Tài liệu Quản trị tài sản ngắn hạn tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng niêm yết trên hose

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG ----------------------------------------- TRẦN LÂM DUY QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH HÀNG TIÊU DÙNG NIÊM YẾT TRÊN HOSE LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG ----------------------------------------- TRẦN LÂM DUY QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH HÀNG TIÊU DÙNG NIÊM YẾT TRÊN HOSE Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số : 60340102 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN HOÀNG GIANG TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016 CHUẨN Y CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN Luận văn đề tài: “QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH HÀNG TIÊU DÙNG NIÊM YẾT TRÊN HOSE”, công trình được học viên Trần Lâm Duy thực hiện và nộp nhằm thỏa một phần yêu cầu tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản trị Kinh doanh. Giảng viên hướng dẫn Tác giả đã chỉnh sửa theo đúng ý kiến đóng góp của hội đồng TS. Nguyễn Hoàng Giang Trường Đại học Lao Động – Xã Hội Ngày tháng năm Ngày bảo vệ luận văn, TP.HCM, ngày 29 tháng 12 năm 2016 Viện Đào tạo sau Đại học LỜI CAM ĐOAN Tôi tên: Trần Lâm Duy Hiện đang công tác: Công Ty TNHH Cuộc Sống Quốc Tế Tên đề tài: “QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH HÀNG TIÊU DÙNG NIÊM YẾT TRÊN HOSE” Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HOÀNG GIANG Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng. Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả của chính cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của TS. NGUYỄN HOÀNG GIANG. Để hoàn thiện luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của nhiều cá nhân và tập thể. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tập thể Giảng viên trường tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng đã giảng dạy, hướng dẫn và trang bị cho tôi các kiến thức cơ bản và chuyên sâu về lĩnh vực quản trị kinh doanh. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn người hướng dẫn khoa học Thầy NGUYỄN HOÀNG GIANG đã hết sức nhiệt tình trong quá trình hướng dẫn tôi thực hiện luận văn nghiên cứu này. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn sự ủng hộ của công ty và gia đình đã tạo điều kiện cho tôi mọi mặt để tôi chuyên tâm nghiên cứu, cùng với sự giúp đỡ của bạn bè đã bổ sung các kiến thức còn thiếu của tôi trong lĩnh vực nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện và trình bày kết quả luận văn nghiên cứu, do hạn chế về mặt thời gian, số liệu cũng như kiến thức và kinh nghiệm của chính tôi nên không thể tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong nhận được sự hướng dẫn thêm từ Quý thầy cô; sự chia sẻ, đóng góp của người thân, bạn bè và các đọc giả để tôi có thể nghiên cứu tốt hơn nữa. TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016 TRẦN LÂM DUY TÓM TẮT Tài sản ngắn hạn được gọi là nguồn sống cho cho bất kỳ đơn vị kinh tế, vì vậy quản trị tài sản ngắn hạn được coi là một trong những chức năng quan trọng nhất của quản trị doanh nghiệp. Và đó lý do nghiên cứu. Phương pháp dữ liệu bảng được sử dụng để kiểm tra tác động của quản trị tài sản ngắn hạn đến khả năng sinh lời, với các kỹ thuật ước lượng như hồi quy bình phương nhỏ nhất (Pool OLS), phương thức tác động cố định (FEM), phương thức tác động ngẫu nhiên (REM), bình phương tối thiểu tổng quát (GLS). Luận văn nghiên cứu 29 doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng niêm yết trên Sở giao dịch Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chính Minh (HOSE) trong giai đoạn 5 năm (2011-2015). Kết quả từ hồi quy dữ liệu bảng cho thấy kỳ thu tiền bình quân (ACP) có mối quan hệ nghịch biến với khả năng sinh lời (ROA), và tỷ trọng tài sản ngắn hạn trong tổng tài sản (CATAR) có mối quan hệ đồng biến với khả năng sinh lời. Nghĩa là rút ngắn kỳ thu tiền bình quân (ACP) và tăng tỷ trọng tài sản ngắn hạn trong tổng tài sản (CATAR) sẽ làm tăng khả năng sinh lời được đo lường bởi tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA). Vì vậy, quản trị tài sản ngắn hạn luôn là một trong những vấn đề mà doanh nghiệp phải quan tâm vì sự ảnh hưởng của nó đến hiệu quả quản trị tài chính, đảm bảo sự tồn tại, lợi nhuận, tính thanh khoản, khả năng thanh toán của doanh nghiệp. và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. ABSTRACT