåm A treân maøn aûnh ta ñöôïc vaân saùng baäc 3. Giaû söû thöïc hieän giao thoa vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoù trong nöôùc coù chieát suaát n = 3 taïi ñieåm A treân maøn ta thu ñöôïc : A: Laø vaân saùng baäc 9. C: Vaân saùng baäc 27. B: Vaân toái thöù 13 keå töø vaân saùng chính giöõa. D: Vaân toái thöù 4 keå töø vaân saùng chính giöõa. Bài 115: Khi thöïc hieän giao thoa vôùi aùnh saùng ñôn saéc: trong khoâng khí, taïi ñieåm A treân maøn aûnh ta ñöôïc vaân saùng baäc 5. Giaû söû thöïc hieän giao thoa vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoù trong nöôùc coù chieát suaát n = 2,5 taïi ñieåm A treân maøn ta thu ñöôïc : A: Laø vaân tối baäc 8. C: Vaân saùng baäc 27. B: Vaân toái thöù 13 keå töø vaân saùng chính giöõa. D: Vaân toái thöù 4 keå töø vaân saùng chính giöõa. Bài 116: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, nguồn sáng gồm 3 bức xạ có bước sóng lần lượt là 1 = 750nm, 2 = 650nm và 3 = 550 nm. Tại điểm A trong vùng giao thoa trên màn mà hiệu khoảng cách đến hai khe bằng 1,3m có vân sáng của bức xạ: A: 2 và 3. B. 3. C. 1. D. 2. Bài 117: Trong thí nghieäm Young veà giao thoa aùnh saùng, hieäu khoaûng caùch töø hai khe ñeán moät ñieåm A trên maøn laø d = 2,5m. Chieáu saùng hai khe baèng aùnh saùng traéng coù böôùc soùng naèm trong khoaûng 0,4m <  < 0,75m. Soá böùc xaï ñôn saéc bò trieät tieâu taïi A laø: A: 1 böùc xaï. B: 3 böùc xaï. C: 4 böùc xaï. D: 2 böùc xaï. Bài 118: Trong quaù trình tieán haønh thí nghieäm giao thoa aùnh saùng, khi ta dòch chuyeån khe S song song vôùi maøn aûnh ñeán vò trí sao cho hieäu soá khoaûng caùch töø ñoù ñeán S1 vaø S2 baèng 3λ/2. Taïi taâm O cuûa maøn aûnh ta seõ thu ñöôïc. A: Vaân saùng baäc 1. C: Vaân toái thöù 1 keå töø vaân saùng baäc 0. B: Vaân saùng baäc 0. D: Vaân toái thöù 2 keå töø vaân saùng baäc 0. Bài 119: Trong thí nghieäm Iaâng veà giao thoa aùnh saùng coù S1S2 = a= 0,2mm. Khoaûng caùch töø maët phaúng chöùa hai khe S1S2 ñeán maøn aûnh laø D = 1m. Dòch chuyeån S song song vôùi S1S2 sao cho hieäu soá khoaûng caùch töø noù ñeán S1 vaø S2 baèng /2. Hoûi Taïi taâm O cuûa maøn aûnh ta seõ thu ñöôïc ? A: Vaân saùng baäc 1. B: Vaân toái thöù 1. C: Vaân saùng baäc 2. D: Vaân toái thöù 2. Bài 120: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe được chiếu bằng ánh sáng đơn sắc có bước sóng  . Nếu tại điểm M trên màn quan sát có vân tối thứ ba (tính từ vân sáng trung tâm) thì hiệu đường đi của ánh sáng từ hai khe S1 , S2 đến M có độ lớn bằng: A: 2,5 B. 3 C. 1,5 D. 2 Bài 121: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng qua khe Iaâng: khe heïp S phaùt aùnh saùng ñôn saéc coù böôùc soùng  = 0,5m; khoaûng caùch töø S tôùi hai khe Sl, S2 laø d = 50cm; khoaûng caùch töø hai khe S1,S2 laø a = 0,5mm; khoaûng caùch töø hai khe Sl,S2 ñeán maøn laø D = 2m; O laø vò trí taâm cuûa maøn. Cho khe S tònh tieán xuoáng döôùi theo phöông song song vôùi maøn. Hoûi S phaûi dòch chuyeån moät ñoaïn toái thieåu baèng bao nhieâu ñeå cöôøng ñoä saùng taïi O chuyeån töø cöïc ñaïi sang cöïc tieåu. A: 0,5mm B: 0,25mm C: 1mm D: 0,125mm. Bài 122: Trong thí