Tài liệu Sự tác động của erp đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ KIM PHƯỚC SỰ TÁC ĐỘNG CỦA ERP ĐẾN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ KIM PHƯỚC SỰ TÁC ĐỘNG CỦA ERP ĐẾN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. PHẠM VĂN DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn: “Sự tác động của ERP đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam” là công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc của cá nhân tác giả, với sự hỗ trợ của Giáo viên hướng dẫn và các thầy cô. Các nội dung nghiên cứu và kết quả nghiên cứu trong đề tài này là trung thực và chưa từng được công bố. TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2016 Tác giả Nguyễn Thị Kim Phước MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2 3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................3 5. Đóng góp của nghiên cứu...................................................................................3 6. Kết cấu luận văn .................................................................................................3 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ .....5 1.1. Đề tài nghiên cứu nước ngoài .........................................................................5 1.2. Đề tài nghiên cứu trong nước .........................................................................8 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ..........................................................................................12 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ...............................13 2.1. Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp ERP ..................................13 2.1.1. Định nghĩa và quá trình hình thành hệ thống ERP .............................13 2.1.1.1. Định nghĩa hệ thống ERP .................................................................13 2.1.1.2. Quá trình hình thành, phát triển hệ thống ERP ............................14 2.1.2. Đặc điểm của hệ thống ERP ...................................................................19 2.1.3. Ưu điểm và nhược điểm của ERP .........................................................21 2.2. Tổng quan về kế toán quản trị .....................................................................23 2.2.1. Khái niệm .................................................................................................23 2.2.2. Lịch sử hình thành và phát triển của kế toán quản trị .......................24 2.2.3. Vai trò của kế toán quản trị ...................................................................28 2.2.4. Mục tiêu và nhiệm vụ của kế toán quả trị ............................................30 2.2.5. Kỹ thuật kế toán quản trị .......................................................................33 2.3. Mối quan hệ giữa ERP và kế toán quản trị tại doanh nghiệp ..................34 2.3.1. Sự thay đổi vai trò của kế toán quản trị ...............................................34 2.3.2. Kỹ năng cần thiết của kế toán quản trị trong môi trường ERP .........37 2.3.3. Module kế toán quản trị .........................................................................39 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ..........................................................................................43 CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .............................................................44 3.1. Giới thiệu ....................................................................................................44 3.2. Mô hình nghiên cứu ..................................................................................44 3.3. Giả thuyết nghiên cứu ...............................................................................45 3.4. Thiết kế nghiên