Tài liệu Nâng cao chất lượng dịch vụ của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện vĩnh linh, tỉnh quảng trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TẾ H U Ế PHAN THỊ LIÊN Ờ N G Đ ẠI H Ọ C KI N H NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ TR Ư LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. PHAN THANH HOÀN HUẾ - 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TẾ H U Ế PHAN THỊ LIÊN H Ọ C KI N H NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ TR Ư Ờ N G Đ ẠI Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8 31 01 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. PHAN THANH HOÀN HUẾ - 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Mọi sự vi phạm tôi sẽ bị xử lý theo quy định. Quảng Trị, tháng 3 năm 2019 TẾ H U Ế Tác giả luận văn TR Ư Ờ N G Đ ẠI H Ọ C KI N H Phan Thị Liên i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện luận văn thạc sĩ tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều tổ chức, cá nhân. Tất cả đều là những sự giúp đỡ quý báu mà tôi biết ơn sâu sắc. Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phan Thanh Hoàn đã hƣớng dẫn nhiệt tình chu đáo và đóng góp ý kiến vô cùng quý giá để tôi có thể hoàn thiện luận văn. Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo của Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Huế Ế cung cấp những kiến thức cần thiết giúp tôi phục vụ cho học tập, nghiên cứu và ứng U dụng thực tế vào nghiên cứu luận văn. TẾ H Tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn đến UBND huyện Vĩnh Linh, UBND các xã thuộc huyện và các cơ quan liên quan đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian N H nghiên cứu, điều tra, thu thập các số liệu cần thiết để tôi có thể hoàn thành luận văn KI của mình. Ọ C Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ để tôi có H điều kiện thuận lợi nhất trong quá trình thực hiện luận văn. Đ ẠI Xin chân thành cảm ơn./ N G Quảng Trị, tháng 3 năm 2019 TR Ư Ờ Tác giả luận văn Phan Thị Liên ii TÓM LƢỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ Họ và tên học viên: PHAN THỊ LIÊN Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8340410 Định hƣớng đào tạo: Ứng dụng Niên khóa: 2017-2019 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN THANH HOÀN Tên đề tài: NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ U Ế 1. Mục đích và đối tƣợng nghiên cứu TẾ H - Mục đích nghiên cứu: Nâng cao chất lƣợng dịch vụ của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. N H - Đối tƣợng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn, KI nghiên cứu thực trạng và giải pháp về chất lƣợng dịch vụ của các hợp tác xã nông Ọ C nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. H 2. Các phƣơng pháp nghiên cứu đã sử dụng Đ ẠI Luận văn sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu sau: Phƣơng pháp N G nghiên cứu tài liệu, thu thập số liệu; phƣơng pháp điều tra chọn mẫu; thống kê mô Ờ tả, kiểm định, bằng phần mềm SPSS. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng một số Ư phƣơng pháp khác nhƣ so sánh, thống kê, quy nạp, vận dụng lý luận và thực tiễn TR nhằm làm rõ và đảm bảo tính khoa học đối với các vấn đề luận văn đề cập. 3. Các kết quả nghiên cứu chính và kết luận Luận văn đã nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng chất lƣợng dịch vụ của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn 20162018 để thấy đƣợc những hạn chế, tồn tại đối với chất lƣợng của dịch vụ HTXNN đó tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Ngoài ra, luận văn cũng đã đƣa ra một số kiến nghị với Trung ƣơng và địa phƣơng về các giải pháp nâng cao chất lƣợng HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU Nghĩa CLDV: Chất lƣợng dịch vụ HTX: Hợp tác xã HTXNN: Hợp tác xã nông nghiệp KT-XH: Kinh tế- Xã hội UBND: Ủy ban nhân dân TR Ư Ờ N G Đ ẠI H Ọ C KI N H TẾ H U Ế Ký Hiệu iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM LƢỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ ................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ...................................................iv MỤC LỤC ................................................................................................................... v DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ..............................................................................ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH VẼ ......................................................xi MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 U Ế 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ....................................................................... 