Tài liệu đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH KHĂM PHĂN VÔNG PHA CHĂN §µO T¹O §éI NGò C¸N Bé L·NH ®¹O CñA hÖ thèng chÝnh trÞ ë CéNG HOµ D¢N CHñ NH©N D©N LµO HIÖN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TR Ị HỌC HÀ NỘI - 2013 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH KHĂM PHĂN VÔNG PHA CHĂN §µO T¹O §éI NGò C¸N Bé L·NH ®¹O CñA hÖ thèng chÝnh trÞ ë CéNG HOµ D¢N CHñ NH©N D©N LµO HIÖN NAY Chuyên ngành : Chính trị học Mã số : 62 31 20 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TR Ị HỌC Người hướng dẫn khoa học: 1. GS, TS NGUYỄN VĂN HUYÊN 2. PGS, TS NGUYỄN HỮU ĐỔNG HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c ứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận án là trung thực. Những kết luận nêu trong luận án chưa từng được công bố ở bất cứ công trình khoa học nào. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Khăm Phăn Vông Pha Chăn MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 5 1.1 Tình hình nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam 5 1.2 Tình hình nghiên cứu vấn đề ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào 16 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÀO TẠO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LÃNH Đ ẠO CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ Ở CỘNG 25 HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 2.1 Một số khái niệm về đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo của hệ thống chính trị ở 25 Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào 2.2 Các quan điểm và lý luận cơ bản về đào tạo đội ngũ cán bộ 2.3 Kinh nghiệm của một số nước về đào tạo đội ngũ cán bộ 38 Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO ĐỘI NGŨ CÁN B Ộ 76 66 LÃNH ĐẠO CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY 3.1 Những mặt đạt dược và hạn chế của việc đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ 76 thống chính trị ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào 3.2 Nguyên nhân của những mặt đạt được, hạn chế và vấn đề đặt ra, yêu 98 cầu mới đối với việc đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG 111 CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LÃNH Đ ẠO CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY 4.1 Quan điển, phương hướng đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đạo của hệ thống chính 111 trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào 4.2 Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh 124 đạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào KẾT LUẬN 148 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ Đà CÔNG BỐ LIÊN 151 QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 152 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài C.Mác và Ph.Ăngghen, Lênin và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: cán bộ là vấn đề quan trọng gắn liền với sự thành công hay thất bại của sự nghiệp cách mạng, cán bộ có ý nghĩa quyết định trong việc nâng cao năng lực lãnh đ ạo và sức chiến đấu của Đảng. Như vậy, đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị là những người có vai trò hết sức quan trọng trong các tổ chức Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội. Đội ngũ cán bộ này phải là những người thật sự tiêu biểu, có lập trường giai cấp và bản lĩnh chính trị, có phẩm chất đạo đức tốt, kỹ năng lãnh đ ạo, năng lực công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Trong công cuộc đổi mới ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay cần phải đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị, trước hết là cán bộ lãnh đạo trung - cao cấp, có khả năng tổ chức, lãnh đạo triển khai đường lối, chủ trương, chính sách vào trong cuộc sống và biến những tư tưởng, quan điểm đổi mới của Đảng thành phong trào cách mạng quần chúng rộng khắp và chỉ khi nào có được một đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo có khả năng đáp ứng được những đòi hỏi mới của nhiệm vụ trong hệ thống chính trị, thì vai trò và chất lượng lãnh đạo của Đảng mới