DU LỊCH VÒNG QUANH THỂ GIỚI
AI CẬP
ANH CÔI
(BIÊN DỊCH)
DU LỊCH VÒNG QUANH THẾ GIỚI
AI CẬP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
TRUNG TÂM
THÒNG TIN THƯ VIỆN
2703 - 7^^
NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
Hình dáng của đất nước Ai Cập trên tấm ảnh
chụp từ vũ trụ thật là đáng kinh ngạc: trong một
khoảng không gian rộng lớn gồm chủ yếu là màu
vàng nâu, và một dải nhỏ màu xanh lá cây sâu trong
dất liền ra đến biển, ở đây nó tỏa thành hình rẻ quạt
màu xanh nõn chuối - đó là thung lũng và đồng bằng
sông Nil rộng lớn. Thật ngạc nhiên khi nền văn
minh cổ Ai Cập huyền bí được sinh ra và phát triển
hàng nghìn năm, phồn thịnh và tàn lụi, và sau đó lại
hồi sinh chỉ trên một dải dất nhỏ của đồng bằng
sông Nil màu mỡ, bị bao quanh bởi những sa mạc
chết chóc. Ai Cập - đất nước của những bí mật.
VÀI NÉT KHÁI QUÁT.
Thủ đô; C airo
Cộng hòa Ả Rập Ai Cập (trước đây là Cộng hòa
Ả Rập thống nhất) là một quốc gia độc lập theo chế
độ tổng thống. Đứng đầu quốc gia là tổng thống. Cơ
quan lập pháp cao nhất là Đại hội đại biểu nhân dân
(448 dại biểu trong đó 10 người được bầu làm chủ
tịch). Thượng viện gọi là Sura (gồm 210 thành viên
trong đó 57 người được bầu làm chủ tịch), với chức
năng tư vấn. Ai Cập được phân chia thành 25 đơn vị
ành chính (mukhaphas). Thống đốc các tỉnh và thị
xíởng các thành phố được trao các quyền hạn rất lớn.
DÂN SỐ
Dân số Ai Cập gần 61,6 triệu người, trong đó 989Ỉ
là người Ai Cập (Á Rập). Số còn lại là người Nubis (c(
nước da sậm hơn người Ai Cập và có ngôn ngữ riênị
của mình), người Beduin và một số bộ lạc du mục.
98% dân số là người Ai Cập (Ả Rập). Tỷ lệ dân S(
thành phố là 50%. Bình quân đầu người, Ai Cập lí
nước có mức thu nhập thấp nhất trong S ố những nướ(
phát triển trung bình.
NGÔN NGỮ
Ngôn ngữ quốc gia chính thống là tiếng Á Rậ]
(đúng hơn là giọng địa phương Ai Cập của tiếng /
Rập), ớ các thành phố lớn và các khu nghỉ mát tiếni
Anh và tiếng Pháp dược sử dụng rất phổ biến.
TÔN GIÁO
Ai Cập là một đất nước Hồi giáo. Hơn 90% dâi
số theo đạo Islam dòng Sinit, số còn lại theo đại
Thiên chúa (Thiên chúa cổ Ai Cập và Catolic).
ĐỊA LÝ
Ai Cập nằm ở Đông Bắc châu Phi và trên bán đả
Xi nai là một trong những quốc gia lớn nhất tron;
khối A Rập. Diện tích 1.001.400 km^- Ai Cập nằm
trên bờ sông Nil.
Chăn dung một người đàn ông Ai Cập
Ai Cập nằm trên hai lục địa - phần lớn đất w ức
nằm ở Đông Bắc châu Phi dọc theo sông Nil, phần
còn lại (bán đảo Xi nai) nằm ở châu Á. Bờ biển ỊAía
Bắc giáp với Địa Trung Hải phía Đông giáp với Hồng
Hải. Tiếp giáp với Israel phía Đông Bắc (dọc theo Xi
nai), phía Tây giáp với Lybia và phía Nam giáp với
Sudan. Phía Đông Bắc Ai Cập có kênh đào Xuy-ê
chạy qua, nó mỏ ra một con đường thẳng từ Đại Tây
Dương sang Ấn Độ Dương. Phần lớn diện tích đất
nước là sa mạc khống người ở với những ốc đảo hiếm
hoi. Một phần rất lớn đất nước nằm khá cao so với
mực nước biển và có địa hình núi đồi. Chỉ có ít hơn
10% diện tích là thung lũng và đồng bằng sông Nil.
Sông NU, tuyến dường thủy huyết mạch của Ai Cập.
Quán cà p h ê ngoài trôn ở A i Cập
Đồi núi là ?nộí phần địa hình của đất nước Ai Cập.
10
Sa mạc Dakha
Về phía Tây sông Nil là sa mạc đá Lybia bằng phẳng
không biên giới. Phần lớn sa mạc này bị cát che phủ.
