Tài liệu Phát triển dịch vụ tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương việt nam chi nhánh sài gòn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THUẬT PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THUẬT PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS.PHAN NGỌC MINH TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018 TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong quá trình thực hiện chương trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, nhất là sau khi chúng ta gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới WTO, mỗi cá nhân, tập thể, tổ chức trong xã hội cần phải cố gắng nhiều hơn nữa nhằm đóng góp, tham gia xây dựng đất nước. Các ngân hàng thương mại cũng không nằm ngoài xu thế này, ngân hàng là một trung gian quan trọng trong quá trình dẫn truyền nguồn vốn nhàn rỗi từ dân cư đến với những doanh nghiệp, những đơn vị cần vốn, nhằm biến chúng thành những khoản đầu tư sinh lời cao nhất. Vì vậy có thể nói, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam là kênh dẫn truyền vốn chủ yếu cho các doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế, do đó các ngân hàng có ảnh hưởng quyết định đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Trong các dịch vụ chính của NHTM thì tín dụng luôn chiếm vai trò chủ chốt và mang lại lợi nhuận cao nhất cho các ngân hàng. Cho vay là hình thức cấp tín dụng cho bất kỳ khách hàng nào có nhu cầu vốn mà thoả mãn các điều kiện vay vốn của ngân hàng. Tuy nhiên, đa số các NHTM lớn của Việt Nam hiện nay tiến hành cho vay với các doanh nghiệp lớn còn các thành phần kinh tế khác vẫn còn bị hạn chế đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Trong khi đó, DNNVV hiện đang là bộ phận chiếm tỷ lệ cao nhất trong nền kinh tế, đây là lực lượng nòng cốt tạo ra sự sôi động và đa dạng cho nền kinh tế, tạo động lực cho nền kinh tế phát triển. Mặc dù vậy, hiện loại hình doanh nghiệp này còn tồn tại rất nhiều khó khăn như: thiếu vốn, thiết bị công nghệ lạc hậu, trình độ năng lực tổ chức và quản lý yếu kém, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cao, thị trường tiêu thụ hàng hoá không ổn định, bị sự cạnh tranh gay gắt từ phía các doanh nghiệp lớn… Vì vậy cần phải nghiên cứu để có những giải pháp, chiến lược thích hợp để phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV sao cho có hiệu quả nhất, cùng với thời gian nghiên cứu, học hỏi tại Chi nhánh Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Sài Gòn, em xin lựa chọn đề tài nghiên cứu : “Phát triển dịch vụ tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân Hàng Ngoại Thƣơng Chi Nhánh Sài Gòn”. Do tính chất cho vay đối với loại hình doanh nghiệp này cho đến nay vẫn tiềm tàng rất nhiều rủi ro. Nhằm hoàn thiện công tác cảnh báo rủi ro và nâng cao chất lượng tín dụng nên em nghiên cứu đề tài ở phương diện chất lượng và quản lý chất lượng tín dụng đối với DNNVV. Ngoài phần mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục các chữ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chuyên đề của em bao gồm những phần sau : Chương 1 : Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ngân Hàng Thương Mại Chương 2 : Thực trạng chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Chi Nhánh Sài Gòn Chương 3: Giải pháp Phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Chi Nhánh Sài Gòn LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tôi, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan trên đây. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày …. tháng … năm 2018 Tác giả Nguyễn Thuật LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến: Tiến sĩ Phan Ngọc Minh là người đã định hướng đề tài cho tôi. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Quý Ban giám hiệu trường Đại học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh, quý thầy cô trong Khoa sau đại học đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt 2 năm học vừa qua, cũng như tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc, Phòng Khách Hàng Bán Lẻ Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Sài Gòn đã tạo điều kiện cho tôi thực hiện đề tài này. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè là những người luôn động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian vừa qua. Xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện Nguyễn Thuật MỤC LỤC TÓM TẮT LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TĂT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1 : CHẤT LƢỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI (NHTM) ..................................... 