Tài liệu Khóa luận phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty tnhh grini asia

i TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH ------------------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty TNHH Grini Asia Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: Ths. Trịnh Đức Duy Đỗ Văn Trường Mã sinh viên: 16D100374 Lớp: K52A5 Hà Nội, tháng 4 năm 2020 ii TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH ------------------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty TNHH Grini Asia Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: Ths. Trịnh Đức Duy Đỗ Văn Trường Mã sinh viên: 16D100374 Lớp: K52A5 Hà Nội, tháng 4 năm 2020 iii TÓM LƯỢC Để cạnh tranh thành công trên thương trường trong nền kinh tế hiện nay thì sự khác biệt là rất quan trọng. Hai doanh nghiệp có thể cùng sản xuất ra một loại sản phẩm, có công nghệ giống hệt nhau nhưng khách hàng sẽ chọn mua sản phẩm từ doanh nghiệp này mà không mua của doanh nghiệp kia. Bởi lẽ họ tin vào cách ứng xử, các nguyên tắc kinh doanh, tính cam kết và tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp này hơn doanh nghiệp kia. Linh hồn của thương hiệu chính là văn hóa doanh nghiệp, là yếu tố khác biệt bền vững của doanh nghiệp. Một thương hiệu tốt không chỉ là tài sản của doanh nghiệp mà còn là tài sản của quốc gia. Mọi quốc gia đều ra sức bảo vệ những thương hiệu của mình. Văn hóa doanh nghiệp, các nguyên tắc cơ bản là giá trị cốt lõi không thể tách rời khỏi tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp. Những doanh nghiệp có nền tảng văn hóa mạnh cũng là những doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn và sứ mệnh tốt đẹp, biết hài hòa, cân bằng các lợi ích giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng, giữa lợi nhuận có được với lợi ích của cộng đồng, giữa các mục tiêu ngắn hạn với các phương châm phát triển bền vững. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp chính là xây dựng lợi thế cạnh tranh, lợi thế thương mại và bản sắc Việt Nam. Doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững trên thị trường cần phải vạch ra cho mình những chiến lược phát triển phù hợp với xu thế phát triển chung. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: văn hóa doanh nghiệp là một tài sản vô hình của công ty, một văn hóa doanh nghiệp mạnh giúp nâng cao vị thế doanh nghiệp, uy tín, tạo dựng niềm tin với khách hàng và đối tác kinh doanh, thu hút nguồn lao động giỏi đến với công ty, từ đó tạo ra những lợi ích thiết thực cho công ty như: giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng giá trị thương hiệu, giảm tỷ lệ nhân viên thôi việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp cận những thị trường mới. Xuất phát từ nhận thức trên em tiến hành nghiên cứu đề tài khóa luận “Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia.”.Khóa luận gồm 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về phát triển văn hóa doanh nghiệp Chương này hệ thống hóa một số lý luận cơ bản về phát triển văn hóa doanh nghiệp, bắt đầu từ việc làm rõ khái niệm phát triển văn hóa doanh nghiệp, chỉ ra những nội dung phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia cho đến làm rõ các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển văn hóa doanh nghiệp. Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp tại iv Công ty TNHH Grini Asia. Trước hết khóa luận giới thiệu khái quát về Công ty TNHH Grini Asia và phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới việc phát triển văn hóa doanh nghiệp công ty . Đồng thời khóa luận cũng phân tích và đưa ra các kết luận về thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp Công ty TNHH Grini Asia. Chương 3: Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển văn hóa tại Công ty TNHH Grini Asia. Trong chương này trình bày phương hướng hoạt động của công ty Công ty TNHH Grini Asia trong thời gian tới và đưa ra quan điểm phát triển văn hóa doanh nghiệp công ty cùng những đề xuất, kiến nghị phát triển văn hóa doanh nghiệp Công ty TNHH Grini Asia Hà Nội, tháng 4 năm 2020 Sinh viên thực hiện Đỗ Văn Trường v LỜI CẢM ƠN Qua quá trình học tập ở trường đại học Thương Mại, được sự chỉ bảo và giảng dạy nhiệt tình, giúp đỡ của quý thầy cô Khoa Quản Trị Kinh Doanh đã truyền đạt cho em những kiến thức về lý thuyết và thực hành trong suốt thời gian học ở trường. Và trong thời gian thực tập tại Công Ty TNHH Grini Asia em đã có cơ hội áp dụng những kiến thức học ở trường vào thực tế ở công ty, đồng thời cũng học hỏi được nhiều kinh nghiệm thực tế tại công ty. Cùng với nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp của mình. Từ những kết quả đạt được này, em xin chân thành cảm ơn: Quý thầy cô Trường Đại Học Thương Mại đã truyền đạt cho em những kiến thức bổ ích trong thời gian qua. Đặc biệt là thầy Trịnh Đức Duy đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành tốt bài luận văn tốt nghiệp này. Bam giám đốc Công ty TNHH Grini Asia đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong thời gian thực tập. Đặc biệt là bà Nguyễn Thị Ngọc Diệp – Giám đốc Công ty TNHH Grini Asia đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập. Do kiến thức của em còn hạn hẹp nên không tránh khỏi những thiếu xót trong cách hiểu, lỗi trình bày. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô để em học thêm dược nhiều kinh nghiệm và đạt được kết quả tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 04 năm 2020 Sinh viên thực hiện Đỗ Văn Trường vi TÓM LƯỢC MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5. Phương pháp nghiên cứu 6. Kết cấu đề tài CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm về văn hóa 1.1.2. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp 1.2. Nội dung của văn hóa doanh nghiệp 1.2.1. Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp 1.2.1.1. Cấp độ 1: Những quá trình và cấu trúc hữu hình 1.2.1.2. Cấp độ 2: Những giá trị được chấp nhận và quan niệm chung 1.2.2. Quy trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp 1.3.1. Các yếu tố bên trong doanh nghiệp 1.3.1.1. Bộ phận lãnh đạo 1.3.1.2 Đội ngũ nhân viên 1.3.1.3 Lịch sử hình thành và phát triển văn hóa doanh nghiệp 1.3.1.4 Ngành nghề kinh doanh 1.3.2. Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp 1.3.2.1. Văn hóa dân tộc 1.3.2.2. Những giá trị văn hóa học hỏi được vii 1.3.2.3. Môi trường kinh doanh CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH GRINI ASIA 2.1. Khái quát về Công ty TNHH Grini Asia 2.1.1. Giới thiệu chung về Công ty TNHH Grini Asia 2.1.2. Các lĩnh vực kinh doanh 2.1.3. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của các phòng ban của Công ty TNHH Grini Asia 2.1.4. Đặc điểm nhân sự của Công ty TNHH Grini Asia 2.1.5. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Grini Asia 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia 2.2.1. Nhà lãnh đạo 2.2.2. Văn hóa dân tộc 2.2.3. Nhân thức và sự học hỏi các giá trị văn hóa doanh nghiệp 2.3. Phân tích thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia 2.3.1. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH Grini Asia 2.3.1.1 Nhân tố môi trường bên ngoài 2.3.1.2. Những nhân tố môi trường bên trong 2.3.2. Thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH Grini Asia 2.4. Đánh giá chung sự phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia 2.4.1. Kết quả đạt được 2.4.2. Một số vấn đề còn tồn tại CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH GRINI ASIA 3.1. Đinh hướng phát triển doanh nghiệp trong thời gian tới 3.2. Quan điểm định hướng phát triển văn hóa doanh nghiệp cho Công ty TNHH Grini Asia 3.3. Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho lãnh đạo và cán bộ nhân viên 3.3.2. Hoàn thiện xây dựng các yếu tố hữu hình viii 3.3.3. Xây dựng những giá trị được chấp nhận và quan điểm chung 3.3.4. Nâng cao hoạt động triển khai để xây dựng văn hóa doanh nghiệp 3.3.5. Duy trì và thay đổi văn hóa 3.3.6. Kiến nghị nhà nước KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC ix DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp….................................................. Bảng 2.2: Đặc điểm nhân sự của công ty TNHH Grini Asia……………………….. Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty TNHH Grini Asia từ năm 20162019………………………………………………………………………………….. Biểu đồ 2.1: Số liệu về lượng cán bộ nhân viên công ty nhận thức về các nhân tố ảnh hưởng đến Văn hóa doanh nghiệp……………………………………………………. Biểu đồ 2.2: Số liệu lượng cán bộ nhân viên về biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia………………………………………………………. DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp……………………………………… Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức của Công ty TNHH Grini Asia…………………………. Hình 2.1: Logo của công ty TNHH Grini Asia…………………………………… x DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa từ CO Company (Công ty) ĐVT Đơn vị tính XNK Xuất Nhập Khẩu LTD Limited (Trách nhiệm hữu hạn) MTV Một thành viên NXB Nhà xuất bản PGS.TS Phó giáo sư. Tiến sĩ TM- DV Thương mại dịch vụ TNHH Trách nhiệm hữu hạn TH.S Thạc sĩ 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xu thế phát triển chung hiện nay của nền kinh tế thế giới là đang tiến dần đến tầm cao của nền kinh tế tri thức, ở nơi đó văn hóa được coi trọng hơn bao giờ hết. Xu thế mới tạo ra một sân chơi mới, với những luật lệ mới và những thành viên có thể đáp ứng được luật chơi. Đó là những doanh nghiệp đã xây dựng văn hóa đủ mạnh để tự tin hòa nhập và phát triển bền vững. Bởi vậy mà các giá trị văn hóa doanh nghiệp dần trở thành vũ khí cạnh tranh hiệu quả của các công ty. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: văn hóa doanh nghiệp là một tài sản vô hình của công ty, một văn hóa doanh nghiệp mạnh giúp nâng cao vị thế doanh nghiệp, uy tín, tạo dựng niềm tin với khách hàng và đối tác kinh doanh, thu hút nguồn lao động giỏi đến với công ty, từ đó tạo ra những lợi ích thiết thực cho công ty như: giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng giá trị thương hiệu, giảm tỷ lệ nhân viên xin nghỉ việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp cận những thị trường mới. Trong doanh nghiệp, văn hóa là một tài sản vô hình, một vũ khí cạnh tranh sắc bén và có một vai trò rất quan trọng ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp tích cực sẽ giúp thu hút và gìn giữ nhân tài, gắn kết các thành viên trong doanh nghiệp, khơi dậy niềm tin, niềm tự hào về doanh nghiệp, tạo nên sức mạnh tinh thần phát huy khả năng sáng tạo của các nhân viên, giúp cho các hoạt động trong doanh nghiệp ổn định và giảm bớt rủi ro trong kinh doanh…Tóm lại, văn hóa doanh nghiệp là chìa khóa cho sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là đòi hỏi cấp bách hiện nay và là điều đầu tiên mà doanh nghiệp cần lưu tâm tới. Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp đang trở thành một xu hướng trên thế giới và được nâng lên tầm chiến lược trong nhiều doanh nghiệp hiện nay. Nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp, Công ty TNHH Grini Asia đã có những đầu tư không nhỏ đến công tác xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp từ những ngày đầu thành lập. Công ty đã xây dựng được cho mình một cơ chế quản lý hiệu quả tạo cho cán bộ nhân viên công ty có một môi trường làm việc lành mạnh, thoải mái, công bình, hiện đại, năng động và hiệu quả, phát huy tối đa năng lực làm việc, tính năng động và sức khỏe của mỗi nhân viên; Các nghi lễ, nghi thức, phong trào, hoạt động tập thể trong công ty được tổ chức thường xuyên thể hiện sự quan tâm của giám đốc công ty, luôn chăm lo đời sống vật chất của cán bộ công nhân viên. Công ty đã có một số thành công nhất định trong việc xây dựng bản sắc những nét đặc trưng 2 văn hóa giá trị vô hình và hữu hình. Tuy nhiên công ty không tránh khỏi những mặt hạn chế còn tồn tại, cần khắc phục trong công tác phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty. Trong quá trình thực tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài khóa luận em đã có thời gian tìm hiểu về công ty, công tác xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. Từ đó chọn đề tài “Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài Đề tài văn hóa doanh nghiệp là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp hiện nay, vì nó là toàn bộ những gái trị tinh thần mà doanh nghiệp tạo ra trong quá tình sản xuất kinh doanh, tác động tới tình cảm, lý trí hành vi của các thành viên cũng như sự phát triển của văn hóa doanh nghiệp. Liên quan đến đề tài nghiên cứu đã có nhiều tài liệu được công bố như: - “Hoàn thiện Văn hóa doanh nghiệp ở Công ty Viễn thông Quốc tế VNPT-I”. Tác giả Trần Hải Ninh (2016) khóa luận trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả cho rằng vấn đề xây dựng và giữ gìn văn hóa doanh nghiệp luôn là đòi hỏi cấp bách và cũng là nhiệm vụ hàng đầu của các doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp không chỉ đơn thuần là liệt kê các giá trị mong muốn mà đòi hỏi sự khởi xướng, cổ vũ, động viên của lãnh đạo, sự thấu hiểu nỗ lực của tất cả các thành viên, sự kiên định bền bỉ của toàn thể doanh nghiệp trong suốt quá trình hình thành và phát triển. - “Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty Honda Việt Nam”. Tác giả: Trần Thị Việt Mỹ, Đặng Thị Loan, Nguyễn Thị Thắm (2019) nghiên cứu khoa học trường Đại học Thương mại. Khóa luận cung cấp khá đầy đủ lý luận về sự phát triển các giá trị văn hóa doanh nghiệp điển hình, chỉ ra biểu hiện của các giá trị điển hình cấu thành nên văn hóa công ty Honda, những ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới việc phát triển các giá trị văn hóa doanh. Khóa luận đã giải quyết một số mặt tồn tại cần khắc phục của công ty Honda như: chưa có nhiều sự đầu tư về thời gian và tiền bạc vào xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, đầu tư cơ sở vật chất kĩ thuật, một số thành viên còn cầm chừng, ngại phấn đấu ảnh hưởng tới không khí làm việc chung… - “Giải pháp xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần và dịch vụ Sudico” - Tác giả: Trần Văn Phú, khóa luận tốt nghiệp 2018 trường đại học Thương Mại. Khóa luận chỉ ra biểu hiện của các giá trị điển hình cấu thành nên văn hóa công ty Sudico, những ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới việc phát triển các 3 giá trị văn hóa doanh nghiệp điển hình của Văn phòng công ty Sudico. Tìm hiểu về 3 đề tài trên đã giúp em có cái nhìn cơ bản hơn về các lý thuyết văn hóa doanh nghiệp, sự vận dụng của văn hóa doanh nghiệp vào đời sống công ty, giúp em có thêm kiến thức và kinh nghiệm tiếp cận văn hóa doanh nghiệp nơi công ty thực tập, phục vụ việc hoàn thành đề tài khóa luận của bản thân: “Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia”. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích: Tìm hiểu những vấn đề lý luận liên quan tới văn hóa doanh nghiệp, phân tích về văn hóa doanh nghiệp, thực trạng công tác xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp và các giải pháp điều chỉnh để hoàn thiện và nâng cao văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. - Nhiệm vụ nghiên cứu: + Hệ thống hóa cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp và quy trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp. + Đánh giá được thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH Grini Asia. + Đề xuất được một số giải pháp, nhằm hoàn thiện phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: là những vấn đề mang tính lý luận về văn hóa doanh nghiệp như khái niệm, các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp, thực trạng và các giải pháp nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. - Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Công ty TNHH Grini Asia. + Phạm vi thời gian: 2017 – 2019 định hướng đến 2025 + Về nội dung: Đề tài nghiên cứu lý luận về văn hóa, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp, thực trạng công tác phát triển văn hóa doanh nghiệp và các giải pháp nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. 5. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thực tập tại Công ty TNHH Grini Asia để thu thập thông tin phục vụ việc nghiên cứu đề tài em đã sử dụng hai phương pháp: phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu sơ cấp và phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu thứ cấp. - Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu sơ cấp. 4 Dữ liệu sơ cấp là những dữ liệu chưa qua xử lý, được thu thập lần đầu, và thu thập trực tiếp từ văn phòng Công ty nhằm mục đích điều tra, nghiên cứu cho việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty. Trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện đề tài, em sử dụng phối hợp một số phương pháp: + Phương pháp quan sát: Quan sát là phương pháp thu thập thông tin của nghiên cứu xã hội học thực nghiệm thông qua các tri giác như nghe, nhìn,… để thu nhận các thông tin từ thực tế xã hội nhằm đáp ứng mục tiêu nghiên cứu của đề tài. + Phương pháp điều tra: Phiếu điều tra là một tập hợp các câu hỏi và các câu trả lời được sắp xếp theo logic nhất định (bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm khách quan và câu hỏi mở) dành cho các đối tượng cần nghiên cứu, đây là công cụ ghi chép và lưu giữ kết quả thu thập được trong cuộc điều tra, trong đó in sẵn nội dung và tiêu thức tìm hiểu. + Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Phỏng vấn là một phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất trong việc nghiên cứu xã hội. - Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu thứ cấp Dữ liệu thứ cấp là dữ liệu do người khác thu thập, sử dụng cho các mục đích có thể là khác với mục đích nghiên cứu của chúng ta. Dữ liệu thứ cấp có thể là dữ liệu chưa xử lý (còn gọi là dữ liệu thô) hoặc dữ liệu đã xử lý. Tiến hành xử lý những dữ liệu thứ cấp bằng: + Phương pháp phân tích thống kê là phương pháp thống kê các dữ liệu thứ cấp thu thập được và tiến hành phân tích, đưa ra các nhận định cụ thể nhất về công tác phát triển văn hóa doanh nghiệp của Công ty trong thời gian qua. + Phương pháp so sánh là phương pháp sử dụng các thông tin sơ cấp và thông tin thứ cấp đã thu thập được so sánh chúng với nhau để từ đó rút ra các kết luận thông qua chênh lệch của các số liệu, thông tin. Dựa vào những chênh lệch này để đánh giá các thông tin và đưa ra các nhận định về việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của Công ty trong thời gian tới. 6. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục thì khóa luận bao gồm 3 chương sau: Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về văn hóa doanh nghiệp và phát triển văn hóa doanh nghiệp. Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. 