được đảm bảo. Chính vì vậy, bước vào thời kỳ đổi mới, hàng loạt những nhiệm vụ mới cùng với những yêu cầu mới về chất lượng, hiệu quả đào tạo, đội ngũ cán bộ lãnh đạo trung - cao cấp trong hệ thống chính trị được đặt ra như là một vấn đề tất yếu phải được giải quyết và giải quyết một cách cơ bản, có hệ thống. Cũng như ở nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hay bất cứ một quốc gia chậm phát triển nào, cơ hội vươn lên và nguy cơ tụt hậu đều phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố con người, trước hết là vào năng lực trí tuệ, khả năng tư duy, phán đoán và quản lý, điều hành của đội ngũ cán bộ lãnh đ ạo 2 chủ chốt của quốc gia và các cấp, các ngành. Nói cách khác là phụ thuộc vào những người cán bộ có cương vị và trọng trách, có khả năng thiết kế đường lối, chủ trương, chính sách và tổ chức triển khai trong thực tế. Để có thể khai thác, vận dụng những thành tựu của cách mạng khoa học - công nghệ mới cùng với thu hút vốn đầu tư nước ngoài, khai thác nguồn lực trong nước gắn với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực thì vấn đề chất lượng và hiệu quả đào tạo lý luận cho cán bộ lãnh đ ạo trung - cao cấp trong hệ thống chính trị là vấn đề mang tính chìa khoá đảm bảo cho việc thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do hoàn cảnh tình hình và nhiệm vụ chính trị đặt ra, tính cấp thiết của việc nghiên cứu công tác đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo trung - cao cấp trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay còn được đặt ra chính từ những bất cập trong đội ngũ cán bộ và trong đào tạo cán bộ lãnh đ ạo của hệ thống chính trị. Trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay vẫn tồn tại tình trạng hẫng hụt về số lượng cán bộ, thiếu chuẩn hoá về chất lượng, chưa được đào tạo cơ bản, nhất là về trình độ lý luận chính trị, trình độ quản lý nhà nước, trình độ chuyên môn cần thiết đáp ứng cho yêu cầu lãnh đạo, quản lý và cả những hiện tượng tiêu cực trong đội ngũ cán b ộ có xu hướng ngày càng phổ biến. Như vậy, với tất cả những điều nêu trên, cho thấy rằng: trước những đòi hỏi mới của tình hình và để tạo ra một đội ngũ cán bộ lãnh đạo có khả năng đáp ứng những đòi hỏi đó, cần phải tiến hành nghiên cứu một cách nghiêm túc, cơ bản và có hệ thống đối với công tác này trong điều kiện và hoàn cảnh mới, trên cơ sở đó tìm ra những phương hướng và giải pháp tối ưu đáp ứng nhiệm vụ chính trị của Lào hiện nay. Đó là những lý do khách quan cho tôi lựa chọn vấn đề "Đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đ ạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay" làm đề tài luận án tiến sỹ chuyên ngành Chính trị học của mình. 3 2. Mục đích, nhiệm vụ của luận án 2.1 Mục đích của luận án Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị ở nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào, luận án xác định quan điểm, phương hướng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. 2.2 Nhiệm vụ - Phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đ ạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào. - Đánh giá thực trạng và nêu lên những vấn đề đặt ra, yêu cầu mới đối với việc đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. - Xác định quan điểm, phương hướng và đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào trong những năm tới. 3. Phạm vi nghiên cứu của luận án Luận án tập trung nghiên cứu công tác đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đ ạo (trung, cao cấp) của hệ thống chính trị trong hệ thống Học viện và trường chính trị - hành chính ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào từ năm 2000 đến nay. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 4.1 Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của việc thực hiện luận án là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị, nhất là trong điều kiện Đảng cầm quyền. 