Tài liệu Kth[2009] 4053664 tran thi thanh truc (www.kinhtehoc.net)

www.kinhtehoc.net TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH -----o0o----- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH VĨNH LONG Giáo viên hướng dẫn: Ths.LÊ QUANG VIẾT Sinh viên thực hiện: TRẦN THỊ THANH TRÚC MSSV: 4053664 Lớp: Kế toán tổng hợp Khoá: 31 Cần Thơ - Năm 2009 http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net LỜI CẢM TẠ Sau bốn năm học tập, được sự chỉ dạy tận tình của các Thầy Cô trường Đại học Cần Thơ, em đã tích luỹ được rất nhiều vốn kiến thức hữu ích mà Thầy Cô đã truyền đạt. Để tăng cường khả năng thực hành và tiếp cận thực tế, trong chương trình đào tạo các chuyên ngành kinh tế, tất cả các sinh viên năm cuối phải thực tập tại các đơn vị quản lý kinh tế và kinh doanh nhằm nâng cao khả năng thực hành để khi ra trường đáp ứng kịp thời với nhu cầu của xã hội. Chính vì lý do này, em đã có điều kiện được thực tập tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Sài Gòn Thương Tín Chi Nhánh Vĩnh Long trong suốt khoảng thời gian vừa qua. Trong đợt thực tập này, em đã có dịp được học hỏi, tiếp xúc với hoàn cảnh thực tế và đó cũng là hành trang quý báu cho em sau này khi ra trường. Để hoàn thành được luận văn tốt nghiệp của mình với đề tài là: “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Sài Gòn Thương Tín Chi Nhánh Vĩnh Long”, ngoài sự nổ lực của bản thân, em đã được sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy Lê Quang Viết, từ lúc hình thành đề tài cho đến khi hoàn tất công đoạn cuối cùng. Em xin chân thành cám ơn Thầy và xin gởi lời chúc sức khoẻ đến Thầy. Một lần nữa, em xin chúc Thầy luôn hạnh phúc và thành công trong công việc cũng như trong cuộc sống. Em cũng xin gởi lời cám ơn chân thành đến Ban Giám Đốc và các anh chị trong Ngân hàng Sacombank chi nhánh Vĩnh Long, nơi em được nhận thực tập. Chính môi trường thực tập thuận lợi, sự thân thiện của mọi người trong ngân hàng cùng với những góp ý và giúp đỡ tận tình của các anh chị phòng Kế toán và Phòng Hành Chánh cũng góp phần không nhỏ giúp em hoàn thành đề tài này. Em xin chúc hoạt động của ngân hàng sẽ luôn phát triển. Kính chúc Ban Giám Đốc và các anh chị của ngân hàng luôn dồi dào sức khoẻ. Chân thành cám ơn! Ngày …. tháng …. năm …. Sinh viên thực hiện i http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày …. tháng …. năm .… Sinh viên thực hiện ii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày …. tháng …. năm …. Thủ trưởng đơn vị (Ký tên và đóng dấu) iii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC  Họ và tên người hướng dẫn: ......................................................................................... Học vị: ........................................................................................................................... Chuyên ngành: .............................................................................................................. Cơ quan công tác:.......................................................................................................... Tên học viên: ................................................................................................................. Mã số sinh viên: ............................................................................................................ Chuyên ngành: .............................................................................................................. Tên đề tài: ...................................................................................................................... ....................................................................................................................................... NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. Về hình thức ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu, …) ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 6. Các nhận xét khác ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa) ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Cần thơ, ngày …. tháng …. năm 2009 Người nhận xét iv http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày …. tháng …. Năm …. Giáo viên phản biện (Ký và ghi họ tên) v http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ....................................................................................1 1.1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1 1.2. Cơ sở khoa học và thực tiễn ............................................................................1 1.3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................2 1.3.1. Mục tiêu chung ..........................................................................................2 1.3.2. Mục tiêu cụ thể ..........................................................................................2 1.4. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................2 1.4.1. Không gian ................................................................................................2 1.4.2. Thời gian....................................................................................................2 1.5. Lược khảo tài liệu nghiên cứu .........................................................................3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................................................................................................................4 2.1. Phương pháp luận ............................................................................................4 2.1.1. Một số vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh doanh .........................4 2.1.2. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng .......................................................6 2.1.3. Một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động kinh doanh của ngân hàng ..............16 2.2. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................17 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ..................................................................17 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ................................................................17 CHƯƠNG 3: KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH VĨNH LONG ......................................................18 3.1. Khái quát về ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín Chi nhánh Vĩnh Long ........................................................................................................................18 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..............................................................18 3.1.2. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng .....................................................19 3.1.3. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng .................................................................19 vi http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net 3.2. Đánh giá khái quát về kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín Chi nhánh Vĩnh Long từ năm 2006 đến năm 2008 ..31 3.3. Những thuận lợi và khó khăn của ngân hàng ................................................33 3.3.1. Thuận lợi..................................................................................................33 3.3.2. Khó khăn .................................................................................................33 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH VĨNH LONG .....................................................................................................................35 4.1. Phân tích tình hình nguồn vốn của Chi nhánh ..............................................35 4.2. Phân tích hoạt động huy động vốn của ngân hàng ........................................37 4.3. Phân tích hoạt động tín dụng của ngân hàng.................................................39 4.4. Phân tích hoạt động dịch vụ của ngân hàng ..................................................47 4.4.1. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ................................................................47 4.4.2. Hoạt động kinh doanh vàng.....................................................................49 4.5. Phân tích thu nhập, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng...................................50 4.5.1. Phân tích thu nhập ...................................................................................51 4.5.2. Phân tích chi phí ......................................................................................53 4.5.3. Phân tích lợi nhuận ..................................................................................56 4.6. Phân tích các chỉ số tài chính ........................................................................58 4.6.1. ROA: lợi nhuận ròng trên tổng tài sản ....................................................58 4.6.2. Lợi nhuận ròng trên thu nhập............... ...................................................59 4.6.3. Tổng chi phí trên tổng thu nhập ..............................................................59 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CHO NGÂN HÀNG .....................................................61 5.1. Phương hướng hoạt động ..............................................................................61 5.2. Một số giải pháp ............................................................................................61 5.2.1. Về vốn .....................................................................................................61 5.2.2. Về nhân lực ..............................................................................................63 5.2.3. Về sản phẩm dịch vụ............... ................................................................64 vii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................65 6.1. Kết luận .........................................................................................................65 6.2. Kiến nghị .......................................................................................................66 6.2.1. Về phía ngân hàng Sacombank chi nhánh Vĩnh Long ............................66 6.2.2. Về phía ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín.....................................67 6.2.3. Về phía ngân hàng Nhà Nước .................................................................67 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................69 viii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng qua ba năm .......................31 Bảng 2: Tình hình nguồn vốn của ngân hàng qua ba năm ......................................36 Bảng 3: Tình hình số dư huy động qua ba năm ......................................................38 Bảng 4: Tổng hợp tình hình sử dụng vốn qua ba năm ............................................40 Bảng 5: Tình hình cho vay qua ba năm ..................................................................41 Bảng 6: Tình hình dư nợ qua ba năm......................................................................43 Bảng 7: Hệ số thu nợ ...............................................................................................45 Bảng 8: Nợ quá hạn trên tổng dư nợ .......................................................................46 Bảng 9: Tổng hợp tình hình ngoại tệ qua ba năm ...................................................48 Bảng 10: Tình hình dư nợ của ngoại tệ qua ba năm ...............................................48 Bảng 11: Tình hình kinh doanh vàng qua ba năm ..................................................49 Bảng 12: Tình hình dư nợ của vàng qua ba năm ....................................................50 Bảng 13: Tình hình thu nhập qua ba năm ...............................................................51 Bảng 14: Tình hình chi phí qua ba năm ..................................................................53 Bảng 15: Tổng hợp tình hình lợi nhuận qua ba năm ..............................................57 Bảng 16: Lợi nhuận ròng trên tổng tài sản..............................................................58 Bảng 17: Lợi nhuận ròng trên thu nhập ..................................................................59 Bảng 18: Tổng chi phí trên tổng thu nhập ..............................................................60 ix http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ đồ tổ chức của ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Vĩnh Long ...............................................................................................................20 Hình 2:Tình hình cho vay qua 3 năm......................................................................41 Hình 3: Tình hình dư nợ qua 3 năm ........................................................................44 Hình 4: Tỷ trọng các loại dư nợ qua 3 năm ............................................................45 Hình 5: Tình hình thu nhập qua 3 năm ...................................................................51 Hình 6: Tình hình chi phí qua 3 năm ......................................................................54 x http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT NHTM: Ngân hàng thương mại TCTD: Tổ chức tín dụng NHNN: Ngân hàng Nhà nước TMCP: Thương mại cổ phần xi http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net TÓM TẮT Đề tài: Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Sài Gòn Thương Tín Chi nhánh Vĩnh Long đã phân tích một số hoạt động của ngân hàng như: Hoạt động huy động vốn, hoạt động tín dụng, hoạt động dịch vụ, tình hình thu nhập, chi phí, lợi nhuận và các chỉ số tài chính. Thông qua đó đề ra các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Qua phân tích hoạt động của ngân hàng, ta thấy Chi nhánh hoạt động khá hiệu quả mặc dù thời gian thành lập chưa lâu. Ngân hàng đã đảm bảo có lợi nhuận qua ba năm từ năm 2006 đến năm 2008. Bên cạnh đó, nguồn vốn huy động được luôn tăng với một tỷ trọng cao chứng tỏ ngân hàng đã chiếm được lòng tin từ phía khách hàng. Mặt khác tình hình cho vay của ngân hàng qua ba năm đều có xu hướng tăng, và công tác thu nợ của ngân hàng diễn ra khá tốt. Thu nhập từ lãi luôn tăng, đồng thời các khoản thu từ dịch vụ cũng có sự gia tăng qua ba năm. Bên cạnh đó, chi phí của Chi nhánh cũng không ngừng tăng lên làm cho lợi nhuận năm 2008 có giảm so với năm 2007 nhưng lợi nhuận của Chi nhánh vẫn được đảm bảo. Với nguồn vốn huy động khá vững vàng, và hoạt động dịch vụ đang có chiều hướng phát triển. Chính điều đó sẽ làm cho hoạt động của ngân hàng ngày càng có hiệu quả và sẽ có những bước phát triển tốt hơn trong tương lai. xii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Với xu thế hội nhập và cạnh tranh như hiện nay, các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng vốn tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế xã hội ngày càng cao. Để đáp ứng cho nhu cầu ngày càng phát triển, các tổ chức tín dụng cần hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Trước bối cảnh nền kinh tế thế giới lâm vào tình cảnh khủng hoảng như hiện nay, hệ thống ngân hàng cả nước cần phải nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động kinh doanh nhằm khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, sự cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng sôi nổi hơn. Vì vậy, các nhà quản lý cần vạch ra phương hướng và biện pháp mới có thể nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh , đồng thời hạn chế rủi ro trong quá trình kinh doanh. Muốn thực hiện được điều đó, các ngân hàng cần phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhằm tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu, để củng cố, phát huy, khắc phục, cải tiến quản lý. Kết quả của việc phân tích là cơ sở giúp cho các nhà quản trị đưa ra những quyết định đúng đắn. Kết quả kinh doanh là mục tiêu của mọi tổ chức tín dụng, hoàn thành hay không hoàn thành kế hoạch đều phải xem xét, phân tích, đánh giá để kịp thời tìm ra nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh giúp nhà quản trị có được những thông tin cần thiết để đưa ra những quyết định kịp thời nhằm đạt được mục tiêu mong muốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. 1.2. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để đánh giá hoạt động của ngân hàng thương mại. Bằng các chỉ tiêu tài chính như lợi nhuận, doanh thu,… của kỳ phân tích, các nhà lãnh đạo ngân hàng có thể tìm ra được quy mô hoạt động, thấy được chất lượng kinh doanh của mình, đánh giá được tốc độ phát triển và tính bền vững ổn định của các hoạt động của ngân hàng trong thời gian qua. Bên cạnh đó, việc phân tích hoạt động kinh doanh cũng góp phần giúp ngân hàng đánh giá lại chiến lược kinh doanh của mình có đúng đắn, chính xác hay không, có phù hợp với thực tiễn hay chưa để có những điều chỉnh lại cho phù hợp. Bởi vì, một GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 1 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long chiến lược kinh doanh đặt ra bao giờ cũng còn có những thiếu sót, dù là ít hay nhiều. Thông qua việc phân tích hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại còn giúp ngân hàng có thể đánh giá được khả năng quản trị của ngân hàng, trình độ chuyên môn của cán bộ, cơ sở vật chất, công nghệ và thiết bị hoạt động của ngân hàng có phù hợp với điều kiện phát triển và cạnh tranh của ngân hàng hay chưa. Mặt khác, việc phân tích này giúp cho ngân hàng rút ra những bài học từ thực tiễn và có những sách lược, chiến lược mới phù hợp với điều kiện và môi trường kinh doanh ở hiện tại cũng như trong tương lai. Chính vì những lý do trên mà tôi chọn đề tài: “ Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Vĩnh Long” làm đề tài tốt nghiệp. 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.3.1. Mục tiêu chung Phân tích hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong ba năm gần đây giúp cho nhà lãnh đạo đề ra những giải pháp quản lý đúng đắn và kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính trong quá trình hoạt động kinh doanh. 1.3.2. Mục tiêu cụ thể Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng cụ thể như sau: - Phân tích tình hình huy động vốn - Phân tích hoạt động tín dụng, hoạt động dịch vụ - Phân tích tình hình thu nhập, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng - Dựa vào các chỉ số tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1. Không gian: Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Vĩnh Long. 1.4.2. Thời gian: Số liệu thu thập từ năm 2006 đến năm 2008. GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 2 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU Phân tích hoạt động kinh doanh là một đề tài khá quen thuộc và đã được nhiều sinh viên chọn nghiên cứu để làm đề tài tốt nghiệp cho mình. Tuy nhiên, từng doanh nghiệp, từng đơn vị sẽ có hoạt động sản xuất kinh doanh khác nhau và vì vậy phương pháp phân tích cũng sẽ khác nhau. Chẳng hạn như luận văn tốt nghiệp của sinh viên khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh trường Đại học Cần Thơ với đề tài là: 1. “Phân tích hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng Công Thương Kiên Giang” của Nguyễn Thanh Dung. Đề tài này chủ yếu là phân tích về tình hình nguồn vốn, sử dụng vốn, phân tích rủi ro, phân tích thu nhập, chi phí và lợi nhuận, từ đó đề ra giải pháp nâng cao hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 2. Đề tài “Phân tích tình hình tài chính tại Ngân hàng Công Thương Sóc Trăng” của Huỳnh Hoàng Ngô. Đề tài này phân tích khái quát bảng cân đối kế toán, báo cáo hoạt động kinh doanh, sau đó phân tích các chỉ số tài chính ( phân tích hiệu quả sử dụng vốn, khả năng sinh lời, tình hình thanh toán, khả năng thanh toán ), đánh giá tình hình tài chính, các nhân tố ảnh hưởng, sau cùng là đề ra giải pháp hoàn thiện tình hình tài chính của ngân hàng. Các đề tài trên tuy là có nội dung tương tự nhau nhưng cách trình bày và phân tích của mỗi người lại không giống nhau. Do đó, đề tài của tôi tuy là có nội dung tương tự như các đề tài trên nhưng tôi xin cam đoan rằng đề tài của tôi sẽ không trùng với bất kỳ đề tài nào. GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 3 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Một số vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh doanh 2.1.1.1. Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh là đi sâu nghiên cứu quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh theo yêu cầu của quản lý kinh doanh, căn cứ vào các tài liệu hạch toán và các thông tin kinh tế khác, bằng những phương pháp nghiên cứu thích hợp, phân giải mối quan hệ giữa các hiện tượng kinh tế nhằm làm rõ chất lượng của hoạt động kinh doanh, nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp. 2.1.1.2. Đối tượng phân tích hoạt động kinh doanh Đối tượng phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh với sự tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình và kết quả đó, được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh tế. 2.1.1.3. Mục tiêu của phân tích hoạt động kinh doanh Là làm sao cho các con số trên các tài liệu hạch toán “biết nói” để người sử dụng chúng hiểu được tình hình và kết quả kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh căn cứ vào các tài liệu của hạch toán nghiên cứu đánh giá, từ đó đưa ra các nhận xét, trên cơ sở nhận xét đúng đắn thì mới đưa ra giải pháp đúng đắn Vận dụng các phương pháp phân tích thích hợp để đưa ra kết luận sâu sắc sẽ là cơ sở để phát hiện và khai thác các khả năng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh, đồng thời cũng là căn cứ để đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn, biện pháp quan trọng trong việc phòng ngừa các rủi ro trong kinh doanh. 2.1.1.4. Nội dung phân tích hoạt động kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ cung cấp thông tin để điều hành hoạt động kinh doanh cho các nhà quản trị doanh nghiệp. Nội dung phân tích hoạt động kinh doanh là đánh giá quá trình hướng đến kết quả hoạt động kinh doanh, với sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng và được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh tế. GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 4 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động của kết quả kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu xem xét các nhân tố ảnh hưởng tác động đến sự biến động của chỉ tiêu. Vậy muốn phân tích hoạt động kinh doanh trước hết phải xây dựng hệ thống các chỉ tiêu kinh tế, cùng với việc xác định mối quan hệ phụ thuộc của các nhân tố tác động đến chỉ tiêu. 2.1.1.5. Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh Kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế đã xây dựng. Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân gây nên các mức độ ảnh hưởng đó. Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những tồn tại yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh. Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định. 2.1.1.6. Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để phát hiện những khả năng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh, mà còn là công cụ cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của mình. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng các chiến lược kinh doanh có hiệu quả. Phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở quan trọng để ra các quyết định kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng trong những chức năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro. Tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ cần thiết cho các nhà quản trị ở bên trong doanh nghiệp mà còn cần thiết cho các đối tượng bên ngoài khác, khi họ có mối quan hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông qua phân tích họ mới có thể có quyết định đúng đắn trong việc hợp tác đầu tư, cho vay,… với doanh nghiệp nữa hay không? GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 5 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long 2.1.2. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng 2.1.2.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại ra đời và phát triển gắn liền với nền sản xuất hàng hoá, nó kinh doanh loại hàng hoá rất đặc biệt đó là “tiền tệ”. Thực chất thì các ngân hàng thương mại kinh doanh “quyền sử dụng vốn”. Nghĩa là ngân hàng thương mại nhận tiền gửi của công chúng, của các tổ chức kinh tế, xã hộ, và sử dụng số tiền đó để cho vay và làm phương tiện thanh toán với những điều kiện ràng buộc là phải hoàn trả lại vốn gốc và lãi nhất định theo thời hạn đã thoả thuận. Theo luật ngân hàng Nhà nước năm 2003 thì hoạt động ngân hàng được xác định là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung cấp các dịch vụ thanh toán. Nói theo bản chất thì hoạt động của ngân hàng thương mại một phần nào đó tương tự như một doanh nghiệp kinh doanh bình thường khác. Ngân hàng thương mại giống một doanh nghiệp bình thường ở chỗ nó cũng là một đơn vị kinh doanh vì lợi nhuận, có vốn chủ sở hữu, có bộ máy tổ chức để quản lý và hoạt động trong lĩnh vực riêng của mình theo quy định của pháp luật. Tất cả những điều đó nói lên rằng: Kinh doanh của các NHTM cũng là một loại kinh doanh bình thường không có gì đặc biệt. Nhưng khi nhìn vào đối tượng kinh doanh của ngân hàng thương mại chúng ta sẽ thấy kinh doanh của NHTM là một loại hình kinh doanh đặc biệt. Khác với doanh nghiệp khác, NHTM không trực tiếp tham gia sản xuất và lưu thông hàng hoá, nhưng nó góp phần phát triển nền kinh tế xã hội thông qua việc cung cấp vốn tín dụng cho nền kinh tế, thực hiện chức năng trung gian tài chính và dịch vụ tài chính. Đối tượng kinh doanh như đã nói ở trên là “quyền sử dụng vốn” thông qua các nghiệp vụ tín dụng và thanh toán của NHTM. 2.1.2.2. Các nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng a. Nghiệp vụ huy động vốn Để đáp ứng nhu cầu về vốn cho sự phát triển của nền kinh tế thì việc tạo lập vốn là vấn đề quan trọng trong hoạt động kinh doanh của NHTM. Trong đó vốn tự có của các NHTM tham gia vào nguồn vốn cho vay chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ, mà GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 6 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc www.kinhtehoc.net Phân tích hiệu quả HĐKD tại NH TMCP Sài Gòn Thương Tín CN Vĩnh Long nguồn vốn chủ yếu để cấp tín dụng vào nền kinh tế là nguồn vốn huy động, chiếm tỉ lệ lớn trong tổng nguồn vốn. Việc huy động được nhiều vốn vừa đem lại lợi nhuận, vừa mở rộng hoạt động của Ngân hàng.  Tiền gửi của các tổ chức kinh tế Đây là số tiền tạm thời nhàn rỗi phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của họ được gửi tại Ngân hàng. Nó bao gồm một bộ phận vốn tiền tạm thời được giải phóng khỏi quá trình luân chuyển vốn nhưng chưa có nhu cầu sử dụng hoặc sử dụng cho các mục tiêu định sẵn vào một thời điểm nhất định như: quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự trữ tài chính, quỹ khen thưởng phúc lợi. Các tổ chức kinh tế thường gửi tiền vào Ngân hàng dưới các hình thức sau: - Tiền gửi không kỳ hạn Là loại tiền gửi mà khi gửi vào, khách hàng gửi tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào mà không cần phải báo trước cho ngân hàng và ngân hàng phải thoả mãn các nhu cầu đó của khách hàng. Đây là loại tiền gửi mà khách hàng gửi vào với mục đích nhằm đáp ứng việc thực hiện các khoản chi trả trong quá trình hoạt động kinh doanhhoặc giao dịch của mình. Đối với loại tiền gửi này, khách hàng không có mục đích nhận lãi suất tiền gửi mà chủ yếu là để được ngân hàng cung cấp các dịch vụ thanh toán qua ngân hàng như uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm chi, séc,…. Về phía ngân hàng, dù đây là loại tiền gửi mà khách hàng có thể rút ra bất cứ lúc nào nhưng cũng có lúc chúng tạm thời nhàn rỗi và ngân hàng được quyền sử dụng để đầu tư, tức nó cũng tạo vốn cho ngân hàng. Nhưng đối với bộ phận vốn này rất không ổn định vì khách hàng có thể gửi vào và rút ra liên tục nên ngân hàng phải thường dự trữ lại với số lượng rất lớn để đáp ứng yêu cầu của khách hàng. - Tiền gửi có kỳ hạn Là loại tiền gửi mà khi khách hàng gửi tiền vào có sự thoả thuận về thời gian rút ra giữa ngân hàng và khách hàng. Theo quy định, khách hàng gửi tiền có kỳ hạn chỉ được rút tiền ra khi đến hạn. Tuy nhiên trên thuẹc tế, do yếu tố cạnh tranh, để thu hút tiền gửi, các ngân hàng thường cho phép khách hàng được rút tiền ra trước thời hạn nhưng không GVHD: Ths. Lê Quang Viết http://www.kinhtehoc.net 7 SVTH: Trần Thị Thanh Trúc