Tài liệu Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại công ty cổ phần sonadezi long thành

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN MINH ĐỨC HOÀN THIỆN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SONADEZI LONG THÀNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN MINH ĐỨC HOÀN THIỆN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SONADEZI LONG THÀNH Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (hướng ứng dụng) Mã số: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGÔ THỊ ÁNH TP. Hồ Chí Minh – Năm 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Hoàn thiện Văn hóa Doanh Nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành” là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Ngô Thị Ánh. Cơ sở lý luận của đề tài được tham khảo cụ thể từ các nguồn tài liệu thể hiện ở phần Tài liệu tham khảo. Số liệu và kết quả được trình bày trong luận văn là do chính tác giả trực tiếp thu thập thống kê và xử lý, đảm bảo có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung và tính trung thực của đề tài luận văn này. TPHCM, ngày ….. tháng …. năm 2020. Tác giả Nguyễn Minh Đức MỤC LỤC TRANG BÌA PHỤ LỜI CAM ĐOAN PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ DANH MỤC BẢNG BIỂU TÓM TẮT - ABSTRACT PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................................. 2 3. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................................. 3 5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài.................................................................................................. 3 6. Kết cấu của đề tài ................................................................................................................. 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP .......................... 5 1.1. Các khái niệm về Văn hóa và Văn hóa doanh nghiệp ................................................. 5 1.1.1. Khái niệm về văn hóa ..................................................................................................... 5 1.1.2. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp .............................................................................. 9 1.2. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp ............................................................................... 10 1.3. Các cấp độ hình thành nên văn hóa doanh nghiệp .................................................... 12 1.3.1. Cấp độ 1– Những quá trình và cấu trúc hữu hình của doanh nghiệp ........................... 12 1.3.2. Cấp độ 2 – Những giá trị được tuyên bố (bao gồm các chiến lược, mục tiêu, triết lý doanh nghiệp) ........................................................................................................................ 14 1.3.3 Cấp độ 3 – Những quan điểm chung ............................................................................. 16 1.4. Lược khảo về các mô hình văn hóa doanh nghiệp ..................................................... 18 1.4.1. Mô hình VHDN của giáo sư Kim S.Cameron và Robert E.Quim ............................... 18 1.4.2. Các dạng văn hoá tổ chức của Daft .............................................................................. 21 1.4.3. Nghiên cứu của Harrison/Handy .................................................................................. 22 1.4.4. Văn hóa theo nghiên cứu của Deal và Kennedy .......................................................... 24 1.4.5. Mô hình Văn hóa doanh nghiệp Denison..................................................................... 25 Tóm tắt Chương 1 ................................................................................................................ 31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SONADEZI LONG THÀNH .................................................................................. 32 2.1. Giới thiệu công ty Cổ Phần Sonadezi Long Thành .................................................... 32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty ........................................................... 33 2.1.2. Giai đoạn phát triển của Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành............................... 34 2.1.3. Lĩnh vực hoạt động ...................................................................................................... 35 2.1.4. Vị thế và địa bàn kinh doanh. ...................................................................................... 37 2.1.5. Cơ cấu tổ chức và nguồn nhân lực của công ty ........................................................... 38 2.1.5.1. Cơ cấu tổ chức........................................................................................................... 38 2.1.5.2. Tình hình nguồn nhân lực ......................................................................................... 39 2.2. Chức năng nhiệm vụ các phòng, ban trong công ty ................................................... 40 2.2.1. Bộ phận Dự Án (DA) ................................................................................................... 40 2.2.2. Bộ phận Kinh doanh-Tiếp thị (KDTT) ........................................................................ 41 2.2.3. Cửa hàng xăng dầu (CHXD) ........................................................................................ 41 2.2.4. Bộ phận An ninh - Trật tự (ANTT ............................................................................... 42 2.2.5. Bộ phận Hành chính – Nhân sự (HCNS) ..................................................................... 42 2.2.6. Bộ phận Tài chính - Kế toán (TCKT) .......................................................................... 42 2.3. Các cấp độ VHDN của Công ty ...................................................................................... 42 2.4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................. 43 2.5. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành. ... 44 2.5.1. Các cấp độ văn hóa doanh nghiệp của Công ty ........................................................... 44 2.5.1.1. Cấp độ văn hóa thứ nhất – Những quá trình và cấu trúc hữu hình của Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành .............................................................................................. 46 2.5.1.2. Cấp độ thứ hai – Những giá trị được tuyên bố.......................................................... 52 2.5.1.3. Cấp độ thứ ba – Những quan niệm chung (những giá trị ngầm định) ...................... 55 Tóm tắt Chương 2 ................................................................................................................ 62 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SONADEZI LONG THÀNH ............................. 63 3.1. Mục tiêu và quan điểm của Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành……………..63 3.2. Giải pháp hoàn thiện các mức độ thứ nhất: Xây dựng, cũng cố các giá trị hữu hình ................................................................................................................................................ 66 3.2.1. Giải pháp về kiến trúc cơ sở hạ tầng ............................................................................ 66 3.2.2. Giải pháp về thiết kế lại hệ thống nhận diện Logo ...................................................... 67 3.2.3. Giải pháp về hoàn thiện sinh hoạt Lễ kỉ niệm, lễ nghi và văn hóa .............................. 68 3.2.4. Trang phục công sở ...................................................................................................... 69 3.2.5. Củng cố và làm giàu giá trị truyền thống, thành tích ................................................... 69 3.2.6. Tăng cường cải thiện kỹ năng ứng xử, giao tiếp .......................................................... 71 3.3. Giải pháp tuyên truyền và giới thiệu những giá trị được tuyên bố .......................... 72 3.3.1. Giá trị cốt lõi ................................................................................................................ 72 3.3.2 Hoàn thiện hệ giá trị cốt lõi ........................................................................................... 73 3.3.3. Tuân thủ các quy trình quy trình nội bộ ....................................................................... 74 3.4. Giải pháp hoàn thiện những quan niệm chung .......................................................... 74 3.4.1 Những nguyên tắc là phương châm hoạt động của Công ty ......................................... 75 3.4.2. Những nguyên tắc là phương châm hoạt động trong kinh doanh ................................ 75 3.5. Giải pháp để phát triển văn hóa thị trường................................................................ 76 3.6. Giải pháp để hạn chế văn hóa gia đình ....................................................................... 77 Tóm tắt Chương 3 ................................................................................................................ 79 PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................................... 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Nguyên nghĩa ANTT An ninh trật tự CBCNV Cán bộ công nhân viên CĐ Cao đẳng CHXD Cửa hàng xăng dầu DA Dự án ĐH Đại học HCNS Hành chính - Nhân sự KDTT Kinh doanh - Tiếp thị NLĐ Người lao động TC Trung cấp TCKT Tài chính – Kế toán DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 1.1. Dấu hiệu nhận biết văn hóa ......................................................... 