Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi giíi thiÖu
Ngµy nay song song víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ
khoa häc vµ kü thuËt th× nghµnh khoa häc tÝnh to¸n ®· ®ãng
vai trß quan träng,nã ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu khoa häc
kü thuËt rùc rì víi nh÷ng b-íc tiÕn nh¶y vät.ViÖc ¸p dông
c¸c c«ng nghÖ khoa häc kü thuËt vµo lÜnh vùc ®êi sèng cña
con ng-êi ngµy cµng t¨ng vµ kh«ng ngõng can thiÖp vµo
hÇu hÕt c¸c c«ng viÖc trong ®êi sèng. C«ng nghÖ th«ng tin
lµ mét trong nh÷ng ngµnh khoa häc ®ã.§i ®«i víi sù ph¸t
triÓn cña c«ng nghÖ chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ m¸y tÝnh th× viÖc
c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm øng dông ra ®êi cã tÝnh chÊt quyÕt
®Þnh ®èi víi viÖc ¸p dông ngµnh khoa häc nµy.
Trªn thÕ giíi còng nh- ë ViÖt Nam ,c«ng nghÖ th«ng
tin ®· trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän,nã lµ mét
ngµnh khoa häc kü thuËt kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc ¸p dông
vµo c¸c ho¹t ®éng x· héi nh-: Qu¶n lý ,kinh tÕ ,th«ng
tin...§Æc biÖt trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ kinh doanh,c«ng
nghÖ th«ng tin ®· trë thµnh mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu gióp
con ng-êi gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu vÊn ®Ò mét c¸ch nhanh
chãng,tiÖn lîi vµ cã hiÖu qu¶ cao.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
MÆc dï rÊt cè g¾ng ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc,xong thêi
gian cã h¹n vµ kinh nghiÖm kiÕn thøc ch-a nhiÒu nªn
ch-¬ng tr×nh qu¶n lý cöa hµng ch¾c cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò
ch-a ®-îc tèi -u hoµn h¶o.V× vËy ,em mong nhËn ®-îc ý
kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó ®Ò tµi ngµy cµng
hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy §inh Hïng
vµ c¸c thÇy trong khoa C«ng nghÖ th«ng tin tr-êng ®¹i häc
B¸ch Khoa Hµ Néi ®· tËn t×nh chØ b¶o h-íng dÉn chóng em
hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
PhÇn I
Giíi thiÖu ng«n ng÷ vµ c«ng cô
Ch-¬ng tr×nh qu¶n lý cöa hµng ®-îc thùc hiÖn b»ng hai
c«ng cô rÊt phæ biÕn vµ ®-îc -a chuéng hiÖn nay trªn thÕ
giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng,®ã lµ C¬ së d÷ liÖu
víi MicrosoftAccess vµ VisualBasic.Sau ®©y em xin tr×nh
bµy tãm t¾t vÒ -u ®iÓm vµ tÝnh n¨ng cña hai ng«n ng÷ nµy:
1)MicrosoftAccess:
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
¦u ®iÓm cña viÖc sö dông c¬ së d÷ liÖu
MicrosoftAccess. MicrosoftAccess lµ mét trong bèn phÇn
mÒm øng dông cña bé MicrosoftOffice.Nã lµ mét hÖ qu¶n
trÞ c¬ së d÷ liÖu.Nãi ®Õn qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu,ng-êi ta nghÜ
ngay ®Õn Foxpro vµ Foxbase...lµ nh÷ng phÇn mÒm hÇu nhcã thÓ lµm ®-îc mäi viÖc,th-êng dïng trong c¸c hÖ c¬ së
d÷ liÖu lín.Access thÓ hiÖn nhiÒu ®Æc tÝnh -u viÖt mµ næi
bËt h¬n c¶ lµ tÝnh ®¬n gi¶n hiÖu qu¶,nã cã thÓ ®¸p øng hÇu
hÕt c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu.