5 Chương 3: Đề xuất và kiến nghị các giải pháp hoàn thiện và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH Grini Asia. 6 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm về văn hóa Văn hóa là khái niệm có nhiều cách hiểu tùy vào cách tiếp cận của người nghiên cứu. Là một lĩnh vực đa dạng và phức tạp vì vậy khó có thể thống nhất được một khái niệm đầy đủ và chính xác về văn hóa. Nên việc cùng tồn tại nhiều khái niệm văn hóa khác nhau cùng làm vấn đề được hiểu biết một cách phong phú và toàn diện hơn. Ở phương Đông, trong tiếng Hán cổ, từ “văn hóa” được kết hợp từ ngữ nghĩa của hai chữ “văn” và “hoá”. “Văn” là vẻ đẹp của nhân tính, cái đẹp của tri thức, trí tuệ con người có thể đạt được bằng sự tu dưỡng của bản thân và cách thức cai trị đúng đắn của nhà cầm quyền. Còn chữ “hóa” là việc đem cái văn (cái đẹp, cái tốt, cái đúng) để cảm hóa, giáo dục và hiện thực hóa trong thực tiễn, đời sống. Vậy, văn hóa chính là nhân hóa hay nhân văn hóa. Đường lối văn trị hay đức trị của Khổng Tử là từ quan điểm cơ bản về văn hóa này. Bởi văn hóa là văn trị giáo hóa, là giáo dục, cảm hóa bằng điểm chương, lễ nhạc, không dùng hình phạt tàn bạo và sự cưỡng bức. Tổng giám đốc Tổ chức văn hóa, giáo dục, khoa học của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) Federico Mayor đã đưa ra một định nghĩa được nhiều quốc gia thừa nhận và ứng dụng: “Văn hoá là tổng thể sống động các hoạt động sáng tạo trong quá khứ và hiện tại. Qua các thế kỷ, hoạt động sáng tạo ấy đã hình thành nên hệ thống các giá trị, các truyền thống và thị hiếu - những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc.” Theo đó, ta hiểu rằng văn hóa nói một cách giản dị, là những gì còn lại sau những chu trình lịch sử khác nhau, qua đó người ta có thể phân biệt được các dân tộc với nhau. Thông qua mỗi một chu kỳ của sự phát triển, dân tộc đó tương tác với mình với dân tộc khác, cái còn lại được gọi là bản sắc, hay còn gọi là văn hóa. Với quan niệm xem văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, khái niệm văn hoá được mở rộng hơn. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra định nghĩa: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương tiện sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hoá”. Trong câu nói trên, “văn hóa” được Bác nói đến vừa mang ý nghĩa khái quát vừa gắn với từng nhóm người, xã hội, quốc gia, dân tộc – văn 7 hóa dân tộc. Bác cũng đã chỉ ra bản chất của văn hóa là lối sống đặc trưng mang phong cách riêng, được sinh ra từ những thách thức của cuộc sống, của sự tiến bộ và phát triển. “Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi sinh tồn”. Phong cách, lối sống này- tức là văn hóa được thể hiện qua những dấu hiệu đặc trưng, điển hình nhưu ngôn ngữ, đạo đức (triết lý, chuẩn mực hành vi), luật pháp (quy tắc, hệ thống xã hội), tôn giáo (niềm tin), văn học, nghệ thuật, phương tiện sinh hoạt và các phương thức sử dụng (thói quen, truyền thống) trong cuộc sống hằng ngày của con người. Đó là những cơ sở để có thể nhận diện “bản sắc văn hóa”. 1.1.2. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp Trong nhiều năm qua, khái niệm văn hóa doanh nghiệp đã được chấp nhận một cách rộng rãi như là một cách để hiểu được các hệ thống có liên quan đến con người. Mỗi khía cạnh của văn hóa doanh nghiệp có thể được xem như là một điều kiện môi trường quan trọng ảnh hưởng đến doanh nghiệp và các đơn vị trực thuộc. Một định nghĩa khác cũng khá phổ biến là văn hóa doanh nghiệp bao gồm các giá trị, niềm tin hay các qui tắc được chia sẻ (Beyer và Trice, 1987; Tunstall, 1983; Wilkins và Patterson, 1985; Martin, 1985; Barney, 1986). Schein (1989) một trong những người nghiên cứu sâu về văn hóa doanh nghiệp đã cho rằng văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp những ngầm định nền tảng mà các thành viên trong doanh nghiệp học được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi trường xung quanh. Từ một số quan điểm khác, văn hóa doanh nghiệp có thể được nhìn nhận như là một phương tiện của việc hình thành các hành vi ứng xử của doanh nghiệp (Graves, 1986). Quan điểm này được ủng hộ bởi Kramer và Foy (1974) là những người đã xem xét văn hóa doanh nghiệp như là một chất kết dính để có thể giúp kết nối trong doanh nghiệp. Một điểm quan trọng mà các nhà nghiên cứu khi đi tìm khái niệm và định nghĩa của văn hóa doanh nghiệp đã khám phá và nhấn mạnh là văn hóa doanh nghiệp được xem như một qui trình phát triển và năng động chứ không đứng yên. Morgan (1986) đã tranh luận rằng văn hóa phải được hiểu như là một hiện tượng sống, năng động thông qua sự sáng tạo của con người và tái tạo thế giới của họ. Và Schein (1989) cũng tuyên bố rằng văn hóa doanh nghiệp thay đổi qua thời gian và trở nên gắn bó thành các chức năng ngoài sự nhận thức của doanh nghiệp. Quan điểm của cả Morgan và Schein điều ngụ ý rằng những cá nhân chủ chốt sẽ có một vai trò cốt yếu trong việc 8 định hình và chọn lọc văn hóa cho doanh nghiệp. Schein đã tuyên bố rằng văn hóa doanh nghiệp được tạo ra bởi những người đứng đầu và là một trong những chức năng quyết định của lãnh đạo có thể là sáng tạo, quản lý và khi cần thiết thì cũng có thể phá hủy văn hóa. Thông qua những định nghĩa của các nhà nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp từ trước đến nay, định nghĩa văn hóa doanh nghiệp được PGS.TS. Dương Thị Liễu đúc kết như sau: “Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm và hành vi của doanh nghiệp, chi phối hoạt động của mọi thành viên trong doanh nghiệp và tạo nên bản sắc kinh doanh riêng của doanh nghiệp”. * Tác động của văn hóa doanh nghiệp tới sự phát triển của doanh nghiệp - Xây dựng văn hóa doanh nghiệp giúp cho doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh Bởi vì văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ sẽ tạo nên sự thống nhất, giảm thiểu sự rủi ro, tăng cường sự phối hợp giám sát, thúc đẩy động cơ làm việc của mọi thành viên, tăng hiệu suất và hiệu quả của doanh nghiệp, từ đó tăng được sức mạnh cạnh tranh và khả năng thành công của doanh nghiệp trên thị trường. - Tạo bản sắc riêng cho doanh nghiệp Việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp cho daonh nghiệp khẳng định được tên tuổi của mình và để nhận biết được sự khác nhau giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Sự khác biệt được thể hiện ở những giá trị tài sản vô hình của mỗi doanh nghiệp như sự trung thành của mỗi nhân viên, bầu không khí làm việc của mỗi doanh nghiệp… - Xây dựng văn hóa phù hợp giúp doanh nghiệp tạo khả năng thích ứng cao với môi trường Mọi yếu tố xã hội, khoa học công nghệ, khả năng cảu con người đang thay đổi theo từng giờ, từng phút và một doanh nghiệp tốt hôm nay nhưng chưa chắc tốt trong tương lai nếu không có sự định hướng cho những sự thích ứng đó ngay từ bây giờ. - Văn hóa doanh nghiệp tạo nên giá trị tinh thần cho toàn thể nhân viên Sống trong một môi trường văn hóa lành mạnh với sự quan tâm thảo đáng cảu các cấp lãnh đạo sẽ làm cho mọi người cảm thấy lạc quan và cống hiến hết mình cho mục tiêu của doanh nghiệp. Người ta không chỉ suốt đời lao động vì lý do chỉ để tồn tại mà họ còn có thể thấy được ý nghĩa của bản thân qua những đóng góp cho cộng đồng xã hội. 9 - Văn hóa doanh nghiệp tạo sức hút cho doanh nghiệp Văn hóa doanh nghiệp chính là hình ảnh về một doanh nghiệp và tạo nên sự khác biệt với doanh nghiệp khác. Qua văn hóa doanh nghiệp ta sẽ cảm nhận rằng hoạt động của doanh nghiệp đó là mạnh hay yếu. Doanh nghiệp muốn có được nhiêu tiềm năng khách hàng, thu hút các hợp đồng kinh tế và nhiều cơ hội liên doanh liên kết với các đối tác hay không thì cần phải có một môi trường văn hóa doanh nghiệp tốt mới có thể lấy được lòng tin của khách hàng và đối tác trong kinh doanh. 