Tài liệu Giải pháp hoàn thiện các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả làm việc của nhân viên

1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU LÝ DO NGHIÊN CỨU: Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng diÔn biÕn phøc t¹p vµ c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, ®Æc biÖt khi ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña Tæ chøc Th-¬ng M¹i ThÕ giíi (WTO). C¸c c«ng ty ®ang bÞ cuèn hót vµo vßng xo¸y c¹nh tranh khèc liÖt trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh nhÊt chÝnh lµ nguån nh©n lùc cña c¸c c«ng ty. Trong lÜnh vùc dÞch vô yÕu tè con ng-êi cµng quan träng h¬n, yÕu tè ®ã ®-îc xem lµ mÊu chèt quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh chÊt l-îng dÞch vô, yÕu tè sèng cßn cña c«ng ty. ChÊt l-îng cña nguån nh©n lùc nãi chung, cô thÓ lµ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn gi÷ vai trß then chèt, quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong viÖc triÓn khai, thùc hiÖn c¸c chiÕn l-îc kinh doanh do cÊp l·nh ®¹o cña tæ chøc ®Ò ra. Ngoµi ra hiÖn t-îng nh©n viªn nghØ viÖc ®Ó chuyÓn sang c«ng ty kh¸c còng ngµy cµng gia t¨ng lµm ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty, ®ã lµ nguyªn nh©n g©y ra sù bÊt æn ®Þnh vµ tõ ®ã lµm ¶nh h-ëng ®Õn môc tiªu chung, chiÕn l-îc tæng thÓ mµ tæ chøc ®· ®Ò ra. VËy ®©u lµ nguyªn nh©n, c¸c yÕu tè nµo t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn? §Ò tµi nµy nh»m nghiªn cøu c¸c yÕu tè bao gåm v¨n hãa c«ng ty; phong c¸ch l·nh ®¹o cña cÊp trªn; b¶n chÊt c«ng viÖc, m«i tr-êng lµm viÖc, chÕ ®é l-¬ng bæng, phóc lîi, ®µo t¹o vµ th¨ng tiÕn, quan hÖ ®ång nghiÖp… ®-îc gäi chung lµ nhãm c¸c yÕu tè thuéc thµnh phÇn thang ®o m« t¶ c«ng viÖc (Job Descriptive Index-JDI). Th«ng qua nghiªn cøu sÏ chØ râ ra møc ®é quan träng còng nh- sù t-¬ng t¸c vµ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè trªn ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. Tõ ®ã gióp cho c«ng ty ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p gióp æn ®Þnh vµ n©ng cao kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. 2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU: Trong nhiÒu thËp kû qua ®· cã rÊt nhiÒu ®Ò tµi còng nh- c«ng tr×nh nghiªn cøu, tËp trung ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn møc ®é tháa m·n vµ sù g¾n kÕt cña nh©n viªn víi tæ chøc. T¹i h¶i ngo¹i cã c¸c nghiªn cøu ®iÓn h×nh nh- cña Lok & Crawfoed (2001, 2004), Wang & Crawford (2005), nghiªn cøu cña Chen (2004), cña McColl-Kennedya & Anderson (2002) tËp trung nghiªn cøu vÒ sù ¶nh h-ëng cña v¨n hãa tæ chøc, phong c¸ch l·nh ®¹o ®Õn møc ®é tháa m·n trong c«ng viÖc vµ ý thøc g¾n kÕt víi tæ chøc cña nh©n viªn. T¹i ViÖt Nam cã c¸c nghiªn cøu cña PGS.TS.TrÇn ThÞ Kim Dung (2005, 2007) nghiªn cøu vÒ nhu cÇu, sù tháa m·n cña nh©n viªn vµ møc ®é g¾n kÕt víi tæ chøc. Trong nghiªn cøu nµy kÕ thõa kÕt qu¶ cña c¸c nghiªn cøu tr-íc ®· chØ ra c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn møc ®é tháa m·n, sù næ lùc cña nh©n viªn vµ c¸c thang ®o phï hîp t-¬ng øng, tõ ®ã x©y dùng m« h×nh nhiÒu yÕu tè vµ nghiªn cøu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nµy ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. Môc tiªu cô thÓ cña ®Ò tµi bao gåm: 1. NhËn d¹ng mét sè yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn t¹i c«ng ty Dragon Logistics t¹i phÝa Nam b»ng c¸ch thiÕt lËp m« h×nh håi qui gi÷a c¸c yÕu tè lµ v¨n hãa tæ chøc, phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt, quan hÖ ®ång nghiÖp, m«i tr-êng lµm viÖc, tiÒn l-¬ng, phóc lîi, th¨ng tiÕn, kÕ ho¹ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn th«ng qua c¸c thang ®o t-¬ng øng ®Ó l-îng hãa c¸c yÕu tè trong m« h×nh, tõ ®ã tiÕn hµnh ph©n tÝch ®Þnh l-îng. 2. Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Þnh l-îng, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p gióp cho Ban qu¶n trÞ c«ng ty ®-a ra c¸c chÝnh s¸ch nh©n sù nh»m n©ng cao kÕt qu¶ lµm viÖc 3 cña nh©n viªn, n©ng cao chÊt l-îng nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty Dragon Logistics khu vùc phÝa Nam. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi nh»m gióp cho c«ng ty qu¶n trÞ tèt nguån nh©n lùc cña m×nh th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: §Ò tµi nghiªn cøu ®-îc thùc hiÖn th«ng qua hai giai ®o¹n chÝnh: (1) Dùa trªn c¸c lý thuyÕt vÒ Phong c¸ch l·nh ®¹o (trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy sö dông Phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt), V¨n ho¸ tæ chøc, thang ®o chØ sè m« t¶ c«ng viÖc (Job Descriptive Index) cña Smith et al (1969) ®· ®-îc hiÖu chØnh (AJDI) … vµ c¸c thang ®o lý thuyÕt t-¬ng øng ®Ó h×nh thµnh c¬ së lý luËn. Sau ®ã tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Þnh tÝnh b»ng ph-¬ng ph¸p pháng vÊn nhãm ®Ó hiÖu chØnh thang ®o cho phï hîp víi thùc tiÔn cña c«ng ty vµ tiÕn hµnh x©y dùng b¶ng pháng vÊn; (2) Nghiªn cøu ®Þnh l-îng th«ng qua viÖc kh¶o s¸t kho¶ng 150 nh©n viªn vµ thùc hiÖn c¸c ph©n tÝch d÷ liÖu ®Þnh l-îng. MÉu ®iÒu tra trong nghiªn cøu chÝnh thøc ®-îc thùc hiÖn b»ng ph-¬ng ph¸p lÊy mÉu quota víi 150 nh©n viªn ®ang lµm viÖc toµn thêi gian t¹i c«ng ty Dragon Logistics t¹i phÝa Nam. D÷ liÖu ®-îc xö lý b»ng SPSS for Windows 15.0 víi c¸c c«ng cô thèng kª m« t¶ (Descriptives), kiÓm ®Þnh Independent sample T test, Oneway ANOVA, kiÓm ®Þnh thang ®o víi Cronbach’s Alpha, ph©n tÝch nh©n tè kh¸m ph¸ (EFA), thiÕt lËp m« h×nh håi quy béi (SRF). 4 Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch d÷ liÖu chñ yÕu ®-îc sö dông trong ®Ò tµi nghiªn cøu lµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch nh©n tè, håi qui béi. §èi víi nh÷ng ph©n tÝch nµy ®ßi hái ph¶i cã mét cì mÉu ®ñ lín. Cã nhµ nghiªn cøu cho r»ng kÝch th-íc mÉu tèi thiÓu ph¶i tõ 100 ®Õn 150 (Hair, 1998), còng cã nhµ nghiªn cøu cho r»ng kÝch th-íc mÉu tíi h¹n ph¶i lµ 200 (Hoelter 1983, hay Gorsuch) (TrÝch tõ NguyÔn §×nh Thä, 2004: tr23), cã t¸c gi¶ cho lµ ph¶i 300 (Norusis, 2005: tr400). C¸c nghiªn cøu trong ngµnh thèng kª ë ViÖt Nam sö dông cì mÉu b»ng 3% tæng sè phÇn tö cña tæng thÓ. C«ng ty Dragon Logistics khu vùc phÝa Nam cã kho¶ng 500 nh©n viªn, cì mÉu cña ®Ò tµi lµ 150 trong tæng sè gÇn 500 nh©n viªn (chiÕm 30%) vµ ®¹i diÖn ®-îc cho c¸c bé phËn kh¸c nhau trong c«ng ty. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Nghiªn cøu ®-îc thùc hiÖn t¹i c«ng ty Dragon Logistics, mét c«ng ty cã vèn ®Çu t- NhËt B¶n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc Logistics t¹i ViÖt Nam cã hÖ thèng chi nh¸nh, trung t©m ph©n phèi, vËn chuyÓn vµ kho b·i trªn toµn quèc. §Ò tµi nghiªn cøu tËp trung chñ yÕu vµo khu vùc phÝa Nam gåm tÊt c¶ c¸c c¸n bé cÊp l·nh ®¹o vµ nh©n viªn trong chuçi hÖ thèng t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D-¬ng vµ §ång Nai. Ý NGHĨA KHOA HỌC THỰC TIỄN CỦA NGHIÊN CỨU: §Ò tµi nghiªn cøu nµy nh»m ®-a ra mét h-íng míi trong vÊn ®Ò ph©n tÝch chÊt l-îng nguån nh©n lùc, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn b»ng ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Þnh l-îng vµ m« h×nh hãa c¸c yÕu tè mét c¸ch khoa häc. Nã gióp cho c¸c cÊp l·nh ®¹o cña c«ng ty ®Ò ra vµ tËp trung vµo c¸c chiÕn l-îc nh©n sù h÷u Ých ®Ó æn ®Þnh vµ n©ng cao kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn, n©ng cao chÊt l-îng nguån nh©n lùc cho c«ng ty Dragon Logistics nãi riªng vµ c¸c c«ng ty kh¸c nãi chung. 