hh±ig
c”6h
thém
TS. Lé Pha”n Thi Di8c Théo
an khiing ho3ng tar chinh cong trén GDP cao nhat the gi‹ i,
toltn cau (2008), np cfing va Moi lién ket
vi“en
khfing hoang nq cfing da tro
troeg EU dang bj de de dpa bet
VI guy m8 rig c8ng
trong khiing hoang np cling, Théng
Theo cong bfi cua
Tqp chi Kinh c$c bin tin kinh te nfii chung va
4/2011, noi céc c.d a Chinh phii té The
Economist, ty 1e) up cf›ng tai chinh not riéng. Trong thdi
My bit deng v1nq cling. Tai
Vi(t
nilm 2010 ciia Vi t Nam la 50,935 gran gan day, rig cong khf›ng
chi
Nam, theo World Factbook cfia ty USD tilting duoog 51.6W
GDP: la nbi In fling ciia chinh phi’i ma
CIA
(Central
Intelligence Mli.c dfi ty I) up
n:ty van nam con la en' quan tain ci’ia cé c rig
Agency), ty l3e up cf›ng so voi trcing tain
kiem
seat
(duéi dong, ThJt v3ay, Zimbabwe - quf›c
GDP
ném 2009 la 52,30 'o va Vi§t
50&/GDP) nhimg no qué cao so gia cé ty Ie tain phét khi’iiig khie‘ p
Nam hi(n dang xép thii 44 trorig
v6i mite pho bien ii cac nen kinh
cling chinh la nu6c c6 ty lq rig 129 quoc gia vé np cling (bfing /). Ie dang phat trien (tit 30-40 r' )
va
v6i thijc m. ng nq c6ng ciia mii.t so
i nhu Trung
2010 lii 580,91 USD. Neu so s$nh véii 713,6 USD (Truug Quite), 743
nliién, item so mite nq cGtig binh qiiilii dau ngufii ciia Vi§t Nam vao nlim 2001 xap xi
“ Oa hgc Ng6n h8ng Tp, HB Chi Min
0.94K
M Np chf nh ehi3 b6o I8nh
• Np chlnh phC
o Np chlnh quyén dja ph irong
con so nay s‹: tiep t9c gia tdng
trong nhiing nlim tit.
Ve ctf can up' cilng
Tru:ci'c he‘t vé hinh th½c vay no’.-
qnyen dia phunng la 0,89c. Con
tuong tq cua nam 2010 lan lupt la
56,6W, 44,39o, 11,369s va 0,949r
[biéu dci 1).
Vi(et Nam 2009, nq cfirig bao gom vii
net Chinh phu, np dupc Chinh phii Viét Nam, nq niiéc ngoai co vat
bao lfinh va net chinh quyen dia tri› quan trpng va chiem ty tr9ng
phunng. Vcri cach tinh nay, ncr cao nhat. Nam 2010, trong 56,69•
Chinh phu chiem ty trpng lcrn GDP ncr cong da co 42, 29o GDP
nam 2009
trong tong my “ii ciia
Cu the, ty l(e n‹
cong
lic:t Nam ID 52,69o/GDP, up
Vi(et
dfi up cong khac vcii nq nu rc
te thuéng sir dijng chi so up nu6c
ngoai dé hinh dung guy mo vé
mite d nghiém tr9ng cfia rip cfing
cfia quoc gia.
Nguon cung cap np nu6c ngoai
chu yéu cua Vi(t Nam la céc
khoan vay ODA. Theo danh mpc
rip cong narn 2009 cua BQ Tai
chinh (BTC), 60,39o rig cong l3
ODA va 29,8'7o duo.c Hi trq tir
trai phieu trong nu c" ). Céc dieu
khoari iru dai cua ODA da giup
Viét Nam giam bet dupc ép lijc no
cfing; tuy iihién, ty trotig up nu6c
ngoai cao tang nguy cc rui ro ve
ccr cau no trong tuong lai. Kinh
right in tit: cdc cu)c khung
hodng nq trong lich sit: cho
thay, khi
Chtnh phii init di ttnh chit d)ng
khi
“i ci:ic bié“n
gii:i hot dci:ii vga t6m I j cila
nhci din to qulc té. Khiing
hoang up Argentina (2001) va sq
bat on cua Hy Lqp hi3en nay la
minh chiing dién hinh cho iéc
dong tiéu cue
ciia nguon np cong tir nu6c ngoai.