Current assets known as the source of life for any economic unit, so the shortterm asset management is considered to be one of the most important functions of corporate governance. And that reason research. Panel data methods used to examine the impact of short-term asset management to profitability, with techniques such as regression Pooled Ordinary Least Square (OLS Pool), fixed effects method (FEM), random effects methods (REM), generalized least squares (GLS). Thesis using 29 consumer goods enterprises that listed on Ho Chi Minh City Securities Exchange (HOSE) in the 5-year period (2011-2015). Results from the regression data table shows the average collection period (ACP) have negatively relationship with profitability (ROA), and the proportion of short-term assets in total assets (CATAR) with relationship positively with profitability. Means shortening the average collection period (ACP) and increasing the proportion of short-term assets in total assets (CATAR) will increase profitability as measured by return rate on assets (ROA). Therefore, short-term asset management is always one of the issues that enterprises should care because of its impact on the efficiency of financial management, to ensure the survival, profitability, liquidity, ability solvency of the business, and business activities of enterprises. MỤC LỤC CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU.............................................................................................. 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................................ 3 1.3. Những nghiên cứu trước ....................................................................................... 4 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài .............................................................. 5 1.5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 5 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................. 6 1.7. Kết cấu đề tài nghiên cứu .................................................................................... 6 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................... 8 2.1. Giới thiệu............................................................................................................... 8 2.2. Lý thuyết tổng quan .............................................................................................. 8 2.2.1. Khái niệm ....................................................................................................... 8 2.2.2. Quản trị tiền mặt........................................................................................... 10 2.2.3. Quản trị khoản phải thu khách hàng ............................................................ 15 2.2.4. Quản trị hàng tồn kho................................................................................... 21 2.3. Yếu tố quyết định hiệu suất tài chính ................................................................. 23 2.3.1. Số ngày thu tiền bình quân........................................................................... 23 2.3.2. Số ngày tồn kho bình quân........................................................................... 23 2.3.3. Số ngày trả tiền bình quân ........................................................................... 23 2.3.4. Thanh khoản ................................................................................................. 24 2.3.5. Quy mô công ty ............................................................................................ 24 2.3.6. Đòn bẩy tài chính ......................................................................................... 25 2.4. Mối quan hệ giữa tài sản ngắn hạn và khả năng sinh lời của doanh nghiệp ..... 26 2.4.1. Khả năng sinh lời ......................................................................................... 26 2.4.2. Tỷ suất sinh lời ............................................................................................. 27 2.4.3. Mối quan hệ giữa quản trị tài sản ngắn hạn và khả năng sinh lời ............... 28 2.5. Những nghiên cứu thực nghiệm về tác động của quản trị tài sản ngắn hạn hay vốn lưu động đến khả năng sinh lời của công ty ................................................ 30 2.6. Mô hình nghiên cứu và giả thiết nghiên cứu ...................................................... 39 2.6.