Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
Lêi Nãi §Çu
Nãi ®Õn mü thuËt lµm cho ta liªn tëng ngay ®Õn c¸i ®Ñp. Nã gîi më ra cho
x· héi loµi ngêi nh÷ng c¶m nhËn mang tÝnh chuÈn mùc vÒ vÎ ®Ñp cña thiªn
nhiªn, vÎ ®Ñp mµ con ngêi t¹o ra cïng víi nh÷ng kh¸t väng lín lao cña thÕ
giíi loµi ngêi vÒ viÖc chinh phôc thiªn nhiªn nh»m n©ng cÊp - c¶i thiÖn
cuéc sèng cña m×nh. Mü thuËt xuÊt hiÖn tõ rÊt sím, cã thÓ nãi lµ tõ khi
nh÷ng con ngêi ®Çu tiªn biÕt tù t¹o ra c«ng cô ®Ó kiÕm sèng. Tõ nh÷ng
c«ng cô, nh÷ng vËt dông th« s¬ tù t¹o ®Ó phôc vô trong cuéc sèng ®Çn dÇn
còng ®îc c¶i tiÕn sao cho phï hîp víi thãi quen víi tõng nhu cÇu sö dông.
B¾t ®Çu lµ nh÷ng vËt dông th« s¬ sau ®îc ch¹m kh¾c c¸c häa tiÕt hoa v¨n tõ
®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p nh÷ng kiÓu d¸ng ngµy mét mang tÝnh nghÖ thuËt cao.
Mü thuËt ®îc nh¾c ®Õn víi nhiÒu h×nh thøc vµ nhiÒu thêi kú ph¸t triÓn. §Çu
tiªn lµ mü thuËt thêi cæ ®¹i víi nh÷ng nÐt tr¹m kh¾c ®¬n s¬ trªn vËt dông
sau lµ nh÷ng bøc tranh trªn ®¸. Råi tõ ®ã tr¶i qua nhiÒu thêi kú tiÕn tr×nh
cña lÞch sö nh cæ ®¹i th× cã nÒn mü thuËt thêi Ai CËp - Lìng Hµ - Hy L¹p La M·. §Ó l¹i cho ®Õn nay lµ nh÷ng b¶ng ch÷ tîng h×nh, nh÷ng b×nh gèm
cæ, tranh têng…
§Õn thêi kú trung cæ th× lµ Romand - G«tic - Begentanh. Phôc Hng cã mü
thuËt thêi ý - B¾c ¢u…
Trong lÜnh vùc réng lín nµy. Mü thuËt ®îc chia ra lµm nhiÒu h×nh thøc ho¹t
®éng nhá kh¸c, mµ trong ®ã cã mét lo¹i h×nh s¸ng t¹o ®îc con ngêi sö dông
mang tªn ®å häa.
§å häa lµ ph¬ng tiÖn th«ng tin thÞ gi¸c ®Çu tiªn truyÒn ®¹t c¸c kh¸i niÖm vµ
tÝnh chÊt, vÒ c¶m nhËn ®èi víi c¸c t¹o vËt xung quanh, m«i trêng cuéc sèng
cña con ngêi ë buæi nguyªn s¬. Nhng ®©y lµ mét ph¸t triÓn rÊt m¹nh nhiÒu
thÓ lo¹i vµ nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vµ nã còng mang nh÷ng ®Æc tÝnh rÊt
riªng tïy theo c¸c vïng miÒn. §å häa cã ng«n ng÷ ®Æc trng lµ nh÷ng ®êng
nÐt, m¶ng, khèi ®Ó diÔn t¶ vµ x©y dùng h×nh tîng trong tranh. Theo c¸ch gäi
cña ngêi Hy L¹p th× ®å häa cã nghÜa lµ Graphic - nghÖ thuËt dïng ®êng nÐt
®Ó vÏ. Dï trong tranh cã kh¸c nhau vÒ mÇu s¾c hay h×nh thÓ Ýt hay nhiÒu th×
vÉn lÊy ®êng nÐt, lÊy m¶ng lµm ng«n ng÷ chñ yÕu. Khi chÊt liÖu giÊy ra ®êi
th× nh÷ng nhµ s¸ng t¹o nghÖ thuËt ®· b¾t ®Çu kÕt hîp ®Ó t¹o ra c¸ch h×nh
thøc thÓ hiÖn míi nh»m lét t¶ tèt h¬n nh÷ng c¶m xóc, ý nghÜa s¸ng t¹o cña
m×nh. §ã lµ buæi ®Çu ®ãng gãp lín lao cña ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ
®ã còng lµ bíc tiÕn lín cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh ®å häa nãi riªng. ViÖc
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
1
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo s¸ng t¹o nghÖ thuËt còng t¹o ra nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng tù hµo cña nÒn ®å häa ngµy h«m nay.
Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña ngµnh kh¸c nh c«ng nghiÖp in Ên,
kü thuËt…th× nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü cao ®Ñp cña ®å häa cµng cã nhiÒu c¬
héi ph¸t triÓn h¬n, n©ng cao nhu cÇu thëng thøc nghÖ thuËt c¸i ®Ñp cña con
ngêi trªn nhiÒu lÜnh vùc. Kh«ng n»m ngoµi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña
mü thuËt hay ®å häa trªn thÕ giíi, nÒn mü thuËt ViÖt Nam còng cã nh÷ng bíc tiÕn lín mang theo nhiÒu lo¹i h×nh nghÖ thuËt ®Æc trng nh: Nh÷ng hoa
v¨n tiÕt cæ trªn Trèng ®ång §«ng S¬n, nÐt riªng cña nh÷ng bøc tranh §«ng
Hå, Hµng Trèng hay nghÖ thuËt tranh kh¾c - tranh thªu…Bªn c¹nh nghÖ
thuËt truyÒn thèng th× nÒn ®å häa ViÖt Nam còng ®ang ngµy cµng ph¸t
triÓn, tiÕp thu kh«ng ngõng nh÷ng gi¸ trÞ míi, ph¸t huy trªn c¬ së nh÷ng c¸i
®· cã lµm nÐt riªng cña ®å häa ViÖt Nam vµ cña c¶ ngµnh MTCN.
®å häa øng dông vµ tranh s¬n kh¾c
Ch¬ng 1
NGHÖ THUËT & nghÖ thuËt ®å häa
A. NghÖ thuËt lµ g×?
Thêi Cæ ®¹i, ngêi ta chia nghÖ thuËt ra lµm b¶y lo¹i h×nh nghÖ thuËt tù do.
Thêi Trung cæ, nghÖ thuËt ®îc coi lµ ®øa con cña tù nhiªn. DÇn dÇn nghÖ
thuËt chØ cßn lµ nh÷ng g× mµ ngêi xa coi lµ nghÒ thñ c«ng.
Ngµy nay, thËt khã ®Þnh nghÜa ®îc nghÖ thuËt. Nhng theo nh Wikipedia
nghÖ thuËt cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau:
- NghÖ thuËt lµ sù s¸ng t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm vËt thÓ hoÆc phi vËt thÓ chøa
®ùng nh÷ng gi¸ trÞ lín vÒ t tëng - thÈm mü, mang tÝnh chÊt v¨n hãa lµm
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
2
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
rung ®éng c¶m xóc, t tëng t×nh c¶m cho ngêi thëng thøc. Theo ý nghÜa nµy
thêng lµ c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt kh¸c nhau.
- NghÖ thuËt lµ c¸i hay c¸i ®Ñp ®Ó ngêi ta chiªm nghiÖm qua c¸c gi¸c quan
tõ ®ã ngìng mé bëi tr×nh ®é, tµi n¨ng, kÜ n¨ng, kÜ x¶o cao vît lªn trªn møc
th«ng thêng phæ biÕn. Theo nghÜa nµy thêng lµ mét t¸c phÈm nghÖ thuËt
hoÆc mét nghÖ sü cô thÓ nµo ®ã.
- §îc gäi lµ nghÖ thuËt lµ khi mét nghÒ nghiÖp nµo ®ã ®îc thùc hiÖn ë møc
hoµn h¶o víi tr×nh ®é ®iªu luyÖn, thËm chÝ siªu viÖt. Ch¼ng h¹n nghÖ thuËt
viÕt b¸o, nghÖ thuËt diÔn thuyÕt, nghÖ thuËt nÊu ¨n, nghÖ thuËt ®¾c nh©n
t©m, nghÖ thuËt dïng phÝm chuét cña PC... Theo nghÜa nµy thêng lµ mét tµi
khÐo ®Æc biÖt nµo ®ã.
- “Mäi sù miªu t¶ c¶m tÝnh bÊt kú mét vËt thÓ sèng hay hiÖn tîng nµo tõ ®é
tr¹ng th¸i cuèi cïng cña nã, hay lµ díi ¸nh s¸ng cña thÕ giíi t¬ng lai, sÏ lµ
t¸c phÈm nghÖ thuËt.” Soloviev - nhµ th¬ triÕt gia vÜ ®¹i ngêi Nga.
- “NghÖ thuËt ®Êy lµ ng÷ c¶nh ®Þa ph¬ng cña c¸ nh©n vµ céng ®ång”. §©y lµ
quan ®iÓm ®¬ng ®¹i vÒ nghÖ thuËt vµ ®îc ®a sè häc gi¶ chÊp nhËn
Hay nh ph¸t biÓu cña nhµ vËt lý thiªn tµi Albert Einstein: “C¸i ®Ñp nhÊt mµ
chóng ta cã thÓ tr¶i nghiÖm lµ sù huyÒn bÝ.” Nh vËy sù huyÒn bÝ lµ nguån
gèc cña mäi nghÖ thuËt ®Ých thùc. ChÝnh v× lý do ®ã chóng ta kh«ng cã hy
väng cã ®îc mét ®Þnh nghÜa râ rµng vÒ nghÖ thuËt. NghÖ thuËt lµ c¸i g× ®ã
chóng ta chØ cã thÓ c¶m thÊy mµ kh«ng tµi nµo diÔn gi¶i ®îc b»ng lêi. Nã
gièng nh mét tr¶i nghiÖm huyÒn bÝ vËy.