cứu ...................................................................................47 3.4.1. Quy trình nghiên cứu .............................................................................48 3.4.2. Nghiên cứu sơ bộ ....................................................................................50 3.4.3. Nghiên cứu chính thức ...........................................................................53 3.4.4. Xác định mẫu nghiên cứu ......................................................................53 3.5. Phương pháp phân tích dữ liệu ................................................................54 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ..........................................................................................55 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................56 4.1. Kết quả nghiên cứu .......................................................................................56 4.1.1. Kết quả kiểm định Cronbach Alpha .....................................................56 4.1.2. Kết quả kiểm định sự khác biệt của việc sử dụng phần mềm ERP ...58 4.1.3. Kết luận từ kết quả nghiên cứu .............................................................67 TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ..........................................................................................72 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................73 5.1. Kết luận chung ..............................................................................................73 5.2. Kiến nghị ........................................................................................................75 5.2.1. Đối với doanh nghiệp ..............................................................................75 5.2.2. Đối với nhân viên kế toán quản trị ........................................................76 5.3. Những hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ........................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Phụ Lục 1. Bảng câu hỏi về sự tác động của hệ thống ERP đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam .................................................................. I Phụ lục 2. Kết quả kiểm định Cronbach Alpha ............................................... VI Phụ lục 3. Kết quả kiểm định Independent Sample T- Test đối với hai nhóm sử dụng và không sử dụng phần mềm ERP.....................................................VII Phụ lục 4. Danh sách các đáp viên tham gia khảo sát.Error! Bookmark not defined. Phụ lục 5. Danh sách các doanh nghiệp được khảo sát ................................ VIII DANH MỤC VIẾT TẮT TPHCM: Thành Phố Hồ Chí Minh KTQT: Kế toán quản trị IFAC: Liên đoàn kế toán quốc tế (International Federation of Accountants) CNTT: Công nghệ thông tin MRP: Kế hoạch cung ứng nguyên vật liệu (Material Requirements Planning) BPR :Tái cấu trúc doanh nghiệp (Business Process Reengineering) MRP II: Hoạch định nguồn lực sản xuất (Manufacturing Resources Planning ) SCM : Quản trị chuỗi cung ứng (Supply Chain Management) ABC: Chi phí dựa trên hoạt động ABC (Activity based costing) BOM : Định mức nguyên vật liệu (Bill-of Material ) DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Đặc điểm của kế toán quản trị qua các giai đoạn phát triển. ....................27 Bảng 2.2. Những kỹ năng cần thiết của kế toán quản trị trong môi trường ERP .....38 Bảng 3.1. Các thang đo cho các giả thuyết nghiên cứu dựa vào nghiên cứu của Valmohammadi et al (2014) .....................................................................................50 Bảng 4.1. Kết quả kiểm định Cronbach Alpha với nghiên cứu chính thức ..............57 Bảng 4.2. Kết quả kiểm định Independent Sample T- Test đối với hai nhóm sử dụng và không sử