Tài liệu Hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố huế, tỉnh thừa thiên huế

ĐẠI HỌC HUẾ ̣c K in h TRẦN ANH THƯ tê ́H uê ́ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ho NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, ̀ng Đ ại TỈNH THỪA THIÊN HUẾ Tr ươ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ HUẾ, 2022 ĐẠI HỌC HUẾ in h TRẦN ANH THƯ tê ́H uê ́ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ̣c K NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, ho TỈNH THỪA THIÊN HUẾ MÃ SỐ: 8310110 ̀ng Đ ại CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Tr ươ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRỊNH VĂN SƠN HUẾ, 2022 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng dẫn khoa học của Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trịnh Văn Sơn. Các nội dung nghiên cứu, uê ́ kết quả trong đề tài là trung thực và chưa công bố bất kỳ dưới hình thức nào trước đây. Những số liệu phục vụ cho việc phân tích, đánh giá được tác giả thu thập trong tê ́H quá trình nghiên cứu. Ngoài ra trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích in h nguồn gốc. Tr ươ ̀ng Đ ại ho ̣c K Tác giả luận văn i LỜI CẢM ƠN Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế. Trong quá trình hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, uê ́ giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trịnh nghiên cứu ban đầu cho đến lúc hoàn chỉnh luận văn. tê ́H Văn Sơn, người đã hướng dẫn tôi thực hiện luận văn này ngay từ lúc định hình các Xin gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. h học, Quý thầy cô giáo trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế đã tạo điều kiện cho in Xin cám ơn Lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Huế, phòng Tài chính - Kế ̣c K hoạch thành phố đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình quan sát, thu thập dữ liệu, khảo sát cũng như phân tích thực trạng và đề xuất chiến lược, giải pháp về công tác quản lý chi ngân sách cấp huyện. ho Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, những người đã luôn đồng hành cùng tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài Đ ại nghiên cứu của mình. Trân trọng cảm ơn. ươ ̀ng Tác giả luận văn Tr Trần Anh Thư ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Tr ươ ̀ng Đ ại ho ̣c K in h tê ́H uê ́ Họ và tên học viên: TRẦN ANH THƯ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Niên khóa: 2020-2022 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trịnh Văn Sơn Tên đề tài: Hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước trên địa bàn thành phố Huế, Thừa Thiên Huế 1. Tính cấp thiết của đề tài Công tác quản lý chi NSNN là một nội dung hết sức quan trong trong công tác quản lý nhà nước. Trong nhiều năm qua, công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn TP Huế đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần không nhỏ trong việc đảm bảo các nguồn kinh phí trong việc thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ chung của thành phố Huế. Tuy nhiên trên thực tế, công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn TP Huế vẫn còn tồn tại một số hạn chế về tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN, quy trình kiểm soát, thanh toán chi NSNN... dẫn đến hiệu quả quản lý chi NSNN chưa cao. Bên cạnh đó, trong giai đoạn hiện nay cơ chế chính sách về quản lý và kiểm soát chi NSNN vẫn chưa được hoàn thiện do đó ít nhiều gây khó khăn trong công tác quản lý chi NSNN. Chính vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước trên địa bàn thành phố Huế, Thừa Thiên Huế” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ của mình. 2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu dựa trên cơ sở sử dụng nhiều phương pháp như: khảo cứu tài liệu, thống kê mô tả, so sánh, phân tích kinh tế,… 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn Qua việc tìm hiểu cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng về công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn TP Huế để từ đó tìm các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tại đơn vị nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu đã cơ bản hệ thống hóa những nội dung lý luận cơ bản về quản lý chi NSNN trên địa bàn cấp huyện; Đánh giá được nội dung chủ yếu về thực trạng công tác quản lsy chi NSNN trên địa bàn TP Huế trong giai đoạn 2019-2021; Từ nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, Luận văn đã nêu được mốt số giải pháp chủ yếu, có tính khả thi góp phần hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn TP Huế trong thời gian tới. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN ...................................................................................... iii uê ́ MỤC LỤC................................................................................................................ iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... ix tê ́H DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................x DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỀU ĐỒ, HÌNH................................................................ xi PHẦN 1. MỞ ĐẦU ....................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 in h 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2 ̣c K 4. Phương pháp nghiên cứu:........................................................................................3 5. Bố cục đề tài:...........................................................................................................5 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU....................................................................6 ho CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN.....................................................6 Đ ại 1.1. Tổng quan về ngân sách nhà nước và chi ngân sách nhà nước cấp huyện ..........6 1.1.1. Sơ lược về Ngân sách nhà nước........................................................................6 1.1.2. Chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ..................................................................7 ̀ng 1.1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại......................................................................7 1.1.2.2. Bản chất và vai trò của chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ..........................9 ươ 1.1.2.3. Chức năng của chi Ngân sách nhà nước cấp huyện.....................................10 1.1.2.4. Yêu cầu của chi Ngân sách nhà nước cấp huyện .........................................12 Tr 1.2. Lý luận cơ bản về công tác quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện ...........13 1.2.1. Khái niệm về quản lý chi Ngân sách nhà nước...............................................13 1.2.1.1 Khái niệm quản lý chi Ngân sách nhà nước .................................................14 1.2.1.2 Khái niệm quản lý chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ................................14 1.2.1.3 Đối tượng quản lý là hoạt động chi ngân sách cấp huyện ............................14 iv 1.2.2. Vai trò và đặc điểm của quản lý chi Ngân sách nhà nước cấp huyện.............14 1.2.2.1 Vai trò............................................................................................................15 1.2.2.2. Đặc điểm của quản lý chi Ngân sách nhà nước cấp huyện..........................15 1.2.3. Nội dung cơ bản về công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước cấp huyện .....16 uê ́ 1.2.3.1 Tổ chức bộ máy quản lý chi Ngân sách nhà nước cấp huyện.......................16 1.2.3.2 Lập dự toán chi Ngân sách cấp huyện ..........................................................18 tê ́H 1.2.3.3. Phân bổ và giao dự toán chi ngân sách cấp huyện.......................................20 1.2.3.4. Chấp hành dự toán chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ..............................22 1.2.3.5. Quyết toán chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ...........................................23 1.2.3.6. Thanh tra, kiểm tra chi Ngân sách nhà nước cấp huyện ..............................24 in h 1.3. Một số nhân tố chủ yếu ảnh hưởng công tác chi ngân sách nhà nước cấp huyện............................................................................................................ 24 ̣c K 1.3.1. Nhóm nhân tố về điều kiện tự nhiên ...............................................................25 1.3.2 Nhóm nhân tố về điều kiện kinh tế - xã hội .....................................................25 1.3.3. Nhóm nhân tố về tổ chức bộ máy và cán bộ quản lý Ngân sách nhà nước ....26 ho 1.3.4. Nhóm nhân tố về cơ sở pháp lý.......................................................................26 1.3.5. Nhóm nhân tố về công tác kiểm soát chi ngân sách của Kho bạc nhà nước ..27 Đ ại 1.4. Kinh nghiệm và bài học về công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trong một số huyện thị ở nước ta ...............................................................................................27 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý chi Ngân sách nhà nước ở một số huyện, thị ...............27 ̀ng 1.4.1.1 Kinh nghiệm của quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.................................27 1.4.1.2 Kinh nghiệm của huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế ..............................29 ươ CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, THÙA THIÊN HUẾ.......32 Tr 2.1. Tổng quan về thành phố Huế và phòng Tài chính – kế hoạch thành phố huế ...32 2.1.1.1 Điều kiện tự nhiên .........................................................................................32 2.1.1.2. Tình hình Kinh tế - xã hội Thành phố Huế ..................................................34 2.1.2. Tổng quan chung về Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Huế ...............35 2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Huế.....................35 v 2.1.2.