5 KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN: KÕt cÊu cña luËn v¨n gåm 4 ch-¬ng: • Tæng quan nghiªn cøu. • Ch-¬ng 1: C¬ së lý luËn vµ m« h×nh nghiªn cøu. • Ch-¬ng 2: ThiÕt kÕ nghiªn cøu • Ch-¬ng 3: Xö lý sè liÖu vµ th¶o luËn kÕt qu¶. • Ch-¬ng 4: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. • KÕt luËn. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU DỰ KIẾN Ch-¬ng 1 sÏ giíi thiÖu s¬ l-îc vÒ c«ng ty Dragon Logistics t¹i phÝa Nam - n¬i thùc hiÖn nghiªn cøu vµ c¸c lý thuyÕt liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng trong m« h×nh nghiªn cøu nh-: Phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt, v¨n hãa tæ chøc, nhãm c¸c yÕu tè thuéc thµnh phÇn thang ®o m« t¶ c«ng viÖc ®· ®-îc hiÖu chØnh vµ chän läc (AJDI) gåm: b¶n chÊt c«ng viÖc, m«i tr-êng lµm viÖc, tiÒn l-¬ng, phóc lîi, ®µo t¹o vµ th¨ng tiÕn, quan hÖ ®ång nghiÖp vµ cuèi cïng lµ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. 1.1 GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CÔNG TY NƠI THỰC HIỆN NGHIÊN CỨU 1.1.1 Giíi thiÖu vÒ c«ng ty Dragon Logistics: 6 C«ng ty Dragon Logistics ®-îc Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T- cÊp giÊy phÐp thµnh lËp sè 1709/GP vµo n¨m 1997, c«ng ty cã trô së chÝnh t¹i Thµnh phè Hå chÝ Minh, vèn ®Çu t- lµ 30 triÖu USD. C«ng ty Dragon Logistics lµ liªn doanh gi÷a c¸c tËp ®oµn th-¬ng m¹i næi tiÕng thÕ giíi cña NhËt B¶n - tËp ®oµn SUMITOMO, tËp ®oµn SUZUYO lµ chuyªn gia hµng ®Çu trong lÜnh vùc logistics víi hÖ thèng ®¹i lý réng kh¾p toµn cÇu vµ C«ng ty DÞch vô vËn chuyÓn VINAFCO trùc thuéc Bé Giao Th«ng VËn T¶i. C«ng ty Dragon Logistics lµ thµnh viªn cña VIFFAS n¨m 1997, thµnh viªn cña FIATA vµo n¨m 1998, thµnh viªn cña IATA vµo n¨m 1999 vµ lµ c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc logistics ®-îc c«ng nhËn ®¹t chuÈn quèc tÕ vµ ®-îc cÊp chøng chØ ISO 9001 vµo n¨m 2001. PhÝa ®èi t¸c NhËt B¶n n¾m gi÷ kho¶ng 80% tæng vèn ®Çu t- nªn hoµn toµn chñ ®éng chän lùa c¸c chiÕn l-îc kinh doanh vµ n¾m gi÷ c¸c vÞ trÝ cao cÊp nhÊt trong ban qu¶n trÞ còng nh- trong c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty. V¨n hãa tæ chøc hoµn toµn chÞu sù ¶nh h-ëng bëi phong c¸ch lµm viÖc cña ng-êi NhËt B¶n. Do ®ã c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn ®-îc x©y dùng vµ ®-a vµo m« h×nh nghiªn cøu phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm riªng cña c«ng ty Dragon Logistics. 1.1.2 LÜnh vùc ho¹t ®éng cña c«ng ty Dragon Logistics: Ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty bao gåm: dÞch vô vËn chuyÓn, giao nhËn quèc tÕ (door to door service); vËn t¶i quèc tÕ ®a ph-¬ng thøc (hµng kh«ng, ®-êng biÓn vµ ®-êng bé); xÕp dì vµ l¾p ®Æt hµng siªu tr-êng siªu träng cho c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh; lµ ®¹i lý giao nhËn cña tËp ®oµn Sumitrans, Suzuyo, UPS; t- vÊn, m«i giíi xuÊt nhËp khÈu; trung t©m ph©n phèi hµng ho¸, kinh doanh kho b·i, kinh doanh ho¹t ®éng kho ngo¹i quan vµ dÞch vô logistics quèc tÕ. 7 T¹i ViÖt Nam, c«ng ty cung cÊp dÞch vô cho c¸c kh¸ch hµng lín vµ c¸c tËp ®oµn lín nh-: tËp ®oµn Nidec Tosok, tËp ®oµn Sanyo Ha Asean, Canon, Honda, Suzuki, Yamaha, Isuzu, Vina Star, Nissei... 