Tài liệu địa 9 (2013)

Trường THCS Vĩnh Thực Ngày soạn: 15/08/2015 Ngày giảng: Năm học 2015- 2016 Tiết 1 §Þa lý ViÖt Nam (tiÕp theo) : ĐỊA LÍ DÂN CƯ CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM 1. Môc tiªu cần đạt: 1.1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc mét sè ®Æc ®iÓm vÒ d©n téc: ViÖt Nam cã 54 d©n téc; mçi d©n téc cã ®Æc trng vÒ v¨n ho¸ thÓ hiÖn trong ng«n ng÷, trang phôc, phong tôc tËp qu¸n. - BiÕt c¸c d©n téc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nhau, chung sèng ®oµn kÕt, cïng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. - Tr×nh bµy ®îc sù ph©n bè c¸c d©n téc ë níc ta. 1.2. KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch b¶ng sè liÖu vÒ sè d©n ph©n theo thµnh phÇn d©n téc. - Thu thËp th«ng tin vÒ mét d©n téc. * KNS: Tư duy,xử lí thông tin,tự nhận thức,giao tiếp 1.3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc cho häc sinh tinh thÇn t«n träng, ®oµn kÕt c¸c d©n téc. 2.Chuẩn bị của giáo viên – học sinh: 2.1. GV: B¶n ®å d©n c, tranh ¶nh vÒ c¸c d©n téc ViÖt Nam, SGK,SGV, giáo án 2.2. HS : Atlát ®Þa lý ViÖt Nam, SGK, VBT 3. Ph¬ng ph¸p : -ThuyÕt tr×nh, quan s¸t b¶n ®å, tranh ¶nh, ph©n tÝch. - Chia nhãm, cÆp bµn, ho¹t ®éng c¸ nh©n. 4.Tiến trình giờ dạy – giáo dục: 4.1. Ổn định lớp: 9: 4.2. Kiểm tra bài cũ: KT sự chuẩn bị đầu năm của HS 4.3. Bµi míi: ViÖt Nam lµ ®Êt níc cña rÊt nhiÒu d©n téc. Trong qu¸ tr×nh dùng níc vµ gi÷ níc, c¸c d©n téc lu«n s¸t c¸nh bªn nhau ®Ó x©y dùng, bảo vệ và ph¸t triÓn ®Êt níc. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cộng đồng các DT trên đất nước ta. Hoạt động của GV và HS Nội dung ghi bảng * H§1: C¸ nh©n/ cÆp bµn: G cho HS ®äc th«ng tin SGK, quan s¸t H1.1, 1.2 vµ I. Các dân tộc Việt Nam: b»ng vèn hiÓu biÕt thùc tÕ cho biÕt: Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 1 Trường THCS Vĩnh Thực ? Níc ta cã bao nhiªu d©n téc? Kể tên 1 số DT mà em biết? Năm học 2015- 2016 -Níc ta cã 54 d©n téc. G dùng 1 số tranh ảnh giới thiệu về 1 số DT tiêu biểu cho các miền đất nước. ? Những nét văn hóa riêng của các DT thể hiện ở những mặt nào? Cho VD? - Ngôn ngữ, trang phục, phong tục, tập quán,... - Vd : Người Kinh ( trang phục áo dài, ngôn ngữ là - Mçi d©n téc cã nÐt v¨n hãa ( trang phôc, ng«n ng÷, phong tiếng Việt,....). tôc tËp qu¸n..) vµ s¶n xuÊt riªng. ? Rút ra KL về văn hóa các DT VN? G: Nước ta có 54 DT,dựa vào ngôn ngữ mà các DT nước ta được chia thành 5 ngữ hệ lớn với 8 nhóm ngôn ngữ.( Atlat Địa lí) - Ngữ hệ Nam Á: - Ngữ hệ Thái – Kađai - Ngữ hệ Nam Đảo - Ngữ hệ Hán - Tạng - Ngữ hệ HMông – Dao. G yêu cầu H quan sát H1.1- SGK/4 và bảng thống kê - Người ViÖt (Kinh) ®«ng nhÊt trong Atlat. chiÕm 86,2 % ? Cho biết DT nào chiếm số dân đông nhất? Chiếm tỉ - Người Việt là DT có nhiều kinh nghiệm trong thâm canh lúa lệ bao nhiêu? nước, có nhiều nghề thủ công đạt ? Dựa vào SGK, cho biết đặc điểm trình độ phát triển mức độ tinh xảo. KT của DT Việt và các DT ít người? - Người Việt là lực lượng đông  - Người Việt là DT có nhiều kinh nghiệm trong thâm canh lúa nước, có nhiều nghề thủ công đạt mức đảo trong các ngành KHKT và KT. độ tinh xảo. - Các DT ít người có trình độ - Người Việt là lực lượng đông đảo trong các ngành phát triển KT khác nhau; mỗi DT có kinh nghiệm riêng trong sản KHKTvà KT. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 2 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 - Các DT ít người có trình độ phát triển KT khác xuất, đời sống. nhau,... ? KÓ tªn mét sè s¶n phÈm tiÓu thñ c«ng tiªu biÓu cña c¸c d©n téc Ýt ngêi mµ em biÕt? - DÖt thæ cÈm, thêu thïa( Tµy ,Th¸i). - Lµm gèm, trång b«ng dÖt v¶i( Ch¨m). - Lµm ®êng thèt nèt, kh¶m b¹c( Kh¬ me) . - Lµm bµn ghÕ b»ng tróc( Tµy) ? Ngoài cư trú ở trong nước, người Việt còn cư trú ở đâu? Họ có vai trò ntn với đất nước?  Họ gián tiếp hoặc trực tiếp góp phần xây dựng đất nước, đầu tư ở trong nước,... - Người Việt định cư ở nước ngoài cũng là bộ phận của cộng đồng các DT VN. II. Phân bố các dân tộc: 1.Dân tộc Việt ( Kinh): -Phân bố rộng khắp cả nước,chñ CY: VN là quố gia đa DT. C¸c d©n téc ë níc ta ph©n yÕu ë vïng ®ång b»ng vµ ven biÓn. bè ntn? Sù ph©n bè c¸c d©n téc thay ®æi ra sao? *H§2: C¸ nh©n/c¶ líp: G cho HS quan sat b¶n ®å, ¸t l¸t ®Þa lý, néi dung môc 2 SGK vµ hiÓu biÕt thùc tÕ cho biÕt: ? D©n téc ViÖt (Kinh) ph©n bè chñ yÕu ë miÒn ®Þa h×nh 2.D©n téc Ýt ngêi: nµo? -Chñ yÕu ë miÒn nói vµ trung du. G: Lãnh thổ người Việt cổ được mở rộng với sự ra đời +MiÒn nói trung du phÝa B¾c: và phát triển các triều đại, thông qua việc khai hoang, Tµy, Nïng, Th¸i, M«ng, Dao... + Trêng S¬n- T©y Nguyªn: £ ®e, lập ấp mà dân cư phân bố hầu khắp đất nước. Gia rai, C¬ ho, Ba na... ? Dựa vào vốn hiểu biết, cho biết các DT Ýt ngêi ph©n + Cùc Nam trung bé vµ Nam bé: bè chñ yÕu ë ®©u? Sù ph©n bè c¸c d©n téc Ýt ngêi cã g× Ch¨m, Kh¬ me. Hoa. kh¸c nhau gi÷a miÒn B¾c vµ miÒn Nam? G cho H x¸c ®Þnh ®Þa bµn c tró cña c¸c d©n téc theo tõng vïng trên BĐ. ? HiÖn nay, sự phân bố dân cư và ®êi sèng c¸c d©n téc Ýt ngêi ®ang cã nh÷ng thay ®æi g×?  