Tài liệu Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng nghệ an

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG ĐINH VĂN QUANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHÁNH HÒA - 2017 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG ĐINH VĂN QUANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60340102 Quyết định giao đề tài: 410/QĐ-ĐHNT ngày 28/4/2017 Quyết định thành lập hội đồng: 1024/QĐ-ĐHNT ngày 27/11/2017 Ngày bảo vệ: 5/12/2107 Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Ngọc Chủ tịch Hội Đồng: PGS.TS Nguyễn Thị Kim Anh Phòng Đào tạo Sau Đại học: KHÁNH HÒA - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan mọi kết quả của đề tài: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi và chưa từng được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào khác cho tới thời điểm này. Khánh Hòa, ngày 28 tháng 9 năm 2017 Tác giả luận văn Đinh Văn Quang iii LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của quý phòng ban trường Đại học Nha Trang, các thầy cô giáo Khoa Kinh tế, Phòng Đào tạo Sau Đại học Trường Đại học Nha Trang đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành đề tài. Đặc biệt là sự hướng dẫn tận tình của TS Nguyễn Văn Ngọc Khoa Kinh tế Trường Đại học Nha Trang đã giúp tôi hoàn thành tốt đề tài, tôi xin cảm ơn sâu sắc đến sự giúp đỡ này. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn Ban Quản lý KKT Đông Nam Nghệ An; Công ty TNHH một thành viên Thủy lợi 3 Nghệ An, Công ty Thanh Thành Đạt; cán bộ lãnh đạo, nhân viên Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An và các cá nhân có liên quan đã tận tình giúp đỡ, cung cấp tài liệu và đóng góp nhiều ý kiến cho nội dung nghiên cứu của đề tài. Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình và tất cả bạn bè đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn! Khánh Hòa, ngày 28 tháng 9 năm 2017 Tác giả luận văn Đinh Văn Quang iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................... iii LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................iv MỤC LỤC .......................................................................................................................v DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................ix DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................x TRÍCH YẾU LUẬN VĂN .............................................................................................xi MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP ...................................................................8 1.1. Khái quát về nguồn nhân lực....................................................................................8 1.1.1. Nguồn nhân lực .....................................................................................................8 1.1.2. Phân loại nguồn nhân lực ......................................................................................9 1.1.3. Vai trò của nguồn nhân lực trong doanh nghiệp .................................................10 1.2. Chất lượng nguồn nhân lực ....................................................................................12 1.2.1. Khái niệm về chất lượng nguồn nhân lực............................................................12 1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho doanh nghiệp .........13 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực .....................................15 1.2.4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng nguồn nhân lực trong doanh nghiệp ...............19 1.3. Các hoạt động quản trị nâng cao chất lượng NNL trong doanh nghiệp.................25 1.3.1. Tuyển dụng ..........................................................................................................25 1.3.2. Đào tạo.................................................................................................................25 1.3.3. Sắp xếp, bố trí lao động .......................................................................................27 1.3.4. Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho người lao động .............................................29 1.3.5. Kích thích vật chất và tinh thần...........................................................................30 1.3.6. Xây dựng văn hóa lành mạnh trong doanh nghiệp..............................................32 v 1.4. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp ..................34 1.4.1. Kinh nghiệm của các doanh nghiệp nước ngoài..................................................34 1.4.2. Kinh nghiệm của một số doanh nghiệp trong nước ............................................37 1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho công ty ..............................................................38 Tóm tắt chương 1...........................................................................................................39 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN.....................................................................................................................40 2.1. Tổng quan về Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An.........................................................................................................................40 2.1.1. Giới thiệu về công ty ...........................................................................................40 2.1.2. Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý .............................................................................42 2.1.3. Kết quả hoạt động và định hướng phát triển .......................................................46 2.2. Thực trạng chất lượng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An............................................................................................48 2.2.1. Thực trạng về năng lực của người lao động ........................................................48 2.2.2. Thực trạng về thái độ, hành vi, trách nhiệm của người lao động........................55 2.2.3. Thực trạng về kết quả thực hiện công việc của người lao động..........................56 2.3. Điều tra khảo sát ý kiến của người lao động về các hoạt động chủ yếu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại công ty ..........................................................................57 2.3.1 Bảng câu hỏi và phương pháp chọn mẫu .............................................................57 2.3.2 Kết quả điều tra ý kiến người lao động về công tác nâng cao chất lượng NNL ..58 2.4. Đánh giá chung về hoạt động nâng cao chất lượng NNL tại công ty ....................74 2.4.1. Những kết quả đạt được ......................................................................................74 2.4.2. Những tồn tại .......................................................................................................77 2.4.3. Nguyên nhân của những mặt còn tồn tại .............................................................79 Tóm tắt chương 2...........................................................................................................80 vi CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN ................................................................................................ 81 3.1. Định hướng nâng cao chất lượng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An............................................................................81 3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An .......................................................................84 3.2.1. Giải pháp về nâng cao chất lượng hoạt động tuyển dụng ...................................84 3.2.2. Giải pháp về nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo, nâng cao tay nghề, trình độ chuyên môn....................................................................................................................87 3.2.3. Giải pháp về nâng cao chất lượng hoạt động sắp xếp, bố trí lao động................88 3.2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả các chính sách lương, thưởng, phúc lợi ................90 3.2.5. Giải pháp về xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại công ty ..................................92 Tóm tắt chương 3...........................................................................................................93 KẾT LUẬN ...................................................................................................................95 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................98 PHỤ LỤC vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ASEAN Association of Southeast Asian Nations (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) CBCNV Cán bộ, công nhân viên CNH – HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa KCN Khu công nghiệp KKT Khu kinh tế LLSX Lực lượng sản xuất NNL Nguồn nhân lực TNHH Trách nhiệm hữu hạn UBND Ủy ban nhân dân WTO World Trade Organization (Tổ chức thương mại thế giới) viii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 2 năm (2015 - 2016) .....................47 Bảng 2.2. Cơ cấu lao động theo chức năng tại công ty (giai đoạn 2014 – 2016)..........49 Bảng 2.3. Cơ cấu lao động theo giới tính và độ tuổi tại công ty ...................................50 Bảng 2.4. Thống kê tình hình sức khỏe của người lao động tại công ty .......................52 Bảng 2.5. Trình độ chuyên môn và kỹ năng cần thiết của người lao động tại công ty (giai đoạn 2014 – 2016) .........................................................................................................53 Bảng 2.6. Kết quả đánh giá thực hiện công việc của cán bộ, công nhân viên của công ty (giai đoạn 2014 – 2016).............................................................................................56 Bảng 2.7. Khảo sát đánh giá công tác tuyển dụng của công ty .....................................58 Bảng 2.8 Quy trình tuyển dụng và phân cấp trách nhiệm trong tuyển dụng.................59 Bảng 2.9. Bảng kê chi tiết nhân sự cần tuyển dụng trong năm 2015 ............................60 Bảng 2.10. Khảo sát đào tạo, nâng cao tay nghề, trình độ của công ty.........................63 Bảng 2.11. Hoạt động sắp xếp, bố trí lao động .............................................................65 Bảng 2.12. Cơ cấu theo vị trí công tác của mẫu nghiên cứu .........................................66 Bảng 2.13. Cơ cấu theo độ tuổi mẫu nghiên cứu ..........................................................67 Bảng 2.14. Cơ cấu theo trình độ học vấn mẫu nghiên cứu ...........................................67 Bảng 2.15. Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người lao động............................................67 Bảng 2.16. Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động ............................................68 Bảng 2.17. Đánh giá tiền lương và phúc lợi xã hội tại công ty.....................................70 Bảng 2.18. Đánh giá tham gia hoạt động văn hóa tại công ty.......................................73 ix DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty.................................................................42 Hình 2.2. Tiền lương bình quân của cán bộ, công nhân viên và người lao động tại Công ty (giai đoạn 2014 – 2016) ...................................................................................71 x TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Nâng cao chất lượng NNL tại công ty TNHH một thành viên Đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An được coi là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng trong thời gian tới và là vấn đề cấp thiết, khách quan và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn. Nhận thức được tầm quan trọng của NNL và sự cần thiết trong việc nâng cao chất lượng NNL lực đối với doanh nghiệp, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An” làm luận văn thạc sĩ ngành quản trị kinh doanh của mình. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài bao gồm: Thứ nhất, góp phần phân tích đánh giá thực trạng nhân lực, chất lượng nhân lực, những khó khăn, thuận lợi và vai trò của việc nâng cao chất lượng nhân lực đối với sự phát triển của doanh nghiệp nói chung, Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An và nói riêng; Thứ hai, Khảo sát điều tra đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực của Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An trong thời gian qua. Thứ ba, trên cơ sở tìm hiểu thực trạng và mục tiêu phương hướng phát triển của công ty, tác giả đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực cho Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An giai đoạn 2017 – 2020 tầm nhìn đến năm 2025. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài là các phương pháp thống kê, so sánh, phương pháp phân tích và tổng hợp dữ liệu sơ cấp và dữ liệu thứ cấp để đánh giá, đưa ra các giải pháp để thực hiện; tác giả không chỉ dựa trên cơ sở lý thuyết, cơ sở thực tiễn thông qua khảo sát, mà còn dựa vào ý kiến chuyên gia và kinh nghiệm trong quá trình công tác của chính tác giả. Kết quả nghiên cứu của luận văn là chỉ ra bức tranh tổng hợp về chất lượng cán bộ, viên chức và người lao động tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An trong giai đoạn 2014 – 2016. Việc đánh giá được thông qua các thông tin thứ cấp mà tác giả thu thập, tổng hợp qua các báo cáo tổng kết và triển khai nhiệm vụ của công ty. Bên cạnh đó, luận văn cũng đã thu thập dữ liệu sơ cấp là khảo sát 135 cán bộ, viên chức và người lao động đang công tác trong công ty để thu thập ý kiến đánh giá các chỉ tiêu về chất lượng NNL của công ty. Từ đó, rút ra những kết quả đạt được, hạn chế yếu kém cũng như nguyên nhân của những hạn chế xi yếu kém trong công tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động tại công ty trong thời gian qua. Từ những hạn chế, yếu kém đó, luận văn đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An trong thời gian tới với 5 nhóm giải pháp cơ bản: (1) Nâng cao chất lượng hoạt động tuyển dụng; (2) Nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo, nâng cao tay nghề, trình độ chuyên môn; (3) Nâng cao chất lượng hoạt động sắp xếp, bố trí lao động; (4) Nâng cao hiệu quả các chính sách lương, thưởng, phúc lợi; (5) Xây dựng Văn hóa doanh nghiệp tại công ty. Để thực hiện được mục tiêu đưa Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An tiếp tục ổn định và phát triển trở thành một doanh nghiệp mạnh trong lĩnh vực đầu tư, quản lý vận hành KCN (khu công nghiệp), sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Nghệ An trong thời gian tới. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động tại công ty là hết sức cần thiết và cấp bách, nhằm để nâng cao toàn diện về năng lực chuyên môn, kỹ năng làm việc, phẩm chất đạo đức và tác phong thực hiện nhiệm vụ. Với quyết tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động có chất lượng đáp ứng được sự phát triển của công ty nói riêng và của các doanh nghiệp nói chung. Luận văn đưa ra một số đề xuất với UBND ( Ủy ban nhân dân) tỉnh Nghệ An, các sở ban ngành của tỉnh có liên quan đến việc ban hành cơ chế, chính sách, sớm có chủ trương cổ phần hóa mô hình hoạt động của công ty để tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của công ty đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Từ khóa: Nguồn nhân lực, Công ty đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng, Nghệ An. xii MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nguồn nhân lực là tài sản quan trọng và quý giá nhất trong quá trình hoạt động và phát triển của bất cứ một xã hội, một tổ chức hay một doanh nghiệp nào. Trong xu thế khu vực hóa, toàn cầu hóa hiện nay đã làm cho hoạt động cạnh tranh giữa các doanh nghiệp diễn ra ngày càng khốc liệt. Để đứng vững và phát triển trên thị trường đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải tạo cho mình có những thế mạnh riêng để tạo lợi thế cạnh tranh và vị thế của mình trong xã hội. Ngày nay trên thế giới có nhiều thay đổi trong hoạt động SXKD (sản xuất kinh doanh) đã chứng minh lợi thế duy nhất, có tính lâu dài và ổn định nhất là NNL (nguồn nhân lực). Nhưng khi nói NNL là tài sản quý báu nhất, quan trọng nhất thì cần phải hiểu đó là những con người có tri thức, sáng tạo, đầy nhiệt huyết, tận tâm, có trách nhiệm cho việc đạt tới tầm nhìn, sứ mạng của doanh nghiệp chứ không phải con người chung chung. Chất lượng NNL sẽ quyết định sự thành bại trong cạnh tranh trên thị trường. Việt Nam đã gia nhập WTO “Tổ chức thương mại thế giới” và chủ động trong quá trình hội nhập quốc tế một cách sâu rộng thì điều này càng trở nên bức bách và cần thiết hơn. Ở Việt Nam khi mới bắt đầu mở cửa hội nhập, nhiều người tự hào cho rằng một trong những đặc tính hấp dẫn của môi trường đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là lao động giá rẻ và tự hào về vấn đề này. Quá trình hội nhập đã cho thấy rõ, lao động giá rẻ không phải là lợi thế, mà là sự yếu kém của chất lượng NNL và từ đó dẫn tới giá trị gia tăng thấp, sức cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế thấp, dẫn tới chất lượng cuộc sống thấp. Trong điều kiện toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, trên thế giới đang chuyển từ nền văn minh công nghiệp sang văn minh tri thức. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư hiện nay đang diễn ra trên thế giới sẽ dẫn chúng ta đến với sự kết hợp giữa thế giới thực, thế giới ảo và thế giới sinh vật. Những công nghệ mới này sẽ gây ảnh hưởng to lớn đến mọi luật lệ, mọi nền kinh tế, mọi ngành công nghiệp, đồng thời cũng thách thức ý niệm của chúng ta về vai trò thực sự của con người. Vì vậy cạnh tranh NNL chất lượng cao đang là chủ đề nóng bỏng và quan trọng cho sự tồn tại, phát triển của các quốc gia cũng như từng tổ chức. 1 Ngành xây dựng, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cho xã hội, hạ tầng kinh tế đang là một khâu quan trọng trong việc đảm bảo cơ sở vật chất phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội cũng đang phải chịu sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp trong nước cũng như nước ngoài. Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được UBND tỉnh Nghệ An thành lập với nhiệm vụ được giao làm chủ đầu tư, quản lý vận hành KCN Nam Cấm với diện tích 327 ha. Đồng thời tham gia hoạt động SXKD vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng, thi công các công trình dân dụng, công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Do đó, nhân lực sau khi chuyển đổi mô hình hoạt động đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hoạt động của công ty trong thời gian tới. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trong lĩnh vực xây dựng các công trình hạ tầng dân dụng, công nghiệp; đầu tư, quản lý hạ tầng các KCN (khu công nghiệp) trên địa bàn tỉnh Nghệ An ngày càng tốt hơn thì chất lượng NNL của Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng trong tình hình hiện nay. Nhất là sau khi công ty thực hiện việc chuyển đổi mô hình hoạt động từ đơn vị sự nghiệp có thu sang loại hình doanh nghiệp nhà nước; với một nhiệm vụ và cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị hoàn toàn thay đổi so với loại hình cũ. Hiện tại số lượng và chất lượng NNL của công ty đang còn nhiều bất cập như biên chế nhiều nhưng chưa tinh, lực lượng lao động hiện tại đông so với nhiệm vụ của công ty nhưng chưa mạnh, nhất là đội ngũ cán bộ quản lý, cấp phòng, chi nhánh và đội sản xuất; chuyên viên, nhân viên kỹ thuật trong công ty. Bên cạnh đó, sự bất cập giữa trình độ được đào tạo với nhiệm vụ được phân công còn tồn tại với tỷ lệ lớn, do công ty được chuyển đổi từ mô hình đơn vị sự nghiệp có thu sang loại hình doanh nghiệp nhà nước. Ngành nghề được đào tạo chưa phù hợp với mô hình hoạt động mới của công ty. Tình trạng một số cán bộ quản lý, kỹ thuật có trình độ, kinh nghiệm công tác có xu hướng muốn chuyển đến những công ty có thu nhập cao hơn hoặc ra ngoài thành lập công ty riêng do chế độ tiền lương của công ty còn thấp hơn các đơn vị khác cùng nhiệm vụ trên địa bàn. Hơn nữa phần lớn cán bộ, nhân viên của công ty hiện nay được chuyển từ đơn vị sự nghiệp, được hưởng lương ngân sách nhà nước sang hoạt động theo mô hình 2 doanh nghiệp áp lực công việc cao nên đã bộc lộ nhiều hạn chế, tồn tại trong quá trình thực hiện nhiệm vụ như: Tính năng động không cao, tự chủ trong công việc thấp, khả năng tiếp nhận thị trường kém, hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa rõ vv. Việc nâng cao chất lượng NNL tại công ty TNHH một thành viên Đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An được coi là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng trong thời gian tới và là vấn đề cấp thiết, khách quan và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn. Nhận thức được tầm quan trọng của NNL và sự cần thiết trong việc nâng cao chất lượng NNL lực đối với doanh nghiệp, tác giả chọn đề tài “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An” làm luận văn thạc sĩ ngành quản trị kinh doanh của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung Mục tiêu chung của luận văn là đánh giá thực trạng chất lượng NNL hiện tại của Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. Trên cơ sở đó, đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng NNL của công ty trong thời gian tới, góp phần xây dựng công ty trở thành một doanh nghiệp mạnh trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong doanh nghiệp; - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An; - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. 3. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An hiện nay ra sao, có đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ và chiến lược phát triển của công ty trong giai đoạn đến năm 2025? 