Tài liệu Phân tích lợi ích chi phí công

PHÂN TÍCH LỢI ÍCH – CHI PHÍ DỰ ÁN CÔNG PGS.TS. SỬ ĐÌNH THÀNH 11/12/2009 1 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Phương pháp phân tích chi phí – lợi ích Các kỹ thuật trong phân tích dự án Phân tích dự án công 11/12/2009 2 KHÁI NIỆM PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ Phân tích chi phí – lợi ích thể hiện các kỹ thuật có tính thực hành để xác định mức đóng góp tương đối của các dự án đầu tư . Những dự án mới có chi phí xã hội biên lớn hơn lợi ích xã hội biên thì sẽ không được chấp thuận. 11/12/2009 3 KHÁI NIỆM PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ Các bước phân tích Liệt kê tất cả các chi phí và lợi ích của dự án (yếu tố hữu hình và vô hình) Đánh giá giá trị lợi ích và chi phí dưới dạng tiền tệ Chiết khấu lợi ích ròng trong tương lai. 11/12/2009 4 KHÁI NIỆM PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ Những khó khăn Xác định lợi ích Lợi ích của dự án giáo dục, thủy lợi Xác định chi phí Chi phí của dự án giáo dục, thủy lợi Tỷ lệ chiết khấu của dự án 11/12/2009 5 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Giá trị tương lai FV = R × (1 + r )T FV: giá trị tiền tệ tương lai cho khoản đầu tư hiện tại R: số tiền đầu tư hiện tại T: số năm đầu tư r: tỷ suất sinh lợi hàng năm 11/12/2009 6 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Hiện giá (PV) Giá trị 1 USD tương lai tương ứng với hiện tại là bao nhiêu. Giá trị 1 USD tương lai nhỏ hơn giá trị 1 USD hôm nay Doøng thu nhaäp (FV) Naêm Heä soá chieát khaáu (r) Giaù trò hieän taïi (PV) R0 R1 R2 …… RT 0 1 2 … T 1 1/(1 + r) 1/(1 + r)2 … 1/(1 + r)T R0 R1/(1 + r) R2/(1 + r)2 … RT/(1 + r)T T 11/12/2009 R PV = R0 + ∑ (1+rI )n n =1 7 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Thẩm định 2 dự án có tính loại trừ (dự án X và dự án Y) PV X BiX − CiX = B −C +∑ i i =1 (1 + r ) X 0 T X 0 BiY − CiY Y Y PVY = B0 − C0 + ∑ (1 + r)i i =1 T' 11/12/2009 8 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Tiêu chí giá trị hiện tại để thẩm định dự án được xác định theo nguyên tắc: Một dự án đầu tư chỉ có thể chấp nhận khi có hiện giá lợi ích thuần dương. Nếu hai dự án phải loại trừ nhau, thì dự án được chọn là dự án có hiện giá lợi ích thuần lớn hơn. 11/12/2009 9 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Thu nhaäp roøng haøng naêm (ñoâla) Naêm Döï aùn A Döï aùn B Tyû suaát chieát khaáu (r: 5%) 0 -1.000 -1.000 1 1 700 800 2 500 3 Giaù trò hieän taïi PV (ñoâla) Döï aùn A Döï aùn B -1000 0,952381 6,666,667 761,908 300 0,907029 4,535,147 272,108 600 700 0,863838 800 11/12/2009 -1000 800 518,2036 638,484 604,6863 638,699 10 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Tỷ suất nội hoàn Tỷ suất nội hoàn là tỷ suất chiết khấu làm cho giá trị hiện tại của dự án bằng không (Bi − Ci ) (B0 − C0 ) + ∑ =0 i i =1 (1 + η ) T 11/12/2009 11 NHẮC LẠI CÁC VẤN ĐỀ KỸ THUẬT PHÂN TÍCH DỰ ÁN Tỷ suất lợi ích và chi phí trong một dự án đầu tư T Bi B = B0 + ∑ i i (1 + r ) C = C0 + T ∑ Ci i (1 + r ) T Bi (1 + r ) i Ci (1 + r ) i i B = C 11/12/2009 B0 + ∑ C0 + ∑ i =1 T i =1 12 PHÂN TÍCH LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ DỰ ÁN CÔNG Xác định tỷ lệ chiết khấu khu vực công Dựa vào tỷ lệ chiết khấu khu vực tư Tỷ lệ chiết khấu xã hội 11/12/2009 13 TỶ LỆ CHIẾT KHẤU KHU VỰC TƯ Giả sử khu vực tư dùng toàn bộ thu nhập đầu tư 1.000 USD vào 1 dự án với tỷ suất lợi nhuận là 20%. Nếu chiết lấy đi 1.000 USD này đầu tư vào khu vực công thì 20% chính là chi phí cơ hội của dự án công. 11/12/2009 14 TỶ LỆ CHIẾT KHẤU XÃ HỘI Tỷ lệ chiết khấu xã hội thường thấp hơn tỷ suất lợi nhuận thị trường. Chính phủ quan tâm đến thế hệ tương lai Khu vực tư do tính vị kỷ nên dành rất ít nguồn lực cho đầu tư phát triển Thuyết phụ quyền (Paternalism) Pigou cho rằng khu vực thiếu tầm nhìm xa vì vậy khi tính chiết khấu với tỷ lệ rất cao. Thuyết phụ quyền cho rằng người dân phải cảm ơn chính phủ về “tầm nhìn xa của chính phủ” . Tính thất bại của thị trường 11/12/2009 Tỷ lệ chiết khấu xã hội thấp để khắc phục thất bại thị 15 trường. ĐÁNH GIÁ LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ DỰ ÁN CÔNG Cách thức đánh giá lợi ích và chi phí: Chi phí: dựa vào giá cả thị trường Lợi ích: Thặng dư tiêu dùng/thặng dự người sản xuất Tiền lương 11/12/2009 16 GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG Giá cả thị trường phản ánh chi phí xã hội biên của sản xuất và giá trị biên người tiêu dùng => cơ sở để đánh giá dự án công. Trong điều kiện thị trường không hoàn hảo, giá cả hàng hóa được giao dịch không phản ánh chi phí xã hội biên của nó => Chi phí xã hội biên là giá ẩn của hàng hóa => Cần điều chỉnh giá thị trường để xác định giá ẩn của hàng hóa Chi phí lao động tính như thế nào? => chi phí cơ hội giữa giờ làm việc/giờ nhàn rỗi. 11/12/2009 17 THẶNG DƯ TIÊU DÙNG Thặng dư tiêu dùng là số lượng mà ở đó tổng số tiền cá nhân sẵn lòng trả vượt quá số tiền thực tế họ phải trả Thặng dư tiêu dùng đo lường mức giá của hàng hóa khi dự án công làm gia tăng sản lượng hàng hóa 11/12/2009 18 THẶNG DƯ TIÊU DÙNG Giaù caû/kg löông thöïc Thặng dư tiêu dùng ở mức giá Po Thặng dư tiêu dùng ở mức giá P1 e b P0 c Sf d g P1 S’f Df a F 11/12/2009 F0 F1 Löông thöïc/naêm 19 CÁC CẠM BẪY TRONG PHÂN TÍCH Phản ứng dây chuyền Dự án giao thông, tiết kiệm chi phí cho người dân, nhưng gia tăng lợi nhuận ngành dầu khí, chế biến thực phẩm.. Việc làm của người lao động Tiền lương phải trả cho người lao động khi tham gia dự án là chi phí hay yếu tố lợi ích Sự trùng lắp trong tính toán Lợi ích của dự án thủy lợi mang lại : (i) giá trị tăng lên của mảnh đất hoặc (ii) giá trị thu nhập ròng từ trồng trọt 11/12/2009 20