Trong Access:
B¶ng ®-îc dïng l-u tr÷ d÷ liÖu.Truy vÊn lµ c«ng cô
m¹nh cña Access dïng ®Ó tæng hîp,s¾p xÕp,t×m kiÕm d÷
liÖu trªn c¸c b¶ng,cã thÓ sö dông truy vÊn mét b¶ng ®Ó x©y
dùng c¸c truy vÊn kh¸c.Víi truy vÊn cã thÓ gi¶i quyÕt kh¸
nhiÒu d¹ng bµi to¸n trong hÖ c¬ së d÷ liÖu.
MÉu biÓu (Form) th-êng dïng ®Ó tæ chøc cËp nhËt d÷
liÖu cho c¸c b¶ng vµ thiÕt kÕ giao diÖn ch-¬ng tr×nh.Ngoµi
kh¶ n¨ng nhËp d÷ liÖu trùc tiÕp vµo c¸c b¶ng,mÉu biÓu cung
cÊp nhiÓu kh¶ n¨ng nhËp d÷ liÖu kh¸c:NhËp tõ mét danh
s¸ch,nhËp c¸c h×nh ¶nh,nhËp d÷ liÖu ®ång thêi trªn nhiÒu
b¶ng,nhËp gi¸ trÞ ®¬n lÎ tõ bµn phÝm.MÉu biÓu cßn cã kh¶
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n¨ng quan träng kh¸c lµ tæ chøc giao diÖn ch-¬ng tr×nh
d-íi d¹ng c¸c nót lÖnh hoÆc hÖ thèng menu.
B¸o biÓu (Report) lµ c«ng cô tèt ®Ó phôc vô cho in Ên
víi kh¶ n¨ng:
-In d÷ liÖu d-íi d¹ng b¶ng
-In d÷ liÖu d-íi d¹ng b¶ng biÓu
S¾p xÕp,ph©n nhãm,tæng hîp d÷ liÖu tr-íc khi in.In d÷ liÖu
cña nhiÒu b¶ng trªn mét th«ng b¸o.
Macro bao gåm d·y c¸c hµnh ®éng dïng ®Ó tù ®éng
ho¸ mét lo¹t c¸c thao t¸c,th-êng dïng Macro víi biÓu mÉu
tæ chøc giao diÖn ch-¬ng tr×nh.
Module lµ n¬i chøa c¸c hµm,thñ tôc viÕt b»ng ng«n
ng÷ VBA (Visual Bassic for Application).C¸c hµm vµ thñ
tôc sÏ trî gióp gi¶i quyÕt nh÷ng phÇn viÖc khã mµ c«ng cô
kh«ng lµm næi.
Tõ c¸c øng dông cña Access ta cã thÓ t¹o nªn mét øng
dông c¬ së d÷ liÖu Access hoµn chØnh l-u tr÷ chØ trong mét
tËp tin .mdb.
HÇu hÕt c¸c øng dông cña Access chóng ta ®Ò ra yªu
cÇu viÕt rÊt Ýt hoÆc kh«ng viÕt m· VBA.Mét sè øng dông
cña Access chñ yÕu dùa vµo Macro thay v× dïng m· VBA
tù ®éng ho¸ c¸c øng dông.Dïng Macro sÏ dÔ dµng thùc
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hiÖn c¸c thao t¸c ®¬n gi¶n nh- ®ãng,më Form,hiÓn thÞ vµ Èn
c¸c thanh c«ng cô,thi hµnh c¸c b¸o c¸o.
2)VisualBasic 6.0:
LËp tr×nh víi VisualBasic ngµy cµng ®-îc yªu cÇu
trong c¸c ®Ò ¸n thùc hiÖn trong vµ ngoµi n-íc.VB 6. lµ
phiªn b¶n míi vµ m¹nh nhÊt cña VisualBasic.
VB lËp tr×nh trªn window t¹o ch-¬ng tr×nh cã giao
diÖn ®Ñp m¾t vµ th©n thiÖn víi ng-êi dïng.
VB cã ®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc ®iÓm còng nh- nh÷ng -u viÖt
cña nh÷ng ng«n ng÷ lËp tr×nh tr-íc ®ã nh- Pascal,C,...H¬n
thÕ n÷a VB cßn lo¹i bá mét sè nh÷ng kh¸i niÖm phøc t¹p,dÔ
g©y nhÇm lÉn nh- kh¸i niÖm con trá trong C.
