Tài liệu Hợp tác phát triển du lịch việt nam thái lan từ 1990 đến nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- LÊ THỊ LINH HỢP TÁC PHÁT TRIỂN DU LỊCH VIỆT NAM - THÁI LAN TỪ 1990 ĐẾN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Châu Á Học Hà Nội-2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- LÊ THỊ LINH HỢP TÁC PHÁT TRIỂN DU LỊCH VIỆT NAM - THÁI LAN TỪ 1990 ĐẾN NAY Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Châu Á Học Mã số: 60310601 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS.NGUYỄN TƢƠNG LAI Hà Nội-2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Tương Lai. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2015 Học viên Lê Thị Linh LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau Đại học Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập tại trường. Đặc biệt, tôi xin được bày t l ng biết ơn sâu s c tới PGS.TS.Nguyễn Tương Lai người th y đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm, cùng toàn thể các th y cô giáo trong Khoa Đông Phương học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, đã hướng dẫn, cung cấp cho tôi những kiến thức quý báu trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cán bộ nhân viên của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội và 8 công ty du lịch lữ hành quốc tế khai thác thị trường khách Thái Lan trên địa bàn thành phố Hà Nội, đặc biệt là bộ phận Sale-tour của: Công ty GSO travel, Saigontourist travel, Tre Việt travel, Công ty Vietravel, Công ty Hương Giang Travel, Công ty Lạc Việt Travel, Công ty Sen Vàng travel và công ty Vietran Travel đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình tìm kiếm và tổng hợp số liệu. Cuối cùng với lòng biết ơn sâu s c nhất tôi xin gửi lời cảm ơn tới toàn thể gia đình tôi đã luôn ở bên cạnh động viên, giúp đỡ tôi về mọi mặt để tôi hoàn thành tốt luận văn này. Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2015 Học viên Lê Thị Linh MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 7 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 7 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................................... 9 3. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 12 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 12 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 14 6. Nguồn tư liệu ......................................................................................................... 14 7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................... 14 8. Cấu trúc luận văn .................................................................................................. 15 Chƣơng 1: SƠ LƢỢC VỀ DU LỊCH THÁI LAN, DU LỊCH VIỆT NAM VÀ NHỮNG CƠ SỞ ĐỂ HAI NƢỚC HỢP TÁC PHÁT TRIỂN DU LỊCH ..........17 1.1. Vài nét về quan hệ kinh tế Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay ................ 17 1.2. Du lịch Thái Lan............................................................................................... 19 1.2.1. Chiến lược phát triển du lịch Thái Lan ........................................................... 19 1.2.2. Mục tiêu phát triển du lịch quốc tế tại Thái Lan ............................................ 20 1.2.3. Tiềm năng phát triển du lịch Thái Lan ........................................................... 21 1.3. Du lịch Việt Nam .............................................................................................. 24 1.3.1. Chiến lược phát triển du lịch của Việt Nam ................................................... 24 1.3.2. Mục tiêu phát triển du lịch quốc tế tại Việt Nam ............................................ 26 1.3.3. Tiềm năng du lịch Việt Nam ............................................................................ 27 1.4. Cơ sở hợp tác phát triển du lịch hai nƣớc ..................................................... 