Tài liệu Moi truong dt

MÔI TRƯ NG U TƯ Khi l a ch n a i m u tư nư c ngoài, ch u tư s ph i cân nh c n các i u ki n s n xu t, kinh doanh a i m ó xem có thu n l i hay không nghĩa là cân nh c n các y u t có liên quan n l i th a i m c a nư c nh n u tư. Các nhân t nh hư ng n l i th a i m c a các nư c nh n u tư ư c c p n trong khái ni m “Môi trư ng u tư”. Môi trư ng u tư là t ng hoà các y u t v pháp lu t, kinh t , chính tr , văn hoá xã h i và các y u t cơ s h t ng, năng l c th trư ng, l i th c a m t qu c gia có liên quan, nh hư ng tr c ti p ho c gián ti p c a nhà u tư trong và ngoài nư c khi n ho t ng u tư u tư vào qu c gia ó. Theo H i ngh c a Liên hi p qu c v Thương m i và Phát tri n (UNCTAD), các y u t quy t nh FDI c a nư c ti p nh n u tư ư c chia thành 3 nhóm sau: Th nh t là khung chính sách v FDI c a nư c nh n u tư g m các qui nh liên quan tr c ti p n FDI và các qui nh có nh hư ng gián ti p n FDI. Các qui nh c a lu t pháp và chính sách liên quan tr c ti p FDI bao g m các qui nh v vi c thành l p và ho t ng c a các nhà u tư nư c ngoài (cho phép, h n ch , c m u tư vào m t s ngành, lĩnh v c; cho phép t do hay h n ch quy n s h u c a các ch u tư nư c ngoài i v i các d án; cho phép t do ho t ng hay áp t m t s i u ki n ho t ng; có hay không các ưu ãi nh m khuy n khích FDI; ...), các tiêu chu n i x i v i FDI (phân bi t hay không phân bi t i x gi a các nhà u tư có qu c t ch khác nhau, ...) và cơ ch ho t ng c a th trư ng trong ó có s tham gia c a thành ph n kinh t có v n TNN (c nh tranh có bình ng hay không; có hi n tư ng c quy n không; thông tin trên th trư ng có rõ ràng, minh b ch không; ...). Các qui nh này nh hư ng tr c ti p n kh i lư ng và k t qu c a ho t ng FDI. Các qui nh thông thoáng, có nhi u ưu ãi, không có ho c ít có các rào c n, h n ch ho t ng FDI s góp ph n tăng cư ng thu hút FDI vào và t o thu n l i cho các d án FDI trong quá trình ho t ng. Ngư c l i, hành lang pháp lý và cơ ch chính sách có nhi u qui nh mang tính ch t h n ch và ràng bu c i v i FDI s khi n cho FDI không vào ư c ho c các ch u tư không mu n u tư. Các qui nh c a lu t pháp và chính sách s ư c i u ch nh tùy theo nh hư ng, m c tiêu phát tri n c a t ng qu c gia trong t ng th i kỳ, th m chí có tính n c các qui ho ch v ngành và vùng lãnh th . Bên c nh ó, m t s các qui nh, chính sách trong m t s ngành, lĩnh v c khác cũng có nh hư ng n quy t nh c a ch u tư như: - Chính sách thương m i có nh hư ng r t l n n quy t nh l a ch n a i m u tư vì FDI g n v i s n xu t và tiêu th hàng hóa, d ch v . Ví d các nư c theo u i chi n lư c phát tri n s n xu t trong nư c thay th nh p kh u s thu hút ư c nhi u FDI vào s n xu t các hàng tiêu dùng ph c v nhu c u trong nư c nhưng sau ó m t th i gian khi th trư ng ã bão hòa n u nư c ó không thay i chính sách thì s không h p d n ư c FDI. - Chính sách tư nhân hóa liên quan n vi c c ph n hóa, bán l i các công ty. Nh ng nư c cho phép các nhà u tư nư c ngoài tham gia vào quá trình tư nhân hóa s t o cho các nhà u tư nư c ngoài nhi u cơ h i, nhi u s l a ch n hơn trư c khi quy t nh u tư. - Chính sách ti n t và chính sách thu có nh hư ng quan tr ng n s n nh c a n n kinh t . Các chính