Ngµy nay c¸c nghÖ sÜ mét mÆt tiÕp tôc truyÒn thèng chäc tøc x· héi t s¶n,
x· héi tiªu thô, mÆt kh¸c ®· më réng vai trß cña m×nh. NghÖ thuËt m«i trêng ®· gi¶i phãng c¸c triÓn l·m khái 4 bøc têng cña viÖn b¶o tµng. C¸c
h×nh thøc nghÖ thuËt míi nh tr×nh diÔn, s¾p ®Æt, c¬ thÓ, v.v. ®· vµ ®ang th¸ch
thøc c¸c quan niÖm vÒ ranh giíi gi÷a c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt.
B. nghÖ thuËt ®å häa
I/ §å häa - S cÇn thiÕt vµ vai trß ®èi víi ®êi sèng x· héi
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
3
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
1.1 Nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña ng«n ng÷ vµ nghÖ thuËt ®å häa
§å häa lµ ph¬ng tiÖn th«ng tin thÞ gi¸c ®Çu tiªn truyÒn ®¹t c¸c kh¸i niÖm,
tÝnh chÊt vÒ c¶m nhËn ®èi víi c¸c t¹o vËt xung quanh, m«i trêng cuéc sèng
cña con ngêi ë buæi nguyªn s¬, nhng ®©y l¹i lµ mét ngµnh rÊt m¹nh víi
nhiÒu thÓ lo¹i vµ nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vµ nã còng mang nh÷ng ®Æc
tÝnh rÊt riªng tïy theo c¸c vïng miÒn. §å häa lµ mét lo¹i h×nh nghÖ thuËt
phæ biÕn nhÊt vµ cã tõ rÊt l©u ®êi, cã lÏ ngay tõ khi con ngêi biÕt lµm ®Ñp
cho cuéc sèng cña m×nh trong c¸c hang ®éng. Hä lÊy ®¸ s¾c, que nhän v¹ch
lªn trªn c¸c bøc têng cña hang ®éng nh÷ng nÐt, nh÷ng h×nh, nh÷ng d¸ng
dÊp cña lo¹i vËt do hä nh×n thÊy hoÆc n¾m b¾t ®îc. L¹i còng cã khi hä lÊy
cá kh« hoÆc dïng nh÷ng ngãn tay cña chÝnh hä chÊm vµo c¸c mÉu khãa,
thùc vËt vèn cã trong thiªn nhiªn ®Ó vÏ, t¹o h×nh. Nh÷ng dÊu tÝch kú vÜ
trong hang An-ta-mi-ra (T©y Ban Nha) vµ Ph«ng-®¬-g«m (Ph¸p) vµ giai
®o¹n Ma-®¬-len thuéc thêi kú hËu ®å ®¸ cò cã c¸ch ®©y kho¶ng 25.000 vµ
12.000 n¨m tríc c«ng nguyªn lµ nh÷ng b»ng chøng cô thÓ.
Khi c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· lµm ra nhiÒu s¶n phÈm phôc vô s¶n xuÊt, ®êi
sèng th× Mü thuËt øng dông ra ®êi nh»m ®a ra nh÷ng yÕu tè thÈm mü vµo
c¸c s¶n phÈm lµm t¨ng gi¸ trÞ cña chóng, ®¸p øng nhu cÇu thÈm mü cña ngêi tiªu dïng, vµ tõ ®ã t¨ng ®é hÊp dÉn cña hµng hãa, kÝch thÝch nhu cÇu
mua s¾m cña x· héi, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Mü thuËt c«ng nghiÖp
cã kh¶ n¨ng võa ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, võa cã t¸c dông n©ng cao
tr×nh ®é thÈm mü cña con ngêi.
1.2 Ng«n ng÷ cña ®å häa rÊt da d¹ng vµ phong phó ®ã lµ nh÷ng ng«n
ng÷ cã tiÕng nãi m¹nh mÏ kh¸i qu¸t cao
Trong xu híng nghÖ thuËt hiÖn nay th× ranh giíi gi÷a ®å häa vµ héi häa
kh«ng cßn ph©n biÖt râ n÷a, dêng nh sù kÕt hîp g÷a chóng sÏ t¹o nªn mét
hiÖu qu¶ tuyÖt vêi cho t¸c phÈm. Héi häa sÏ lµm cho ®å häa mÒm m¹i vµ
uyÓn chuyÓn h¬n, ®å häa sÏ lµm cho mét bøc tranh héi häa ch¾c ch¾n h¬n
vÒ bè côc, h×nh khèi. Chóng ®· cã sù ®an xen víi nhau, víi nh÷ng s¾c th¸i
tinh vi, biÓu ®¹t tÝnh v« cïng cña nghÖ thuËt. Sù phong phó vÒ néi dung thÓ
hiÖn ®å häa ®· cho thÊy sù ph¸t triÓn ®a d¹ng c¶ vÒ chiÒu s©u cña ®å häa, c¶
vÒ gi¸ trÞ vµ vai trß cña nã trong ®êi sèng x· héi.
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
4
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c chÊt liÖu ®å häa ngêi ta ®· t×m ra rÊt nhiÒu
thÓ lo¹i ®å häa kh¸c nhau: tranh s¬n kh¾c, kh¾c kÏm, s¬n mµi…Tranh kh¾c
®îc thÓ hiÖn víi nhiÒu chÊt liÖu vµ kü thuËt kh¾c in kh¸c nhau nh: kh¾c
®ång, kh¾c kÏm (kh¾c kim kh« vµ kh¾c ¨n mßn), kh¾c gç vµ kh¾c cao su…
KÓ c¶ c¸c lo¹i tranh kh¾c trªn c¸c chÊt liÖu kh¸c nhau, ®Õn nay ®· cã mét
kho tµng nghÖ thuËt tranh kh¾c khæng lå víi c¸c tªn tuæi: Botlicelli, Durer,
Rembrandt, Goya, Utamaro, Hokusai, Maserell, Mendes, Korvitxo,
Phavoski…Víi mçi nghÖ sü, víi thñ ph¸p kh¸c nhau ®· chøng minh kh¶
n¨ng to lín cña thÓ lo¹i nghÖ thuËt nµy, ®· ®em l¹i nhiÒu mÆt cña gi¸ trÞ
thÈm mü, vÝ dô nh do tranh in nhiÒu lÇn, theo sè lîng cña m¶ng mÇu, nªn
cã ®é ®Ëm nh¹t vµ ®é mµu ®a d¹ng.
1.3 Vai trß cña ®å häa trong cuéc sèng
§å häa ®îc chia lµm hai m¶ng bao gåm ®å häa nghÖ thuËt vµ ®å häa øng
dông. Tuy chóng ko qu¸ t¸ch rêi nhau, vÉn cßn nh÷ng mÆt bæ sung lÉn
nhau, song mçi m¶ng ngµy l¹i mang mét ®Æc tÝnh rÊt riªng vµ râ rµng. Bëi
vËy khi chóng tån t¹i vµ ph¸t triÓn, chóng còng cã vai trß t¸c ®éng theo
nhiÒu híng kh¸c nhau ®èi víi ®êi sèng. Nhng mét ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn
chóng ®Òu gãp phÇn t« ®iÓm thªm cho cuéc sèng. N©ng cao chÊt lîng vµ
kh¶ n¨ng thÈm mü cña con ngêi trªn toµn bé c¸c mÆt, ph¬ng diÖn.
§å häa cña thÕ giíi còng nh cña ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh mü
thuËt phôc vô con ngêi mét c¸ch hiÖu qu¶ hµng ngµy, hµng giê. §å häa
lu«n lu«n híng vÒ c¸c sù kiÖn cña ®êi sèng x· héi. Ng«n ng÷ sinh ®éng cña
nã cã t¸c dông yªu cÇu, kªu gäi cæ vò con ngêi hµnh ®éng.
Nãi c¸ch kh¸c, ®å häa kh«ng chØ “ngêi” ®Ò xíng nh÷ng t tëng tiÕn bé mµ
cßn lµ ph¬ng tiÖn biÓu hiÖn râ nhÊt nh÷ng mèi rung c¶m th©n t×nh vµ tinh tÕ
cña con ngêi. Cho ®Õn nay, c¸c t¸c phÈm ®å häa ®· trë thµnh mét bé phËn
h÷u c¬ trong cuéc sèng hµng ngµy cña hÕt th¶y chóng ta - Tõ nh÷ng qu¶ng
c¸o hµng hãa, nh÷ng tranh cæ ®éng chÝnh trÞ ®Õn nh÷ng bøc tranh vÏ nÐt
trªn hµng tr¨m hµng ngµn dông cô sinh ho¹t mµ mçi c¸i nh×n cña chóng ta
®Òu b¾t gÆp. NÕu nh ®å häa kh«ng cã vai trß ®Æc biÖt ®èi víi nh©n lo¹i th×
lµm sao cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Õn ngµy nay.
