Tài liệu Mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh doanh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -------------------- Lý Thục Hiền MỐI QUAN HỆ GIỮA KỸ NĂNG CHÍNH TRỊ VỚI XU HƯỚNG KHỞI NGHIỆP KINH DOANH CỦA SINH VIÊN CHÍNH QUY NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -------------------- Lý Thục Hiền MỐI QUAN HỆ GIỮA KỸ NĂNG CHÍNH TRỊ VỚI XU HƯỚNG KHỞI NGHIỆP KINH DOANH CỦA SINH VIÊN CHÍNH QUY NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60.34.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN HÀ MINH QUÂN TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010 i LỜI CẢM ƠN Tôi có thể hoàn thành luận văn này không chỉ là công sức của riêng tôi mà còn là sự đóng góp của các thầy cô, bè bạn và đồng nghiệp của tôi. Vì lẽ đó, Tôi muốn đặc biệt nhắc đến thầy Trần Hà Minh Quân như là người thầy hướng dẫn, người đã tin tưởng và ủng hộ nhiệt thành ý tưởng nghiên cứu này ngay từ những phút đầu tiên nghe nói đến. Các tác giả - tập thể và cá nhân của những tài liệu tham khảo – chính nhờ kiến thức và kinh nghiệm của họ mà tôi đã có thể mở rộng kiến thức, đồng thời tiết kiệm rất nhiều thời gian. Ngoài ra, tôi muốn cảm ơn đến thầy Trần Hồng Hải, Cô Trương Thị Thúy Vân, Cô Phạm Thu Hiền, Cô Đặng Tuyết Trinh, người đã giúp đỡ rất nhiều trong việc giúp tôi tiếp cận các bạn sinh viên tham gia thảo luận tay đôi, tham gia trả lời bảng câu hỏi. Chân thành cảm ơn những đáp viên đã dành thời gian trả lời cho khảo sát này. Sự đóng góp của họ có vai trò quyết định đến sự thành công của nghiên cứu. Tôi rất may mắn được sự hỗ trợ của công ty LQI và các cộng tác viên tham gia hỗ trợ nhập liệu. Rất vui được gửi lời cảm ơn đến họ. Tôi đặc biệt chịu ơn những người bạn đã dành nhiều giờ để đọc bản nháp và cung cấp cho tôi những thông tin quan trọng về những điểm cần cải thiện. Mặc dù đôi lúc có những lời góp ý nặng lời (nhưng lúc nào cũng rất hữu ích), họ đã liên tục củng cố niềm tin của tôi về ý tưởng nghiên cứu này. Vì sự thẳng thắn và hiểu biết của họ, tôi muốn cảm ơn chị Phan Thanh Chi, anh Đào Quy Vũ. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tất cả các thầy cô của khoa Quản Trị Kinh Doanh trường Đại học Kinh tế TP.HCM đã truyền đạt các bài học lý thuyết cũng như những kinh nghiệm thực tế, những phương pháp nghiên cứu khoa học và đó chính là những kiến thức nền tảng giúp tôi có thể hoàn thành tốt luận văn. Và tôi tin rằng đây sẽ là kinh nghiệm quý báu giúp tôi thành công trong công việc cũng như công tác nghiên cứu trong tương lai. ii Cuối cùng, tôi vô cùng biết ơn cuộc đời đã cho tôi lựa chọn một gia đình nhỏ đầm ấm như ngày hôm nay. Chồng và con nhỏ của tôi luôn yêu thương và động viên tôi trong suốt thời gian tôi thực hiện luận văn. Tháng 6 – 2010 Lý Thục Hiền iii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ “Mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh doanh” là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học độc lập và nghiêm túc. Các số liệu trong luận văn được thu thập từ thực tế có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy, được xử lý trung thực và khách quan. Tháng 6 – 2010 Lý Thục Hiền iv MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ i  LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................... ii  MỤC LỤC .................................................................................................... iv  DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT..................................... vii  DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .............................................................. viii  DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ .................................................... ix  TÓM TẮT ..................................................................................................... 