sách này nh hư ng n t c l m phát, kh năng cân b ng ngân sách c a nhà nư c, lãi su t trên th trư ng. Như v y các chính sách này nh hư ng r t nhi u n quy t nh u tư. Các ch u tư u mu n u tư vào các th trư ng có t l l m phát th p. Lãi su t trên th trư ng nư c nh n u tư s nh hư ng n chi phí v n, t ó nh hư ng n thu nh p c a các ch u tư nư c ngoài. Chính sách thu c a nư c nh n u tư cũng thu hút ư c s quan tâm r t l n c a các ch u tư. Thu thu nh p doanh nghi p nh hư ng tr c ti p n l i nhu n c a các d án FDI. Thu thu nh p i v i ngư i có thu nh p cao, thu tiêu th c bi t, ... nh hư ng tr c ti p n giá thành s n ph m. Nhìn chung các ch u tư u tìm cách u tư nh ng nư c có các lo i thu th p. - Chính sách t giá h i oái nh hư ng n giá các tài s n nư c nh n u tư, giá tr các kho n l i nhu n các ch u tư thu ư c và năng l c c nh tranh c a các hàng hóa xu t kh u c a các chi nhánh nư c ngoài. M t nư c theo u i chính sách ng ti n qu c gia y u s có l i trong vi c thu hút TNN và xu t kh u hàng hóa. Chính vì v y chính sách này nh hư ng n FDI. - Chính sách liên quan n cơ c u các ngành kinh t và các vùng lãnh th (khuy n khích phát tri n ngành nào, vùng nào; ngành nào ã bão hòa r i; ngành nào, vùng nào không c n khuy n khích, ...) - Chính sách lao ng: có h n ch hay không h n ch s d ng lao nư c ngoài; ưu tiên hay không ưu tiên cho lao ng trong nư c, .... - Chính sách giáo d c, ào t o, chính sách y t , ... nh hư ng lư ng ngu n lao ng cung c p cho các d án FDI. ng n ch t - Các qui nh trong các hi p nh qu c t mà nư c nh n u tư tham gia ký k t. Ngày nay, các qui nh này thư ng t o thu n l i cho FDI vì nó b o v quy n l i cho các nhà u tư, hư ng t i không phân bi t các ch u tư theo qu c t ch, ... Nhìn chung các ch u tư nư c ngoài thích u tư vào nh ng nư c có hành lang pháp lý, cơ ch , chính sách y , ng b , thông thoáng, minh b ch và có th d oán ư c. i u này m b o cho s an toàn c a v n u tư. Th hai là các y u t c a môi trư ng kinh t . Nhi u nhà kinh t cho r ng các y u t kinh t c a nư c nh n u tư là nh ng y u t có nh hư ng quy t nh trong thu hút FDI. Tùy ng cơ c a ch u tư nư c ngoài mà có th có các y u t sau c a môi trư ng kinh t nh hư ng n dòng v n FDI: - Các ch u tư có t như dung lư ng tăng trư ng c a th gi i; các s thích c u th trư ng. ng cơ tìm ki m th trư ng s quan tâm n các y u th trư ng và thu nh p bình quân u ngư i; t c trư ng; kh năng ti p c n th trư ng khu v c và th c bi t c a ngư i tiêu dùng nư c nh n u tư và cơ - Các ch u tư tìm ki m ngu n nguyên li u và tài s n s quan tâm n tài nguyên thiên nhiên; lao ng chưa qua ào t o v i giá r ; lao ng có tay ngh ; công ngh , phát minh, sáng ch và các tài s n do doanh nghi p sáng t o ra (thương hi u, ...); cơ s h t ng ph n c ng (c ng, ư ng b , h th ng cung c p năng lư ng, m ng lư i vi n thông). - Các ch u tư tìm ki m hi u qu s chú tr ng n chi phí mua s m các ngu n tài nguyên và tài s n ư c c p ph n trên, có cân i v i năng su t lao ng; các chi phí u vào khác như chi phí v n chuy n và thông tin liên l c i/ n ho c trong nư c nh n u tư; chi phí mua bán thành ph m; tham gia các hi p nh h i nh p khu v c t o thu n l i cho vi c thành l p m ng lư i các doanh