Tài liệu Công phá vật lý

TĂNG HẢI TUÂN a CÔNG PHÁ VẬT LÍ CÔNG PHÁ VẬ T LÍ Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission CÔNG PHÁ VẬT LÍ TĂNG HẢI TUÂN Số trang: 816 trang Giá bìa: 199.000đ Đặt sách Lovebook phiên bản 2.0: https://goo.gl/XeHwk5 Giải đáp các thắc mắc trong sách Lovebook: http://vedu.vn/forums/ Tài liệu Lovebook chọn lọc: http://tailieulovebook.com Kênh bài giảng Lovebook: https://goo.gl/OAo45w Đăng ký nhận tài liệu thường xuyên Lovebook: https://goo.gl/ol9EmG Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 1 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Mục lục Lời nói đầu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lịch sử hình thành cuốn sách . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lời cảm ơn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hướng dẫn sử dụng sách . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DANH SÁCH BẢNG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHỤ LỤC 1: BỔ TRỢ KIẾN THỨC VẬT LÍ LỚP 10, 11 . . . . . . . . . . . . . . . . PHỤ LỤC 2: BỔ TRỢ KIẾN THỨC TOÁN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NỘI DUNG GIẢM TẢI MÔN VẬT LÍ 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 1. DAO ĐỘNG CƠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Dao động. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Dao động tuần hoàn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Dao động điều hòa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Phương trình dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Các đại lượng đặc trưng của dao động điều hòa . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Phương trình vận tốc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Phương trình gia tốc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Các phương trình độc lập thời gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. 1. Phương trình độc lập thời gian giữa v và x . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Phương trình độc lập thời gian giữa a và v . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Phương trình độc lập thời gian giữa x và a . . . . . . . . . . . . . . . . . . Con lắc lò xo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Con lắc lò xo nằm ngang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Con lắc lò xo thẳng đứng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Năng lượng của con lắc lò xo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Động năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Thế năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Cơ năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Tổng hợp dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Mối quan hệ giữa chuyển động tròn đều và dao động điều hòa . . . . . . . . . . 2. Tổng hợp dao động bằng phương pháp véc tơ quay . . . . . . . . . . . . . . . VII. Con lắc đơn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Cấu tạo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Thí nghiệm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 1 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission 3. Phương trình dao động của con lắc đơn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Phương trình vận tốc trong dao động điều hòa của con lắc đơn . . . . . . . . . . 5. Phương trình gia tốc trong dao động điều hòa của con lắc đơn . . . . . . . . . . 6. Các phương trình độc lập thời gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Năng lượng của con lắc đơn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Các loại dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Dao động tự do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Dao động tắt dần . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Nguyên nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Đặc điểm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Ứng dụng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Dao động duy trì . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Ứng dụng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Dao động cưỡng bức. Sự cộng hưởng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Đặc điểm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Hiện tượng cộng hưởng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. 5. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Trắc nghiệm tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. BÀI TẬP VỀ CON LẮC LÒ XO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán đại cương về dao động điều hòa và con lắc lò xo . . . . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán về cắt ghép lò xo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài toán thời gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bài toán quãng đường . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí 5. TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Bài toán vận tốc, tốc độ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Bài toán lực đàn hồi, lực hồi phục . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Bài toán năng lượng trong dao động điều hòa . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Bài toán viết phương trình dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Bài toán tổng hợp dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Phương pháp véc tơ quay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Dùng máy tính CASIO fx – 570ES, 570MS, 570ES Plus tổng hợp dao động . . . 10. Bài toán hai vật dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Bài toán va chạm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Các bài toán tổng hợp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. BÀI TẬP VỀ CON LẮC ĐƠN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán đại cương về con lắc đơn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán viết phương trình dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài toán năng lượng, vận tốc, gia tốc, lực căng dây của con lắc đơn . . . . . . . . 3.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Con lắc chịu tác dụng của lực ngoài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Con lắc đặt trong thang máy chuyển động với gia tốc a . . . . . . . . . . . 4.2. Con lắc đặt trong điện trường . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Con lắc đặt ở độ cao, độ sâu h so với mặt đất. . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Các bài toán tổng hợp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 3 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC DAO ĐỘNG CƠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 2. SÓNG CƠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Sóng cơ học và các đặc trưng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Phân loại . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Các đặc trưng của một sóng hình sin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Biên độ của sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Chu kì, tần số của sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Tốc độ truyền sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Bước sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Năng lượng sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6. Chú ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. III. Phương trình sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương trình sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Một số tính chất của sóng suy ra từ phương trình sóng . . . . . . . . . . . . . Giao thoa sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Điều kiện để có giao thoa sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Phương trình dao động của một điểm trên vùng giao thoa . . . . . . . . . . . . 4. Vị trí cực đại và cực tiểu giao thoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Trường hợp hai nguồn lệch pha nhau bất kì. . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Trường hợp hai nguồn cùng pha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Trường hợp hai nguồn ngược pha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Khái niệm sóng phản xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Đặc điểm của sóng phản xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Khái niệm về sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Phương trình sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Trường hợp 1 đầu dao động nhỏ, 1 đầu cố định . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Trường hợp 1 đầu dao động nhỏ, 1 đầu tự do . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Nhận xét quan trọng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Sóng âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Khái niệm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Những đặc trưng vật lí của âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Tần số âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Tốc độ truyền âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Năng lượng âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission 2.4. Cường độ âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Mức cường độ âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Những đặc trưng sinh lí của âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Độ cao. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Độ to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Âm sắc B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. III. Bài tập đại cương sóng cơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán sự truyền sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán phương trình sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài tập giao thoa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán tìm số điểm dao động với biên độ cực đại, cực tiểu . . . . . . . . . . . 2. Bài toán cực trị trong giao thoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tổng hợp về giao thoa sóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài tập sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán về nút, bụng trong sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán về biên độ, độ lệch pha giữa các phần tử trong sóng dừng 3. Bài tập tổng hợp về sóng dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Bài tập sóng âm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 3. DAO ĐỘNG VÀ SÓNG ĐIỆN TỪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. Dao động điện từ trong mạch LC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Sự biến thiên điện tích và dòng điện trong mạch dao động . . . . . . . . . . . . 2. Năng lượng điện từ trong mạch dao động . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Các loại dao động điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Sự tương tự giữa dao động điện từ và dao động cơ . . . . . . . . . . . . . . . Điện từ trường – Sóng điện từ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Điện từ trường. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Giả thuyết của Mắc-xoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Dòng điện dẫn và dòng điện dịch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Sóng điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Đặc điểm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Tính chất. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Một số chú ý quan trọng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 5 Công phá Vật lí 3. TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Sóng vô tuyến . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Phân loại . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Đặc tính . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Truyền thông bằng sóng điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Mạch dao động kín, mạch dao động hở . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Anten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Nguyên tắc phát và thu sóng điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Nguyên tắc truyền thông bằng sóng điện từ. . . . . . . . . . . . . . . . III. B. Trắc nghiệm lí thuyết . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. III. Bài toán đại cương về dao động và sóng điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài toán viết biểu thức q, i, u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài toán năng lượng trong mạch dao động LC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Bài toán về truyền thông sóng điện từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 4. ĐIỆN XOAY CHIỀU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Biểu thức từ thông và suất điện động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Biểu thức hiệu điện thế và cường độ dòng điện trong mạch . . . . . . . . . . . . 6 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission II. Các giá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Định luật Ôm cho các loại đoạn mạch điện xoay chiều. Cộng hưởng điện . . . . . . . . 1. Đoạn mạch xoay chiều chỉ có R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Đoạn mạch xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần L . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Đoạn mạch xoay chiều chỉ có tụ điện C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Đoạn mạch xoay chiều gồm các phần tử R, L, C mắc nối tiếp . . . . . . . . . . . 4.1. Tổng trở của mạch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Độ lệch pha giữa hiệu điện thế và cường độ dòng điện trong mạch . . . . . . . 4.3. Định luật Ôm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Cộng hưởng điện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Công suất của dòng điện xoay chiều V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Công suất tức thời . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Công suất của dòng điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Máy biến áp, truyền tải điện năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Máy biến áp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Cấu tạo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Nguyên tắc hoạt động . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Công thức máy biến áp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Truyền tải điện năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Động cơ không đồng bộ ba pha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Bài toán đại cương về điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bài toán viết biểu thức cường độ dòng điện, hiệu điện thế . . . . . . . . . . . . . . III. Bài toán liên quan đến các giá trị tức thời u, i . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Bài toán công suất tiêu thụ, hệ số công suất . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài toán điện trở R biến thiên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Đoạn mạch RLC với cuộn cảm thuần . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Đoạn mạch RLC với cuộn cảm có điện trở r . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Bài toán cuộn cảm L biến thiên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Bài toán điện dung C biến thiên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Bài toán tần số f biến thiên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 7 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission IX. Bài toán về máy biến áp, truyền tải điện năng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Một số phương pháp giải điện xoay chiều . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp số phức . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Phương pháp giản đồ véc tơ. Bài toán hộp đen . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Phương pháp chuẩn hóa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 5. SÓNG ÁNH SÁNG A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. Hiện tượng tán sắc ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Định nghĩa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ánh sáng đơn sắc, ánh sáng trắng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Giải thích hiện tượng tán sắc ánh sáng 4. Ứng dụng của sự tán sắc ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hiện tượng giao thoa ánh sáng 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nhiễu xạ ánh sáng – Giao thoa ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Nhiễu xạ ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Hiện tượng giao thoa ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bước sóng và màu sắc ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Quang phổ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Máy quang phổ lăng kính. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Các loại quang phổ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Hiện tượng đảo vạch quang phổ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Các loại tia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Thang sóng điện từ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Câu hỏi trắc nghiệm lí thuyết . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. 1. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Bài toán về tán sắc ánh sáng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí II. TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Giao thoa với ánh sáng đơn sắc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán vị trí vân sáng, vân tối, khoảng vân . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán xác định số vân sáng, vân tối. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Giao thoa với ánh sáng hỗn hợp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Giao thoa với ánh sáng trắng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Giao thoa với hai ánh sáng đơn sắc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Giao thoa với ba ánh sáng đơn sắc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Bài toán xác định số vân sáng, vân tối. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Bài toán thay đổi đặc điểm hệ giao thoa: khoảng cách D, khe a . . . . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 6. LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. III. Hiện tượng quang điện (ngoài) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Thí nghiệm của Héc về hiện tượng quang điện. . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hiện tượng quang điện. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Các định luật quang điện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Thuyết lượng tử ánh sáng (thuyết photon) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Giả thuyết Plăng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Thuyết lượng tử ánh sáng. Photon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Giải thích các định luật quang điện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Công thức Anh-xtanh về hiện tượng quang điện . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Giải thích định luật quang điện thứ nhất . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Giải thích định luật quang điện thứ hai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Giải thích định luật quang điện thứ ba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Lưỡng tính sóng - hạt của ánh sáng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 9 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission IV. Hiện tượng quang điện trong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. 1. Chất quang dẫn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hiện tượng quang điện trong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Quang điện trở . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Pin quang điện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . So sánh hiện tượng quang điện ngoài và quang điện trong . . . . . . . . . . . . . . VI. Hiện tượng quang – phát quang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Sự phát quang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Huỳnh quang và lân quang. So sánh hiện tượng huỳnh quang và lân quang. . . . . . 3. Định luật Xtốc về sự phát quang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Ứng dụng của hiện tượng phát quang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Mẫu nguyên tử Bo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Tiên đề về trạng thái dừng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử. . . . . . . . . . . . VIII. Quang phổ vạch của nguyên tử hiđrô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Đặc điểm của quang phổ hiđrô 2. Sự giải thích sự tạo thành các dãy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX. Sơ lược về laze B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Đặc điểm của laze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Một số ứng dụng của laze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. Trắc nghiệm lí thuyết . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài tập về hiện tượng quang điện 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài toán sử dụng công thức Anhxtanh về hiện tượng quang điện. . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán hiệu điện thế hãm, hiệu điện thế giữa anot và catot trong tế bào quang điện . 2.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài toán về hiệu suất lượng tử. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Bài tập minh họa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bài toán về chiếu đồng thời hai bức xạ vào tế bào quang điện. . . . . . . . . . . 5. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí III. TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Bài tập về quang phổ vạch của nguyên tử Hydro . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Bài tập về tia Rơnghen (tia X) 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bước sóng nhỏ nhất, tần số lớn nhất của tia X . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vận tốc cực đại của electron khi đập vào anot. . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Phương pháp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. ĐỀ THI CÁC NĂM PHẦN LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 7. SƠ LƯỢC VỀ THUYẾT TƯƠNG ĐỐI HẸP . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. III. B. C. Thuyết tương đối hẹp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Các tiên đề của Anhxtanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Một số kết quả của thuyết tương đối . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hệ thức Anh-xtanh giữa năng lượng và khối lượng . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Khối lượng tương đối tính . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hệ thức Anhxtanh giữa năng lượng và khối lượng . . . . . . . . . . . . . . . 3. Năng lượng phôtôn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . So sánh giữa cơ học Newton và cơ học tương đối tính. . . . . . . . . . . . . . . . BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Ví dụ minh họa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bài tập tự luyện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHƯƠNG 8. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. LÍ THUYẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Cấu tạo hạt nhân nguyên tử . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Cấu tạo hạt nhân nguyên tử . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Kí hiệu hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bán kính hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Lực hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Đồng vị . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 11 Công phá Vật lí 6. II. TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission Khối lượng nguyên tử, khối lượng hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hiện tượng phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Khái niệm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Đặc điểm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Các tia phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Tia α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Phản ứng hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Sự phân hạch, phản ứng nhiệt hạch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. Bài tập về hiện tượng phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán đại cương về hiện tượng phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán tìm lượng chất phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bài toán tìm chu kì phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bài toán tính tuổi thọ của cổ vật. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Bài toán tính độ phóng xạ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bài tập về hạt nhân, phản ứng hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bài toán đại cương về hạt nhân, phản ứng hạt nhân . . . . . . . . . . . . . . 2. Bài toán sử dụng các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân . . . . . . . . . C. BÀI TẬP TỔNG HỢP CHỌN LỌC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. TÓM TẮT KIẾN THỨC GIẢI NHANH BÀI TẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHUYÊN ĐỀ ĐỒ THỊ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CHUYÊN ĐỀ THÍ NGHIỆM VẬT LÍ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ĐỀ THI ĐẠI HỌC, ĐỀ THI THPT QUỐC GIA CÁC NĂM GẦN ĐÂY . . . . . . . . . . . Tài liệu tham khảo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lời kết cuốn sách . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission NỘI DUNG GIẢM TẢI MÔN VẬT LÍ 12 (SGK CƠ BẢN) CỦA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ÁP DỤNG TỪ NĂM 2011 STT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I Bài 3: Con lắc đơn 14 Mục III. Khảo sát dao động của con lắc đơn về mặt năng lượng. Bài tập 6 trang 17 SGK. Chỉ cần khảo sát định tính. 2 II Bài 8: Giao thoa sóng 41 Mục II. Cực đại và cực tiểu. Chỉ cần nêu công thức (8.2), công thức (8.3) và kết luận. 3 III Bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều 62 Mục III. Giá trị hiệu dụng. Chỉ cần nêu công thức (12.9) và kết luận. Không yêu cầu HS phải làm. Bài tập 3 và bài tập 10 trang 66 SGK. 4 III Bài 13: Các mạch điện xoay chiều 67 Cả bài. Bài tập 5 và bài tập 6 trang 74 SGK. Không yêu cầu HS phải làm. Chỉ cần nêu các công thức liên quan đến các kết luận và các kết luận. Không yêu cầu HS phải làm. 5 III Bài 15: Công suất điện tiêu thụ của mạch điện xoay chiều 81 Mục I.1. Biểu thức công suất. Chỉ cần đưa ra công thức (15.1). 6 III Bài 16: Truyền tải điện năng. Máy biến áp 86 Mục II.2. Khảo sát thực nghiệm một máy biến áp. Chỉ cần nêu công thức(16.2), (16.3) và kết luận. 7 III Bài 17: Máy phát điện xoay chiều 92 Mục II.2. Cách mắc mạch ba pha. Không dạy vì đã học ở môn Công nghệ. 8 III Bài 18: Động cơ không đồng bộ ba pha 95 Mục II. Động cơ không đồng bộ ba pha. Không dạy vì đã học ở môn Công nghệ. 9 IV Bài 21: Điện từ trường 108 Mục I.2.a. Từ trường của mạch dao động và mục II.2. Thuyết điện từ Mắc – xoen. Không dạy. 10 VI Bài 32: Hiện tượng quang – phát quang 163 Bài tập 5 trang 165 SGK. Không yêu cầu HS phải làm. 11 VI Bài 34: Sơ lược về Laze 170 Mục I.2. Sự phát xạ cảm ứng và mục I.3. Cấu tạo của laze. Không dạy. 12 VII Bài 37: Phóng xạ 188 Mục II.2. Định luật phóng xạ. Chỉ cần nêu công thức (37.6) và kết luận. 13 VII Bài 39: Phản ứng nhiệt hạch 200 Mục III. Phản ứng nhiệt hạch trên Trái Đất. Không dạy. 14 VIII Bài 40: Các hạt sơ cấp 206 Cả bài. Đọc thêm. 15 VIII Bài 41: Cấu tạo vũ trụ 210 Cả bài. Đọc thêm. Điểm đáng chú ý là phần cách mắc mạch ba pha không phải học, do đó ta không cần quan tâm đến các bài tập liên quan đến mắc mạch ba pha (các bài tập về mắc hình sao, tam giác,...). Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 19 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission CHƯƠNG 1 DAO ĐỘNG CƠ A. LÍ THUYẾT I. Dao động Dao động là chuyển động qua lại quanh một vị trí cân bằng của vật. Quả lắc của đồng hồ treo tường đung đưa sang trái, sang phải quanh một vị trí cân bằng (là vị trí thấp nhất của quả lắc) nên ta nói quả lắc đồng hồ đang dao động. Trên mặt hồ gợn sóng, mẩu gỗ nhỏ bồng bềnh, nhấp nhô tại vị trí của nó trên mặt hồ. Ta nói mẩu gỗ nhỏ đang dao động. II. Dao động tuần hoàn Dao động tuần hoàn là dao động mà trạng thái chuyển động của vật được lặp lại như cũ sau những khoảng thời gian bằng nhau xác định. Ví dụ: Xét một con lắc đơn trong môi trường chân không. Ta kéo con lắc ra khỏi vị trí cân bằng của nó sao cho dây treo hợp với phương thẳng đứng một góc α > 10◦ nào đó rồi thả nhẹ. Ta sẽ quan sát thấy con lắc chuyển động qua lại quanh vị trí cân bằng (vị trí thấp nhất của con lắc) của nó mãi. Và sau khi thả, ta thấy cứ sau một khoảng thời gian bằng nhau và bằng T nào đó, con lắc lại trở lại vị trí ban đầu. Ta nói con lắc đang dao động tuần hoàn. III. Dao động điều hòa 1. Định nghĩa Xét một vật dao động trên trục Ox xung quanh vị trí cân bằng của vật tại O. Trong quá trình vật chuyển động, vị trí của vật được xác định bởi tọa độ x gọi là li độ. Dao động điều hòa là dao động mà li độ của vật là một hàm côsin (hay sin) của thời gian nhân với một hằng số. Dao động điều hòa là một trường hợp riêng của dao động tuần hoàn, dao động tuần hoàn có thể không điều hòa. 2. Phương trình dao động Một vật dao động điều hòa thì có phương trình dao động là x = A cos (ωt + ϕ) . 3. Các đại lượng đặc trưng của dao động điều hòa • x là li độ của vật (li độ là tọa độ x của vật trên trục tọa độ Ox). Đơn vị chuẩn là mét (m), thường dùng là centimet (cm). • A là biên độ, là giá trị cực đại của li độ x ứng với lúc cos (ωt + ϕ) = 1. Biên độ luôn dương, và có đơn vị của li độ. • (ωt + ϕ) được gọi là pha của dao động tại thời điểm t. Pha chính là đối số của hàm côsin và là một góc. Đơn vị là độ hoặc rad. • ϕ là pha ban đầu của dao động, tức là pha dao động tại thời điểm t = 0. • ω gọi là tần số góc của dao động. Là tốc độ biến đổi của góc pha, có đơn vị là rad/s hoặc độ/s. 20 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission 2π . Chu kì có đơn vị • Chu kì T là thời gian mà vật thực hiện được một dao động toàn phần. T = ω là giây (s). • Tần số f là số dao động vật thực hiện được trong một đơn vị thời gian. Đơn vị là Héc (Hz) hay f= 1 . s Số dao động thực hiện được trong khoảng thời gian t 1 = . T Thời gian t thực hiện số dao động đó Ví dụ: Một vật dao động điều hòa, người ta thấy trong 5s vật thực hiện được 10 dao động. Khi đó 10 tần số f của vật là = 5 Hz. 2 4. Phương trình vận tốc Vận tốc bằng đạo hàm của li độ theo thời gian. v = x = −ωA sin (ωt + ϕ) = ωA sin (ωt + ϕ + π)  π = ωA cos ωt + ϕ + π − 2  π = ωA cos ωt + ϕ + . 2 Nhận xét • Vận tốc biến đổi điều hòa, và cùng tần số góc (cùng chu kì, tần số) với li độ của vật. • Vận tốc có chiều là chiều chuyển động của vật. Vận tốc mang dấu dương (+) khi vật chuyển động theo chiều dương của trục tọa độ Ox. Vận tốc mang dấu âm (-) khi vật chuyển động theo chiều âm của trục tọa độ Ox • Xét độ lệch pha giữa vận tốc và li độ, tức xét hiệu số pha giữa pha của vận tốc và pha của li độ:  π π − (ωt + ϕ) = > 0 Δφvx = ϕv − ϕx = ωt + ϕ + 2 2 π Từ đó ta có ϕv > ϕx và ϕv = ϕx + nên ta nói rằng: vận tốc sớm pha hơn li độ và sớm pha hơn 2 π một góc là . 2 Ngược lại, nếu ta xét độ lệch pha giữa li độ và vận tốc, thì ta có Δφxv = − π <0 2 π π nên ta nói rằng: li độ trễ pha so với vận tốc một góc bằng . 2 2 Ngoài ra, nếu không xét đến đại lượng nào sớm hay trễ hơn so với đại lượng còn lại, thì ta nói x vuông pha với v hoặc v vuông pha với x. hay ϕx < ϕv và ϕx = ϕv − • Chú ý rằng theo Toán học, ta có  π ≤1 −1 ≤ cos ωt + ϕ + 2 nên do đó −ωA ≤ v ≤ ωA. Vận tốc cực đại   Ta có v = ωA khi cos ωt + ϕ + π2 = 1 ⇔ ωt + ϕ + π2 = k2π ⇔ ωt + ϕ = − π2 + k2π, k ∈ Z (khi đó x = 0, v > 0, tức là khi vật đang đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương) nên vận tốc cực đại Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 21 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission của vật là vmax = ωA khi vật đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương. Vận tốc cực tiểu   Ta có v = −ωA khi cos ωt + ϕ + π2 = −1 ⇔ ωt + ϕ + π2 = π + k2π ⇔ ωt + ϕ = + π2 + k2π, k ∈ Z (khi đó x = 0, v < 0, tức là khi vật đang đi qua vị trí cân bằng theo chiều âm) nên vận tốc cực tiểu của vật là vmin = −ωA khi vật đi qua vị trí cân bằng theo chiều âm. Chú ý Chúng ta cần phân biệt giữa vận tốc và tốc độ. Tốc độ là độ lớn của vận tốc, là |v|. Do đó: 0 ≤ |v| ≤ ωA. • Tốc độ cực đại bằng ωA khi      cos ωt + ϕ + π  = 1 ⇔ sin ωt + ϕ + π = 0 ⇔ ωt + ϕ + 2 2 ⇔ x = 0. π 2 = kπ ⇔ ωt + ϕ = − π2 + kπ, k ∈ Z Khi đó, vật đi qua vị trí cân bằng (không kể chiều). • Tốc độ cực tiểu bằng 0, khi   cos ωt + ϕ + π2 = 0 ⇔ ωt + ϕ + π2 = π2 + kπ ⇔ ωt + ϕ = kπ, k ∈ Z ⇔ x = ±A. Khi đó, vật ở một trong hai vị trí biên. 5. Phương trình gia tốc Gia tốc a của vật dao động điều hòa bằng đạo hàm của vận tốc theo thời gian, hay là đạo hàm hạng 2 của li độ x theo