H dựa vào SGK trả lời. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 3 Trường THCS Vĩnh Thực G: Sự phân bố dân cư giữa các vùng đã đặt ra cho Đảng và Nhà nước ta nhiều vấn đề phải giải quyết : - Chính sách dân số: + DT ít người : Bảo tồn nòi giống trên cơ sở nâng cao chất lượng cuộc sống của họ. + DT có số dân đông : Thực hiện triệt để công tác dân số kế hoạch hóa gia đình. - KT: Phân công lđ, dân cư trên cơ sở đẩy mạnh phát triển KT (CN, NN, thương nghiệp ở miền núi). - Văn hóa : Chiến lược bảo tồn văn hóa các DT. - Địa bàn cư trú các DT xen kẽ nhau. 4.4. Củng cố: Điền tên 1 số DT ít người của nước ta vào bảng sau: Vùng Địa bàn cư trú chủ yếu Trung du và miền - Vùng thấp núi phía Bắc - Vùng núi 700- 1000m - Vùng núi cao TS- TN Năm học 2015- 2016 Tên DT - Đăk Lăk - Kon Tum - Tây Nguyên - Đồng bằng - Đô thị Duyên hải cực NTB - NB 4.5. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài mới: - Học bài, làm BT. - Chuẩn bị bài 2. 5. Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Ngày soạn: 16/08/2015 Ngày giảng: Tiết 2 DÂN SỐ VÀ GIA TĂNG DÂN SỐ 1. Mục tiêu cần đạt: 1.1.Kiến thức: Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 4 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 - Hs nắm được dân số nước ta trong thời gian gần đây nhất. - Trình bày được 1 số đặc điểm dân số nước ta, nguyên nhân, hậu quả. 1.2. Kĩ năng: - Vẽ và phân tích biểu đồ dân số, bảng số liệu về cơ cấu dân số VN. - Phân tích và so sánh tháp dân số của nước ta các năn 1989 và 1999 đẻ thấy rõ đặc điểm cơ cấu, sự thay đổi cơ cấu dân số theo độ tuổi và giới ở nước ta giai đoạn 1989 – 1999. * KNS: Tư duy,giao tiếp,làm chủ bản thân 1.3. Thái độ: - Gd H có ý thức chấp hành các chính sách về dân số và MT. Không đồng tình với những hành vi đi ngược chính sách của Nhà nước về dân sô, MT, lợi ích cộng đồng. 2. Chuẩn bị của giáo viên – học sinh: 2.1.GV: SGK, SGV, giáo án, Atlat địa lí VN 2.2. HS: SGK, VBT, vở ghi, đồ dùng học tập. 3. Phương pháp: - Quan sát – cặp đôi – chia sẻ, động não,tranh luận. 4.Tiến trình giờ dạy – giáo dục: 4.1.Ổn định lớp: 9: 4.2. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày đặc điểm cơ bản về sự phân bố các dân tộc VN? 4.3.Giảng bài mới: Dân số, tình hình tăng dân số và những hậu quả KT – XH, chính trị của nó đã trở thành mối quan tâm không chỉ riêng 1 quốc gia mà cả cộng đồng QT. Vấn đề dân số ở nước ta cũng được quan tâm từ rất sớm. Vậy dân số nước ta là bao nhiêu? tình hình gia tăng và đặc điểm dân số nước ta ntn? Đó là nội dung của bài học hôm nay. Hoạt động của Gv và HS HĐ1 ? Dựa vào H2.1- Sgk/ 7, cho biết dân số nước ta qua 3 lần tổng điều tra dân số: 1979, 1989,1999? Hs dựa vào Sgk trả lời. ? Dân số của nước ta hiện nay là bao nhiêu? HS: Dân số: 87,84 triệu người ( 2011) ?Dựa vào SGK, nhận xét về thứ hạng diện tích và dân số của VN so với các nước khác trên TG? Thứ hạng đó nói lên điều gì? Hs: Diện tích TB, đứng thứ 58/TG.Dân số thuộc loại đông, thứ 13 trên TG  VN là nước đông dân. Gv: ? Dựa vào diện tích và dân số, em nhận định gì về mật Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 5 Nội dung ghi bảng I.Số dân: - Dân số: 87,84 triệu người ( 2011). -VN là nước đông dân Trường THCS Vĩnh Thực độ dân số nước ta? Hs: Mật độ dân số cao. ? Dân số đông có những thuận lợi và khó khăn gì trong sự phát triển KT- XH của nước ta? Hs: - Thuận lợi: Nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng,... - Khó khăn: Tạo sức ép về việc làm,nhà ở,…, chậm nâng cao chất lượng sống, suy giảm tài nguyên và ô nhiễm MT. HĐ2: Cặp đôi/ cá nhân G cho H đọc thuật ngữ “ bùng nổ dân số”. G cho H quan sát H2.1. ? Quan sát H2.1, NX tình hình tăng dân số nước ta? HS: Dân số nước ta tăng liên tục qua các năm. - Từ 1960- 1976, gia tăng dân số có nhiều biến động nhưng mức gia tăng dân số còn cao, TB khoảng 3%, - Từ 1976- 2003: Gia tăng dân số nước ta giảm liên tục song dân số nước ta vẫn tăng nhanh. ? Dân số tăng nhanh