1.1.3 M¹ng l-íi chi nh¸nh vµ hÖ thèng ph©n phèi cña c«ng ty Dragon Logistics: M¹ng l-íi ho¹t ®éng cña c«ng ty bao phñ toµn quèc th«ng qua c¸c chi nh¸nh vµ ®¹i lý.  T¹i miÒn Nam:  C«ng ty TNHH Dragon Logistics §Þa chØ: 1A C«ng tr-êng Mª Linh, QuËn 1, Tp.Hå ChÝ Minh.  Trung T©m ph©n phèi phÝa Nam §Þa chØ: Khu C«ng NghiÖp Amata, Biªn Hoµ, §ång Nai  Tæng kho vµ kho Ngo¹i quan §Þa chØ: Sè 7, §¹i lé ®éc lËp, Khu C«ng NghiÖp Sãng ThÇn, B×nh D-¬ng  T¹i miÒn Trung:  Chi nh¸nh C«ng ty Dragon Logistics §Þa chØ: Khu c«ng nghiÖp Hoµ Kh¸nh, Tp.§µ N½ng.  T¹i miÒn B¾c:  V¨n phßng C«ng ty Dragon Logistics §Þa chØ: 33C, C¸t Linh, Hµ Néi.  Chi nh¸nh C«ng ty Dragon Logistics §Þa chØ: Sè 5, ®-êng bao NguyÔn BØnh Khiªm, Tp. H¶i Phßng.  C¸c ®¹i lý t¹i n-íc ngoµi: 8 C«ng ty cã nhiÒu ®¹i lý vµ v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i nhiÒu n-íc nh- Mü, Mehico, NhËt B¶n, Th¸i Lan, Indonesia, Sigapore, Hµn Quèc… t¹o thµnh mét chuçi cung øng dÞch vô logistics toµn cÇu (dÞch vô trän gãi - door to door service). 1.1.4 TÇm nh×n, sø m¹ng cña c«ng ty Dragon Logistics: Môc tiªu cña c«ng ty lµ trë thµnh c«ng ty ®øng ®Çu trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô logistics, kho vËn vµ vËn t¶i. Gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn m¹ng l-íi chi nh¸nh vµ hÖ thèng ph©n phèi trªn toµn quèc còng nh- c¸c ®¹i lý ë n-íc ngoµi, trªn c¬ së ®ã t¹o thµnh mét chuçi cung øng logistics m¹nh mÏ, ®·m b¶o ba môc tiªu:  ChÊt l-îng dÞch vô.  Sù tháa m·n kh¸ch hµng.  Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c«ng ty. 1.1.5 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty Dragon Logistics khu vùc phÝa Nam: 9  L-îng kh¸ch hµng. L-îng kh¸ch hµng cña c«ng ty t¹i khu vùc phÝa Nam t¨ng lªn hµng n¨m vµ trong giai ®o¹n 2003 - 2008 t¨ng b×nh qu©n trong giai ®o¹n nµy lµ 26,6% (b¶ng 1.1). §©y lµ biÓu hiÖn tÝch cùc ®¸nh dÊu sù t¨ng tr-ëng nhanh cña c«ng ty. B¶ng 1.1: L-îng kh¸ch hµng giai ®o¹n 2003 - 2008 §¬n vÞ: c«ng ty N¨m 2003 2004 2005 2006 2007 2008 15 22 27 31 38 48 46,7 22,7 14,8 22,6 26,3 L-îng kh¸ch hµng Tû lÖ t¨ng (%) B×nh qu©n 26,6 Nguån: phßng hµnh chÝnh - kÕ to¸n.  Doanh thu. L-îng kh¸ch hµng t¹i khu vùc phÝa Nam gia t¨ng theo tõng n¨m dÉn ®Õn doanh thu còng t¨ng theo qua tõng n¨m, tèc ®é t¨ng trung b×nh giai ®o¹n 2003 - 2008 ®¹t 33%. B¶ng 1.2: Doanh thu giai ®o¹n 2003 - 2008 §¬n vÞ: tØ ®ång N¨m 2003 2004 2005 2006 2007 2008 B×nh qu©n Doanh thu Tû lÖ t¨ng (%) 161 227 292 381 503 669 41 28,6 30,5 32 33 33 Nguån: phßng hµnh chÝnh - kÕ to¸n. 1.1.6 §Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh nh©n sù cña c«ng ty Dragon Logistics khu vùc phÝa Nam:  Sè l-îng lao ®éng trong giai ®o¹n 2003-2008 10 Sè l-îng lao ®éng t¹i khu vùc phÝa Nam t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, møc t¨ng b×nh qu©n trong giai ®o¹n 2003 - 2008 lµ 32,1%(b¶ng 1.3). 11 B¶ng 1.3: Sè l-îng lao ®éng t¹i khu vùc phÝa Nam giai ®o¹n 2003 - 2008 §¬n vÞ: ng-êi N¨m 2003 2004 2005 2006 2007 2008 B×nh qu©n L-îng lao ®éng 112 Tû lÖ t¨ng (%) 152 207 267 346 497 35,7 36,2 28,9 29,6 43,6 32,1 Nguån: phßng hµnh chÝnh - kÕ to¸n H×nh 1.1: L-îng lao ®éng t¹i khu vùc phÝa Nam giai ®o¹n 2003-2008 Số lượng lao động giai đoạn 2003-2008 600 497 Lao động 500 400 346 267 300 207 200 152 112 100 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Năm  N¨ng suÊt lao ®éng (NSL§ tÝnh b»ng tæng doanh thu trªn tæng sè lao ®éng tõng n¨m). B¶ng 1.4: N¨ng suÊt lao ®éng giai ®o¹n 2003-2008 §¬n vÞ: tØ ®ång/ng-êi N¨m 2003 Doanh thu (tØ ®ång) 161 L-îng lao ®éng (ng-êi) 112 NSL§ (tØ ®ång/ng-êi) 1,44 Nguån: phßng hµnh chÝnh - kÕ to¸n 