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất ........................................................................ 39 2.6.2. Giả thiết nghiên cứu ..................................................................................... 42 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................... 45 3.1. Giới thiệu............................................................................................................. 45 3.2. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu .................................................................. 45 3.3. Mẫu nghiên cứu .................................................................................................. 46 3.4. Mô tả các biến được sử dụng trong mô hình ...................................................... 48 3.5. Phân tích và xử lý số liệu .................................................................................... 49 3.5.1. Phương pháp hồi quy dữ liệu bảng .............................................................. 50 3.5.2. Các phương pháp kiểm định ........................................................................ 53 CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................................. 56 4.1. Giới thiệu............................................................................................................. 56 4.2. Thực trạng tài sản ngắn hạn các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng ...... 56 4.3. Phân tích thống kê mô tả .................................................................................... 61 4.4. Phân tích tương quan .......................................................................................... 63 4.5. Phân tích hồi quy với Pooled OLS, FEM và REM ............................................ 64 4.4.1. Mô hình hồi quy dựa trên biến phụ thuộc ROA .......................................... 65 4.4.2 Kiểm định kết quả hồi quy ............................................................................ 66 4.6. Phân tích hồi quy bằng phương pháp GLS ........................................................ 68 4.5.1. Kết quả hồi quy bằng GLS ........................................................................... 68 4.5.2. Kiểm tra hiện tượng nội sinh giữa các biến ................................................. 69 4.7. Kết quả từ mô hình nghiên cứu .......................................................................... 69 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................... 73 5.1. Giới thiệu............................................................................................................. 73 5.2. Kết luận quản trị tài sản ngắn hạn của các doanh nghiệp .................................. 73 5.3. Kiến nghị quản trị tài sản ngắn hạn các doanh nghiệp....................................... 74 5.4. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................. 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 78 PHỤ LỤC 1 ............................................................................................................... 82 PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................... 90 DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ HÌNH DANH MỤC CÁC BẢNG Hình 2.1: Chu kỳ luân chuyển của tiền mặt ................................................................... 10 Hình 2.2. Mô hình quản trị tiền mặt của Baumol .......................................................... 12 Hình 2.3. Mô hình quản trị tiền mặt của Miller & Orr ................................................. 13 Hình 2.4. Mô hình nới lỏng chính sách bán chịu ........................................................... 18 Hình 2.5. Mô hình thắt chặt chính sách bán chịu .......................................................... 18 Hình 2.6. Mô hình mở rộng thời gian bán chịu ............................................................. 19 Hình 2.7. Mô hình rút ngắn thời gian bán chịu.............................................................. 19 Hình 2.8. Mô hình tăng tỷ lệ chiết khấu ........................................................................ 20 Hình 2.9. Mô hình giảm tỷ lệ chiết khấu ....................................................................... 20 Hình 2.10. Sơ đồ biểu diễn mô hình EOQ ..................................................................... 22 Bảng 2.1: Các biến độc lập ảnh hưởng đến khả năng sinh lời ...................................... 