là yếu tố dẫn tới hiện tượng gì? HS: bùng nổ dân số. ? Rút ra KL về tình hình gia tăng dân số ở nước ta? Năm học 2015- 2016 II. Gia tăng dân số: - Dân số nước ta tăng đều và tăng nhanh qua các năm ( 1989 : 64,4 triệu người  2003: 80,9 triệu người). ? Dựa vào H 2.1, cho biết đường biểu diễn tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên có sự thay đổi ntn? Tại sao có sự thay đổi đó? HS: - Tỉ lệ gia tăng TN có nhiều thay đổi +1954 - 1960: tăng đột ngột gần 3% + 1976 – 2003: có xu hướng giảm dần, còn 1,3%( 2003). - Do thực hiện tốt các chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình. - Tỉ lệ gia tăng tự nhiên có xu ? Rút ra KL về tỉ lệ gia tăng TN ở nước ta? hướng giảm dần do thực hiên tốt các chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình. ?Vì sao tỉ lệ gia tăng TN giảm nhưng dân số vẫn tăng? HS: Dân số đông, cơ cấu dân số trẻ , số người trong độ tuổi sinh đẻ cao. ? Dân số đông và tăng nhanh đã gây ra những hậu quả gì? HS:- KT: KT không theo kịp mức tăng của dân số. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 6 - Hậu quả: sức ép tới TNMT và KT-XH Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 - XH: giải quyết việc làm, phát triển y tế, GD,… - Suy giảm TNTN, ô nhiễm MT ? Địa phương em và bản thân em đã làm gì để giảm tỉ lệ tăng dân số TN? HS trả lời. ? Lợi ích của việc giảm tỉ lệ gia tăng dân số của nước ta? HS: - Giảm bớt những khó khăn trong các vấn đề XH - Nâng cao chất lượng cuộc sống. - Góp phần bảo vệ TNMT. ? Quan sát bảng 2.1-SGK/8, xác định các vùng có tỉ lệ gia tăng TN của dân số cao nhất? thấp nhất? Các vùng lãnh thổ có tỉ lệ gia tăng TN của dân số cao hơn TB cả nước? HS: cao nhất là TB(2,19%), thấp nhất là ĐBSH (1,11%). Các vùng: TB, BTB,TN,… ? Nhận xét về tỉ lệ gia tăng TN của dân số giữa các vùng?Nguyên nhân nào dẫn đến sự khác biệt đó? HS: Không đông đều do sự chênh lệch về trình độ dân trí, mức sống,… ? Vấn đề cần đặt ra đối với những vùng có tỉ lệ gia tăng TN cao? Hs: giảm tỉ lệ gia tăng TN. HĐ3: Nhóm III. Cơ cấu dân số: G cho H quan sát bảng 2.2- SGK/9 và chia lớp thành 2 nhóm lớn, thảo luận 2 câu hỏi SGK. HS thảo luận, đại diện trình bày.G nhận xét, chốt. ? Dựa vào bảng trên, NX về cơ cấu dân số theo nhóm tuổi ở nước ta thời kì 1979-1999? Hs: - Nhóm tuổi 0 – 14 đã có xu hướng giảm xuống. - Nhóm tuổi 15 – 59 tăng cao và tăng liên tục. - Nhóm tuổi >60 tăng chậm. ? Rút ra KL về xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo nhóm tuổi? ? Dựa vào bảng 2.2, NX tỉ lệ 2 nhóm nam, nữ thời kì 1979 – 1999? Hs: - Tỉ lệ nam > nữ trong nhóm 0 – 14, tỉ lệ nam < nữ trong nhóm 15 – 59 và trên 60. - Tổng số nam và nữ đang có sự thay đổi, giảm dần Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 7 - Cơ cấu dân số theo độ tuổi của nước ta đang có sự thay đổi, tỉ lệ trẻ em giảm xuống, tỉ lệ người trong độ tuổi lao động và trên độ tuổi lao động tăng lên. Trường THCS Vĩnh Thực mức chênh lệch ( 3%  2,6%  1,4%). ? Rút ra KL về xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo giới ? Năm học 2015- 2016 ? Từ sự phân tích trên, cho biết nước ta thuộc kết cấu dân số nào? GV cho H đọc mục 3. - Cơ cấu dân số theo giới đang thay đổi, tỉ lệ nam đang dần cân đối với nữ. - Nước ta có kết cấu dân số GV: Tỉ số giới tính không bao giờ cân bằng và thường trẻ. thay đổi theo nhóm tuổi, thời gian. Có nhiều nguyên nhân : chiến tranh, tình trạng sức khỏe,…Ngoài ra tỉ số giới tính còn chịu ảnh hưởng của hiện tượng chuyển cư, những nơi có luồng xuất cư cao thì tỉ số giới tính thấp, những nơi có luồng nhập cư cao thì tỉ số giới tính cao. VD: QN là nơi có tỉ số nam> nữ. 4.4. Củng cố: ? Kết cấu dân số nước ta theo độ tuổi đang có sự thay đổi ntn? Vì sao? ? Hậu quả của việc tăng dân số? Nêu giải pháp? 4.5. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài mới: - G hướng dẫn H làm BT 3- SGK/10. - H học bài, làm BT, chuẩn bi bài 3. 5.Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… …. Ngµy so¹n: 23/08/2015 Ngµy gi¶ng: Tiết 3 PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ CÁC LOẠI HÌNH QUẦN CƯ Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 8 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 1. Môc tiªu bµi häc: 1.1. KiÕn thøc: -Häc sinh tr×nh bµy ®îc t×nh h×nh ph©n bè d©n c ë níc ta: kh«ng ®ång ®Òu theo l·nh thæ, tËp trung ®«ng ®óc ë ®ång b»ng vµ c¸c ®« thÞ , ë miÒn nói d©n c tha thít. -Ph©n biÖt ®îc c¸c lo¹i h×nh quÇn c ë n«ng th«n vµ quÇn c thµnh thÞ theo chøc n¨ng vµ h×nh th¸i quÇn c. - NhËn biÕt qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë níc ta. 1.2. Kü n¨ng: - Sö dông b¶n ®å, lược đồ ph©n bè d©n c và đô thị hoặc Atlat Địa lí ViÖt Nam để nhận biết sự phân bố dân cư, đô thị ở nước ta. - Phân tích các bảng số liệu về mật độ dân số của các vùng, số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị ở nước ta. * KNS: Tư duy, Làm chủ bản thân,Giải quyết vấn đề, Giao tiếp,Tự nhận thức. 1.3. Th¸i ®é: - Gd Hs ý thøc ®îc sù cÇn thiÕt ph¸i ph¸t triÓn ®« thÞ trªn c¬ së ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, b¶o vÖ m«i trêng n¬i ®ang sinh sèng, chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ níc vÒ ph©n bè d©n c. 2. ChuÈn bÞ của giáo viên – học sinh: 2.1. GV: B¶n ®å ph©n bè d©n c vµ ®« thÞ ë ViÖt Nam, SGV, SGK, giáo án. Tranh ¶nh nhµ ë , mét sè h×nh thøc quÇn c ë ViÖt Nam, sè liÖu thèng kª mËt ®é d©n sè ë mét sè quèc gia, vµ ®« thÞ ë níc ta. 2.2. HS: VBT,SGK, dụng cụ học tập 3.Ph¬ng ph¸p: -Động não; suy nghĩ – cặp đôi – chia sẻ; thảo luận nhóm; giải quyết vấn đề; trình bày 1 phút. 4.TiÕn tr×nh giờ dạy- giáo dục: 4.1.Ổn định lớp : (1’) 9: 4.2. KiÓm tra bµi cò: (4’) ?Nªu t×nh h×nh t¨ng d©n sè ë níc ta, v× sao tû lÖ gia t¨ng tù nhiªn gi¶m nhng d©n sè vÉn t¨ng nhanh? 4.3.Giảng bµi míi: Còng nh c¸c níc trªn thÕ giíi, sù ph©n bè d©n c níc ta phô thuéc vµo nh©n tè tù nhiªn, kinh tÕ x· héi, lÞch sö. Theo thêi gian c¸c nh©n tè Êy t¸c ®éng víi n©u taä nªn mét bøc tranh ph©n bè d©n c víi c¸c lo¹i h×nh quÇn c t¬ng øng. VËy cô thÓ cña bøc tranh ®ã nh thÕ nµo? Chóng ta h·y cïng kh¸m ph¸ trong giê häc nµy. Hoạt động của GV và HS Nội dung ghi bảng * H§1: C¸ nh©n/ cÆp. (20’) I.MËt ®é d©n sè vµ ph©n ? Dựa vào vốn hiểu biết và SGK, cho biết mËt ®é d©n sè bè d©n c níc ta hiÖn nay? 1. Mật độ dân số:  260 người/ km² ( 2011). * GV đưa ra số liệu năm 2011: + Mật dộ dân số TG: 46,7 người/km² ( dt lục địa là 150 triệu km²) + Ch©u Á có mËt ®é d©n sè: 89 người /km² Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 9 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 + Mật độ dân số 1 số nước ĐNA:  Lµo: 28 ng/km²  In – đô –nê – xi – a: 120ng/km²  Th¸i lan: 127,4 ng/km² ? So s¸nh mËt ®é d©n sè níc ta víi thÕ giíi, châu Á và 1 số nước trong khu vực ĐNA?  - Gấp 5,5 lần mật độ dân số TG. - Gấp 3 lần châu Á và cao hơn các nước trên. -MËt ®é d©n sè níc ta thuéc lo¹i cao trªn thÕ giíi: 260 ? Qua c¸c sè liÖu trªn em rót ra đặc điểm g× vÒ mËt ®é d©n người/ km² ( 2011) sè nước ta?  MËt ®é d©n sè níc ta thuéc lo¹i cao trªn thÕ giíi: 260 người/ km² ( 2011). GV: Mật dộ dân số nước ta đứng thứ 5 trên TG, gấp 6-7 lần mật độ chuẩn,gấp đôi TQ – 1 nước đông dân nhất TG, gấp 10 lần các nước phát triển. G cung cấp thêm số liệu về mËt ®é d©n sè VN: - Năm 1989: 195 ng/km² - Năm 1999: 231 ng/km² - Năm 2002: 241 ng/km² - Năm 2003: 246 ng/km² - Năm 2011: 260 ng/km². 2. Phân bố dân cư: ? Qua các thông tin đó, rút ra NX về mật độ dân số nước ta qua các năm?  Mật độ dân số nước ta ngày càng tăng. ? Dùa vµo H3.1 vµ b¶n ®å : + T×m c¸c khu vùc cã mËt ®é d©n sè díi 100 n/ km2, tõ 101-> 500, 500-> 1000 n vµ trªn 1000 ngêi. + NhËn xÐt vÒ sù ph©n bè d©n c ë níc ta ( Đông đúc ở những vùng nào? Thưa thớt ở những vùng nào?Gi¶i thÝch?  - NX: + Đông đúc ở ĐB, ven biển: ĐBSH, ĐBSCL. + Thưa thớt ở vùng núi và cao nguyên : TB, TN,... - GT: Vì vùng ĐB có nhiều đk sống thuận lợi, dễ dàng phát triển sản xuất. Vùng núi là nơi có đk sống còn khó khăn: Khó khăn trong đi lại, thếu nước,... ? Qua b¶ng 3.2 - SGK/ 14, x¸c ®Þnh nh÷ng vïng cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt? ThÊp nhÊt?  ĐBSH có mật độ dân số cao nhất( 1192người/ km²). Tây Bắc, Tây Nguyên có mật độ dân số thấp nhất Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 10 - D©n c ph©n bè kh«ng ®Òu: +TËp trung ®«ng ®óc ë ®ång b»ng , ven biÓn, c¸c ®« thÞ lín. +Tha thít ë miÒn nói vµ cao nguyªn. + ĐBSH có mật độ dân số Trường THCS Vĩnh Thực ? Rút ra KL về sự phân bố dân cư ở nc ta hiện nay? ? Dựa vào H 3.1, NX về sự phân bố các TP và thị xã ở nước ta?  Tập trung ở ĐB và ven biển. G: Đó là những khu vực có mật độ dân số cao. ? Dựa vào SGK, H 3.1, so s¸nh tû lÖ d©n c n«ng th«n vµ thµnh thÞ?  Có sự chênh lệch,74% dân cư sống ở nông thôn, 26% dân cư sống ở thành thị. G: Hiện nay mức chênh lệch ấy đã có nhiều thay đổi. Năm 2011, dân số thành thị : 26,88 triệu người ( 30,6%) ; dân số nông thôn : 60,96 triệu người(69,4%). ? Dân cư tập trung chủ yếu ở nông thôn, điều đó chứng tỏ trình độ phát triển nền KT nước ta ntn?  