Tài liệu phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần đầu tư xây dựng phát triển hậu giang - quý hải

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH  TRẦN NGỌC LÀNH PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẬU GIANG - QUÝ HẢI LUẬN VĂN ĐẠI HỌC Ngành: Kinh Tế Mã số ngành: 52310101 Tháng 8-2014 i TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH  TRẦN NGỌC LÀNH MSSV: 4113901 LỚP: KT11W1A1 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẬU GIANG - QUÝ HẢI LUẬN VĂN ĐẠI HỌC Ngành: Kinh Tế Mã số ngành: 52310101 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN TH.S HỨA THANH XUÂN Tháng 8-2014 ii LỜI CẢM TẠ -----Em xin chân thành cảm ơn Quý Thầy, Cô khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh đã tận tình giảng dạy để truyền đạt kiến thức cho em trong suốt thời gian học tập và rèn luyện tại trường Đại Học Cần Thơ. Thầy, Cô đã truyền đạt cho em không chỉ những kiến thức chuyên thật bổ ích mà còn dạy em những bài học làm người, đây chính là hành trang quý báu cho em thêm vững tin để bước vào đời. Em xin chân thành cám ơn Ban Giám Hiệu, Quý Thầy, Cô khoa KT&QTKD đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để em có thể hoàn thành luận văn tốt tốt nghiệp của mình. Đặc biệt, em xin gởi lời cám ơn sâu sắc tới Cô Hứa Thanh Xuân, người đã tình hướng dẫn và nhiệt tình giúp đỡ em tháo gỡ khó khăn, trở ngại trong quá trình viết bài để em có thể hoàn thành trọn vẹn luận văn này. Em xin chân thành cám ơn Công ty cổ phần đầu tư xây dựng phát triển Hậu Giang-Quý Hải đã chấp nhận cho em thực tập trong suốt thời gian làm đề tài luận văn. Em xin cám ơn anh Phan Thành Phước, kế toán trưởng công ty đã cung cấp các số liệu và giải đáp các thắc mắc để em có thể hoàn thành quyển luận văn này. Cuối cùng em xin kính chúc Quý Thầy, Cô Khoa KT&QTKD trường Đại Học Cần Thơ luôn luôn vui, khỏe và công tác tốt. Xin chúc công ty cổ phần đầu tư xây dựng phát triển Hậu Giang- Quý Hải sẽ gặt hái được nhiều thành công trong quá trình hoạt động kinh doanh của mình.Xin kính chúc ban lãnh đạo công ty cùng toàn thể anh chị nhân viên nhiều sức khỏe và thành công trong cuộc sống. Cần Thơ, ngày… tháng… năm … Người thực hiện Trần Ngọc Lành i TRANG CAM KẾT -----Tôi xin cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện. Các sô liệu thu thập và phân tích trong đề tài là trung thực. Đề tài không trùng với bất cứ đề tài khoa học nào. Cần Thơ, ngày… tháng… năm … Người thực hiện Trần Ngọc Lành ii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP -----…………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Ngày tháng năm 2014 Thủ trưởng đơn vị (ký tên và đóng dấu) iii MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................ 1 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ........................................................................... 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................... 2 1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................. 2 1.1.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................. 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU....................................................................... 2 1.3.1 Thời gian nghiên cứu ........................................................................ 2 1.3.2 Không gian nghiên cứu ..................................................................... 2 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu ....................................................................... 3 1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU .............................................. 3 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 5 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................... 5 2.1.1 Những vấn đề chung về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh .... 5 2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh. ...................... 8 2.1.3 Các chỉ số tài chính cơ bản trong phân tích kết quả hoạt động kinh doanh. ....................................................................................................... 11 2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................... 14 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu ......................................................... 14 2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ........................................................ 14 CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẬU GIANG- QUÝ HẢI ....................................................... 20 3.1 TÌM HIỂU CHUNG .............................................................................. 20 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển .................................................. 20 3.1.2 Ngành nghề kinh doanh .................................................................. 