31 1.4.1. Vị trí địa lý “láng giềng” gần gũi ................................................................... 31 1.4.2. Những nét tương đồng về văn hóa .................................................................. 31 1.4.3. Quan hệ ngoại giao giữa Thái Lan-Việt Nam ngày càng gắn bó ................... 31 1.4.4. Hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan ngày càng tốt đẹp.................. 32 Tiểu kết ..................................................................................................................... 33 Chƣơng 2: TÌNH HÌNH HỢP TÁC DU LỊCH VIỆT NAM-THÁI LAN ......... 35 TỪ 1990 ĐẾN NAY ................................................................................................. 35 2.1. Các chƣơng trình hợp tác du lịch giữa Việt Nam và Thái Lan ...................35 1 2.2. Thực trạng hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan ........................................... 39 2.2.1. Thời kỳ 1990-1995 .......................................................................................... 39 2.2.2. Thời kỳ 1995-2000 ..........................................................................................41 2.2.3. Thời kỳ 2000 đến nay ...................................................................................... 42 2.3. Những tồn tại cần khắc phục trong quá trình hợp tác du lịch hai nƣớc ......... 60 2.3.1. Cơ sở hạ tầng còn yếu kém .............................................................................60 2.3.2. Số lượng khách trao đổi giữa hai nước chưa tương xứng với tiềm năng .............. 60 2.3.3. Hợp tác du lịch với các nước trong tiểu vùng và thu hút khách từ nước thứ ba giữa hai nước gặp nhiều khó khăn ............................................................................ 65 2.4. Những bài học rút ra từ quá trình hợp tác du lịch với Thái Lan ................ 66 2.4.1. Chất lượng dịch vụ du lịch hoàn hảo .............................................................. 66 2.4.2. Chính sách xúc tiến, quảng bá du lịch hiệu quả của Thái Lan ....................... 67 2.4.3. Nâng cấp và đa dạng các sản phẩm du lịch ................................................... 68 Tiểu kết ..................................................................................................................... 69 Chƣơng3:TRIỂN VỌNG HỢP TÁC VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHÍNH TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH VIỆT NAM-THÁI LAN .............................. 71 3.1. Đánh giá kết quả hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan ............... 71 3.2. Những triển vọng của hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan .......72 3.3. Một số giải pháp chính để phát triển du lịch hai nƣớc .................................76 3.3.1. Giải pháp từ nhà nước và các công ty lữ hành ...............................................76 3.3.2. Giải pháp cơ sở hạ tầng ..................................................................................79 3.3.3. Giải pháp xây dựng sản phẩm du lịch ............................................................80 3.3.4. Giải pháp tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch ............................................80 3.3.5. Giải pháp đào tạo nguồn nhân lực .................................................................82 336 iải pháp về m i trường .................................................................................82 Tiểu kết ..................................................................................................................... 