1.2. Nội dung của văn hóa doanh nghiệp 1.2.1. Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp Theo Edgar H.Shein, văn hóa doanh nghiệp có thể chia thành hai cấp độ khác nhau. Thuật ngữ “cấp độ” ở đây chỉ mức độ cảm nhận được các giá trị văn hóa doanh nghiệp hay cũng có thể nói rằng tính hữu hình và vô hình, tính trực quan và phi trực quan trong biểu hiện của các giá trị văn hóa đó. Đây là cách tiếp cận độc đáo đi từ hiện tượng đến bản chất của một nền văn hóa, giúp chúng ta hiểu một cách sâu sắc và đầy đủ những bộ phận cấu thành nền văn hóa, hai cấp độ văn hóa doanh nghiệp được minh họa như sau: Sơ đồ 1.1: Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp Cấp độ Những quá trình - Kiến trúc nội ngoại thất thứ nhất và cấu trúc hữu hình - Cơ cấu tổ chức, các văn (hữu hình) của doanh nghiệp bản, quy định, nguyên tắc… - Lễ nghi, lễ hội, logo… - Những giá trị được công bố, các chiến lược, mục tiêu, Những giá trị được chấp nhận triết lý kinh doanh… - Các quy định, nguyên tắc Cấp độ thứ hai - Những quan niệm chung: (vô hình) Những niềm tin, nhận thức, Những quan suy nghĩ,tình cảm… niệm chung (Nguồn: Giáo trình văn hóa kinh doanh, PGS.TS.Dương Thị Liễu) 10 1.2.1.1. Cấp độ 1: Những quá trình và cấu trúc hữu hình Đó là những biểu trưng trực quan giúp con người dễ dàng nhận thấy, nghe thấy, sờ thấy các giá trị và triết lý cần được tôn trọng, cấp độ này ta dễ dàng quan sát được ngay từ lần đầu tiên đối với doanh nghiệp, bao gồm: - Kiến trúc, cách bài trí, công nghệ, sản phẩm. Đây được coi là bộ mặt của doanh nghiệp. Kiến trúc và diện mạo luôn được các doanh nghiệp quan tâm xây dựng. Bao gồm kiến trúc ngoại thất và kiến trúc nội thất công sở. Trong xã hội ngày nay, các doanh nghiệp càng chú ý tới kiến trúc, diện mạo ngày càng khẳng định được năng lực tài chính của doanh nghiệp cũng như ưu thế trước đối thủ. - Cơ cấu tổ chức các phòng ban của doanh nghiệp Cơ cấu tổ chức phòng ban là khác nhau ở mỗi công ty. Nó phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp, đặc tính của sản phẩm, tính chất của khách hàng và rất nhiều yếu tố khác. Việc tổ chức phòng ban một cách hợp lý sẽ có ảnh hưởng tích cực tới tinh thần làm việc và trách nhiệm của tập thể cán bộ công nhân viên đối với công ty. - Các văn bản quy định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp Tập hợp các văn bản này có thể là các giấy tờ xác nhận quyền hoạt động kinh doanh, xác định rõ lĩnh vực hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, cũng có thể là văn bản quy địnhvà điều chỉnh hoạt động trong nội bộ doanh nghiệp, quy định chế độ lao động, khen thưởng hoặc kỷ luật đối với mọi thành viên trong công ty. - Lễ nghi và lễ hội hằng năm Đây là các hoạt động được dự kiến từ trước và được chuẩn bị kỹ lưỡng dưới hệ thống các sự kiện văn hóa – xã hội chính thức, được thự hiện định kỳ hay bất thường nhằm thắt chặt mối quan hệ và thường được tổ chức vì lợi ích của những người tham dự. Lễ nghi tạo nên nét đặc trưng về doanh nghiệp, với mỗi văn hóa thì các lễ nghi có những hình thức khác nhau. Các nghi lễ thường được xem như sự tôn vinh văn hóa doanh nghiệp, giúp gợi nhớ và củng cố các giá trị văn hóa. - Các biểu tượng, logo, slogan, tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp Biểu tượng là từ ngữ, vật thể, trạng thái, hành động hay các đặc điểm tạo nên sự khác biệt có ý nghĩa đối với cá nhân và nhóm. Bên cạnh biểu tượng , logo và khẩu hiệu cũng là hai thứ dễ thấy và cho ta cái nhìn cơ bản về văn hóa doanh nghiệp. - Ngôn ngữ, cách ăn mặc, cách biểu hiện cảm xúc