1 TẾ H 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 2 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 3 N H 4. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................... 3 KI 5. Kết cấu luận văn ...................................................................................................... 5 Ọ C PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...................................................................... 6 H CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ Đ ẠI CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP .............................................................. 6 N G 1.1.Lý luận về dịch vụ ................................................................................................. 6 Ờ 1.1.1.Khái niệm dịch vụ .............................................................................................. 6 Ư 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ ........................................................................................ 7 TR 1.2. Lý luận về HTX và HTXNN ................................................................................ 8 1.2.1. Khái niệm HTX, HTXNN ................................................................................. 8 1.2.2. Cơ cấu tổ chức của HTX ................................................................................. 10 1.2.3. Đặc điểm của HTX.......................................................................................... 12 1.2.4. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của HTX .................................................... 14 1.2.5. Sự cần thiết và vai trò của dịch vụ HTX trong nông nghiệp .......................... 15 1.2.6. Các mô hình HTXNN ở Việt Nam ................................................................. 18 1.3. CLDV và CLDV của HTXNN ........................................................................... 19 1.3.1. Khái niệm CLDV, CLDV của HTXNN.......................................................... 19 v 1.3.2. Đặc điểm dịch vụ nông nghiệp của các HTXNN............................................ 21 1.3.3. Nội dung thể hiện CLDV của các HTXNN .................................................... 23 1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến CLDV của các HTXNN ........................................ 26 1.4.1. Các nhân tố bên ngoài ..................................................................................... 26 1.4.2. Các nhân tố bên trong ..................................................................................... 28 1.5. Các tiêu chí đánh giá CLDV của HTXNN ........................................................ 30 1.5.1. Doanh thu và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm của HTX ... 30 1.5.2. Vốn hoạt động của hợp tác xã ......................................................................... 31 1.5.3. Mức độ hài lòng của thành viên đối với HTX ................................................ 31 U Ế 1.6. Kinh nghiệm trong nâng cao CLDV của các HTXNN ...................................... 31 TẾ H 1.6.1. Kinh nghiệm của HTXNN của HTX Bình Định, huyện Kiến Xƣơng, tỉnh Thái Bình ................................................................................................................... 31 N H 1.6.2. Kinh nghiệm của HTX thị trấn Bình Định, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định ....... 33 KI 1.6.3. Kinh nghiệm của HTXNN Triệu Thuận, Triệu Phong, Quảng Trị ................. 34 Ọ C 1.6.4. Kinh nghiệm trong nâng cao CLDV rút ra cho các HTXNN trên địa bàn H huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị .............................................................................. 36 ẠI CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC N G Đ XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ .................................................................................................. 37 Ư Ờ 2.1. Tình hình cơ bản của huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.................................... 37 TR 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................... 37 2.1.2. Điều kiện kinh tế ............................................................................................. 39 2.1.3. Cơ sở hạ tầng ................................................................................................... 40 2.1.4. Đặc điểm xã hội .............................................................................................. 