6 Hình 1.2. Quan niệm theo phương Đông .................................................... 7 Hình 1.3. Quan niệm theo phương Tây ....................................................... 8 Hình 1.4. Mô hình văn hóa của Robert Quinn và Kim Camero ................ 19 Hình 1.5. Mô hình văn hóa doanh nghiệp Denison ................................... 26 Hình 1.6. Công cụ OCAI ........................................................................... 29 Hình 2.1. Logo Công ty ............................................................................. 32 Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành ............ 38 Hình 2.3. Kết quả khảo sát các mức độ văn hóa doanh nghiệp ................ 58 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Ngành nghề kinh doanh ............................................................ 35 Bảng 2.2. Tình hình nguồn nhân lực của Công ty CP Sonadezi Long Thành39 Bảng 2.3. Thống kế số lượng khảo sát tại Công ty CP Sonadezi Long Thành .................................................................................................................. .44 Bảng 2.4. Thực trạng cấp văn hóa thứ nhất ............................................... 46 Bảng 2.5. Thực trạng cấp văn hóa thứ hai ................................................. 52 Bảng 2.6. Thực trạng cấp văn hóa thứ ba .................................................. 55 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát mô hình văn hóa tại Công ty CP Sonadezi Long Thành ......................................................................................................... 57 Bảng 2.8. Phân tích khoảng cách chênh lệch giữa văn hóa giả định và văn hóa mong muốn ................................................................................................ 59 TÓM TẮT 1. Tiêu đề: Tóm tắt đề tài luận văn “Giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành” 2. Tóm tắt Mục tiêu của nghiên này nhằm phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công k ty Cổ phần Sonadezi Long Thành làm cơ sở đề xuất giải pháp hoàn thiện mô hình văn hóa k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k doanh nghiệp tại Công ty. Số liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ kết quả khảo k k k k k k k k k k k k k k k k k k k sát của 90 nhân viên. Số liệu được xử lý bằng phần mềm thống kế SPSS, kiểm định thang k đo Cronbach’s Alpha, mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA). Đề tài sửa dụng mô k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k hình ba cấp độ văn của Edgar Schein và công cụ đánh giá văn hóa tổ chức OCAI của k k k k k k k k k k k k k k k k k k k Cameron và Quinn để nhận dạng mô hình văn hóa hiện tại và mong muốn của Công ty k k k k k k k k k k k k k k k k k k SZL. Kết quả phân tích có 2 nhóm văn hóa: văn hóa gia đình và văn hóa thị trường có sự k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k thay đổi giữa hiện tại và mong muốn tương lai. Còn 2 nhóm văn hóa là văn hóa sáng tạo và k k k k k k k k k k k k k văn hóa thứ bậc vẫn không thay đổi. k k k k k k k k 3. Từ khóa: văn hóa doanh nghiệp, doanh nghiệp, văn hóa SZL. k k k k k k k k k k k k k k k k k k k ABSTRACT 1. Title: A summary of the research “Solutions for improving organizationtal culture of Sonadezi Long Thanh ShareHolding Company” 2. Abstract This study aims to analyse the situation about Corporate Culture at Sonadezi Long Thanh ShareHolding Company. Then, propose solutions to improve Corporate Culture Model in the Company. The data were collected from 90 workers. Collected data were processed in the statistical software SPSS; the consistency coefficient measured with Cronbach’s Alpha for scaling test and Exploratory Factor Analysis (EFA) were used. The study used Organizational Cuture Model by Edgas Schein with the Organizational Culture Assessment Instrument (OCAI) of Cameron & Quinn to indentify current organizationla culture model and expecting model of SZL. The statistical results indicated two important groups were changing between the present and the future, namely: Family Culture and Market Culture. The two groups remain unchanging, namely: Creative Culture and Hierarchical Culture. 3. Keywords: Coporate Culture, Business, SZL Culture. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Văn hóa doanh nghiệp là tài sản vô hình, một vũ khí cạnh tranh sắc bén của các k k k k k k k k k k k k k k k k k k doanh nghiệp, việc hoàn thiện và phát triển văn hóa doanh nghiệp đang trở thành một k k k k k k k k k k k k k k k k xu hướng trên thế giới và được nâng lên tầm chiến lược trong nhiều doanh nghiệp và k k k k k k k k k k k k k k k k k tập đoàn kinh tế hiện nay. Trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Việt Nam k k k k k k k k k k k k k k k k đã quan tâm đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp, đặc biệt là Việt Nam ngày càng k k k k k k k k k k k k k k k k k k hội nhập sâu, rộng hơn vào nền kinh tế toàn cầu, đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải k k k k k k k k k k k k k k k k k nhanh chóng hoàn thiện nhân cách, trí tuệ, sự đoàn kết đồng lòng của tập thể, cộng k k k k k k k k k k k k k k k k k đồng doanh nghiệp mạnh mẽ, chủ động, sẵn sàng với những thử thách mới. Văn hóa k k k k k k k k k k k k k k doanh nghiệp được xây dựng trong một quá trình tồn tại và phát triển của một doanh k k k k k k k k k k k k k k k k k k nghiệp, văn hóa doanh nghiệp xác lập một hệ thống các giá trị được mọi người làm k k k k k k k k k k k k k k k k k việc trong doanh nghiệp chấp nhận, đề cao, ứng xử theo các giá trị đó tạo nên sự khác k k k k k k biệt vượt trội làm lợi thế cạnh tranh. k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k Nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp, ngay từ khi thành k k k k k k k k k k k k k k k lập đến nay Ban Tổng Giám Công ty cổ phần Sonadezi Long Thành luôn tích cực xây k k k k k k k k k k k k k k k k k dựng giá trị cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp trong suốt quá trình hoạt động, kinh k k k k k k k k k k k k k k k k k doanh lĩnh vực bất động sản của Công ty. Tuy nhiên, qua nghiên cứu các báo cáo tổng k k k k k k k k k k k k k k k k k k kết năm và các tài liệu về văn hóa doanh nghiệp của Công ty xây dựng, tác giả nhận k k k k k k k k k k k k k k k k k k k thấy việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty còn một số tồn tại, k k k k k k k k k k k k k k k k k k k hạn chế như sau: Thứ nhất, các giá trị hữu hình của Công ty vẫn chưa hoàn thiện và k k k k k k k k k k k k k k k k k k k toàn diện, nội dung chưa được mang tính đại chúng. Cụ thể, các hoạt động văn nghệ, k k k k k k k k k k k k k k k k k thể thao, du lịch chưa thật sự là cầu nối của tất cả các cán bộ nhân viên lại với nhau và k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k giải tỏa sức ép trong công việc hàng ngày. Thứ hai, về tầm nhìn, sứ mệnh, các giá trị k k k k k k k k k k k k k k k k k k k cốt lõi và mục tiêu chiến lược của Công ty chưa được đề cập thường xuyên trong báo k cáo dẫn đến các ban lãnh đạo công ty và cán bộ nhân viên chủ chốt nhận thức được k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k 2 còn một số nhân viên thì chưa hiểu rõ và nắm được vấn đề này. Văn hóa doanh nghiệp k k k k k k k k k k k k k k k k k luôn xem yếu tố then chốt quyết định năng lực cạnh tranh của Công ty. k k k k k k k k k k k k k k k k k Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành được thành lập vào tháng 10/2003 là k k k k k k k k k k k k k k doanh nghiệp cổ phần trong đó vốn Nhà nước. Tuy đã trải qua hơn 15 năm thành lập k k k k k k k k k k k k k k k k k k và phát triển, bản thân văn hóa doanh nghiệp đã hình thành tại Công ty, tuy nhiên k những nét văn hóa doanh nghiệp này chưa được biểu hiện một cách rõ ràng và có hệ k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k thống. kk Với thực trạng trên, để củng cố và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Công ty k k k k k k k k k k k k k k k k k Cổ phần Sonadezi Long Thành nhằm nâng cao năng lực hoạt động và phát triển bền k k k k k k k k k k k k k k k k vững trong sản xuất kinh doanh, tác giả đã chọn đề tài tài “Hoàn thiện Văn hóa k k k k k k k k k k k k k k k k k Doanh Nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành” làm đề tài nghiên cứu k k k k k k k k k k k k k k k khoa học giúp cho Công ty đánh giá lại giá trị cốt lõi về văn hóa doanh nghiệp của k k k k k k k k k k k k k k k k k k k Công ty xây dựng trong thời gian qua và đưa ra giải pháp phát triển văn hóa doanh k nghiệp của mình phù hợp với chiến lược phát triển của Công ty trong thời kỳ hội nhập k k k k k k k k k k k k k k kinh tế quốc tế một cách bền vững. k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu tổng quát của đề tài nhằm phân tích, đánh giá hiện trạng các yếu tố cấu thành Văn hóa doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Sonadezi Long Thành, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty để giúp công ty giữ vững và phát triển nguồn nhân lực và hiệu quả kinh doanh của công ty. Đề tài nghiên cứu tập trung vào các mục tiêu cụ thể sau: - Phân tích, đánh giá hiện trạng văn hóa doanh nghiệp nhằm xác định điểm yếu và điểm