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Huế ....35 2.2. Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi ngân sách trên địa bàn thành phố Huế ............................................................................................................................39 2.2.1.1. Tình hình thu, chi Ngân sách nhà nước .......................................................39 uê ́ 2.2.1.2 Cân đối thu chi Ngân sách nhà nước.............................................................42 2.2.2. Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn tê ́H thành phố Huế ...........................................................................................................42 2.2.2.1. Bộ máy quản lý chi Ngân sách nhà nước ở Thành phố Huế........................42 2.2.2.2 Công tác lập, phân bổ dự toán chi Ngân sách nhà nước Thành phố Huế .....44 2.2.2.3. Công tác chấp hành dự toán chi Ngân sách nhà nước Thành phố ...............52 in h 2.2.2.4. Công tác quyết toán chi Ngân sách nhà nước Thành phố............................58 2.2.2.5. Công tác thanh tra, kiểm tra chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn Thành ̣c K phố Huế .....................................................................................................................65 2.3. Ý kiến đánh giá của các đối tượng điều tra về công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế .......................................................................67 ho 2.3.1 Đặc điểm mẫu điều tra .....................................................................................67 2.3.2 Kết quả về ý kiến đánh giá...............................................................................70 Đ ại 2.3.2.1 Ý kiến đánh giá về công tác lập, phân bổ dự toán đánh giá về công tác lập dự toán chi NSNN .....................................................................................................70 2.3.2.2 Ý kiến đánh giá về công tác chấp hành dự toán chi NSNN..........................72 ̀ng 2.3.2.3 Ý kiến đánh giá về công tác quyết toán chi ngân sách .................................74 2.3.2.4 Ý kiến đánh giá về công tác thanh, kiểm tra.................................................76 ươ 2.4. Nhận xét chung về công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế .....................................................................................................................79 Tr 2.4.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................79 2.4.1.1 Công tác tổ chức, quản lý và điều hành ........................................................79 2.4.1.2 Công tác quản lý chi NSNN..........................................................................80 2.4.2. Những tồn tại, hạn chế ....................................................................................81 2.4.2.1 Hạn chế trong công tác lập dự toán chi Ngân sách nhà nước .......................81 vi 2.4.2.2 Hạn chế trong công tác chấp hành dự toán chi Ngân sách nhà nước............82 2.4.2.3 Hạn chế trong công tác quyết toán dự toán chi Ngân sách nhà nước ...........82 2.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế ........................................................83 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC uê ́ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ .........................................................................85 tê ́H 3.1. Định hướng và mục tiêu hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế .......................................................................................85 3.1.1. Định hướng thực hiện ngân sách và chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế đến năm 2025....................................................................................85 in h 3.1.2. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội thành phố Huế giai đoạn 2021 – 2025 ...86 3.1.2.1. Mục tiêu tổng quát .......................................................................................86 ̣c K 3.1.2.2. Mục tiêu cụ thể.............................................................................................86 3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế...........................................87 ho 3.2.1. Hoàn thiện lập dự toán Ngân sách nhà nước ..................................................87 3.