1  CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ........................................................................ 2  1.1.  Giới thiệu .......................................................................................................2  1.2.  Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................6  1.3.  Giới hạn nghiên cứu ......................................................................................7  1.4.  Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................7  1.5.  Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ...........................................................................8  CHƯƠNG 2. ................................................................................................ 10  CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................................. 10  2.1.  Giới thiệu .....................................................................................................10  2.2.  Cơ sở lý luận ...............................................................................................10  2.2.1.  Xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên quản trị kinh doanh .10  2.2.2.  Kỹ năng chính trị ..................................................................................11  2.3.  Mô hình nghiên cứu ....................................................................................16  2.4.  Tóm tắt ........................................................................................................17  CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................... 19  3.1.  Giới thiệu .....................................................................................................19  v 3.2.  Qui trình nghiên cứu....................................................................................19  3.3.  Thang đo ......................................................................................................21  3.3.1. Thang đo kỹ năng chính trị .....................................................................22  3.3.2. Thang đo xu hướng khởi nghiệp kinh doanh ...........................................22  3.4.  Thiết kế nghiên cứu .....................................................................................24  3.4.1.  Nghiên cứu sơ bộ ..................................................................................24  3.4.2.  Nghiên cứu chính thức ..........................................................................25  3.5.  Tóm tắt ........................................................................................................27  CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................. 28  4.1.   Giới thiệu .....................................................................................................28  4.2.  Kết quả nghiên cứu định tính .....................................................................28  4.3.   Kết quả nghiên cứu định lượng ...................................................................29  4.3.1. Mô tả mẫu .................................................................................................29  4.3.1. Kiểm định độ tin cậy của thang đo ...........................................................31  4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ..........................................................35  4.4.  