4 4.2 Phương pháp nghiên cứu Đề tài nghiên cứu từ góc nhìn chính trị học, sử dụng phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành và liên ngành của chính trị học, nhất là phương pháp lịch sử lôgic, phân tích - tổng hợp, so sánh và điều tra xã hội học và các phương pháp đặc thù của chính trị học khi nghiên cứu về đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị v.v.. 5. Đóng góp mới về khoa học của luận án Trình bày có hệ thống một số vấn đề lý luận và thực tiễn về đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào. Làm rõ những thành tựu, hạn chế, vấn đề đặt ra và yêu cầu mới đòi hỏi đối với việc đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Xác định rõ phương hướng, quan điểm và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay và những năm tới. 6. Ý nghĩa lý lu ận và thực tiễn của luận án Luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong quá trình tiến hành công việc đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán b ộ của Đảng và chính quyền, trong quá trình giảng dạy ở các cơ sở đào tạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận án gồm 4 chương, 9 tiết. 5 Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ Ở VIỆT NAM Ở nhiều nước trên thế giới, công tác đào tạo đội ngũ cán b ộ, nhất là đội ngũ cán bộ công chức cho bộ máy nhà nước là chủ đề nghiên cứu của nhiều môn khoa học, trong đó có môn chính trị học. Ở các nước phương Tây, lý luận về đào tạo đội ngũ cán b ộ, công chức phát triển mạnh vào giữa thế kỷ XX, nhất là từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, khi mà vai trò của Nhà nước thông qua các chính sách công ngày càng được chú trọng, đồng thời với việc cần thiết có một nền hành chính mạnh để tái thiết đất nước sau chiến tranh. Để đáp ứng yêu cầu đó, các nước đều quan tâm nghiên cứu và mở các trường đào tạo cán bộ, công chức. Chẳng hạn ở Pháp, sau năm 1945 đã thành l ập Trường Hành chính Quốc gia nhằm nghiên cứu, giảng dạy, đào tạo ra các công chức cao cấp cho nước Pháp. Ở các nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa như Trung Qu ốc, đã có nhiều tác giả nghiên cứu về các vấn đề này. Kết quả của việc nghiên cứu đó đã được nhiều nhà nghiên cứu của Việt Nam tập hợp, khai thác để phục vụ cho nghiên cứu lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ ở Việt Nam với cuốn sách đã đư ợc xuất bản gần đây: "Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc", (2009), sách tham khảo, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Ở nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có khá nhiều nhà nghiên cứu đến vấn đề đào tạo đội ngũ cán bộ cho hệ thống chính trị, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Việt Nam và Lào là hai nước có nhiều điểm tương đồng về chế độ chính trị, do vậy có thể nói những nguồn tư liệu quan trọng và thiết thực cho đề tài, trước hết lại là các kết quả nghiên cứu ở Việt Nam. Ở Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu tiêu biểu về công tác cán bộ nói chung và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý nói riêng. 6 Về sách tham khảo, có thể kể đến một số cuốn tiêu biểu như sau: - "Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước" (1998), do Nguyễn Trọng Bảo làm chủ biên, Nxb Giáo dục, Hà Nội. Đây là một trong những cuốn sách bước đầu đề cập đến xây dựng đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo, trong đó có gắn với yêu cầu của công tác đào tạo cán bộ đáp ứng với yêu cầu của thời kỳ đổi mới, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước ở Việt Nam. - "Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước" (2003), do Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (Đồng chủ biên), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Trong cuốn sách này, theo các tác giả, mỗi chế độ xã hội muốn đứng vững và phát triển đều phải được xây dựng nên bởi những con người có lòng trung thành với chế độ, có những phẩm chất và năng lực nhất định. Ngày nay, đó chính là những cán bộ và công chức, những người phục vụ chế độ chính trị đáp ứng yêu cầu một Nhà nước của dân, do dân và vì dân; những người đại diện cho Nhà nước xây dựng và thực thi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Cuốn sách