Tài liệu Kế toán vốn bằng tiền tại doanh nghiệp tư nhân long dương, phú thọ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG KHOA KINH TẾ & QTKD NGUYỄN THỊ THU HUYỀN KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN LONG DƯƠNG, PHÚ THỌ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán Phú Thọ, năm 2020 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG KHOA KINH TẾ & QTKD NGUYỄN THỊ THU HUYỀN KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN LONG DƯƠNG, PHÚ THỌ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. TRẦN QUỐC HOÀN Phú Thọ, năm 2020 i LỜI CAM KẾT Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm đạo đức trong học thuật. Tôi cam kết rằng nghiên cứu này do tôi thực hiện đảm bảo trung thực và không vi phạm yêu cầu về đạo đức trong học thuật. Phú Thọ, ngày tháng năm 2020 Sinh viên thực hiện ii LỜI CẢM ƠN Em xin trân thành gửi lời cảm ơn đến các Thầy, Cô trong Khoa Kinh Tế và Quản Trị Kinh Doanh trường Đại Học Hùng Vương, đặc biệt là TS.Trần Quốc Hoàn đã trực tiếp hướng dẫn tận tình và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và viết đề tài khóa luận. Nhờ sự tận tình chỉ bảo và giúp đỡ của cô mà em đã tích lũy được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho bản thân. Đồng thời, em xin được cảm ơn các cô, chú, anh, chị trong Doanh nghiệp tư nhân Long Dương đã tạo điều kiện cho em được thực tập và cung cấp những tài liệu cần thiết cho em để em hoàn thành được bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Do còn nhiều hạn chế và hiểu biết, kinh nghiệm thực tế của bản thân nên bài khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của quý thầy, cô. Em xin trân trọng cảm ơn! iii MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ............................. 2 3. Mục tiêu và nghiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 4 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 5 6. Kết cấu của đề tài ....................................................................................... 7 Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TRONG DOANH NGHIỆP ........................................................................... 8 1.1. Tổng quan về vốn bằng tiền .................................................................... 8 1.1.1. Khái niệm vốn bằng tiền ...................................................................... 8 1.1.2. Đặc điểm vốn bằng tiền ........................................................................ 8 1.1.3. Phân loại vốn bằng tiền ........................................................................ 8 1.2. Tổng quan về kế toán vốn bằng tiền ........................................................ 9 1.2.1. Khái niệm kế toán vốn bằng tiền .......................................................... 9 1.2.2. Vai trò kế toán vốn bằng tiền ............................................................... 9 1.2.3. Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền................................................... 10 1.2.4. Nguyên tắc kế toán vốn bằng tiền....................................................... 11 1.2.5. Tổ chức chứng từ kế toán ................................................................... 14 1.2.6. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán .................................................... 16 1.2.7. Tổ chức hạch toán kế toán .................................................................. 18 1.2.8. Tổ chức hệ thống sổ kế toán ............................................................... 22 Chương 2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN LONG DƯƠNG ......................................................... 25 2.1. Giới thiệu chung về Doanh nghiệp tư nhân Long Dương ...................... 25 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển doanh nghiệp ................................ 25 2.1.2. Ngành nghề kinh doanh ...................................................................... 26 iv 2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý ..................................................................... 26 2.1.4. Đặc điểm sản xuất kinh doanh ............................................................ 27 2.1.5. Tình hình lao động ............................................................................. 29 2.1.6. Tình hình tài sản, nguồn vốn .............................................................. 31 2.1.7. Tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận .............................................. 33 2.1.8. Tổ chức kế toán .................................................................................. 35 2.2. Thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương ..................................................................................................................... 39 2.2.1. Đặc điểm quản lý vốn bằng tiền tại doanh nghiệp .............................. 39 2.2.2. Tổ chức chứng từ kế toán ................................................................... 40 2.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán .................................................... 50 2.2.5. Tổ chức hệ thống sổ kế toán ............................................................... 52 2.2.6. Minh họa các nghiệp vụ kinh tế phát sinh .......................................... 54 2.3. Đánh giá thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương .......................................................................................................... 66 2.3.1. Ưu điểm ............................................................................................. 66 2.3.2. Hạn chế .............................................................................................. 67 2.3.3. Nguyên nhân ...................................................................................... 70 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN LONG DƯƠNG .... 72 3.1. Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương .................................................................................... 72 3.1.1. Phương hướng phát triển doanh nghiệp .............................................. 72 3.1.2. Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền .................. 74 3.2. Giải pháp hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương .......................................................................................................... 75 KẾT LUẬN.................................................................................................. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 81 PHỤ LỤC i DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Diễn giải BCTC Báo cáo tài chính GTGT Giá trị gia tăng NH Ngân hàng TK Tài khoản UNC Ủy nhiệm chi UNT Ủy nhiệm thu VND Việt nam đồng LĐ Lao động TNDN Thu nhập doanh nghiệp ii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Cơ cấu lao động của doanh nghiệp ............................................... 30 Bảng 2.2: Tình hình tài sản nguồn vốn của doanh nghiệp ............................ 32 Bảng 2.3: Tình hình kết quả kinh doanh của doanh nghiệp .......................... 34 Bảng 2.4. Danh mục chứng từ phân theo nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp tư nhân Long Dương ........................................................................ 41 Bảng 2.5. Hạch toán kế toán phân theo nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp .......................................................................................................... 51 Bảng 2.6. Hệ thống sổ kế toán phân theo nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp .......................................................................................................... 53 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát các nghiệp vụ kế toán vốn bằng tiền tại doanh nghiệp .......................................................................................................... 54 iii DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Quy trình luân chuyển chứng từ kế toán vốn bằng tiền................ 15 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán kế toán tiền mặt................................................. 19 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ kế toán tiền gửi ngân hàng ................................................ 21 Sơ đồ 2.1: Bộ máy quản lý của doanh nghiệp............................................... 26 Sơ đồ 2.2 : Quy trình sản xuất gạch không nung. ......................................... 28 Sơ đồ 2.3: Sơ đồ trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán trên máy vi tính ...... 37 Sơ đồ 2.4: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán doanh nghiệp ............................... 38 Sơ đồ 2.5. Quá trình luân chuyển thu tiền mặt tại doanh nghiệp .................. 43 Sơ đồ 2.6. Quá trình luân chuyển chi tiền mặt tại doanh nghiệp ................... 44 Sơ đồ 2.7. Quá trình luân chuyển tăng tiền gửi ngân hàng ........................... 46 Sơ đồ 2.8: Quá trình luân chuyển giảm tiền gửi ngân hàng .......................... 47 iv DANH MỤC GIAO DIỆN Giao diện 2.1: Giao diện tổng quan phần mềm Misa .................................... 38 Giao diện 2.2: Nhập liệu phiếu thu tiền mặt số 00213 .................................. 56 Giao diện 2.3: Nhập liệu phiếu chi tiền mặt số 00426 .................................. 57 Giao diện 2.4: Nhập liệu phiếu chi tiền mặt số 00432 .................................. 58 Giao diện 2.5: Nhập liệu phiếu chi tiền mặt số 00316 .................................. 60 Giao diện 2.6: Nhập liệu phiếu chi tiền mặt số 00320 .................................. 61 Giao diện 2.7: Nhập liệu trả tiền nhà cung cấp ............................................. 63 Giao diện 2.8: Nhập liệu ủy nhiệm chi trả tiền nhà cung cấp ....................... 63 Giao diện 2.9: Nhập liệu thu tiền khách hàng ............................................... 65 Giao diện 2.10: Nhập liệu thu tiền gửi từ khách hàng .................................. 66 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động kinh doanh trong nền kinh tế đòi hỏi phải có sự quản lí chặt chẽ về vốn, đảm bảo cho việc sử dụng vốn một cách hiệu quả nhất, hạn chế mức thấp nhất tình trạng ứ đọng vốn, hoặc thiếu vốn từ đó đảm bảo hiệu quả kinh doanh tối ưu nhất. Để đạt được yêu cầu đó thì doanh nghiệp phải chú trọng làm tốt công tác kế toán, trong đó có công tác kế toán vốn bằng tiền. Kế toán vốn bằng tiền nghiên cứu các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến các tài khoản: tài khoản tiền mặt, tài khoản tiền gửi ngân hàng, tài khoản tiền đang chuyển. Khi đó kế toán vốn bằng tiền có nhiệm vụ lập chứng từ phát sinh của nghiệp vụ này gồm phiếu thu, phiếu chi, viết séc, lập ủy nhiệm chi. Từ những chứng từ này, kế toán vốn bằng tiền sẽ tiến hành ghi sổ, theo dõi những biến động trên tài khoản này. Việc tổ chức hạch toán kế toán vốn bằng tiền có hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp chủ động trong thu, chi, tăng khả năng quay vòng vốn trong quá trình kinh doanh. Doanh nghiệp tư nhân Long Dương là một doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất gạch và các sản phẩm liên quan. Do vậy công ty thường xuyên phát sinh các nghiệp vụ chứng từ kế toán vốn bằng tiền nên vấn đề mà công ty quan tâm là làm sao để quản lý được chặt chẽ, hợp lý. Tuy nhiên, tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương vẫn còn một số những tồn tại trong công tác kế toán vốn bằng tiền cần được nghiên cứu và đưa ra hướng giải quyết như doanh nghiệp cần tổ chức bồi dưỡng thêm kiến thức cho cán bộ công nhân viên, hoàn thiện đầy đủ chứng từ và các thông tin trên chứng từ kế toán, mở thêm các sổ nhật ký đặc biệt cụ thể là sổ nhật kí thu tiền và nhật ký chi tiền để việc quản lý tiền được chặt chẽ và chính xác hơn... Những phân tích trên chỉ rõ tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu về kế toán vốn bằng tiền trong doanh nghiệp. Đó chính là lý do em lựa chọn đề tài “Kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương, Phú Thọ” làm khóa luận tốt nghiệp của mình. 2 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Đến nay, đã một số công trình khoa học công bố trong và ngoài nước có liên quan đến nội dung của khóa luận tốt nghiệp. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu mà tác giả có so sánh, kế thừa và phát triển như: Lê Thanh Tùng (2018) trong khóa luận tốt nghiệp “Kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần bia rượu Viger” đã hệ thống hóa những lí luận cơ bản về hạch toán vốn bằng tiền trong công ty và phản ánh được thực trạng kế toán vốn bằng tiền, từ đó đánh giá công tác hạch toán vốn bằng tiền và đã đưa ra được một số hạn chế như sau: Công ty chưa thường xuyên tổ chức cho các nhân viên kế toán tham gia các khóa học nâng cao trình độ nghiệp vụ và kĩ năng chuyên môn cần thiết cho công tác kế toán doanh nghiệp; kế toán chưa thực hiện đầy đủ công tác lập, kiểm tra chứng từ trước khi đưa vào lưu trữ bảo quản; một số chứng từ như phiếu thu, phiếu chi chưa đúng mẫu quy định theo thông tư 200/2014/TT-BTC; công ty chưa mở các sổ nhật kí thu tiền, nhật kí chi tiền nên việc quản lý chưa chặt chẽ; công ty không tiến hành kiểm kê quỹ định kỳ và lập bảng kiểm kê quỹ,… Kết quả nghiên cứu đã tìm ra nguyên nhân và đưa ra một số giải pháp như công ty cần tổ chức bồi dưỡng thêm kiến thức cho cán bộ công nhân viên, công ty nên thêm các sổ nhật kí thu tiền và nhật kí chi tiền để quản lý tiền một cách chặt chẽ hơn, sửa lại những mẫu chứng từ sai chưa đúng quy định,… để hoàn thiện hơn về công tác kế toán vốn bằng tiền. Nguyễn Thị Ngân Hà (2017) trong khoá luận tốt nghiệp “Kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần Tâm Thành Invest” đã phản ánh những vấn đề lý luận về kế toán vốn bằng tiền rồi từ đó phản ánh thực trạng công tác kế toán tại công ty nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra một số hạn chế như chứng từ còn thiếu, kiểm kê quỹ tiền mặt chỉ được thực hiện vào cuối kì dễ xảy ra gian lậm sai sót, chưa có định mức tồn quỹ cụ thể,… Những giải pháp được đưa ra như hoàn thiện việc lập chứng từ, lập dự toán tiền mặt… Lã Thị Uyên (2017) trong khóa luận tốt nghiệp“Thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần Sông Hồng số 6- chi nhánh số 1” đã nêu lên được 3 nội dung, phản ánh thực trạng về tình hình vốn bằng tiền tại công ty, nêu lên được một số ưu điểm như công tác hạch toán có sự kết hợp chặt chẽ và cụ thể giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị, tìm ra được phương hướng quản lý mới tạo hiệu quả cao,… đồng thời chỉ ra một số hạn chế như: trong quá trình viết chứng từ, một số khoản mục trong chứng từ kế toán không ghi đầy đủ và công ty chưa tiến hành lập báo cáo thu chi trong ngày, kế toán tiếp nhận hóa đơn không đúng quy định do mua nhiều lần người bán mới xuất hóa đơn, chưa thực hiện đủ công tác lập và kiểm tra chứng từ trước khi đưa vào lưu trữ bảo quản, kế toán chưa tiến hành lập báo cáo thu chi định kì,… Kết quả nghiên cứu đề xuất các giải pháp như hoàn thiện đầy đủ chứng từ và các thông tin trên chứng từ kế toán, có mức quy định tồn quỹ cụ thể và lập báo cáo thu chi trong ngày để tránh gian lận, sai sót. Hán Thị Bích Phượng (2015) trong khóa luận tốt nghiệp “Thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại công ty cổ phần xây dựng xuất nhập khẩu Tuệ Lâm”. Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng, chỉ ra một số hạn chế như công ty chưa có một mức tiền mặt tồn quỹ cụ thể, chưa có một kế hoạch thanh toán công nợ thống nhất dẫn tới số tiền mặt tại quỹ của công ty không ổn định. Việc theo dõi tiền gửi ngân hàng đôi khi còn chưa sát sao. Kết quả nghiên cứu xác định một số nguyên nhân và đưa ra giải pháp như công ty nên tiến hành kiểm kê quỹ thường xuyên, hàng năm tạo điều kiện nâng cao trình độ nhân viên bằng các lớp học ngắn hạn,… để hoàn thiện hơn công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty. Đào Thị Thắm (2017) trong khóa luận tốt nghiệp “Kế toán vốn bằng tiền tại Công ty cổ phần dầu khí Khánh Phong” đã nêu ra một số ưu điểm như: bộ máy kế toán bố trí phù hợp với quá trình kinh doanh, phòng kế toán đã sử dụng hệ thống sổ sách tương đối đầy đủ theo chế độ kế toán hiện hành, công tác ghi sổ kế toán đơn giản, sửa chữa kịp thời và phát hiện những sai phạm, đồng thời chỉ ra một số hạn chế như: chưa có bộ phận chức năng phục vụ cho yêu cầu quản trị cũng như phân tích hoạt động kinh doanh, có nhiều chứng từ kế toán để lại vài ngày rồi mới lập, điều này rất dễ xảy ra sai sót trong quá trình hạch toán. Một số giải pháp được đề xuất như: hoàn thiện đội ngũ kế toán, các chứng từ, hóa đơn 4 cần hạch toán kịp thời và chính xác, tuân thủ chế độ tài chính và chế độ kế toán hiện hành. Kết quả nghiên cứu tổng quan cho thấy, các công trình nghiên cứu trên đã phản ánh được một số vấn đề lí luận và thực tiễn về kế toán vốn bằng tiền. Tuy vậy, các nghiên cứu đã công bố còn một số vấn đề cần bổ sung và hoàn thiện, tác giả xác định được rằng chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu và toàn diện về kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. Do đó, kết quả nghiên cứu của đề tài là không trùng lặp với các công trình đã công bố. 3. Mục tiêu và nghiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là dựa trên kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn về kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể của đề tài gồm: Một là, nghiên cứu những vấn đề cơ bản về kế toán vốn bằng tiền trong doanh nghiệp. Hai là, phân tích và đánh giá thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. Ba là, xác định phương hướng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận và thực tiễn về kế toán vốn bằng tiền. 4.2. Phạm vi nghiên cứu -Về nội dung: + Nội dung kế toán vốn bằng tiền trong nghiên cứu này được tiếp cận dưới góc độ kế toán tài chính. 5 + Về chế độ kế toán, tác giả lựa chọn chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo thông tư 133/2016/TT-BTC, đây cũng là chế độ kế toán mà Doanh nghiệp tư nhân Long Dương áp dụng. + Về kế toán vốn bằng tiền, tác giả tập trung vào một số nghiệp vụ: Rút tiền gửi ngân hàng về quỹ tiền mặt; Mua hàng hóa công cụ dụng cụ, vật tư nhập kho bằng tiền mặt; Xuất tiền mặt nộp vào tài khoản ngân hàng; Chi trả tiền dầu bằng tiền mặt; Trả tiền xăng bằng tiền mặt; Chuyển khoản trả cho người bán; Thu tiền bán hàng bằng tiền gửi ngân hàng. -Về không gian: Tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. -Về thời gian: Số liệu thu thập trong 3 năm 2017, 2018, 2019, định hướng và các giải pháp, kiến nghị đề xuất đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu Đề tài tiếp cận đối tượng nghiên cứu dựa trên cơ sở vận dụng phương pháp duy vật biện chứng làm phương pháp luận chung, đồng thời đề tài sử dụng đa dạng các phương pháp nghiên cứu khác nhau như phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh,… Đề tài nhấn mạnh việc khảo sát tổng kết thực tiễn, lấy thực tiễn so sánh với lý thuyết, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. 5.1. Phương pháp thu thập thông tin 5.1.1. Xác định cỡ mẫu Trong phân tích thống kê, mẫu phải đủ lớn để đảm bảo độ tin cậy nhất định. Kế thừa nghiên cứu của Cochran (1977), quy mô mẫu trong nghiên cứu này được tính toán theo công thức: n= 2 p(1 − p)Z1−∝/2 ε2 (1) Trong đó: n: là kích thước mẫu Z: giá trị phân phối chuẩn, với độ tin cậy 95% thì Z1 - ∝/2 = 1,96 p: tỷ lệ mẫu dự kiến được chọn, trong nghiên cứu này chọn p = 0,5 6 ε: sai số cho phép, trong nghiên cứu này chọn ε = 5% Áp dụng công thức (1), ta có: n = 0,5 x (1 – 0,5) x 1,96 / 0,52 ≈ 384 Đối với tổng thể là các nghiệp vụ kế toán vốn bằng tiền của Doanh nghiệp tư nhân Long Dương trong giai đoạn 2017-2019 với số lượng N= 1.525 nghiệp vụ, số lượng nghiệp vụ N < 10.000 nên theo Cochran (1977) tiếp tục sử dụng công thức điều chỉnh cỡ mẫu: n1 = n n (2) N Áp dụng công thức (2), số lượng mẫu nghiệp vụ kế toán vốn bằng tiền cần 1+ nghiên cứu tối thiểu là: n1 = 307 Tác giả nghiên cứu tổng cộng 350 nghiệp vụ kế toán vốn bằng tiền > 307, do đó có thể khẳng định mẫu nghiên cứu đủ điều kiện mang tính đại diện cho tổng thể. 5.1.2. Cách thức chọn mẫu Tác giả áp dụng phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên phân tầng theo năm tài chính (2017, 2018 và 2019), sau đó trong từng năm tài chính lại tiếp tục sử dụng phương pháp chọn mẫu thuận tiện để tiến hành chọn mẫu, trong năm tài chính nếu mẫu thu thập được chưa đảm bảo tính đa dạng hóa theo nghiệp vụ thì tác giả tiến hành lựa chọn bổ sung những nghiệp vụ cần thiết nhằm đảm bảo tính đại diện tốt nhất có thể ở mẫu. 5.2. Phương pháp phân tích số liệu Nghiên cứu này sử dụng các số tuyệt đối, số tương đối, bảng thống kê, biểu đồ,… để phân tích đối tượng nghiên cứu. Đồng thời so sánh số liệu giữa các năm để thấy được sự thay đổi của đối tượng nghiên cứu. Nghiên cứu sử dụng Microsoft Excel để trình bày số liệu, bảng biểu. 5.3. Phương pháp chuyên gia 7 Nghiên cứu thực hiện phỏng vấn với kế toán trưởng và kế toán vốn bằng tiền của Doanh nghiệp tư nhân Long Dương thông qua một dàn câu hỏi được thiết kế sẵn nhằm định hướng cho cuộc phỏng vấn (Phụ lục 1). Quá trình phỏng vấn thực hiện qua 02 bước sau: Bước 1: Giới thiệu tên sinh viên, mục đích, ý nghĩa của cuộc phỏng vấn, xin thông tin của người tham gia phỏng vấn. Bước 2: Tác giả đưa ra các câu hỏi nhằm tìm hiểu về công tác kế toán vốn bằng tiền của Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. Trong quá trình trả lời câu hỏi tác giả có đưa ra các gợi ý chuẩn bị trước. Thông qua phỏng vấn tác giả thu được các thông tin liên quan đến bộ máy kế toán, đặc điểm sản xuất kinh doanh, chứng từ, tài khoản, sổ sách, báo cáo liên quan đến kế toán vốn bằng tiền, quy định thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương,… Kết quả phỏng vấn tác giả tiến hành ghi chép và tổng hợp, đồng thời có những trao đổi để làm rõ những nội dung mới, những vấn đề chưa rõ. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm 03 chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán vốn bằng tiền trong doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại Doanh nghiệp tư nhân Long Dương. 8 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về vốn bằng tiền 1.1.1. Khái niệm vốn bằng tiền Vốn bằng tiền là một bộ phận của tài sản lưu động trong doanh nghiệp tồn tại dưới hình thái tiền tệ, có tính thanh khoản cao nhất, bao gồm tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp, tiền gửi ở các ngân hàng, kho bạc nhà nước và các khoản tiền đang chuyển. Với tính thanh khoản cao, vốn bằng tiền được dùng để đáp ứng nhu cầu thanh toán của doanh nghiệp, thực hiện việc mua sắm hoặc chi phí. Mỗi loại vốn bằng tiền được sử dụng vào mục đích khác nhau và có yêu cầu quản lí từng loại, nhằm quản lí chặt chẽ tình hình thu, chi và đảm bảo an toàn cho từng loại, sử dụng có hiệu quả và đúng mục đích [2]. 1.1.2. Đặc điểm vốn bằng tiền - Sử dụng để đáp ứng nhu cầu thanh toán các khoản nợ phát sinh của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất kinh doanh nhu cầu thanh toán các khoản nợ nguyên vật liệu nhà cung cấp, chi phí dịch vụ mua ngoài. - Việc sử dụng vốn bằng tiền phải tuân thủ các quy định nguyên tắc trong pháp luật của nước Việt Nam, cần được rõ ràng minh bạch. - Quy mô vốn bằng tiền là loại vốn đòi hỏi doanh nghiệp quản lí hết sức chặt chẽ vì vốn bằng tiền có tính luân chuyển cao, nên nó là đối tượng của sự gian lận. 1.1.3. Phân loại vốn bằng tiền 1.1.3.1. Phân loại vốn bằng tiền theo hình thức tồn tại Theo hình thức tồn tại, vốn bằng tiền được phân chia thành: - Tiền Việt Nam: là loại tiền phù hiệu. Đây là loại giấy bạc do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành và được sử dụng làm phương tiện thanh toán chính thức với toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 9 - Ngoại tệ: là loại tiền phù hiệu. Đây là loại giấy bạc không phải do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành nhưng được phép lưu hành trên thị trường Việt Nam như: đồng Đô la Mỹ (USD), đồng tiền chung Châu Âu (EURO), đồng yên Nhật (JPY)… - Vàng tiền tệ: là loại tiền thực chất, tuy nhiên loại tiền này không có khả năng thanh khoản cao. Nó được sử dụng chủ yếu vì mục đích cất trữ. Mục tiêu đảm bảo một lượng dự trữ an toàn trong nền kinh tế hơn là vì mục đích thanh toán trong kinh doanh. 1.1.3.2. Phân loại vốn bằng tiền theo trạng thái tồn tại Theo trạng thái tồn tại, vốn bằng tiền bao gồm các khoản sau: - Vốn bằng tiền được bảo quản tại quỹ của doanh nghiệp gọi là tiền mặt. - Tiền gửi tại các ngân hàng, các tổ chức tài chính, kho bạc nhà nước gọi chung là tiền gửi ngân hàng. - Tiền đang chuyển là tiền trong quá trình trao đổi mua bán với khách hàng và nhà cung cấp. 1.2. Tổng quan về kế toán vốn bằng tiền 1.2.1. Khái niệm kế toán vốn bằng tiền Kế toán vốn bằng tiền là mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến các tài khoản: Tiền mặt , Tiền gửi ngân hàng, Tiền đang chuyyển. Khi đó kế toán vốn bằng tiền sẽ lập chứng từ nghiệp vụ phát sinh của nghiệp vụ này ( gồm phiếu thu, phiếu chi, viết séc, lập ủy nhiệm chi), từ những chứng từ này kế toán tiền hành ghi sổ và theo dõi những biến động trên tài khoản này.[1] 1.2.2. Vai trò kế toán vốn bằng tiền Kế toán vốn bằng tiền là một bộ phận quan trọng của công tác kế toán của các doanh nghiệp, nó sẽ cung cấp thông tin một cách kịp thời chính xác và kiểm tra các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó giúp cho doanh nghiệp đưa ra các quyết định chính xác, phù hợp nhằm tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận. 10 Song song với việc tổ chức kế toán vốn bằng tiền, nhà quản lý cần phải chú trọng việc quản lý vốn bằng tiền một cách chặt chẽ, thường xuyên kiểm soát các khoản thu chi bằng tiền vì đây là khâu quan trọng có tính quyết định tới khả năng tồn tại của doanh nghiệp. Vốn bằng tiền là đối tượng có nhiều khả năng phát sinh rủi ro hơn các loại tài sản khác. Việc quản lý vốn bằng tiền sử dụng nhiều công cụ quản lý khác nhau như: Thống kê, phân tích hoạt động kinh tế... Với chức năng ghi chép, tính toán, phản ánh, giám sát thường xuyên liên tục sự thay đổi của tiền vốn bằng các thước đo giá trị kế toán cung cấp những tài liệu cần thiết về thu chi vốn bằng tiền đáp ứng yêu cầu quản lý trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. 1.2.3. Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền Kế toán vốn bằng tiền có các nhiệm vụ sau: - Phải theo dõi dòng tiền thu vào và dòng tiền chi ra của tiền mặt (TK 111), tiền gửi ngân hàng (TK 112). Khi có chênh lệch giữa sổ kế toán tiền mặt và tiền gửi ngân hàng với sổ quỹ tiền mặt và sổ phụ ngân hàng, thì kế toán phải tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh kịp thời. - Kiểm soát chứng từ đầu vào sao cho hợp lệ, hợp pháp, hợp lý, để được tính chi phí hợp lý. - Hướng dẫn cho các phòng ban về quy định hóa đơn, chứng từ cũng như cách lập các biểu mẫu. - Lập báo cáo thu chi hàng ngày, báo cáo tiền gửi ngân hàng hàng ngày để gửi theo yêu cầu của lãnh đạo doanh nghiệp. - Liên hệ với ngân hàng để rút tiền, trả tiền và lấy số phụ ngân hàng và các chứng từ liên quan đến ngân hàng. Thực hiện đúng theo nguyên tắc bất kiêm nghiệm, kế toán vốn bằng tiền không làm kiêm thủ quỹ. Phải tổ chức theo dõi tiền gửi ngân hàng theo từng ngân hàng, từng đơn vị ngoại tệ.