40 Bảng 2.2: Các biến điều khiển ảnh hưởng đến khả năng sinh lời ................................. 41 Bảng 2.3: Tổng hợp giả thuyết nghiên cứu .................................................................... 43 Hình 3.1: Sơ đồ quy trình nghiên cứu ............................................................................ 45 Bảng 3.1: Danh sách doanh nghiệp................................................................................ 46 Bảng 3.2: Cách tính các biến .......................................................................................... 48 Hìnnh 4.1: Số ngày thu tiền bình quân ACP từ 2011 đến 2015 .................................... 56 Hình 4.2 : Số ngày tồn kho bình quân ICP từ 2011 đến 2015....................................... 57 Hình 4.3: Số ngày trả tiền bình quân APP từ 2011 đến 2015 ....................................... 58 Hình 4.4: So sánh biến động của số ngày thu tiền bình quân (ACP), số ngày tồn kho bình quân (ICP), số ngày trả tiền bình quân (APP) ................................................ 58 Hình 4.5: Chu kỳ chuyển đổi tiền mặt (CCC) của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng năm 2011 đến 2015 ............................................................................... 59 Hình 4.6: Kỳ chuyển đổi tiền mặt và kỳ kinh doanh liên tiếp qua 3 chu kỳ ................. 60 Hình 4.7: Đòn bẩy tài chính LEV từ 2011 đến 2015 ..................................................... 60 Hình 4.8: Tỷ trọng tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản CATAR từ 2011 đến 2015 ....... 61 Bảng 4.1: Thống kê mô tả .............................................................................................. 62 Bảng 4.2: Ma trận hệ số tương quan giữa các biến ....................................................... 64 Bảng 4.3 Kết quả mô hình với biến phụ thuộc ROA..................................................... 65 Bảng 4.4: Kiểm định xttest0 về phương sai thay đổi cho phương pháp REM ............. 66 Bảng 4.5: Kết quả hồi quy VIF với biến phụ thuộc ROA ............................................. 67 Bảng 4.6: Kiểm định Wooldridge test về tự tương quan ............................................... 68 Bảng 4.7 Kết quả hồi quy GLS mô hình với biến phụ thuộc ROA............................... 68 Bảng 4.8: Kết quả kiểm tra nội sinh với biến phụ thuộc ROA ..................................... 69 Bảng 4.9: Kết quả hồi quy GLS của bảng 4.7 ............................................................... 70 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu từ viết tắt ACP APP CATAR CR EBIT FEM FFAR GLS GMM GROWTH HOSE ICP LEV LNS Pool OLS REM ROA Diễn giải Kỳ thu tiền bình quân Kỳ thanh toán cho người bán Tỷ trọng tài sản ngắn hạn trong tổng tài sản Hệ số thanh toán ngắn hạn Lợi nhuận trước thuế và lãi vay Phương thức tác động cố định Tỷ số đầu tư tài chính dài hạn trên tổng tài sản Phương pháp bình phương tối thiểu tổng quát Phương pháp sai phân theo phương pháp tác động cố định Tốc độ tăng trưởng doanh số bán hàng Sở giao dịch chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh Kỳ luân chuyển hàng tồn kho Đòn bẩy tài chính Quy mô công ty Phương pháp hồi quy bình phương nhỏ nhất Phương thức tác động ngẫu nhiên Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản 1 CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Trước đây, nhiều nhà nghiên cứu tài chính đã tập trung vào tài chính dài hạn, nghiên cứu cấu trúc vốn công ty, định giá công ty và các khoản đầu tư khác trong lĩnh vực tài chính. Nhưng đầu tư ngắn hạn chiếm ưu thế trong bảng cân đối của nhiều tổ chức doanh nghiệp đặc biệt là vừa và nhỏ. Vốn lưu động trực tiếp ảnh hưởng đến giá trị của doanh nghiệp bởi ảnh hưởng của nó đối với lợi nhuận và rủi ro (Smith, 1980). Theo ghi nhận của Blinder & Munccini (1991) duy trì mức tồn kho cao có thể ngăn cản tổn thất kinh doanh do hết hàng; tránh sự gián đoạn của quá trình sản xuất và hàng rào chống lại sự biến động về giá cả. Bán hàng tín dụng hoạt động như một tác nhân kích thích tăng doanh thu trong một số cách. Theo Brennan; Maksimovic & Zenchner (1988); Petersen & Rajan (1997) bán hàng tín dụng có thể hoạt động như một chiến lược giảm giá. Nó cũng kích thích nhu cầu ngay cả khi nhu cầu mua sản phẩm thấp (Emery, 1987). Ngược lại, đầu tư quá mức thì công ty mất cơ hội để đầu tư vào các hoạt động có lợi nhuận khác (Brigham & Houston, 2007). Hiệu quả trong việc quản lý các khoản phải thu, phải trả và hàng tồn kho là