1 1.1. Hoạt động cho vay Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV & N) của NHTM ........... 1 1.1.1. Khái quát về doanh nghiệp vừa và nhỏ ......................................................1 1.1.1.1. Định nghĩa doanh nghiệp vừa và nhỏ ..................................................1 1.1.1.2. Đặc điểm của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ........................................2 1.1.1.3. Vai trò của các DNV & N: ...................................................................3 1.1.2. Hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của NHTM .........................5 1.1.2.1. Khái quát về NHTM ............................................................................5 1.1.2.2. Hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của NHTM ..................7 1.2. Chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV & N) của NHTM ...................................................................................................................................... 11 1.2.1. Chất lượng và quản lý chất lượng cho vay:..............................................11 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay đối với DNV & N của NHTM ......12 1.2.2.1 Tổng dư nợ: .........................................................................................12 1.2.2.2 Cơ cấu dư nợ: ......................................................................................12 1.2.2.3 Nợ quá hạn: .........................................................................................12 1.2.2.4 Nợ xấu: ................................................................................................12 1.2.2.5 Phân loại nợ: .......................................................................................13 1.2.2.6 Trích lập dự phòng rủi ro: ...................................................................16 1.2.2.7 Hệ thống chấm điểm xếp hạng tín dụng: ............................................16 1.2.2.8 Các chỉ tiêu về thu nhập: .....................................................................16 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay đối với DNV & N của NHTM ...................................................................................................................................... 17 1.3.1 Các nhân tố chủ quan ................................................................................17 1.3.2. Các nhân tố khách quan............................................................................18 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 21 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG CHI NHÁNH SÀI GÒN (VIETCOMBANK SÀI GÒN) ............................................. 22 2.1. Khái quát về NH TMCP Ngoại Thương Chi nhánh Sài Gòn (Vetcombank Sài Gòn) .......................................................................................................................................... 22 2.1.1. Cơ cấu tổ chức nhân sự của Vietcombank Sài Gòn .................................22 2.1.2. Kết quả kinh doanh chủ yếu: ....................................................................23 2.1.2.1 Về hoạt động huy động vốn: ...............................................................25 2.1.2.2 Hoạt động tín dụng: ...........................................................................27 2.2. Thực trạng chất lượng cho vay DNV & N tại Vietcombank Sài Gòn ............. 29 2.2.1. Khái quát về DNV & N vay vốn tại Vietcombank Sài Gòn ....................29 2.2.1.1. Khách hàng vay vốn: .........................................................................29 2.2.1.2. Điều kiện cho vay đối với DNV & N của chi nhánh NHNT Sài Gòn : ...30 2.2.1.3. Quy trình nghiệp vụ cho vay DNV & N được áp dụng tại chi nhánh VCB Sài Gòn: .................................................................................................31 2.2.2. Thực trạng chất lượng cho vay đối với DNV & N của Vietcombank Sài Gòn: ....................................................................................................................31 2.2.2.1 Về doanh số cho vay : ........................................................................32 2.2.2.2 Về tổng dư nợ cho vay : .....................................................................34 2.2.2.3 Về nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn : ....................................................36 2.2.2.4 Về tình hình phân loại nợ :..................................................................37 2.3. Đánh giá thực trạng chất lượng cho vay đối với DNV & N của VCB Sài Gòn. ... 