Kiểm định mô hình nghiên cứu ..................................................................41  4.4.1. Phân tích ma trận tương quan ...................................................................41  4.4.2. Phân tích hồi quy ......................................................................................42  4.4.3. Ý nghĩa các hệ số hồi qui riêng phần trong mô hình ...............................43  4.4.4 Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu trong mô hình ...................44  4.5.  Tóm tắt ........................................................................................................45  CHƯƠNG 5. Ý NGHĨA VÀ KẾT LUẬN ................................................. 47  5.1.   Giới thiệu .....................................................................................................47  5.2.  Kết quả chính và đóng góp của nghiên cứu ................................................47  vi 5.3.  Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .....................................52  TÀI LIỆU TRÍCH DẪN ............................................................................ 54  Phụ lục 1. CÔNG CỤ THU THẬP DỮ LIỆU ĐỊNH TÍNH: DÀN BÀI THẢO LUẬN TAY ĐÔI ............................................................................ 60  Phụ lục 2. CÂU HỎI KHẢO SÁT CHÍNH THỨC ................................. 63  Phụ lục 3. KIỂM TRA GIẢ ĐỊNH CỦA HỒI QUY BỘI ....................... 66  Phụ lục 4. MÔ TẢ THÊM VỀ MẪU ........................................................ 72  Phụ lục 4. THANG ĐO THAM KHẢO .................................................... 73  vii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT AS : Sự chân thật rõ ràng (Apparent Sincerity Ctg : Các tác giả EFA : Phân tích nhân tố khám phá (exploratory factor analysis) II : Ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau (Interpersonal Influence) KD : Kinh Doanh NA : Năng lực mạng lưới (Networking Ability) NAII : Ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới PS : Kỹ năng chính trị (Political skill) QTKD : Quản trị kinh doanh SA : Sự sắc sảo xã hội (Social Astuteness) TPHCM : Thành phố Hồ Chí Minh viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 3.1.  Tiến độ thực hiện các nghiên cứu .........................................................20  Bảng 3.2.  Thang đo và mã hóa thang đo ...............................................................23  Bảng 4.1.  Mô tả mẫu .............................................................................................29  Bảng 4.2.  Mô tả các biến quan sát của khái niệm kỹ năng chính trị và xu hướng khởi nghiệp kinh doanh .............................................................................................30  Bảng 4.3.  Kết quả Cronbach Alpha của thang đo kỹ năng chính trị .....................32  Bảng 4.4.  Kết quả Cronbach Alpha của thang đo xu hướng khởi nghiệp kinh doanh ...............................................................................................................34  Bảng 4.5.  Kết quả EFA của thang đo kỹ năng chính trị........................................36  Bảng 4.6.  Kết quả Cronbach Alpha của thang đo ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới ...............................................................................................................38  Bảng 4.7.  Kết quả EFA của thang xu hướng khởi nghiệp kinh doanh .................39  Bảng 4.8.  Bảng tóm tắt giả thuyết sau khi xử lý EFA cho biến kỹ năng chính trị40  Bảng 4.9.  Ma trận hệ số tương quan giữa các biến trong mô hình .......................41  Bảng 4.10.  Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mô hình........................................42  Bảng 4.11.  Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mô hình........................................43  Bảng 4.12.  Các thông số thống kê của từng biến trong mô hình .........................44  Bảng 4.13.  