2004 227 152 1,49 2005 292 207 1,41 2006 381 267 1,43 2007 503 346 1,45 2008 669 497 1,35 12 Chóng ta thÊy n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt cña c«ng ty ®¹t 1,49 tØ ®ång/ng-êi vµ thÊp nhÊt lµ 1,35 tØ ®ång/ng-êi, ch-a cã sù t¨ng ®ét ph¸ nµo vµ cã chiÒu h-íng gi¶m trong giai ®o¹n 2007-2008 (h×nh 1.2). H×nh 1.2 N¨ng suÊt lao ®éng giai ®o¹n 2003-2008 1.7 C¬ cÊu lao ®éng: Năng suất lao động giai đoạn 2003-2008 -Giíi1.55 tÝnh. Tỉ đồng/người 1.5 -§é tuæi. 1.45 1.49 1.45 1.44 -Tr×nh ®é. 1.43 1.41 1.4 1.35 -Th©m 1.35niªn c«ng t¸c. 1.3 1.25  Bé m¸y qu¶n ty. 2003lý c«ng 2004 2005 2006 2007 2008 Năm Bé m¸y qu¶n lý c«ng ty gåm cã tæng gi¸m ®èc vµ 4 phã tæng gi¸m ®èc (s¬ ®å 1.1). - Phã tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch phßng ®iÒu hµnh, phßng ®¹i lý, phßng marketing vµ phßng hµnh chÝnh-kÕ to¸n. - Phã tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch phßng kho vËn, phßng vËn chuyÓn, phßng thiÕt kÕt l¾p ®Æt, phßng qu¶n lý b·i vµ container. - Hai phã tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch khu vùc miÒn Trung vµ khu vùc miÒn B¾c. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®-îc tãm t¾t theo s¬ ®å tæ chøc rót gän nh- sau: 13 S¬ ®å 1.1: S¬ ®å tæ chøc rót gän cña c«ng ty Dragon Logistics: Tæng Gi¸m §èc (General Director) Phã Tæng Gi¸m §èc (Deputy General director) Phßng §iÒu Hµnh (Operation Dept.) Phßng §¹i Lý (Agent Dept.) Phßng Markerting Phã Tæng Gi¸m §èc (Deputy General director) Phßng Hµnh ChÝnh KÕ To¸n (Accounting & Administration Dept.) Phßng Kho VËn (Warehousing Dept.) Phßng VËn ChuyÓn (Trucking Dept.) Phßng ThiÕt KÕ-L¾p §Æt (Design&Installatio n Dept.) Phßng Qu¶n Lý B·i vµ Container (Yard & Container) Phã Tæng Gi¸m §èc (Deputy General director) Phã Tæng Gi¸m §èc (Deputy General director) Qu¶n lý Khu vùc MiÒn Trung Qu¶n lý Khu vùc MiÒn B¾c 14 1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ LÀM VIỆC CỦA NHÂN VIÊN. Trong phÇn nµy sÏ tr×nh bµy c¸c lý thuyÕt cã liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn, c¸c lý thuyÕt nµy sÏ lµm nÒn t¶ng lý luËn cho c¸c biÕn nghiªn cøu trong m« h×nh nghiªn cøu. C¬ së lý luËn cña luËn v¨n dùa trªn 4 lý thuyÕt cã liªn quan gåm: phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt, v¨n hãa tæ chøc, nhãm c¸c yÕu tè thuéc thµnh phÇn thang ®o chØ sè m« t¶ c«ng viÖc ®· ®-îc hiÖu chØnh vµ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn. T¸c gi¶ quyÕt ®Þnh chØ lùa chän nghiªn cøu mét sè yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn dùa trªn nÒn t¶ng cña c¸c lý thuyÕt t-¬ng øng vµ cã sù kÕt hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña c«ng ty Dragon Logistics sau ®ã ®-a c¸c yÕu tè nµy vµo m« h×nh håi qui ®Ó t×m ra mèi quan hÖ tuyÕn tÝnh b»ng ph-¬ng ph¸p ®Þnh l-îng theo c¸c tiªu chÝ nh- sau: - C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn ®-îc -íc l-îng ®-a vµo m« h×nh nghiªn cøu ®· cã s½n lý thuyÕt dÉn ®¹o theo c¸c nghiªn cøu tr-íc ®ã cña PGS.TS TrÇn ThÞ Kim Dung ( 2005, 2007) (Nhu cÇu, sù tháa m·n cña nh©n viªn vµ møc ®é g¾n kÕt ®èi víi tæ chøc, B2004-22-67, ®Ò tµi nghiªn cøu cÊp bé, tr-êng ®¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh; AÛnh h-ëng cña v¨n hãa tæ chøc vµ phong c¸ch l·nh ®¹o ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc cña nh©n viªn vµ lßng trung thµnh cña hä ®èi víi tæ chøc, B2006, ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé, tr-êng ®¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh). - Sù lùa chän c¸c yÕu tè lµ phï hîp víi ®Æt ®iÓm, tÝnh chÊt v¨n hãa, m«i