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
5
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
Ch¬ng 2
Sù ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ ®å häa
I. Sù ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ ®å häa - xu híng ph¸t triÓn cña ®å häa
ViÖt Nam
NghÖ thuËt héi häa ®· ra ®êi rÊt sím khi con ngêi võa tho¸t ra khái thêi kú
“¨n hang ë lç”, khi ®ã con ngêi ®· biÕt lµm ra c¸i ®Ñp vµ thëng thøc c¸i
®Ñp. Trªn c¸c hang ®éng, nh÷ng nÐt kh¾c ®· ®îc t×m thÊy ë nhiÒu níc trªn
thÕ giíi, nã ®· chøng minh chøc n¨ng cña nghÖ thuËt då häa trong ®êi sèng
x· héi tríc khi cã c¸c ngµnh nghÖ thËt kh¸c. VËy ®å häa lµ h×nh thøc ®Çu
tiªn vÒ nghÖ thuËt t¹o h×nh cña loµi ngêi. Tõ ®ã ®Õn nay nghÖ thuËt t¹o h×nh
nãi chung vµ nghÖ thuËt ®å häa nãi riªng ngµy cµng ph¸t triÓn, ngêi ta ®·
t×m ra rÊt nhiÒu chÊt liÖu ®Ó diÔn ®¹t nghÖ thuËt nh: kh¾c gç, kh¾c kim lo¹i,
cao su, líi…Nã vÉn ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn, ngµy cµng cã tiÕng nãi m¹nh
mÏ trong ®êi sèng c¸c d©n téc trªn thÕ giíi, ®©y lµ mét ng«n ng÷ ®Æc s¾c
nhÊt cña ®å häa. Ng«n ng÷ ®Æc trng cña ®å häa lµ ®êng nÐt chÊm ph¸, m¶ng
miÕng, ®Ó diÔn t¶ mÇu s¾c kh¸c nhau hay chÊm m¶ng lµm ph¬ng tiªn diÔn
®¹t chñ yÕu.
2.1 §å häa lµ h×nh thøc nghÖ thuËt ®Çu tiªn cña loµi ngêi
§å häa trong tiÕng Hy L¹p ngêi ta viÕt lµ Graphic cã nghÜa lµ viÕt, vÏ, nghÖ
thuËt. Díi c¸c kiÓu thøc kh¸c nhau, ng«n ng÷ ®å häa ra ®êi tõ rÊt sím, Tõ
khi con ngêi tho¸t ra khái thêi kú m«ng muéi, tèi t¨m, ®Æt nh÷ng bíc ch©n
®Çu tiªn viÕt nh÷ng trang sö vÒ nÒn v¨n minh nh©n lo¹i ®Ó tiÕn tíi lµm ®Ñp
cho cuéc sèng cña m×nh.
Nh÷ng nÐt vÏ, nÐt kh¾c t×m thÊy trong nh÷ng hang ®éng ë rÊt nhiÒu n¬i trªn
thÕ giíi lµ minh chøng râ rÖt nhÊt cho nhËn ®Þnh nãi trªn. ChÝnh nhê nh÷ng
nÐt vÏ, nÐt kh¾c nh vËy mµ ngêi ta cã thÓ t×m thÊy ®îc nÒn v¨n minh cña
mçi d©n téc trªn thÕ giíi tõ thêi xa xa.
Tr¶i qua bao nhiªu th¨ng trÇm víi nh÷ng biÕn cè trong mét qu¸ tr×nh lÞch sö
l©u dµi, ®å häa kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ con ngêi ngµy cµng dïng nhiÒu
h×nh thøc thÓ hiÖn ®Ó biÓu ®¹t t©m t t×nh c¶m cña m×nh víi nhiÒu chÊt liÖu
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
6
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
kh¸c nhau. Tuy nhiªn, c¸c chÊt liÖu mµ chóng ta vÉn t×m thÊy ®ã lµ kh¾c gç,
kh¾c ®¸, kh¾c kÏm, in líi ®· vµ ®ang ®îc con ngoi sö dông vµ khai th¸c
ph¸t triÓn. Chóng ngµy cµng cã nh÷ng ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn ®êi sèng cña
c¸c d©n téc trªn thÕ giíi.
2.2 Ph©n lo¹i mét sè lo¹i h×nh ®å häa c¬ b¶n
§å häa cã mÆt trong mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng vµ ®îc øng dông rÊt réng
r·i. Nã lµ c¸ch gäi chung cho l·nh vùc thiÕt kÕ, in Ên, qu¶ng c¸o. øng dông
cña ®å häa rÊt lín. Tõ viÖc tr×nh bµy b×a s¸ch, t¹p chÝ, ¸p phÝch…hay c¶
nh÷ng Ên phÈm nhá nh danh thiÕp, nh·n m¸c…§å häa ®îc chia thµnh c¸c
lo¹i h×nh sau:
- §å häa nghÖ thuËt
- §å häa in Ên (Phôc vô Ên phÈm s¸ch b¸o)
- §å häa trang trÝ øng dông
2.2.1 §å häa nghÖ thuËt
§©y lµ c¸c t¸c phÈm tranh do c¸c häa sü s¸ng t¸c b»ng ng«n ng÷ cña ®å
häa. Nh÷ng ®êng nÐt, m¶ng, miÕng ®îc sö dông mét c¸ch tèi ®a ®Ó t¹o hiÖu
qu¶ hÊp dÉn ®èi víi ngêi thëng thøc nghÖ thuËt. Ngêi nghÖ sü ®· kh«ng cßn
ph¶i phô thuéc vµo mét khu«n, quy ®Þnh s½n cã, nh÷ng ®êng nÐt, h×nh
m¶ng biÕn ®æi linh ho¹t v« cïng. ThÓ lo¹i nµy gåm cã: tranh s¬n kh¾c, kh¾c
gç, in ®¸, in líi…do häa sü tù chÕ b¶n vµ in. C¸c lo¹i tranh in vµ kh¾c cã
®Æc ®iÓm lµ cã thÓ in ra ®îc nhiÒu bµi vµ phæ cËp réng r·i nªn cßn ®îc gäi
lµ tranh Ên lo¸t.
2.2.2 §å häa in Ên (Phôc vô s¸ch b¸o)
§©y lµ h×nh thøc trang trÝ cho s¸ch b¸o, tËp san…®Ó t¹o ra sù thu hót, dÔ
xem cña s¸ch b¸o ®èi víi ngêi ®äc. C¸c tranh minh häa tr×nh bµy b×a sÏ lµm
phong phó thªm néi dung cña t¸c phÈm. §å häa phôc vô s¸ch b¸o cã t¸c
dông n©ng cao sù cËp nhËt th«ng tin cña mäi ngêi th«ng qua c¸ch t¹o ra Ên
tîng cña t¸c phÈm ®èi víi ngêi xem.
2.2.3 §å häa trang trÝ øng dông
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
7
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
§©y lµ h×nh thøc ®å häa rÊt gÇn gòi ë cuéc sèng quanh ta. Dêng nh nã hiÖn
diÖn kh¾p n¬i tõ trang trÝ nh÷ng vËt dông nhá nh c¸i bót, c¸i kÑo ®Õn trang
trÝ nh÷ng c¸i lín nh bao b×, nh·n m¸c, pan«, ¸p phÝch qu¶ng c¸o, tÊt c¶
nh÷ng thø ®ã ®Òu do ®å häa øng dông vµo. TÊt c¶ mäi mÆt hµng ®Òu ph¶i
nhê tíi ®å häa trang trÝ øng dông ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong thÞ trêng. Ngµy
nay, tÊt c¶ c¸c h·ng s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®Òu ph¶i tiÕp tôc qu¶ng c¸o s¶n
phÈm, ®èi víi hä ®ã lµ ®iÒu mang ý nghÜa sèng cßn. ChÝnh v× nh÷ng lÏ ®ã
mµ ta cµng thÊy ®îc tÇm quan träng cña ®å häa. Ngoµi kü n¨ng vÒ ®å häa
c¸c nhµ thiÕt kÕ cßn ph¶i lµ nh÷ng nhµ t©m lý ®Ó hiÓu ®îc con ngêi vµ ý
muèn cña hä ®ã lµ t©m lý cña ngêi tiªu dïng, sau ®ã lùa chän mét gi¶i ph¸p
hiÖu qu¶ vµ c« ®äng nhÊt.
§å häa kÕt hîp kh¶ n¨ng truyÒn t¶i ng«n ng÷, th«ng tin, h×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh mÏ, ®Ó t¸c ®éng tíi ngêi tiªu dïng. Cã thÓ nãi, ®å häa hiÖn nay lµ
lo¹i h×nh nghÖ thuËt phæ biÕn nhÊt bëi sù c« ®äng, m¹nh mÏ cña nã. Trong
bÊt cø ngµnh nghÒ nµo còng ph¶i sö dông nã ®Ó biÓu ®¹t th«ng tin vÒ m×nh,
sù trang trÝ trªn c¸c s¶n phÈm sÏ lµm næi bËt u ®iÓm cña m×nh. §ã míi lµ
mét t¸c phÈm cã gi¸ trÞ trong thÞ trêng. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã th× c¸c nhµ thiÕt
kÕ ®· ph¶i nãi víi quÇn chóng b»ng ng«n ng÷ ®Æc thï phøc t¹p. TÝnh phøc
t¹p ®îc biÓu thÞ b»ng h×nh ¶nh cô thÓ vµ trùc tiÕp th«ng qua c¸i nh×n gi¸n
tiÕp ®Ó nªu ra c¸c kh¸i niÖm chung.
Nhµ ®å häa Ph¸p Maurice Denis (1870-1943) ®· nãi “tranh cæ ®éng lµ mét
ngän cê, mét biÓu trng, mét tÝn hiÖu”
§å häa khai th¸c c¸c ph¬ng ph¸p m« t¶ hiÖn thùc, giíi thiÖu mét h×nh ¶nh
ch©n thùc díi mét gãc nh×n l¹ vµ ®éc lËp nhng kh«ng lµm mÊt ®i sù th©n
thuéc ®èi víi mäi ngêi. Lµm cho mäi ngêi tin tëng vµo sù ch©n thùc cña
h×nh ¶nh. Nh÷ng h×nh ¶nh m« tÝp trong ®å häa ph¶i ®em l¹i nh÷ng c¶m gi¸c
vÒ kh«ng gian, thêi gian, sù vËn ®éng cña chóng. ViÖc sö dông nh÷ng yÕu
tè nµy phï hîp víi ph¬ng ph¸p thÞ gi¸c mµ nghÖ thuËt ®å häa ®Æt ra. TÊt c¶
ph¶i ®em l¹i sù râ rµng, rµnh rät ®Ó chuyÓn hãa mét vËt thÓ sang c¸i ®Æc tr ng nhÊt cña vËt thÓ ®ã hay ®ã cßn gäi lµ biÓu trng hãa.
