Tài liệu đánh giá tình hình tài chính và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần bánh kẹo hải hà

Học viện Tài chính 1 Luận văn tốt nghiệp MỤC LỤC MỤC LỤC......................................................................................................ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................vi DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU..............................................................vii LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................1 Chương 1 Lý luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp và sự cần thiết nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp...........4 1.Tổng quan về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp...........................................................................................................4 1.1 Khái niệm về tài chính doanh nghiệp.................................................4 1.2 Vai trò của Quản trị tài chính doanh nghiệp.......................................6 1.3 Khái niệm về phân tích tài chính doanh nghiệp..................................7 1.4 Sự cần thiết của phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp..............8 1.4.1 Vai trò của phân tích Tài chính Doanh nghiệp.............................8 1.4.2 Tầm quan trọng của phân tích tài chính doanh nghiệp đối với các chủ thể.............................................................................................8 1.5 Các bước trong quá trình phân tích tài chính....................................11 1.6 Thông tin sử dụng và phương pháp phân tích TCDN......................12 1.6.1 Thông tin sử dụng trong phân tích TCDN.................................12 1.6.2 Phương pháp và kĩ thuật phân tích TCDN...............................14 Học viện Tài chính 2 Luận văn tốt nghiệp 1.7 Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp.....................................16 1.7.1 Phân tích khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp................16 1.7.2 Phân tích các hệ số tài chính đặc trưng...................................19 1.8 Tổ chức phân tích Tài Chính Doanh Nghiệp....................................31 2. Hiệu quả sản xuất kinh doanh và các giải pháp tài chính nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.............................................................................32 2.1. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.....................33 2.2. Các giải pháp tài chính nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.......................................................................................................34 Chương 2 Thực trạng tình hình tài chính tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà...........................................................................................................36 1. Tổng quan về Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà.................................36 1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty................................36 1.1.1. Giới thiệu chung......................................................................36 1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của công ty.......................37 1.2 Tổ chức hoạt động kinh doanh của Công ty.....................................38 1.2.1 Chức năng, ngành nghề kinh doanh, sản phẩm chủ yếu.............38 1.2.2 Tổ chức hoạt động kinh doanh...................................................40 1.2.3 Tổ chức bộ máy quản lý Công ty................................................41 1.2.4 Đặc điểm hoạt động kinh doanh.................................................44 1.2.4.1 Quy trình công nghệ sản xuất các sản phẩm chủ yếu...........44 Học viện Tài chính 3 Luận văn tốt nghiệp 1.2.4.2 Cơ sở vật chất kỹ thuật.........................................................46 1.2.4.3 Tình hình cung ứng vật tư....................................................47 1.2.4.4 Lực lượng lao động..............................................................48 2. Đánh giá thực trạng tài chính của Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. .50 2.1 Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động kinh doanh.............50 2.1.1 Thuận lợi.....................................................................................50 2.1.2 Khó khăn.....................................................................................51 2.2 Phân tích thực trạng tài chính của công ty.......................................52 2.2.1 Phân tích khái quát tình hình tài chính qua bảng CĐKT & báo cáo KQKD...........................................................................................52 2.2.1.1 Đánh giá qua bảng cân đối kế toán.....................................52 2.2.1.2 Phân tích khái quát kết quả hoạt động kinh doanh.................62 2.2.2 Phân tích diễn biến nguồn vốn, sử dụng vốn..........................67 2.3 Những vấn đề đặt ra sau khi phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà...................................................................91 2.3.1 Những thành tích đạt được........................................................91 2.3.2 Những hạn chế còn tồn tại..........................................................93 Chương 3 Một số giải pháp tài chính chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. 95 1. Mục tiêu, kế hoạch hoạt động của công ty trong thời gian tới.............95 1.1 Bối cảnh kinh tế, xã hội...................................................................95 Học viện Tài chính 4 Luận văn tốt nghiệp 1.1.1 Bối cảnh thế giới.....................................................................95 1.1.2 Bối cảnh Việt Nam..................................................................96 1.2 Mục tiêu và định hướng của công ty trong những năm tới.............98 2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà....................................100 2.1 Các biện pháp kiểm soát chi phí, hạ giá thành sản phẩm.............100 2.2 Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định........................................105 2.3 Phối hợp nhiều biện pháp phấn đấu không ngừng mở rộng thị trường, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, tăng doanh thu...........................106 2.4 Hoàn thiện công tác phân tích Tài chính doanh nghiệp................108 2.5 Nâng cao công tác quản lý, bồi dưỡng và đào tạo cán bộ..............109 3. Kiến nghị - đề xuất..............................................................................112 KẾT LUẬN................................................................................................113 TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................114 NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP..................................................115 NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC.......................116 NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN.................................................117 PHỤ LỤC...................................................................................................118 Học viện Tài chính 5 Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Kí hiệu Giải thích  DN Doanh nghiệp  DT Doanh thu  DTT Doanh thu thuần  LNst Lợi nhuận sau thuế  SXKD Sản xuất kinh doanh  TCDN Tài chính doanh nghiệp  TSCĐ Tài sản cố định  TSDH Tài sản dài hạn  TSNH Tài sản ngắn hạn  TSLĐ Tài sản lưu động  VCĐ Vốn cố định Vốn chủ sở hữu  VCSH Vốn kinh doanh Vốn chủ sở hữu Vốn lưu động  VKD  VLĐ lưu động Vốn cố định Vốn Học viện Tài chính 6 Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ST T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ST T 1 2 3 4 5 Bảng Trang Mức độ sử dụng chi phí và hiệu quả HĐKD của công ty trong 3 năm 2010, 2011, 2012 Diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2011, 2012 Phân tích sự biến động và tình hình phân bổ tài sản năm 2011 Phân tích sự biến động và tình hình phân bổ tài sản năm 2012 Phân tích sự biến động và tình hình phân bổ nguồn vốn năm 201 Phân tích sự biến động và tình hình phân bổ nguồn vốn năm 202 Diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2011, 2012 Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2011 Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2012 Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2011, 2012 Biểu đồ Quy mô tài sản Cơ cấu tài sản Cơ cấu nguồn vốn Vốn chủ sở hữu Nợ phải trả Trang Học viện Tài chính 1 Luận văn tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động sản xuất kinh doanh ở bất kỳ doanh nghiệp nào đều gắn liền với hoạt động tài chính và hoạt động tài chính không thể tách rời quan hệ trao đổi tồn tại giữa các đơn vị kinh tế. Hoạt động tài chính có mặt trong tất cả các khâu của quá trình sản xuất kinh doanh, từ khâu tạo lập vốn đến khâu phân phối lợi nhuận thu được từ quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhiệm vụ của hoạt động tài chính là phải huy động đủ vốn đáp ứng cho nhu cầu sản xuất kinh doanh, đồng thời phải quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả trên cơ sở chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, chính sách, chế độ quy định về tài chính của Nhà Nước. Quản trị tài chính là một bộ phận quan trọng của quản trị doanh nghiệp. Quản lý tài chính doanh nghiệp có rất nhiều nội dung, song có thể nói nội dung phân tích tài chính rất quan trọng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Để kinh doanh đạt hiệu quả mong muốn, hạn chế rủi ro xảy ra, tăng cường khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường hiện nay, doanh nghiệp phải nắm bắt được hoạt động kinh doanh của mình, đồng thời dự đoán điều kiện kinh doanh trong thời gian tới, vạch ra chiến lược phù hợp. Thông qua việc tính toán, phân tích tài chính cho ta biết những điểm mạnh, điểm yếu về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như những tiềm năng cần phát huy và nhược điểm cần khắc phục. Qua đó, các nhà quản lý tài chính có thể xác định được nguyên nhân gây ra và đề ra những giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính cũng như tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị mình trong thời gian tới. Xuất phát từ nhận thức và ý nghĩa thực tiễn của việc phân tích tài chính doanh nghiệp, qua thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Học viện Tài chính 2 Luận văn tốt nghiệp Hải Hà, cùng với sự hướng dẫn của cô giáo Nguyễn Thị Hà, em đã chọn thực hiện luận văn tốt nghiệp với đề tài: “Đánh giá tình hình tài chính và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Hà” 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Luận văn có đối tượng nghiên cứu là thực trạng công tác phân tích tài chính doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. Phạm vi nghiên cứu là các nội dung về phân tích tài chính doanh nghiệp gắn liền với tình hình tài chính thực tế của Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. Các nguồn số liệu được lấy từ sổ sách kế toán, báo cáo tài chính các năm 2010, 2011 và 2012 3. Mục đích nghiên cứu Xem xét và đánh tình hình tài chính của công ty trong năm 2012 trên cơ sở so sánh với năm 2011 và 2010 thông qua những kết quả đạt được trong 3 năm. Đề xuất một số giải pháp tài chính nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại đơn vị trong thời gian tới. Tăng cường kỹ năng tư duy và kỹ năng phân tích tài chính cho bản thân với tư cách là một sinh viên chuyên ngành tài chính doanh nghiệp 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp chủ yếu được sử dụng là phương pháp so sánh và tổng hợp số liệu thu thập được trong quá trình thực tập để thấy được mức độ ảnh hưởng và xu hướng biến động của các chỉ tiêu, từ đó đưa ra các nhận xét. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng một số phương pháp khác như: phương pháp thay thế liên hoàn, phương pháp phân tích tỷ số, phương pháp liên hệ... 5. Kết cấu đề tài Tên đề tài: “Đánh giá tình hình tài chính và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Hà” Không kể lời mở đầu, phần kết luận, tài liệu tham khảo và mục lục, nội dung đề tài gồm 3 chương: Học viện Tài chính 3 Luận văn tốt nghiệp Chương 1: Lý luận chung về tài chính doanh nghiệp và phân tích, đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp. Chương 2: Đánh giá tình hình tài chính tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. Chương 3 : Các giải pháp tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà. Do thời gian thực tập không lâu và trình độ nhận thức và lý luận còn hạn chế nên kết quả nghiên cứu của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ phía các thầy cô, Ban lãnh đạo, phòng Tài chính - Kế toán Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà để luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Cô giáo – TS. Nguyễn Thị Hà, ban lãnh đạo và các cô chú trong phòng Tài chính - Kế toán Công ty cổ phần Bánh kẹo Hải Hà đã tận tình giúp đỡ em trong quá trình thực tập và hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, tháng năm 2013 Sinh viên Nguyễn Quốc Bảo Học viện Tài chính 4 Luận văn tốt nghiệp Chương 1 Lý luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp và sự cần thiết nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp 1. Tổng quan về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp 1.1 Khái niệm về TCDN Theo quy định tại Điều 4 khoản 1 Luật Doanh Nghiệp 2005: “Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh” Tài chính thể hiện ra là sự vận động của vốn tiền tệ, diễn ra ở mọi chủ thể trong xã hội. Nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong phân phối các nguồn tài chính thông qua việc tạo lập hoặc sử dụng quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể khác nhau trong xã hội. Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần bỏ ra một số vốn nhất định, phù hợp với quy mô và loại hình pháp lý tổ chức của doanh nghiệp. Từ số vốn tiền tệ này doanh nghiệp sẽ sắm các phương tiện cần thiết như: sức lao động, đối tượng lao động và tư liệu lao động. Sau khi sản xuất xong, doanh nghiệp thực hiện bán hàng hóa và thu được tiền bán hàng. Với số tiền này doanh nghiệp lấy thu bù chi và sau khi nộp thuế cho nhà nước sẽ là lợi nhuận sau thuế, số lợi nhuận sau thuế vẫn tiếp tục được phân phối. Như vậy, quá trình hoạt động của doanh nghiệp cũng là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ hợp thành hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Bản chất bên trong của quá trình tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị hợp thành các quan hệ tài chính của doanh nghiệp, nó bao gồm các quan hệ tài chính chủ Học viện Tài chính 5 Luận văn tốt nghiệp yếu sau: quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với Nhà Nước (thể hiện thông qua việc doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với Nhà Nước, khi Nhà Nước tiến hành góp vốn vào doanh nghiệp…); quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế và các tổ chức xã hội khác (quan hệ về mặt thanh toán trong việc vay hoặc cho vay vốn, đầu tư vốn, mua hoặc bán tài sản, vật tư, hàng hóa và các dịch vụ khác…); quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp (được thể hiện trong việc doanh nghiệp thanh toán tiền lương, tiền công và thực hiện các khoản tiền thưởng, tiền phạt với công nhân viên của doanh nghiệp, … ) Hoạt động TCDN đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp nhằm tới mục tiêu cuối cùng là tối đa hoá giá trị doanh nghiệp. TCDN bao hàm các nội dung chủ yếu sau đây: Thứ nhất, Tài chính doanh nghiệp là công cụ huy động đầy đủ và kịp thời các nguồn tài chính nhằm đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Thứ hai, Tài chính doanh nghiệp có vai trò trong việc tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả. Thứ ba, Tài chính doanh nghiệp có vai trò là đòn bẩy kích thích và điều tiết sản xuất kinh doanh. Thứ tư, Tài chính doanh nghiệp là công cụ giám sát, kiểm tra chặt chẽ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chung quy lại, Tài chính Doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đạt tới mục tiêu nhất định. Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận trong hệ thống tài chính, tại đây nguồn tài chính xuất hiện và đồng thời đây cũng là nơi thu hút trở lại phần quan trọng các nguồn tài chính doanh nghiệp. Tài chính doanh Học viện Tài chính 6 Luận văn tốt nghiệp nghiệp có ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, đến sự phát triển hay suy thoái của nền sản xuất. 1.2 Vai trò của Quản trị tài chính doanh nghiệp - Huy động đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp thường nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho hoạt động kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp cũng như cho đầu tư phát triển. Vai trò của tài chính doanh nghiệp trước hết thể hiện ở chỗ xác định đúng đắn các nhu cầu về vốn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong thời kì và tiếp đó phải lựa chọn các phương pháp và hình thức thích hợp huy động nguồn vốn từ bên trong và bên ngoài đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn cho hoạt động của doanh nghiệp. Ngày nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế đã nảy sinh nhiều hình thức mới cho phép các doanh nghiệp huy động vốn từ bên ngoài. Do vậy, vai trò của tài chính doanh nghiệp ngày càng quan trọng hơn trong việc chủ động lựa chọn các hình thức và phương pháp huy động vốn đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động nhịp nhàng và liên tục với chi phí huy động vốn ở mức thấp. - Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả Hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào việc tổ chức sử dụng vốn. Tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư trên cơ sở phân tích khả năng sinh lời và mức độ rủi ro của dự án từ đó góp phân chọn ra dự án đầu tư tối ưu. Việc huy động kịp thời các nguồn vốn có ý nghĩa rất quan trọng để doanh nghiệp có thể chớp được các cơ hội kinh doanh. Mặt khác, việc huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt động kinh doanh có thể giảm bớt và tránh được những thiệt hại do ứ đọng vốn gây ra đồng thời giảm bớt được nhu cầu vay vốn, từ đó giảm được các khoản tiền trả lãi vay. Việc hình thành Học viện Tài chính 7 Luận văn tốt nghiệp và sử dụng tốt các quỹ của doanh nghiệp, cùng với việc sử dụng các hình thức thưởng, phạt vật chất hợp lý sẽ góp phần quan trọng thúc đẩy cán bộ công nhân viên gắn liền với doanh nghiệp từ đó nâng cao năng suất lao động, góp phần cải tiến sản xuất kinh doanh nâng cao hiệu quả sử dụng tiền vốn. - Giám sát, kiểm tra chặt chẽ các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Thông qua các hình thức, chi tiền tệ hằng ngày, tình hình tài chính và thực hiện các chỉ tiêu tài chính, người lãnh đạo và các nhà quản lý doanh nghiệp có thể đánh giá khái quát và kiểm soát được các mặt hoạt động của doanh nghiệp, phát hiện được kịp thời những tồn tại vướng mắc trong kinh doanh, từ đó có thể đưa ra các quyết định điều chỉnh các hoạt động phù hợp với diễn biến thực tế kinh doanh 1.3 Khái niệm về phân tích tài chính doanh nghiệp “Phân tích TCDN là một tập hợp các khái niệm, phương pháp và công cụ cho phép thu nhập và xử lý thông tin kế toán và các thông tin khác trong quản lý doanh nghiệp, nhằm đánh giá tình hình tài chính, khả năng và tiềm lực của doanh nghiệp, giúp người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định tài chính, các quyết định quản lý phù hợp.” Phân tích hoạt động TCDN mà trọng tâm là phân tích các báo cáo tài chính và các chỉ tiêu tài chính đặc trưng thông qua một hệ thống các phương pháp, công cụ và kỹ thuật phân tích, giúp người sử dụng thông tin từ các góc độ khác nhau, vừa đánh giá toàn diện, tổng hợp khái quát, lại vừa xem xét chi tiết hoạt động tài chính của doanh nghiệp để nhận biết, phán đoán, dự báo và đưa ra các quyết định đầu tư, quyết định tài trợ và quyết định phân phối phù hợp. 1.4 Sự cần thiết của phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp 1.4.1 Vai trò của phân tích Tài chính Doanh nghiệp Học viện Tài chính 8 Luận văn tốt nghiệp Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp hay cụ thể hoá là việc phân tích các báo cáo tài chính của doanh nghiệp là quá trình kiểm tra, đối chiếu, so sánh các số liệu, tài liệu về tình hình tài chính hiện hành và trong quá khứ nhằm mục đích đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng như những rủi ro trong tương lai. Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn và công nợ cũng như tình hình tài chính, kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính rất hữu ích đối việc quản trị doanh nghiệp, đồng thời là nguồn thông tin tài chính chủ yếu đối với những người bên ngoài doanh nghiệp. Do đó, phân tích báo cáo tài chính là mối quan tâm của nhiều nhóm người khác nhau như nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các cổ đông, các chủ nợ, các khách hàng, các nhà cho vay tín dụng, các cơ quan chính phủ, người lao động... Mỗi nhóm người này có những nhu cầu thông tin khác nhau. Phân tích tài chính có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý tài chính doanh nghiệp. Trong hoạt động kinh doanh theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, các doanh nghiệp thuộc các loại hình sở hữu khác nhau đều bình đẳng trước pháp luật trong việc lựa chọn ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh. Do vậy sẽ có nhiều đối tượng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp trên các góc độ khác nhau. 1.4.2 Tầm quan trọng của phân tích tài chính doanh nghiệp đối với các chủ thể  Đối với người quản lý doanh nghiệp : Nhà quản lý tài chính phải chịu trách nhiệm điều hành hoạt động tài chính và dựa trên cơ sở các nghiệp vụ tài chính thường ngày để đưa ra các quyết định vì lợi ích của cổ đông của doanh nghiệp. Các quyết định và hoạt động của nhà quản lý tài chính đều nhằm vào các mục tiêu tài chính của doanh nghiệp: đó là sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, tránh được sự căng thẳng về tài chính và phá sản, có khả năng cạnh tranh và chiếm được Học viện Tài chính 9 Luận văn tốt nghiệp thị phần tối đa trên thương trường, tối thiểu hoá chi phí, tối đa hoá lợi nhuận và tăng trưởng thu nhập một cách vững chắc. Doanh nghiệp chỉ có thể hoạt động tốt và mang lại sự giàu có cho chủ sở hữu khi các quyết định của nhà quản lý được đưa ra là đúng đắn. Muốn vậy, họ phải thực hiện phân tích tài chính doanh nghiệp, các nhà phân tích tài chính trong doanh nghiệp là những người có nhiều lợi thế để thực hiện phân tích tài chính một cách tốt nhất. Trên cơ sở phân tích tài chính mà nội dung chủ yếu là phân tích khả năng thanh toán, khả năng cân đối vốn, năng lực hoạt động cũng như khả năng sinh lãi, nhà quản lý tài chính có thể dự đoán về kết quả hoạt động nói chung và mức doanh lợi nói riêng của doanh nghiệp trong tương lai. Từ đó, họ có thể định hướng cho giám đốc tài chính cũng như hội đồng quản trị trong các quyết định đầu tư, tài trợ, phân chia lợi tức cổ phần và lập kế hoạch dự báo tài chính. Cuối cùng phân tích tài chính còn là công cụ để kiểm soát các hoạt động quản lý.  Đối với các nhà đầu tư vào doanh nghiệp Đối với các nhà đầu tư, mối quan tâm hàng đầu của họ là thời gian hoàn vốn, mức sinh lãi và sự rủi ro. Vì vậy, họ cần các thông tin về điều kiện tài chính, tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp.  Đối với các chủ nợ của doanh nghiệp Nếu phân tích tài chính được các nhà đầu tư và quản lý doanh nghiệp thực hiện nhằm mục đích đánh giá khả năng sinh lợi và tăng trưởng của doanh nghiệp thì phân tích tài chính lại được các ngân hàng và các nhà cung cấp tín dụng thương mại cho doanh nghiệp sử dụng nhằm đảm bảo khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Trong nội dung phân tích này, khả năng thanh toán của doanh nghiệp được xem xét trên hai khía cạnh là ngắn hạn và dài hạn. Nếu là những khoản Học viện Tài chính 10 Luận văn tốt nghiệp cho vay ngắn hạn, người cho vay đặc biệt quan tâm đến khả năng thanh toán nhanh của doanh nghiệp, nghĩa là khả năng ứng phó của doanh nghiệp đối với các món nợ khi đến hạn trả. Nếu là những khoản cho vay dài hạn, người cho vay phải tin chắc khả năng hoàn trả và khả năng sinh lời của doanh nghiệp mà việc hoàn trả vốn và lãi sẽ tuỳ thuộc vào khả năng sinh lời này. Đối với các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng, mối quan tâm của họ chủ yếu hướng vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy, họ chú ý đặc biệt đến số lượng tiền và các tài sản khác có thể chuyển nhanh thành tiền, từ đó so sánh với số nợ ngắn hạn để biết được khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng cũng rất quan tâm tới số vốn của chủ sở hữu, bởi vì số vốn này là khoản bảo hiểm cho họ trong trường hợp doanh nghiệp bị rủi ro. Như vậy, kỹ thuật phân tích có thể thay đổi theo bản chất và theo thời hạn của các khoản nợ, nhưng cho dù đó là cho vay dài hạn hay ngắn hạn thì người cho vay đều quan tâm đến cơ cấu tài chính biểu hiện mức độ mạo hiểm của doanh nghiệp đi vay. Đối với các nhà cung ứng vật tư hàng hoá, dịch vụ cho doanh nghiệp, họ phải quyết định xem có cho phép khách hàng sắp tới được mua chịu hàng hay không, họ cần phải biết được khả năng thanh toán của doanh nghiệp hiện tại và trong thời gian sắp tới.  Đối với người lao động trong doanh nghiệp Bên cạnh các nhà đầu tư, nhà quản lý và các chủ nợ của doanh nghiệp, người được hưởng lương trong doanh nghiệp cũng rất quan tâm tới các thông tin tài chính của doanh nghiệp. Điều này cũng dễ hiểu bởi kết quả hoạt động của doanh nghiệp có tác động trực tiếp tới tiền lương, khoản thu nhập chính của người lao động. Ngoài ra trong một số doanh nghiệp, người lao động được tham gia góp vốn mua một lượng cổ phần nhất định. Như vậy, họ Học viện Tài chính 11 Luận văn tốt nghiệp cũng là những người chủ doanh nghiệp nên có quyền lợi và trách nhiệm gắn với doanh nghiệp.  Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước Dựa vào các báo cáo tài chính doanh nghiệp, các cơ quan quản lý của Nhà nước thực hiện phân tích tài chính để đánh giá, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có tuân thủ theo đúng chính sách, chế độ và luật pháp quy định không, tình hình hạch toán chi phí, giá thành, tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và khách hàng... Tóm lại, phân tích hoạt động tài chính doanh nghiệp mà trọng tâm là phân tích các báo cáo tài chính và các chỉ tiêu tài chính đặc trưng thông qua một hệ thống các phương pháp, công cụ và kỹ thuật phân tích, giúp người sử dụng thông tin từ các góc độ khác nhau, vừa đánh giá toàn diện, tổng hợp khái quát, lại vừa xem xét một cách chi tiết hoạt động tài chính doanh nghiệp, tìm ra những điểm mạnh và điểm yếu về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, để nhận biết, phán đoán, dự báo và đưa ra quyết định tài chính, quyết định tài trợ và đầu tư phù hợp. 1.5 Các bước trong quá trình phân tích tài chính - Bước 1 Thu thập thông tin: Phân tích hoạt động tài chính sử dụng mọi nguồn thông tin có khả năng lý giải và thuyết minh thực trạng hoạt động tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phục vụ cho quá trình dự đoán, đánh giá, lập kế hoạch. Nó bao gồm những thông tin nội bộ đến những thông tin bên ngoài, những thông tin kế toán và thông tin quản lý khác, những thông tin về số lượng và giá trị… Trong đó, các thông tin kế toán là quan trọng nhất, được phản ánh tập trung trong các báo cáo TCDN, đó là những nguồn thông tin đặc biệt quan trọng. Do vậy, phân tích hoạt động tài chính trên thực tế là phân tích các báo cáo TCDN. Học viện Tài chính 12 Luận văn tốt nghiệp - Bước 2 Xử lý thông tin: Người sử dụng thông tin ở các góc độ nghiên cứu, ứng dụng khác nhau, phục vụ mục tiêu phân tích đã đặt ra. Xử lý thông tin là quá trình sắp xếp các thông tin theo những mục tiêu nhất định nhằm tính toán, so sánh, giải thích, đánh giá, xác định nguyên nhân của các kết quả đã đạt được nhằm phục vụ cho quá trình dự đoán và quyết định. - Bước 3 Dự đoán và ra quyết định: Đối với doanh nghiệp, phân tích hoạt động tài chính nhằm đưa ra các quyết định liên quan tới mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp là tăng trưởng, phát triển, tối đa hóa doanh thu, lợi nhuận và cuối cùng là tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Đối với chủ thể cho vay và đầu tư vào doanh nghiệp thì đó là đưa ra các quyết định về tài trợ, đầu tư. Đối với cấp quản lý doanh nghiệp thì đưa ra các quyết định quản lý doanh nghiệp. 