tr-êng lµm viÖc cô thÓ, t×nh h×nh nh©n sù còng nh- phong c¸ch qu¶n lý kiÓu NhËt B¶n t¹i c«ng ty Dragon Logistics khu vùc phÝa Nam. Trong nghiªn cøu nµy th«ng qua th¶o luËn nhãm vµ kÕ thõa c¸c nghiªn cøu tr-íc cña PGS.TS TrÇn ThÞ Kim Dung, t¸c gi¶ ®-a vµo m« h×nh håi qui yÕu tè phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt theo lý thuyÕt cña Burn vµ Bass (1985), yÕu v¨n hãa tæ 15 chøc theo quan ®iÓm cña Wallach (1983) vµ mét sè thµnh phÇn trong chØ sè m« t¶ c«ng viÖc cña Smith et al (1969) bëi tÝnh cÊp thiÕt, sù phï hîp vµ c¸c ®ãng gãp cña nã ®èi víi trµo l-u l·nh ®¹o míi trªn thÕ giíi vµ ®Æc biÖt c¸c yÕu tè nµy lµ hoµn toµn phï hîp víi m«i tr-êng lµm viÖc còng nh- c¸c quan ®iÓm l·nh ®¹o cña ng-êi NhËt ®ang thùc hiÖn t¹i c«ng ty Dragon Logistics. 1.2.1 Phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt (Transformational Leadership): Trong vµi thËp niªn qua ®· cã rÊt nhiÒu nghiªn cøu vÒ nghÖ thuËt l·nh ®¹o (Leadership) trªn thÕ giíi ®iÓn h×nh nh- cña Stogdill (1974), Burns (1978), Bass (1985), G.A Yukl (2002), Chen (2004). C¸c nghiªn cøu cè g¾ng ®-a ra nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau, ®i tõ c¸c ®Þnh nghÜa gi¶n ®¬n ®Õn cao cÊp vµ phøc t¹p. Theo nghiªn cøu cña Stogdill, nghÖ thuËt l·nh ®¹o lµ kh¶ n¨ng truyÒn c¶m høng, h-íng dÉn ng-êi kh¸c x©y dùng vµ ®¹t ®-îc tÇm nh×n chung cña tæ chøc. Trong kho¶ng tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay, trong c¸c s¸ch b¸o, tµi liÖu vÒ qu¶n trÞ kinh doanh trªn thÕ giíi cã sù quan t©m rÊt lín ®Õn phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt (transformational leadership). Phong c¸ch tiÕp cËn nµy dùa trªn nghiªn cøu sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a cÊp trªn vµ cÊp d-íi, nã thÓ hiÖn sù t¸c ®éng cña cÊp l·nh ®¹o lªn c¸c thuéc cÊp cña m×nh trªn c¬ së sù tin cËy, lßng ng-ìng mé, trung thµnh vµ kÝnh träng cña cÊp d-íi ®èi víi cÊp trªn cña m×nh. Ng-êi l·nh ®¹o míi vÒ chÊt kh«ng hµi lßng víi t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña tæ chøc, hä lu«n t×m kiÕm vµ nhËn d¹ng ra nh÷ng nhu cÇu ®Ó t¹o ra søc sèng míi cho tæ chøc, hä lu«n th¸ch thøc vµ kh«ng hµi lßng víi c¸c tiªu chuÈn ho¹t ®éng hiÖn hµnh, tõ ®ã thùc hiÖn c¸c thay ®æi nh÷ng tiªu chuÈn vµ hÖ thèng cò nµy b»ng nh÷ng tiªu chuÈn vµ hÖ thèng míi h÷u hiÖu h¬n. Burns vµ Bass lµ hai nhµ nghiªn cøu tiªu biÓu cña tr-êng ph¸i l·nh ®¹o míi vÒ chÊt. Burns m« t¶ l·nh ®¹o míi vÒ chÊt lµ qu¸ tr×nh trong ®ã nh÷ng ng-êi l·nh ®¹o vµ nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn t¸c ®éng lÉn nhau lµm t¨ng lªn nh÷ng møc ®é cña ®¹o 16 ®øc vµ sù ®éng viªn. Ng-êi l·nh ®¹o míi vÒ chÊt theo ®uæi viÖc lµm t¨ng lªn sù hiÓu biÕt cña nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn b»ng viÖc hÊp dÉn tíi nh÷ng lý t-ëng cao c¶ h¬n, nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc cao th-îng h¬n. Do ®ã «ng cho r»ng ”Ng-êi l·nh ®¹o míi vÒ chÊt lµ ng-êi th¸ch thøc nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kh«ng ®-îc qui ®Þnh”. §Ó lµm râ quan ®iÓm trªn, Burns ®· ph©n biÖt hai lo¹i ng-êi l·nh ®¹o: Ng-êi l·nh ®¹o míi vÒ chÊt (transformational leader) vµ Ng-êi l·nh ®¹o nghiÖp vô (transactional leader). L·nh ®¹o nghiÖp vô L·nh ®¹o míi vÒ chÊt (Transactional leader) (Transformational leader) PhÇn th-ëng: B¶o ®¶m phÇn th-ëng HÊp dÉn: §-a ra c¸c tÇm nh×n míi, cho c¸c næ lùc, høa hÑn c¸c phÇn c¸c ý nghÜa vÒ sø m¹ng ho¹t ®éng vµ th-ëng cho c«ng viÖc tèt ®Ñp, nhËn trªn c¬ së ®ã ®¹t ®Õn sù t«n träng vµ diÖn ra c¸c ho¹t ®éng tèt. tin t-ëng. Qu¶n lý b»ng ngo¹i lÖ(chñ ®éng): Nguån c¶m høng: TruyÒn ®Õn cÊp Chñ ®éng theo dâi t×m kiÕm sù kh¸c d-íi nh÷ng mong ®îi cao, diÔn ®¹t biÖt gi÷a c¸c tiªu chuÈn, qui ®Þnh vµ nh÷ng môc ®Ých quan träng b»ng ®iÒu chØnh chóng cho phï hîp. c¸ch ®¬n gi¶n, t¹o ra c¶m høng bÊt tËn cho ng-êi d-íi quyÒn. Qu¶n lý b»ng ngo¹i lÖ(thô ®éng): Can KhuyÕn khÝch trÝ tuÖ: §éng viªn trÝ thiÖp khi c¸c tiªu chuÈn kh«ng ®¹t tuÖ, sù hîp lý vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®-îc. mét c¸ch cÈn thËn. Tù do: Ng-êi l·nh ®¹o tr¸nh ra Quan t©m ®Õn tõng c¸ nh©n: T¹o ra nh÷ng mÖnh lÖnh, chØ thÞ cho ng-êi sù kÌm cÆp, chó ý, khuyªn nhñ ®èi d-íi quyÒn. víi tõng c¸ nh©n. 17 Theo Bass (1985), ng-êi l·nh ®¹o míi vÒ chÊt chñ yÕu dùa trªn sù ¶nh h-ëng cña ng-êi l·nh ®¹o ®èi víi nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn. Nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn c¶m thÊy tin t-ëng, kh©m phôc, kÝnh träng vµ trung thµnh víi ng-êi l·nh ®¹o vµ nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn ®-îc ®éng viªn ®Ó thùc hiÖn nhiÒu h¬n nh÷ng ®iÒu ®-îc mong ®îi ë hä. Theo Bass, ng-êi l·nh ®¹o cã thÓ thay ®æi nh÷ng ng-êi d-íi quyÒn b»ng c¸ch:  Lµm cho hä nhËn thøc râ h¬n vÒ tÇm quan träng vµ nh÷ng gi¸ trÞ cña nh÷ng kÕt côc.  Thóc ®Èy hä v-ît qua nh÷ng lîi Ých c¸ nh©n ®Ó ®¹t ®Õn nh÷ng môc tiªu chung cña nhãm vµ tæ chøc.  Kh¬i dËy nh÷ng nhu cÇu cao cÊp cña hä. Trªn c¬ së nghiªn cøu cña Burns vµ Bass, ta thÊy c¸c yÕu tè thµnh phÇn cña l·nh ®¹o míi vÒ chÊt bao gåm bèn thµnh phÇn:  HÊp dÉn (charisma)  TruyÒn c¶m høng (inspirational motivation)  KÝch thÝch trÝ tuÖ (intellectual stimulation)  Quan t©m c¸ nh©n (individual consideration) Dùa trªn kÕt qu¶ kiÓm ®Þnh thang ®o l·nh ®¹o ®a thµnh phÇn (multiditional leadership questionnaire-MLQ) cña Bass (1985) m« h×nh l·nh ®¹o míi vÒ chÊt trong nghiªn cøu cña Avolio, Bass vµ Jung (1999) bao gåm ba thµnh phÇn sau: HÊp dÉn vµ truyÒn c¶m høng: cung cÊp cho cÊp d-íi c¶m nhËn râ rµng vÒ môc tiªu. Môc tiªu nµy t¹o ra sinh lùc vµ lµ tiªu chuÈn cho c¸c hµnh vi ®¹o ®øc, t¹o nªn sù thèng nhÊt trong tÇm nh×n vµ môc tiªu cña l·nh ®¹o vµ cÊp d-íi. Thµnh phÇn hÊp dÉn vµ truyÒn c¶m høng h×nh thµnh trªn c¬ së hîp nhÊt c¸c thµnh phÇn : phÈm chÊt hÊp dÉn, hµnh vi hÊp dÉn vµ t¹o nguån c¶m høng v× c¸c thµnh phÇn nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ (tõ 0.8 ®Õn 0.9) trong c¸c nghiªn cøu tr-íc. 18 KhuyÕn khÝch trÝ tuÖ: lµ khuyÕn khÝch nh©n viªn cÊp d-íi t×m kiÕm c¸c ph-¬ng ph¸p tèi -u ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ hoµn thiÖn c«ng viÖc, khuyÕn khÝch nh©n viªn quan t©m vµ nhËn thøc ®-îc vÊn ®Ò n©ng cao n¨ng lùc b¶n th©n vµ lu«n suy nghÜ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò theo c¸ch míi. Quan t©m ®Õn c¸ nh©n: chó träng ®Õn sù hiÓu biÕt vÒ nhu cÇu cña cÊp d-íi, kh¬i dËy nh÷ng nhu cÇu cao cÊp cña hä, song song víi viÖc ph¸t triÓn ®Çy ®ñ c¸c tiÒm n¨ng cho cÊp d-íi. Trªn c¬ së c¸c lý thuyÕt vÒ phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt, trong nghiªn cøu nµy sö dông thang ®o l·nh ®¹o míi vÒ chÊt cña Bass (1985) ®· ®-îc kiÓm ®Þnh b»ng nghiªn cøu cña Avolio vµ c¸c céng sù n¨m 1999. Theo ®ã c¸c biÕn quan s¸t dïng ®Ó ®o l-êng phong c¸ch l·nh ®¹o míi vÒ chÊt gåm: Nhãm thang ®o thµnh phÇn hÊp dÉn vµ truyÒn c¶m høng gåm c¸c biÕn quan s¸t sau: Khi ®¸nh gi¸ cÊp trªn, l·nh ®¹o cña m×nh c¸c nh©n viªn (cÊp d-íi) c¶m thÊy:  Tù hµo vÒ l·nh ®¹o.  T«n träng l·nh ®¹o.  L·nh ®¹o quan t©m ®Õn cÊp d-íi vµ c«ng viÖc, kh«ng chØ chó ý ®Õn nh÷ng g× l·nh ®¹o thÝch lµm.  L·nh ®¹o thÓ hiÖn quyÒn lùc cña m×nh.  