nghi p toàn khu v c. Th ba là các y u t t o thu n l i trong kinh doanh, bao g m chính sách xúc ti n u tư; các bi n pháp ưu ãi, khuy n khích u tư; gi m các tiêu c c phí b ng cách gi i quy t n n tham nhũng, c i cách th t c hành chính nâng cao hi u qu ho t ng c a b máy qu n lý Nhà nư c; nâng cao ch t lư ng các d ch v ti n ích xã h i m b o ch t lư ng cu c s ng cho các ch u tư nư c ngoài (các trư ng song ng , ch t lư ng cu c s ng, ...); các d ch v h u u tư. T lâu các nư c nh n u tư ã ý th c ư c t m quan tr ng c a các y u t này, vì v y các nư c thư ng tìm cách c i ti n các y u t này nh m t o thu n l i nhi u hơn cho các ch u tư. Bên c nh cách ti p c n c a UNCTAD, còn có cách ti p c n khác theo ó môi trư ng u tư bao g m các y u t sau: - Môi trư ng chính tr xã h i : s các ng phái chúng, c a các n nh c a ch i l p và vai trò kinh t c a h , s ng h c a qu n ng phái, t ch c xã h i và c a qu c t i v i chính ph c m quy n, năng l c i u hành và ph m ch t o chính tr , quan h o cc a i ngũ lãnh t nư c, ý th c dân t c và tinh th n ti t ki m c a nhân dân, m c an toàn và an ninh tr t t xã h i. - Môi trư ng pháp lý và hành chính: tính y th ng pháp lu t; tính rõ ràng, công b ng và n và ng b c a h nh c a h th ng pháp lu t; kh năng th c thi pháp lu t; kh năng b o v quy n l i c a nhà tư c a pháp lu t; nh ng ưu ãi và h n ch dành cho các nhà u u tư c a h th ng pháp lu t; th t c hành chính và h i quan. - Môi trư ng kinh t và tài nguyên: Chính sách kinh t ; các ch tiêu ánh giá hi u qu kinh t xã h i (GDP, GDP/ngư i, GNP); t l ti t ki m qu c gia; các lu ng v n u tư cho phát tri n; dung lư ng th trư ng và s c mua c a th trư ng; tài nguyên thiên nhiên và kh năng khai thác; tính c nh tranh t ng th c a n n kinh t ; tình hình buôn l u và kh năng ki m soát; chính sách b o h th trư ng n i a; h th ng thông tin kinh t . - Môi trư ng tài chính: Các chính sách tài chính (thu chi tài chính, m tài kho n, vay v n, lãi su t, chuy n l i nhu n v nư c,...); các ch tiêu ánh giá n n tài chính qu c gia (cán cân thương m i qu c t , cán cân thanh toán qu c t , n qu c gia, t l l m phát); t giá h i oái và kh năng i u ti t c a Nhà nư c; kh năng t do chuy n qu ho t ng c a h th ng ngân hàng; ho t chính; h th ng thu và l phí; kh năng tri n; giá c hàng hoá; ... ic a ng ti n; hi u ng c a th trư ng tài u tư tư Chính ph cho phát - Môi trư ng cơ s h t ng: H th ng ư ng sá, c u c ng, sân bay, c ng, ...; m c tho mãn các d ch v s n, ...; kh năng thuê i n, nư c, bưu chính vi n thông, khách t và s h u nhà; chi phí thuê t, n bù gi i to , thuê nhà; chi phí d ch v v n t i, i n, nư c, thông tin liên l c, ... - Môi trư ng lao trình c a năng su t lao ng: ngu n lao ng và giá c nhân công lao i ngũ cán b qu n lý và công nhân; cư ng ng; tính c n cù và k lu t lao lao ng; ng và ng; tình hình ình công, bãi công; h th ng giáo d c ào t o; s h tr c a Chính ph cho phát tri n ngu n nhân l c. - Môi trư ng qu c t : quan h ngo i giao c a chính ph ; quan h thương m i, m c ư c hư ng ưu ãi MFN và GSP c a các nư c này; h p tác kinh t qu c t (tham gia vào các kh i kinh t , di n àn kinh t th gi i); m c m c a v kinh t và tài chính v i th trư ng bên ngoài; ...