Thấp, chậm phát triển. ? Sự phân bố dân cư không đồng đều dẫn đến những khó khăn gì trong phát triển KT ?  - ĐB: Thừa lao động, thiếu việc làm, gây quá tải về quỹ đất, sức ép lên TNMT,… Năm học 2015- 2016 cao nhất( 1192người/ km²). Tây Bắc, Tây Nguyên có mật độ dân số thấp nhất. - Cã 70% d©n c sèng ë n«ng th«n. II. C¸c lo¹i h×nh quÇn c. 1.QuÇn c n«ng th«n. - C¸c ®iÓm d©n c cã qui m« dân số và tªn gäi kh¸c nhau. - Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu - Miền núi: Thiếu lđ, khó khăn trong phát triển KT – lµ n«ng nghiÖp. XH và ANQP. 2. QuÇn c thµnh thÞ. ? Nhà nước ta đã có những biện pháp gì ? - MËt ®é d©n sè cao.  Phân bố lại dân cư, phát triển KT vùng,… - Kiến trúc nhà ở: nhà ống, chung cư,… ChuyÓn ý: HiÖn nay ë níc ta cã nh÷ng lo¹i h×nh quÇn c - Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu: nµo? Mçi lo¹i quÇn c cã ®Æc ®iÓm gì? c«ng nghiÖp, dÞch vô. *H§2: CÆp/ nhãm: (8’) -Lµ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ,v¨n hãa G Chia líp thµnh 2 nhãm, chia bảng . ? Dùa vµo h×nh 3.1 SGK, ¸t l¸t ®Þa lý, th«ng tin SGK: - Nhãm1: T×m hiÓu vÒ lo¹i h×nh quÇn c ë n«ng th«n. - Nhãm 2: T×m hiÓu quÇn c ë thµnh thÞ: + §Æc ®iÓm n¬i sèng, mËt ®é d©n c, kiến trúc nhà ở, ho¹t III. §« thÞ hãa: ®éng s¶n xuÊt chÝnh, chức năng? + Sù thay ®æi cña c¸c h×nh thøc quÇn c trong qu¸ tr×nh Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 11 Trường THCS Vĩnh Thực c«ng nghiÖp hãa?  §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ bằng cách điền lên bảng. Nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung GV chuÈn kiÕn thøc: Năm học 2015- 2016 ? ĐÞa ph¬ng em thuéc lo¹i quÇn c nµo? Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu lµ g×?  H trả lời. * H§3: C¸ nh©n. (7’) G cho HS quan s¸t h×nh 3.1: ? NhËn xÐt vÒ d©n sè thµnh thÞ vµ tû lÖ d©n thµnh thÞ ë níc ta?  - Số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị tăng liên tục nhưng không đều. - Tăng mạnh nhất là giai đoạn 1995 - 2003. ? Cho biÕt sù thay ®æi tû lÖ d©n thµnh thÞ ®· ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë níc ta ntn?  - Tỉ lệ dân thành thị nước ta còn thấp, chứng tỏ trình độ đô thị hóa nước ta còn thấp. - Tỉ lệ dân thành thị nước ta tăng, chứng tỏ đô thị hóa nước ta tăng, phù hợp tiến trình CNH đất nước. ? Rút ra KL về quá trình đô thị hóa ở nước ta ( số dân, quy mô, lối sống, trình độ đô thị) ? - Số dân đô thị tăng, quy mô đô thị mở rộng, phổ biến lối sông thành thị,... - Trình độ đô thị hóa thấp, phần lớn các đô thị thuộc loại vừa và nhỏ. ? C¸c ®« thÞ ë níc ta cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò g× ? ViÖc lµm, nhµ ë, kÕt cÊu h¹ tÇng, chÊt lîng m«i trêng ®« thÞ... ? HiÖn nay c¸c ®« thÞ cã sù thay ®æi vÒ qui m« nh thÕ nµo ? Vd ?  TP HN mở rộng về diện tích : sát nhập Hà Tây và 3 huyện của Hòa Bình,… 4.4. Cñng cè: (3’) ? Cã mÊy lo¹i h×nh quÇn c ? C¸c h×nh thøc quÇn c nµy kh¸c nhau nh thÕ nµo? ? X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å c¸c khu tËp trung d©n c ®«ng. 4.5. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài mới: (2’) - VÒ lµm BT 3-SGK; Bµi tËp 3 vë bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi 4 : Lao ®éng vµ viÖc lµm. ChÊt lîng cuéc sèng. 5.Rót kinh nghiÖm: Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 12 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: 05/09/2015 Ngµy gi¶ng: Tiết 4 LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM. CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG 1. Môc tiªu bµi häc: 1.1. KiÕn thøc: - Häc sinh tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm nguån lao ®éng vµ viÖc sö dông lao ®éng ë níc ta:Nguån lao ®éng dåi dµo, t¨ng nhanh; chÊt lîng lao ®éng cßn h¹n chÕ, c¬ cÊu sö dông lao ®ang thay ®æi. - BiÕt ®îc søc Ðp cña d©n sè ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm ë níc ta. -Tr×nh bµy ®îc hiÖn tr¹ng chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi d©n ViÖt Nam Cßn thÊp, kh«ng ®ång ®Òu, ®ang ®îc c¶i thiÖn. 1.2. Kü n¨ng: - Ph©n tÝch b¶ng sè liÖu, biÓu ®å vÒ c¬ cÊu sö dông lao ®éng phân theo thành thị và nông thôn, theo ĐT; cơ cấu sử dụng lđ ngành; cơ cấu sử dụng lđ theo ngành KT ở nước ta. * KNS: Tư duy, tự nhận thức, giao tiếp, làm chủ bản thân 1.3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc HS cã th¸i ®é ®óng ®¾n trong viÖc n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng, cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng n¬i ®ang sèng vµ c¸c n¬i c«ng céng kh¸c . - HS tham gia tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng ë ®Þa ph¬ng. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 13 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 2.ChuÈn bÞ của giáo viên – học sinh: 2.1.GV: c¸c biÓu ®å SGK, SGK, giáo án, SGV 2.2.HS : Vở ghi, VBT, SGK. Su tÇm tranh ¶nh thÓ hiÖn tiÕn bé vµ n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng ë níc ta. 3.Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t, nghiªn cøu th«ng tin, ®µm tho¹i, ph©n tÝch, ho¹t ®éng nhãm, 4. TiÕn tr×nh giờ dạy - giáo dục: 4.1. Ổn định lớp: 1’ 9: 4.2. KiÓm tra bµi cò: 4’ ? Sù ph©n bè d©n c ë níc ta? Gi¶i thÝch v× sao cã sù ph©n bè d©n c nh vËy? §Þa ph¬ng em thuéc lo¹i quÇn c nµo? 4.3.Giảng bµi míi: Víi sè d©n ®«ng níc ta cã nguån lao ®éng rÊt dåi dµo. Nhng chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm cho tÊt c¶ ngêi lao ®éng hay cha? C¬ cÊu vµ chÊt lîng cña lao động ra sao? §ã lµ nh÷ng c©u hái lín chóng ta cÇn tr¶ lêi trong giê häc nµy. Hoạt động của GV và HS Nội dung ghi bảng * H§1: 11’ C¸ nh©n ? Dùa h×nh 4.1, kªnh ch÷ SGK, vèn hiÓu biÕt cho biÕt: + Nguån lao ®éng gåm nh÷ng ngêi trong ®é tuæi bao nhiªu? Nguån lao ®éng cña níc ta hiÖn nay nh thÕ nào?  - Độ tuổi lđ 15-60 tuổi. - Nước ta có nguồn lđ dồi dào. + NhËn xÐt vÒ c¬ cÊu lao ®éng gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ? Gi¶i thÝch?  - NX: Cơ cấu giữa thành thị và nông thôn có sự chênh lệch lớn, phần lớn lđ vẫn tập trung ở nông thôn (75,8%), lđ ở thành thị chiếm tỉ trọng nhỏ ( 24,2%). - GT: + Phần lớn lđ ở nước ta còn hạn chế về trình độ. + KT CN và DV còn kém phát triển. I. Nguån lao ®éng vµ sö dông lao ®éng 1. Nguån lao ®éng: - Níc ta cã nguån lao ®éng dåi dµo, t¨ng nhanh . - Lùc lîng lao ®éng tËp trung chñ yÕu ë n«ng th«n - Nguồn lao động có kinh nghiệm ? NhËn xÐt vÒ chÊt lîng cña nguån lao ®éng níc ta?( trong sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp, có khả năng tiếp thu Mặt mạnh và hạn chế)? KHKT, chất lượng lao động đang được nâng lên. - Phần lớn chÊt lîng nguån lao ®éng cha cao( 78,8 % kh«ng qua ®µo t¹o). ? §Ó n©ng cao chÊt lîng lao ®éng cÇn cã biÖn ph¸p g×?  + N©ng cao møc sèng n©ng cao thÓ lùc. + Ph¸t triÓn VH, GD ®µo t¹o tay nghÒ cã chuyªn Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 14 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 m«n cao. 2. Sö dông lao ®éng. + Tăng cường hợp tác lđ với nước ngoài. * H§2: 7’ CÆp / c¸ nh©n. ? Dùa h×nh 4.2 và vèn hiÓu biÕt: + NhËn xÐt vÒ tû lÖ lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ (1989-2003)?  Nông – lâm – ngư nghiệp vẫn chiếm tỉ lệ lớn về lđ. Như vậy, lđ thủ công vẫn là chủ yếu, năng suất lđ thấp. + Cho biÕt sù thay ®æi c¬ cÊu sö dông lao ®éng ë níc ta?  Cơ cấu lđ thay đổi theo hướng tích cực nhưng còn chậm. Tỉ lệ lđ trong nông – lâm – ngư nghiệp có chiều hướng giảm ( 71,5% xuống 59,6%), tăng tỉ trọng trong - C¬ cÊu sö dông lao ®éng níc ta thay ®æi theo híng tÝch cùc: + Lao ®éng n«ng - l©m- ng CN và DV( 17,3% lên 24% và 11,2% lên 16,4%). nghiÖp gi¶m. ? Rút ra KL về cơ cấu sử dụng lđ ở nước ta? + Lao ®éng c«ng nghiÖp x©y dùng, dÞch vô t¨ng. G : ViÖc sö dông lao ®éng cña níc ta ®ang chuyÓn biÕn theo híng tÝch cùc nhng cßn chËm. Khu vùc n«ng l©m ng nghiÖp vÉn thu hót nhiÒu lao ®éng, lao ®éng thñ c«ng vÉn lµ phæ biÕn, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. * H§3: 7’ C¸ nh©n. G cho HS dùa kªnh ch÷ môc II SGK, hiÓu biÕt thùc tÕ cho biÕt: ?Thùc tr¹ng viÖc lµm níc ta hiÖn nay nh thÕ nµo? ( Nông thôn? thành thị?) II.VÊn ®Ò viÖc lµm: - Nguồn lao động dồi dào trong điều kiện nền KT chưa phát triển đã tạo ra sức ép lớn đối với vấn đề giải quyết việc làm. + Khu vực nông thôn: Thiếu việc làm do đặc điểm mùa vụ trong sản xuất nông nghiệp. ? Tại sao nói việc làm đang là vấn đề gay gắt ở nước + Khu vực thành thị: tỉ lệ thất ta? nghiệp tương đối cao ( 6%).  Năm 2003, tỉ lệ thời gian làm việc được sử dụng của lđ ở nông thôn là 77,7%; tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị là 6%. ? Tại sao tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm lại cao như vậy?  Chất lượng lđ chưa cao, thiếu lđ có trình độ kĩ thuật,... ? §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm ë níc ta ? Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 15 Trường THCS Vĩnh Thực  + §Èy m¹nh ph¸t triÓn KT, ®a d¹ng hãa các hoạt động KT ở nông thôn, phát triển CN và DV ở thành thị. +§Èy m¹nh c«ng t¸c híng nghiÖp, d¹y nghÒ, đa dạng hóa các loại hình ĐT,… + Phân bố các lại dân cư và lđ giữa các vùng. ? VÊn ®Ò viÖc lµm ë ®Þa ph¬ng em?  