3 - Giải pháp nào cần phải triển khai nhằm nâng cao chất lượng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là nguồn nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu chỉ tập trung vào nguồn nhân lực hiện có của Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu: Luận văn chủ yếu sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính như: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, thống kê, phân tích, so sánh, tổng hợp số liệu thứ cấp và sơ cấp từ khảo sát các cán bộ, nhân viên của công ty. Số liệu thu thập: - Số liệu thứ cấp thu thập từ năm 2014 đến năm 2016 của Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An; Ban Quản lý KKT (khu kinh tế) Đông Nam Nghệ An; Công ty TNHH một thành viên xây dựng thủy lợi 3 Nghệ An; Công ty Thanh Thành Đạt. - Số liệu sơ cấp được tác giả khảo sát trực tiếp thông qua bảng câu hỏi từ 120 cán bộ, nhân viên và người lao động đang làm việc thuộc diện biên chế và hợp đồng tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. 6. Tổng quan tình hình nghiên cứu 6.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước liên quan đến đề tài Trên thế giới các nước đang phát triển đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về nhân lực, NNL và quản trị NNL có thể kể đến một số công trình tiêu biểu như: Carter McNamara (2008) đã đề cập đến NNL và quản lý tài năng, trong đó định nghĩa về NNL được áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào, các nguồn lực áp dụng đối với tổ chức lợi nhuận và phi lợi nhuận, làm rõ một số định nghĩa về quản lý NNL, vai 4 trò, thách thức; các nội dung của quản trị NNL… Tài liệu này đề cập khá chi tiết về quản trị NNL chung, song chưa đề cập đến quản trị NNL trong doanh nghiệp. Amstrong, Michael, (2006) đã tổng hợp các nguyên tắc và hướng dẫn thực hành quản lý tài nguyên con người trong tác phẩm “A Handbook of Human Resource Management Practice”, London. Golding. N “Strategic Human Resource Management”, Breardwell (2010) đề cập về cách thức quản trị nguồn nhân sự chiến lược; Claydon. “Human Resource Management a contemporary Approach”, FT Prentiec Hall, (2010) đề cập đến quản lý NNL theo cách tiếp cận đương đại; Merit Badges (2003) “Personal Management” nhấn mạnh về việc hoạch định và quản lý nhân sự theo bản sắc cá tính, đặc điểm cá nhân, nhân viên… 6.2. Tình hình nghiên cứu trong nước liên quan đến đề tài Tại Việt Nam có rất nhiều công trình nghiên cứu về phát triển NNL, nâng cao chất lượng NNL nói chung và NNL cho các doanh nghiệp nói riêng. Có thể nêu ra một số công trình có liên quan đến đề tài như: Trần Kim Dung (2001) với giáo trình “Quản trị nguồn nhân lực” giới thiệu khái quát về quản trị NNL, hoạch định nguồn nhân lực, phân tích công việc, tuyển dụng, đào tạo phát triển, đánh giá kết quả và trả công lao động. Lê Thị Mỹ Linh (2009) với công trình “Phát triển NNL trong doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế” đã nêu ra những đặc điểm NNL trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam, phân tích và đánh giá những mặt được và chưa được về phát triển NNL trong các doanh nghiệp này. Hoàng Văn Châu (2009) với bài viết “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho hội nhập kinh tế - vấn đề cấp bách sau khủng hoảng” đề cập đến những bất cập của thị trường lao động của nước ta. Tác giả nhận định thị trường lao động Việt Nam sẽ tiếp tục thiếu hụt và khan hiếm NNL cao cấp quản lý trở lên. Sau khi cuộc khủng hoảng tài chính qua đi, khi các doanh nghiệp tiến hành tái cấu trúc và nhu cầu nhân lực có chất lượng cao tăng lên thì chắc chắn sự mất cân đối cung - cầu trên thị trường lao động sẽ diễn ra ngày càng trầm trọng hơn nếu như Việt Nam không có những biện pháp hữu hiệu giải quyết vấn đề này. Nguyên nhân của việc này là do các 5 doanh nghiệp thiếu thông tin về thị trường lao động và chưa tiếp cận một cách hiệu quả được với các dịch vụ đào tạo; nhiều doanh nghiệp chưa tích cực tham gia vào các chương trình đào tạo; các sinh viên đã không được định hướng tốt trong việc chọn trường, chọn ngành nghề theo học. Từ đó tác giả đã đề xuất 10 giải pháp phát triển NNL chất lượng cao trong thời gian tới. Các giải pháp tập trung chủ yếu vào việc nâng cao chất lượng đào tạo. Phạm Công Nhật (2008), với bài viết “Nâng cao chất lượng NNL đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập quốc tế” tác giả đã chỉ rõ thực trạng NNL nước ta hiện nay, cả về số lượng và chất lượng. Bên cạnh đó, tác giả cũng chỉ ra những hạn chế yếu kém về chất lượng nhân lực, nguyên nhân của những hạn chế đó và đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển NNL chất lượng cao đáp ứng yêu cầu CNH – HĐH (công nghiệp hóahiện đại hóa) đất nước. Công trình của Mai Quốc Chánh (1999) về “Các