nghiệm Y-âng, hai khe S1S2 cách nhau khoảng a = 0,5mm, khoảng cách từ khe sáng sơ cấp S đến mặt phẳng chứa 2 khe thứ cấp S1S2 là d = 50cm. Khe S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 0,5µm thì trên màn có hiện tượng giao thoa, nếu ta mở rộng dần khe S hãy tính độ rộng tối thiểu của khe S để hệ vân biến mất. A: 0,25mm B. 5mm C. 0,5mm D. 2,5mm : 0982.602.602 Trang: 124 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội MÁY QUANG PHỔ - QUANG PHỔ ÁNH SÁNG TIA HỒNG NGOẠI – TIA TỬ NGOẠI – TIA RƠNGEN – TIA GAMMA Các loại quang phổ và các bức xạ Nguồn phát Đặc điểm Ứng dụng Là dải màu biến thiên liên tục. (không nhất thiết phải đủ từ đỏ đến tím!) Do các vật được nung nóng ở trạng thái rắn, lỏng hoặc khí có tỷ khối lớn phát ra. Xác định nhiệt độ các vật, đặc biệt những vật không thể tiếp cận như mặt trời, ngôi sao ở xa, lò nung... Gồm các vạch màu riêng lẻ bị ngăn cách bởi các vạch tối xen kẽ. Do các chất khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích (bởi nhiệt độ cao hay điện trường mạnh…) phát ra. Quang phổ vạch hấp thụ Quang phổ vạch hấp thụ của một nguyên tố là những vạch tối nằm trên nền của quang phổ liên tục. Do các chất khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích (bởi nhiệt độ cao hay điện trường mạnh) và được đặt cắt ngang đường đi của quang phổ liên tục. Tia hồng ngoại Có bản chất là các bức xạ điện từ có bước sóng lớn hơn bước sóng ánh sáng đỏ và nhỏ hơn bước sóng của sóng vô tuyến. 1mm    0,76μm - Mọi vật có nhiệt độ > -2730C đều phát ra tia hồng ngoại. - Các vật nung nóng là nguồn phát hồng ngoại thông dụng. Tia tử ngoại (Tia cực tím) Có bản chất là các bức xạ điện từ có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng tím. 0,38μm    10-9 m Tia Rơn-ghen (Tia X) Có bản chất là các bức xạ điện từ có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của tia tử ngoại. 10-8 m    10-11 m - Có cường độ và bề rộng không phụ thuộc vào cấu tạo hóa học của vật phát mà chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn. Nhiệt độ càng lớn cường độ sáng tăng về phía bước sóng ngắn. Đặc trưng cho từng nguyên tố hóa học tức là khi ở cùng trạng thái khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích mỗi nguyên tố hóa học phát ra quang phổ vạch khác nhau về cường độ, màu sắc, vị trí các vạch, độ sáng tỉ đối của các vạch. (vạch quang phổ không có bề rộng) - Để thu được quang phổ vạch hấp thụ thì nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ phải nhỏ hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục. - Trong cùng điều kiện(áp suất thấp, nhiệt độ cao) 1 nguyên tố bị kích thích có khả năng phát ra những bức xạ nào thì cũng có khả năng hấp thụ những bức xạ đó (hiện tượng đảo vạch) - Tác dụng chủ yếu của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt, dùng sấy khô, sưởi... - Gây là phản ứng quang hóa nên được dùng chụp ảnh đêm. - Ít bị tán xạ, dùng chụp ảnh qua sương mù, khói, mây... - Có khả năng biến điệu nên có thể dùng ở các thiết bị điều khiển… - Gây ra hiện tượng quang điện trong ở một số chất bán dẫn. - Tác dụng mạnh lên kính ảnh - Ion hóa chất khí. - Bị