Kết luận các giả thuyết nghiên cứu ...................................................45  ix DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 2.1.  Mô hình đề xuất ........................................................................................17  Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu ...............................................................................21  Hình 4.1. Mô hình hiệu chỉnh ...................................................................................40  1 TÓM TẮT Mục đích chính của nghiên cứu này là khám phá vai trò của kỹ năng chính trị, bao gồm năng lực mạng lưới, sự sắc sảo xã hội, ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau và sự chân thành rõ ràng đối với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên . Phương pháp nghiên cứu sử dụng để kiểm định mô hình nghiên cứu gồm nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Nghiên cứu sơ bộ định tính với sinh viên chính quy trường ĐH Kinh Tế được dùng thực hiện để điều chỉnh thang đo liên quan các khái niệm trên. Sau đó, thực hiện tiếp nghiên cứu sơ bộ định lượng (pilot study) với kỹ thuật phỏng vấn trực tiếp với số mẫu n = 35. Cuối cùng, nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng phương pháp định lượng thông qua kỹ thuật tự báo cáo với một mẫu là 394 sinh viên đại học chính quy tại TP.HCM. Nghiên cứu này dùng để kiểm định mô hình nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới (do thành phần năng lực mạng lưới và ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau chập lại) là một trong những nguyên nhân làm gia tăng xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên. Vì vậy, mức độ ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới của cá nhân sinh viên đóng vai trò quan trọng trong việc khởi nghiệp kinh doanh của họ. Ngoài ra, sự chân thật rõ ràng cũng góp phần giải thích cho xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên. Nhìn chung, mức độ xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên hiện nay vẫn chưa cao. Các kết quả nghiên cứu đem lại một số hàm ý cho các nhà trường, cơ sở giáo dục kinh doanh, giáo dục doanh nhân của Việt Nam. Trong quá trình xây dựng chương trình đào tạo kỹ năng cho sinh viên khởi nghiệp kinh doanh cần quan tâm thêm vai trò của kỹ năng chính trị. Đồng thời nếu nhà trường muốn hướng tới mục tiêu đào tạo các doanh nhân và nâng cao số lượng dự án khởi nghiệp kinh doanh từ sinh viên thì nhà trường cần tập trung thêm cho chương trình hướng nghiệp một cách chuyên nghiệp và phù hợp hơn. 2 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 1.1. Giới thiệu Nghề nghiệp 1 được hiểu là: “Công việc chuyên làm theo sự phân công của xã hội hay là tính thành thạo trong 1 công việc nào đó” (Nguyễn Như Ý và ctg, 2007). “Lựa chọn” có nghĩa là chọn hay tách rời hai hay nhiều điều mà được xem là thích hơn. (Tự điển Webster, 1998). “Lựa chọn nghề nghiệp” là bao gồm lựa chọn một nghề nghiệp hơn hẳn nghề nghiệp khác. Con đường đi đến sự thành công của nghề nghiệp có nhiều cách khác nhau. Vì vậy, phạm vi nghiên cứu về “nghề nghiệp” thu hút rất nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học từ rất sớm. Lý thuyết hành vi nghề nghiệp bắt đầu xuất hiện đầu những năm 1900, theo Frank Parson (1909) – ông được xem là cha đẻ của lý thuyết hành vi nghề nghiệp. Parson (1909) gợi ý một cá nhân để có được nghề nghiệp phù hợp thì nên: (1) tự hiểu bản thân mình,(2) hiểu yêu cầu công việc, (3) chọn lựa nghề nghiệp dựa trên kiến thức và lý luận hợp lý. Mô hình lý thuyết hành vi nghề nghiệp của ông là tiền đề cho các lý thuyết phát triển nghề nghiệp hiện đại sau này: như lý thuyết phát triển nghề nghiệp