TÊt c¶ c¸c sù vËt hiÖn tîng quanh ta ®Òu cã tiÕng nãi riªng cña chóng nÕu ®îc sö dông mét c¸ch chÝnh x¸c. Cã nh÷ng thø ®· trë thµnh mét quan niÖm,
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
8
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
mét ng«n ng÷ ¨n s©u vµo tiÒm thøc cña mçi ngêi, ë quèc gia nµo trªn thÕ
giíi còng sö dông ng«n ng÷ cã thÓ biÓu d¹t ý ®å ®ã.
VÝ dô nh: - Tr¸i tim lµ biÓu tîng t×nh yªu
- C¸i c©n lµ biÓu tîng cña c«ng lý
C¸c t¸c gi¶ cña c¸c biÓu tîng nãi trªn ®· sö dông lèi nãi lµm lîng th«ng tin
rÊt cao, ý nghÜa cña sù vËt kh«ng cßn n»m trong sù vËt mµ ®· h×nh thµnh
nh÷ng ý nghÜa réng lín h¬n nhiÒu. §©y chÝnh lµ sù diÔn t¶ c¸i nµy ®Ó nãi
c¸i kh¸c. §ã chÝnh lµ ®Æc trng cña ®å häa.
§iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc song song víi viÖc sö dông c¸c m©u thuÉn biÓu tîng
th× sö dông mÇu s¾c còng rÊt quan träng. C¸c ®å häa gia ®· ®¬n gi¶n hãa
hÕt søc mÇu s¾c trong t¸c phÈm cña m×nh. §ã lµ mÇu s¾c ®Æc trng cña ®å
häa. HiÖn nay h×nh vÏ cã tÝnh th«ng tin cao vÉn ®îc kh¾c s©u vµ t×m kiÕm
liªn tôc do quy m« sö dông nã ngµy cµng réng lín.
2.3 Qu¸ tr×nh sö dông chÊt liÖu vµ kü thuËt Ên lo¸t
Tõ vµi ngh×n n¨m tríc, con ngêi ®· sö dông c¸c h×nh kh¾c nÐt vÏ ®Ó ghi l¹i
lÞch sö vÒ c¸c Pharaong cña Ai cËp vµ T¨ng L÷ ë vïng Lìng Hµ cæ ®¹i cßn
cã c¸c con dÊu b»ng ®¸. ë La M· cæ ®¹i cßn cã c¸c con dÊu trßn kh¾c trªn
®¸ vµ c¸c h×nh vÏ trªn c¸c tµi liÖu lµm b»ng da cõu.
Vµo thÕ kû thø XIV ë ph¬ng §«ng ®· cã nh÷ng kü thuËt kh¾c vµ in trªn ®¸.
Còng vµo thÕ kû nµy ®· xuÊt hiÖn c¸c tranh in cì nhë vµ tranh kh¾c gç in
trªn giÊy. TiÕng Hy L¹p KXLO GRAPHER ( KXLO nghÜa lµ gç,
GRAPHER lµ viÕt vÏ) lo¹i nµy t¬ng tù nh tranh kh¾c gç hiÖn nay. ë NhËt
còng cã lo¹i s¸ch gÇn gièng nh thÕ nµy gäi lµ EKHOL trong thÕ kû thø XV
ë §øc cßn cã tranh kh¾c kim lo¹i, nã ®îc ra ®êi tõ c¸c xëng kim hoµn. Níc
§øc còng lµ níc cho ra ®êi mét häa sü ®å häa vÜ ®¹i nhÊt thÕ giíi ®ã lµ
Aubrech Duyre. ¤ng lµ mét trong nh÷ng häa sü bËc thÇy cã c«ng t¹o dùng
nÒn s¬n kh¾c.
Tõ ®ã ®Õn nay nghÖ thuËt Ên lo¸t ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ®¹t ®Õn
thµnh tùu rùc rì. Nh÷ng ngêi ®· cã c«ng ®a nghÖ thuËt nµy ®Õn ®Ønh cao ®ã
lµ: Aubrech Duyre (1471-1528) §øc, Ram Brangt¬ (1606-1669) Hµ Lan,
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
9
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
Prang xixco goya (1746-1828) T©y Ban Nha, Hokuxai (1760-1819) NhËt,
Xe rop (1863-1911) Nga, Pablo picaxo (1881-1973) T©y Ban Nha.
ë níc ta tiÒn th©n cña ®å häa lµ nh÷ng nÐt vÏ kh¾c trong hang §ång Néi,
huyÖn L¹c Thñy, tØnh Hßa B×nh (®îc xÕp vµo v¨n hãa cæ Hßa B×nh, B¾c S¬n
c¸ch ®©y hµng v¹n n¨m). §ã lµ bèn h×nh vÏ thó ®Çu ngêi ®îc vÏ theo thÕ
nh×n th¼ng, tuy cßn s¬ lîc nhng còng mang tÝnh c¸ch ®iÖu tîng trng. Ngoµi
ra, ngêi ta cßn t×m thÊy nh÷ng viªn ®¸ cuéi ë hµng Ki (huyÖn Vò Nhai, tØnh
Hßa B×nh) cã bÒ dÇy lÞch sö lªn ®Õn hµng v¹n n¨m chØ b»ng nh÷ng nÐt
chÊm nhá, ngêi xa ®· t¹o ra ®îc nh÷ng h×nh khèi ®êng nÐt cña h×nh vÏ.
Nh÷ng h×nh kh¾c trªn nh÷ng chiÕc dïi b»ng x¬ng còng cho ta thÊy ®îc sù
ra ®êi tõ rÊt sím cña ®å häa, ngêi ta t×m thÊy ®îc sù tinh tÕ cña ngêi xa
trong viÖc sö dông nÐt vÏ, nÐt kh¾c cña m×nh.
Mét lo¹i h×nh n÷a cho chóng ta thÊy ®îc sù tinh vi vña ngêi xa trong nghÖ
thuËt kh¾c, ®ã lµ c¸c häa tiÕt trªn bÒ mÆt trèng ®ång §«ng S¬n, trèng ®ång
Ngäc Lò. §ã lµ nh÷ng nÐt ®¬n tuyÕn dïng diÔn t¶ hoa v¨n, h×nh chim, h×nh
thuyÒn, h×nh ngêi hãa trang, mÆt trêi chiÕu tia s¸ng. §ã lµ nh÷ng nÐt m¶nh,
gÇy, tha, mÒm m¹i t¹o ra nh÷ng nhÞp ®iÖu mang tÝnh trang trÝ cao.
TiÕp theo lµ ®å häa thêi Lý. Thêi Lý cã h×nh tîng rång ®¹t ®Õn ®Ønh cao cña
nghÖ thuËt, ®ã lµ h×nh tîng rång thêi b×nh mang tÝnh trang trÝ cao. Vµo thêi
kú nµy ®· xuÊt hiÖn c¸c kü thuËt kh¾c vµ in tranh phËt, tiÒn giÊy. Trªn c¸c
b¶n in ®ã cã c¸c h×nh vÏ hoa v¨n trang trÝ. §iÒu ®ã ®· nãi nªn sù ph¸t triÓn
cña ®å häa qua tõng giai ®o¹n lÞch sö.
§å häa ViÖt Nam cø thÕ ph¸t triÓn cho ®Õn khi ra ®êi c¸c lo¹i tranh kh¾c
tån t¹i cho ®Õn tËn ngµy nay. Nã ®· ®i vµo ®êi sèng cña nh©n d©n yªu thÝch
gi÷ g×n. Ngµy nay qua viÖc nghiªn cøu néi dung vµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn,
c¸c nhµ nghiªn cøu ®· ph©n tranh kh¾c d©n gian thµnh hai lo¹i:
Tranh d©n gian §«ng Hå vµ tranh d©n gian Hµng Trèng.
Tranh §«ng hå lµ dßng tranh ®îc s¸ng t¸c qua viÖc kh¾c nÐt vµ in trªn giÊy
hay dïng nhÊt lµ giÊy xuyÕn ch×, sau ®ã dïng bót l«ng to vÏ lªn. §Ò tµi cña
tranh hµng trèng ®a sè m« t¶ miªu t¶ cuéc sèng cña ngêi d©n ®« thÞ, nghÖ
thuËt cña ®å häa ViÖt Nam cã thÓ thÊy ®îc lµ ®· cã mét bÒ dµy lÞch sö vµ cø
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
10
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
thÕ ph¸t triÓn cho tíi ngµy nay ®îc cñng cè h¬n bëi sù tiÕp thu tinh hoa cña
®å häa thÕ giíi, tranh ®å häa ViÖt Nam ngay c¶ ®îc cñng cè nhiÒu h¬n
nghÖ thuËt vµ kü thuËt míi. C¸c thÓ lo¹i tranh kh¾c ®· ph¸t triÓn h¬n tríc
rÊt nhiªu.