động lực chính cho việc kinh doanh thành công (Filbeck & Krueger, 2005). Các tài sản ngắn hạn của bất kỳ doanh nghiệp cũng bao gồm các hạng mục như cổ phiếu và hàng tồn kho, các khoản phải thu, tiền mặt, tiền gửi ngân hàng. Trong khi đó, tổng tài sản là sự kết hợp của cả hai tài sản ngắn hạn và dài hạn (các hạng mục như nhà máy và máy móc thiết bị, đồ nội thất, đồ đạc, phụ kiện, xe cơ giới,…). Ngày nay toàn bộ các khía cạnh của quản trị vốn lưu động đã trở thành phân tích tài sản ngắn hạn liên quan đến tiền mặt và thành phần của tài sản ngắn hạn. Do đó, việc thảo luận về quản trị vốn lưu động của bất cứ doanh nghiệp luôn đồng nghĩa với khía cạnh quản trị tài sản ngắn hạn. Tài sản ngắn hạn được gọi là nguồn sống cho cho bất kỳ đơn vị kinh tế, do đó quản trị của nó được coi là một trong những chức năng quan trọng nhất của quản trị doanh nghiệp (Raheman, Afza, Qayyum & Bodla, 2010). Tất cả các tổ chức, với 2 mục đích lợi nhuận hay phi lợi nhuận, không có quy mô và tính chất của doanh nghiệp, điều cần một lượng tài sản ngắn hạn. Do đó, nó là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sự tồn tại, lợi nhuận, tính thanh khoản và khả năng thanh toán của doanh nghiệp (Raheman và cộng sự, 2010). Tài sản ngắn hạn đã được nhiều nhà nghiên cứu chứng minh là thành phần quan trọng của toàn bộ tài sản, vì nó đóng một vai trò cơ bản trong toàn bộ chiến lược doanh nghiệp cho việc tạo ra giá trị cho cổ đông và có thể ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Tỷ trọng lớn trong bảng cân đối của một doanh nghiệp được tạo thành từ các khoản đầu tư ngắn hạn và những nguồn lực khác có kỳ hạn ngắn (Pedro, 2007). Duy trì sự cân bằng giữa các thành phần tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn thúc đẩy khả năng sinh lời của một doanh nghiệp (Kesseven, 2006), do đó phải được quản trị một cách cẩn thận. Quản trị tài sản ngắn hạn là quá trình thiết lập sự kết hợp tối ưu của hàng tồn kho, các khoản phải thu và tiền mặt. Về mặt lý thuyết các mức độ đầu tư vào tài ngắn hạn ảnh hưởng đến hoạt động của công ty. Các doanh nghiệp có tính thanh khoản cao thì lợi nhuận thấp. Quản trị vốn lưu động hiệu quả là điều cần thiết cho các doanh nghiệp, điều này là do một phần lớn tài sản của họ là các tài sản ngắn hạn (Home & Wachowitz, 2000). Nếu không có sự cân bằng hợp lý giữa lợi nhuận và tính thanh khoản của một doanh nghiệp, thì doanh nghiệp rất có khả năng rơi vào phá sản (Kargar & Krueger, 2005). Trong năm qua thị trường thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, kinh tế thế giới phục hồi chậm, nhu cầu của thị trường thế giới giảm lại dẫn đến sự suy giảm của một số mặt hàng của Việt Nam, các khó khăn của doanh nghiệp về chiến lược và định hướng phát triển, về vốn, về chất lượng sản phẩm, thị trường tiêu thụ... ảnh hưởng trực tiếp tới năng lực cạnh tranh và hạn chế của một số cơ chế chính sách, điều kiện về cơ sở hạ tầng giao thông, hạ tầng cửa khẩu...Với những khó khăn và tầm quan trọng đã nêu trên, việc quản trị tài sản ngắn hạn của một doanh nghiệp là cần thiết cho tất cả các doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn. Khi một doanh nghiệp không quản trị tốt tài sản ngắn hạn, sẽ xảy ra tình trạng thiếu tiền mặt và kết quả là vấn đề mất khả năng thanh toán khi đến hạn. Thật vậy, thiếu tài sản ngắn hạn được 3 ghi nhận là một nguyên nhân chính của sự thất bại doanh nghiệp nhỏ ở nhiều nước phát triển và đang phát triển (Rafuse, 1996). Quản trị tài sản ngắn hạn là quan trọng bởi vì tác động của nó đối với lợi nhuận và rủi ro của công ty, và kết quả là giá trị của công ty (Smith, 1980). Đầu tư vào các tài sản ngắn hạn chiếm một vị trí rất lớn trong tổng tài sản các doanh nghiệp. Quản trị tài sản ngắn hạn là rất quan trọng cho tất cả các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, vì họ không có khả năng đầu tư tài chính dài hạn nhưng họ phải đầu tư cho các tài sản ngắn hạn. Ngoài ra, có sự đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận, vì vậy đòi hỏi một sự cân bằng tối ưu giữa lợi nhuận và khả năng thanh toán bằng cách giảm thiểu tổng chi phí thanh khoản và chi phí thiếu tính thanh khoản, mục tiêu quản trị tài sản là tăng cường khả năng sinh lời và tính thanh khoản (Pandey, 1997). Vì vậy việc nghiên cứu tác động của tài sản ngắn hạn lên khả năng sinh lời giúp nâng cao hiệu quả hoạt động quản trị tài sản ngắn hạn cho các doanh nghiệp là cần thiết, kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho học viên