84 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 88 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 91 2 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Tổ chức Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyarwady-Chao Phraya ACMECS -MeKong Economic Coorporation Stratergy Ayeyarwady-Chao PhrayaMeKong ADB AEC ASEAN ASEANTA ASEM EWEC GDP GMS PATA TAT UNWTO VITA Ngân hàng Phát triển Châu Á The Asian Development Bank Cộng đồng kinh tế SE N ASEAN Economic Community Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Association of Southeast Asian Nations Hiệp hội Du lịch ASEAN ASEAN Tourism Association Tiến trình hợp tác Á-Âu The Asia-Europe Meeting Hành lang Kinh tế Đông-Tây East-West Economic Corridor Tổng sản phẩm quốc nội Gross Domestic Product Tiểu vùng MeKongmở rộng Greater MeKong Subregion Hiệp hội Lữ hành Du lịch châu Á-Thái Bình Dương The Pacific Asia Travel Association Tổng cục Du lịch Thái Lan Tourism Authority of Thailand Tổ chức Du lịch Thế giới World Tourism Organization Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vietnam Tourism Association 3 VNAT WTTC Tổng cục Du lịch Việt Nam Vietnam National Administration of Tourism Hội đồng lữ hành Du lịch thế giới World Tourism anh Travel Council Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên Hợp Quốc UNESCO United Nations Educational Scientific and Cultural Organization 4 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Thu nhập từ du lịch và tỉ lệ đóng góp của du lịch vào GDP của Việt Nam và Thái Lan 2007-2009 .............................................................................................18 Bảng 2.1. Các nước ASEAN gửi khách nhiều nhất đến Thái Lan năm 2011 ...........44 Bảng 2.2. Khách quốc tế đến và đi của các nước trong khu vực sean năm 2009 ..45 Bảng 2.3. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam chia theo thị trường năm 2010 ......48 Bảng 2.4. Thống kê khách du lịch Thái Lan đến Việt Nam .....................................49 Bảng 2.5. Điểm đến du lịch hàng đ u của khách du lịch Thái Lan ..........................51 Bảng 2.6. Tổng số khách Thái Lan đến Việt Nam theo các tháng trong năm (2010) ........52 Bảng 2.7. Số lượng các doanh nghiệp lữ hành quốc tế (7/2009) ..............................52 Bảng 2.8. Số lượng hướng dẫn viên quốc tế được cấp thẻ (2009) ............................53 Bảng 2.9. Lượng khách du lịch Thái Lan đến thành phố Hà Nội 2009-2012...........53 Bảng 2.10. Lượng khách Việt Nam đi Thái Lan và Thái Lan đến Việt Nam của một số doanh nghiệp lữ hành quốc tế tại thành phố Hà Nội từ 2009-2011 .....................55 5 DANH MỤC CAC BIỂU Biểu 2.1. Lượng khách Việt Nam đến Thái Lan từ 2002-2014 ................................43 Biểu 2.2. Lượng khách Thái Lan đến Việt Nam từ 2000-2014 ................................48 Biểu 2.3. So sánh lượng khách Việt Nam đến Thái Lan và lượng khách Thái Lan đến Việt Nam 2002-2014 ..........................................................................................53 6 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong xu thế toàn c u hóa hiện nay, du lịch đang nhanh chóng trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả các nước phát triển và đang phát triển. Ngày nay, hoạt động kinh doanh du lịch đang ngày càng phát triển mạnh và du lịch đã chiếm một tỷ trọng lớn trong thu nhập quốc dân của nhiều quốc gia trên thế giới. Du lịch là chìa khóa mang lại sự thịnh vượng cho cả nước giàu và nghèo, hiện chiếm tới 40% thương mại dịch vụ toàn c u. Theo số liệu thống kê của Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO), năm 2007, số người đi du lịch trên thế giới là 889 triệu khách, đem lại nguồn thu tới 735 tỷ USD cho ngành du lịch và giải quyết công ăn việc làm cho g n 300 triệu người[34]. Đến năm 2012, số người đi du lịch trên thế giới đã vượt con số 1 tỷ người. Tuy nhiên, trong tương lai con số này sẽ còn không ngừng tăng lên. Dự báo du lịch thế giới sẽ tiếp tục tăng trưởng một cách bền vững trong những năm tới đạt 1,8 tỷ lượt năm 2030. Dự kiến trong 10 năm tới, ngành công nghiệp này sẽ tăng trưởng trung bình 4% một năm, đóng góp 10% GDP toàn c u (tương đương 10 