dụng phần mềm ERP ............................................................................59 DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ Hình 1.1. Sự tác động của hệ thống ERP đến nhân viên kế toán quản trị và kế toán quản trị. Nguồn: Granlund và Malmi (2002) ..............................................................6 Hình 2.1. Tóm tắt quá trình phát triển của hệ thống ERP. Nguồn: Fiona Fui-Hoon Nah (2002).................................................................................................................19 Hình 2.2. Ví dụ về danh sách các trung tâm chi phí trong phân hệ CO (SAP). Nguồn help.sap.com ..............................................................................................................40 Hình 2.3. Ví dụ về báo cáo so sánh chi phí thực tế và kế hoạch, chi phí biến đổi của các trung tâm chi phí. Nguồn help.sap.com. .............................................................41 Hình 2.4. Ví dụ về hiển thị trung tâm lợi nhuận. Nguồn help.sap.com ....................42 Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu. Nguồn: Tác giả tự tổng hợp. .................................49 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam đang trong quá trình toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hóa thương mại ngày càng sâu rộng. Quá trình này không chỉ trong lĩnh vực thương mại mà cả trong lĩnh vực sản xuất, dịch vụ, tài chính, đầu tư…đã tạo ra những lợi thế mới thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển, bên cạnh đó cũng tạo ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp phải cạnh tranh quyết liệt hơn, gay gắt hơn. Vì vậy, việc ra quyết định kịp thời, chuẩn xác ngày càng được xem trọng. Ra quyết định là một chức năng cơ bản của người quản lý, đồng thời cũng là nhiệm vụ phức tạp và khó khăn nhất của họ. Trong quá trình điều hành hoạt động kinh doanh, người quản lý luôn phải đối diện với việc phải đưa ra các quyết định ở nhiều dạng khác nhau. Tính phức tạp càng tăng thêm khi mà mỗi một tình huống phát sinh đều tồn tại không chỉ một hoặc hai mà nhiều phương án liên quan khác nhau đòi hỏi người quản lý phải đưa ra sự lựa chọn đúng đắn nhất cho doanh nghiệp. Để phục vụ cho việc ra quyết định, người quản lý cần sự hỗ trợ của bộ phận kế toán, đặc biệt là kế toán quản trị để tập hợp và phân tích dữ liệu thành nhiều dạng thông tin khác nhau. KTQT với vai trò cung cấp thông tin hữu hiệu phục vụ chức năng quản trị doanh nghiệp vì vậy cần phải được vận dụng và được khai thác triệt để hơn, nhất là trong thời đại phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng thông tin. Có thể thấy đầu tư phát triển hệ thống ERP được xem là giải pháp đầu tư công nghệ thông tin tối ưu được nhiều nhà quản lý lựa chọn giúp doanh nghiệp giải quyết vấn đề này. Trong hệ thống ERP, phân hệ kế toán là phân hệ cốt lõi, hỗ trợ cho kế toán quản trị cung cấp thông tin hữu ích kịp thời, có giá trị cho nhà quản lý. Thể hiện qua việc giúp nhà quản lý có được những thông tin có độ tin cậy cao, đầy đủ, tổng hợp thông tin một cách nhanh chóng để có thể ra quyết định một cách kịp thời. 2 Thêm nữa, ERP đã phát triển nhiều năm trên thế giới nhưng hiện tại ở Việt Nam vẫn chưa được ứng dụng phổ biến, chủ yếu là các doanh nghiệp có quy mô lớn, tập đoàn đa quốc gia. Bên cạnh đó, công tác giới thiệu, tuyên truyền lợi ích của việc ứng dụng ERP trong doanh nghiệp chưa sâu rộng, khiến cho nhà quản lý không có điều kiện tiếp xúc với giải pháp mới này và chưa thấy được lợi ích thực sự ERP sẽ mang lại cho bộ máy kế toán quản trị nói riêng và doanh nghiệp nói chung. Thêm nữa, có những dự án triển khai ERP không thành công tại Việt Nam do trình độ hiểu biết về ERP của nhân viên và quản trị doanh nghiệp còn hạn chế. Vì vậy, với mong muốn giúp các nhà quản lý cũng như những