nước và thủy tinh hấp thụ mạnh nhưng ít bị thạch anh hấp thụ. - Kích thích phát quang nhiều chất - Gây ra các phản ứng quang hóa - Diệt tế bào, làm mờ mắt, đen da, diệt khuẩn, nấm mốc. - Gây ra một số hiện tượng quang điện. - Khả năng xuyên thấu tốt. Tác dụng mạnh lên kính ảnh. Gây ion hóa không khí(chế máy đo liều lượng tia X) - Gây phát quang nhiều chất. - Gây hiện tượng quang điện với mọi kim loại. - Tác dụng sinh lý mạnh, hủy diệt tế bào, diệt khuẩn… Tia gamma (Tia ) Có bản chất là các bức xạ điện từ có bước sóng cực ngắn, ngắn hơn bước sóng của tia X. (  10-11 m) - Mang đầy đủ tính chất như tia X nhưng năng lượng, khả năng đâm xuyên và hủy diệt tế bào của tia  cực lớn và rất nguy hiểm cho cơ thể sống. - Dùng phá vỡ cấu trúc hạt nhân. - Chữa ung thư sâu. Quang phổ liên tục Quang phổ vạch phát xạ : 0982.602.602 Định nghĩa - Đèn hơi thủy ngân. - Vật nóng trên 20000C - Hồ quang điện, hoặc vật nóng sáng trên 30000 là nguồn tự ngoại phổ biến. - Ống rơn-ghen - Máy phát tia X - Tia X cứng có bước sóng nhỏ, tần số và năng lượng lớn, đâm xuyên tốt. Tia X mềm thì ngược lại Trong các phản ứng hạt nhân, các chất phóng xạ. Trang: 125 Nhận biết sự có mặt của nguyên tố trong hợp chất cho dù thành phần của nguyên tố rất ít (nhanh, nhạy hơn phương pháp hóa học). Nhận biết sự có mặt của nguyên tố trong hợp chất, khối chất cho dù thành phần của nguyên tố rất ít hoặc khối chất không thể tiếp cận như mặt trời, ngôi sao ở xa… - Dùng sấy khô, sưởi... - Nhìn đêm, quay phim, chụp ảnh đêm, qua sương mù, tên lửa tầm nhiệt… - Dùng ở các thiết bị điều khiển, báo động. - Khử trùng nước, thực phẩm, dụng cụ y tế, diệt nấm mốc… - Chữa bệnh còi xương. - Tìm vết nứt trên bề mặt nhẵn. - Chụp chiếu trong y học - Chữa ung thư nông - Nghiên cứu cấu trúc vật rắn, kiểm tra sản phẩm đúc, kiểm tra hành lý… Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội THANG SÓNG ĐIỆN TỪ. Hồng ngoại vô tuyến -3  ≥ 10 m -3 -7 10 m ≥  ≥ 0,76.10 m Khả kiến -7 Tử ngoại -7 0,76.10 m ≥  ≥ 0,3810 m -9 0,38μm    10 m Tia rơnghen -8 -11 10 m    10 m Tia gamma   10-11 m Chú ý: Các bức xạ nói trên đều có chung bản chất là sóng điện từ và có lưỡng tính sóng hạt nhưng vì có bước sóng dài ngắn khác nhau nên tính chất và tác dụng rất khác nhau, nếu bức xạ có bước sóng càng dài tần số nhỏ thì năng lượng photon càng nhỏ và tính chất sóng như giao thoa, phản xạ, khúc xạ, nhiễu xạ… thể hiện càng rõ. Nếu bức xạ có bước sóng càng ngắn tần số lớn thì năng lượng photon càng lớn và tính chất hạt như, quang điện, ion hóa, quang hóa, đâm xuyên… thể hiện càng rõ. Mặt trời là nguồn phát ra quang phổ liên tục nhưng quang phổ của mặt trời mà ta thu được trên mặt đất lại là quang phổ vạch hấp thụ của khí quyển mặt trời. Bài 123: Hieän töôïng quang hoïc naøo sau ñaây söû duïng trong maùy phaân tích quang phoå? A: Hieän töôïng khuùc xaï aùnh saùng. C: Hieän töôïng phaûn xaï aùnh saùng. B: Hieän töôïng giao thoa aùnh saùng. D: Hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. Bài 124: Đặc điểm của quang phổ liên tục là: A: Phụ thuộc vào thành phần cấu tạo của nguồn sáng. B: Không phụ thuộc vào thành phần