2.3 Xu híng ph¸t triÓn cña ®å häa viÖt nam
LÞch sö ®· x¸c nhËn, nghÖ thuËt lu«n gi÷ vai trß lín lao trong ®êi sèng x·
héi. C¸c giai cÊp cÇm quyÒn rÊt chó träng nghÖ thuËt, cè l«i kÐo c¸c nghÖ
sü ®øng vÒ phÝa m×nh, cè lîi dông søc m¹nh cña nghÖ thu©t, søc m¹nh cña
c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt ®Ó cñng cè ®Þa vÞ thèng trÞ cña m×nh. Vµ thêi gian
qua ®i, sù ph¸t triÓn cña nghÖ thuËt ngµy cµng m¹nh mÏ, c¸c t¸c phÈm nghÖ
thuËt mµ con ngêi lÜnh héi ®· cã ¶nh hëng ®Õn thÕ giíi tinh thÇn cña hä,
®Õn mäi khÝa c¹nh ý thøc x· héi, vµ nghÖ thuËt cã t¸c ®éng ®Õn sù ®¸nh dÊu
mét bíc tiÕn míi trong t¬ng lai.
NhiÒu t¸c phÈm nghÖ thuËt lµ nguån th«ng tin kh«ng thÓ thay thÕ ®îc
nh÷ng qu¸ tr×nh x· héi phøc t¹p cña bao nhiªu thêi kú trong lÞch sö nh©n
lo¹i. Trong t¸c phÈm nghÖ thuËt ch©n chÝnh, c¸c hiÖn tîng cña thùc t¹i hiÖn
diÖn qua toµn bé sù mu«n h×nh nhiÒu vÎ cña nã.
Ng«n ng÷ ®Æc trng cña ®å häa lµ ®êng nÐt, m¶ng khèi ®Ó con ngêi nh÷ng
h×nh tîng trong tranh, v× vËy mµ ®å häa ®¬ng ®¹i cÇn cã sù kÕ thõa vµ ph¸t
triÓn dùa trªn c¬ së cña d©n gian kh«ng mèi c¸ch biÖt cña truyÒn thèng.
Ngµy nay sù bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin th× ®å häa còng t¹o ra bíc
nhÈy vät trong lÜnh vùc ®å häa øng dông, víi sù ra ®êi cña nh÷ng s¶n phÈm
cã tÝnh thÈm mü cao s¶n xuÊt hµng lo¹t cã gi¸ thµnh rÎ. ChÝnh ®iÒu nµy ®·
lµm cho ®å häa ngµy cµng ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh trong
®êi sèng, vÞ trÝ trong kinh tÕ thÞ trêng. §å häa øng dông ®· phÇn nµo gióp
cho con ngêi thÊy ®îc nh÷ng gi¸ trÞ cña c¸i ®Ñp trong cuéc sèng ®Ó gióp
con ngêi tiÕp cËn víi c¸i ®Ñp mét c¸ch réng r·i. §å häa ®· t¹o ra hµng lo¹t
c¸c t¸c phÈm võa cã gi¸ trÞ sö dông võa cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt. Nh mét sè t¸c
phÈm dïng lµm tem, lÞch treo têng, bao b× c«ng nghiÖp. HiÖn nay sù ph©n
®Þnh gi÷a ®å häa øng dông vµ ®å häa nghÖ thuËt chØ lµ t¬ng ®èi, bëi chóng
cã sù ®an xen x©m nhËp lÉn nhau, thËm chÝ cã tranh héi häa h¬i nghiªng vÒ
®å häa. §iÒu nµy cµng lµm cho ®å häa thªm phÇn phong phó. Víi c¸c h×nh
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
11
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
thøc trang trÝ mang tÝnh qu¶ng c¸o v¨n hãa ®· trùc tiÕp lµm ®Ñp cho cuéc
sèng vµ n©ng cao thÈm mü cho con ngêi.
NÒn mü thuËt c«ng nghiÖp cña ta ph¸t triÓn trªn tinh thÇn ph¸t triÓn cña nÒn
mü thuËt c«ng nghiÖp níc ngoµi, nhng nã cã môc ®Ých râ rÖt lµ nh»m n©ng
cao tinh thÇn v¨n hãa cña con ngêi, t¹o sù tiÖn nghi tho¶i m¸i cho con ngêi
trong m«i trêng lµm viÖc sinh ho¹t cña ta. Thùc tÕ ®· chøng minh mü thuËt
c«ng nghiÖp cña ta kh«ng ph¶i tháa m·n lo¹i thÞ hiÕu nµo, mÆt kh¸c nh÷ng
thÞ hiÕu tr¸i víi thuÇn phong mü tôc, víi ®êng lèi gi¸o dôc tinh thÇn tËp thÓ,
cÇu thÞ lËp dÞ ®Òu bÞ ®µo th¶i.
§å häa ph¶i cã híng ®i ®óng ®¾n cã sù chän läc trong sù tiÕp thu v¨n hãa
ph¬ng T©y. Nh vËy t×m hiÓu nh÷ng ®êng nÐt míi mÎ trong nghÖ thuËt ®å
häa hiÖn ®¹i ta cÇn híng vÒ c¸c hÖ ký hiÖu vµ c¸ch biÓu c¶m, kh«ng sa vµo
khÝa c¹nh chÊt liÖu hay kü thuËt cho dï kü thuËt hay chÊt liÖu cã ch¾p c¸nh
cho s¸ng t¹o…
Trong mét x· héi ph¸t triÓn, khi mµ kho¶ng c¸ch kinh tÕ ngµy cµng cã xu híng thu hÑp vµ sù giao lu g÷a c¸c nÒn kinh tÕ v¨n hãa trë thµnh ®iÒu kh«ng
tr¸nh khái ®· ®Æt ra cho c¸ch nhµ lµm v¨n hãa nghÖ thuËt ë mçi n¬i mét
nhiÖm vô rÊt khã kh¨n vµ kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ tiÕp tôc gi÷ g×n
vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc kh¸c hay cßn gäi lµ “hßa nhËp chø kh«ng hßa
tan”. §iÒu nµy ®· t¹o ra cho c¸ch nghÖ sÜ, vµ c¸c nhµ thiÕt kÕ ViÖt Nam mét
th¸ch thøc kh«ng nhá, lµm thÕ nµo ®Ó tiÕp tôc ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc ®·
cã tõ l©u ®êi nhng ®ång thêi tiÕp thu, ¶nh hëng mét c¸ch cã lùa chän cho
c¸c nÒn nghÖ thuËt cña c¶ níc kh¸c. Mçi nhµ häa sü hay c¸c nhµ thiÕt kÕ
ph¶i hiÓu râ mét ®iÒu lµ: ChÝnh hä chø kh«ng ai kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm t«n
vinh vÎ ®Ñp cña quª h¬ng tæ quèc, ®Ó cho b¹n bÌ trªn toµn thÕ giíi biÕt ®Õn
mét ®Êt níc ViÖt Nam cã nÒn v¨n hãa l©u ®êi, mét ®Êt níc ViÖt Nam tuy
cßn nghÌo khã nhng giÇu vÒ b¶n s¾c ®· ®îc h×nh thµnh qua mÊy ngh×n n¨m
lÞch sö. Nhu cÇu nhËn thøc kh«ng chØ lµ lý tÝnh mµ c¶ c¶m tÝnh, tháa m·n
nhu cÇu ®êi sèng t×nh c¶m. Cã thÓ xÐt chÝnh nghÖ thuËt nh mét hÖ thèng
gåm hai yÕu tè: c¸c nghÖ sÜ vµ c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt. C¶ hai yÕu tè nµy
g¾n bã mËt thiÕt víi nhau, nhng khi t¸c ®éng ®Õn x· héi chóng cã sù ®éc
lËp t¬ng ®èi. Nh vËy, x· héi t¸c ®éng ®Õn nghÖ thuËt (th«ng qua ¶nh hëng
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
12
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
®Õn nghÖ sÜ), cßn nghÖ thuËt ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn cña x· héi qua viÖc
c«ng chóng lÜnh héi c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt.
Nh ta ®· biÕt kh¸i niÖm vÒ ®å häa lµ mét kh¸i niÖm thuÇn tóy cña ph¬ng
T©y, vèn ph¸t triÓn tõ xa xa trªn t×nh th©n duy lý, c¸i g× còng luËn gi¶i vµ
duy danh ®Þnh nghÜa, vµ tõ ®ã ph©n chia kh¾t khe tíi møc r¹ch rßi, t¸ch rêi
®å häa ra khái héi häa. ThËm chÝ cã mét thêi gian dµi ®· cã sù phËn biÖt
héi häa víi ®å häa kh«ng dùa vµo s¾c th¸i, bót ph¸p mµ chØ dùa vµo chÊt
liÖu sö dông: Mét t¸c gi¶ mét phong c¸ch, mµ c¸ch vÏ b»ng mµu dÇu th× coi
lµ héi häa cßn b»ng mµu níc vµ bét th× coi lµ ®å häa.
Ng«n ng÷ ®å häa chñ yÕu lµ ®êng nÐt khóc triÕt, t¸ch b¹ch nh nÐt viÕt. TÊt
nhiªn nghÖ thuËt ®å häa kh«ng bá qua mµu vµ s¾c, song kÓ c¶ khi sö dông
th× søc sèng vµ h¬i thë cña ®å häa vÉn lµ ®êng nÐt thanh m¶nh, bÐo ®Ëm,
tha tho¸ng hay rèi r¾m cã thÓ kÕt hîp nh÷ng m¶ng réng bá tr¾ng hay phñ
s¾c ®é hoÆc ®Ó ®en. ë ph¬ng T©y th× kh¸c, nÕu nh ph¬ng T©y lÊy chuÈn
thøc lµm chÝnh th× ph¬ng §«ng l¹i cèt ë c¸i thÇn mµ kh«ng mÊy bËn t©m tíi
ranh giíi héi häa hay ®å häa, hay ranh giíi gi÷a ®êng nÐt vµ mµu s¾c. Qua
thêi gian dµi th× cã sù giao thoa v¨n hãa gi÷a ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y,
chÝnh nhê nã mµ sù ¶nh hëng qua l¹i gi÷a chuÈn thøc cña ph¬ng T©y víi
c¸c thÇn tµi cèt tö cña ph¬ng §«ng.