¦u ®iÓm cña VB lµ ®¬n gi¶n,dÔ häc,dÔ tiÕp cËn víi
ng-êi lËp tr×nh,VB cã nhiÒu c«ng cô gióp cho ng-êi lËp
tr×nh tiÕt kiÖm thêi gian trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ giao diÖn vµ
viÕt code.Ngoµi ra VB cßn mang d¸ng vÎ cña phong c¸ch
lËp tr×nh h-íng ®èi t-îng,mét phong c¸ch lËp tr×nh míi
hiÖn ®¹i cã nhiÒu -u viÖt h¬n phong c¸ch lËp tr×nh h-íng
thñ tôc cña nh÷ng ng«n ng÷ lËp tr×nh nh- Pascal vµ C.
Bªn c¹nh ®ã VB cßn cã nhiÒu c«ng cô vµ ®Æc ®iÓm
míi nh- lËp tr×nh kÕt hîp c¬ së d÷ liÖu,®Æc biÖt lµ víi
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Access,cã
nhiÒu
kü
thuËt
lËp
tr×nh
nh-
ODBC,DAO,RDO,ADO,RDS.
VisualBasic ®ang ngµy cµng trë nªn phæ biÕn trªn mäi
lÜnh vùc lËp tr×nh vµ trë thµnh ng«n ng÷ ®-îc -a chuéng
nhÊt víi nh÷ng nhµ lËp tr×nh chuyªn nghiÖp.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II
§Ò tµi thùc tËp
LËp ch-¬ng tr×nh qu¶n lý cöa hµng ®¬n gi¶n
Môc ®Ých:luyÖn ng«n ng÷,tËp x©y dùng mét bµi to¸n
nhá,tËp tæ chùc ch-¬ng tr×nh.
Néi dung:
§èi t-îng cÇn qu¶n lý lµ hµng ho¸ gåm c¸c thuéc tÝnh
M· hµng,Tªn hµng,§¬n gi¸,§Æc ®iÓm,Sè l-îng tèi thiÓu,Sè
l-îng trong kho
LËp ch-¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷:
1.NhËp hµng vµ ghi lªn ®Üa d-íi d¹ng c¸c File b¶n
ghi(Record).
2.§äc vµ ®-a c¸c b¶n ghi cña File ra mµn h×nh ®Ó xem,10
b¶n ghi mét lÇn.
3.NhËp yªu cÇu mua gåm tªn kh¸ch hµng,m· hµng,sè
l-îng.KiÓm tra:
-NÕu ®ñ hµng th× in vËn ®¬n ra mµn h×nh vµ filetext gåm:
m·,tªn kh¸ch hµng,tªn hµng,sè l-îng,gi¸ v.v...
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-NÕu kh«ng ®ñ th× in th«ng b¸o ra mµn h×nh vµ filetext cho
kh¸ch hµng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn III
C¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
C«ng nghÖ th«ng tin ®ang ®-îc øng dông rÊt nhiÒu
trong mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng,mäi sù viÖc ®Òu ®-îc tin
häc ho¸ vµ ®-îc xö lý b»ng m¸y tÝnh dùa trªn c¸c phÇn
mÒm ngµy cµng ®-îc ph¸t triÓn.C«ng viÖc qu¶n lý trong c¸c
c«ng ti vµ cöa hµng tr-íc ®©y dïng sæ s¸ch giÊy tê phøc
t¹p,tèn nhiÒu thêi gian,nay ®· ®-îc gi¶i quyÕt mét c¸ch ®¬n
gi¶n,hiÖu qu¶ vµ nhanh chãng b»ng c¸c phÇn mÒm qu¶n
lý.D-íi ®©y em xin tr×nh bµy h-íng gi¶i quyÕt,ph©n
tÝch,thiÕt kÕ cho mét ch-¬ng tr×nh phÇn mÒm qu¶n lý cöa
hµng nhá.