cấu tạo của nguồn sáng. C: Không phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng. D: Có nhiều vạch sáng tối xen kẽ nhau. Bài 125: Điều nào sau đây là sai khi nói về quang phổ liên tục? A: Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào thành phần cấu tạo của nguồn sáng. B: Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng. C: Quang phổ liên tục là những vạch màu riêng biệt hiện trên một nền tối. D: Quang phổ liên tục do các vật rắn, lỏng hoặc khí có khối lượng riêng lớn khi bị nung nóng phát ra. Bài 126: Chæ ra phaùt bieåu sai trong caùc phaùt bieåu sau: A: Quang phoå lieân tuïc laø moät daûi saùng coù maøu bieán ñoåi lieân tuïc. B: Quang phoå lieân tuïc phaùt ra töø caùc vaät bò nung noùng. C: Quang phoå lieân tuïc khoâng phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn caáu tao cuûa nguoàn saùng, maø chæ phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa nguoàn saùng. D: Vuøng saùng maïnh trong quang phoå lieân tuïc dòch veà phía böôùc soùng daøi khi nhieät ñoä cuûa nguoàn saùng taêng leân. Bài 127: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về quang phổ vạch phát xạ? A: Quang phổ vạch phát xạ bao gồm một hệ thống những vạch màu riêng rẽ nằm trên một nền tối. B: Quang phổ vạch phát xạ bao gồm một hệ thống những dãy màu biến thiên liên tục nằm trên một nền tối. C: Mỗi nguyên tố hoá học ở trạng thái khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất cho một quang phổ vạch riêng, đặc trưng cho nguyên tố đó. D: Quang phổ vạch phát xạ của các nguyên tố khác nhau thì rất khác nhau về số lượng các vạch quang phổ, vị trí các vạch và độ sáng tỉ đối của các vạch đó. Bài 128: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về quang phổ vạch hấp thụ? A: Quang phổ của Mặt Trời mà ta thu được trên Trái Đất là quang phổ vạch hấp thụ. B: Quang phổ vạch hấp thụ có thể do các vật rắn ở nhiệt độ cao phát sáng phát ra. C: Quang phổ vạch hấp thụ có thể do các chất lỏng ở nhiệt độ thấp phát sáng phát ra. D: Cả A, B, C đều đúng. Bài 129: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về điều kiện thu được quang phổ vạch hấp thụ? A: Nhiệt độ của đám khí bay hơi hấp thụ phải cao hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục. B: Nhiệt độ của đám khí bay hơi hấp thụ phải thấp hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục. C: Nhiệt độ của đám khí bay hơi hấp thụ phải bằng nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục. D: Một điều kiện khác. Bài 130: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về phép phân tích bằng quang phổ. A: Phép phân tích quang phổ là phân tích ánh sáng trắng. B: Phép phân tích quang phổ là phép phân tích thành phần cấu tạo của các chất dựa vào việc nghiên cứu quang phổ của chúng. C: Phép phân tích quang phổ là nguyên tắc dùng để xác định nhiệt độ của các chất. D: Cả A, B, C đều đúng. Bài 131: Maùy quang phoå laø duïng cuï duøng ñeå : A: Ño böôùc soùng caùc vaïch quang phoå. B: Tieán haønh caùc pheùp phaân tích quang phoå. C: Quan saùt vaø chuïp quang phoå cua caùc vaät. D: Phaân tích moät chuøm aùnh saùng phöùc taïp thaønh nhöõng