nghìn tỷ USD)[34]. Thu nhập xã hội ngày càng tăng cộng với sự gia tăng dân số thế giới khiến cho nhu c u tiêu dùng, vui chơi, giải trí, du lịch của con người tăng theo và ngành du lịch hiện đang trở thành ngành kinh tế có tốc độ phát triển cao và quan trọng vào bậc nhất trên thế giới. Các nước thuộc khu vực Đông Nam cũng không phải là một ngoại lệ khi ngành du lịch ở các nước này đang ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước. Điển hình nhất là tại Thái Lan, xứ sở “đất nước của nụ cười”, là một trong những nước có ngành du lịch phát triển nhất trong Hiệp hội các các quốc gia Đông Nam (ASEAN), là nước có số lượng khách đi du lịch hàng năm lớn, nhất là đi du lịch nội khối trong khu vực SE N, Thái Lan đồng thời cũng luôn nằm trong danh sách 10 thị trường gửi khách du lịch hàng đ u của du lịch Việt Nam. Lượng khách Thái Lan đến Việt Nam có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong hơn 15 năm trở lại đây. Nếu như năm 2000 mới có 26.366 lượt khách Thái Lan đi du lịch Việt Nam thì đến năm 2014, con số này đã tăng lên 247.000 lượt người, tăng 9,3 l n và chiếm hơn 3% tổng số khách quốc tế đến Việt Nam[46]. Chiến lược Phát 7 triển Du lịch Việt Nam luôn xác định thị trường trọng điểm là thị trường g n, trong đó có Thái Lan. Đối với thị trường khách Thái Lan, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút khách bằng cả đường không, đường bộ và đường biển. Thái Lan đồng thời cũng là trung tâm trung chuyển khách bằng đường hàng không của châu Á. Thu hút khách từ Thái Lan đồng nghĩa với việc mở ra cơ hội cho Việt Nam thu hút khách đến từ các thị trường khác nhằm nối chuyến, kéo dài hành trình của khách. Thêm vào đó, du lịch Việt Nam có nhiều tiềm năng nhưng chưa được khai thác tương xứng. Để du lịch Việt Nam cất cánh, c n phải hợp tác phát triển du lịch để học h i kinh nghiệm từ các nước có nền du lịch phát triển hàng đ u thế giới, trong đó có Thái Lan. Vì vậy, hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan là sự c n thiết bởi Thái Lan là một trong những nước có ngành du lịch phát triển đạt trình độ chuyên nghiệp đẳng cấp trong khu vực và cả đấu trường quốc tế. Hợp tác du lịch với láng giềng Thái Lan chúng ta có thể học h i được kinh nghiệm, phát huy được tiềm năng và lợi thế quốc gia về du lịch, đưa du lịch Việt Nam trở thành “điểm đến của thiên niên kỷ mới”. Trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế, quan hệ hợp tác du lịch Việt NamThái Lan cũng là xu hướng phát triển phù hợp với chiến lược hợp tác quốc tế của ngành du lịch Việt Nam và Thái Lan. Việc liên kết hợp tác và phát triển du lịch giữa hai nước không những đem lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên, mà còn tạo điều kiện thúc đẩy quan hệ chính trị-ngoại giao giữa Việt Nam và Thái Lan ngày càng tốt đẹp, giúp nhân dân hai nước tăng cường giao lưu, hiểu biết lẫn nhau và g n kết về văn hóa-xã hội, tạo tiền đề cho việc duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới. Thực tế nhiều năm nay cho thấy ngành du lịch Việt Nam có sự hợp tác với ngành du lịch Thái Lan trên nhiều phương diện, đặc biệt sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức ASEAN (7/1995). Để thấy được những thành tựu của cả hai nước trong quá trình hợp tác du lịch và rút ra được những bài học kinh nghiệm cho du lịch Việt Nam khi hợp tác với du lịch Thái Lan, tôi quyết định chọn đề tài luận văn là “Hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay”. 