41 2.2. Thực trạng hoạt động của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị .................................................................................................................. 42 2.2.1. Số lƣợng HTX trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ....................... 42 2.2.2. Phân loại HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị................. 44 2.2.3. Cơ cấu tổ chức của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị .. 46 vi 2.2.4. Số lƣợng thành viên của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị .................................................................................................................. 47 2.2.5. Thông tin về cán bộ quản lý và giúp việc của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ........................................................................................ 49 2.2.6. Nguồn vốn của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị . 52 2.2.8. Kết quả hoạt động kinh doanh của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh ........................................................................................................................... 54 2.3. Thực trạng chất lƣợng dịch vụ của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh ........................................................................................................................... 55 U Ế 2.3.1. Các dịch vụ chủ yếu của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh H Quảng Trị .................................................................................................................. 55 TẾ 2.3.2. Phƣơng thức tổ chức thực hiện dịch vụ .......................................................... 59 N H 2.3.3. Chất lƣợng dịch vụ của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh KI Quảng Trị .................................................................................................................. 61 Ọ C 2.4. Đánh giá của đối tƣợng điều tra về chất lƣợng dịch vụ của các HTXNN trên địa H bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ....................................................................... 70 ẠI 2.4.1. Thông tin cơ bản đối tƣợng điều tra ................................................................ 70 N G Đ 2.4.2. Đặc điểm sử dụng dịch vụ của các thành viên HTNXX trên địa bàn huyện Vĩnh Linh .................................................................................................................. 71 Ư Ờ 2.4.3. Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về chất lƣợng dịch vụ của các HXNN trên TR địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ................................................................. 73 2.5. Đánh giá chung về chất lƣợng dịch vụ của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ........................................................................................ 83 2.5.1. Kết quả đạt đƣợc ............................................................................................. 83 2.5.2. Hạn chế............................................................................................................ 84 2.5.3. Nguyên nhân hạn chế ...................................................................................... 85 CHƢƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ ............................................................................ 87 vii 3.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu nâng cao CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ........................................................................................ 87 3.1.1. Phƣơng hƣớng ................................................................................................. 87 3.1.2. Mục tiêu .......................................................................................................... 87 3.2. Một số giải pháp chủ yếu nâng cao CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ........................................................................................ 88 3.2.1. Giải pháp giành riêng cho từng dịch vụ .......................................................... 88 3.2.2. Tăng cƣờng nguồn vốn cho HTXNN .............................................................. 90 3.2.3. Xây dựng phƣơng án kinh doanh dịch vụ hiệu quả ........................................ 91 U Ế 3.2.4. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến các mô hình HTXNN hoạt động H dịch vụ có hiệu quả ................................................................................................... 92 TẾ 3.2.5. Nâng cao chất lƣợng cán bộ HTX ................................................................... 