1.6 Thông tin sử dụng và phương pháp phân tích TCDN 1.6.1 Thông tin sử dụng trong phân tích TCDN Phân tích tài chính có mục tiêu đưa ra những dự báo tài chính giúp cho việc ra quyết định về mặt tài chính và giúp cho việc dự kiến kết quả tương lai của doanh nghiệp nên thông tin sử dụng để phân tích tài chính không chỉ giới hạn trong phạm vi nghiên cứu các báo cáo tài chính mà phải mở rộng sang các lĩnh vực : - Các thông tin chung về kinh tế, thuế, tiền tệ. - Các thông tin về ngành kinh doanh của doanh nghiệp. Thông tin chung Đây là các thông tin về tình hình kinh tế có ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong năm. Sự suy thoái hoặc tăng trưởng của nền kinh tế có tác động mạnh mẽ đến cơ hội kinh doanh, đến sự biến động của giá cả các yếu tố đầu vào và thị trường tiêu thụ sản phẩm đầu ra, từ đó tác động đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khi các tác động diễn ra theo chiều hướng có lợi, hoạt động sản xuất kinh doanh của Học viện Tài chính 13 Luận văn tốt nghiệp doanh nghiệp được mở rộng, lợi nhuận tăng và nhờ đó kết quả kinh doanh trong năm là khả quan. Tuy nhiên khi những biến động của tình hình kinh tế là bất lợi, nó sẽ ảnh hưởng xấu đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì vậy để có được sự đánh giá khách quan và chính xác về tình hình hoạt động của doanh nghiệp, chúng ta phải xem xét cả thông tin kinh tế bên ngoài có liên quan. Thông tin theo ngành kinh tế Nội dung nghiên cứu trong phạm vi ngành kinh tế là việc đặt sự phát triển của doanh nghiệp trong mối liên hệ với các hoạt động chung của ngành kinh doanh. Đặc điểm của ngành kinh doanh liên quan tới: - Tính chất của các sản phẩm. - Quy trình kỹ thuật áp dụng. - Cơ cấu sản xuất : công nghiệp nặng hoặc công nghiệp nhẹ, những cơ cấu sản xuất này có tác động đến khả năng sinh lời, vòng quay vốn dự trữ... - Nhịp độ phát triển của các chu kỳ kinh tế. Việc kết hợp các thông tin theo ngành kinh tế cùng với thông tin chung và các thông tin liên quan khác sẽ đem lại một cái nhìn tổng quát và chính xác nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Thông tin theo ngành kinh tế đặc biệt là hệ thống chỉ tiêu trung bình ngành là cơ sở tham chiếu để người phân tích có thể đánh giá, kết luận chính xác về tình hình tài chính doanh nghiệp. Thông tin liên quan đến tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính sử dụng mọi nguồn thông tin có khả năng làm rõ mục tiêu của dự đoán tài chính. Từ những thông tin nội bộ đến những thông tin bên ngoài, thông tin số lượng đến thông tin giá trị đều giúp cho nhà phân tích có thể đưa ra nhận xét, kết luận sát thực. Tuy nhiên, thông tin kế toán là nguồn thông tin đặc biệt cần thiết. Nó được phản ánh đầy đủ trong các báo Học viện Tài chính 14 Luận văn tốt nghiệp cáo kế toán của doanh nghiệp. Phân tích tài chính được thực hiện trên cơ sở các báo cáo tài chính được hình thành thông qua việc xử lý các báo cáo kế toán. Các báo cáo tài chính gồm có:  Bảng cân đối kế toán  Báo cáo kết quả kinh doanh  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ  Thuyết minh báo cáo tài chính Phương pháp và kĩ thuật phân tích TCDN Phương pháp phân tích tài chính bao gồm một hệ thống các công cụ và biện pháp nhằm tiếp cận, nghiên cứu các sự kiện, hiện tượng, mối quan hệ bên trong và bên ngoài, các luồng dịch chuyển và biến đổi tài chính, các chỉ tiêu tài chính tổng hợp và chi tiết, nhằm đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp. a. Phương pháp so sánh Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích kinh tế nói chung và trong phân tích tài chính nói riêng. Để áp dụng phương pháp so sánh cần đảm bảo các điều kiện có thể so sánh được các chỉ tiêu tài chính (thống nhất về không gian, thời gian, nội dung và tính chất và đơn vị tính toán…) và theo mục đích phân tích mà xác định gốc so sánh. Gốc so sánh được chọn là gốc về mặt thời gian hoặc không gian, kỳ phân tích được lựa chọn là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch, giá trị so sánh có thể được lựa chọn bằng số tuyệt đối hoặc số bình quân. Nội dung: - So sánh giữa số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trước để thấy rõ xu hướng thay đổi về tài chính doanh nghiệp. Đánh giá sự tăng trưởng hay thụt lùi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - So sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch để thấy mức độ phấn đấu.