Ch-¬ng tr×nh qu¶n lý cöa hµng nhá,víi ®èi t-îng chñ
yÕu lµ hµng ho¸ gåm cã c¸c thuéc tÝnh:M· hµng,Tªn
hµng,§¬n gi¸,§Æc ®iÓm,Sè l-îng tèi thiÓu,Sè l-îng trong
kho.Ta ph¶i x©y dùng mét c¬ së d÷ liÖu b»ng Access:gåm
cã b¶ng hµng ho¸ cã c¸c tr-êng t-¬ng øng víi c¸c thuéc
tÝnh cña hµng ho¸:M· hµng cã kiÓu d÷ liÖu Number m« t¶
m· hiÖu cña hµng ho¸,Tªn hµng cã kiÓu d÷ liÖu Text thÓ
hiÖn tªn cña lo¹i hµng,§¬n gi¸ cã kiÓu d÷ liÖu lµ Currency
thÓ hiÖn gi¸ trÞ cña lo¹i hµng,§Æc ®iÓm cã kiÓu d÷ liÖu Text
nªu lªn nh÷ng ®Æc tÝnh cña lo¹i hµng,Sl tèi thiÓu cã kiÓu d÷
liÖu Number,SL trong kho cã kiÓu d÷ liÖu Number.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ VB kÕt hîp víi c¬ së d÷
liÖu,dïng m« h×nh ADO(Access Data Object) t¹o mét form
nhËp hµng gåm cã c¸c textbox cho ng-êi sö dông nhËp vµo
c¸c thuéc tÝnh (t-¬ng ®-¬ng víi c¸c tr-êng trong c¬ së d÷
liÖu) cña ®èi t-îng hµng ho¸.Mçi khi nhËp vµo mét lo¹i
hµng ng-êi dïng l¹i trùc tiÕp ghi lo¹i hµng ®ã vµo File b¶n
ghi(Record) th«ng qua mét nót nhÊn(button),lóc ®ã ch-¬ng
tr×nh sÏ ®äc nh÷ng d÷ liÖu cho hµng ho¸ ®-îc nhËp vµo trªn
c¸c textbox råi ghi vµo File Record.Ng-êi dïng cã thÓ xo¸
mét lo¹i hµng hä muèn khái c¬ së d÷ liÖu sau khi chän lo¹i
hµng vµ nhÊn nót Delete.
Sau ®ã,ta lËp mét form hiÓn thÞ c¸c lo¹i mÆt hµng ®·
®-îc ghi vµo file,®äc lÇn l-ît c¸c b¶n ghi (Record) trong
file,10 b¶n ghi mét lÇn.Ta dïng vßng lÆp ®äc lÇn l-ît tõng
b¶n ghi trong file råi in ra mµn h×nh.
§Õn phÇn yªu cÇu cña kh¸ch hµng,ta lËp mét form
mua hµng,gåm cã c¸c textbox ®Ó kh¸ch hµng nhËp vµo
tªn,m· sè kh¸ch hµng,®Þa chØ,sè ®iÖn tho¹i,email,m· hµng
cña lo¹i hµng cÇn mua vµ sè l-îng.NÕu nh- kh¸ch hµng
nhËp thiÕu môc nµo ch-¬ng tr×nh sÏ hiÖn ra th«ng b¸o yªu
cÇu kh¸ch hµng ph¶i nhËp ®ñ.Sau ®ã ch-¬ng tr×nh sÏ kiÓm
tra xem m· hµng mµ kh¸ch hµng nhËp vµo cã trong c¬ së d÷
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
liÖu hµng ho¸ kh«ng,nÕu kh«ng cã th× in th«ng b¸o cho
kh¸ch hµng,nÕu cã ch-¬ng tr×nh sÏ tiÕp tôc kiÓm tra sè
l-îng hµng mµ kh¸ch hµng yªu cÇu cöa hµng cã ®ñ
kh«ng.NÕu kh«ng ®ñ l-îng hµng ch-¬ng tr×nh sÏ in ra
th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ ghi vµo file th«ng b¸o,nÕu ®ñ
l-îng hµng ch-¬ng tr×nh sÏ in ra ho¸ ®¬n gåm cã tªn kh¸ch
hµng,m· sè kh¸ch hµng,®Þa chØ,®iÖn tho¹i,email,tªn
hµng,m· hµng,sè l-îng,gi¸ tiÒn vµ ghi vµo file ho¸ ®¬n.
PhÇn IV
Ch-¬ng tr×nh
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.X©y dùng c¬ së d÷ liÖu:dïng MicrosoftAccess,ta x©y
dùng b¶ng hµng ho¸ cho ®èi t-îng hµng ho¸ gåm c¸c
tr-êng:M· hµng,Tªn hµng,§¬n gi¸,§Æc ®iÓm,SL tèi
thiÓu,SL trong kho.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.ThiÕt kÕ giao diÖn MDI:
thiÕt kÕ menu gåm cã c¸c môc:
File:-Hµng ho¸:-NhËp hµng:nhËp c¸c lo¹i mÆt hµng
-HiÓn thÞ:hiÓn thÞ c¸c lo¹i mÆt hµng
-Open:më file
-Exit:®ãng ch-¬ng tr×nh
Mua hµng:phÇn cho kh¸ch hµng
View:§Ò tµi
Help:-About:giíi thiÖu ch-¬ng tr×nh
-Help:h-íng dÉn sö dông ch-¬ng tr×nh
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.ThiÕt kÕ form nhËp d÷ liÖu:
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ThiÕt kÕ formnhËp hµng vµo c¬ së d÷ liÖu dïng m« h×nh
ADO(Access Data Objects) vµ DataformWizard.Dïng nót
Record ®Ó ghi b¶n ghi vÒ lo¹i hµng vµo file sau mçi lÇn
nhËp vµo mét lo¹i hµng,sau khi nhËp vµo c¸c tr-êng cho
mét lo¹i hµng,Ên nót Record ch-¬ng tr×nh sÏ ®äc d÷ liÖu
trong c¸c textbox vµ ghi vµo file b¶n ghi.
Private Type Hanghoa
mahang As Integer
tenhang As String
dongia As Currency
dacdiem As String
SLtoithieu As Integer
SLtrongkho As Integer
End Type
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Private Sub Command1_Click()
Static i As Integer
'i vi tri cua record
Open "c:\thuctap\banghi.txt" For Random
As #1 Len = 10000
'tao mot file record
Dim h1 As Hanghoa
h1.mahang = txtFields(0).Text
h1.tenhang = txtFields(1).Text
h1.dongia = txtFields(2).Text
h1.dacdiem = txtFields(3).Text
h1.SLtoithieu = txtFields(4).Text
h1.SLtrongkho = txtFields(5).Text
i = i + 1
Put #1, i, h1
Close #1
End Sub
4.ThiÕt kÕ form hiÓn thÞ c¸c b¶n ghi trong file:
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Private Type Hanghoa
mahang As Integer
tenhang As String
dongia As Currency
dacdiem As String
SLtoithieu As Integer
SLtrongkho As Integer
End Type
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Private Sub Command1_Click()
Dim i As Integer
Dim a As Hanghoa
Formhthi.Print "MAHANG", "TENHANG",
"DONGIA", "DACDIEM", "SLtoithieu",
"SLtrongkho"
Open "c:\thuctap\banghi.txt" For Random
As #1 Len = 10000
For i = 1 To 10
Get #1, i, a
Formhthi.Print a.mahang, a.tenhang,
a.dongia, a.dacdiem, a.SLtoithieu,
a.SLtrongkho
Next i
Close #1
m = 11
End Sub
Private Sub Command2_Click()
Dim i As Integer
Dim a As Hanghoa
Open "c:\thuctap\banghi.txt" For Random
As #1 Len = 10000
For i = m To m + 9
Get #1, i, a
Formhthi.Print a.mahang, a.tenhang,
a.dongia, a.dacdiem, a.SLtoithieu,
a.SLtrongkho
Next i
Close #1
m = m + 10
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
End Sub
5.ThiÕt kÕ form mua hµng:
Sau khi kh¸ch hµng nhËp vµo c¸c tr-êng trong c¸c
textbox:kh¸ch hµng,m· sè kh¸ch hµng,®Þa chØ,sè ®iÖn
20