Còn về phía Đông đồng bằng sông Nil là sa mạc
Arabia trải dài. Sa mạc này là một bình nguyên bị
chia cắt bởi vô số những hẻm sâu gọi là vady. Một
phần lớn bán đảo Xi nai là sa mạc E1 - Takh.
ở miền Nam bán dảo là núi. Tại dây có ngọn
núi. cao nhất Ai Cập - ngọn Gebel - Catrin (2637m).
Phần lớn dân số Ái Cập sống dọc theo sông Nil,
và kênh đào Xuy-ê. Thung lũng và đồng bằng châu
thổ sông Nil là một khu vực đặc biệt của đất nước, về
bản chất, đó là một ốc đảo khổng lồ dài 1500km được
bao học bdi sa mạc. Bề rộng trung hình của đồng
bằng là lOkm, nhưng có một đoạn nó dao động rất
lớn. ở miền Nam, dòng sông Nil phải chảy qua sa
thạch cứng Nubia nên thung lũ i^ bị thu hẹp lại. ở
ỉdiph chiều rộng của thung lũng là 5km, vùng giữa
Luxor và Ásiut vào khoảng 14km, ở Beny-Sueipha
khoảng 25km. Gần tới Cairo thung lũng chuyển
thành đồng bằng châu thổ rộng lớn với chiều dài từ
Bắc xuống Nam là 174km còn chiều rộng từ Đông
sang Tây là 220km. Đồng bằng sông Nil lớn hơn
đồng bằng sông Volga của Nga tới 2 lần.
KHÍ HẬU
Chỉ có một dải nhỏ ven biển Địa Trung Hải cố
khí hậu cận nhiệt đới, phần lãnh thổ còn lại của đất
nựớc có khí hậu nhiệt đới sa mạc. Không khí ỏ đây
rấ t khô, bầu trời quanh năm ít mây, lượng mưa cực ít.
Mùa hè (từ tháng Năm đến tháng Chín) nhiệt độ vào
khoảng từ 35°c đến 40‘’C, mùa đông từ 20°c đến
25°c. Tháng lạnh nhất là tháng Giêng. Lượng mưa
hàng năm không đến 200mm, ở miền Nam là 3mm,
còn miền Bắc không tđi 200mm. Trên phần lớn lãnh
thổ có khi 2-3 năm không có mưa. Trên toàn lãnh
thổ điểm đặc trưng là độ chênh lệch nhiệt độ trong
12
ngày rất lớn - vào tháng Giêng và tháng Hai nhiệt
độ ban ngày có thể lên tới 29°c, còn ban đêm có thể
hạ xuống đến 0 °c, có khi thấp hơn. Ví dụ ở Cairo vào
tháng Giêng - tháng Hai nhiệt độ buổi trưa có thể
lên đến 29°c, nhưng ban dêm hạ xuống 0°c hoặc
thấp hơn. ớ Asuan vào tháng Chín nhiệt độ ban ngày
có thể hơn 41°c, lứiưng ban đêm chỉ còn 3°c. Nhiệt
dộ trung bình tháng Giêng thay dổi từ 14''C ở miền
Bắc đến 17°c ỏ miền Nam, vào tháng Bảy thì 26°c
đến 33°c. Nhiệt độ nước biển trung bình ở ven bờ
Địa Trung Hải là 18°c và 25°c ỏ biển Hồng Hải. Đặc
điểm của giai đoạn đông xuân là thường có gió
“hamsin” nóng và khô thổi từ sa mạc vào, nhiệt độ
mùa này có thể lên đến 4 0 °c - 45°c, còn độ ẩm hạ
xuống đến 10% có khi thấp hơn. Bụi cát do “hamsin”
mang đến xâm nhập khắp nơi: nhà cửa, xe hơi, làm
nghẹt mũi, mồm. Bão cát xuất hiện thường xuyên
theo chu kỳ. Thời gisưi để nghỉ ngơi (du lịch) thích
hợp nhất ở đây là từ tháng Bảy đến tháng Chín.
LỊCH SỬ
Là lãnh thổ quốc gia lâu đời nhất hành tinh
chúng ta bắt đầu có người ở khá muộn — vào thê kỷ
thứ X - VI trước công nguyên. Nhưng từ thế kỷ thứ V
trước công nguyên nghề nông đã phổ biến ở đây và
trở thành nền móng của Đế chế Ai Cập, mà lúc đầu
bao gồm 40 thành phố - quốc gia. Khoảng giữa thế kỷ
thứ VI trước công nguyên, từ 40 thành phố này lập ra
13
hai vương quốc, và chúng được thống nhất lại thànhmột quốc gia. Vào th ế kỷ thứ XVI-XV trưởc công
nguyên Ai Cập cổ đại đã trải qua một thời kỳ thịnh
vượng lạ thường, chiếm một vùng lãnh thổ rộng lớn
từ Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay đến Ethiopia. Những cuộc
Tượng Pharaon trông bảo tàng Tukhan.