39 2.3.1 Những kết quả đạt được: ...........................................................................39 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ..........................................................................41 2.3.2.1. Hạn chế ..............................................................................................41 2.3.2.2 Nguyên nhân .......................................................................................42 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................ 46 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNV & N TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG CHI NHÁNH SÀI GÒN .......................................................................................................................... 47 3.1 Chính sách của nhà nước, chính phủ và NHNN đối với các DNV & N .......... 47 3.2.Định hướng hoạt động tín dụng đối với DNV & N tại Trụ Sở Chính và chi nhánh Vietcombank Sài Gòn ............................................................................................... 48 3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Chi nhánh Sài Gòn .................................................. 48 3.3.1. Hoàn thiện cơ chế cho vay đối với các DNV & N ...................................49 3.3.2. Nâng cao chất lượng thẩm định và tái thẩm định .....................................51 3.3.3.Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ........................................................53 3.3.4. Nâng cao chất lượng quản lý rủi ro ..........................................................54 3.3.5. Hoàn thiện chính sách tín dụng ................................................................55 3.3.6. Tạo ra nhiều dịch vụ ngân hàng phù hợp với nhu cầu của DNV & N .....56 3.3.7. Tăng cường hoạt động kiểm tra kiểm soát ...............................................58 3.4. Một số kiến nghị ......................................................................................................... 59 3.4.1. Kiến nghị đối với Chính Phủ ....................................................................59 3.4.2. Kiến nghị đối với Ngân Hàng Nhà Nước .................................................60 3.4.3. Kiến nghị đối với các DNV & N ..............................................................61 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 62 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 63 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Tên đầy đủ STT Tên viết tắt NH TMCP NT SG, 1 Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Sài Gòn 2 Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Trung Ương VCB TW 3 Ngân Hàng Ngoại Thương NHNT 4 Ngân Hàng NH 5 Tổ chức tín dụng TCTD 6 Ngân Hàng Thương Mại NHTM 7 Ngân Hàng Nhà Nước NHNN 8 Doanh nghiệp nhỏ và vừa DNNVV, SMEs 9 Doanh nghiệp DN 10 Doanh nghiệp nhà nước DNNN 11 Công ty trách nhiệm hữu hạn Cty TNHH 12 Khách hàng doanh nghiệp KHDN 13 Khách hàng bán lẻ KHBL Vietcombank SG, VCB SG DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Bảng số liệu về huy động vốn giai đoạn năm 2015-2017 ........................ 25 Bảng 2.2. Bảng số liệu về hoạt động tín dụng giai đoạn năm 2015-2017 ................ 27 Bảng 2.3: Bảng doanh số cho vay đối với DNNVV ................................................ 33 ( quy đổi ra VND ) giai đoạn năm 2015 – 2017 ....................................................... 33 Bảng 2.4: Bảng dư nợ cho vay đối với DNNVV ..................................................... 34 ( quy đổi ra VND ) giai đoạn năm 2015 – 2017 ....................................................... 34 Bảng 2.5 : Tình hình dư nợ cho vay đối với DNNVV .............................................. 35 phân theo kỳ hạn giai đoạn năm 2015 -2017 ............................................................ 35 Bảng 2.6 : Tình hình nợ quá hạn giai đoạn năm 2015 -2017 .................................... 36 Bảng 2.7: Phân loại nhóm nợ giai đoạn năm 2015 -2017 ......................................... 38 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Doanh số cho vay giai đoạn năm 2015-2017 ....................................... 33 Biểu đồ 2.2: Dư nợ cho vay giai đoạn năm 2015-2017 ............................................ 34 Biểu đồ 2.3 : Dư nợ cho vay theo kỳ hạn của DNNVV giai đoạn năm 2015 - 2017.......... 