8 Xét dưới các góc độ trên đây, việc lựa chọn vấn đề hợp tác và phát triển du lịch giữa Việt Nam và Thái Lan làm nội dung nghiên cứu của luận văn vừa có ý nghĩa khoa học, vừa có ý nghĩa thực tiễn khá sâu s c. Thông qua việc khái quát về những thế mạnh về tiềm năng du lịch Việt Nam, du lịch Thái Lan, luận văn cũng chỉ rõ cơ sở hợp tác phát triển du lịch hai quốc gia. Từ việc nghiên cứu thực trạng hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay luận văn cho thấy những hạn chế trong quá trình hợp tác cũng như những bài học kinh nghiệm rút ra từ sự phát triển du lịch của “xứ sở chùa Vàng” đối với nền du lịch non trẻ của nước nhà. Đồng thời, dự báo những triển vọng phát triển về hợp tác du lịch giữa hai nước Việt Nam và Thái Lan. Về mặt khoa học, việc nghiên cứu đề tài là sự đóng góp cho việc xây dựng cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế nói chung và quan hệ hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan nói riêng. Trong khi đó, ý nghĩa chính trị của đề tài này là sự đóng góp cho hoạch định đường lối chính sách quan hệ hợp tác phát triển du lịch giữa Việt Nam-Thái Lan trên con đường hợp tác du lịch của khu vực và hội nhập vào nền kinh tế quốc tế của nước ta hiện nay. 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Nghiên cứu về phát triển du lịch của một nước, đặc biệt là vấn đề hợp tác và phát triển du lịch giữa các nước với nhau,giữa các nước trong cùng một khu vực, hoặc giữa các khu vực với nhau đã và đang là vấn đề khoa học ngày càng được chú trọng, nhất là khi du lịch đã trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều quốc gia. Hơn nữa, với vị trí địa lý g n gũi, mối quan hệ giữa hai nước được hình thành từ lâu, hai bên đã sớm nhận thức được t m quan trọng đối với nhau, do đó, ngày càng chú trọng đến việc nghiên cứu du lịch. Đã có nhiều công trình, bài báo viết về ngành du lịch của hai nước. Tuy nhiên, việc nghiên cứu du lịch với tư cách là một lĩnh vực hợp tác và liên kết ngành giữa hai nước, lại chưa được nhiều người quan tâm. Bằng chứng là có nhiều bài báo viết về sự hợp tác kinh tế giữa hai nước, nhưng chỉ chú trọng nhiều đến hợp tác về thương mại và đ u tư, mà ít quan tâm đến hợp tác, phát triển về du lịch. Đáng chú ý trong số đó là các bài báo sau đây: “Ba mươi năm quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam-Thái Lan”(2006)[4] đăng tải trên Đặc san 9 Báo Đ u tư-Vietnam Invesment Review, nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Thái Lan, Hà Nội; giới thiệu rõ về lịch sử quan hệ hai nước, điểm qua những dấu mốc hợp tác kể từ khi Việt Nam và Thái Lan thiết lập quan hệ ngoại giao (1976-2006). Qua đó, nêu lên những thành tựu đã đạt được trong quá trình hợp tác phát triển giữa hai nước Việt Nam và Thái Lan trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, ngoại giao, du lịch, giáo dục…. Bài viết cũng chỉ rõ những cơ hội, thách thức và nguyên nhân hai nước phải đối mặt trong quá trình hợp tác. Hai nước láng giềng hữu nghị, hợp tác dài lâu và là đối tác tin cậy cùng nhau phát triển. Bên cạnh đó, cuốn sách“Quan hệ Việt Nam-Thái Lan 1976-2000” (2007)[14] của Tiến sỹ Hoàng Kh c Nam do NXB Đại học quốc gia Hà Nội xuất bản đưa ra khái quát chung về mối quan hệ Việt Nam và Thái Lan trong lịch sử, đồng thời, tập trung nhấn mạnh mối quan hệ hai nước từ 1976-2000 (tính từ khi hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao) trong sự vận động của bối cảnh quốc tế và khu vực qua các giai đoạn từ 1976-1989, 1989-2000. Thông qua đó phân tích rõ sự chuyển biến trong mối quan hệ hai bên từ xung đột, đối đ u chuyển sang xu thế hòa dịu và hợp tác song phương trong xu thế phát triển của thời đại. Một ph n rất nh trong cuốn sách có đề cập đến sự hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan. Tại Thái Lan các công trình chuyên khảo nghiên cứu về đề tài hợp tác phát triển du lịch Việt-Thái cũng không nhiều. Học giả Thái Lan nghiên cứu nhiều về đề tài này là Tiến sĩ Thanyathip Sripana, thuộc Viện nghiên cứu Châu Á của trường Đại học Chulalongkorn. Những bài viết tiêu biểu nhất là:“Hai mươi năm quan hệ ngoại giao Thái Lan-Việt Nam: Thái Lan và Việt Nam đã hiểu biết về nhau như thế nào? (1997)” [25] tác giả nêu khái quát quá trình chuyển đổi quan hệ này từ đối địch sang mối quan hệ hữu nghị và hợp tác, trong đó cũng đề cập đến hợp tác