nêu bật lên được cán bộ, công chức là nhân tố có tính quyết định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Việt Nam giờ đây đang trong thời kỳ đổi mới đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, những thay đổi về kinh tế - xã hội đang đặt ra nhiều vấn đề về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nhằm huy động mọi tiềm năng để đưa đất nước trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có nền kinh tế phát triển, đời sống của nhân dân được nâng cao. Các tác giả khẳng định điều chỉ dẫn của Hồ Chí Minh rằng, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết phải có con người xã hội chủ nghĩa, cán bộ, công chức là người gánh vác trọng trách nặng nề của đất nước. Vì vậy, họ phải thực sự là những con người xã hội chủ nghĩa. 7 Các tác giả của cuốn sách cũng nêu b ật lên rằng, ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, vấn đề cán bộ đã đư ợc Đảng quan tâm hàng đầu và ngày càng được quan tâm hơn. Mấy năm gần đây, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về vấn đề cán bộ, công chức nhằm củng cố đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng của đội ngũ cán b ộ. Tuy nhiên, muốn đưa ra được những chủ trương, chính sách đúng đắn và thực hiện một cách có hiệu quả về công tác cán bộ, thì cùng với việc tăng cường công tác tổng kết thực tiễn nắm vững lý luận, cần phải đi sâu vào bản chất của vấn đề, thấy được những nét đặc thù và vai trò của cán bộ lãnh đạo qua từng giai đoạn cách mạng đồng thời nhận rõ những thuận lợi cũng như khó khăn mà giai đoạn phát triển mới đang đặt ra, cũng như yêu cầu cấp bách về việc nâng cao chất lượng đối với đội ngũ cán b ộ lãnh đạo hiện nay. Cuốn sách quan trọng này đã góp ph ần lý giải, hệ thống hoá các căn cứ khoa học của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán b ộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp, từ đó đưa ra những kiến nghị về phương hướng, giải pháp nhằm củng cố, phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo cả về chất lượng, số lượng và cơ cấu cho phù hợp với yêu cầu hiện nay ở Việt Nam. - "Kiện toàn và đổi mới tổ chức bộ máy của Đảng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới" (2006), do Nguyễn Hữu Tri (chủ biên), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Các tác giả cuốn sách cho rằng, tổ chức có vai trò to lớn đối với hoạt động của con người và xã hội, bởi vì nó tạo ra sự thống nhất và nhân sức mạnh của tập thể và mỗi người lên gấp bội. Trong cuộc đấu tranh giành chính quyền, theo cách nói của Lênin, giai cấp vô sản không có vũ khí nào t ốt hơn là "sự tổ chức". Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp, nhân dân lao động và cả dân tộc. Mục đích của Đảng là xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, thực hiện thành công chủ nghĩa 8 xã hội và chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam. Để thực hiện được mục đích cao cả ấy. Đảng phải có sự thống nhất ý chí, thống nhất hành động, thống nhất kỷ luật và đặc biệt, phải được tổ chức một cách thống nhất và chặt chẽ, cán bộ trong tổ chức đó phải được đào tạo để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ. Từ khi Đảng ra đời đến nay Đảng Cộng sản Việt Nam luôn lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng, nguyên tắc quan trọng này chỉ đạo mọi hoạt động tổ chức, sinh hoạt nội bộ và phong cách làm việc của Đảng. Trong các giai đoạn cách mạng Đảng luôn quan tâm đền công tác tổ chức, bộ máy của Đảng và cả hệ thống chính trị, quan tâm đến công tác đào tạo cán bộ của bộ máy, coi đó là yếu tố quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp cách mạng của Đảng. Nhờ vậy cách mạng Việt Nam đã vượt qua muôn vàn khó khăn giành được nhiều thắng lợi. Từ sau Đại hội VI (1986) đến nay, thực hiện đường lối đổi mới với việc xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, Đảng Cộng sản Việt Nam đã có nhiều nghị quyết về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, trong đó đặc biệt coi trọng việc chấn chỉnh kiện toàn, củng cố hệ thống tổ chức, bộ máy của Đảng và các