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành dự toán Ngân sách nhà nước ........................88 Đ ại 3.2.3. Hoàn thiện công tác quản lý quyết toán Ngân sách nhà nước ........................90 3.2.4. Hoàn thiện công tác thanh, kiểm tra về quản lý chi Ngân sách nhà nước trên đại bàn Thành phố Huế .............................................................................................91 ̀ng 3.2.5. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức quản lý ngân sách ......................................................................................................92 ươ 3.2.6. Tăng cường phối hợp có hiệu quả với các chủ thể trong công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước ở Thành phố.............................................................................93 Tr 3.2.6.1. Phối hợp giữa cơ quan tài chính với KBNN trong công tác quản lý chi NSNN ........................................................................................................................93 3.2.6.2. Phối hợp giữa cơ quan tài chính với các cơ quan, đơn vị liên quan khác trong công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước .......................................................95 3.2.6.3. Thực hiện công khai tài chính các cấp .........................................................95 vii PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................96 1. Kết luận .................................................................................................................96 2. Kiến nghị ...............................................................................................................98 2.1. Đối với Chính phủ, Bộ Tài chính.......................................................................98 uê ́ 2.2. Đối với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế.................................................................98 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................100 QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG tê ́H PHỤ LỤC ...............................................................................................................102 in h BẢN GIẢI TRÌNH NỘI DUNG CHỈNH SỬA LUẬN VĂN Tr ươ ̀ng Đ ại ho ̣c K GIẤY XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN viii Giải thích ĐVSDNS : Đơn vị sử dụng ngân sách HĐND : Hội đồng nhân dân KBNN : Kho bạc Nhà nước KT – XH : Kinh tế - xã hội NSĐP : Ngân sách địa phương NSNN : Ngân sách Nhà nước QLNN : Quản lý Nhà nước QP – AN : Quốc phòng – an ninh TCKH : Tài chính – Kế hoạch UBND : Ủy ban nhân dân h in ̣c K : Xây dựng cơ bản Tr ươ ̀ng Đ ại ho XDCB tê ́H Viết tắt uê ́ DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ix DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình kinh tế xã hội Thành phố Huế, giai đoạn 2019 - 2021.............34 Bảng 2.2. Tình hình thu chi ngân sách nhà nước tại thành phố Huế năm 2019, 2020, 2021...........................................................................................................................41 uê ́ Bảng 2.3. Tình hình lập dự toán chi Ngân sách nhà nước tại thành phố Huế giai đoạn 2019-2021.........................................................................................................45 tê ́H Bảng 2.4: Tình hình lập dự toán chi thường xuyên tại thành phố Huế giai đoạn 2019 – 2021........................................................................................................................47 Bảng 2.5. Tình hình lập dự toán chi đầu tư phát triển tại thành phố Huế giai đoạn 2019 – 2021...............................................................................................................49 in h Bảng 2.6. Tình hình chấp hành NSNN Thành phố Huế, giai đoạn 2019 – 2021......53 Bảng 2.7. Tình hình chấp hành dự toán chi thường xuyên tại thành phố Huế giai ̣c K đoạn 2019 – 2021 ......................................................................................................55 Bảng 2.8. Tình hình chấp hành chi đầu tư phát triển tại thành phố Huế giai đoạn 2019 – 2021...............................................................................................................57 ho Bảng 2.9. Quyết toán chi thường xuyên tại Thành phố Huế, giai đoạn 2019 – 2021 ...................................................................................................................................60 Đ ại Bảng 2.10. Tỷ trọng các khoản chi thường xuyên tại thành phố Huế giai đoạn 2019 – 2021 (%).................................................................................................................61 Bảng 2.11. Tình hình thực hiện quyết toán chi đầu tư phát triển tại Thành phố Huế ̀ng giai đoạn 2019 – 2021 ...............................................................................................64 