chiến tranh hao người tốn của hên miên với cáq I
láng giềng đã làm cho nó suy yếu và cuối cùng đi dfin
chỗ diệt vong. Vào thế kỷ thứ VI trước công nguyên
Ai Cập trở thành con mồi ngon của Ba Tư và của
Alexandr Macedonia vào th ế kỷ thứ IV trước công
nguyên. Sau cái chết của vị thống lĩnh vĩ dại này, ỏ
thung lũng sông Nil xác lập triều đại Hy Lạp Ptomeleev. Triều đại này dã củng cố đất nước và giúp
nó giữ được sự độc lập trong vòng vài thế kỷ. Vào thế
kỷ thứ I trước công nguyên, La Mã biến Ai Cập
thành một tỉnh của mình. Sau sự tan rã của đế quốc
La Mã vào cuối thế kỷ thứ VI sau công nguyên, Ai
Cập trở thành một phần của Bizantine và nằm dưới
sự kiểm soát của nó cho đến tận thế kỷ thứ VII.
Phế tích một thánh đường ở Cairo.
15
Thánh đường La Mã ở Cairo.
Tượng Nhăn Sư ở đền Karnak -Luxor.
16
Sau khi Ai Cập thuộc về người Ả Rập (639-642)
thay vì đạo Thiên chúa trong nước lại phổ biến đạo
Hồi. Vào thời dó nền văn hóa phát triển trên cơ sở
tiếng A Rập và dã đạt được trình độ rất cao. Khi sự
tan rã của vương quốc Hồi giáo Á Rập vào thế kỷ thứ
IX, đất nước một lần nữa lại giành được độc lập.
Nhưng lịch sử các cuộc xâm lược và lật đổ không
dừng lại d đó. Đánh bật dược các cuộc xâm lăng của
quân thập tự chinh vào thế kỷ thứ XII-XIII Ai Cập
lại bị thôn tính bởi các đạo quân của Thổ Nhĩ Kỳ và
vào cuối th ế kỷ thứ XIX nó trở thành một bộ phận
của đế quốc Osman.
-4
,
Khu lăng mộ vua Rames II
Từ nửa sau thế kỷ XIX Ai Cập trở thành một
quốc gia tự trị.
17
Việc xây dựng kênh đào Xuy-ê đã thu hút sự chú
ý của nước Anh. Kết quả là tới năm 1882 Anh thay
Thổ Nhĩ Kỳ cai trị Ai Cập. Làn sóng đấu tranh đòi
độc lập tràn qua hai bên bờ sông Nil đã buộc chính
quyền thực dân phải công nhận Ai Cập là quốc gia có
chủ quyền vào năm 1922. Những toan tính của người
Á Rập nhằm mở rộng quyền tự do cho mình một lần
nữa lại làm căng thẳng quan hệ với nước Anh. Trong
chiến tranh thê giới thứ hai nước Anh dã dùng Ai
Cập làm bàn đạp để chống lại phát xít Đức.
Phong trào dân tộc yêu nước sau chiến tranh đẫ
dẫn đến cuộc đảo chính lật đổ chính phủ bù nhìn của
Anh vào năm 1952. Sau đó vài năm Ai Cập đã buộc
thực dân Anh rút khỏi đất nước. Những cải cách dân
chủ sâu sắc đã dẫn dến sự chia rẽ had dất nước này
(vào năm 1961 Xyrria đã tách ra thành một quốc gia
độc lập). Vào năm 1971 Ai Cập chọn cho mình cái
tên mới là Cộng hòa A Rập Ai Cập.
VÀN HÓA
Ai Cập là đất nước có nền văn minh lâu đời và
là một đất nước của nhiều điều huyền bí.
Thư v iệ n A le x a n d r ia
Một chiếc đĩa mặt trời làm từ bê tông và kính
vành phía Bắc của nó cắm xuống đất nghiêng 16° V(
phía Địa Trung Hải. Những luồng ánh nắng rực n
của mặt trời xuyên qua cửa kính trên trần tòa nhà
của thư viện Alexandria phản chiếu lên các tấm kính
của những ô cửa sổ có màu xanh nhạt vào buổi sáng
và màu dỏ sẫm vào buổi chiều tạo nên một không
gian huyền ảo.
Trường đại học Tổng hợp Cairo
Trí tưởng tượng của các kiến trúc sư Đan Mạch,
những người thiết kế dự án hiện đại này, có đất để
tung hoành.
Về quá khứ xa xưa của Alexandria cổ đại chúng
ta được biết rất ít.
Đôi khi người ta xếp thư viện Alexandria vào
hàng “những kỳ quan thế giới”, nhưng tòa nhà này,
nói theo cách của chúng ta ngày nay, không được
những người cổ xưa chứng nhận, khác với những Kim
Tự Tháp và ngọn hải đăng Pharocc nằm ngay tại
19
- Xem thêm -