Timing hpp ngupc lai la Nhat,
rigofii, nhuiig hi(en nay ct
Chinh phu la 41,9 o' , rip Chinh Nam, thong tin chi tiet vé np cong
phu bao lanh la 9,89•, nc chinh chua day dii; do v3ay, cac nha
kinh
m a( c du co mite n tren GDP
np
can nhimg Nhat Ban van Tyc
danh gié la bén vfmg do up cong
chit yeu dupe tai tr9
BlZu dd 2. Nq node ngo8l ao vdl t8ng rig cling Vi(t Nam 2006 - 2010
(D‹m v] ti"nh.- & GDP)
NguoG.’ WB
h9p " i ke
hogch phat trien kinh te - xa h i,
ke hogch thu, chi NSNN trong
timg giai dogn, thé’i ky, can
xéc djnli ro mqc dich vay (vay
nq 6é tai trp thfim h9t ngfin sach,
téi ccr can rig va cho vay lqi
hogc vay de tiii trq eho céc
chuong trinh, dq én dim tw quan
trpng, hi9u qua, vay nh8m d$m
bao an ninh tar chinh quoc giit),
mirc huy d rig von ng3n hari,
trung han va diti han theo timg
dot tupng vay trong
gay them ap lqc rig cho Chinh ty gié USD/VND lu6n
phft. Trong 25,097 ty USD tong hu6ng
JPY dang -len gig
n‹i nude ngofii cfia Chinh phfi, co so v6i
19,313 ty USD céi liii suat th 1 -Nhir vyy, riiJc dii mite nq cling
suat tit 3 - 5.99&• (tilng 176 trie) uduo,c diinh gié lii an toén nhung cc
USD so véii 2009) vil co t‹ 1.888 in rig c‹›rig dang 8n chila nhieu ty
USD mire liii suat 6- l09«, rui ro; do v§y, trong tinh trgng
d0i so v6i 2009. tain phét tohn cau dang gia tiing,
Ngoai ra, c:ic khoén vay vé'i Hi nguy ccr bring no chien tranh tiln suft
tha nfii cling tfing 6,66 trieu t(e trén thfi giéi thi qu3n lJ nq coiig
USD an véi 2009. Theo C9c Quan hi(eu qua la van dé dling quan
tfim
hang dau tgi Vi(t Nam hi(n nay.
sufit trung binh up nu6c ngoai cua
Chieh phd da tdng tir l ,549b/tiiim
vao nam 20Ob l‹:n 1,9&/ndm trong
ginh nJng ugly cang gia tiing cua
CN VI
flAM HI
RAY
gi6i. Tuy vay, np bao nhiéu Ja gn
. Chldfl IUQ'C Yé vay rig ct:ing
C³c khoan vay; hi u qua diy kien;
tibh trang tieu vay khfing di×?c
sit d9ng nong th6i gian dai
ho)c chua thijc siy céi nhu c$u sir'
dijng. Th:ing thuéng,
ngoéi dupc c$c nu6c dang phét
trien d3u tir vao céc diy an cc st
hq tang dé tqo dé cho tling
truéng nhutig can tinh toiin, cfin
dcii gifra chinh cac d;y lin cp scr
h:y tang.
Neu diiug rig cfing dé phat trien
to diim béo tinh ben vfmg vé quy
Ben lii em em tien vay -. Nq V§n be man chot dot v6i céc nu6c cling cfing nhw kha ning thanh
nu6c ngoai cila Vie)t Nam kha da dang phat trim, trong do co Vi(et toén trong nhiéu tinh huong khac
ding ve cci cm ti"en vay. Tr“en ly Nam, lfi phai vay mupo, nhat la nhau va hgn che i ro. chi
thuyet, dieu nay du9'c cho lii co vay von nu6c ngo:ii du6i nhifiu Muon v y, can thiet lgp nguiing
thh luyn chc rui ro ve ty gilt, gram hinh tbuc dE tgo nguon von cho an toan up cling phii h9p véii tinh
ép lpc lfin nghla vu tra up ntr6c tiing truong va phai sir dung hi(u hinh kinh te. ciia Vi(et Nam;
ngoai cfia Cbinh phfi. Tuy nhién, qua nguon vpn vay, Do do, Chinh thufing xuyen ‹tiinh gia céc riii ro trf:n
thiyc te cc chu nay cling ti‹:in phil erm co bi(n phép de tinh toén phat sinh tfr clic khoén vay aq
co bién dpng kifim seat mite up phfi hvp v‹ii Chinh phi’i trong moi lién h( véii
$n nhfmg
so$t tfit ‹i»a GDP, thu NSNN, tcing kim nggch
Ty trpng cao ciia c:ie khofin vay trinh sit dpng nguon von vay, gnat khau, clin c8n tbuong mai, dij bting
USD (22,959s) va JPY b$ng each xfiy dpng chie‘’nn lupc va
gia tang kho® chi gf:ie va liii khi
kha thi vd quén ly np cling.