thaønh phaàn ñôn saéc. : 0982.602.602 Trang: 126 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 132: Quang phổ vạch phát xạ hidro có 4 vạch màu đặc trưng: A: Đỏ, vàng, lam, tím. C: Đỏ, lục, chàm, tím. B: Đỏ, lam, chàm, tím D: Đỏ, vàng, chàm, tím Bài 133: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà maùy quang phoå? A: Laø duïng cuï duøng ñeå phaân tích chính aùnh saùng coù nhieàu thaønh phaàn thaønh nhöõng thaønh phaàn ñôn saéc khaùc nhau. B: Nguyeân taéc hoaït ñoäng döïa treân hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. C: Duøng nhaän bieát caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa moät chuøm saùng phöùc taïp do moät nguoàn saùng phaùt ra. D: Boä phaän cuûa maùy laøm nhieäm vuï taùn saéc aùnh saùng laø thaáu kính. Bài 134: Quang phoå vaïch thu ñöôïc khi chaát phaùt saùng ôû traïng thaùi A: Raén. C: Loûng. B: Khí hay hôi noùng saùng döôùi aùp suaát thaáp. D: Khí hay hôi noùng saùng döôùi aùp suaát cao. Bài 135: Quang phoå Maët Trôøi ñöôïc maùy quang phoå ghi ñöôïc laø: A: Quang phoå lieân tuïc. C: Quang phoå vaïch phaùt xaï. B: Quang phoå vaïch haáp thuï. D: Moät loaïi quang phoå khaùc. Bài 136: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà maùy quang phoå duøng laêng kính? A: Maùy quang phoå duøng ñeå phaân tích chuøm saùng phöùc taïp thaønh nhöõng thaønh phaàn ñôn saéc khaùc nhau. B: Maùy quang phoå hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taéc cuûa hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng. C: Maùy quang phoå duøng laêng kính coù 3 phaàn chính: oáng tröïc chuaån, boä phaän taùn saéc, oáng ngaém. D: Maùy quang phoå duøng laêng kính coù boä phaän chính laø oáng ngaém. Bài 137: Chọn câu sai trong các câu sau: A: Các vật rắn, lỏng, khí (có tỉ khối lớn) khi bị nung nóng đều phát ra quang phổ liên tục. B: Quang phổ vạch phát xạ của các nguyên tố khác nhau thì khác nhau. C: Để thu được quang phổ hấp thụ nhiệt độ của đám khí bay hơi hấp thụ phài lớn hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục. D: Dựa vào quang phổ liên tục ta có thể xác định được nhiệt độ của vật phát sáng. Bài 138: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà quang phoâ vaïch. A: Quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thu cuûa cuøng moät nguyeân toá thì gioáng nhau veà soá löôïng vaø maøu saéc caùc vaïch. B: Quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thuï cuûa cuøng moät nguyeân toá thì gioáng nhau veà soá löôïng vaø vò trí caùc vaïch. C: Quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thuï ñieàu coù theå duøng ñeå nhaän bieát söï coù maët cuûa moät nguyeân toá naøo ñoù trong nguoàn caàn khaûo saùt. D: Quang phoå vaïch phaùt xaï vaø quang phoå vaïch haáp thu ñeàu ñaëc tröng cho nguyeân tố. Bài 139: Trong maùy quang phoå, chuøm tia loù ra khoûi laêng kính trong heä taùn saéc tröôùc khi qua thaáu kính cuûa buoàng toái laø: A: Moät chuøm saùng song song. B: Moät chuøm tia phaân kyø coù nhieàu maøu. C: Moät taäp hôïp nhieàu chuøm tia song song, moãi chuøm coù moät maøu. D: Moät chuøm tia phaân kyø maøu traéng. Bài 140: Neáu chuøm saùng ñöa vaøo