tổ chức khác trong hệ thống chính trị. Sau hơn 20 năm đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhiều lần đề ra các nghị quyết lớn về kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy, về cán bộ và công tác đào tạo cán bộ, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 7 khoá VIII (tháng 8-1999), kết quả là đã t ạo được những chuyển biến tích cực và đồng bộ, góp phần bảo đảm và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với toàn xã hội và các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là về công tác đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Tuy nhiên, các tác giả cho rằng, hệ thống tổ chức bộ máy Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn còn những khuyết điểm, yếu kém như năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng còn nhiều mặt chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình 9 mới; dân chủ trong Đảng và xã hội còn bị vi phạm; kỷ cương, kỷ luật ở nhiều cấp, nhiều lĩnh vực không nghiêm, nhất là ở cơ sở; việc xây dựng kiện toàn hệ thống tổ chức chưa đạt yêu cầu tinh gọn, hiệu quả, bộ máy còn cồng kềnh, chồng chéo, quan hệ trách nhiệm không rõ, hiệu lực, hiệu quả thấp, đội ngũ cán bộ lãnh đ ạo của Đảng trong hệ thống chính trị chưa đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, vấn đề kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ lãnh đạo của Đảng vẫn cần tiếp tục được nghiên cứu. Đây là cuốn sách được nghiên cứu tương đối có hệ thống những vấn đề cơ bản có liên quan đến kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng, đặc biệt đi sâu nghiên cứu phân tích thực trạng hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng từ khi thực hiện đường lối đổi mới (năm 1986) đến nay. Từ đó, cuốn sách nêu lên những kiến nghị cụ thể với mong muốn được góp một tiếng nói vào vấn đề quan trọng đang được toàn Đảng, toàn dân quan tâm - vấn đề kiện toàn, đổi mới tổ chức trong đó có đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của Đảng. - "Tăng cường đội ngũ cán b ộ lãnh đ ạo chủ chốt của hệ thống chính trị cấp tỉnh, thành phố (kinh nghiệm của Hà Nội)" (2008) của Cao Khoa Bảng, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Đây là tài liệu có giá trị về công tác tổ chức và đào tạo cán bộ cấp tỉnh, thành ở Việt Nam hiện nay. Cuốn sách này có nhiều gợi ý tốt cho luận án, bởi để tăng cường đội ngũ cán b ộ lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị cấp tỉnh, thành phố, vấn đề đặt ra là phải thực hiện đồng thời với tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ này. Việc nâng cao năng lực lãnh đạo, phẩm chất đạo đức để đáp ứng với yêu cầu lãnh đ ạo, quản lý của đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị hiện nay đang là yêu cầu bức thiết. Cuốn sách đã đề cập đến vai trò của công tác đào tạo cán bộ, xây dựng cho được đội ngũ cán bộ chủ chốt có đủ tài, đức để đảm đương nhiệm vụ. Đây là tài liệu tham khảo quý cho luận án này. 10 - "Đánh giá quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước" (2009), do Trần Đình Hoan (chủ biên), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Đây là kết quả nghiên cứu của đề tài khoa học "Những vấn đề lý luận và thực tiễn về đánh giá, quy hoạch luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước". Cuốn sách khẳng định, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, gần 80 năm qua, cách mạng Việt Nam đã giành được nhiều thắng lợi vẻ vang. Từ một nước nô lệ, Việt Nam đã trở thành một quốc gia độc lập, là ngọn cờ tiên phong trong phong trào giải phóng dân tộc. Trong hơn 20 năm qua, công cuộc đổi mới đã giành đư ợc nhiều thành tựu quan trọng, tạo điều kiện và cơ sở vững chắc cho quá trình phát triển đất nước trong những năm tiếp theo. Có được những thắng lợi đó là nhờ đường lối chính trị đúng đắn, là do Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã dày công xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng những yêu cầu và nhiệm vụ của mỗi giai đoạn cách mạng. Quan điểm của Hồ Chí Minh cho rằng, cán bộ là gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém. Quan