người làm công tác kế toán hiểu rõ hơn về ERP và thấy được lợi ích từ việc ứng dụng ERP trong công tác kế toán quản trị từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị doanh nghiệp. Qua tìm hiểu của tác giả thì hiện có rất ít nghiên cứu khoa học chuyên sâu về vấn đề này. Đó là lý do tác giả chọn đề tài: “Sự tác động của ERP đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam” 2. Mục tiêu nghiên cứu Hệ thống hóa lý luận chung về ERP và kế toán quản trị. Phân tích, đánh giá sự tác động của hệ thống ERP đến các yếu tố liên quan đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam.. Đưa ra những đề xuất, kiến nghị để hoàn thiện, ứng dụng hệ thống ERP trong công tác kế toán quản trị hoạt động ngày càng hiệu quả hơn. Câu hỏi nghiên cứu: Những nội dung cơ bản của ERP và kế toán quản trị là gì? Trên thế giới và ở Việt Nam đã có những nghiên cứu nào liên quan đến mối quan hệ giữa ERP và kế toán quản trị? ERP có tác động đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam hay không? Có những đề xuất, kiến nghị gì để kế toán quản trị hoạt động hiệu quả hơn khi ứng dụng hệ thống ERP? 3 3. Phương pháp nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đầu tiên tác giả sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích để hệ thống hóa những nội dung cơ bản của ERP và kế toán quản trị từ đó đưa ra các giả thuyết nghiên cứu. Sau đó tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính khảo sát, lấy ý kiến chuyên gia để xây dựng và điều chỉnh bảng câu hỏi phỏng vấn sử dụng thang đo Likert 5 điểm. Tiếp theo tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng thông qua kiểm định thang đo Cronbach Alpha và kiểm định T-test so sánh sự khác biệt về cảm nhận sự tác động cảu ERP đến kế toán quản trị của nhóm sử dụng và không sử dụng phần mềm ERP từ đó đánh giá giả thuyết nghiên cứu và đưa ra kết luận xem xét ERP có tác động đến kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam hay không. Và từ đó đưa ra các đề xuất, kiến nghị. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: hệ thống ERP và kế toán quản trị tại các doanh nghiệp tại Việt Nam chủ yếu liên quan đến sự thay đổi vai trò của kế toán quản trị trong môi trường ERP. - Phạm vi không gian: các doanh nghiệp tại Việt Nam chủ yếu ở TPHCM, Hà Nội, Hải Phòng, Biên Hòa. - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 07 năm 2016 đến tháng 10 năm 2016. 5. Đóng góp của nghiên cứu Nghiên cứu này là một trong số ít các nghiên cứu về sự tác động của ERP đến kế toán quản trị, đặc biệt là trong bối cảnh tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là tham khảo hữu ích giúp các nhà quản lý cũng như những người làm công tác kế toán hiểu sâu sắc hơn về ERP và thấy được sự tác động của việc áp dụng ERP đến kế toán quản trị. 6. Kết cấu luận văn 4 Kết cấu luận văn bao gồm: Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu về hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) và kế toán quản trị. Chương 2: Cơ sở lý thuyết về hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) và kế toán quản trị. Chương 3: Thiết kế nghiên cứu. Chương 4: Kết quả nghiên cứu. Chương 5: Kết luận và kiến nghị. 5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 1.1. Đề tài nghiên cứu nước ngoài Sự tác động của hệ thống ERP đến kế toán quản trị được nghiên cứu bởi Granlund và Malmi (2002); Scapens và Jazayeri (2003); Sayed (2006); Kanellou và Spathis (2013). Nghiên cứu của Scapens và Jazayeri (2003) cho thấy hệ thống ERP có bốn chức năng đặc biệt là tính tích hợp, tính chuẩn hóa, tính thường xuyên và tính tập trung hóa. Chính bốn chức năng này đã làm thay đổi vai trò của kế toán quản trị và việc ra quyết định của nhà quản lý thông qua việc hệ thống ERP sẽ (1) làm giảm khối lượng công việc thường ngày được thực hiện bởi các kế toán thông qua các