H trả lời. III. ChÊt lîng cuéc sèng . ChuyÓn ý: Nguån lao ®éng níc ta rÊt dåi dµo, viÖc lµm cßn thiÕu cha ®¸p øng nhu cÇu ..., vËy chÊt lîng cuéc sèng nh©n d©n ra sao? *H§4: 10’ C¶ líp Häc sinh dùa kªnh ch÷ SGK, vèn hiÓu biÕt chøng minh nhËn ®Þnh: " ChÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n ta ®ang ®îc c¶i thiÖn"  - Những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng KT khá cao,mỗi năm tăng 7%. VN thuộc 26 nước có mức tăng trưởng nhanh (Tăng trưởng nhanh : bình quân hàng năm >5%). Dự báo tăng trưởng KT VN 2012 đạt 5,7% dến 2013 là 6,2%. - Đời sống ND đã có sự ổn định, GDP bình quân đầu người mỗi năm tăng 6%. Năm 2010 ( tăng 6,5%) GDP của VN so với 1985 cao gấp 5,2 lần, so với năm 1990 gấp 2 lần. - Năm 2008, GDP đạt 1052 USD/ người. Năm 2011 là 1300 USD/người. - Xóa đói giảm nghèo từ 16,1%( 2001)  14,5% ( 202)  10% (2005). + Chất lượng y tÕ, gi¸o dôc được nâng cao. + Thu nhËp b×nh qu©n / ngêi tăng: + Nhµ ë, phóc lîi x· héi, tuæi thä … ? Chất lượng cuộc sống có sự khác nhau ntn giữa các vùng trong cả nước?  Chất lượng cuộc sống các vùng trung du và miền núi thấp : trung du và miền núi phía Bắc, BTB, NTB có GDP thấp. Chất lượng cuộc sống ở thành thị cao: ĐNB có GDP cao nhất. ? Rút ra KL về chất lượng cuộc sống của người dân VN hiện nay? Giáo viên Nguyễn Thị Hằng Năm học 2015- 2016 16 -ChÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n cßn thÊp nhưng ®ang ®îc c¶i thiÖn. - ChÊt lîng cuéc sèng cã sù chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng, giữa thành thị và nông thôn. Trường THCS Vĩnh Thực ? ChÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng em hiÖn nay nh thÕ nµo? Năm học 2015- 2016 G : ChÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n ta cßn thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc vµ TG. GDP bình quân đầu người của VN bằng 42,8% con số tương ứng của ĐNA và đứng thứ 7/11 nước; bằng 26% con số tương ứng của châu Á và đứng thứ 36/50 nước và vùng lãnh thổ có số liệu so sánh; bằng 11,7% con số tương ứng của TG và đứng thứ 138/182 nước và vùng lãnh thổ có số liệu so sánh. - Thứ bậc GDP bình quân đầu người của VN vẫn nằm ở nửa dưới trong các nước khu vực ĐNA, châu Á và TG. - Tăng trưởng KT liên tục trong tg dài nhưng chưa được coi là phát triển bền vững. 4.4. Cñng cè: 3’ 1/ ý nµo kh«ng thuéc vÒ thÕ m¹nh nguån lao ®éng ë níc ta. a. Lùc lîng lao ®éng dåi dµo. b. Ngêi lao ®éng cã nhiÒu kinh nghiÖm trong n«ng- l©m- ng nghiÖp. c. Cã kh¶ n¨ng tiÕp thu khoa häc kü thuËt. d. Tû lÖ lao ®éng ®îc ®µo t¹o nghÒ rÊt Ýt. 2/ C©u sau ®óng hay sai : " ChÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n ®îc quyÕt ®Þnh bëi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc". 4.5. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài sau: 2’ - Híng dÉn HS lµm bµi tËp 4 vë bµi tËp, bµi tËp 3 trang -17 SGK . - ChuÈn bÞ bµi 5: Thùc hµnh. 5.Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 17 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 Ngµy so¹n: 06/09/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 5 Thùc hµnh: Ph©n tÝch vµ so s¸nh th¸p d©n sè n¨m 1989 vµ 1999 1. Mục tiêu cần đạt: 1.1.KiÕn thøc: - Häc sinh nhËn biÕt, ph©n tÝch so s¸nh ®îc th¸p d©n sè ViÖt Nam n¨m 1989 vµ 1999 - HiÓu ®îc sù thay ®æi vµ xu híng thay ®æi c¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi ë níc ta. 1.2. Kü n¨ng: - VËn dông ph©n tÝch tæng hîp cã c¸ch ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè, ph©n bè d©n c lao ®éng ë níc ta mét c¸ch ®óng ®¾n. - X¸c lËp mèi quan hÖ gi÷a gia t¨ng d©n sè víi c¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi, gi÷a d©n sè vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. * KNS : Tư duy,Giải quyết vấn đ,Làm chủ bản thân, Giao tiếp, Tự nhận thức 1.3. Thái độ: - Gi¸o dôc cho häc sinh ý thøc thùc hµnh häc tËp bé m«n, ý thøc vÒ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. 2. ChuÈn bÞ của giáo viên – học sinh: 2.1. GV: Th¸p d©n sè ViÖt Nam n¨m 1989 vµ 1999 vÏ to, SGK, SGV,giáo án. 2.2.HS : ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ dông cô , ®å dïng häc tËp vµ su tÇm tranh ¶nh vÒ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. 