theo các giai đoạn phát triển cuộc đời (Super,1957); lựa chọn nghề nghiệp gắn với sở thích tính cách cá nhân (Holland,1997); lựa chọn nghề nghiệp liên quan đến các tác động bên ngoài (Tính sẵn sàng của công việc, việc trả lương cao) (Beyon và ctg, 1998); hay lựa chọn nghề nghiệp ảnh hưởng rất nhiều đến sự nhận thức xã hội và sự tự điều chỉnh nhận thức của bản thân (Lent và ctg, 1994). Do vậy, khi cá nhân có xu hướng làm việc tại tổ chức hay xu hướng tự làm chủ thì cũng do nhiều nền tảng lý thuyết tác động đến việc lựa chọn nghề nghiệp của mình. Chọn lựa nghề nghiệp là một trong những việc khó khăn nhất mà sinh viên sẽ phải 1 Thông thường thuật ngữ “job”, “Occupation”, “Career” được sử dụng thay thế nhau. Tuy nhiên thực tế chúng có ý nghĩa khác nhau. Trong phạm vi đề tài này, tác giả sẽ sử dụng chúng với các ý nghĩa sau: Job (công việc): được hiểu là vai trò làm việc tại 1 tổ chức cụ thể (được trả lương hay là không được trả lương); Occupation (nghề nghiệp): là một tập hợp danh mục công việc với những đặc điểm tương tự (ví dụ: nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản trị); Career (sự nghiệp, nghề nghiệp): là một chặng đường đời người của việc xây dựng và làm tốt việc sử dụng các kỹ năng, tri thức và kinh nghiệm. Nó là tổng hợp tất cả những sự kiện và mối quan hệ trong cuộc sống: như là gia đình, bạn bè, giáo dục, công việc và những hoạt động giải trí. 3 quyết định. Lĩnh vực nghề nghiệp quản trị kinh doanh khá rõ ràng, nhưng nghề nghiệp nào sẽ được xem là lý tưởng và có ý nghĩa cho cuộc đời của mỗi con người khi đang đầu tư học tập tại ngành QTK? Theo Richard (2001) với hai ý thức tìm việc “theo truyền thống” và “để thay đổi cuộc đời” thì mỗi người cần phân biệt tương đối để từ đó xác định được cách thức nhất định để định hướng cuộc săn tìm công việc. Với phương thức tìm việc “thay đổi cuộc đời” thì đấy chính là ta đang tìm một ý nghĩa cuộc đời, tìm đến những nơi mà ta có thể phát triển phù hợp với năng khiếu và niềm đam mê, dù có phải thuyết phục chủ tuyển dụng (nếu có). Kiểu săn tìm công việc này thì không có theo bất kỳ công thức nào, nó đòi hỏi ta phải sáng tạo trên chính sự đam mê của ta. Theo Curt Rosengren2, đam mê được hiểu là một nguồn năng lượng, nó giúp ta tự tin hơn, nó nuôi dưỡng sự kiên trì của bản thân ta. “Săn tìm công việc để thay đổi cuộc đời” (dịch giả Thái Hùng Tâm, 2004) là “một cuộc thăm dò”, và ở đó ta cũng cần thêm sự đam mê. Vậy nếu ta càng có nhiều thông tin để thăm dò nghề nghiệp có ý nghĩa trong cuộc đời, thì ta càng tự tin chọn lựa công việc phù hợp, vậy câu hỏi đặt ra: khi chính sở thích và niềm đam mê của ta là tự làm chủ và mong muốn khởi nghiệp kinh doanh sau khi tham gia học tập thì liệu ta cần thêm nguồn thông tin nào để thăm dò xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của mình? Và liệu rằng quyết định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên (hay sinh viên vừa tốt nghiệp) thì có phù hợp trong điều kiện thực tiễn ngày nay hay không? Vì lẽ đó, chủ đề tìm hiểu xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên quả là một chủ đề thật thú vị. Hằng năm, để giúp sinh viên định hướng nghề nghiệp tốt hơn sau khi ra trường, các trường đại học, cao đẳng đã có sự liên kết với các doanh nghiệp nhằm tổ chức những chương trình hướng nghiệp, ngày hội việc làm, ngày hội sinh viên. Dù chưa thật sâu sát và chưa giải quyết triệt để vấn đề việc làm, nhưng qua đó phần nào giúp sinh viên tiếp cận được gần hơn, có cái nhìn cụ thể hơn, có thể thăm dò về nghề nghiệp trong tương lai của mình. Qua đó ta thấy được dưới áp lực xã hội, hoạt 2 Tham khảo thêm về tác giả và nội dung liên quan đến thuật ngữ “đam mê” tại trang http://curtrosengren.typepad.com/occupationaladventure/2005/02/passion_podcast.html 