Bảng 2.12. Tình hình thanh tra, kiểm tra chi ngân sách nhà nước thành phố Huế giai ươ đoạn 2019 – 2021 ......................................................................................................65 Bảng 2.13. Thông tin cơ bản của mẫu điều tra .........................................................68 Tr Bảng 2.14. Đánh giá về công tác lập, phân bổ dự toán chi NSNN...........................70 Bảng 2.15. Đánh giá về công tác chấp hành dự toán chi NSNN ..............................72 Bảng 2.16. Đánh giá về công tác quyết toán chi NSNN...........................................75 x DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỀU ĐỒ, HÌNH Sơ đồ 1.1. Bộ máy quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện................................18 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức phòng Tài chính – Kế hoạch...........................................37 uê ́ Sơ đồ 2.2. Bộ máy quản lý chi ngân sách nhà nước ở TP Huế.................................43 Biểu đồ 2.1. Quyết toán chi cân đối ngân sách thành phố Huế, giai đoạn 2019 tê ́H -2021 ............................................................................................................ 59 Biểu đồ 2.2. Tỷ trọng các khoản chi thường xuyên tại thành phố Huế giai đoạn h 2019– 2021 (%).........................................................................................................62 Tr ươ ̀ng Đ ại ho ̣c K in Hình 2.1. Địa giới hành chính thành phố Huế ..........................................................33 xi PHẦN 1. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngân sách nhà nước (NSNN) là nguồn tài chính quan trọng cho hoạt động của bộ máy nhà nước, cung cấp cho xã hội những hàng hóa dịch vụ công cộng…vv. uê ́ Nhà nước sử dụng NSNN như là một công cụ để điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thực hiện chức năng quản lý, phát triển kinh tế - xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, xóa đói tê ́H giảm nghèo, phân phối lại thu nhập … Trong đó, quản lý chi NSNN có vai trò lớn trong bất kỳ nền kinh tế nào và đặc biệt quan trọng hơn trong cơ chế thị trường. Vì vậy, công tác quản lý NSNN nói chung và quản lý chi NSNN nói riêng có vị trí quan trọng trong công tác quản lý kinh tế, quản lý nhà nước và được thể hiện rõ nét h thông qua quá trình định hướng, hoạch định chính sách, ban hành cơ chế, tiêu in chuẩn, định mức để thực hiện chức năng vốn có của ngân sách. ̣c K Thành phố Huế- thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế được xem là một trung tâm chính trị, văn hóa du lịch, giáo dục đào tạo, khoa học kỹ thuật quan trọng. Trong những năm qua, công tác quản lý, điều hành chi NSNN của Thành phố đã có nhiều đóng ho góp tích cực vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố. Hoạt động quản lý chi NSNN đã góp phần phát huy được thế mạnh của địa phương, tạo Đ ại đà cho sản xuất phát triển, giải quyết công ăn việc làm, đảm bảo an sinh xã hội và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, công tác quản lý chi NSNN ở thành phố ̀ng Huế vẫn còn gặp nhiều khó khăn, tồn tại và hạn chế do có nhiều nguyên nhân khách quan cũng như chủ quan. Đặc biệt là khó khăn về tình hình dịch bệnh, về khả năng ươ ứng dụng công nghệ số, về năng lực và trình độ quản lý và điều hành, vẫn còn tình trạng lúng túng trong việc triển khai ở cơ sở, việc quản lý chưa bao quát và công tác Tr kiểm tra, giám sát thiếu chặt chẽ… đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý chi NSNN... Do đó, việc hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN, việc tập trung đổi mới và thực hiện các chính sách, chiến lược cũng như các giải pháp tạo mới nhằm tiết kiệm chi phát huy được nội lực trong phát triển kinh tế xã hội đã và đang được chính quyền Thành phố coi là nhiệm vụ hàng đầu. Trước thực tế đó, việc nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện, cụ thể cả 1 lý luận và thực tiễn đối với công tác quản lý chi NSNN tại thành phố Huế mà đơn vị tham mưu trực tiếp là Phòng Tài chính – Kế hoạch là nội dung có tính cấp thiết. Trên cơ sở nghiên cứu để có các giải pháp hữu hiệu góp phần hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN là nội dung có ý nghĩa quan trọng, mang tính lý luận và thực tiễn uê ́ cao. Thông qua nghiên cứu nhằm tìm giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN, đây là một trong những yêu cầu vừa mang tính thực tế vừa là nhiệm vụ và tê ́H là một nhu cầu cấp thiết hiện nay. Xuất phát từ vai trò, ý nghĩa mang tính khoa học, tôi đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế” để nghiên cứu thực hiện Luận văn thạc sĩ. h 2. Mục tiêu nghiên cứu in 2.1. Mục tiêu chung ̣c K Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, Luận văn nhằm đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước 2.2. Mục tiêu cụ thể ho trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản liên quan đến quản lý Đ ại chi Ngân sách nhà nước cấp huyện. - Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế. ̀ng - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế trong thời gian tới. ươ 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Tr Lý luận và thực trạng công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn thành phố Huế 3.2. Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu về quản lý chi đầu tư và chi thường xuyên của Ngân sách cấp huyện. + Về không gian: Luận văn nghiên cứu quản lý NSNN trên địa bàn thành phố Huế, mà trực tiếp tại Phòng Kế hoạch Tài chính. 2 + Về thời gian: Đánh giá thực trạng trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến năm 2021 và các giải pháp đề xuất có ý nghĩa trong những năm đến. 4. Phương pháp nghiên cứu: 4.1. Phương pháp thu thập thông tin, số liệu: Nguồn thông tin, số liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn: uê ́  Thu thập Số liệu thứ cấp: tê ́H + Các văn bản qui định của Đảng, Nhà nước và các Bộ ngành liên quan. + Các văn bản qui định của Bộ Tài chính, của Tỉnh Thừa Thiên Huế. + Từ các giáo trình, sách chuyên ngành, qua các đề tài nghiên cứu, qua các phương tiện thông tin đại chúng để làm cơ sở lý luận sử dụng trong đề tài hay đánh h giá, đề xuất giải pháp. in + Thu thập thông qua các báo cáo hằng năm trong công tác quản lý chi ngân ̣c K sách từ Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Huế, các Nghị quyết của HĐND tỉnh, thành phố; Quyết định giao dự toán ngân sách đầu năm, các báo cáo thu, chi sẽ được thu thập. ho ngân sách và các quy định liên quan đến quản lý ngân sách trên địa bàn thành phố  Điều tra thu thập số liệu sơ cấp: liên quan: Đ ại Số liệu sơ cấp được thực hiện thông qua khảo sát, điều tra các đối tượng có + Đối tượng điều tra: Khảo sát và tham vấn ý kiến mốt số cán bộ lãnh đạo ̀ng trực tiếp của UBND, HĐND Thành phố; Phòng Kế hoạch Tài chính. Điều tra cán bộ trực tiếp làm công tác quản lý chi ngân sách tại các đơn vị thụ ươ hưởng NSNN trên địa bàn TP Huế; Cán bộ trực tiếp tại các đơn vị có liên quan đến công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Huế và Kho bạc Tr nhà nước. + Phương pháp điều tra và qui mô mẫu: Trên cơ sở nội dung quản lý chi NSNN, thiết kế bảng hỏi và thực hiện phỏng vấn trực tiếp, qua mail, qua zalo … Qui mô mẫu: 3 Nhằm đảm bảo tính đại diện cho tổng thể nghiên cứu, luận văn sử dụng phương pháp chọn mẫu Slovin với công thức xác định kích thước mẫu như sau: = Trong đó: 1+ . uê ́ n: kích thước mẫu nghiên cứu tê ́H N: kích thước tổng thể nghiên cứu ε: sai số chọn mẫu (trong nghiên cứu này, tác giả chọn với ε = 7%) Dữ liệu thống kê cho thấy rằng, tổng số các cán bộ liên quan đến công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước của tất cả các đơn vị sử dụng ngân sách trên địa h bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế là 362 cán bộ. in Tổng số các phường xã của TP Huế là 27 phường: 81 người Tổng số cơ quan, đơn vị liên quan NSNN trên địa bàn: 227 người Đảng, Đoàn thể: 25 người ̣c K CBNV phòng TCKH TP Huế: 11 người ho Lãnh đạo UBND, HĐND và các ban ngành liên quan: 18 người Tổng số: 362 người Để đảm bảo tính đại diện của mẫu nghiên cứu, theo công thức Slovin, số Đ ại lượng cán bộ cần khảo sát là 130 người. Nhằm tránh sai sót trong quá trình điều tra, tác giả tiến hành phát ra 135 bảng hỏi và thu về 134 bảng hỏi hợp lệ, 1 bảng hỏi không hợp lệ. ̀ng 4.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích  Phương pháp tổng hợp: Thông qua phương pháp nhằm liên kết, tổng hợp ươ các nhận xét, đánh giá có được từ phương pháp phân tích thành một chỉnh thể, hệ Tr thống lại một lý thuyết mới hoàn thiện hơn. Từ các cơ sở dữ liệu, số liệu được thu thập trên cơ sở nội dung và mục tiêu nghiên cứu, tiến hành rà soát và tổng hợp theo hệ thống các chỉ tiêu, tiêu chí đánh giá có liên quan.  Các phương pháp phân tích: Dựa trên các nguồn tài liệu thu thập được để phân tích lý thuyết và thực trạng của công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước theo trình tự thời gian để nhận thức, phát hiện và khai thác các khía cạnh khác nhau của 4 công tác quản lý chi Ngân sách, từ đó rút ra nhận xét, đánh giá về công tác quản lý chi Ngân sách nhà nước. Các phương pháp phân tích chủ yếu được sử dụng: - Phương pháp thống kê mô tả: Là phương pháp được sử dụng để mô tả các uê ́ đặc tính cơ bản của những số liệu thu thập được. - Phương pháp so sánh: Là phương pháp xác định mức độ biến động trong các tê ́H chỉ tiêu phân tích, so sánh số liệu giữa năm này và năm khác để làm rõ việc tăng giảm trong số liệu cần phân tích. - Phương pháp phân tích kinh tế: Ngoài phương pháp thống kê mô tả, so sánh còn 4.3. Phương