điểm này luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam quán triệt và thực hiện. Trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước ở Việt Nam hiện nay, đội ngũ cán bộ lãnh đạo ngày càng vươn lên, năng động, sáng tạo, góp phần xứng đáng vào thành tựu to lớn của đất nước. Song các tác giả cho rằng trong hoàn cảnh mới, sự tác động của kinh tế thị trường đã bộc lộ những yếu kém, khuyết điểm của đội ngũ cán b ộ lãnh đạo. Một bộ phận không nhỏ cán bộ bị thoái hoá về chính trị và phẩm chất, tham ô, lãng phí, quan liêu, bè phái, mất đoàn kết, cơ hội và thực dụng, không ít cán bộ bị giảm sút uy tín, không còn là công bộc của dân, thậm chí trù dập, ức hiếp nhân dân. Nhìn chung đ ội ngũ cán bộ hiện nay, xét về chất lượng, số lượng và cơ cấu có 11 nhiều mặt chưa ngang tầm với đòi h ỏi của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đây là một đề tài còn khá mới mẻ, đề cập đến công tác cán bộ là một nhiệm vụ rất quan trọng, nhất là trong điều kiện đổi mới và hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay. Cuốn sách là tài liệu hữu ích cho người làm công tác cán bộ hiện nay. Cuốn sách còn bổ ích cho chính luận án này, cơ sở cho việc nghiên cứu công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong điều kiện hiện nay ở Lào. - "Kinh nghiệm công tác nhân sự của một số nước" (2009), do Lê Minh Thông và Nguyễn Danh Châu (đồng chủ biên), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã làm rõ hơn vai trò c ủa cán bộ và công tác cán bộ. Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Xây dựng đội ngũ cán bộ vững vàng về chính trị, gương mẫu về đạo đức, trong sạch về lối sống, có trí tuệ, kiến thức và chức năng hoạt động thực tiễn, sáng tạo, gắn bó với dân, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá là chủ trương và chính sách lớn trong nội dung công tác cán bộ của Đảng và Nhà nước ở Việt Nam. Từ những kinh nghiệm về công tác nhân sự của một số nước, các tác giả nhận định rằng, trong những năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam không ngừng đổi mới tư duy, đổi mới nhận thức trong việc xây dựng, đề ra các đường lối chủ trương về công tác cán bộ. Trong các nhiệm kỳ Đại hội, Đảng Cộng sản Việt Nam đều dành sự quan tâm cho công tác tổ chức cán bộ. Hơn 10 năm qua thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khoá VIII, công tác cán bộ đã có một số đổi mới về nội dung và cách làm, mang lại những chuyển biến tích cực, chất lượng đội ngũ cán bộ, nhìn chung được nâng lên, tuyệt đại đa số cán bộ vẫn giữ được phẩm chất chính trị và đạo đức, lối sống lành mạnh, gần gũi với nhân dân, trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, thích 12 ứng dần với điều kiện mới. Tuy nhiên, việc đổi mới công tác cán bộ và chính sách cán bộ chưa theo kịp với đổi mới kinh tế và phát triển của xã hội. Nhiều khuyết điểm, yếu kém chậm được khắc phục, nhất là trong việc tuyển chọn đào tạo, đánh giá, sắp xếp, chế độ chính sách đối với cán bộ. Để nhanh chóng xây dựng đội ngũ cán b ộ đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ mới, việc nghiên cứu một số mô hình công vụ, công chức của một số nước tiên tiến hay nước có điều kiện gắn với Việt Nam để thấy rõ hơn nh ững vấn đề công vụ, công chức ở Việt Nam, từ đó có giải pháp đổi mới công tác cán bộ nói chung và đào tạo cán bộ nói riêng nhằm nhanh chóng khắc phục những mặt hạn chế là việc làm rất cần thiết. Trong nội dung cuốn sách, các tác giả tập trung phân tích những vấn đề về bộ máy quản lý, tuyển chọn và chế độ công chức, luân chuyển; đào tạo và bồi dưỡng công chức; chế độ kiểm tra đánh giá và chính sách đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo v.v. Từ việc khảo cứu các mô hình công cụ, công chức của một số nước trên thế giới, các tác giả nêu lên một số nhận xét và kiến nghị đổi mới công tác tổ chức cán bộ của Việt Nam cho phù hợp với đặc điểm, trình độ phát triển hiện nay. Cuốn sách là tư liệu bổ ích để luận án này tham khảo nghiên cứu kinh nghiệm đào tạo cán bộ, công chức của một số nước. - "Quy