Ch¬ng 3
Nghiªn cøu theo ®Ò tµi
3.1 §å häa øng dông:
Ngµnh ®å häa øng dông cã sù ®ãng gãp to lín ®èi víi x· héi. Nã ®an xen
vµo tõng ngâ ng¸ch cuéc sèng gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n nh÷ng s¶n phÈm
vèn ®· ®îc nhµ s¶n xuÊt ®Çu t kh«ng tiÕc ®Ó ®em l¹i sù tiÖn dông cho x·
héi. Bªn c¹nh sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc kü thuËt ®Æc biÖt víi
sù ph¸t trÓn cña m¸y tÝnh, m¸y in…vµ mét sè c«ng cô chuyªn nghiÖp kh¸c.
Ngµnh thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt bao b× lµ mét trong nh÷ng ngµnh quan träng
kh«ng thÓ thiÕu cho cuéc sèng hiÖn nay. Thö tîng tîng xem nÕu nh kh«ng
cã nh÷ng bµn tay khèi ãc cña nh÷ng häa sÜ, thiÕt kÕ, nh÷ng ngêi thùc hiÖn
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
13
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
s¶n xuÊt ra bao b×, ®å hép th× nh÷ng s¶n phÈm n»m trªn gi¸ cña siªu thÞ, cöa
hµng kia sÏ ra sao?
Nh÷ng thµnh c«ng cña ngµnh th¬ng m¹i ®Òu cã sù ®ãng gãp to lín cña
ngµnh c«ng nghÖ thiÕt kÕ vµ s¶n xu¸t bao b×. Mçi s¶n phÈm bao b× ®îc thiÕt
kÕ ra mang ®Çy ®ñ nh÷ng ý nghÜa mµ s¶n phÈm bªn trong nã cÇn nãi râ.
T¹o nªn ®îc søc thuyÕt phôc víi ngêi mua. Kh«ng sai nÕu nãi r»ng b¶n
th©n nh÷ng s¶n phÈm bao b× lµ nh÷ng “ngêi b¸n hµng thÇm lÆng”. Nã cã thÓ
tù b¸n hµng tù gi¶i thÝch nh÷ng th¾c m¾c mang l¹i ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin
mµ nhµ s¶n xuÊt muèn truyÒn t¶i trùc tiÕp tíi kh¸ch hµng th«ng qua tõng
s¶n phÈm cña m×nh.
ThiÕt kÕ bao b×
§Þnh nghÜa bao b×: “ Bao b× cã nghÜa lµ mét ho¹t ®éng chuÈn bÞ cho viÖc
vËn chuyÓn hµng hãa hoÆc b¸n hµng hãa. Bao b× lµ tæng hîp cña nghÖ thuËt,
khoa häc vµ kü thuËt ®îc sö dông chuÈn bÞ cho trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn
vµ b¸n hµng hãa cïng c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt vµ quy ph¹m cã liªn quan
®Õn sù chuÈn bÞ trªn”.
Theo tiªu chuÈn cña c«ng nghiÖp Quèc gia NhËt B¶n (JiS Z0101, 1951) cã
®Þnh nghÜa: “Bao b× nh lµ mét ph¹m trï kü thuËt cña viÖc sö dông nguyªn
liÖu bao b× mét c¸ch phï hîp ®i víi hµng hãa ®Ó b¶o vÖ gÝa trÞ cña hµng
hãa. Trong ®ã, bao gåm t×nh tr¹ng hµng hãa mµ ®i víi nã c¸c ®iÒu kiÖn kü
thuËt ph¶i phï hîp víi nã vµ chia thµnh 3 lo¹i: Bao b× riªng lÎ, bao b× bªn
trong vµ bao b× bªn ngoµi”.
Bao b× còng cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa lµ ph¬ng tiÖn cung cÊp sù b¶o vÖ cho s¶n
phÈm nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o lu th«ng, ph©n phèi, an toµn tõ n¬i s¶n xuÊt
®Õn n¬i b¸n hµng hoÆc sö dông. §©y lµ mét ®inh nghÜa chung vµ ®îc ¸p
dông ®èi víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm, tuy nhiªn kh«ng cã mét ®Þnh nghÜa ®¬n
gi¶n nµo ®îc hoµn thiÖn. Mét th«ng ®iÖp hoµn chØnh cã thÓ nªu ®Çy ®ñ chøc
n¨ng cña bao b× cho tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh sau:
Bao b× lµ ph¬ng tiÖn ®Ó: B¶o qu¶n, chøa ®ùng, tr×nh bµy, th«ng tin ®èi víi
toµn bé vßng ®êi cña mét s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh: B¶o qu¶n, vËn chuyÓn,
trng bµy vµ sö dông.
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
14
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
KÕt qu¶ ®¹t ®îc: VÒ mÆt kü thuËt
Sù c©n nh¾c ®èi víi: M«i trêng
ViÖc ®ßi hái c¸c s¶n phÈm khi s¶n xuÊt ra ph¶i cã nh÷ng bao b× ®Ñp hÊp dÉn
thu hót kh¸ch hµng cµng trë nªn bøc xóc tíi møc ®é chãng mÆt. Bao b× lóc
nµy nh mét mãn thêi trang cho hµng hãa vµ ®îc ®Ò cËp tíi nh mét chiÕn lîc
kinh doanh. Bëi ®Ó ®îc mét bao b× héi tô ®µy ®ñ c¶ ba yÕu tè c¬ b¶n trong
thiÕt kÕ ®¹t ®îc sù tæng hîp cña nghÖ thuËt, khoa häc vµ kü thuËt th× nhµ
thiÕt kÕ cÇn ph¶i lµm g×?
Vai trß cña bao b× trong x· héi vµ thÞ trêng th¬ng m¹i
Trong ®êi sèng chóng ta kh«ng thÓ thiÕu ®îc bµn tay cña c¸c nhµ thiÕt kÕ.
KÕt qu¶ cña nhµ thiÕt kÕ ®å häa lu«n cã ë xung quanh chóng ta, tÊt c¶ ®Òu
®îc s¶n xuÊt bëi c¸c nhµ thiÕt kÕ. Trong lÜnh vùc h¹n hÑp chóng ta sÏ ®Ò cËp
tíi vÊn ®Ò mµ ta tiÕp xóc nhiÒu nhÊt vµ thêng xuyªn nhÊt mçi khi ta b¾t ®Çu
mét ngµy trong ®êi sèng cña chóng ta. §óng nh vËy b¹n kh«ng thÓ chØ cÇm
tay kh«ng mét c©n ®êng ®Ó mang nã vÒ nhµ, thËm chÝ nh÷ng s¶n phÈm quý
gi¸ nhÊt còng sÏ cha hoµn thµnh trõ khi nã ®îc gãi mét c¸ch ®Ô th¬ng. NÕu
kh«ng cã c¸i g× b¶o vÖ th× mét bé ®å sø hay mét mãn quµ kû niÖm b»ng
thñy tinh sÏ kh«ng cã thÓ tõ tay nhµ s¶n xuÊt ®Õn víi ngêi yªu cña b¹n mµ
kh«ng bÞ vì.
Bao b× lµ sù ph¸t triÓn do nhu cÇu kinh tÕ x· héi. Sù t¨ng trëng cña bao b×
®· ¶nh hëng lín ®Õn ngµnh thiÕt kÕ. C¸c lo¹i bao b× hÕt søc ®¬n gi¶n tõ lóc
®Çu vÒ h×nh d¸ng, mµu s¾c chØ cã tõ mét ®Õn hai mµu råi dÇn tiÕn tíi c¸c
d¸ng bao b× thay ®æi ®Ñp h¬n. Phï hîp h¬n, tinh tÕ h¬n, hîp thêi trang h¬n,
mÇu s¾c th× yªu cÇu nhiÒu h¬n hoÆc cã mµu s¾c ®Æc biÖt h¬n, yªu cÇu kü
thuËt s¶n xuÊt bao b× phøc t¹p h¬n. Ngoµi ra, kÌm theo bao b× cßn bao nhiªu
vÊn ®Ò kh¸c cÇn cã thªm nh tê r¬i c¸c tê cã nh·n treo, môc ®Ých nh»m thu
hót kh¸ch hµng nhiÒu nhÊt, bëi vËy ngoµi phÇn quan träng mµ c¸c nhµ thiÕt
kÕ cÇn hÕt søc quan t©m khi tiÕn hµnh thiÕt kÕ ®ã lµ chøc n¨ng tiÕp thÞ cña
bao b×.
C¸c nghiªn cøu cho thÊy r»ng 85% kh¸ch hµng mua s¶n phÈm lµ do nh÷ng
®éng lùc thóc ®Èy nhÊt thêi. ChÝnh v× thÕ mµ vÊn ®Ò thiÕt kÕ bao b× cµng ®-
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
15
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
îc c¸c nhµ s¶n xuÊt ngµy cµng coi träng h¬n. Bao b× ph¶i truyÒn t¶i ®îc
môc ®Ých c«ng t¸c truyÒn th«ng cña th¬ng hiÖu mét c¸ch nhanh chãng vµ
hiÖu qu¶ nhÊt. C©u hái ®Æt ra lµ: Lµm thÕ nµo mµ c¸c c«ng ty thiÕt kÕ bao b×
s¶n phÈm n¾m b¾t ®îc nh÷ng ®iÓm cèt lâi cña th¬ng hiÖu vµ lµm thÕ nµo
mµ hä lÊy ®îc vÞ trÝ ®Æt s¶n phÈm tèt nhÊt trong c¸c siªu thÞ. Lµm thÕ nµo ®Ó
t¨ng ®îc thÞ phÇn vµ giµnh ®îc sù chó ý cña ngêi tiªu dïng?