mạnh hiện nay trong mô hình văn hóa doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Sonadezi Long Thành - Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Sonadezi Long Thành phù hợp với tình hình thực tế hiện nay 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 Đối tượng nghiên cứu: Văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành. Đối tượng khảo sát: Ban lãnh đạo, nhân viên và khách hàng của Công ty Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi không gian: Nghiên cứu tại công ty cổ phần Sonadezi Long Thành - Phạm vi thời gian: Thông tin dữ liệu phục vụ nghiên cứu được thu thập trong khoảng thời gian 2017-2019; thu thập thông tin bằng bảng câu hỏi khảo sát để xây dựng giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty vào thời điểm tháng 11/2019. 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp: các số liệu thu thập từ các bộ phận khác trong Công ty, mạng k k k k k k k k k k k k k k k k k Internet, các văn bản, báo cáo, cũng như thông tin trên Website của Công ty Cổ phần k k k k k k k k k k k k k k k k k Sonadezi Long Thành. k k k Dữ liệu sơ cấp có được do tác giả thực hiện một cuộc điều tra khảo sát với quy k k k k k k k k k k k k k k k k k k mô 90 phiếu điều tra bao gồm: 30 phiếu đối tượng quản lý, 60 phiếu cho đối tượng là k k k k k k k k k k k k k k k k k k k các nhân viên trong các bộ phận tại Công ty Cổ phần Sonadezi Long Thành. k k k k k k k k k k k k k k k Phương pháp xử lý số liệu: Đối với dữ liệu thứ cấp: sử dụng các phương pháp thống kê mô tả để thống kê mô tả về thông tin của đối tượng khảo sát. Đối với dữ liệu sơ cấp: dùng các phương pháp phân tích kiểm định thang đo, tính trị trung bình, kiểm định các yếu tố để đánh giá mức ảnh hưởng của các yếu tố đến văn hóa doanh nghiệp của Công ty. 5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài k k k k k k k Đây là công trình nghiên cứu Giải pháp hoàn thiện Văn hóa doanh nghiệp đầu k k k k k k k k k k k k k k tiên tại công ty cổ phần Sonadezi Long Thành. Tác giả hy vọng luận văn sẽ mang lại k k k k k k k k k k k k k k k k k k cái nhìn tổng quan về thực trạng Văn hóa doanh nghiệp tại công ty cổ phần Sonadezi k k k k k k k k k k k k k k k k k 4 Long Thành từ đó đưa ra giải pháp để hoàn thiện hơn nữa mô hình Văn hóa doanh k k k k k k k k k k k k k k k k k k nghiệp tại Công ty, giúp định hình uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp đồng thời k k k k k k k k k k k k k k k k tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất và khả năng cạnh tranh của công k k k k k k k k k k k k k k k k k k ty. k 6. Kết cấu của Đề tài k k k k k Nội dung đề tài gồm có 03 chương chính (không bao gồm phần mở đầu và kết k k k k k k k k k k k k k k k k luận) như sau: k k k Chương 1: Cơ sở lý luận về Văn hóa doanh nghiệp (VHDN) k k k k k k k k k k k Chương 2: Thực trạng Văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Sonadezi k k k k k k k k k k k k k Long Thành k k Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện VHDN tại Công ty Cổ phần Sonadezi k Long Thành k k k k k k k k k k k k k k k k 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP Trong chương này, tác giả sẽ trình bày một số lý thuyết có liên quan để làm cơ k k k k k k k k k k k k k k k k k sở nền tảng cho vấn đề nghiên cứu. Nội dung chương này gồm các phần: trình bày các k k k k k k k k k k k k k k k k k k k khái niệm về Văn hóa, Văn hóa doanh nghiệp (VHDN), các mô hình nghiên cứu, các k k k k k k k k k k k k k k k k bài nghiên cứu về Văn hóa doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất mô hình k k k k k k k k k k k k k k k k k k nghiên cứu nhằm đánh giá tác động của các yếu tố đến việc hoàn thiện Văn hóa doanh k k k k k k k k k k k k k k k k k k nghiệp tại Công ty cổ phần Sonadezi Long Thành. k k k k k k k k 1.1. Các khái niệm về Văn hóa và Văn hóa doanh nghiệp 1.1.1 Khái niệm về văn hóa Theo Trần Quốc Vượng (2004, trang 17) cho rằng “Văn hóa được định nghĩa là sản phẩm do con người sáng tạo, có từ thuở bình minh của xã hội loài người”. Theo Trần Ngọc Thêm (1997, trang 27), phát biểu rằng “Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình”. Theo UNESCO (2016, trang 78) thì cho rằng “Văn hóa là tổng thể sống động các hoạt động và sáng tạo trong quá khứ và trong hiện tại. Qua các thế kỷ, hoạt động sáng tạo ấy đã hình thành nên một hệ thống các giá trị, các truyền thống và thị hiếu – những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc”. Theo E.B. Tylor (1871, trang 13) phát biểu rằng “Văn hóa hay văn minh, theo nghĩa rộng về tộc người học, nói chung gồm có tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán và một số năng lực và thói quen khác được con người chiếm lĩnh với tư cách một thành viên của xã hội”. Theo định nghĩa này thì văn hóa và văn minh là một; nó bao gồm tất cả những lĩnh vực liên quan đến đời sống con người, từ tri thức, tín ngưỡng đến nghệ thuật, đạo đức, pháp luật… Có người ví, định nghĩa này mang tính “bách khoa toàn thư” vì đã liệt kê hết mọi lĩnh vực sáng tạo của con người. (Vũ Minh Chi, 2004, trang 39). 