hoạch cán bộ lãnh đạo quản lý" (2009) của Đỗ Minh Cương, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung của cuốn sách đã đ ề cập đến những vấn đề: Sự cần thiết của công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý trong công tác cán bộ nói chung; các yêu cầu và quan điểm đối với công tác quy hoạch. Quy hoạch cán bộ có vai trò quan trọng trong công tác cán bộ, xây dựng Đảng vững mạnh; quy hoạch cán bộ là để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đáp ứng các yêu cầu của công tác tổ chức cán bộ nói chung. Cuốn sách là tài liệu bổ ích cho luận án này nghiên cứu, bởi việc thực hiện đào tạo bồi dưỡng cán bộ cần phải gắn với công tác quy hoạch cán bộ. 13 Về các đề tài khoa học, có thể kể đến một số công trình đư ợc nghiên cứu trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam như sau: - "Xác định cơ cấu, tiêu chuẩn đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị đổi mới", mã số KX 0511 (1992-1999). Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là cơ quan chủ trì, do Trần Xuân Sầm là chủ nhiệm. - "Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh, thành phố trong hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay (1999-2002)", Đề tài cấp Bộ, Ban Tổ chức Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam là cơ quan chủ trì, do Lê Quang Thưởng là chủ nhiệm. - "Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh đ ạo quản lý trong hệ thống chính trị và trung tâm bồi dưỡng chính trị hiện nay" (2001), đề tài khoa học cấp Bộ, do Phạm Văn Thọ làm chủ nhiệm. - "Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước" (2002-2003), Đề tài khoa học cấp Bộ, Khoa Xây dựng Đảng, Phân Viện Báo chí và Tuyên truyền, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là cơ quan chủ trì, do Nguyễn Đức Ái là chủ nhiệm. Về các luận văn, luận án, có một số đề tài đã đư ợc nghiên cứu như sau: - "Vấn đề nâng cao chất lượng, công tác đào tạo bồi dưỡng, sử dụng cán bộ lãnh đ ạo chủ chốt cấp cơ sở ở thị xã Bạc Liêu tỉnh Minh Hải hiện nay" (1995), của Lê Hữu Ái, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. - "Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng bộ các cấp ở Tây Nguyên hiện nay". Luận án tiến sĩ lịch sử chuyên ngành xây dựng Đảng, tác giả Nguyễn Mậu Dựng, Hà Nội, 1996. - "Xây dựng đội ngũ cán b ộ chủ chốt cấp xã vùng nông thôn đ ồng bằng sông Cửu Long hiện nay" (2000), Luận án tiến sĩ l ịch sử của Phạm Công Khâm, học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. 14 - "Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng" (2002), Luận án tiến sĩ lịch sử, chuyên ngành Xây dựng Đảng, của Nguyễn Thái Sơn, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. - "Đổi mới giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã các tỉnh khu vực Nam Bộ" (2003), Luận án tiến sĩ tri ết học của Lê Hanh Thông, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. - "Xây dựng đội ngũ Bí thư Huy ện uỷ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện vùng Đồng bằng sông Cửu Long ngang tầm đòi hỏi của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước (1996-2020)", Luận án tiến sĩ, chuyên ngành xây dựng Đảng của tác giả Huynh Văn Long. - "Nâng cao đạo đức cách mạng của đội ngũ cán b ộ chính trị quân đội nhân dân Việt Nam trong thời kỳ mới (2004), Luận án tiến sĩ lịch sử, chuyên ngành Xây dựng Đảng của tác giả Đặng Nam Điền. - "Nâng cao chất lượng đào tạo lý luận chính trị cho cán bộ trong hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Thái Nguyên hiện nay" (2006), Luận văn thạc sĩ chính trị học, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Về các bài viết đăng trên các tạp chí, có một số công trình đi ển hình như sau: - "Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý, đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt", Tạp chí Nghiên cứu lý luận, số 9/1999, của Nguyễn Hữu Cát. - "Điều chỉnh bằng Luật đạo đức của quan chức Mỹ" của tác giả Trịnh Trọng Nghĩa, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 3/2000. - "Một số kinh nghiệm trong quản lý nhân sự bộ máy nhà nước Mỹ" của tác giả Lê Thanh Bình, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 6/2001. - "Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ quản lý cấp tỉnh, huyện" của Nguyễn Duy Hùng, Tạp chí Cộng sản số 3, tháng 1/2002. 