và các nhà quản trị doanh nghiệp. Cho nên tôi đã chọn đề tài “QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH HÀNG TIÊU DÙNG NIÊM YẾT TRÊN HOSE” làm luận văn tốt nghiệp cho mình. Nghiên cứu này cố gắng đo lường ảnh hưởng của tỷ trọng tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản, các thành phần của tài sản ngắn hạn như khoản phải thu, khoản phải trả, tồn kho đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Điều này được thúc đẩy bởi thực tế ít nghiên cứu được thực hiện cụ thể để đo lường ảnh hưởng của của tỷ trọng tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản đến khả năng sinh lời của các công ty đặc biệt là Việt Nam. Vì vậy nghiên cứu này dự kiến sẽ điền vào khoảng trống này. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu chính của nghiên cứu này là phân tích quản trị tài sản ngắn hạn tác động như thế nào đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng niêm yết trên HOSE (Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh). Từ đó, đề xuất giải pháp liên quan đến quản trị tài sản ngắn hạn nhằm nâng cao hiệu 4 quả hoạt động quản trị tài sản ngắn hạn của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. Mục tiêu cụ thể là: - Phân tích tỷ lệ tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. - Phân tích kỳ luân chuyển hàng tồn kho tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. - Phân tích kỳ thanh toán cho người bán tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. - Phân tích kỳ thu tiền bình quân tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. - Gợi ý một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản trị tài sản ngắn hạn để tăng khả năng sinh lợi của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. 1.3. Những nghiên cứu trước Trước đây đã có rất nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu về mối quan hệ của quản trị tài sản ngắn hạn hay quản trị vốn lưu động đến lợi nhuận kinh doanh, hay khả năng thanh khoản và sinh lợi của công ty với nhiều ngữ cảnh khác nhau. Như Aminu Yusuf (2016) viết về “Quản trị tài sản ngắn hạn và khả năng sinh lời của công ty”. Agha (2014) đã tiến hành nghiên cứu để kiểm tra tác động của quản lý vốn lưu động và khả năng sinh lời của công ty dược phẩm Glaxo Smithline đăng ký trên sàn chứng khoán Karachi trong giai đoạn 1996-2011. Tác giả Nyabenge (2014) viết về “Sự ảnh hưởng của quản lý vốn lưu động đến hoạt đông tài chính của các công ty sản suất ở Kenya”. Gul, Khan, Raheman, Khan (2013) đã nghiên cứu ảnh hưởng của việc quản lý vốn lưu động đến hiệu suất của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) ở Pakistan. Gakure, Cheluget, Onyango & Keraro (2012) đã phân tích mối quan hệ giữa quản lý vốn lưu động và hiệu suất của 15 hãng sản xuất liệt kê ở NSE trong giai đoạn 2006-2010. Tác giả Mathuva (2010) viết về “Sự ảnh hưởng của các thành phần quản trị vốn lưu động lên khả năng sinh lời của công ty”. Bài viết về “Mối quan hệ giữ quản trị nguồn vốn lưu động với khả năng sinh lời” của tác giả Amaijit Gill, Nahum Biger & Neil Mathur (2010). Tác 5 giả Ioannis Lazaridis & Dimitrios Tryfonidis (2006) nghiên cứu về “Mối quan hệ giữa quản lý vốn lưu động và khả năng sinh lợi của các công ty”. Trong nước cũng có rất nhiều đề tài luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vai trò của quản trị vốn lưu động cụ thể như đề tài “Quan hệ giữa quản trị vốn lưu động và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” năm 2012 của tác giả Nguyễn Tùng Bá Khôi; “Tác động của quản trị vốn lưu động tới khả năng sinh lợi và giá trị thị trường của các công ty cổ phẩn tại Việt Nam” năm 2012 của tác giả Nguyễn Thị Việt Thủy; “Quản trị vốn lưu động trong doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TPHCM” của Phạm Trinh Hiếu; “Tác động của quản trị vốn lưu động đến tỷ suất sinh lợi của các Công ty Thủy sản trên thị trường chứng khoán Việt Nam” năm 2012 của Nguyễn Ngọc Hân. Và cho đến nay, đề tài vẫn giữ được tính thực tiễn của nó, nhất là trong khi Việt Nam đang hội nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp luôn tìm nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn đem lại hiệu quả trong kinh doanh. 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Quản trị tài sản ngắn hạn tác động đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng. Phạm vi nghiên cứu đề tài: - Về không gian: Các doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh. - Về thời gian: Luận văn chỉ giới hạn trong khoảng thời gian 5 năm gần đây, năm 2011 đến năm 2015. 1.5. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phần mềm Stata thống kê mô tả dữ liệu, sau đó thực hiện mô hình hồi qui, tùy vào giá trị kiểm định mà chọn phương pháp ước lượng hồi quy phù hợp: Pool OLS, FEM (Fixed effect method) hay REM (Radmon effect method). Sau khi xác định phương pháp hồi quy nào hiệu quả hơn sẽ tiếp tục kiểm định phương sai thay đổi, hiện tượng đa cộng tuyến, hiện tượng tự tương quan, hiện tượng nội sinh giữa các biến của mô hình. Nếu có hiện tượng này xảy ra, nghiên cứu sẽ áp dụng 6 phương pháp hồi quy GLS (Generalize lest square) hoặc phương pháp GMM để giải quyết những lỗi này. 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Những phát hiện của nghiên cứu này được kỳ vọng sẽ làm nổi bật tầm quan trọng của chính sách quản lý tài sản ngắn hạn ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp như thế nào. Nghiên cứu này nhằm xác định sự cần thiết cho công tác quản lý tài sản ngắn hạn trong xây dựng chiến lược của công ty nói chung, tác động của việc quản lý tài sản ngắn hạn đến khả năng sinh lời và mở rộng ra là giá trị của các doanh nghiệp. Các đối tượng sau đây sẽ được hưởng lợi lớn nhất của những phát hiện của nghiên cứu: Doanh nghiệp kinh doanh hàng tiêu dùng: Những phát hiện này sẽ cung cấp một khuôn khổ về chiến lược quản lý tài sản ngắn hạn cho các tổ chức doanh nghiệp tập trung vào việc tạo ra giá trị cho các cổ đông của họ. Quản lý doanh nghiệp sẽ đánh giá cao những giá trị nằm trong quản lý hiệu quả các thành phần của tài sản ngắn hạn. Nhà đầu tư: Các doanh nghiệp đưa ra các chính sách quản lý tài sản ngắn hạn có hiệu quả sẽ được xem như các công ty có lợi nhuận với triển vọng tạo ra giá trị trong tương lai. Các công ty đó sẽ cung cấp cổ phiếu hấp dẫn với lợi nhuận đầy hứa hẹn liên quan đến tăng vốn và cổ tức. Lĩnh vực ngân hàng: Những phát hiện từ nghiên cứu này sẽ giúp các ngân hàng thương mại thẩm định tín dụng cho các doanh nghiệp tìm nguồn tài trợ. Những công ty có chính sách quản lý tài sản ngắn hạn tốt được giả định có khả năng thanh khoản vì thế cho phép họ để đáp ứng các nghĩa vụ nợ ngắn hạn. Nhà nghiên cứu: Các nhà nghiên cứu về quản lý tài sản ngắn hạn sẽ được hưởng lợi từ nghiên cứu thực nghiệm và lý thuyết từ nghiên cứu này; nghiên cứu này sẽ làm cơ sở cho các nghiên cứu xa hơn về quản trị tài sản ngắn hạn. 1.7. Kết cấu đề tài nghiên cứu Đề tài nghiên cứu gồm có năm chương: Chương 1: Trình bày tổng quan về đề tài nghiên cứu. Chương 2: Cơ sở lý thuyết, các nghiên cứu liên quan và đề xuất mô hình. 7 Chương 3: Trình bài phương pháp nghiên cứu. Chương 4: Phân tích dữ liệu và kết quả nghiên cứu. Chương 5: Kết luận và đề xuất giải pháp. 8 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU 2.1. Giới thiệu Chương này sẽ trình bài các lý thuyết liên quan đến nghiên cứu như khái niệm tài sản ngắn hạn, lý thuyết quản trị tiền mặt, quản trị hàng tồn kho, quản trị khoản phải thu, lý thuyết thanh khoản, quy mô công ty, đòn bẩy tài chính, lý thuyết khả năng sinh lời, khái niệm các tỉ suất sinh lời, giới thiệu Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). Cuối cùng sẽ trình bài các nghiên cứu trước liên quan đến nghiên cứu này. 2.2. Lý thuyết tổng quan 2.2.1. Khái niệm 2.2.1.1. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) được thành lập tháng 7 năm 2000, là một đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam. Chỉ số giá cổ phiếu trong một thời gian nhất định (phiên giao dịch, ngày giao dịch) của các công ty niêm yết tại trung tâm này được gọi là VN-Index. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh hoạt động như một công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà nước với số vốn điều lệ là một nghìn tỷ đồng. Tên tiếng Anh của sở giao dịch này là Ho Chi Minh Stock Exchange, được biết đến với tên viết tắt là HOSE. 2.2.1.2. Khái niệm hàng tiêu dùng Theo Global Industry Classification Standard (GICS) được phát triển bởi Morgan Stanley Capital International (MSCI) và Standard & Poor's vào năm 1999, Hàng tiêu dùng (Consumer Discretionary) bao gồm những nhóm hàng tiêu dùng nhạy cảm với chu kì của nền kinh tế như: xe hơi, hàng gia dụng lâu bền (đồ điện tử gia dụng), hàng may mặc và các thiết bị giải trí, giáo dục. Nhóm dịch vụ bao gồm khách sạn, nhà hàng, trung tâm giải trí, truyền thông. Và Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh đã áp dụng bộ chỉ số ngành theo chuẩn phân ngành quốc tế GICS.