thay đổi phát triển như thời gian cần thiết để thu thập dữ liệu, phân tích dữ liệu, các báo cáo được chuẩn hóa... (2) các nhà quản lý sẽ có kiến thức nhất định về kế toán, (3) ERP giúp kế toán quản trị phân tích nhiều hơn các báo cáo về các giá trị trong tương lai, (4) mở rộng hơn vai trò của kế toán quản trị từ việc tập trung vào các hoạt động kế toán sang vai trò người giải trình, chuyên gia phân tích và tư vấn cho nhà quản lý. Cũng vì vậy kế toán quản trị và nhà quản lý đã tìm thấy cách thức mới để làm việc với các hệ thống ERP, từng nhiệm vụ khác nhau được thực hiện tốt hơn so với trước đây. Scapens và Jazayeri cũng cho rằng ERP không phải là trình điều khiển những thay đổi này nhưng nhờ các đặc tính của hệ thống, ERP đã mở ra những cơ hội và điều kiện nhất định để những thay đổi này xảy ra. Một mô hình về sự tác động của hệ thống ERP đến kế toán quản trị và nhân viên kế toán quản trị được phát triển bởi Granlund và Malmi (2002). Họ đề xuất rằng hệ thống ERP có cả ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nhân viên kế toán quản trị và kế toán quản trị. Ví dụ như những thay đổi trong nội dung báo cáo chuyển trọng tâm từ phân tích dữ liệu lịch sử sang phân tích các giá trị có thể mang đến trong tương lai, thời gian cần thiết để thu thập các dữ liệu ít đi, lịch trình sản xuất, giao hàng được chi tiết và thể hiện một cách đầy đủ hơn ,…là những sự tác động trực tiếp bởi hệ thống ERP. Tác động gián tiếp là kết quả của sự thay đổi công 6 việc quản lý, thay đổi trong quy trình kinh doanh,… bởi việc áp dụng hệ thống ERP. Mô hình này là cơ sở tiền đề cho những nghiên cứu của các nhà nghiên cứu sau được trình bày ở hình 1.1. Kế toán quản trị Triển khai hệ thống ERP và nhân viên kế toán quản trị Sự thay đổi nghiệp vụ kế toán quản trị, thay đổi trong quy trình kinh doanh… Hình 1.1. Sự tác động của hệ thống ERP đến nhân viên kế toán quản trị và kế toán quản trị. Nguồn: Granlund và Malmi (2002) Thông qua nghiên cứu của Granlund và Malmi (2002) có thể thấy ERP có sự tác động đến hoạt động của bộ phận kế toán đặc biệt là kế toán quản trị. Granlund và Malmi cũng đề nghị rằng cần nghiên cứu thêm để cung cấp một sự hiểu biết phong phú hơn về việc sử dụng hệ thống ERP và các công nghệ thông tin liên quan kế toán quản trị, quản trị chiến lược và hỗ trợ việc ra quyết định. Trong một nghiên cứu sau này, Sayed (2006) đã nghiên cứu tác động của các hệ thống ERP đến kế toán quản trị trong một công ty sản xuất lớn của Ai Cập. Nghiên cứu cho thấy hệ thống ERP sẽ phản ánh cách thức kế toán quản trị phát triển kỹ năng, sự hiểu biết của mình trong việc xử lý với hệ thống. Kế toán cần phải tự đổi mới mình để đảm bảo thực hiện tốt công việc thông qua việc tiếp thu và nâng cao kỹ năng CNTT, truyền thông, làm việc nhóm và tư duy chiến lược được duy trì không thể thiếu. Về lâu dài, định vị được vị trí của bản thân là chuyên gia trong việc sử dụng được những lợi ích từ hệ thống ERP. 7 Thông qua nghiên cứu có thể thấy kế toán quản trị ngoài kiến thức chuyên môn, những hiểu biết về doanh nghiệp và các quy trình hoạt động của tổ chức, cần trang bị cho bản thân những kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu công việc như kỹ năng giao tiếp để giải thích kết quả phân tích với nhà quản lý, gây ảnh hưởng và thuyết phục nhà quản lý, kỹ năng CNTT để khai thác hệ thống ERP một cách tốt nhất… ERP sẽ là cơ hội để kế toán quản trị khẳng định chuyên môn và tạo ra những đặc tính mới cho bản thân. Trong nghiên cứu của Kanellou và Spathis (2013) về lợi ích kế toán và sự hài lòng trong môi trường ERP, tác giả đã đưa ra năm lợi ích trong công tác kế toán bắt nguồn từ việc áp dụng hệ thống ERP đó là 1. Lợi ích về kế toán trong môi trường CNTT: việc thu thập dữ liệu sẽ nhanh hơn và dễ dàng hơn, ERP sẽ cho ra kết quả các báo cáo một cách nhanh hơn. 2. Lợi ích về hiệu suất hoạt động của kế toán: giảm thời gian cần thiết để đóng kỳ hàng tháng, hàng quý, hàng năm, và giảm thời gian để có thể phát hành báo cáo tài chính. 