oáng chuaån tröïc cuûa maùy quang phoå laø do boùng ñeøn ñaây toùc noùng saùng phaùt ra thì quang phoå thu ñöôïc trong buoàng aûnh thuoäc loaïi naøo? A: Quang phoå vaïch. C: Quang phoå haáp thuï. B: Quang phoå lieân tuïc. D: Moät loaïi quang phoå khaùc. Bài 141: Quang phoå cuûa Maët Trôøi maø ta thu ñöôïc treân Traùi Ñaát laø quang phoå. A: Lieân tuïc. C: Vaïch phaùt xaï. B: Vaïch haáp thuï cuûa lôùp khí quyeån cuûa Maët Trôøi. D: Vaïch haáp thuï cuûa lôùp khí quyeån cuûa Traùi Ñaát. Bài 142: Öu ñieåm tuyeät ñoái cuûa pheùp phaân tích quang phoå laø : A: Phaân tích ñöôïc thaønh phaàn caáu taïo cuûa caùc vaät raén, loûng ñöôïc nung noùng saùng. B: Xaùc ñònh ñöôïc tuoåi cuûa caùc coå vaät, öùng duïng trong ngaønh khaûo coå hoïc. C: Xaùc ñònh ñöôïc söï coù maët cuûa caùc nguyeân toá trong moät hôïp chaát. D: Xaùc ñònh ñöôïc nhieät ñoä cuõng nhö thaønh phaàn caáu taïo beà maët cuûa caùc ngoâi sao. Bài 143: Trong caùc nguoàn phaùt saùng sau ñaây, nguoàn naøo phaùt ra quang phoå vaïch? A: Maët Trôøi. C: Ñeøn hôi natri noùng saùng. B: Moät thanh saét nung noùng ñoû. D: Moät boù ñuoác ñang chaùy saùng. : 0982.602.602 Trang: 127 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 144: Choïn cuïm töø thích hôïp ñeå ñieàn vaøo phaàn coøn thieáu: Nguyeân taéc cuûa maùy quang phoå döïa treân hieän töôïng quang hoïc chính laø hieän töôïng………………………Boä phaän thöïc hieän taùc duïng treân laø……………………….. A: Giao thoa aùnh saùng, hai khe Young. C: Taùn saéc aùnh saùng, oáng chuaån tröïc. B: Giao thoa aùnh saùng, laêng kính. D: Taùn saéc aùnh saùng, laêng kính. Bài 145: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø đúng? A: Quang phoå cuûa maët trôøi maø ta thu ñöôïc treân traùi ñaát laø quang phoå haáp thuï. B: Quang phoå vaïch phaùt xaï phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa nguoàn saùng. C: Quang phoå lieân tuïc phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn caáu taïo cuûa nguoàn saùng. D: Quang phoå do caùc khí hay hôi ôû aùp suaát thaáp bò kích thích phaùt ra laø quang phoå lieân tuïc. Bài 146: Tia töû ngoaïi coù tính chaát naøo sau ñaây? A: Khoâng laøm ñen kính aûnh. C: Bò leäch trong ñieän tröôøng vaø töø tröôøng. B: Truyeàn ñöôïc qua giaáy, vaûi, goã. D: Kích thích söï phaùt quang cuûa nhieàu chaát. Bài 147: Phaùt bieåu naøo sau daây laø sai khi noùi veà tia hoàng ngoaïi? A: Laø nhöõng böùc xaï khoâng nhìn thaáy ñöôïc, coù böôùc soùng lôùn hôn böôùc soùng aùnh saùng ñoû. B: Coù baûn chaát laø soùng ñieän töø. C: Do caùc vaät bò nung noùng phaùt ra. Taùc duïng noåi baät nhaát laø taùc duïng nhieät. D: ÖÙng duïng ñeå trò bònh coøi xöông. Bài 148: Khi noùi veà tia hoàng ngoaïi, phaùt bieåu naøo sau đaây laø sai ? A: Tia hoàng ngoaïi coù taùc duïng dieät khuaån, khöû truøng. B: Tia hoàng ngoaïi phát ra töø caùc vaätt bò nung noùng. C: Tia hoàng ngoaïi laø böùc xaï ñieän töø coù böôùc soùng lôùn hôn böôùc soùng cuûa aùnh saùng ñoû. D: Tia hoàng ngoaïi coù taùc duïng nhieät. Bài 149: Khi noùi veà tia töû ngoaïi, phaùt bieåu naøo sau ñaây sai? A: Tia töû ngoaïi phaùt ra töø caùc vaät bò nung noùng leân nhieät ñoä