6 Theo F. Boas (1921, trang 149) định nghĩa “Văn hóa là tổng thể các phản ứng tinh thần, thể chất và những hoạt động định hình nên hành vi của cá nhân cấu thành nên một nhóm người vừa có tính tập thể vừa có tính cá nhân trong mối quan hệ với môi trường tự nhiên của họ, với những nhóm người khác, với những thành viên trong nhóm và của chính các thành viên này với nhau”. Theo Hồ Chí Minh (1995, trang 431) cho rằng “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục k k k k k k k k k k k k k k k đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo k k k k k k k k k k k k k k k k k k đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt k k k k k k k k k k k k k k k k k hằng ngày về mặt ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát k k k k k k k k k k k k k k k k k k k minh đó tức là văn hóa” Với cách hiểu này, văn hóa sẽ bao gồm toàn bộ những gì do k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k con người sáng tạo và phát minh ra.. Phạm Văn Đồng cho rằng khi nói tới văn hóa là k k k k k k k k k k k k k k k k k k k nói tới một lĩnh vực vô cùng phong phú và rộng lớn, bao gồm tất cả những gì không k k k k k k k k k k k k k k k k k k k phải là thiên nhiên mà có liên quan đến con người trong suốt quá trình tồn tại, phát k k k k k k k k k k k k k k k k k k triển, quá trình con người làm nên lịch sử… (văn hóa) bao gồm cả hệ thống giá trị: tư k k k k k k k k k k k k k k k k k k k tưởng và tình cảm, đạo đức với phẩm chất, trí tuệ và tài năng, sự nhạy cảm và sự tiếp k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k thu cái mới từ bên ngoài, ý thức bảo vệ tài sản và bản lĩnh của cộng đồng dân tộc, sức k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k đề kháng và sức chiến đấu bảo vệ mình và không ngừng lớn mạnh” (Dẫn theo Trần k k k k k k k k k k k k k k Quốc Vượng (chủ biên), 2005, Tr.22) k k k k k k Hình 1.1. Dấu hiệu nhận diện văn hóa (Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2012) k k k 7 Có rất nhiều cách định nghĩa, nghiên cứu về văn hóa và vai trò của văn hóa đối k k k k k k k k k k k k k k k k k với đời sống con người. Văn hóa mỗi vùng miền, quốc gia, đất nước, lãnh thổ sẽ khác k k k k k k k k k k k k k k k k k k nhau thể hiện nét đặc trưng và nét văn hóa riêng biệt của từng nơi. Sau đây sẽ là k k k k k k k k k k k k những quan niệm về các nền văn hóa trên thế giới: k k k k k k k k k k k k k k k k k k k Theo quan niệm của người phương Đông, văn hóa vẻ đẹp của nhân tính, cái đẹp k k k k k k k k k k k k k k k của trí tuệ con người có thể đạt được bằng sự tu dưỡng của bản thân và cách thức cai k k k k k k k k k k k k k k k k k k k k trị đúng đắn của nhà cầm quyền. Do vậy, văn hóa trong từ nguyên của cả phương k k k k k k k k k k k k k k k k k Đông và phương Tây đều có một nghĩa chung căn bản là sự giáo hóa, vun trồng nhân k k k k k k k k k k k k k k k k k k cách con người, làm cho con người và cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn ( Dương Thị k k k k k k k k k k k k k k k k k k Liễu, 2013). k k Hình 1.2. Quan niệm theo phương Đông (Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2012) Tại phương Tây, văn hóa – culture (trong tiếng Anh, tiếng Pháp) hay kultur (tiếng Đức) xuất xứ từ chữ Latinh là cultus có nghĩa là khai hoang trồng trọt, trông nom cây lương thực, nói ngắn gọn là sự vun trồng. Sau đó là cultus được mở rộng 8 nghĩa, dùng trong lĩnh vực xã hội chỉ sự vun trồng, giáo dục, đào tạo và phát triển mọi khả năng của con người. Hình 1.3. Quan niệm theo phương Tây (Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2012) Theo cách lý giải khác xét về bản chất thì vấn đề văn hóa rất phức tạp, đa dạng, nó là khái niệm có nhiều nghĩa, tính chất và hình thức biểu hiện. Nó chính là sản phẩm của loài người, văn hóa được tạo ra và phát triển trong quan hệ qua lại giữa con người và xã hội. Đây là yếu tố được truyền từ đời này sang đời khác thông qua quá trình xã hội hóa, cũng có thể được hiểu là trình độ phát triển của con người và của xã hội được biểu hiện trong các kiểu và hình thức tổ chức đời sống và hành động của con người cũng như trong giá trị vật chất và tinh thần mà do con người tạo ra. Theo nghiên cứu của Dương Thị Liễu phạm vi nghiên cứu có thể chia thành 3 cấp độ chính về văn hóa. “Loài người là một bộ phận của tự nhiên nhưng khác với các