3. Lợi ích về công tác tổ chức kế toán: tăng tính linh hoạt của những thông tin chung, tích hợp các ứng dụng kế toán, cải thiện quá trình việc ra quyết định, kiểm toán nội bộ và nâng cao chất lượng báo cáo. 4. Lợi ích về kế toán quản trị: tăng cường chất lượng, tăng độ chính xác của các báo cáo chuyên sâu, kiểm soát thông tin và giảm thời gian thực hiện. 5. Lợi ích kế toán về chi phí: Giảm số lượng nhân sự của phòng kế toán. Có thể thấy nghiên cứu đã đưa ra được những lợi ích thu được từ việc ứng dụng ERP đối với bộ phận kế toán và đánh giá sự hài lòng của nhân viên kế toán khi áp dụng hệ thống. Tuy nhiên nghiên cứu cũng có những hạn chế nhất định về cỡ mẫu, chưa nói lên được sự tương tác giữa việc áp dụng hệ thống ERP và sự hài lòng của người sử dụng. Kết luận rằng các nghiên cứu trên đã chứng minh được ERP có sự tác động tích cực đến kế toán quản trị, công tác kế toán cũng như vai trò của kế toán quản trị trong doanh nghiệp. 8 1.2. Đề tài nghiên cứu trong nước Trong nghiên cứu của Nguyễn Bích Liên (2012), tác giả đã trình bày các quan điểm ảnh hưởng nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán từ đó lựa chọn mô hình “hệ thống hoạt động” để nghiên cứu mối quan hệ giữa 3 vấn đề chất lượng sản phẩm thông tin, hệ thống thông tin và người sử dụng thông tin. Theo kết quả phân tích các thành phần theo mô hình hệ thống hoạt động áp dụng cho hệ thống ERP theo đầy đủ các giai đoạn phát triển hệ thống, tác giả đã tổng hợp có 12 nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin ERP và đồng thời phân tích đặc điểm ứng dụng ERP tại Việt Nam. Từ đó phân tích và đưa ra các kết luận: Có tất cả 13 nhóm chi tiết thành phần nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thông tin kế toán trong môi trường ứng dụng ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam là: 1. Tầm nhìn, cam kết và sự hỗ trợ của ban quản lý cấp cao doanh nghiệp. 2. Năng lực, kinh nghiệm và sự hỗ trợ của nhà tư vấn triển khai. 3. Năng lực đội dự án doanh nghiệp. 4. Chất lượng dữ liệu. 5. Huấn luyện và tham gia của các nhân viên doanh nghiệp. 6. Thử nghiệm hệ thống. 7. Chất lượng thiết bị, cơ sở hạ tầng. 8. Quy trình xử lý và chất lượng phần mềm ERP. 9. Chính sách quản lý thay đổi. 10. Chính sách chất lượng và kiểm soát. 11. Môi trường văn hóa doanh nghiệp. 12. Môi trường giám sát, kiểm tra. 13. Chính sách nhân sự. Có sự khác nhau về quan điểm các nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán của ba nhóm người khảo sát là nhà tư vấn triển khai ERP, doanh nghiệp sử dụng ERP và các nhà nghiên cứu, giảng dạy ERP. Các khác biệt đáng kể này chủ yếu tập trung vào những nội dung chi tiết như: vai trò của Ban quản lý cấp cao 9 doanh nghiệp; tầm quan trọng về kiến thức và am hiểu lĩnh vực hoạt động doanh nghiệp của nhà tư vấn; về vấn đề chính sách chất lượng, kiểm soát, chính sách nhân sự và môi trường giám sát kiểm tra hệ thống ERP. “Tầm nhìn, cam kết và hỗ trợ của Ban quản lý doanh nghiệp” được đánh giá là quan trọng nhất tới chất lượng thông tin kế toán. Trong khi nhóm nhân tố liên quan tới môi trường văn hóa, giám sát kiểm tra bị đánh giá ảnh hưởng thấp nhất tới chất lượng thông tin kế toán trong môi trường ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam do quan niệm khác biệt nhau khá lớn giữa các đối tượng khảo sát bởi bản chất phức tạp của vấn đề quản lý, kiểm soát và văn hóa doanh nghiệp. Tác giả cũng đưa ra 6 nhân tố mới ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán trong môi trường ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam và mức xếp hạng ảnh hưởng của chúng lần lượt là: (1) Năng lực Ban quản lý và kiến thức nhà tư