3.Ph¬ng ph¸p: - Động não, thảo luận nhóm; giải quyết vấn đề; suy nghĩ - cặp dôi – chia sẻ; bản đồ tư duy. 4. TiÕn tr×nh giờ dạy – giáo dục: 4.1. Ổn định lớp: 1’ 9: 4.2 KiÓm ta bµi cò: 4’ ? Nªu thùc tr¹ng viÖc lµm ë níc ta hiÖn nay, biÖn ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng? VÊn ®Ò viÖc lµm ë ®Þa ph¬ng em hiÖn nay ntn? 4.3.Giảng bµi míi: KÕt cÊu d©n sè theo ®é tuæi trªn c¶ níc vµ trong tõng vïng cã ý nghÜa quan träng, nã thÓ hiÖn tæng hîp t×nh h×nh sinh, tö, tuæi thä, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn d©n sè vµ nguån lao ®éng. KÕt cÊu d©n sè theo ®é tuæi vµ giíi ®îc biÓu hiÖn trùc quan b»ng th¸p d©n sè.§Ó hiÓu râ h¬n ®Æc ®iÎm d©n sè theo ®é tuæi ë níc ta cã chuyÓn biÕn g× trong nh÷ng n¨m qua? ¶nh hëng cña nã tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh thÕ nµo? Chóng ta cïng phân tÝch, so s¸nh th¸p d©n sè n¨m 1989 vµ 1999. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 18 Trường THCS Vĩnh Thực Năm học 2015- 2016 Hoạt động của GV và HS * H§1: 15’ Nội dung ghi bảng c¸ nh©n GV giíi thiÖu th¸p d©n sè h×nh 5.1- SGK vÒ trôc ngang, trôc ®øng , c¸c thanh n»m ngang, mµu s¾c... 1. Bµi tËp 1: Quan s¸t th¸p d©n sè n¨m 1989 vµ 1999. Ph©n tÝch biÓu hiÖn nh÷ng g×? ? Dùa vµo h×nh 5.1 vµ kiÕn thøc ®· häc hoµn thµnh so s¸nh 2 th¸p d©n sè bµi tËp 1 trang 18-sgk . (GV gîi ý: + H×nh d¹ng th¸p; ®¸y, ®Ønh, th©n. +Nhãm tuæi: 0-14; 15-60; 60 trë lªn +Tû lÖ d©n sè phô thuéc) HS tr¶ lêi- nhËn xÐt =>GV chuÈn kiÐn thøc: *H×nh d¹ng: Hai th¸p d©n sè ®Òu cã ®¸y réng, ®Ønh nhän, sên dèc; nhng ®¸y th¸p cña n¨m 1999 hÑp h¬n so víi n¨m 1989. * C¬ cÊu d©n sè theo tuæi: Nhãm tuæi díi vµ trong tuæi lao ®éng ®Òu cao. - N¨m 1999 tuæi díi lao ®éng nhá h¬n n¨m 1989 - Tuæi lao ®éng vµ ngoµi lao ®éng n¨m 1999 cao h¬n n¨m 1989. * TØ lÖ d©n sè phô thuéc ®Òu cao song n¨m 1999 nhá h¬n n¨m 1989. G: TØ lÖ d©n sè phô thuéc hay tØ sè phô thuéc : Lµ tỉ sè gi÷a tuæi díi vµ ngoµi tuæi lao ®éng víi tuæi lao ®éng cña d©n c 1 vïng, 1 níc. VÝ dô: TØ sè phô thuéc cña níc ta n¨m 1989 lµ 86, nghÜa lµ cø 100 ngêi trong ®é tuæi lao ®éng ph¶i nu«i 86 ngêi ë 2 nhãm tuæi kia. 2. Bµi tËp 2: NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch vÒ sù thay ®æi c¬ cÊu d©n * H§2: 10’ C¶ líp sè theo ®é tuæi ë níc ta tõ n¨m HS: §äc yªu cÇu cña bµi 2. ? Tõ nh÷ng ph©n tÝch vµ so s¸nh trªn h·y nhËn xÐt vµ 1989 ®Õn n¨m 1999. gi¶i thÝch vÒ sù thay ®æi c¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi ë níc ta tõ n¨m 1989 ®Õn n¨m 1999? - NhËn xÐt: Sù thay ®æi c¬ cÊu - Häc sinh tr¶ lêi, häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, d©n sè níc ta cã xu híng giµ ®i ( trÎ em gi¶m, ngêi giµ t¨ng). GV chuÈn kiÕn thøc: - Gi¶i thÝch: + Do thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. + ChÊt lîng cuéc sèng ngµy cµng ®îc n©ng cao. Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 19 Trường THCS Vĩnh Thực * H§3: 10’ Nhãm GV: Chia líp lµm 3 nhãm + N1: C¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi cña níc ta cã thuËn lîi g× cho ph¸t triÓn kinh tÕ? + N2: Nh÷ng khã kh¨n cña c¬ cÊu d©n sè ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ? + N3: Nªu nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n ®ã? Năm học 2015- 2016 3. Bµi tËp 3: - ThuËn lîi: Nguån lao ®éng dåi dµo. - ThÞ trêng tiªu thô m¹nh. + Khã kh¨n: - ThiÕu viÖc lµm. Häc sinh tr¶ lêi, häc sinh kh¸c nhËn xÐt, GV chuÈn - ChÊt lîng cuéc sèng chËm c¶i thiÖn. kiÕn thøc: - Tµi nguyªn c¹n kiÖt, m«i trêng « nhiÔm. - Nhu cÇu gi¸o dôc , y tÕ nhµ ë ..t¨ng. +BiÖn ph¸p: - Gi¶m tØ lÖ sinh . G: C¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi níc ta tuy cã xu híng - N©ng cao chÊt lîng cuéc sèng. “giµ” ®i nhng vÉn thuéc d¹ng c¬ cÊu d©n sè trÎ( ®¸y réng , ®Ønh nhän sên dèc. 4.4. Cñng cè : 3’ - KiÓm tra kÕt qu¶ lµm bµi tËp thùc hµnh cña häc sinh. - Gäi häc sinh lªn chØ trªn th¸p d©n sè, nhËn xÐt sù thay ®æi cña c¬ cÊu d©n sè theo ®é tuæi. 4.5. Híng dÉn về nhà và chuẩn bị bài sau: 2’ - VÒ nhµ hoµn thiÖn bµi tËp thùc hµnh. - Chuẩn bÞ bµi 6: Sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 5. Rót kinh nghiÖm : ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….................... Ngày soạn: 13/09/2015 Ngày giảng: Tiết 6 §Þa lÝ kinh tÕ Sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ viÖt nam 1. Môc tiªu cần đạt: 1.1. KiÕn thøc: - Tr×nh bµy s¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ níc ta . - ThÊy ®îc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ lµ nÐt ®Æc trng cña c«ng cuéc ®æi míi: thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh, theo l·nh thæ, theo thµnh phÇn kinh tÕ ; nh÷ng thµnh tùu vµ th¸ch thøc. 1.2. KÜ n¨ng: Giáo viên Nguyễn Thị Hằng 20