4 động hướng nghiệp3 đã được chú trọng rất nhiều. Mặc khác, các nghiên cứu tại Việt Nam liên quan đến kỹ năng dành cho sinh viên thì cũng tập trung vào nhóm sinh viên lựa chọn việc đi làm thuê cho các tổ chức. Chẳng hạn, như nghiên cứu của Vũ Thế Dũng (2005), nghiên cứu đã “chỉ ra những kết quả ban đầu về những kỹ năng mà doanh nghiệp đang tìm kiếm ở những ứng viên chuyên ngành quản lý/ kinh tế mới tốt nghiệp đại học. Ba nhóm kỹ năng với 17 kỹ năng cụ thể được phân loại từ cơ bản, giá trị gia tăng, đến kỹ năng dành cho các nhà lãnh đạo trong tương lai là những định hướng rất cụ thể cho các sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp ra trường trong việc chuẩn bị hành trang cho mình khi đi xin việc”. Hay nghiên cứu của Trần Quang Trung (2004) đề cập đến năng lực của sinh viên tốt nghiệp trong hành trình đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, vấn đề hướng nghiệp cho nghề tự làm chủ thì ít được trao đổi hơn, chủ yếu tập trung vào việc tạo ra các môi trường thực hành khởi sự kinh doanh. Chẳng hạn như cuộc thi “dự án khởi nghiệp của sinh viên” hay chương trình truyền hình “Làm giàu không khó”. Thông qua các hoạt động này thì việc tác động vào việc giải thích nghề tự làm chủ cũng chưa hoàn thiện. Thiết nghĩ, cần có những nghiên cứu trong chủ đề xu hướng khởi nghiệp dành cho sinh viên để hỗ trợ sinh viên trong việc tự hiểu nghề và hiểu mình. Ngành học là cốt lõi của việc đào tạo được làm đúng nghề mình ưa thích. Một ngành được xem là phù hợp khi được học trong ngành đó ta làm được một nghề như mong muốn và đó là nghề mà mình yêu thích. Và mối quan hệ giữa ngành và nghề trong ngành quản trị kinh doanh là một mối quan hệ rất mật thiết với nhau. Như tại Hoa Kỳ, cụm nghề nghiệp Quản trị Kinh doanh4” được hiểu là “lập kế 3 Sosik & Godshalk (2000); Dutton (2003) cho rằng “Hướng nghiệp tạo cơ hội nâng cao hiệu quả cho sự nghiệp trong điều khoản của xem xét lựa chọn nghề nghiệp, phát triển một kế hoạch nghề nghiệp và sau đó sử dụng những công cụ phù hợp để theo đuổi kế hoạch sự nghiệp. Nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ thuận giữa hướng nghiệp và việc phát triển nghề nghiệp của người được hướng nghiệp (trích dẫn bởi Everist, 2005). 4 States' Career Clusters Initiative (SCCI) http://www.careerclusters.org/resources/ClusterDocuments/badocuments/1BAModel.doc (update 1/2/2010). Sáng kiến các cụm nghề nghiệp (Career Cluster) như là sáng kiến xây dựng sự liên kết - là một nỗ lực hợp tác giữa Bộ giáo dục Hoa Kỳ, Văn phòng hướng nghiệp và giáo dục người lớn (Office of Vocational and Adult Education - OVAE), Trường Quốc tế - đến văn phòng làm việc (National School-to-Work Office NSTWO) và Ủy ban tiêu chuẩn kỹ năng quốc gia (National Skill Standards Board - NSSB). 5 hoạch, tổ chức, chỉ đạo và đánh giá các chức năng kinh doanh quan trọng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh và sản xuất. Ngành quản trị Kinh doanh và cơ hội nghề nghiệp Quản trị luôn có sẵn trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế”, và nó bao gồm các con đường nghề nghiệp (1) Quản trị kinh doanh tổng hợp; (2) quản trị thông tin kinh doanh; (3) quản trị nguồn nhân lực; (4) quản trị điều hành; (5) hỗ trợ quản trị. Sinh viên có thể sử dụng các cụm nghề nghiệp Quản trị kinh doanh để điều tra một loạt các lựa chọn nghề nghiệp trong quản trị kinh doanh. Cách tiếp cận cụm nghề nghiệp làm cho sinh viên dễ dàng hơn để hiểu sự liên quan của các khóa học yêu cầu và giúp sinh viên lựa chọn các khóa học không bắt buộc khôn ngoan hơn. Cụm nghề nghiệp xác định các kiến thức và kỹ năng học viên cần phải có vì chúng theo đuổi một lộ trình hướng tới mục tiêu nghề nghiệp của họ. Các kiến thức và kỹ năng được nhận dạng từ một cơ sở vững mạnh cho sự thành công người học, dù người học ở trường trung học, đại học, đào tạo kỹ thuật hoặc tại nơi làm việc. Cụm nghề nghiệp5 liên kết những gì học sinh học tại trường với những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sự thành công trong trường và nghề nghiệp. Như vậy, sau khi sinh viên học tập ngành quản trị kinh doanh, thì sinh viên đó có thể tự mở công ty làm chủ. Nếu sinh viên thật sự có xu hướng khởi nghiệp kinh doanh thì sinh viên luôn muốn chuẩn bị các kỹ năng cần thiết nhất để làm hành trang cho việc khởi nghiệp của riêng mình. Vậy với vai trò là một chủ doanh nghiệp thì việc đòi hỏi kỹ năng quản trị và kỹ năng lãnh đạo thì sẽ có quan hệ như thế nào. Hay với kỹ năng chính trị - một kỹ năng vừa được xem là kỹ năng cứng, vừa được xem là kỹ năng mềm thì tác động của kỹ năng này đến xu hướng khởi nghiệp kinh doanh là có hay không? Bởi người mà có kỹ năng chính trị thì có khả năng nhận thức chính xác các mối quan hệ quyền lực chủ chốt trong tổ chức, hiểu được quyền lực tạo nên quan điểm và hành động của các nhóm khách hàng (bên trong và bên ngoài), các nhà cạnh tranh, và còn nhận thức được tình hình thực tế bên ngoài và bên trong tổ chức một cách sâu sắc, cùng ảnh hưởng những người liên quan để đạt được mục tiêu chung 5 Tại Hoa Kỳ, cụm nghề nghiệp giúp đỡ các cố vấn học tập trong việc lên kế hoạch giáo dục cho sinh viên phù hợp với tính cá nhân cao của từng sinh viên nhằm giúp đỡ sinh viên đạt được mục tiêu nghề nghiệp. 6 của tổ chức. Tất cả tổ chức đều có một hệ thống kết nối vô hình, nhưng chính hệ thống này sẽ có ảnh hưởng rất mạnh mẽ. Nhà quản trị mà có khả năng đọc được những xu hướng thực tế này thì càng có khả năng ảnh hưởng những người ra quyết định thực, khi các quyết định hướng đến tính đồng thuận và vì vào mục tiêu và lợi ích của tổ chức thì hiệu quả hoạt động của tổ chức đó càng cao. Và dường như kỹ năng chính trị có liên quan chặt đến cá nhân muốn trở thành nhà quản trị, nhà kinh doanh tương lai. Ở nước ta, doanh nhân là một trong những yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế, nên việc đào tạo doanh nhân tại các trường đại học có trách nhiệm vô cùng lớn trọng việc hình thành đội ngũ này. Ngoài công việc đào tạo, thì các tổ chức giáo dục, cộng đồng còn có trách nhiệm đưa ra các biện pháp thúc đẩy tinh thần kinh doanh ở sinh viên, vì chính sinh viên càng có xu hướng khởi nghiệp kinh doanh thì càng tạo ra nhiều cơ hội việc làm và giảm tình trạng thất nghiệp đang là vấn đề quan tâm của xã hội. Tuy vậy, thúc đẩy tinh thần kinh doanh ở sinh viên như thế nào phụ thuộc rất lớn đến việc xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên được giải thích từ các yếu tố nào. Vì lẽ đó, tác giả đề xuất nghiên cứu mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh doanh để tự sinh viên có thể thông qua xem xét mối quan hệ này. Và liệu chính mối quan hệ này có tạo điều kiện thăm dò thêm về đam mê khởi nghiệp của sinh viên trong ngành quản trị kinh doanh hay không. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu Dưới góc độ là đơn vị đào tạo, thì việc suy nghĩ cần đào tạo thế nào, hỗ trợ sinh viên những kỹ năng nào để sinh viên có nhiều khả năng thành công trong xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của họ là điều rất đáng thực hiện. Do đó, mục tiêu nghiên cứu của đề tài sẽ tập trung vào tìm hiểu mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh doanh để các tổ chức đào tạo có đủ thông tin để ra quyết định đào tạo kỹ năng chính 7 trị cho sinh viên nhằm thúc đẩy tinh thần xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên. Cụ thể hơn, câu hỏi nghiên cứu được trình bày như sao Có phải sinh viên với mức độ kỹ năng chính trị cao thì sẽ ảnh hưởng đến xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên cũng sẽ gia tăng cao. Khái niệm khởi nghiệp kinh doanh và làm thuê sử dụng trong nghiên cứu này được định nghĩa như sau: 1. Khởi nghiệp kinh doanh là việc mà cá nhân lựa chọn việc tự làm chủ, tự mở công ty. 2. Làm thuê được hiểu là cá nhân sẽ làm việc cho một tổ chức. (Kolvereid, 1996). 1.3. Giới hạn nghiên cứu Những hạn chế sau đây được xác nhận khi giải thích các kết quả của nghiên cứu: - Tổng quát về nghiên cứu được giới hạn cho sinh viên đại học chính quy ghi danh theo học tại Khoa Quản Trị Kinh Doanh của trường đại học trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (cụ thể: Đại học Kinh Tế TP.HCM, Đại học Tài chính - Marketing, Đại học Mở). - Kỹ thuật thu thập dữ liệu định lượng giới hạn trong biện pháp tự báo cáo. Tuy nhiên kỹ thuật nghiên cứu tự báo cáo trong nghiên cứu hành vi vẫn được cho phép sử dụng (Spector, 1994). 1.4. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu này được thực hiện thông qua hai bước: nghiên cứu sơ bộ định tính và nghiên cứu định lượng chính thức. Nghiên cứu sơ bộ định tính nhằm hiệu chỉnh thang đo lường của khái niệm kỹ năng chính trị và xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên được thực hiện thông qua phương pháp thảo luận tay đôi. Nghiên cứu định lượng được thực hiện theo phương pháp chọn mẫu 3 giai đoạn và đối tượng nghiên cứu tự trả lời bảng câu hỏi. 8 1.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Thứ nhất, đối với sinh viên ngành quản trị kinh doanh, việc điều chỉnh thang đo kỹ năng chính trị (political skill) sẽ cho sinh viên có cơ sở hơn khi sử dụng chính thang đo này làm cơ sở để khám phá thêm mức độ xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của bản thân. Ngoài ra, việc nghiên cứu này còn tăng trình độ tự hiểu biết và tự ý thức trong việc phát triển nghề nghiệp tự làm chủ của sinh viên khi vẫn còn đang ngồi ở ghế nhà trường ; Thứ hai, thông qua kết quả đạt được từ dữ liệu thực tế, nghiên cứu cũng đưa ra các kết luận và những khuyến nghị cụ thể cho các tổ chức đào tạo nhận diện sự cần thiết của kỹ năng này trong tổ chức, để từ đó có các kế hoạch hỗ trợ sinh viên cải thiện kỹ năng này. Đây cũng là một hoạt động giúp nhà trường gia tăng chất lượng đầu vào, bổ sung thuộc tính tăng thêm trong việc gia tăng giá trị cảm nhận của sinh viên về đơn vị đào tạo kinh doanh uy tín. Kết cấu của báo cáo nghiên cứu Báo cáo nghiên cứu được chia thành 5 chương, cụ thể như sau: - Chương 1. Tổng quan Chương này giới thiệu khái quát về đề tài, cho biết mục tiêu nghiên cứu, phạm vi, phương pháp nghiên cứu, nêu lên các ý nghĩa thực tiễn của đề tài và giới thiệu kết cấu của báo cáo - Chương 2. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu Chương này làm rõ về mặt lý thuyết các nội dung liên quan đến kỹ năng chính trị (Political skill), liên quan đến xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên (Self – employment intention); trình bày và đề xuất mô hình nghiên cứu cho báo cáo. - Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Nội dung của chương này là trình bày thiết kế nghiên cứu, thang đo lường các khái niệm nghiên cứu và phương thức điều chỉnh các thang đo nhằm mục 9 tiêu cuối cùng là cụ thể hóa phương pháp nghiên cứu để kiểm định mô hình nghiên cứu cùng với các giả thuyết nghiên cứu được xác lập trong chương 2. - Chương 4: Kết quả nghiên cứu Chương này trình bày phương pháp phân tích dữ liệu và cho biết kết quả nghiên cứu. - Chương 5. Ý nghĩa và kết luận Nội dung chính của Chương này là tóm tắt các kết quả chính đã đạt được thông qua nghiên cứu, những đóng góp về mặt lý thuyết và thực tiễn quản lý cũng như những hạn chế của nghiên cứu để định hướng cho những nghiên cứu tiếp theo.