vấn triển khai; (2) Kinh nghiệm, phương pháp nhà tư vấn triển khai & chất lượng dữ liệu; (3) Chất lượng phần mềm kế toán; (4) Thử nghiệm và huấn luyện nhân viên; (5) Kiểm soát đảm bảo hệ thống ERP tin cậy; Và (6) Chính sách nhân sự và quản lý thông tin cá nhân. Dựa trên khuôn mẫu kiểm soát của CobiT, tác giả đã xây dựng các kiểm soát cho từng nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán trong môi trường ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam. Trong nghiên cứu của Nguyễn Thị Bích Hà (2013), tác giả đã cho thấy sự tác động của ERP đến việc tổ chức hệ thống thông tin kế toán thể hiện qua những thay đổi về mặt quy trình xử lý nghiệp vụ như thu thập, xử lý dữ liệu và cung cấp thông tin; những thay đổi về tổ chức bộ máy kế toán như về cơ cấu nhân sự, phân chia trách nhiệm, phân quyền truy cập; những thay đổi về tổ chức phần cứng và hạ tầng mạng; những thay đổi về kiểm soát và đánh giá chất lượng thông tin. Từ đó đưa ra những giải pháp để khai thác ưu thế của ứng dụng ERP đến hoạt động quản lý nói chung và hoạt động kế toán nói riêng từ đó phục vụ tốt cho công tác quản lý, điều hành doanh nghiệp, nâng cao năng lực kiểm soát chất lượng thông tin kế toán. Những giải pháp đó là lựa chọn phần mềm, đối tác triển khai phù hợp nhất với nhu cầu của từng doanh nghiệp, xây dựng giải pháp tái cấu trúc quy trình kinh doanh, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, xây dựng các yêu cầu về chuyển đổi dữ liệu, thủ tục 10 chuyển đổi để tránh việc bỡ ngỡ vì số liệu, báo cáo theo ERP có thể khác với cách làm theo kiểu truyền thống; xây dựng các quy trình hoạt động của doanh nghiệp và phổ biến đến các bộ phận một cách rõ ràng để đảm bảo hiệu quả làm việc chung của toàn doanh nghiệp; cần xem xét yêu cầu về công việc, quản lý, kiểm soát để phân chia trách nhiệm giữa các nhân viên, các bộ phận để đảm bảo việc ghi nhận, xử lý và cung cấp thông tin kịp thời, đáng tin cậy. Trên đây là những nghiên cứu chuyên sâu tiêu biểu về sự tác động của ERP đến hệ thống thông tin kế toán, chất lượng thông tin kế toán. Tuy nhiên, do ERP mới bắt đầu phát triển trong những năm gần đây ở Việt Nam nên các nghiên cứu về ERP không nhiều. Chủ yếu là các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự triển khai thành công và thất bại của ERP như nghiên cứu của Nguyễn Hữu Hoàng Thọ (2012), Ngụy Thị Hiền và Phạm Quốc Trung (2013), Ngô Phúc Hạnh (2013). Ngoài ra còn có một số nghiên cứu về ERP trong các doanh nghiệp cụ thể như nghiên cứu của Trần Thanh Thúy (2011), Phạm Hồng Thái (2013) tuy nhiên các nghiên cứu này chỉ phân tích một cách tổng quát trong nội bộ một tổ chức. Sự ra đời và phát triển của kế toán quản trị là kết quả tất yếu nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản trị doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường luôn biến động, nhiều cạnh tranh và rủi ro. Mặc dù ra đời sau kế toán tài chính nhưng kế toán quản trị ngày càng chứng tỏ sự cần thiết và vai trò đặc biệt quan trọng của mình đối với công tác quản trị, điều hành các doanh nghiệp. Vì vậy những năm gần đây ở Việt Nam cũng đã có khá nhiều những nghiên cứu về xây dựng, tổ chức công tác kế toán quản trị tại từng doanh nghiệp, từng lĩnh vực khác nhau từ đó đưa ra các giải pháp để hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu thông tin của doanh nghiệp nhiều hơn. (Trần Thị Ngọc Hân, 2016). Trong nghiên cứu của Huỳnh Lợi (2008), tác giả đã đánh giá tình hình áp dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam và tổng kết bài học kinh nghiệm về xây dựng kế toán quản trị ở các nước trên thế giới, từ đó đưa ra các giải pháp hỗ trợ xây dựng kế toán quản trị trong doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam như: Đối với Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện nền tảng pháp lý đảm bảo cho quyền