92 N H 3.2.6. Nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý nhà nƣớc đối với CLDV của các KI HTXNN ..................................................................................................................... 93 Ọ C 3.2.7. Kiện toàn bộ máy tổ chức HTX ...................................................................... 94 H PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................. 96 Đ ẠI 1.Kết luận .................................................................................................................. 96 N G 2. Kiến nghị ............................................................................................................... 97 Ờ TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 99 Ư PHỤ LỤC 1 .............................................................................................................101 TR PHỤ LỤC 2 .............................................................................................................106 PHỤ LỤC 3 .............................................................................................................108 SỐ LIỆU SPSS ........................................................................................................108 Quyết định hội đồng chấm luận văn Nhận xét của phản biện 1 và 2 Biên bản hội đồng chấm luận văn Bản giải trình chỉnh sửa Xác nhận hoàn thiện viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1. Cơ cấu mẫu điều tra ................................................................................. 4 Bảng 2.1: Giá trị sản xuất huyện Vĩnh Linh giai đoạn 2016-2018 ........................ 39 Bảng 2.2: Tình hình dân số và lao động của huyện Vĩnh Linh giai đoạn 2016-201841 Bảng 2.3: Phân loại HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ..................................................................................... 44 Bảng 2.4: Số lƣợng thành viên của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ..................................................... 48 Bảng 2.5: Thông tin về cán bộ quản lý và giúp việc của các HTXNN trên địa bàn H Quy mô vốn bình quân của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, TẾ Bảng 2.6: U Ế huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ........................ 50 tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ..................................................... 53 Kết quả hoạt động kinh doanh bình quân của các HTXNN trên địa bàn N H Bảng 2.7: KI huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ........................ 54 Ọ C Bảng 2. 8: Các dịch vụ chủ yếu của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, H tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 ..................................................... 56 ẠI Kết quả hoạt động dịch vụ tƣới tiêu và thủy lợi nội đồng bình quân của các Đ Bảng 2.9: N G HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016- Ờ 2018 ....................................................................................................... 62 Ư Bảng 2.10: Kết quả hoạt động dịch vụ bảo vệ thực vật bình quân của các HTXNN TR trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 .... 64 Bảng 2.11: Kết quả hoạt động dịch vụ cung ứng vật tƣ, phân bón bình quân của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 20162018 ....................................................................................................... 65 Bảng 2.12: Kết quả hoạt động dịch vụ bảo vệ hoa lợi xã viên bình quân của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 20162018 ....................................................................................................... 67 Bảng 2.13: Kết quả hoạt động dịch vụ thu mua nông sản bình quân của các TXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 .... 68 ix Bảng 2.14: Kết quả hoạt động dịch vụ tín dụng cho thành viên bình quân của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018 .............................................................................. 69 Bảng 2.15: Thông tin cơ bản của đối tƣợng phỏng vấn ........................................... 71 Bảng 2.16: Mức độ sử dụng dịch vụ tƣới tiêu và thủy lợi nội đồng của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ...................................... 72 Bảng 2.17: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về chất lƣợng dịch vụ Tƣới tiêu và thủy lợi nội đồng.................................................................................... 73 Bảng 2.18: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về chất lƣợng dịch vụ bảo vệ thực U Ế vật .......................................................................................................... 