cao vaøi ngaøn ñoä. B: Tia töû ngoaïi laø böùc xaï ñieän töø coù böôùc soùng lôùn hôn böôùc soùng cuûa aùnh saùng tím. C: Tia töû ngoaïi coù taùc duïng quang hoaù, quang hôïp. D: Tia töû ngoaïi ñöôïc duøng trong y hoïc ñeå chöõa beänh coøi xöông. Bài 150: Có thể nhận biết tia töû ngoại bằng: A: Màn huỳnh quang. C: mắt người. B: Quang phổ kế D: pin nhiệt điện Bài 151: Chọn các cụm từ thích hợp để điền vào các chỗ trống cho hợp nghĩa: “Tia tử ngoại là những bức xạ ……… có bước sóng ……… bước sóng của ánh sáng ………”. A: Nhìn thấy được - nhỏ hơn – tím. C: Không nhìn thấy được - lớn hơn – tím. B: Không nhìn thấy được - nhỏ hơn - đỏ. D: Không nhìn thấy được - nhỏ hơn – tím. Bài 152: Ánh sáng có bước sóng 0,55.10-3mm là ánh sáng thuộc: A: Tia hồng ngoại.. C: Tia tử ngoại B: Ánh sáng tím D: Ánh sáng khả kiến. Bài 153: Các tính chất hoặc tác dụng nào sau đây không phải của tia tử ngoại? A: Có tác dụng ion hoá chất khí. C: Có khả năng gây ra hiện tượng quang điện. B: Bị thạch anh hấp thụ rất mạnh. D: Có tác dụng sinh học. Bài 154: Phát biểu nào sau đây đúng với tia tử ngoại? A: Tia tử ngoại là một trong những bức xạ mà mắt thường có thể nhìn thấy. B: Tia tử ngoại là bức xạ không nhìn thấy có bước sóng nhỏ hôn bước sóng của ánh sáng tím (0,4m). C: Tia tử ngoại là một trong những bức xạ do các vật có khối lượng riêng lớn phát ra. D: Tia tử ngoại là bức xạ không nhìn thấy, có bước sóng lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ (0,75m). Bài 155: Bức xạ (hay tia) tử ngoại là bức xạ. A: đơn sắc, có màu tím sẫm. C: không màu, ngoài vuøng tím của quang phổ. B: đơn sắc, có bước sóng < 400nm. D: có bước sóng từ 750nm đến 2 mm. Bài 156: Tia tử ngoại: A: không làm đen kính ảnh. C: kích thích sự phát quang của nhiều chất. B: bị lệch trong điện trường và từ trường. D: truyền được qua giấy, vải và gỗ. Bài 157: Chọn câu sai? Các nguồn phát ra tia tử ngoại là: A: Mặt Trời C: Hồ quang điện B: Đèn cao áp thuỷ ngân D: Dây tóc bóng đèn chiếu sáng. Bài 158: Tia hoàng ngoaïi laø soùng ñieän töø coù böôùc soùng: A:  < 0,4 m B:  > 0,75 m C: 0,4 m <  < 0,75 m D:  > 0,4 m : 0982.602.602 Trang: 128 Tài liệu luyện thi Đại Học môn Vật lý 2012 GV: Bùi Gia Nội Bài 159: Chọn câu sai: A: Tia hồng ngoại do các vật bị nung nóng phát ra. C: Tia hồng ngoại làm phát huỳnh quang một số chất. B: Bước sóng của tia hồng ngoại lớn hơn 0,75m. D: Tác dụng nhiệt là tác dụng nổi bật của tia hồng ngoại. Bài 160: Tia hồng ngoại có bước sóng nằm trong khoảng nào trong các khoảng sau đây? A: Từ 10-12m đến 10-9m C: Từ 10-9m đến 4.10-7m B: Từ 4.10-7m đến 7,5.10-7m D: Từ 7,5.10-7m đến 10-3m o Bài 161: Thân thể con người ở nhiệt độ 37 C phát ra bức xạ nào trong các loại bức xạ sau? A: Tia X B: Bức xạ nhìn thấy C: Tia hồng ngoại. D: Tia tử ngoại. Bài 162: Bức xạ (hay tia) hồng ngoại là bức xạ: A: Đơn sắc, có máu hồng. C: Đơn sắc, không màu ở ngoài đầu đỏ của quang phổ. B: Có bước sóng nhỏ dưới 0,4m. D: Có bước sóng từ 0,75m tới cỡ mm. Bài 163: Chọn đáp án đúng khi nói về tia hồng ngoại. A: Có thể nhận biết trực tiếp bằng máy quang phổ C: Có thể nhận biết bằng màn huỳnh quang B: Có thể nhận biết bằng pin nhiệt điện. D: Nhận biết bằng mắt. Bài 164: Chọn đáp án đúng khi nói về tia tử ngoại. A: Bị thạch anh hấp thụ hoàn toàn C: Trong suốt đối với thạch anh B: Dễ dàng xuyên qua nước và tầng Ozon D: Trong suốt đối với thạch anh và thủy tinh. Bài 165: Chọn đáp án đúng khi nói về tia tử ngoại. A: Mọi vật trên -2730C đều phát tia tử ngoại C: Chỉ vật nóng sáng hơn 5000 mới phát tia tử ngoại. 