20 iv 3.1.3 Cơ cấu tổ chức ................................................................................ 21 3.1.4 Định hướng phát triển của công ty ................................................. 24 3.2 KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY TỪ NĂM 2011- 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ............................................................. 25 3.3 NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN ............................................. 28 3.3.1 Thuận lợi ......................................................................................... 28 3.3.2 Khó khăn ......................................................................................... 29 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HẬU GIANG - QUÝ HẢI 30 4.1 PHÂN TÍCH DOANH THU ................................................................. 30 4.1.1 Phân tích doanh thu theo thành phần .............................................. 30 4.1.2 Phân tích doanh thu theo theo lĩnh vực hoạt động ......................... 34 4.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu ........................................... 37 4.2 PHÂN TÍCH CHI PHÍ ........................................................................... 46 4.2.1 Phân tích chi phí theo thành phần ................................................... 46 4.2.2 Phân tích chi phí theo theo lĩnh vực hoạt động .............................. 52 4.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí ................................................ 54 4.3 PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN ................................................................... 61 4.3.1 Phân tích lợi nhuận theo thành phần ............................................... 61 4.3.2 Phân tích lợi nhuận theo theo lĩnh vực hoạt động .......................... 64 4.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ............................................ 67 4.4 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH QUA CÁC TỶ SÔ TÀI CHÍNH ........................................................................................... 73 4.4.1 Các hệ số thanh khoản .................................................................... 73 4.4.2 Các hệ số hoạt động ........................................................................ 76 4.4.3 Các hệ số sinh lời ............................................................................ 79 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẬU GIANG- QUÝ HẢI ................................................................................ 82 5.1 NHỮNG KHÓ KHĂN TỒN TẠI.......................................................... 82 v 5.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT ......................................................... 83 5.2.1 Giảm chi phí.................................................................................... 83 5.2.2 Tăng doanh thu ............................................................................... 85 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................... 87 6.1 KẾT LUẬN............................................................................................ 87 6.2 KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 88 6.2.1 Đối với công ty ............................................................................... 88 6.2.2 Đối với chính quyền địa phương .................................................... 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 90 PHỤ LỤC ……………………………………………………………………91 vi DANH SÁCH BẢNG Trang Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty từ 2011 đến năm 2013 26 Bảng 3.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ...................................................................................... 26 Bảng 4.1 Doanh thu theo thành phần của công ty từ năm 2011 năm 2013 ..... 30 Bảng 4.2 Doanh thu theo thành phần của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 31 Bảng 4.3 Doanh thu theo lĩnh vực hoạt động của công ty từ năm 2011 đến năm 2013 ................................................................................................................. 34 Bảng 4.4 Doanh thu theo lĩnh vực hoạt động của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ........................................................................ 34 Bảng 4.5 Số lượng và giá bình quân theo lĩnh vực hoạt động của công ty năm 2011 và năm 2012 ............................................................................................ 38 Bảng 4.6: Số lượng và giá bình quân theo lĩnh vực hoạt động của công ty năm 2012 và năm 2013 ............................................................................................ 41 Bảng 4.7: Số lượng và giá bình quân theo lĩnh vực hoạt động của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ............................................... 44 Bảng 4.8 Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu của công ty .......... 46 Bảng 4.9: Chi phí theo thành phần của công ty từ năm 2011 - 2013 .............. 47 Bảng 4.10 Chi phí theo thành phần của công ty từ 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 47 Bảng 4.11 Chi phí thực hiện giá vốn hàng bán của công ty từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 48 Bảng 4.12 Chi phí thực hiện giá vốn hàng bán của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ........................................................................ 49 Bảng 4.13 Chi phí theo lĩnh vực hoạt động công ty giai đoạn 2011 – 2013 ... 52 Bảng 4.14 Chi phí theo lĩnh vực hoạt động công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 52 Bảng 4.15 Giá vốn trung bình của các lĩnh vưc hoạt động của công ty năm 2011 và năm 2012 ............................................................................................ 55 Bảng 4.16 Giá vốn trung bình của các lĩnh vưc hoạt động của công ty năm 2012 và năm 2013 ............................................................................................ 56 vii Bảng 4.17 Giá vốn trung bình của các lĩnh vực của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ........................................................................ 58 Bảng 4.18: Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí của công ty............ 61 Bảng 4.19 Lợi nhuận theo thành phần của công ty từ năm 2011-2013 ........... 62 Bảng 4.20 Lợi nhuận theo thành phần của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 62 Bảng 4.21: Lợi nhuận theo lĩnh vực của công ty từ năm 2011 -2013 ............. 64 Bảng 4.22: Lợi nhuận theo lĩnh vực của công ty 6 tháng đầu năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................................................... 65 Bảng 4.23: Số liệu phân tích chênh lệch lợi nhuận giữa năm 2012 và năm 2011 bằng phương pháp liên hệ cân đối ................................................................... 68 Bảng 4.24: Số liệu phân tích chênh lệch lợi nhuận giữa năm 2013 và năm 2012 bằng phương pháp liên hệ cân đối ................................................................... 70 Bảng 4.25: Số liệu phân tích chênh lệch lợi nhuận giữa 6 tháng đầu năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2013 bằng phương pháp liên hệ cân đối.......................... 72 Bảng 4.26: Các hệ số thanh khoản của công ty từ năm 2011 đến hết 6 tháng đầu năm 2014 ................................................................................................... 74 Bảng 4.27: Các hệ số hoạt động của công ty từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014 ................................................................................................................. 76 Bảng 4.28: Các hệ số sinh lời của công ty từ 2011 đến hết tháng 6 - 2014 .... 79 viii DANH SÁCH HÌNH Trang Hình 2.1 Sơ đồ chi phí sản xuất ......................................................................... 9 Hình 2.2 Sơ đồ chi phí ngoài sản xuất ............................................................. 10 Hình 2.3 Sơ đồ thành phần lợi nhuận .............................................................. 11 Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức .................................................................................... 21 Hình 4.1 Biểu đồ doanh thu theo thành phần của công ty từ năm 2011- 6 tháng đầu năm 2014 ....……………………………………………………………. 33 ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT WTO : Tổ chức thương mại quốc tế ROA : Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản ROE : Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ROS : Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu thuần HĐQT : Hội đồng quản trị TGĐ : Tổng giám đốc DTBHCCDV : Doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ DTT : Doanh thu thuần DTHDTC : Doanh thu từ hoạt động tài chính LN : Lợi nhuận trước thuế GVHB : Giá vốn hàng bán CPBH : Chi phí bán hàng CPQLDN : Chi phí quản lý doanh nghiệp DTHDTC : Doanh thu từ hoạt động tài chính CPTC : Chi phí tài chính TNK : Thu nhập khác CPK : Chi phí khác TSLD : Tài sản lưu động TSCD : Tài sản cố định HTK : Hàng tồn kho x CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Kết thúc năm 2013, tổng cục thống kê ghi nhận được con số 60.737 doanh nghiệp giải thể và ngừng hoạt động. Tăng 7.288 doanh nghiệp so với năm 2012 và tăng 21,47% so với năm 2011. Con số này phần nào cho thấy được thực trạng khó khăn trong sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp ở nước ta hiện nay, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Và công ty cổ phần đầu tư xây dựng phát triển Hậu Giang – Quý Hải là một đại diện điển hình của một doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong thời kỳ khó khăn trên. Đặc biệt hơn khi ngành nghề chính mà công ty đang kinh doanh lại là lĩnh vực đầu tư xây dựng, một lĩnh vực gặp rất nhiều khó khăn bởi cuộc khủng hoảng bất động sản vừa qua. Mặc dù là một doanh nghiệp được thành lập chưa lâu, kinh nghiệm củng như khả năng quản lý cũng phần nào còn hạn chế. Xong với đội ngũ nhân viên lành nghề tâm huyết và nhiệt tình, cộng với sự phân tích khá thấu đáo cũng như luôn tìm hiểu và học hỏi kinh nghiệm qua các năm, cũng như từ các công ty bạn của ban quản lý. Vì thế Công ty luôn có hướng đi đúng đắn, nắm bắt khá kịp thời với các biến động của thị trường, không ngừng nâng cao khả năng cạnh tranh và dần khẳng định thương hiệu tại địa bàn tỉnh Hậu Giang và một số vùng lân cận. Tuy nhiên tổng vốn điều lệ khi mới thành lập năm 2008 là 4.504,762 triệu đồng, đối với một công ty xây dựng thì đây thật sự là một lượng vốn còn rất hạn chế. Tình trạng thiếu hụt nguồn vốn để sản xuất và kinh doanh diển ra khá thường xuyên. Lấy ví dụ điển hình năm 2011, chi phí tài chính cũng như chi phí cho các khoản vay nợ của công ty lên đến 9.880,512 triệu đồng, làm giảm đáng kể lợi nhuận cũng như kết quả kinh doanh chung của công ty. Đây cũng là một hạn chế còn khá lớn của công ty, bên cạnh các hạn chế còn tồn tại như quy mô kinh doanh, kinh nghiệm quản lý, áp lực cạnh tranh khốc liệt từ các công ty đối thủ ..v.v do đó việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty là rất quan trọng. Một kết quả phân tích kinh doanh đúng đắn, sẽ giúp công ty dự đoán được xu hướng phát triển của doanh nghiệp mình thông qua việc phân tích các chỉ tiêu như doanh thu, chi phí, lợi nhuận, các chỉ số tài chính ..v.v thông qua sự biến động của các chỉ tiêu sẽ lý giải và tìm ra được những hạn chế còn tồn tại. Bên cạnh đó thông qua lợi nhuận đạt được từ các khoản mục kinh doanh, công ty có thể đánh giá được thuận lợi và từ đó phát 1 huy đến mức tối đa tiềm năng mà công ty có. Nhận thấy được sự cần thiết và tính tất yếu của việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh, do đó em lựa chọn đề tài “PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẬU GIANG - QUÝ HẢI”. Để có thể tìm hiểu rõ hơn hoạt động kinh doanh của công ty, từ đó có thể đưa ra một số giải pháp và kiến nghị giúp công ty cải thiện kết quả hoạt động kinh doanh của mình. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần đầu tư xây dựng và phát triển Hậu Giang – Quý Hải từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2014 thôngqua các chỉ tiêu về doanh thu, chi phí, lợi nhuận. Từ đó đưa ra một số giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian tới. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2014. - Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. - Phân tích các tỷ số tài chính để tiến hành đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. - Đề xuất một số giải pháp giúp cải thiện kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian tới. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Thời gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện từ tháng 8 đến tháng 11 năm 2014. Dữ liệu dùng trong nghiên cứu được thu thập trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2014. 1.3.2 Không gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện tại công ty cổ phần đầu tư xây dựng và phát triển Hậu Giang- Quý Hải. 2 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng được nghiên cứu trong đề tài là kết quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần đầu tư xây dựng và phát triển Hậu Giang – Quý Hải. 1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU Qua tìm hiểu các tài liệu có liên quan đến “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh” bài viết có tham khảo một số tài liệu đã có kết quả nghiên cứu cụ thể. Bài viết xin kế thừa các ưu điểm và sẽ khắc phục các nhược điểm của các bài viết bên dưới. Trần Gia Quân Huệ, 2011. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty TNHH TM Kim Điệp- Luận văn cử nhân kinh tế Đại học Cần Thơ. Mục tiêu nghiên cứu của tác giả là hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty TNHH TM Kim Điệp và từ đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty. Tác giả bài viết phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận qua ba năm bằng cách sử dụng phương pháp so sánh: Chủ yếu là so sánh số liệu kỳ này và kỳ trước để thấy được xu hướng biến động về tình hình kinh doanh của công ty. Đồng thời tác giả sử dụng một số chỉ tiêu tài chính: Tỷ số thanh khoản, tỷ số hoạt động, tỷ số khả năng sinh lợi để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Sau khi phân tích, tác giả tổng hợp các kết quả trên để đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Tuy nhiên hạn chế của đề tài này là tác giả chưa nêu rõ được các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận để từ đó có các chiến lược phù hợp với tình hình hoạt động thực tế của công ty. ChâuNgọc Vàng, 2011. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty CPĐTXD số 10 IDICO- Luận văn cử nhân kinh tế Đại học Cần Thơ. Mục tiêu nghiên cứu của tác giả là hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty CPĐTXD số 10 từ đó đề ra các giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Tác giả bài viết đã tiến hành phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận bằng cách sử dụng phương pháp so sánh. Đồng thời sử dụng các chỉ tiêu tài chính như: chỉ tiêu vòng quay hàng tồn kho, kỳ thu tiền bình quân, chỉ số khả năng sinh lợi để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Tuy nhiên hạn chế của đề tài nghiên cứu này là tác giả chưa sử dụng biện pháp thay thế liên hoàn để thấy rõ các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu, chi phí và lợi nhuận. Võ Văn Tài, 2010. Phân tích kết quả kinh doanh của liên hiệp hợp tác xã thương mại thành phố Hồ Chí Minh – Sài Gòn Co-op - Luận văn cử nhân kinh 3 tế Đại học Cần Thơ. Mục tiêu nghiên cứu của tác giả là phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của liên hiệp hợp tác xã thương mại thành phố Hồ Chí Minh – Sài Gòn Co-op từ đó có những giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tác giả đã tiến hành phân tích doanh thu, chi phí, lợi nhuận bằng phương pháp so sánh và phương pháp thay thế liên hoàn kết hợp với các chỉ tiêu tài chính nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của hợp tác xã. Tuy nhiên hạn chế của đề tài này là tác giả không phân tích tình hình hiệu quả sử dụng vốn và tài sản để có thể đánh giá chính xác hơn hiệu quả hoạt động của hợp tác xã ở thời điểm nghiên cứu. 4 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1 Những vấn đềchung về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh 2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu để đánh giá toàn bộ quá trình và kết quả của hoạt động kinh doanh, gồm tiềm năng cần khai thác ở doanh nghiệp, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. (Phạm Văn Dược và Đặng Kim Cương, 2003. Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê) 2.1.1.2 Đối tượng phân tích hoạt động kinh doanh Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình hoạt động kinh doanh và kết quả của hoạt động kinh doanh cùng với sự tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình đó, biểu thị thông qua các chỉ tiêu kinh tế. (Bùi Văn Trịnh, 2010. Bài giảng phân tích hoạt động kinh doanh. Đại học Cần Thơ) Hoạt động kinh doanh là hoạt động sản xuất tạo ra của cải vật chất và dịch vụ luôn gắn liền với cuộc sống của con người, công việc sản xuất thuận lợi khi các sản phẩm tạo ra được thị trường chấp nhận tức là đồng ý sử dụng sản phẩm đó. Để được như vậy thì các chủ thể tiến hành sản xuất phải có khả năng kinh doanh. “Nếu loại bỏ các phần khác nhau nói về phương tiện, phương thức, kết quả cụ thể của hoạt động kinh doanh thì có thể hiểu kinh doanh là các hoạt động kinh tế nhằm mục tiêu sinh lời của chủ thể kinh doanh trên thị trường”.(Ngô Đình Giao, 2007. Giáo trình Quản trị kinh doanh tổng hợp trong các doanh nghiệp. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật.) Kết quả của hoạt động kinh doanh là những gì doanh nghiệp đạt được sau một quá trình sản xuất kinh doanh nhất định, kết quả là mục tiêu cần thiết của mỗi doanh nghiệp. Kết quả của hoạt động sản xuất kinh doanh có thể là những đại lượng cụ thể có thể định lượng cân đo đong đếm được cũng có thể là những đại lượng chỉ phản ánh mặt chất lượng hoàn toàn có tính chất định tính như thương hiệu, uy tín, sự tín nhiệm của khách hàng về chất lượng sản phẩm. Chất lượng bao giờ cũng là mục tiêu của doanh nghiệp. (Ngô Đình 5 Giao, 2007. Giáo trình Quản trị kinh doanh tổng hợp trong các doanh nghiệp. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật.) 2.1.1.3 Chức năng của phân tích hoạt động kinh doanh Sau mỗi chu kỳ sản xuất kinh doanh, con người thường xuyên phải đánh giá kết quả để từ đó rút ra những sai lầm, thiếu sót, tìm ra những nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả, phát hiện ra các tiềm năng chưa được sử dụng và đề ra các biện pháp khắc phục, xử lý kịp thời để không ngừng nâng cao kết quả sản xuất kinh doanh. Kết quả của phân tích hoạt động kinh doanh là một chỉ tiêu tác động của nhiều nhân tố. Mỗi biến động của từng nhân tố có thể xác định xu hướng và mức độ ảnh hưởng đến mức kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và cụ thể hóa bản chất kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Có nhiều quan điểm khác nhau khi bàn về chức năng của phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng chung quy lại thì phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh có ba chức năng cơ bản như sau: * Chức năng kiểm tra Kiểm tra là thông qua phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh mà quản lý sử dụng sao cho hợp lý. Thể hiện qua các giai đoạn sau: + Kiểm tra quá trình sử dụng các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất như: Nguyên liệu, vật liệu, lao động, v.v… + Kiểm tra quá trình sản xuất sản phẩm như: Năng suất, chất lượng sản phẩm, chất lượng lao động. + Kiểm tra hoạt động ngoài sản xuất như: Thiết lập và sử dụng nguồn tài chính, các hoạt động khác. * Chức năng quản trị Các doanh nghiệp muốn đạt được kết quả cao trong quá trình sản xuất kinh doanh đều cần phải xây dựng cho mình phương hướng, mục tiêu, chiến lược đầu tư và biện pháp sử dụng các nguồn lực mà doanh nghiệp mình có. Mặt khác mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nằm trong mối liên hoàn với nhau. Do đó chỉ có phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh một cách toàn diện mới giúp được doanh nghiệp đánh giá đầy đủ và sâu sắc mọi hoạt động sản xuất kinh doanh trong trạng thái thực của mình. Từ đó 6 đưa ra một cách tổng quát các mục tiêu đồng thời phân tích sâu sắc hơn các nhân tố tác động đến mục tiêu đó. * Chức năng dự báo Thông qua phân tích kết quả hoạt động kinh doanh có thể dự báo về xu hướng phát triển của doanh nghiệp. Mọi tài liệu phục vụ cho phân tích kinh doanh đều rất quan trọng cho việc dự báo về tương lai doanh nghiệp. Đây là thông tin quan trọng trong việc xây dựng các chiến lược kinh doanh, ngoài ra việc phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh còn dự báo về xu hướng, phạm vi, mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Cả ba chức năng trên đều được thực hiện cùng một lúc thông qua phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, các chức năng này có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau. Vì vậy việc thực hiện tốt các chức năng này sẽ tạo điều kiện tốt cho việc thực hiện các chức năng khác và ngược lại. 2.1.1.4 Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng để phát hiện khảnăng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh. Thông qua phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chúng ta mới thấy rõ được các nguyên nhân, nhân tố cũng như nguồn gốc phát sinh của các nguyên nhân và nhân tố ảnh hưởng, để từ đó có các giải pháp cụ thể và kịp thời trong công tác tổ chức và quản lý sản xuất. Do đó nó là công cụ cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh giúp doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn vềkhả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của mình. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu và chiến lược kinh doanh có hiệu quả. Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng trong chức năng quản trị, là cơ sở để đề ra các quyết định đúng đắn trong chức năng quản lý, nhất là trong các chức năng kiểm tra, đánh giá và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa và ngăn chặn những rủi ro có thể xảy ra. Tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh còn rất cần thiết cho các đối tượng bên ngoài, khi họ có các mối quan hệ về kinh doanh, nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông qua phân tích họ mới có thể có quyết định đúng đắn trong việc hợp tác, đầu tư, cho vay, v.v…đối với doanh nghiệp nữa hay không. 7 2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh. 2.1.2.1 Doanh thu Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu từ hoạt động tài chính và thu nhập khác. * Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền bán hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ, lao vụ đã được khách hàng chấp nhận thanh toán. Doanh thu cung cấp dịch vụ phản ánh số tiền đã nhận được và toàn bộ số tiền đã được người mua, người đặt hàng cam kết chấp nhận thanh toán về khối lượng dịch vụ, lao vụ đã cung cấp hoặc đã thực hiện. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ được xác định bằng công thức: M = ∑qipi Trong đó: M: Tổng doanh thu qi: Khối lượng sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ loại i mà doanh nghiệp tiêu thụ trong kỳ, tính bằng đơn vị hiện vật. pi: Giá bán đơn vị sản phẩm loại i. i= n: Là số lượng mặt hàng sản phẩm mà doanh nghiệp đã tiêu thụ trong kỳ Doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ: Phản ánh số tiền thực tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kinh doanh. Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng và CCDV – Các khoản giảm trừ Các khoản giảm trừ bao gồm: Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu phải nộp, thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp. * Doanh thu hoạt động tài chính Bao gồm các khoản thu nhập từ hoạt động liên doanh, liên kết, góp vốn cổ phần, cho thuê tài sản, hợp đồng mua bán chứng khoán ngắn và dài hạn, thu lãi tiền gữi, thu lãi bán ngoại tệ, các hoạt động đầu tư khác. 8