NhËn diÖn th¬ng hiÖu vµ bao b× s¶n phÈm lµ hai nh©n tè ®ang trë nªn ngµy
cµng quan träng trong c¸c chiÕn lîc x©y dùng th¬ng hiÖu. Trong khi c¸c nç
lùc vÒ marketing vµ qu¶ng c¸o ®ãng vai trß t×m kiÕm “nhu cÇu” vµ “mong
muèn” cña ngêi tiªu dïng th× chØ cã bao b× s¶n phÈm lµ thø duy nhÊt h÷u
h×nh - mang s¶n phÈm vµ th¬ng hiÖu tíi ngêi tiªu dïng mét c¸ch râ rµng
nhÊt. Bao b× ph¶i ®¸p øng ®îc ý thÝch cña ngêi tiªu dïng ë mäi n¬i vµ ph¶i
truyÒn t¶i ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c th«ng ®iÖp th¬ng hiÖu nh»m khuyÕn
khÝch quyÕt ®Þnh mua hµng. TÊt c¶ c¸c nç lùc vÒ hîp t¸c marketing, qu¶ng
c¸o vµ khuyÕn thÞ ®Òu trë thµnh v« nghÜa nÕu ngêi tiªu dïng ®øng tríc gi¸
®Ó s¶n phÈm vµ tõ tõ bíc qua. NÕu ®iÒu ®ã x¶y ra th× tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ
khæng lå chi cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm cïng víi c¸c
ch¬ng tr×nh marketing vµ ®Þnh vÞ s¶n phÈm ®Òu trë thµnh v« Ých.
Do bao b× chÝnh lµ ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng th¬ng hiÖu mét c¸ch h÷u hiÖu
vµ bÒn bØ nhÊt nªn mét ®iÒu rÊt quan träng lµ nã ph¶i truyÒn t¶i ®îc nh÷ng
tr¶i nghiÖm vÒ th¬ng hiÖu (brand experience) th«ng qua tæng thÕ kÕt cÊu vµ
thiÕt kÕ. Bao b× ph¶i lµ mét phÇn cã t¸c dông hç trî cho viÖc thÓ hiÖn tæng
thÓ c¸c ®Æc tÝnh cña th¬ng hiÖu. §«i lóc, môc tiªu lµ t¹o ra mét logo vµ hÖ
thèng thiÕt kÕ bao b× cho dßng s¶n phÈm më réng b»ng c¸ch dùa vµo t¸c
dông cña c¸c tµi s¶n th¬ng hiÖu hiÖn cã kÌm theo viÖc t¹o ra mét h×nh ¶nh
®Æc trng cho mét ph©n khóc mÆt hµng míi.
Cã thÓ thÊy r»ng, viÖc ®Çu t vµo c¸c thiÕt kÕ bao b× mang l¹i kÕt qu¶ tèt h¬n
viÖc qu¶ng c¸o rÊt nhiÒu. §iÒu nµy ®· ®îc chøng minh bëi c¸c nghiªn cøu
tõ c¸c c«ng ty t vÊn th¬ng hiÖu, thèng kª tõ c¸c tËp ®oµn vµ c¸c nghiªn cøu
®éc lËp. C¸c chuyªn gia kh¼ng ®Þnh r»ng thiÕt kÕ bao b×, mét phÇn cña hÖ
thèng nhËn diÖn th¬ng hiÖu, cã thÓ cã hiÖu qu¶ h¬n h¼n 3 chiÕn dÞch qu¶ng
c¸o vµ 8 kú khuyÕn m·i mang l¹i.
Bao b× híng ph¸t triÓn trong thÕ giíi hiÖn ®¹i
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
16
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
Trong t¬ng l¹i bao b× sÏ trë nªn quÇn chóng h¬n víi kh¸ch hµng vÉn cã thÓ
theo c¸ch truyÒn thèng ®i th¼ng tíi vµ tiÕp xóc víi Ên phÈm ngay trªn gi¸
cña nh÷ng cöa hµng vµ còng cã thÓ n¾m sê hay gi÷ chóng tríc khi quyÕt
®Þnh mua nhng trong t¬ng lai ch¾c ch¾n sÏ cã rÊt nhiÒu ngêi chän mua s¶n
phÈm th«ng qua nh÷ng h×nh ¶nh trªn m¸y tÝnh cña hä, nh vËy chóng ta ph¶i
ph¸t triÓn bao b× víi c¸i vÎ bÒ ngoµi trªn phim ¶nh cña chóng mang tÝnh
thuyÕt phôc nhiÒu h¬n. Mét chuyªn gia vÒ nghiªn cøu thÞ trêng Piter Set
cho thÊy r»ng: Sù tiªu dïng th«ng qua m¹ng ®iÖn tö lµ mét má vµng ®èi víi
c¸c nhµ thiÕt kÕ.
thùc tÕ lµ rÊt nhiÒu s¶n phÈm kh«ng thÓ lµm g× nÕu kh«ng cã bao b×, mét
phÇn n÷a lµ cÇn ph¶i ®îc ®ãng gãi ®Ó ®¶m b¶o cho vÊn ®Ò vÖ sinh, bao b×
®ång thêi còng ®ãng mét vai trß lµ mét c«ng cô ®Ó gióp cho ngêi mua cã
thÓ nhËn ra s¶n phÈm dÔ dµng. Khi ®a ra nh÷ng triÓn väng nh vËy th× cßn
ph¶i e ng¹i ®èi víi viÖc mua b¸n trªn thÞ trêng lµ dùa trªn nh÷ng g× chóng ta
®· biÕt tõ håi qu¸ khø, do vËy nÕu chóng ta bÞ bÊt ngê hoÆc bÞ xèc bëi mét
®iÒu g× ®ã ®îc mang ®Õn bëi kh¶ n¨ng cña c«ng nghÖ míi ë trªn thùc tÕ vµ
®©y còng sÏ chÝnh lµ trêng hîp cña sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong ngµnh
c«ng nghiÖp bao b×.
-
Ðp b»ng phim vµ ph«i
GiÊy bµi cøng
Tói giÊy nhiÒu líp
GiÊy gãi, tói vµ tói ®ùng hµng
èng
S¾t: Ph«i vµ nh·n tr¸ng nh«m – Hép vµ lon, thïng phi
Thñy tinh: Chai, Lä
Nhùa: (gåm c¶ mµng cenllul« vµ cao su): tói, tói nhá, hép vµ thïng phi, n¾p
gç (gåm c¶ gç d¸n): Tói, bao
C¸c vËt liÖu phèi hîp kh¸c.
Tin häc vµ vÊn ®Ò kinh tÕ trong thiÕt kÕ s¶n xuÊt bao b×
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
17
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
ViÖc ®a hÖ thèng m¸y tÝnh vµo hç trî thiÕt kÕ cho ngµnh c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt bao b× nghiªn cøu ®Õn sù thay ®æi nhanh chãng viÖc s¸ng chÕ mÉu m·
vµ c¸c b¶n vÏ, gióp cho viÖc gi¶m thiÓu chi phÝ vÒ thêi gian. C«ng viÖc thiÕt
kÕ bao b× thuéc vÒ thÕ giíi nµy, tõng phÇn nhá thËt nh chÝnh s¶n phÈm nã
chøa ®ùng bªn trong. Vµ tÊt nhiªn viÖc thiÕt kÕ bao b× trong thÕ gi¬Ý hiÖn
®¹i ®· b¾t ®Çu ®ãng vai trß nh mét thùc tÕ ¶o. PhÇn mÒm kh«ng gian ba
chiÒu mang ®Õn vÎ sinh ®éng cho d¸ng vÎ bªn ngoµi cña tõng lo¹i bao b×
vµo cuéc sèng l©u dµi tríc khi mét phÇn cña tÊm b×a bÞ c¾t rêi ra, mét tÊm
kim lo¹i ®îc tiÕn hµnh c¾t ghÐp hay mét bé khu«n cho chai lä ®îc tiÕn tr×nh
ph¸t triÓn. Nh÷ng nhµ thiÕt kÕ bao b× sö dông c«ng nghÖ “tr¹ng th¸i cña
nghÖ thuËt” cã thÓ mêi chµo quý kh¸ch cña hä mét cuéc t¶n bé v« h×nh qua
nh÷ng hép b×a cøng hoÆc nh÷ng h×nh mÉu chai lä… còng gièng nh xe h¬i
bao b× hiÖn nay ®îc thiÕt kÕ b»ng ®iÖn tö vµ h×nh ¶nh kh«ng gian ba chiÒu,
trùc tiÕp tõ nh÷ng giai ®o¹n dÔ nhÊt. Nhu cÇu vÒ nh÷ng b¶n vÏ thiÕt kÕ theo
lèi cò buån tÎ giê ®©y ®· ®îc thay thÕ bëi nh÷ng thao t¸c tao nh·, tiÕt kÖm
vµ ¶o. Ngêi xem cã thÓ quay mÉu thiÕt kÕ víi bÊt cø sù chØ dÉn nµo trªn
mµn h×nh xuyªn qua nã vµ xem xÐt mäi chi tiÕt. Nh÷ng tû lÖ vµ mÆt c¾t cña
bao b× co thÓ ®îc tr×nh bµy râ rµng m¹ch l¹c mµ kh«ng ®ßi hái nh÷ng nhµ
tr¸ng phim hoÆc s¶n xuÊt thö ph¶i x©y dùng m« h×nh míi t¹i mçi giai ®o¹n
cña qu¸ tr×nh thiÕt kÕ.