trong lĩnh vực du lịch. Bên cạnh đó, trong bài viết “25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Thái Lan-Việt Nam”(2002)[26] đã đề cập đến những tiến bộ mới trong việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau và triển vọng hợp tác trong tương lai, trong đó có vấn đề hợp tác du lịch. Tác giả khẳng định ở cuối bài viết rằng mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước đã góp ph n đáng kể tạo nên sự thuận lợi và xây dựng lòng tin cho mối tình hữu nghị và hợp tác của hai nước trong khuôn khổ khu vực Đông Nam Á. Song 10 mối quan hệ hợp tác du lịch hai bên lại được đề cập rõ trong bài viết: “Forging Thailand-Vietnam Cooperation in Developing Tourism on Route No. 9 and its Adjacent Areas”(2007)-(Hợp tác phát triển du lịch Thái Lan-Việt Nam trên tuyến đường số 9 và các khu vực lân cận(2007)[33]. Nữ Tiến sỹ thông qua mối quan hệ hợp tác phát triển du lịch hai nước Thái Lan-Việt Nam trên tuyến đường số 9 kết nối 4 quốc gia là Việt Nam-Lào-Campuchia-Myanmar; đưa ra cơ sở xây dựng chiến lược phát triển du lịch của Thái Lan trong tương lai, các chính sách cụ thể để thu hút những dòng khách du lịch trên tuyến đường này đến Thái Lan. Tác giả cũng khẳng định sự hợp tác này c n thiết phải đẩy mạnh và các nước nằm trên tuyến đường số 9 c n phải phối hợp một cách đồng bộ với nhau trong từng chính sách phát triển du lịch cụ thể. Tuy nhiên, ở Việt Nam cũng có những bài viết nghiên cứu về vấn đề hợp tác du lịch giữa hai quốc gia Việt Nam-Thái Lan ở một vài khía cạnh về thực trạng hợp tác, những vấn đề tồn tại trong quá trình hợp tác du lịch hai quốc gia. Trong đó có bài viết: “Hợp tác và phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan 2000-2010” (2012) của Thạc sỹ Hà Lê Huyền đăng trên Tạp chí nghiên cứu Đông Nam , số 3/2012[8]. Bài viết đã nêu lên chiến lược phát triển du lịch cùng với thực trạng trao đổi khách du lịch giữa hai nước Việt Nam và Thái Lan giai đoạn 2000-2010; bài viết nêu rõ những mặt hạn chế của du lịch Việt Nam trong chặng đường hợp tác cùng du lịch Thái lan. Qua đó, tác giả bước đ u đưa ra một số giải pháp thúc đẩy hợp tác du lịch hai quốc gia. Thêm một bài viết nữa liên quan đến đề tài này là: “Thúc đẩy hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan”(2007) của tác giả Nguyễn Hồng Quang đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam , số 7/năm 2007[17]. Trong bài viết, tác giả nêu ra những tiềm năng, thế mạnh tạo điều kiện cho du lịch hai quốc gia ngày một phát triển. Hơn nữa, tác giả nêu lên những chương trình nổi bật trong quá trình hợp tác phát triển du lịch hai nước. Bước đ u tìm hiểu về vấn đề du lịch Thái Lan thu hút mạnh mẽ thị trường khách Việt Nam và ngược lại. Rõ ràng, nghiên cứu về hợp tác và phát triển du lịch giữa Việt Nam và Thái Lan chưa được giới học giả trong nước và ngoài nước quan tâm đúng mức. Mặc dù 11 những nghiên cứu đạt được là đáng kể nhưng cũng chưa có một công trình nào tiến hành nghiên cứu tổng thể quan hệ hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ sau thời kỳ Đổi mới. Đây là khoảng trống để luận văn đóng góp ph n nh bé trong vấn đề nghiên cứu phát triển du lịch hai quốc gia trong thực tiễn. Đóng góp của luận văn là phân tích cụ thể thực trạng hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ năm 1990 đến nay. Luận văn cũng tập trung chỉ rõ những thành tựu đã đạt được, đồng thời nêu ra những tồn tại, hạn chế trong tiến trình hợp tác phát triển du lịch hai quốc gia dựa trên những tiềm năng du lịch sẵn có. Đặc biệt, luận văn đưa ra một số bài học kinh nghiệm về phát triển du lịch của Thái Lan mà du lịch Việt Nam c n phải học h i. Bên cạnh đó, luận văn đã nêu ra triển vọng hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan ngày càng tốt đẹp, nhất là khi hai quốc gia đang hướng tới mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015. Với sự kiện này, quan hệ hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan ngày càng được đẩy mạnh và những thành tựu đạt được trong quá trình hợp tác du lịch của hai quốc gia có ý nghĩa to lớn, góp ph n nâng cao vị thế mỗi nước trong khu vực và quốc tế. 3. Mục đích nghiên cứu - Nêu lên những đặc điểm khái quát chung của du lịch Thái Lan và du lịch Việt Nam. - Tìm hiểu tình hình hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay: những thành tựu đạt được trong quá trình hợp tác du lịch qua các thời kỳ 19901995, 1995-2000 và từ 2000 đến nay. Tập trung vào nghiên cứu làm rõ tình hình hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay đã đạt những thành tựu gì. Đồng thời, nêu ra những tồn tại c n kh c phục trong quá trình hợp tác du lịch và rút ra những bài học từ quá trình hợp tác du lịch Việt-Thái. - Qua đó, đánh giá về triển vọng của hợp tác phát triển du lịch Việt NamThái Lan và một số giải pháp chính để phát triển du lịch. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 12 - Đối tượng nghiên cứu hướng đến làm rõ thực trạng vấn đề hợp tác phát triển du lịch giữa hai nước Việt Nam và Thái Lan. - Phạm vi nghiên cứu: Giới hạn về mặt thời gian của đề tài là từ 1990 đến nay. Mốc mở đ u được tính từ năm 1990 là do: - Thứ nhất, năm 1990 được xem là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Thái Lan. Đó là sự chuyển mình từ đối đ u sang xu thế hòa dịu, đối thoại và những xung đột sâu s c, căng thẳng xung quanh “vấn đề Campuchia” được xóa b . Điều này xuất phát từ nhu c u cải thiện quan hệ đối ngoại của nước ta với các nước trong khu vực. - Thứ hai, từ khi công cuộc Đổi mới b t đ u ở nước ta, Đảng và Nhà nước thực hiện chính sách mở cửa với xu hướng hội nhập cùng nền kinh tế khu vực và thế giới, Việt Nam muốn là bạn của tất cả các nước trên thế giới, trong đó du lịch Việt Nam đã thực sự có điều kiện để phát triển với tư cách là một nghành kinh tế. Trong năm 1990, dưới tác động của các chính sách mới, đặc biệt là Luật đ u tư nước ngoài tại Việt Nam bước đ u có hiệu lực và sự đơn giản trong thủ tục xuất nhập cảnh, trong sự phát triển hệ thống hạ t ng…du lịch Việt Nam tiếp tục có bước phát triển nhảy vọt. Trong khi đó mốc kết thúc của luận văn là đến nay, tức năm 2015, chỉ là một quy ước có tính tạm thời. Tính đến thời điểm này quan hệ hợp tác về du lịch giữa hai nước vẫn diễn ra. Trong khuôn khổ luận văn giới hạn việc trình bày về thực trạng hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay. Qua đó nêu ra triển vọng hợp tác phát triển tốt đẹp và những giải pháp đưa mối quan hệ hợp tác du lịch hai quốc gia lên t m cao mới. Mặc dù đã kỳ vọng rất nhiều khi trình bày quá trình hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan qua nhiều giai đoạn từ 1990 đến nay để luận văn có tính liên tục và khoa học. Tuy nhiên trong quá trình khảo sát và nghiên cứu số liệu thuộc về giai đoạn trước năm 2000 không có nhiều và quá cũ, khó xác định được cụ thể. Do vậy, phạm vi nghiên cứu của luận văn chủ yêu nhấn mạnh thực trạng hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan giai đoạn từ năm 2000 đến nay, c n giai đoạn từ năm 2000 trở về trước được trình bày ở mức độ khái quát. 13 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Trên cơ sở đó, nhiệm vụ nghiên cứu của Luận văn là: - Khái quát mối quan hệ kinh tế Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay vốn là cơ sở cho mối quan hệ du lịch Việt Nam-Thái Lan. - Khái quát về du lịch Việt Nam, du lịch Thái Lan, qua đó chỉ ra được những nét tương đồng về du lịch của cả hai nước và sự c n thiết phải có mối quan hệ hợp tác về du lịch giữa hai nước. - Nêu rõ thực trạng tình hình hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay. - Nêu ra những triển vọng trong tương lai của sự hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan và một số đề suất giải pháp chủ yếu nhằm phát triển hơn nữa mối quan hệ hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan trong thời kỳ hội nhập. 6. Nguồn tƣ liệu Nguồn tư liệu phục vụ cho nghiên cứu đề tài này bao gồm: - Thu thập, tổng hợp thông tin từ các bài đánh giá hay báo cáo tổng hợp của các cơ quan, tổ chức như: Tổng cục Du lịch, Tổng cục Thống kê, Tổ chức Du lịch Thế giới, Cơ quan Du lịch quốc gia Thái Lan…Các sách, các bài viết nghiên cứu về tìnhhình phát triển và tiềm năng phát triển du lịch khu vực. - Thống kê số liệu của các doanh nghiệp lữ hành quốc tế, của hướng dẫn viên tiếng Thái Lan…về thị trường khách Thái Lan đến Việt Nam và khách Việt Nam đến Thái Lan tại thành phố Hà Nội. Đặc biệt là số liệu từ 8 công ty lữ hành quốc tế trên địa bàn thành phố Hà Nội. - Các sách, báo chí và internet đề cập nhiều thông tin về các hội nghị giữa lãnh đạo cấp cao hai nhà nước, giữa các bộ trưởng về hợp tác và phát triển trên các mặt kinh tế, giáo dục, an ninh, quốc ph ng, văn hóa… - Các luận văn, khóa luận về hợp tác phát triển du lịch của Thái Lan và khu vực Đông Nam Á. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Các phương pháp sử dụng bao gồm: 14 - Phương pháp thống kê: Phương pháp này nghiên cứu các tài liệu, thông tin liên quan, tư liệu của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp lữ hành quốc tế, chuyên gia trong và ngoài nước về thị trường du lịch Thái Lan, Việt Nam phục vụ cho công tác nghiên cứu của luận văn. - Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu thông qua các nguồn như: sách, báo, tạp chí và internet. -Phương pháp mô tả: Phương pháp này thông qua các cứ liệu cụ thể đã cập nhật và tìm kiếm được triển khai, mô tả chi tiết. - Phương pháp so sánh: Phương pháp này dựa trên các thông tin, số liệu đã thu thập làm cơ sở so sánh các đối tượng nghiên cứu với nhau. - Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến chuyên gia về các vấn đề liên quan đến thị trường khách Thái Lan đến Việt Nam và ngược lại. - Phương pháp phân tích tổng hợp: Phương pháp này c n dùng nhiều thông tin khác nhau để tập hợp các thông tin, tài liệu đã thu thập được để phân tích thực trạng hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan. Đồng thời, đưa ra triển vọng và đề xuất các giải pháp tăng cường hợp tác phát triển du lịch hai nước. - Phương pháp lô gic: Phương pháp này thể hiện rõ qua số liệu các năm trong suốt tiến trình hợp tác phát triển du lịch hai nước kéo dài từ 1990 đến nay. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài ph n Mở đ u và Kết luận, Luận văn gồm 3 chương như sau: Chƣơng 1: Sơ lƣợc về Du lịch Thái Lan, Du lịch Việt Nam và những cơ sở để hai nƣớc hợp tác phát triển du lịch đề cập đến những nét khái quát nhất về du lịch hai nước Việt Nam-Thái Lan thông qua chiến lược, mục tiêu phát triển cũng như tiềm năng để phát triển du lịch của mỗi quốc gia. Đồng thời chỉ rõ những cơ sở hợp tác phát triển du lịch hai nước dựa trên vị trí địa lý, văn hóa, quan hệ ngoại giao và đặc biệt là sự hợp tác phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan ngày càng tốt đẹp. Chƣơng 2: Tình hình hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay khái quát các chương trình hợp tác du lịch Việt Nam-Thái Lan. Qua đó, nêu và phân tích rõ thực trạng hợp tác, phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan từ 1990 đến nay, qua các thời kỳ từ 1990-1995, 1995-2000 và từ 2000 đến nay. Bên cạnh đó, 15 luận văn đã đưa ra những bài học kinh nghiệm đúc rút từ những tồn tại, hạn chế trong quá trình hợp tác phát triển du lịch hai nước. Chƣơng 3: Triển vọng hợp tác và một số giải pháp chính để phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan đưa ra triển vọng hợp tác tốt đẹp trong quá trình phát triển du lịch Việt Nam-Thái Lan. Đồng thời, từ việc xác định rõ những vấn đề còn tồn tại trong quá trình hợp tác du lịch giữa hai nước, luận văn đã đề ra những giải pháp quan trọng góp ph n đẩy mạnh hợp tác phát triển du lịch hai nước. 16