giải pháp nâng cao chất lượng NNL theo hướng CNH-HĐH”. Tác giả đã chỉ ra các yêu cầu về nhân lực trong thời kì CNH – HĐH, thực trạng nhân lực những năm 90 và đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng NNL theo hướng CNH – HĐH. Công trình của tác giả Phan Văn Kha (2007) về “Đào tạo và sử dụng nhân lực trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam”. Tác giả đã đưa ra các khái niệm, nội dung cơ bản về đào tạo và sử dụng NNL, từ đó, đưa ra các chiến lược nhằm đào tạo và phát triển NNL chất lượng phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam. Phạm Văn Sơn (2015) “7 giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực Việt Nam”, tác giả đã đưa ra 7 nhóm giải pháp nâng cao chất lượng NNL gồm: “Nâng cao trình độ học vấn và kĩ năng lao động, khuyến khích lao động tự học, gắn chiến lược phát triển nhân lực với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, trọng nhân tài, xây dựng xã hội học tập, cải thiện thông tin về thị trường lao động, mở rộng hợp tác quốc tế”. Công trình của Nguyễn Văn Phượng (2014) “Đào tạo và phát triển NNL tại Công ty TNHH một thành viên Thủy lợi Nam Nghệ An”. Tác giả dùng phương pháp nghiên cứu thu thập thông tin, dự liệu, thống kê, phân tích so sánh, tổng hợp để đánh giá thực trạng NNL của công ty TNHH một thành viên Thủy lợi Nam Nghệ An. Tuy nhiên dùng phương pháp này vẫn chưa đánh giá hết được những thực trạng, tồn tại, nguyên nhân một cách chính xác và sâu xa nhất để có giải pháp hữu hiệu hơn. 6 Các công trình nghiên cứu nêu trên mới đề cập một số khía cạnh của việc phát triển NNL, trong đó chủ yếu là công tác đào tạo, quản trị NNL, các giải pháp còn ở tầm vĩ mô, chủ yếu đề cập về các chính sách, các giải pháp tăng cường quản lý. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu nào thực hiện đánh giá về chất lượng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Về mặt lý luận: Đề tài đã hệ thống hoá một số vấn đề lý luận về chất lượng NNL trong doanh nghiệp, góp phần làm sáng tỏ thêm quan điểm về nâng cao chất lượng NNL của các doanh nghiệp nói chung và tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An nói riêng. Về thực tiễn: Làm rõ thực trạng NNL tại Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Nghệ An. Đề xuất những giải pháp mang tính khả thi để nâng cao chất lượng NNL của Công ty trong thời gian tới. 8. Kết cấu của đề tài Ngoài các phần như: Mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục,...Luận văn được kết cấu thành 3 chương như sau: CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NGHỆ AN. 7 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Khái quát về nguồn nhân lực 1.1.1. Nguồn nhân lực Là nguồn lực trong mỗi con người, trong đó có cả nguồn lực hiện hữu và nguồn lực tiềm năng. Được thể hiện ra ngoài bởi khả năng làm việc, nó bao gồm sức khỏe, trình độ, tâm lý, ý thức, mức độ cố gắng, sức sáng tạo, lòng say mê,… Thuật ngữ “Nguồn nhân lực” đã xuất hiện từ thập niên 80 của thế kỷ XX khi mà có sự thay đổi căn bản về phương thức quản lý, sử dụng con người trong kinh tế lao động. * Những quan điểm về nguồn nhân lực: Theo Liên Hợp Quốc (2000) trong các chỉ số phát triển thế giới (World Development Indicators) thì: “Nguồn nhân lực là tất cả những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của con người có quan hệ với sự phát triển của mỗi cá nhân và của đất nước”. Theo Lê Hữu Tầng (1995) trong chương trình Khoa học Công nghệ cấp Nhà nước KX – 07 thì “nguồn nhân lực” được hiểu là: “số dân và chất lượng con người, bao gồm cả thể chất và tinh thần, sức khỏe và trí tuệ, năng lực phẩm chất, thái độ, phong cách làm việc”. Theo giáo trình Kinh tế NNL, Đại học Kinh tế Quốc dân (2008) thì: “Nguồn nhân lực là nguồn lực con người có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội được biểu hiện ra là số lượng và chất lượng nhất định tại một thời điểm nhất định” “Nguồn nhân lực là một phạm trù dùng để chỉ sức mạnh tiềm ẩn của dân cư, khả năng huy động tham gia vào quá trình tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội trong hiện tại cũng như trong tương lai. Sức mạnh và khả năng đó được thể hiện thông qua số lượng, chất lượng và cơ cấu dân số, nhất là số lượng và chất lượng con người có đủ điều kiện tham gia vào nền sản xuất xã hội”. Theo Phạm Minh Hạc (2001) “Nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao động của một nước hoặc một địa phương, tức nguồn lao động được chuẩn bị (ở các 8