pháp phỏng vấn chuyên gia: in pháp phân tích nhân tố, phương pháp phân tổ…. h sử dụng một số phương pháp có liên quan khác trong phân tích kinh tế như: Phương ̣c K Phỏng vấn một số cán bộ giám sát công tác chi NSNN để biết được tình hình quản lý ngân sách như thế nào, những thuận lợi và khó khăn trong công tác quản lý thu, chi ngân sách của thành phố cũng như có những ý kiến đề xuất về công tác ho quản lý chi NSNN. Đây là những thông tin làm cơ sở để xây dựng các tiêu chí đánh giá và đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước Đ ại trên địa bàn thành phố Huế trong thời gian tới. 5. Bố cục đề tài: Ngoài phần Đặt vấn đề, kết luận, kiến nghị Đề tài gồm 3 Chương: ̀ng Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý chi NSNN cấp huyện; Chương 2: Thực trạng công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn TP Huế, TT Huế; ươ Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN Tr trên địa bàn TP Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. 5 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan về ngân sách nhà nước và chi ngân sách nhà nước cấp huyện uê ́ 1.1.1. Sơ lược về Ngân sách nhà nước Tài chính nhà nước là một phạm trù kinh tế lịch sử gắn liền với sự ra đời của tê ́H nhà nước và nền kinh tế hàng hóa tiền tệ. Nhà nước sử dụng quyền lực của mình tham gia vào quá trình phân phối sản phẩm xã hội dưới hình thức tiền tệ để phục vụ cho hoạt động của mình, hình thành nên Ngân sách nhà nước (NSNN), bộ phận quan trọng nhất của khu vực tài chính nhà nước. Tuy nhiên, thuật ngữ NSNN chỉ in h thực sự xuất hiện khi nền sản xuất xã hội phát triển đến một giai đoạn nhất định, đó là khi phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời. Căn cứ vào biểu hiện bề ngoài ̣c K thì NSNN là một bảng dự toán thu -chi của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm và để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Nhà nước. ho Trong thực tiễn, hoạt động NSNN là hoạt động tạo lập và sử dụng quỹ tiền tệ của nhà nước. Trong quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội, nguồn tài chính Đ ại luôn vận động giữa một bên là nhà nước và bên kia là các chủ thể kinh tế xã hội. Thông qua việc tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước mà một bộ phận thu nhập bằng tiền của các chủ thể đó chuyển thành thu nhập của nhà nước và nhà ̀ng nước chuyển dịch các thu nhập đó đến các chủ thể được thụ hưởng theo yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước. ươ Luật NSNN năm 2015 định nghĩa: “NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ Tr quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”.[9] Qua nghiên cứu các quan niệm khác nhau về ngân sách ta có thể đi đến kết luận rằng: NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được hình thành theo trình tự pháp định và thực hiện trong một năm (hoặc một khoảng thời gian nhất 6 định) để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước quyết định dự toán và quyết toán NSNN theo trình tự pháp định cho một (hoặc nhiều) năm ngân sách dưới các hình thức Nghị quyết hoặc Luật. Hệ thống Ngân sách nhà nước: uê ́ Hệ thống NSNN bao gồm Ngân sách trung ương và Ngân sách địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có HĐND tê ́H và UBND. Theo quy định của Luật tổ chức HĐND và UBND hiện hành bao gồm: - Ngân sách cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là ngân sách cấp tỉnh). - Ngân sách cấp huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là ngân sách in h cấp huyện). - Ngân sách cấp xã, phường, thị trấn (gọi chung là ngân sách cấp xã). ̣c K 1.1.2. Chi Ngân sách nhà nước cấp huyện 1.1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại  Khái niệm: ho Theo giáo trình Quản lý tài chính (Học viện Tài chính, 2010) thì: “Chi NSNN cấp huyện là quá trình Nhà nước phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm đảm bảo Đ ại điều kiện vật chất để duy trì sự hoạt động và thực hiện chức năng của nhà nước và đáp ứng nhu cầu đời sống kinh tế xã hội theo các nguyên tắc nhất định” [9] “Chi NSNN thể hiện các quan hệ tiền tệ hình thành trong quá trình phân phối ̀ng và sử dụng quỹ NSNN nhằm trang trải cho các chi phí bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng kinh tế xã hội mà nhà nước đảm nhận theo các nguyên tắc nhất ươ định.” [16] Như vậy, phạm vi chi Ngân sách nhà nước là rất rộng, bao trùm mọi lĩnh vực Tr đời sống, liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến mọi đối tượng. Dưới góc độ kinh tế, chi NSNN là nguồn lực chủ yếu để tạo ra hàng hóa, dịch vụ công nhằm giải quyết những vấn đề quan trọng mà khu vực tư nhân không muốn làm hoặc không có khả năng làm được. Hay nói cách khác, chi NSNN phản ánh giá trị của các hàng hóa mà chính phủ mua vào để qua đó cung cấp các loại hàng hóa công cho xã hội nhằm 7