74 TẾ H Bảng 2.19: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về dịch vụ cung ứng vật tƣ, phân bón ................................................................................................ 75 N H Bảng 2.20: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về dịch vụ bảo vệ hoa lợi xã viên . 76 KI Bảng 2.21: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về dịch vụ thu mua nông sản ........ 77 Ọ C Bảng 2.22: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về dịch vụ tín dụng cho H thành viên .............................................................................................. 78 ẠI Bảng 2.23: Đánh giá của đối tƣợng phỏng vấn về giá cả của từng dịch vụ............. 79 N G Đ Bảng 2.24: Đánh giá của đối tƣợng điều tra về công tác tổ chức quản lý, điều hành Ờ và năng lực của HĐQT của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, Ư tỉnh Quảng Trị ....................................................................................... 80 TR Bảng 2.25: Đánh giá của chung của đối tƣợng phỏng vấn về chất lƣợng dịch vụ .. 82 x DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH VẼ Đồ thị 2.1: Số lƣợng HTX trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2018.................................................................................................................. 43 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh TR Ư Ờ N G Đ ẠI H Ọ C KI N H TẾ H U Ế Quảng Trị .................................................................................................................. 46 xi MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Huyện Vĩnh Linh là một trong những huyện có nền nông nghiệp phát triển của tỉnh Quảng Trị với 57 hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) hoạt động. Từ khi có luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 ra đời, các HTXNN ở huyện Vĩnh Linh đã có sự chuyển biến quan trọng cả về nhận thức và chất lƣợng hoạt động dịch vụ, đáp ứng đáng kể nhu cầu của những ngƣời lao động, thành viên. Các HTX hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới đã thay đổi cơ bản phƣơng thức quản lý, điều hành, hoạt động. Vì vậy, số HTXNN hoạt động tốt có xu hƣớng ngày càng tăng lên. Nhiều U Ế HTX năng động, nhạy bén trong cơ chế thị trƣờng, xây dựng đƣợc phƣơng án sản TẾ H xuất kinh doanh hợp lý và ngày càng hoạt động có kết quả tốt. Các HTXNN ở huyện Vĩnh Linh đã góp phần không nhỏ trong việc trợ giúp N H nông hộ về dịch vụ nhƣ: cung ứng vật tƣ, phân bón; giống cây trồng; tƣới tiêu và KI thuỷ lợi nội đồng; dịch vụ bảo vệ thực vật; dịch vụ làm đất; dịch vụ bảo vệ Ọ C đồng…Chính vì vậy, nền nông nghiệp của huyện Vĩnh Linh ngày càng khởi sắc và H đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Đ ẠI Mặc dù vậy, bên cạnh các HTX hoạt động dịch vụ tốt thì vẫn còn nhiều HTX N G trên địa bàn huyện Vĩnh Linh vẫn tồn tại nhiều hạn chế nhƣ: số HTX làm ăn có hiệu Ờ quả còn ít, lợi ích đem lại cho thành viên chƣa cao, chƣa đóng góp nhiều vào quá Ư trình phát triển kinh tế xã hội của địa phƣơng; tính hình thức trong chuyển đổi HTX TR theo Luật Hợp tác xã chƣa đƣợc khắc phục căn bản; nhiều HTX quy mô nhỏ, thiếu vốn, tài sản ít, khả năng cạnh tranh thấp, chậm đổi mới. Những tồn tại và khó khăn này ảnh hƣởng không nhỏ đến chất lƣợng hoạt động của khu vực HTX: số lƣợng HTX khá giỏi tăng chƣa nhiều, nhiều HTX hoạt động cầm chừng và yếu kém đi; không ít HTX mới chỉ làm đƣợc dịch vụ đầu vào, còn bỏ trống khâu chế biến, tiêu thụ sản phẩm, cung cấp tín dụng cho xã viên, chƣa mạnh dạn thực hiện liên doanh, liên kết để mở thêm nhiều ngành nghề mới. Có thực trạng nêu trên là do chất lƣợng dịch vụ (CLDV) của HTX chƣa cao, dẫn đến khả năng cạnh tranh, chiếm lĩnh thị phần còn gặp nhiều hạn chế, một bộ 1 phận không nhỏ hộ nông dân không mặn mà với cách thức làm dịch vụ của HTX; bên cạnh đó nguồn vốn hoạt động, trình độ quản lý, điều hành còn hạn chế. Trong khi đó, kinh tế hộ nông dân trên địa bàn huyện đã có bƣớc phát triển mới về quy mô, tính chất và hiệu quả, ngày càng xuất hiện nhiều hộ sản xuất, kinh doanh và dịch vụ nông nghiệp giỏi theo mô hình trang trại, bắt đầu chuyển sang xu hƣớng sản xuất hàng hóa và có nhu cầu liên kết, hợp tác với nhau để tự bảo vệ và phát triển kinh tế của mình, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh nông nghiệp hàng hóa trong cơ chế thị trƣờng; mặt khác một số tổ chức, tƣ thƣơng vùng lân cận luôn mở rộng, phát triển thị phần cung ứng một số dịch vụ do HTX đảm trách nhƣ các loại U Ế vật tƣ, phân