tfun din huy dong von trong nué'c, .ich n up ciia khu vijc dpanh
thay vi chit tr9ng vao chc khoan nghi(p trong tuotig lai, khi doanh
nEo4i tI Thu ‹lu9c tit doi tae cho nghiép ga)p. k1›fi kh8n loJc
mat
VaO Viitl v8y HIC flQoili, doiig
st cang can htm niia khi Chinh
va)y,
th’ci’ig n:ing can hi§u qua si’r dijng phil vay
bao lanh
ngufin
ngoiii. M§c khf›ng dija In:n nhfmg phan tich
vée mfrc d rui to ciing
can can thanh toan, nhung rig nhir ning lpc tra rig ciia doanh
uuoc ngoéi mang lgi nhieu i ro. nghi(p. Do do, quyet dJuh vay ve
vay lgi va bao lanh vay ciia
dint
Chinh phii cm dupe kiém so:it
ch t che‘ va th9c hi(en het.site th)n
cac dq an l6n v6i muc dich dfiu
c‹
tir sér ha tang. Trénh tlnh trgng
1Eng phi v6n d$u tu, timg buiic
nhu
'n von do Chirih phu
vay nq ho$c ban lanh cho vay m6i
dii9c sit dpng mQt céch céi hi(u
qué, dam béo kha nling tra nq
Stir Id, ciiiig khoi vti mirth figcft
thing tin rrong gu‹iii IQ iip céng
Nq cong la ncr qiioc gia; do v0y,
Chinh phii
bgch quy
trgng, chi ni:n uu tie‘ n cho cac Thting tin chinh xéc giiip iihé
chunng tririh, diy lin trpng diém
hoach di.nh chinh bBch cé thé dtia
linh ra nhfmg chinh sach quan l diing
viyc uu tién can cua quoc gia va ddti, phii hQp véi ecu kinb te. Bén
tinh ben vfmg cfia nq cong, Chinh
phi'i phai tiing cu6ng kiém soét
va
d n vén
vay, vdn du9c Chinh phu bao lanh cac dq én co mdc d kha thi v:i
ciynh do, cling khai va minh bqch
va cac khoiin v6n Chinh phi’i vay
tinh hi(u quacao; khfing vay ngan hoanhfim téng cu6ng tréch nhi(rn
vC cho doanh ngbi(p vay lgi.
hiin dé ddu tu dai hgn; vay thui:itig
trong qu$n 1y, sit dpng cite
khoéu Cbinh phu la nguol vay up
mgi nude ngoai chi in dqng cho
up cdng vé trach nhi)em giéi trinh
diy an co kha cfia cac cc quan qu3n IQ rig cdng.
tr9x:
ti p va bao Hoc nfra. not cho cling, rig cling
dung cuoi cung cite kho$n vfin
ndng thu hot von
hu6iig iigfin séch, dcianh nghi(p,
Song song v‹ii vi(c do, can phiii
ca nhiin; oong mgi touting hpp, kiém tra, giém s$t chgt ché,
NSNN phai ginh chju h?au qii•, thudng xuyen qua trinh an dutig
phiii tra thfing qua d6ng thue cbo
nhii nuiic; do dé, Chinh phi’i can
tioh tofin va cling be chinh xac
ri’ii ro trong toén bo qu8 tiinh vay cfc Jcho$u vay nq, c£c khoin vay cho nh$ndfin - nhfing nguéii aé
tip. Céc khoan vay va béo liinh duqc Chinh phfi bin lanh, iihllt la rig
tré - dupe bict. M§t khac, déi v6i
niy thqc chJt la nghia ve ngan tgi céc don vj si'i dpng opc tiép sit dung rip cong, cling can phéi
8BCh diy phi›ng, lam nay sinh nguy
von vay nhu: t8p dean kinh te,
minh bgch hoa, co cc chit chJt ché
cc NSNN phfii trang trai cac
T4p cti 8g6« hang s4lltJiéng6/20ll
tdng cfing ty nha nué'c, NHTM,
vii cq the
nguiii ddn va xa 6 i
2005
2006
2007
200B
■ Cdn CSn v9ng lal
2QZ9
2010
2011
2012
a Cm c8n v6n
giém sét dupe cac cfing trinh
dung von ODA, dieu nay cling
giup cho nguon von ODA noi
chung va von vay tir rig cong noi
riéng, fiupc sir dung hpp ly va
hi(u qua nhat.