15 - Đào tạo bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở trong thời kỳ mới" của Ngô Ngọc Thắng, Tạp chí Lý luận chính trị, số 8/2004. - "Yêu cầu đổi mới nội dung đào tạo của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh" của tác giả Song Thành, Tạp chí Lý luận chính trị số 7/2005. - "Đào tạo đội ngũ cán bộ cơ sở ở Bắc Ninh" của Đỗ Văn Thêm, Tạp chí Xây dựng Đảng số tháng 12/2008. - "Quản lý nhân sự hành chính và đào tạo công chức cao cấp ở trường Hành chính quốc gia Pháp (ENA)" của Phan Xuân Sơn, Thông tin Chính trị học số 2/2008. - "Phương pháp dạy học trong các trường Đảng ở Trung Quốc" của Võ Thị Mai, Tạp chí Xây dựng Đảng số 8/2007. - "Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo trung, cao cấp ở Trung Quốc" của Đặng Đình Lựu, Tạp chí Xây dựng Đảng số 10/2008. - "Đảng Cộng sản Trung Quốc đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ" của Nguyễn Minh Tuấn, Tạp chí Lý luận chính trị số 9/2010. - "Cách đào tạo công chức ở Pháp" của phạm Quang Vịnh, Tạp chí Xây dựng Đảng điện tử ngày 12/8/2011. - "Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức ở một số nước trên thế giới" của Lê Quang, Tạp chí Xây dựng Đảng số 11/2009. - "Đào tạo, bồi dưỡng tăng cường năng lực làm việc cho cán bộ, công chức" của Ngô Thành Can, Tạp chí Quản lý nhà nước số 98, tháng 3/2004. - "Một số vấn đề về đánh giá trong quá trình quản lý đào tạo" của Lê Như Thanh, Tạp chí Quản lý nhà nước số 98, tháng 3/2004. - "Tư tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo của Vũ Quang Vinh, Tạp chí Lý luận chính trị số 5/2002. Các công trình từ đề tài, luận văn, luận án và các bài viết đăng trên các tạp chí được nêu ra ở trên đã cung c ấp những thông tin bổ ích dưới các khía cạnh và các mức độ khác nhau, nhất là những lý luận về đào tạo bồi dưỡng 16 cán bộ nói chung và cán bộ lãnh đ ạo trong hệ thống chính trị ở Việt Nam thời kỳ đổi mới những năm gần đây; đúc rút nhiều kinh nghiệm trên thế giới và đề xuất các giải pháp có giá trị những vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, là nguồn tư liệu quý cho việc nghiên cứu công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị ở Lào. 1.2 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ Ở CỘNG HOÀ DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Ở nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào, vấn đề đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng nhiệm vụ trong giai đoạn mới đã đư ợc đề cập trong nhiều văn kiện của các kỳ Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ khoá IV đến khoá IX, đặc biệt, Nghị quyết các hội nghị công tác tổ chức cán bộ toàn quốc của Ban Tổ chức Trung ương Đảng lần thứ 1 (11-8-1995) và lần thứ 8 (112006) đã đ ề ra phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ của công tác tổ chức cán bộ đến năm 2010. Các văn kiện trên và các công trình nghiên cứu có liên quan đã đề cập đến các quan điểm của Đảng và Nhà nước, góp thêm cơ sở lý luận, làm rõ nhiều vấn đề cụ thể và đề xuất các giải pháp về công tác cán bộ trong tình hình mới, trong đó có công tác đào tạo đội ngũ cán b ộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào. Tuy nhiên trong thời gian qua, chưa có công trình nào chuyên nghiên cứu về công tác đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào. Luận án trân trọng kế thừa những thành quả nghiên cứu đã có đ ể đi sâu nghiên cứu vấn đề công tác đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào đã có m ột số công trình nghiên cứu dưới hình thức các luận án, luận văn, bài viết tạp chí liên quan đến vấn đề cán bộ, xây dựng và đào tạo đội ngũ cán b ộ đáp ứng yêu cầu xây dựng hệ thống chính trị ở Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào thời kỳ đổi mới. Dưới đây là một số công trình tiêu biểu như sau: