Tài liệu Huy động vốn tại ngân hàng tmcp đông nam á chi nhánh hải dương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THỊ THU THỦY HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐÔNG NAM Á CHI NHÁNH HẢI DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THỊ THU THỦY HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐÔNG NAM Á CHI NHÁNH HẢI DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ: 60 34 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ PHI NGA XÁC NHẬN CỦA GVHD XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ HÀ NỘI – 2015 MỤC LỤC Danh mục chữ viết tắt........................................................................................i Danh mục các bảng...........................................................................................ii Danh mục các hình...........................................................................................ii MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 CHƢƠNG 1: NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ VẤN ĐỀ MỞ RỘNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN...................................................................... 5 1.1. Tổng quan về ngân hàng thƣơng mại..................................................... 5 1.1.1. Khái quát về NHTM.......................................................................... 5 1.1.2. Các hoạt động cơ bản của NHTM.....................................................5 1.1.3 Vai trò của ngân hàng thương mại đối với sự phát triển của nền kinh tế 11 1.2. Nguồn vốn và tầm quan trọng của việc mở rộng công tác huy động vốn trong hoạt động kinh doanh của NHTM...................................................... 14 1.2.1. Nguồn vốn của ngân hàng TM........................................................ 14 1.2.2. Hoạt động huy động vốn của các ngân hàng thương mại cổ phần. 19 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác huy động vốn của NHTM.......288 1.3.1 Những nhân tố khách quan.............................................................. 28 1.3.2. Những nhân tố chủ quan................................................................. 30 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN TẠI NH TMCP ĐÔNG NAM Á CN HẢI DƢƠNG....................................................37 2.1 Tổng quan hoạt động ngân hàng TMCP Đông Nam Á CN Hải D ƣơng 37 2.1.1 Sự hình thành và quá trình phát triển.............................................. 37 2.1.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của bộ máy hoạt động Ngân Hàng TMCP Đông Nam Á CN Hải Dương.....................................................................39 2.1.3. Hoạt động của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á CN Hải Dương qua 3 năm 2012 - 2014........................................................................................41 2.2. Thực trạng huy động tiền gửi của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á CN Hải Dƣơng................................................................................................... 50 2.2.1 Quy mô nguồn vốn huy động............................................................50 2.2.2 Cơ cấu nguồn vốn huy động.............................................................50 2.2.3. Các hình thức huy động tiền gửi.....................................................56 2.2.4 Khả năng đáp ứng yêu cầu sử dụng.................................................58 2.3 Đánh giá thực trạng huy động tiền gửi tại NH TMCP Đông Nam Á CN Hải Dƣơng................................................................................................... 59 2.3.1 Kết quả đạt được..............................................................................59 2.3.2 Hạn chế............................................................................................ 60 2.3.3 Nguyên nhân của hạn chế................................................................ 60 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HUY ĐỘNG TIỀN GỬI TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐÔNG NAM Á CN HẢI DƢƠNG...........................64 3.1 Định hƣớng hoạt động huy động tiền gửi của Ngân hàng trong năm tới. ......................................................................................................................64 3.1.1 Định hướng phát triển......................................................................64 3.1.2 Nhiệm vụ đặt ra................................................................................64 3.2 Một số giải pháp cơ bản nhằm tăng cƣờng hiệu quả huy động tiền gửi. ......................................................................................................................65 3.2.1 Giải pháp nhằm khắc phục tồn tại ( Ngắn hạn )..............................65 3.2.2 Giải pháp nhằm thực hiện định hướng phát triển của NH Đông Nam Á CN Hải Dương ( Dài hạn ).................................................................... 70 3.3 Một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nƣớc và Chính phủ..............74 KẾT LUẬN.....................................................................................................75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................76 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt 1 CBNV 2 CN 3 NH 4 NHTM 5 PGD 6 TCTD 7 TM 8 TMCP 9 WTO i DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Cơ cấu vốn huy động tiền gửi theo kỳ hạn thời kỳ 2012 -2014.....44 Bảng 2.2: Kết quả dƣ nợ cho vay 2012 - 2014...............................................46 Bảng 2.3: Doanh số thanh toán quốc tế năm 2012 - 2014..............................49 Bảng 2.4: Quy mô huy động thời kỳ 2012 -2014........................................... 50 Bảng 2.5: Cơ cấu vốn huy động tiền gửi theo kỳ hạn thời kỳ 2012 -2014.....52 Bảng 2.6: Cơ cấu vốn huy động tiền gửi theo khách hàng............................. 54 Bảng 2.7: Cơ cấu vốn huy động tiền gửi theo loại tiền...................................55 Bảng 2.8: Cơ cấu vốn huy động tiền gửi theo khách hàng............................. 57 Bảng 2.9: Tổng huy động vốn và tổng dƣ nợ 2012 - 2014.............................58 ii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á CN Hải Dƣơng.............................................................................................................39 Hình 2.1: Cơ cấu vốn huy động phân theo kỳ hạn thời kỳ 2012-2014...........45 Hình 2.2: Doanh số dƣ nợ cho vay 2012 -2014..............................................47 Hình 2.3: Quy mô vốn huy đông thời kỳ 2012 - 2014....................................51 Hình 2.4: Cơ cấu vốn huy động phân theo kỳ hạn..........................................52 Hình 2.5: Cơ cấu vốn huy đ2ộng phân theo khách hàng................................55 Hình 2.6: Cơ cấu vốn huy động phân theo loại tiền gửi................................. 56 Hình 2.7: Tổng huy động vốn và tổng dƣ nợ................................................. 58 iii MỞ ĐẦU 1- Lý do chọn đề tài Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại (NHTM), nguồn vốn có vai trò đặc biệt quan trọng nó quyết định hầu hết các hoạt động kinh doanh của chính ngân hàng. Vì vậy, đối với bất cứ một NHTM nào, vấn đề mà các nhà quản trị quan tâm hàng đầu là phát triển nguồn vốn, coi công tác huy động vốn là một cuộc tìm kiếm không bao giờ có điểm dừng nhằm tạo lập nguồn vốn huy động luôn dồi dào và ổn định. Lịch sử ngân hàng và thực tế hoạt động của các NHTM trên thế giới cho thấy: Quan tâm tìm kiếm các giải pháp khả thi nhằm mở rộng và tăng trƣởng nguồn vốn là một tất yếu khách quan, đồng thời cũng là một bài toán khó đối với các NHTM hoạt động kinh doanh trong nền kinh tế thị trƣờng. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị tr ƣờng, trong giai đoạn hiện nay khi nền kinh tế đã và đang rơi vào khủng hoảng lạm phát tăng cao, nền kinh tế trong nƣớc nói chung và kinh tế Hải Dƣơng nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, điều đó gây ảnh hƣởng lớn đến tất cả mọt mặt của đời sống xã hội, trong đó hoạt động Ngân hàng và công tác huy động vốn cũng gặp không ít khó khăn việc tìm kiếm giải pháp mở rộng tăng trƣởng và phát triển huy động vốn là việc làm vô cùng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của đơn vị. Xuất phát từ thực tiễn đó tôi chọn đề tài: "Huy động vốn tại ngân hàng TMCP Đông Nam Á chi nhánh Hải Dƣơng” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Huy động vốn tại ngân hàng là đề tài nhiều nhà nghiên cứu, giới chuyên môn và nhiều tác giả đã đề cập tới trong chiến lƣợc phát triển ngân hàng. Tuy đây không phải là một đề tài mới nhƣng mỗi tác giả lại tiếp cận 1 theo những khía cạnh khác nhau, những nét nhìn mới, từ đó có những giải pháp thiết thực cho ngân hàng trong từng giai đoạn cụ thể. Các công trình nghiên cứu trong nƣớc tác giả đã công bố: “Giải pháp tăng cƣờng huy động vốn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Tỉnh Phú Thọ” - Vi Thị Bích Thiện - Tr ƣờng Đại học kinh tế Quốc dân Hà Nội - Họ và tên ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS-Lê Đức Lữ. “Giải pháp nhằm nâng cao huy động vốn của chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Tỉnh Lạng Sơn” - Nguyễn Thu Hà Khoa Tài chính ngân hàng, Học viện ngân hàng, chuyên đề tốt nghiệp. “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng thƣơng mại cổ phần công thƣơng Lạng Sơn” - Nguyễn Thị H ƣờng Trƣờng đại học kinh tế, Luận văn thạc sỹ 2012. “Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam” - Hoàng Thị Hồng Lê - Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, luận văn thạc sĩ kinh tế, 2014. “Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín (Sacombank) - Chi nhánh Trà Vinh - Lƣ Thị Chí Trang Trƣờng Đại học Trà Vinh, 2014. Tuy nhiên, với mỗi ngân hàng khác nhau lại có cách thức huy động vốn khác nhau và tại mỗi thời điểm tùy thuộc vào hoạt động của ngân hàng, các ngân hàng sẽ đƣa ra các cách thức huy động thay đổi để đáp ứng nhu cầu của mình. Do đó, tác giả mong muốn nghiên cứu đánh giá hoạt động và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng TMCP Đông Nam Á – CN Hải Dƣơng. 2 3- Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về huy động vốn của NHTM trong nền kinh tế thị trƣờng. Phân tích thực trạng công tác huy động vốn tại NH Đông Nam Á CN Hải Dƣơng trong những năm gần đây, đánh giá những kết quả đạt đ ƣợc, chỉ ra tồn tại và tìm nguyên nhân của những tồn tại đó. Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị có tính khả thi góp phần mở rộng công tác huy động vốn tại NH Đông Nam Á CN Hải Dƣơng trong thời gian tới. 4- Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. Tập trung nghiên cứu vấn đề huy động vốn của NH Đông Nam Á CN Hải Dƣơng trong giai đoạn từ năm 2012-2014 và các giải pháp nhằm mở rộng công tác huy động vốn của ngân hàng 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài - Hệ thống hoá những vấn đề mang tính lý luận về ngân hàng, ngân hàng thƣơng mại, huy động vốn của các ngân hàng. - Phân tích thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đông Nam Á chi nhánh Hải Dƣơng, từ đó xây dựng các giải pháp huy động vốn hiệu quả tại ngân hàng TMCP Đông Nam Á Chi nhánh Hải Dƣơng. 6- Phƣơng pháp nghiên cứu. Để đạt mục đích nghiên cứu, luận văn sử dụng đồng bộ hệ thống ph ƣơng pháp nghiên cứu khoa học nhƣ phƣơng pháp biện chứng và logic trong khái quát tổng quan và luận giải vấn đề, sử dụng kết hợp hệ thống các ph ƣơng pháp thống kê so sánh, phân tích tổng hợp các cơ sở lý luận đã đƣợc rút ra trong các công trình nghiên cứu trong nƣớc tác giả đã công bố, thu nhập dữ liệu tình hình hoạt động tình hình thực tế hoạt động của ngân hàng để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu. 3 Đồng thời đề tài cũng sử dụng hệ thống bảng biểu, sơ đồ minh họa để làm tăng tính trực quan và thuyết phục trong quá trình nghiên cứu. 7- Kết cấu tiểu luận. Ngoài lời mở đầu, mục lục, danh mục các cụm từ viết tắt, danh mục bảng, sơ đồ, biểu đồ, tài liệu tham khảo, kết luận, luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng: Chƣơng 1: Ngân hàng thương mại và vấn đề mở rộng công tác huy động vốn. Chƣơng 2: Thực trạng công tác huy động vốn tại NH TMCP Đông Nam Á CN Hải Dương Chƣơng 3: Giải pháp mở rộng công tác huy động vốn tại NH TMCP Đông Nam Á CN Hải Dương 4 CHƢƠNG 1: NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ VẤN ĐỀ MỞ RỘNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN 1.1. Tổng quan về ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái quát về NHTM. Có nhiều định nghĩa khác nhau về Ngân hàng th ƣơng mại nh ƣng tựu chung lại, Ngân hàng thƣơng mại là các trung gian tài chính chuyên nhận tiền ký thác, tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn để sử dụng vào nghiệp vụ cho vay, chiết khấu và các dịch vụ kinh doanh khác của chính ngân hàng. Điều 20, luật TCTD Việt Nam có nêu: “Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp đ ƣợc thành lập theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật để hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng với nội dung nhận tiền gửi để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán”. “Ngân hàng là loại hình TCTD đ ƣợc thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng gồm Ngân hàng thƣơng mại, ngân hàng phát triển, ngân hàng đầu t ƣ, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã và các loại hình ngân hàng khác”. Cách tiếp cận thận trọng nhất có thể xem xét các tổ chức này trên phƣơng diện những loại hình dịch vụ cung cấp " Ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán - và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế." (Peter S.Rose - Quản trị ngân hàng thƣơng mại). 1.1.2. Các hoạt động cơ bản của NHTM Cũng giống nhƣ một doanh nghiệp, mục tiêu chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng là tối đa hóa lợi nhuận hay nói đúng hơn là tối đa hóa giá trị tài sản của ngân hàng và thông qua đó thực hiện tốt vai trò là trung gian tài chính 5 trong nền kinh tế. Ngân hàng tạo ra lợi nhuận bằng cách bán những tài sản nợ có một số đặc tính (một kết hợp riêng về tính lỏng, rủi ro và lợi tức) và dùng tiền thu đƣợc để mua những tài sản có một số đặc tính khác. Nh ƣ thế các ngân hàng cung cấp một dịch vụ chuyển một loại tài sản thành một loại tài sản khác cho công chúng. Nghiệp vụ này đã tạo ra lợi nhuận thặng dƣ cho ngân hàng đồng thời tạo tiện ích cho khách hàng để đôi bên cùng có lợi. 1.1.2.1 Hoạt động huy động vốn Hoạt động huy động vốn là một trong những hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất của ngân hàng thƣơng mại. Hoạt động này mang lại nguồn vốn để ngân hàng có thể thực hiện các hoạt động khác nhƣ cấp tín dụng và cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho khách hàng, các hình thức huy động vốn của ngân hàng thƣơng mại: - Nhận tiền gửi của các tổ chức, cá nhân và các tổ chức tín dụng khác d ƣới các hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn và các loại tiền gửi khác. - Phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu và giấy tờ có giá khác để huy động vốn của tổ chức, cá nhân trong nƣớc và ngoài nƣớc khi đƣợc Thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc chấp thuận, … - Vay vốn của các tổ chức tín dụng khác hoạt động tại Việt Nam và các tổ chức tín dụng nƣớc ngoài. - Vay vốn ngắn hạn của Ngân hàng Nhà nƣớc theo quy định của luật Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam. 1.1.2.2 Hoạt động cấp tín dụng Ngân hàng thƣơng mại đƣợc cấp tín dụng cho tổ chức, cá nhân dƣới các hình thức cho vay, chiết khấu thƣơng phiếu và giấy tờ có giá khác, bảo lãnh, cho thuê tài chính và các hình thức khác theo quy định của Ngân hàng Nhà n ƣớc nhƣ bao thanh toán, tài trợ xuất khẩu, tài trợ nhập khẩu, cho vay thấu chi, và cho vay theo hạn mức tín dụng, và hạn mức tín dụng dự phòng, … 6 - Cho vay: Ngân hàng thƣơng mại đƣợc cho các tổ chức, cá nhân vay d ƣới các hình thức: + Cho vay ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đời sống + Cho vay trung hạn, dài hạn để thực hiện các dự án đầu tƣ phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đời sống - Bảo lãnh: Ngân hàng thƣơng mại đƣợc bảo lãnh vay, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh đấu thầu và các hình thức bảo lãnh ngân hàng khác bằng uy tín và bằng khả năng tài chính của mình đối với ng ƣời nhận bảo lãnh. - Chiết khấu: Ngân hàng thƣơng mại đƣợc phép chiết khấu thƣơng phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác đối với tổ chức, cá nhân và có thể tái chiết khấu các th ƣơng phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác đối với các tổ chức tín dụng khác - Cho thuê tài chính: Ngân hàng thƣơng mại đƣợc hoạt động cho thuê tài chính nhƣng phải thành lập công ty cho thuê tài chính riêng - Bao thanh toán: Các ngân hàng thƣơng mại triển khai thực hiện bao thanh toán nh ƣ một hình thức cấp tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp nhƣ: Bao thanh toán truy đòi, bao thanh toán miễn truy đòi, bao thanh toán ứng trƣớc hay bao thanh toán chiết khấu, bao thanh toán đáo hạn trong phạm vi thanh toán nội địa lẫn quốc tế - Tài trợ nhập khẩu: 7 Nghiệp vụ tài trợ nhập khẩu nhằm hỗ trợ về tài chính cùng các ph ƣơng tiện và các giấy tờ liên quan để doanh nghiệp nhập khẩu có thể thực hiện nghĩa vụ của mình trong hợp đồng mua bán hàng hóa, nhƣ: + + Mở L/C thanh toán hàng nhập khẩu Cho vay ứng trƣớc một phần để thanh toán cho ngƣời bán hay ứng trƣớc tiền thuế nhập khẩu + + Bảo lãnh và tái bảo lãnh việc thanh toán hối phiếu khi đến hạn + Chấp nhận hối phiếu Cho thuê kho bãi để chứa và bảo quản an toàn hàng hóa nhập khẩu với giá cho thuê phải chăng tại các địa điểm hay những địa ph ƣơng khác nhau + + Giúp khai báo thuế Cho vay để thanh toán tiền hàng nhập khẩu cho nhà xuất khẩu nếu đến hạn mà chƣa có tiền + Hỗ trợ về mặt chuyên môn, kỹ thuật từ giúp soạn thảo hợp đồng th ƣơng mại, mua bảo hiểm cho suốt quá trình vận chuyển và giao hàng hóa, theo dõi và kiểm tra hóa đơn chứng từ và hàng hóa cả về số l ƣợng quy cách và chất l ƣợng + - Các hỗ trợ khác do sự bất cập về tập quán, pháp luật, … Tài trợ xuất khẩu: Nghiệp vụ tài trợ xuất khẩu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu về các giao dịch kinh doanh cả trƣớc và sau các thƣơng vụ xuất, nhƣ: + Cho vay thu mua hàng xuất khẩu, mua nguyên vật liệu để sản xuất, cho vay đầu tƣ để nâng cao năng suất, chất lƣợng sản phẩm dịch vụ, cho vay bảo trì đối với các dự án chiến lƣợc về máy móc thiết bị, nhà x ƣởng ở n ƣớc ngoài + Cho vay nộp thuế xuất khẩu + Giúp khai báo thuế 8 + Hỗ trợ về mặt chuyên môn, kỹ thuật từ giúp soạn thảo hợp động thƣơng mại, mua bảo hiểm cho suốt quá trình vận chuyển và chuyển giao hàng hóa, theo dõi và kiểm tra hóa đơn chứng từ và hàng hóa cả về số l ƣợng quy cách và chất lƣợng. + + … Các hỗ trợ cần thiết khác do sự khác biệt về tập quán, pháp luật, + Cho thuê kho bãi để chứa và đóng gói hàng xuất khẩu + Cho vay hỗ trợ dịch vụ vận chuyển chuyển giao hàng hóa + Chiết khấu hối phiếu cho nhà xuất khẩu đƣợc nhận tiền sớm + từ Chiết khấu chứng từ thanh toán theo hình thức tín dụng chứng Giúp quản lý nợ, quản lý sổ cái bán hàng, thu nợ các khoản phải thu, bảo đảm rủi ro không thanh toán của bên mua hàng, xếp hạng tín dụng và thu hộ + Cho vay trên cơ sở bộ chứng từ thanh toán theo phƣơng thức nhờ thu + - Thuận nhận ngân hàng . Cho vay thấu chi: Ngân hàng thƣơng mại cho khách hàng vay không cần thế chấp hay tín chấp một hạn mức nhất định khi khách hàng tạm thời thiếu hụt trong thanh toán trên cơ sở khách hàng phải mở tài khoản tại ngân hàng. + Cho vay theo hạn mức tín dụng và hạn mức tín dụng dự phòng: Cho vay theo hạn mức tín dụng: Khách hàng nộp một bộ hồ sơ vay vốn duy nhất cho một hay nhiều món vay vào đầu quý, ngân hàng th ƣơng mại cấp một hạn mức tín dụng là mức dƣ nợ vay tối đa đ ƣợc duy trì trong một thời gian nhất định mà khách hàng và ngân hàng đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. + Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng: Ngân hàng thƣơng mại cho khách hàng vay vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng nhất định ngoài hạn mức đã đƣợc ký ban đầu giữa ngân hàng và khách hàng , áp dụng hạn mức tín dụng dự phòng khi khách hàng không có đủ vốn vì mức vốn đầu tƣ cho dự án tăng thêm, nhu cầu tiêu dùng, mua sắm tăng thêm, … 9 1.1.2.3 Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ Để thực hiện các dịch vụ thanh toán giữa các doanh nghiệp thông qua ngân hàng, ngân hàng thƣơng mại đƣợc mở tài khoản cho các khách hàng trong và ngoài nƣớc. Để thực hiện thanh toán giữa các ngân hàng với nhau thông qua Ngân hàng Nhà nƣớc, ngân hàng thƣơng mại phải mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng Nhà nƣớc, nơi ngân hàng thƣơng mại đặt trụ sở chính và duy trì tại đó số dƣ tiền gửi dự trữ bắt buộc theo quy định., chi nhánh ngân hàng th ƣơng mại đƣợc mở tài khoản tiền gửi tại chi nhánh Ngân hàng Nhà nƣớc tỉnh, thành phố nơi đặt trụ sở của chi nhánh. Các hoạt động thanh toán và ngân quỹ của ngân hàng gồm: + + Cung cấp các phƣơng tiện thanh toán + Thực hiện các dịch vụ thanh toán trong nƣớc cho khách hàng + Thực hiện dịch vụ thu hộ và chi hộ Thực hiện các dịch vụ thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nƣớc + Thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế khi Ngân hàng Nhà nƣớc cho phép + Thực hiện dịch vụ thu và phát tiền mặt cho khách hàng +Tổ chức hệ thống thanh toán nội bộ và tham gia hệ thống thanh toán liên ngân hàng trong nƣớc + Tham gia hệ thống thanh toán quốc tế khi đƣợc Ngân hàng Nhà nƣớc cho phép 1.1.2.4 Các hoạt động khác - Góp vốn mua cổ phần 10 Ngân hàng thƣơng mại đƣợc dùng vốn điều lệ và quỹ dự trữ để góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng khác trong nƣớc theo quy định của pháp luật - Tham gia thị trƣờng tiền tệ Ngân hàng thƣơng mại đƣợc tham gia thị trƣờng tiền tệ, theo quy định của Ngân hàng Nhà nƣớc, thông qua các hình thức mua bán các công cụ của thị trƣờng tiền tệ. - Kinh doanh ngoại hối Ngân hàng thƣơng mại đƣợc phép trực tiếp kinh doanh hoặc thành lập công ty trực thuộc để kinh doanh ngoại hối và vàng trên thị trƣờng trong nƣớc và quốc tế - Ủy thác và nhận ủy thác Ngân hàng thƣơng mại đƣợc ủy thác và nhận ủy thác làm đại lý trong lĩnh vực liên quan đến hoạt động ngân hàng, kể cả việc quản lý tài sản, vốn đầu tƣ của tổ chức, cá nhân trong và ngoài n ƣớc theo hợp đồng ủy thác, đại lý - Cung ứng dịch vụ bảo hiểm Ngân hàng thƣơng mại đƣợc cung ứng dịch vụ bảo hiểm, đƣợc thành lập công ty trực thuộc hoặc liên doanh để kinh doanh bảo hiểm theo quy định của pháp luật - Tƣ vấn tài chính Ngân hàng thƣơng mại đƣợc cung ứng dịch vụ tƣ vấn tài chính, tiền tệ cho khách hàng dƣới hình thức tƣ vấn trực tiếp hoặc thành lập công ty tƣ vấn trực tiếp cho khách hàng - Bảo quản vật quý giá Ngân hàng thƣơng mại đƣợc thực hiện các dịch vụ bảo quản vật quý, giấy tờ có giá, cho thuê tủ két, cầm đồ và dịch vụ khác có liên quan theo quy định của pháp luật. 11 1.1.3 Vai trò của ngân hàng thương mại đối với sự phát triển của nền kinh tế Thông qua chức năng của mình, ngân hàng thƣơng mại đã thể hiện đƣợc rõ nét vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Đó là: - Cung cấp vốn cho nền kinh tế. Từ chức năng làm trung gian tín dụng, thông qua nghiệp vụ huy động vốn, ngân hàng đã tập hợp những khoản vốn nhàn rỗi tạm thời của các tổ chức, cá nhân và thực hiện cung ứng vốn cho nền kinh tế nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất, tăng trƣởng kinh tế, góp phần vào lƣu thông hàng hoá tiền tệ, cũng nh ƣ đẩy mạnh tiêu dùng cá nhân. Bằng vốn huy động đƣợc trong xã hội thông qua hoạt động tín dụng, Ngân hàng thƣơng mại đã cung cấp vốn cho mọi hoạt động kinh tế, đáp ứng nhu cầu vốn một cách kịp thời cho quá trình sản xuất. Nhờ có hoạt động của hệ thống Ngân hàng thƣơng mại và đặc biệt là hoạt động tín dụng, các doanh nghiệp, cá nhân có điều kiện mở rộng sản xuất, cải tiến máy móc, công nghệ để tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả kinh tế và chất lƣợng sản phẩm cho xã hội. - Cầu nối các doanh nghiệp với thị trƣờng. Các ngân hàng thúc đẩy sự luân chuyển vốn trong nền kinh tế. Thông qua chức năng thanh toán, ngân hàng thực hiện dịch vụ thanh toán hộ cho nền kinh tế, thúc đẩy luân chuyển hàng hoá và vốn trong xã hội. Đồng thời giám sát toàn bộ nền kinh tế, góp phần tạo ra môi trƣờng cạnh tranh lành mạnh, tạo sự ổn định trong đời sống kinh tế xã hội. Với nguồn vốn huy động, bên cạnh cung ứng vốn cho nền kinh tế, ngân hàng thực hiện mở rộng đầu t ƣ trong và ngoài nƣớc, tạo điều kiện tốt nhất giúp các doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả bằng các dịch vụ cần thiết nhƣ: Tƣ vấn đầu tƣ, thuê mua tài chính, bảo lãnh, kiểm tra số dƣ trên tài khoản giao dịch thƣờng xuyên cho khách hàng... - Là một công cụ để Nhà nƣớc điều tiết vĩ mô nền kinh tế. 12