35 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, Doanh nghiêp nhỏ và vừa (DNNVV) ở nước ta là một bộ phận đóng góp khá lớn trong việc tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Với việc tận dụng nguồn lực có sẵn tại chỗ như nguồn lao động, nguyên liệu, tạo ra nhiều việc làm, ổn định tình hình trật tự an ninh xã hội, đóng góp đáng kể vào GDP cả nước và nguồn thu không nhỏ trong tổng thu ngân sách nhà nước. Do vậy DNNVV ở nước ta hiện nay nhận được sự quan tâm đặc biệt, chính sách hỗ trợ, cùng với nhiều ưu đãi trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Chính Phủ và Nhà nước tạo điều kiện cho các DNNVV phát triển một cách lành mạnh và có hiệu quả. Do phần lớn DNNVV hầu hết có quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn hẹp, thường xuyên gặp khó khăn về mặt bằng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, cùng với công nghệ lạc hậu, năng lực quản lý còn hạn chế, nguồn nhân lực chưa được đào tạo bài bản, trình độ quản trị kinh doanh còn nhiều bất cập, đặc biệt là năng lực tài chính hạn chế, khó khăn trong việc huy động vốn và thiếu chiến lược kinh doanh dài hạn, đây được xem là những nguyên nhân dẫn đến những khó khăn trong việc phát triển của DNNVV. Nhu cầu vốn để đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh của DNNVV hiện hữu và DNNVV thành lập mới hàng năm mỗi ngày càng tăng cao, đã trở thành mục tiêu tiếp cận để phát triển dịch vụ tín dụng của nhiều Ngân hàng thương mại. Tuy nhiên thì mối quan hệ giữa NHTM và bộ phận DNNVV vẫn chưa được liên kết chặt chẽ và gắn bó nhau. Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam cũng đã có nhiều chính sách, sản phẩm nhằm phát triển tín dụng đối với loại hình DNNVV. Tuy nhiên việc áp dụng và phát triển tín dụng đối với DNNVV tại hệ thống các Chi Nhánh của VCB chưa được đồng đều, mốt số chi nhánh còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế trong việc tiếp cận, cũng như chưa có sự quan tâm đúng mức trong việc phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV. Vì vậy cần phải nghiên cứu để có những giải pháp, chiến lược thích hợp để phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV sao cho có hiệu quả nhất. Và đây cũng chính là lý do tác giả chọn đề tài “Phát triển dịch vụ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Ngoại Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Sài Gòn”. Do tính chất cho vay đối với loại hình doanh nghiệp này cho đến nay vẫn tiềm tàng rất nhiều rủi ro. Nhằm hoàn thiện công tác cảnh báo rủi ro và nâng cao chất lượng tín dụng nên em nghiên cứu đề tài ở phương diện chất lượng và quản lý chất lượng tín dụng đối với DNNVV. 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan: Nhận thức được tầm quan trọng của việc nghiên cứu và tìm ra giải pháp phát triển DNNVV ở nước ta, đặc biệt là giải pháp tăng cường hỗ trợ, phát triển các dịch vụ tín dụng đối với DNNVV, đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu dưới những góc độ và quy mô khác nhau. Một số công trình nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài luận văn như: - Tác giả Mai Thị Lệ Oanh 2010, “Giải pháp phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại chi nhánh Ngân hàng Đầu Tư và Phát triển Đông Sài Gòn”, Luận văn Thạc sỹ Trường Đại học Kinh Tế Tp.HCM. Tác giả đã đánh giá thực trạng, đưa ra nguyên nhân và những hạn chế còn tồn tại trong hoạt động tín dụng DNNVV tại Ngân hàng Đầu Tư và Phát triển Đông Sài Gòn trong thời gian nghiên cứu và đưa ra một số giải pháp nhằm giúp Chi nhánh tăng trưởng tín dụng đối với khối DNNVV, nhưng chưa chú trọng đến vấn đề đánh giá chất lượng tín dụng. - Tác giả Lương Đắc Định 2016, “Phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà Tây”, Luận văn Thạc sỹ Trường Đại học Kinh Tế -Đại học Quốc Gia Hà Nội. Tác giả đã đánh giá thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV tại ngân hàng và có một giải pháp nhằm phát triển dịch vụ cho vay đối với DNNVV tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà Tây. - Tác giả Trương Quang Thông 2010, “Tài trợ tín dụng Ngân hàng cho các DNV &N-Một nghiên cứu thực nghiệm tại khu vực Tp.HCM”, NXB Tài Chính. Tác giả đã khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động của DNNVV trên địa bàn Tp.HCM thông qua chính sách tài trợ vốn tín dụng từ hệ thống NHTM. Trong luận văn này, em thực hiện nghiên cứu về chất lượng tín dụng đối với DNNVV tại VCB Chi Nhánh Sài Gòn nhằm đưa ra các giải pháp, cũng như định hướng nâng cao chất lượng cho hoạt động tín dụng đối với DNV &N của VCB nói chung và VCB Sài Gòn nói riêng. Do đó đề tài nghiên cứu: “Phát triển dịch vụ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Ngoại Thƣơng Việt Nam -Chi nhánh Sài Gòn” phù hợp lý thuyết và có ý nghĩa thực tiễn. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3.1 Mục tiêu tổng quát: - Phân tích thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNNVV của VCB Sài Gòn giai đoạn 2015-2017, qua đó đánh giá và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phát triển dịch vụ tín dụng tại VCB Chi Nhánh Sài Gòn. 3.2 Mục tiêu cụ thể: - Đánh giá đúng thực trạng chất lượng tín dụng của NH TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Sài Gòn đối với DNNVV. - Trên cơ sở đánh giá đó định hướng hoạt động và đề ra các giải pháp nhằm nâng cao, phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV một cách có hiệu quả, phù hợp với tình hình kinh doanh của VCB Sài Gòn. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn: Thực trạng chất lượng tín dụng đối với khách hàng là DNNVV của VCB Sài Gòn. 4.2 Phạm vi nghiên cứu: Tình hình chất lượng tín dụng đối với khách hàng là DNNVV của VCB Sài Gòn giai đoạn từ năm 2015-1017 và đưa một số giải pháp nhằm phát triển chất lượng dịch vụ tín dụng đối với khách hàng là DNV &N của VCB Sài Gòn. 5. Câu hỏi nghiên cứu  Chất lượng tín dụng đối với khách hàng DNNVV của Vietcombank Chi nhánh Sài Gòn trong những năm gần đây như thế nào? Những kết quả đạt được và những vấn đề thực tế còn tồn tại là gì?  Cần có những giải pháp, đề xuất gì để phát triển chất lượng dịch vụ tín dụng đối với DNNVV của VCB Sài Gòn. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu  Phƣơng pháp thống kê: thu thập thông tin, số liệu về tình hình cũng như chất lượng tín dụng DNNVV tại VCB Sài Gòn, để từ đó kết hợp với các phương pháp nghiên cứu khác làm rõ mục tiêu nghiên cứu của đề tài...  Phƣơng pháp so sánh: là phương pháp sử dụng các số liệu thu thập được so sánh theo từng giai đoạn nghiên cứu, từ đó làm rõ tình hình, chất lượng tín dụng DNNVV của VCB Sài Gòn, để từ đó kết hợp với các phương pháp nghiên cứu khác làm rõ mục tiêu nghiên cứu của đề tài. 7. Những đóng góp mới của luận văn Trong luận văn này bên cạnh việc phân tích thực trạng chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của VCB Sài Gòn, còn đưa ra những giải pháp nhằm phát triển dịch vụ tín dụng DNNVV sao cho có hiệu quả nhất. Chính vì lẽ đó, luận văn là nền tảng, định hướng cho Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam nói chung và NH TMCP Ngoại Thương VN - Chi Nhánh Sài Gòn nói riêng có thể đẩy mạnh phát triển và gia tăng thị phần tín dụng đối với DNNVV. Những giải pháp trong luận văn là thực tế, và phù hợp với địa bàn Tp.HCM, đồng thời cũng là định hướng với chiến lược phát triển kinh doanh cho Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam nói chung và NH TMCP Ngoại Thương VN - Chi Nhánh Sài Gòn, là cơ sở để ban lãnh đạo có cái nhìn đúng đắn hơn về giá trị và hiệu quả khi đẩy mạnh công tác hỗ trợ vốn cho khách hàng DNNVV. 8. Kết cấu của luận văn: Chƣơng 1 : Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ngân Hàng Thương Mại Chƣơng 2 : Thực trạng chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Chi Nhánh Sài Gòn Chƣơng 3: Giải pháp Phát triển dịch vụ tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Chi Nhánh Sài Gòn 1 CHƢƠNG 1 : PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI (NHTM) 1.1. Hoạt động tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa của NHTM 1.1.1. Khái quát về doanh nghiệp nhỏ và vừa 1.1.1.1. Định nghĩa doanh nghiệp nhỏ và vừa Nếu dựa trên quy mô hay độ lớn của các doanh nghiệp thì ta có thể phân doanh nghiệp thành doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, sự phân loại các doanh nghiệp không thống nhất giữa các quốc gia, thời kỳ, nghành nghề vì mỗi quốc gia lại có trình độ phát triển kinh tế xã hội khác nhau, các tiêu chuẩn phân loại doanh nghiệp quy định trong những thời kỳ cụ thể là khác nhau và giới hạn chỉ tiêu độ lớn của các doanh nghiệp được quy định khác nhau theo từng nghành nghề khác nhau. Bởi vậy, sau một thời gian khảo sát và điều tra các doanh nghiệp, căn cứ vào tình hình cụ thể của Việt Nam có tính đến xu hướng phát triển trong thời gian tới, kết hợp với nghiên cứu kinh nghiệm thực tế của các nước, ngày 11/03/2018, Chính Phủ đã ban hành Nghị định số 39/2018/NĐ-CP quy định rõ tiêu chí để xác định DNNVV, bao gồm : “Doanh nghiệp nhỏ và vừa là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao động bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên), cụ thể như sau: + Nông, lâm nghiệp và thủy sản 10 người trở xuống và 20 tỷ đồng trở xuống, từ trên 10 người đến 200 người và từ trên 20 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng, từ trên 200 người đến 300 người. + Công nghiệp và xây dựng 10 người trở xuống và 20 tỷ đồng trở xuống, từ trên 10 người đến 200 người và từ trên 20 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng, từ trên 200 người đến 300 người. 2 + Thương mại và dịch vụ 10 người trở xuống và 10 tỷ đồng trở xuống, từ trên 10 người đến 50 người và từ trên 10 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng, từ trên 50 người đến 100 người. 1.1.1.2. Đặc điểm của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Hiện nay, bên cạnh những doanh nghiệp có quy mô lớn, những tập đoàn khổng lồ giữ vai trò chi phối nền kinh tế thì những DNNVV đang chiếm một tỷ lệ rất lớn trong tổng số doanh nghiệp của hầu hết các quốc gia cả phát triển lẫn đang phát triển. Cũng như nhiều nền quốc gia khác ở Việt Nam hiện có khoảng 612.000 DNNVV đăng ký kinh doanh theo luật doanh nghiệp và theo số liệu của Tổng cục thống kê thì loại hình này chiếm khoảng 96% tổng số doanh nghiệp trên toàn quốc. Trong đó, cơ cấu DNNVV chủ yếu là các công ty trách nhiệm hữu hạn (chiếm khoảng 60%), doanh nghiệp tư nhân là 34,75%, công ty cổ phần là 12,5%. DNNVV là một bộ phận không thể thiếu trong nền kinh tế với các đặc điểm nổi bật riêng có bao gồm: - Thiếu vốn, quy mô hoạt động nhỏ bé : Hầu hết DNNVV có quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn hẹp. Vì vậy họ thường xuyên gặp khó khăn về mặt bằng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, trình độ công nghệ, năng lực thì hạn chế cộng với việc thiếu thông tin dẫn đến yếu kém trong sản xuất, kinh doanh. Hiện nay, số DNNVV chiếm gần 96% trên tổng số DN trên cả nước, nhưng phần lớn các DNNVV có quy mô nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính hạn chế, trình độ quản trị kinh doanh còn nhiều bất cập và thiếu chiến lược kinh doanh dài hạn, phương án kinh doanh khả thi. Như vậy vấn đề nổi cộm nhất đối với các DNNVV hiện nay chính là vấn đề thiếu vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh. - Năng lực cạnh tranh của các DNNVV còn quá yếu, kém: Năng lực cạnh tranh của DNNVV thể hiện ở rất nhiều yếu tố như khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường, giá thành sản phẩm, uy tín thương hiệu, nguồn nhân lực chuyên nghiệp có tay nghề cao. Trong thời gian gần đây số doanh nghiệp tiến hành đăng ký thương 3 hiệu Việt Nam tuy có tăng nhưng chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh trong thực tế. Điều đó đã dẫn đến những thua thiệt lớn của một số DN nhất là các DN xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. - DNNVV khó thu hút được các nhà quản lý và lao động giỏi : Với quy mô sản xuất nhỏ, sản phẩm tiêu thụ ít, năng lực cạnh tranh kém, các DNNVV khó có thể thu hút được được đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao vì cơ chế trả lương cao không hấp dẫn cùng với sự thiếu vững chắc trong hoạt động kinh doanh. - DNNVV chịu sự tác động lớn từ môi trường kinh doanh bên ngoài: Đó là sự tác động quản lý của nhà nước thông qua luật doanh nghiệp, các chính sách thuế, chính sách tín dụng thương mại, chính sách giáo dục đào tạo và việc làm ... đa số còn nhiều bất cập. Sự rối loạn của thị trường như thị trường vốn, thiếu hụt ở thị trường thông tin, thị trường dịch vụ, hàng lậu tràn lan gây nhiều khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNVV. 1.1.1.3. Vai trò của các DNNVV: Nếu ví gia đình là tế bào của xã hội thì các doanh nghiệp được xem như tế bào của nền kinh tế. Vai trò của các DNNVV đang ngày càng được khẳng định cả về nhận thức và thực tiễn. - DNNVV đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhanh tỷ lệ thất nghiệp, góp phần bình ổn xã hội : Có thể nói hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp luôn là một trong những mục tiêu hàng đầu mà các quốc gia cố gắng thực hiện. Vì nhờ đó mà xã hội sẽ phát triển ổn định tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế. Các DNNVV có lợi thế ở chỗ dễ thích ứng với những thay đổi của thị trường cộng với số lượng lớn nên có khả năng tạo việc làm mới, phát triển các ngành nghề kinh doanh mới từ đó thu hút một lực lượng lao động dồi dào trong xã hội. - Có vai trò khá quan trọng trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư từ dân cư và phát huy tối đa được các nguồn lực tại địa phương : Số vốn nhỏ dễ thành lập đã