0 B: Vật nóng sáng trên 3000 dừng phát tia tử ngoại D: Vật nóng sáng hơn 20000 bắt đầu phát tia tử ngoại. Bài 166: Chọn đáp án đúng khi nói về tia tử ngoại. A: Có thể dùng thắp sáng C: Dùng sấy khô, sưởi ấm B: Có bước sóng nhỏ hơn bước sóng hồng ngoại D: Có tần số nhỏ hơn tần số hồng ngoại. Bài 167: Chọn câu đúng: A: Tia hồng ngoại có tần số cao hơn tia sáng vàng của natri. B: Tia tử ngoại có bước sóng lớn hơn các tia H, … của hidro. C: Bước sóng của bức xạ hồng ngoại lớn hơn bước sóng bức xạ tử ngoại. D: Bức xạ tử ngoại có tần số thấp hơn bức xạ hồng ngoại. Bài 168: Điều nào sau đây là sai khi so sánh tia hồng ngoại và tia tử ngoại? A: Cùng bản chất là sóng điện từ. B: Tia hồng ngoại có bước sóng nhỏ hơn tia tử ngoại. C: Tia hồng ngoại và tia tử ngoại đều có tác dụng lên kính ảnh. D: Tia hồng ngoại và tia tử ngoại đều không nhìn thấy bằng mắt thường. Bài 169: Một vật phát được tia hồng ngoại vào môi trường xung quanh phải có nhiệt độ: A: Cao hơn nhiệt độ môi trường B: Trên 0oC C. Trên 100oC D: Trên 0 K Bài 170: Phát biểu nào sau đây nói về tia tử ngoại là đúng? A: Mặt Trời chỉ phát ra ánh sáng nhìn thấy và tia hồng ngoại nên ta trông thấy sáng và cảm giác ấm áp. B: Thuỷ tinh và nước là trong suốt đối với tia tử ngoại. C: Đèn dây tóc nóng sáng đến 2000oC là nguồn phát ra tia tử ngoại. D: Các hồ quang điện với nhiệt độ trên 4000oC thường được dùng làm nguồn tia tử ngoại. Bài 171: Phát biểu nào sau đây nói về tia hồng ngoại là không đúng? A: Tia hồng ngoại có bản chất là sóng điện từ. B: Tia hồng ngoại kích thích thị giác làm cho ta nhìn thấy màu hồng. C: Vật nung nóng ở nhiệt độ thấp chỉ phát ra tia hồng ngoại. Nhiệt độ của vật trên 500oC mới bắt đầu phát ra ánh sáng khả kiến. D: Tia hồng ngoại nằm ngoài vùng ánh sáng khả kiến, bước sóng của tia hồng ngoại dài hơn của ánh đỏ. Bài 172: Phát biểu nào sau đây nói về tia hồng ngoại là đúng? A: Các vật có nhiệt độ < 0oC thì không thể phát ra tia hồng ngoại. B: Các vật có nhiệt độ < 500oC chỉ phát ra tia hồng ngoại C: Tất cả các vật bị nung nóng đều phát ra tia hồng ngoại. D: Các vật có nhiệt độ > 500oC chỉ phát ra ánh sáng nhìn thấy. Bài 173: Quang phổ vạch hấp thụ là: A: Vạch sáng riêng lẻ trên nền tối C: Những vạch tối trên nền quang phổ liên tục B: Dải màu biến thiên liên tục D: Khoảng sáng trắng xen kẽ khoảng tối. Bài 174: Khi noùi veà tia Rônghen (tia X); phaùt bieåu naøo sau ñaây sai? A: Tia Rônghen laø böùc xaï ñieän töø coù böôùc soùng trong khoaûng 10-12m ñeán 10-8m. B: Tia Rônghen coù khaû naêng ñaâm xuyeân maïnh. C: Tia Rônghen coù böôùc soùng caøng daøi seõ ñaâm xuyên càng maïnh. D: Tia Rônghen coù theå duøng ñeå chieáu ñieän, trò moät soá ung thö noâng. : 0982.602.602 Trang: 129