Chän cÊu tróc mµu s¾c bao b× cho mét s¶n phÈm
ViÖc ®Çu t mét thiÕt kÕ tèt sÏ mang l¹i kÕt qu¶ cho kh¸ch hµng cña b¹n,
thiÕt kÕ mang mét h×nh d¸ng míi vµ hîp ý cña bao b× khi ra thÞ trêng tÊt
nhiªn sÏ mang l¹i gÝa trÞ cho chÝnh thiÕt kÕ ®ã vµ thËm chÝ nhµ thiÕt kÕ ph¶i
trùc tiÕp ®Çu t cho mét cÊu tróc kh¸c chÊt lîng cao h¬n vµ cã nhiÒu hoµi
b·o h¬n, nh÷ng ®iÒu ®ã ch¾c ch¾n lµ sÏ cã gi¸ trÞ víi c¸c kiÓu d¸ng bao b×
lu«n ®îc thay ®æi vµ chóng khÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc b¸n hµng th× kh«ng
ph¶i lµ ®iÒu kh«ng b×nh thêng.
BiÓu tîng c«ng ty vµ tªn th¬ng m¹i trªn bao b×:
ThiÕt kÕ biÓu tîng c«ng ty, tªn th¬ng m¹i trªn bao b× lµ mét yÕu tè quan
träng trong qu¸ tr×nh cña sù ®ång nhÊt hãa c¸c yÕu tè tæng hîp cã tÝnh triÕt
lý vµ ®îc chän läc trong mét h×nh ¶nh cã thÓ lµ h×nh nÐt cã thÓ lµ m¶ng
mµu nh×n thÊy ®îc, thêng th× trªn mçi s¶n phÈm bao b× ®Òu ®îc nhÊn m¹nh
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
18
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
bëi biÓu tîng cña c«ng ty xuÊt hiÖn trªn bao b× thêng trªn danh nghÜa cña
mét c«ng ty vµ mang tªn chÝnh c«ng ty ®ã. Tªn th¬ng m¹i xuÊt hiÖn trªn
bao b× thêng lµ mét ®iÓm nhÊn cho tõng s¶n phÈm vµ ®¹t ®îc ®iÒu nµy, mét
biÓu tîng c«ng ty hay tªn th¬ng m¹i cã trªn bao b× nÕu thµnh c«ng th× ph¶i.
- Ph©n biÖt ®îc vµ ph¶i rÊt ®Æc trng, cã nh vËy b¶n chÊt vµ c¶m gi¸c tù
nhiªn cña s¶n phÈm cã thÓ ®îc nhËn ra ngay vµ t¹o ra mét Ên tîng.
- ThiÕt kÕ ph¶i ®éc ®¸o ®iÒu nµy ®¹t ®îc khi mÉu thiÕt kÕ sö dông nh÷ng
c¶m høng tõ sù vËt xung quanh.
- MÒm máng vµ dÔ thÝch nghi cho nh÷ng ph¬ng tiÖn truyÒn t¶i kh¸c nhau
nhng kh«ng ®æi.
- Mét sù s¸ng t¹o mang tÝnh thêi ®¹i nh vËy nã sÏ lµ mét c¸i g× kh¸ h¬n chø
kh«ng cßn ®¬n thuÇn vµ chøa ®ùng c¸c yÕu tè kÐo dµi.
Kh«ng cã nh÷ng quy t¾c chuÈn ®Ó theo trong cuéc viÖc thiÕt kÕ. BiÓu tîng
cña c«ng ty hay tªn th¬ng m¹i. Nã lµ mét sù ®Çu t l©u dµi, thö nghiÖm vµ
ph©n tÝch qua c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, so s¸nh c¸c s¶n phÈm, thu thËp vµ
ph©n tÝch nh÷ng g× mµ chóng ta thÊy nghe ngãng vµ n¾m b¾t. Mét biÓu tîng
c«ng ty hay tªn th¬ng m¹i lµ s¶n phÈm cña mét qu¸ tr×nh chng cÊt ch¾t läc
v« sè c¸c phÇn tr¸i ngîc vµo mét chñ thÓ g¾n bã chÆt chÏ râ rµng. Vµ mét
khi ®· hoµn thµnh th× sù c©n b»ng l¹i lµ ch×a khãa ®Ó mét biÓu tîng c«ng ty
hay tªn th¬ng m¹i ®îc táa s¸ng.
ThiÕt kÕ tói x¸ch: Ph¬ng tiÖn trung chuyÓn hµng hãa
NÕu b¹n nghÜ r»ng nhng chiÕc tói x¸ch tay chØ lµ mét phîng tiÖn h÷u Ých ®Ó
cã thÓ mang l¹i dÔ dµng cho s¶n phÈm hµng hãa ®îc mua s¾m tõ cöa hµng
vÒ nhµ vµ ngîc l¹i th× h·y suy nghÜa l¹i tÝnh thùc tiÔn chØ lµ mét phÇn trong
vÊn ®Ò nµy bëi v× víi nhËn thøc ngµy cµng t¨ng ngêi ta ®Çu t nhiÒu trÝ tuÖ
h¬n ®Ó nghiªn cøu c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o dÉn ®Õn sù bïng næ vÒ thiÕt kÕ
chÊt lîng cao. Víi nh÷ng kiÓu d¸ng cïng nh÷ng ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o miÔn
phÝ vµ sÏ ®em ®Õn nhiÒu thó vÞ, ë ®©y cã thÓ lµ mét phô tranh sang träng
hoÆc mét biÓu tîng cao quý mµ b¹n cã thÓ muèn cã bªn m×nh trong suèt
mét thêi gian dµi. Thùc tÕ chØ cã mét chiÕc tói ch¾c ch¾n míi cã thÓ lµ mét
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
19
Phạm Thị Phương Hồng – K5 Đồ Họa
Khóa luận tốt nghiệp
®iÓm qu¶ng c¸o l©u dµi. Ngay b©y giê chóng ta vÉn ph¶i cè g¾ng t×m ra mét
kiÓu mÉu vµ khi c¸i kiÓu mÉu cÇn ph¶i ®a ra th× sÏ tr«ng nh thÕ nµo vµ
nh÷ng c¸i kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®· vµ ®ang g©y nªn
nh÷ng thay ®æi s©u s¾c vµ thªm vµo ®ã lµ ph¹m vi ®èi víi nh÷ng nhµ kinh
doanh vµ giao dÞch hµng ngµy cña m×nh.
ThuyÕt tr×nh ®å ¸n: C©y NÕn (hay ®Ìn cÇy) ®· ®em l¹i ¸nh s¸ng cho loµi
ngêi trong suèt hµng thÕ kû nay. Tuy nhiªn, Ýt ai biÕt râ vÒ nguån gèc cña
c©y nÕn. MÆc dï lÞch sö ghi nhËn lµ c©y nÕn ®Çu tiªn lµ do nh÷ng ngêi Ai
CËp cæ ®¹i sö dông c©y nÕn lâi bÊc, hay ®uèc. Chóng ®îc lµm b»ng nh÷ng
ruét c©y ng©m ít trong mì ®éng vËt ®îc nÊu ch¶y. Lo¹i nÕn ngêi Ai cËp cæ
xa dïng kh«ng cã tim nÕn nh c©y nÕn ngµy nay. Ngêi La M· ®· thªm vµo
tim nÕn, chóng ®îc dïng ®Ó ®i vµo ®ªm tèi, th¾p s¸ng nhµ cöa vµ nh÷ng n¬i
thê phông.
Gièng nh ngêi Ai CËp cæ ®¹i, ngêi La M· còng sö dông mì ®éng vËt cña
loµi cã sõng vµ mì cõu, nh thµnh phÇn chÝnh yÕu cña c©y nÕn. Vµo thêi
Trung cæ, s¸p ong (beewax) ®îc sö dông tõ chÊt liÖu mËt ong ®îc lÊy tõ tæ
ong. Lo¹i nÕn mËt ong nµy ®îc ghi nhËn lµ mét c¶i tiÕn so víi lo¹i nÕn cæ
xa v× chóng kh«ng t¹o ra khãi, hay nh÷ng mïi ®éc h¹i khi ®îc ®èt ch¸y.
Thay vµo ®ã, lo¹i nÕn s¸p ong nµy ch¸y s¹ch vµ kh«ng ®éc h¹i. Tuy nhiªn,
chóng qu¸ ®¾t, chØ dµnh cho nh÷ng ngêi giµu cã. Nh÷ng ngêi phô n÷ thuéc
®Þa ë Ch©u Mü ®Çu tiªn ®· gãp phÇn vµo viÖc chÕ t¹o nÕn khi hä ph¸t hiÖn
ra c¸ch ®un s«i nh÷ng qu¶ méng cña nh÷ng bôi c©y thanh mai (bayberry
bushes) ®Ó t¹o ra lo¹i s¸p cã mïi h¬ng ngät ngµo khi chóng ®îc ®èt ch¸y.
Tuy nhiªn, viÖc chiÕt xuÊt ra lo¹i nÕn nµy tõ c©y thanh mai rÊt lµ thñ c«ng
®¬n ®iÖu vµ tèn nhiÒu thêi gian.
KÕt qu¶ lµ møc phæ biÕn cña viÖc sö dông lo¹i c©y lµm nÕn nµy cµng Ýt ®îc
sö dông.
Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp s¨n c¸ voi vµo cuèi thÕ kû 18 ®em
l¹isù thay ®æi lín lao trong viÖc s¶n xuÊt nÕn tõ thêi Trung cæ, khi viÖc sö
dông dÇu c¸ voi lµm nÕn. Lo¹i nÕn tõ dÇu c¸ voi nµy cã chÊt lîng rÊt tèt vµ
kh«ng t¹o ra mïi ®éc khi ch¸y. Tuy vËy dÇu tõ c¸ voi rÊt khã kiÕm. Nh÷ng
nhµ lÞch sö ghi nhËn r»ng lo¹i nÕn ®¹t tiªu chuÈn ®Çu tiªn ®îc lµm tõ dÇu c¸
voi. Trong suèt thÕ kû 19, sù ph¸t triÓn to lín ®· ¶nh hëng ®Õn viÖc s¶n
ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi - Khoa T¹o D¸ng C«ng NghiÖp
20
- Xem thêm -