thời gian. a = v  (t) = x (t) = −ω 2 A cos (ωt + ϕ) = ω 2 A cos (ωt + ϕ + π) = −ω 2 x. Nhận xét • Gia tốc biến đổi điều hòa cùng tần số góc (cùng chu kì, tần số) với vận tốc và li độ của vật. • Gia tốc có chiều ngược với chiều chuyển động của vật a = −ω 2 x và luôn có chiều hướng về vị trí cân bằng. • Xét độ lệch pha giữa gia tốc và vận tốc, gia tốc và li độ ta thấy: π π Gia tốc sớm pha so với vận tốc, hay vận tốc trễ pha so với gia tốc. 2 2 Gia tốc sớm pha π so với li độ, hay nói cách khác, gia tốc ngược pha so với li độ. • Vì −A ≤ a ≤ A nên ta có −ω 2 A ≤ a ≤ ω 2 A. Gia tốc cực đại Khi x = −A (vật ở biên âm) thì a = ω 2 A nên gia tốc cực đại là amax = ω 2 A. Gia tốc cực tiểu Khi x = +A (vật ở biên dương) thì a = −ω 2 A nên gia tốc cực tiểu là amin = −ω 2 A. IV. Các phương trình độc lập thời gian Phương trình độc lập thời gian là phương trình liên hệ giữa các đại lượng như li độ x, vận tốc v và gia tốc a mà không phụ thuộc vào thời gian t. 22 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission 1. Phương trình độc lập thời gian giữa v và x Ta có  x = A cos (ωt + ϕ) v = −ωA sin (ωt + ϕ) 2 Mặt khác, trong toán học, ta luôn có sin α + cos2 α = 1 nên ⎧ x ⎨ cos (ωt + ϕ) =  x 2  v 2 A ⇒ + − = cos2 (ωt + ϕ) + sin2 (ωt + ϕ) = 1 v ⎩ sin (ωt + ϕ) = − A ωA ωA v2 ⇒ x2 + 2 = A2 ω Nhận xét: • Phương trình trên cho phép ta tính được một trong bốn đại lượng x, v, A, ω khi biết ba đại lượng còn lại. • Nếu A và ω cho trước thì đồ thị (v, x) là đường Elip x2 v2 + = 1. A2 (ωA)2 • Nhận thấy rằng vì x và v vuông pha nên ta có thể sử dụng được đẳng thức lượng giác sin2 α + cos2 α = 1. Tổng quát lên, với hai đại lượng biến thiên điều hòa m và n vuông pha với nhau thì ta luôn có 2  2  n m + = 1. mmax nmax Biểu thức này sử dụng khá nhiều và rất quan trọng nên bạn đọc nên ghi nhớ. 2. Phương trình độc lập thời gian giữa a và v Vì gia tốc a và vận tốc v vuông pha với nhau, nên ta có  a 2  v 2 a2 v2 + = 1 ⇔ + = A2 . ω2A ωA ω4 ω2 Ngoài cách sử dụng tính chất vuông pha để suy ra biểu thức trên, ta có thể làm cách sau: thay x = −a ω2 vào phương trình độc lập thời gian giữa x và v ta được  a 2  v 2 a2 v2 + = 1 ⇔ + = 1. ω2A ωA ω 4 A2 ω 2 A 2 Nhận xét: • Phương trình độc lập thời gian giữa a và v cho phép ta tính được một trong bốn đại lượng a, v, ω, A khi biết ba đại lượng còn lại. • Nếu A và ω cho trước thì đồ thị (v, a) là đường Elip a2 v2 + = 1. ω 4 A2 ω 2 A 2 3. Phương trình độc lập thời gian giữa x và a Phương trình độc lập thời gian giữa x và a là a = −ω 2 x. Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com LOVEBOOK.VN | 23 Công phá Vật lí TĂNG HẢI TUÂN Your dreams - Our mission V. Con lắc lò xo Con lắc lò xo gồm một lò xo có độ cứng k, khối lượng không đáng kể, một đầu gắn cố định, đầu kia gắn với vật nặng khối lượng m được đặt theo phương ngang hoặc treo thẳng đứng. 1. Con lắc lò xo nằm ngang Xét chuyển động của vật nặng trong con lắc lò xo nằm ngang. Vật chuyển động trên một mặt phẳng ngang không có ma sát. Chọn gốc tọa độ O tại vị trí lò xo không biến dạng. Chiều Ox hướng từ trái sang phải (hình vẽ). Khi vật ở vị trí có li độ x thì các lực tác dụng lên vật gồm • Trọng lực P .  do mặt phẳng tác dụng lên vật. • Phản lực N • Lực đàn hồi của lò xo Fđh Xét giá trị đại số của các véc tơ trên trục Ox. Ta có • Trọng lực P có phương vuông góc với Ox nên giá trị đại số trên trục Ox bằng không.  do mặt phẳng tác dụng lên vật cũng có phương vuông góc với Ox nên giá trị đại số • Phản lực N trên trục Ox bằng không. • Lực đàn hồi của lò xo Fđh có giá trị đại số là Fđh = −k · Δl = −kx. Trong đó, Δl = l − l0 là độ biến dạng đại số của lò xo. Δl > 0 thì lò xo dãn, Δl < 0 thì lò xo nén. Trong trường hợp con lắc lò xo nằm ngang, độ biến dạng này chính bằng li độ x. Dấu trừ biểu thị lực đàn hồi luôn có chiều ngược với chiều biến dạng của lò xo. Bây giờ, theo định luật II Newton thì tổng tất cả các lực tác dụng lên vật sẽ bằng ma, nhưng theo phương Ox thì trọng lực bằng không, phản lực bằng không, gia tốc a có giá trị đại số là a = x nên ta có Fđh = ma ⇔ −kx = mx ⇔ x + Đặt ω 2 = k m, k x = 0. m khi đó phương trình có dạng x + ω 2 x = 0. Đây là phương trình vi phân, và hoàn toàn có thể giải được. Nhưng chúng ta không đề cập đến cách giải phương trình này ở đây (lên Đại học chúng ta sẽ được học trong Toán cao cấp) mà chúng ta chỉ cần biết nó giải được, và nó có nghiệm là x = A cos (ωt + ϕ) . (Nếu không tin đó là nghiệm, thì bạn đọc có thể thay ngược trở lại phương trình để kiểm chứng). k . Như vậy, con lắc lò xo nằm ngang ta đang xét dao động điều hòa, với tần số góc ω = m Chu kì và tần số dao động lần lượt là 2π m T = = 2π ω k k 1 1 f= = T 2π m 24 | LOVEBOOK.VN Hỗ trợ sử dụng sách Công phá Lí trên website: www.congphali.com