bón, thuốc trừ sâu, giống cây trồng, máy làm đất... H CLDV có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao lợi thế cạnh tranh của TẾ HTXNN trong môi trƣờng kinh doanh đang diễn biến ngày càng phức tạp. Một N H HTXNN có chất lƣợng dịch vụ đƣợc ngƣời sử dụng đánh giá cao sẽ giúp HTX củng KI cố đƣợc vị trí của mình, tăng khả năng cạnh tranh với các loại hình kinh tế khác. Ọ C Nâng cao chất lƣợng dịch vụ là nội dung quan trọng và cần thiết trong điều hành, hoạt động của HTX. ẠI H Vì vậy, để nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh của các Đ HTXNN, thúc đẩy kinh tế hộ phát triển rất cần thiết phải đổi mới và nâng cao chất N G lƣợng dịch vụ của HTXNN trên địa bàn huyện. Ờ Từ những lý do nêu trên, tôi đã chọn đề tài “Nâng cao chất lượng dịch vụ Ư của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị” TR làm luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung - Phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về CLDV của các HTXNN. - Đánh giá thực trạng CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 2 - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu để nâng cao CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu -Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là những vấn đề liên quan đến CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi thời gian: đánh giá thực trạng CLDV của các HTXNN giai đoạn 2016 – 2018, điều tra trong năm 2018 và đề xuất giải pháp nâng cao CLDV trong U Ế giai đoạn tiếp theo. TẾ H - Phạm vi không gian: thực hiện nghiên cứu trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. KI 4.1. Phương pháp thu thập số liệu N H 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Ọ C - Phƣơng pháp thu thập số liệu thứ cấp H Để phục vụ công tác nghiên cứu, tác giả đã sử dụng nguồn thông tin và số liệu ẠI thứ cấp tại các báo cáo đã có sẵn từ các cơ quan: UBND huyện Vĩnh Linh, UBND N G Đ các xã, các HTXNN trên địa bàn huyện và các cơ quan tổ chức liên quan nhằm tổng hợp, phân tích và kết hợp theo từng mục tiêu, nội dung cụ thể của đề tài. Ư Ờ - Phƣơng pháp thu thập số liệu sơ cấp TR + Phƣơng pháp chọn mẫu Theo thống kê tại thời điểm ngày 31/10/2018, trên địa bàn huyện Vĩnh Linh có 11.957 thành viên thuộc 57 HTXNN trên địa bàn, với độ tin cậy chính xác là 90%, sai số lệch chuẩn là ±10%. Do biết đƣợc tổng thể nên xác định kích cỡ mẫu tối thiểu theo công thức chọn mẫu của Slovin: N/[1+N(e2)] = 11.957/[1+11.957(10%2)]= 99 Kích thƣớc mẫu tối thiểu theo công thức ở trên là 99 mẫu, dựa vào kết quả này và trong khuôn khổ thời gian cho phép cũng nhƣ khả năng có thể tiếp cận, để tăng độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất kích thƣớc mẫu đƣợc chọn để 3 điều tra là 300 mẫu, lựa chọn theo phƣơng pháp chọn mẫu ngẫu nhiên nhiều giai đoạn. Tác giả căn cứ vào phân tổ thành viên của các HXT từ đó chọn ra số lƣợng thành viên phù hơp đối với mỗi nhóm HTX. Cụ thể ở bảng sau đây. Bảng 1. Cơ cấu mẫu điều tra Tổng HTXNN Theo số thành viên Tổng số thành viên Tỷ lệ đƣợc phỏng vấn 100 300 3 5,26 16 30 – <100 20 35,09 105 100 – < 500 34 59,65 U < 30 Ế 57 179 TẾ H Cách chọn mẫu: Chọn mẫu ngẫu nhiên nhiều giai đoạn. Từ cơ cấu mẫu điều tra, có 3 nhóm HTXNN đƣợc phân loại, trong mỗi nhóm tác giả áp dụng phƣơng N H pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản để chọn ra số HTXNN cần chọn. Từ số KI HTXNN đã chọn, tác giả tiếp tục sử dụng phƣơng pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn Ọ C giản để chọn ra số thành viên trong các HTXNN đó để tiến hành phỏng vấn. H Tác giả chọn 16 thành viên thuộc 3 HTXNN có quy mô dƣới 16 thành viên, Đ ẠI 105 thành viên thuộc 20 HTX có quy mô từ 30-<100 thành viên, 179 thành viên N G thuộc 34 HTX có quy mô từ 100-<500 thành viên trên địa bàn huyện Vĩnh Linh. Số Ờ lƣợng thành viên trong mỗi nhóm đƣợc đều ở mỗi HTX và nhƣng có sự chênh lệch Ư cho đủ số lƣợng phỏng vấn. TR Nhƣ vậy, tác giả tiến hành điều tra CLDV do các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh thông qua việc tiến hành điều tra phỏng vấn 300 ngƣời bao gồm thành viên của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, trong đó có những ngƣời thuộc bộ máy quản lý và giúp việc và thành viên còn lại. Tác giả gửi bảng câu hỏi đến từng HTX và thu lại bảng câu hỏi trực tiếp với sự hỗ trợ của các Giám đốc HTX, vì vậy số phiếu thu về đủ 300 phiếu. 4.2. Phương pháp phân tích - Phƣơng pháp thống kê mô tả: Sử dụng các chỉ số tuyệt đối, số tƣơng đối và số bình quân để làm rõ các đặc trƣng cơ bản của vấn đề nghiên cứu nhằm đánh giá 4 CLDV của các HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, giai đoạn 2015-2017. - Phƣơng pháp so sánh: So sánh theo thời gian để thấy đƣợc mức độ biến động, tăng trƣởng của dịch vụ do HTXNN trên địa bàn huyện Vĩnh Linh cung cấp. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lƣợng dịch vụ của các hợp tác xã nông nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng chất lƣợng dịch vụ của các hợp tác xã nông nghiệp trên U Ế địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. H Chƣơng 3: Một số giải pháp chủ yếu nâng cao chất lƣợng dịch vụ của các hợp TR Ư Ờ N G Đ ẠI H Ọ C KI N H TẾ tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. 5 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP 1.1.Lý luận về dịch vụ 1.1.1.Khái niệm dịch vụ Có nhiều khái niệm về dịch vụ, theo từ điển tiếng Việt (2004): “Dịch vụ là công việc phục vụ trực tiếp cho những nhu cầu nhất định của số đông, có tổ chức và đƣợc trả công” [18] . Ế Trong kinh tế học, dịch vụ đƣợc hiểu là những thứ tƣơng tự nhƣ hàng hóa H U nhƣng là phi vật chất . Philip Kotler cho rằng: “Dịch vụ là mọi hành động và kết TẾ quả mà một bên có thể cung cấp cho bên kia và chủ yếu là vô hình và không dẫn đến quyền sở hữu một cái gì đó. Sản phẩm của nó có thể có hay không gắn liền với N H một sản phẩm vật chất” [11]. KI Tác giả Nguyễn Văn Thanh cho rằng:“Dịch vụ là một hoạt động lao động sáng Ọ C tạo nhằm bổ sung giá trị cho phần vật chất và làm đa dạng hóa, phong phú hóa, H khác biệt hóa, nổi trội hóa... mà cao nhất trở thành những thƣơng hiệu, những nét Đ ẠI văn hóa kinh doanh và làm hài lòng cao cho ngƣời tiêu dùng để họ sẵn sàng trả tiền N G cao, nhờ đó kinh doanh có hiệu quả hơn”[8]. Ờ Nhƣ vậy có thể thấy dịch vụ là hoạt động sáng tạo của con ngƣời, là những Ư hoạt động lao động tạo ra những sản phẩm hàng hóa không tồn tại dƣới dạng hình TR thái vật thế, không dẫn đến việc chuyển quyền sở hữu, nhằm thỏa mãn kịp thời các nhu cầu sản xuất và đời sống sinh hoạt của con ngƣời. Bất kỳ một tổ chức kinh doanh dịch vụ nào cũng đều hình thành những hệ thống cung ứng về dịch vụ của mình. Không có các hệ thống này thì không thể c các dịch vụ. Mỗi loại dịch vụ cụ thể đều gắn liền với mỗi hệ thống cung ứng nhất định. Hệ thống này lại gắn kết với những ý tƣởng, chất lƣợng dịch vụ của doanh nghiệp và mức độ cung ứng dịch vụ cho khách hàng. Chính vì vậy khi đề cập đến dịch vụ không thể không nói đến hệ thống cung cấp dịch vụ. Hệ thống cung ứng dịch vụ bao gồm các yếu tố vật chất và con ngƣời đƣợc tổ chức chặt chẽ theo 6 một hệ thống phối hợp hƣớng tới khách hàng nhằm đảm bảo thực hiện quá trình cung cấp và sử dụng dịch vụ một cách có hiệu quả. Các yếu tố trong hệ thống bao gồm: khách hàng, cơ sở vật chất cần thiết cho việc cung cấp dịch vụ, ngƣời cung ứng dịch vụ, hệ thống tổ chức nội bộ và bản thân dịch vụ. Các yếu tố này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong hệ thống. Nếu có sự thay đổi một yếu tố này đều dẫn tới sự thay đổi toàn hệ thống và thay đổi loại hình dịch vụ. Hệ thống bao hàm quá trình hoạt động có định hƣớng, bao gồm các yếu tố vô hình và hữu hình, các yếu tố vật chất và tâm lý tình cảm đan xen nhau trong quá trình tạo ra dịch vụ. 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ U Ế Dịch vụ là một sản phẩm đặc biệt, có một số đặc thù, tính chất giúp ta phân H biệt với các loại hàng hóa hữu hình khác, và chính những đặc điểm này làm cho TẾ dịch vụ trở nên khó định lƣợng và không thể nhận thấy bằng mắt thƣờng đƣợc. N H Peter & Angela (2006) cho rằng dịch vụ có bốn đặc trƣng cơ bản: tính vô hình, tính KI không đồng nhất, tính không lƣu trữ và tính không thể chia tách. Ọ C Tính vô hình: không tồn tại dƣới dạng vật chất, dịch vụ không có hình hài. H Các dịch vụ đều vô hình, không thể thấy trƣớc khi đƣợc sử dụng. Dịch vụ không thể ẠI cấp bằng sáng chế và dịch vụ không thể trƣng bày hay quảng bá. N G Đ Tính không chia cắt đƣợc (không chuyển giao quyền sở hữu): Dịch vụ thƣờng đƣợc sản xuất và tiêu dùng đồng thời hay nói cách khác quá trình sản xuất Ư Ờ và quá trình tiêu dùng phải đồng thời diễn ra. Thiếu mặt này thì không có mặt kia, TR do vậy dịch vụ không thể chuyển giao quyền sở hữu. Tính không ổn định, không đồng nhất: Không có chất lƣợng đồng nhất, điều này cũng có nghĩa hầu hết ngƣời cung cấp dịch vụ đều tiếp xúc với ngƣời tiêu dùng ở một mức độ nào đó và đƣợc khách hàng cảm nhận đó nhƣ là một phần không thể tách rời khỏi sản phẩm dịch vụ đó. Vì tính chất này nên rất khó để đánh giá đƣợc chất lƣợng dịch vụ. Tính không lƣu trữ đƣợc: Dịch vụ không đƣợc lập kho để lƣu trữ nhƣ hàng hóa đƣợc. Hoạt động cung cấp dịch vụ thƣờng đƣợc ấn định về mặt thời gian và không gian và có một công suất phục vụ đƣợc ấn định trong ngày. Công suất chỉ trở 7