L·nh ®¹o thÓ hiÖn c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc ®Ó cÊp d-íi noi theo.  L·nh ®¹o lu«n thÓ hiÖn c¸c gi¸ trÞ, nguyªn t¾c l·nh ®¹o mét c¸ch râ rµng.  L·nh ®¹o tËp trung ®Õn viÖc ®Þnh h-íng, sø m¹ng cña tæ chøc.  L·nh ®¹o lµ ng-êi quan t©m ®Õn ®¹o ®øc kinh doanh.  L·nh ®¹o lu«n l¹c quan.  L·nh ®¹o lµ ng-êi tù tin.  L·nh ®¹o lµ ng-êi nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc. 19  L·nh ®¹o c¶m nhËn ®-îc c¸c vÊn ®Ò quan träng ®èi víi tæ chøc. Trong nhãm thang ®o nµy, th«ng qua th¶o luËn nhãm ®Ò nghÞ bæ sung thªm biÕn:  L·nh ®¹o lµ ng-êi cã tÇm nh×n chiÕn l-îc, nh×n xa tr«ng réng.  L·nh ®¹o lµ ng-êi vÞ tha, cã tÊm lßng qu·ng ®¹i víi cÊp d-íi. Nhãm thang ®o thµnh phÇn kÝch thÝch trÝ tuÖ gåm c¸c biÕn quan s¸t sau:  L·nh ®¹o quan t©m ®Õn t×m kiÕm c¸c ph-¬ng ph¸p míi ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc.  L·nh ®¹o ®Ò xuÊt c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau.  L·nh ®¹o quan t©m t×m kiÕm c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau.  L·nh ®¹o khuyÕn khÝch cÊp d-íi lµm viÖc theo c¸ch ®æi míi. Nhãm thang ®o thµnh phÇn quan t©m c¸ nh©n gåm c¸c biÕn quan s¸t sau:  L·nh ®¹o quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò c¸ nh©n cña nh©n viªn.  L·nh ®¹o chó träng ®Õn c¸c ®iÓm m¹nh cña cÊp d-íi.  L·nh ®¹o h-íng dÉn vµ t- vÊn cho cÊp d-íi cña m×nh.  L·nh ®¹o t«n träng sù kh¸c biÖt (vÒ tÝnh c¸ch) gi÷a c¸c nh©n viªn. 1.2.2 V¨n ho¸ tæ chøc (Organizational Culture): Cã rÊt nhiÒu ®Þnh nghÜa vµ quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸ tæ chøc vµ c¸c thµnh phÇn cña v¨n ho¸ tæ chøc. Theo Luthans (1992) v¨n hãa tæ chøc bao gåm c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc, hÖ thèng gi¸ trÞ, niÒm tin vµ bÇu kh«ng khÝ t¹i m«i tr-êng lµm viÖc cña c«ng ty. Cßn theo Deshpande vµ Webster (1989): m« h×nh vÒ c¸c gi¸ trÞ vµ 20 niÒm tin ®-îc mäi ng-êi trong tæ chøc cïng chia sÏ, nhê vµo ®ã mäi ng-êi trong tæ chøc ®Òu nhËn thøc ®-îc môc tiªu vµ sù vËn hµnh cña tæ chøc. V¨n ho¸ tæ chøc lu«n lµ ®Ò tµi nãng báng trªn c¶ hai ph-¬ng diÖn nghiªn cøu vµ thùc tiÔn th«ng qua c¸c Ên phÈm kinh doanh do tÇm quan träng cña v¨n ho¸ tæ chøc ®èi víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc (Chen 2004). Theo nghiªn cøu cña Danison vµ Mishra (1995) v¨n ho¸ tæ chøc cã bèn ®Æc ®iÓm quan träng: tÝnh chÊt bao phñ (involvement), tÝnh thÝch nghi (adaptability), tÝnh nhÊt qu¸n (consistency) vµ tÇm nh×n (vision). Theo Wallach (1983) cã ba lo¹i v¨n hãa tæ chøc lµ: v¨n hãa ®æi míi, v¨n hãa hæ trî vµ v¨n hãa hµnh chÝnh. V¨n hãa ®æi míi (innovativeness): lµ m« h×nh v¨n hãa t-¬ng øng víi m«i tr-êng lµm viÖc cã nhiÒu th¸ch thøc, hÖ thèng ®-îc ®Þnh h-íng ®Õn kÕt qu¶ vµ sù ®æi míi. V× vËy n¨ng lùc cña nh©n viªn trong tæ chøc theo m« h×nh v¨n hãa ®æi míi ®-îc ®ßi hái rÊt cao, nh©n viªn s½n sµng ®-¬ng ®Çu víi c¸c th¸ch thøc, chñ ®éng thùc hiÖn c«ng viÖc, nh©n viªn biÕt tù ®éng viªn vµ khuyÕn khÝch b¶n th©n m×nh v-ît qua c¸c khã kh¨n ®Ó ®¹t môc tiªu cña tæ chøc ®Ò ra. Tæ chøc lu«n khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n viªn c¶i tiÕn c«ng viÖc, t×m ra c¸c c¸ch thøc tèt h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc. §èi víi tæ chøc, nh©n viªn lµ nh÷ng ng-êi ®ång nghiÖp cã chung mét môc ®Ých. Sù ph©n bæ c«ng viÖc trong tæ chøc theo v¨n hãa ®æi míi dùa trªn sù phï hîp cña c«ng viÖc ®ã víi n¨ng lùc vµ nguyÖn väng cña tõng nh©n viªn. Nhãm thang ®o v¨n hãa ®æi míi bao gåm c¸c biÕn quan s¸t sau:  §Þnh h-íng theo môc tiªu c«ng viÖc râ rµng.  KhuyÕn khÝch sù ®æi míi.  T¹o hµo høng cho mäi ng-êi.