frii
vuc kiem tra tai chinh nha nude toan my cong ciia cc quan nay
do Qufic hoi thanh 1a(p, thqc hi(en trong Lu a(t Quan 1y rip cong va
kiém tra vi c quan 1y,
KTNN.
ngan séch, tien va tai san nha
Tuy nhién, tren thiyc te do no
nuéic. Vi v a( y, KTNN kiem tra cong gfim nhieu loai hinh khac
va sir d9ng cac khoan nhau, moi loai nc 1a;i co da)c
thu dieu can thiét. dbao vé quan 1y dong their lién quan
ft( thing I:rem tra, gii:inn st:it tai tinh minh bach trong quan ly va den nhieu cci quan quan ly, doi
rfifnli
sir d9ng céc khoan n‹y cong cfing tupng sir dung; do v a'y, de
kiern Kiem toan Nha nu6c (KTNN)
nhu tinh bén virng cii a NSNN.
toan ii‹ cong co hi(eu quit, hang
la cc quan chuyén mon ve linh Can quy dinh ro nhi(em vu kiém nam KTNN phai kié m toan céc
2007
B§LI Chi NS/GDP
rig bi mat uy tin. mot 1:hoiin vay
trung
hanh
da
han cé (he
khoanngnginhan
N‹rnganhan
in cua khung hoang n‹y
Chinh phii nén xem xé t thanh tien chunng t ri nh c‹i c:iu lii chi
1a(p inot try han riéng dé kiéin tra
NSNN
theo hitting: uu tién ‹lép ring gi ii m sat iloc I (a p n cr c‹ing cii a
tilt chi ihu6ng xuyén yan vcri e:ii V
i( I Na iii . H i( n tiny cong vi c
c;ich h‹inh chinh, iinh giiin b m;iy
nity do Bo Tai chinh Ua in nhi( in va cat giam th6 tuc: chi dim tir phat
nh img ch ira co nioi cc quan ttien hu6ng van thfic day chuyén
chuyen tra c h nén viéc q u an ly iljch cc cau kinh Ie; d
héo clii ma
con nhié u bat c(ap, charn tre, g y n‹r ‹lay du, trong ké hoa; ch co thé
66 nén nhfrng that thoat, thieu hi u
tri tra nq
trinic hu; n. Thijc hie)n tune qua trong vi(ec sir dung k iém sniff tiéu cat
pidlTl thdfll hut NSNN thiog rig cfing.
gun gram
ty l‹: chi NSNN so véii Ndm ID, gii:inn tlnh try rig tham
GDP, cat
giii cdc cong trinh dau
hj i ngén st:tch, thém hj t cii'ft tw khfing lo co théii gran ‹tan tir ‹Hi.
Nguon h0 dip tham hut can
thi song sortg v¿ri viéc giam chi tiéu,
khoan vfi ny lai c‹i thé' cltnrc hié‘u ngu‹in thu kh‹iny he’n viiriy tfr ‹luti
la niijt khti;in vay nir6c ngoai ciia rim) va thue nha)p khau nhw hi(h nay.
ng irfii tiéu dli rig. doanh nghi(p Car céch chinh séch thud:. dii.c hiet va
Chinh phfi V i e(t Nam. D‹i bu fa thue bar dong st. thue thu nh(ap dap
tham hut cén can vang lai. ct nhiin vtii tiéu chi quén tri(t khong Chinh
phfi lai phai vay rio' thém dé xay ra linh trang mon thue, that qu a céc
k‹:nh huy dong von trong thu thue. Tuy nhién, ‘e thue thi
ncchiphuhhhkhohch
Ch h ph
s a
oh .
n u n
n
y
Trkhnguvchyrbhgthn
u c gi ch
b
v n ,d r
h ,
q a
ng
nh ph
ng a i Koi pa i c‹ u h ›
hu once b n
d h n.
va ngoéi notr rao ehai]upgnguénnhn Jur.céi
hqt h$ qua la (hi$nmdrsong nhindfi, 6aymgnh
:ro
.
- Xem thêm -