Tài liệu Chiến lƣợc kinh doanh của công ty cổ phần bao bì liksin phƣơng bắc

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn: “ Chiến lược kinh doanh của công ty Cổ phần Bao Bì Liksin Phương Bắc” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Hà Nội, ngày 10 tháng 12 năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hằng ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới các quý thầy cô giáo trường Đại Học Thương Mại đã giảng dạy và truyền đạt kiến thức cho tôi trong thời gian học tập tại trường. Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới PGS.TS. Doãn Kế Bôn đã tận tình hướng dẫn và chỉ bảo tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn quý công ty Cổ phần Bao Bì Liksin Phương Bắc đã tạo điều kiện, cung cấp tài liệu hữu ích phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 10 tháng 12 năm 2015 Tác giả Nguyễn Thị Hằng iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii MỤC LỤC............................................................................................................... iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..............................................................................vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ..................................................vii PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu..............................................................................2 3. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................4 6. Kết cấu luận văn.......................................................................................................4 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP...........................................................................................5 1.1. Khái niệm và vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp................5 1.1.1. Khái niệm và phân loại chiến lược kinh doanh.................................................5 1.1.2 Đặc trưng của chiến lược kinh doanh.................................................................9 1.1.3. Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp................................10 1.2. Nội dung chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.....................................12 1.2.1. Phân tích môi trường chiến lược......................................................................13 1.2.2. Xác lập mục tiêu và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.......................20 1.2.3. Tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá chiến lược.........................................29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ LIKSIN PHƯƠNG BẮC.....................................................36 2.1. Giới thiệu về công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc............................36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển.......................................................................36 2.1.2. Sơ đồ tổ chức của công ty bao bì Liksin Phương Bắc.....................................38 iv 2.1.3. Thực trạng hoạt động SXKD của công ty giai đoạn 2012-2014.....................39 2.2. Phân tích thực trạng chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc............................................................................................................42 2.2.1. Phân tích môi trường chiến lược ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc.......................................................................42 2.2.2. Phân tích mục tiêu và chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.....................................................................................................63 2.2.3. Thực trạng quá trình tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá chiến lược kinh doanh bao bì Liksin Phương Bắc...............................................................................67 2.3. Đánh giá chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.......................................................................................................................... 72 2.3.1. Một số thành công............................................................................................72 2.3.2. Một số tồn tại....................................................................................................74 2.3.3. Nguyên nhân của các tồn tại............................................................................75 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CP BAO BÌ LIKSIN PHƯƠNG BẮC..................................................................77 3.1. Dự báo một số thay đổi trong môi trường kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc............................................................................................77 3.1.1. Dự báo một số thay đổi môi trường vĩ mô đến năm 2020...............................77 3.1.2. Dự báo một số thay đổi của ngành bao bì đến năm 2020................................79 3.2. Định hướng và quan điểm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc...............................................................................81 3.2.1. Định hướng phát triển của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc........................81 3.2.2. Quan điểm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc.................................................................................................................82 3.3. Một số giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc................................................................................................83 3.3.1. Hoàn thiện quá trình phân tích, đánh giá môi trường kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc............................................................................83 v 3.3.2. Hoàn thiện mục tiêu chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.................................................................................................................85 3.3.3. Hoàn thiện lựa chọn chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.................................................................................................................85 3.3.4. Hoàn thiện các công cụ chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.....................................................................................................86 3.3.5. Hoàn thiện nguồn lực triển khai chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc..........................................................................................89 3.3.6. Hoàn thiện quá trình kiểm tra đánh giá và điều chỉnh chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc.........................................................92 3.4. Một số kiến nghị..............................................................................................93 KẾT LUẬN............................................................................................................95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TỪ VIẾT TẮT CLKD CP Ma trận EFE Ma trận IFE WTO QSPM TPP TOWS VN SP DN SXKD GIẢI NGHĨA Chiến lược kinh doanh Cổ Phần Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong Tổ chức thương mại thế giới Ma trận hoạch định chiến lược có thể định lượng Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương Thách thức, cơ hội, điểm yếu, điểm mạnh Việt Nam Sản Phẩm Doanh nghiệp Sản xuất kinh doanh vii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các bước xây dựng và thực hiện chiến lược..................................12 Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc........................38 Hình 1.1: Mô hình PESTEL phân tích môi trường bên ngoài...................................13 Hình 1.2: Mô hình năm tác động cạnh tranh của Micheal E.Porter..........................16 Hình 1.3: Quy trình kiểm tra và đánh giá chiến lược................................................33 Bảng 1.1. Mô hình ma trận TOWS............................................................................ 23 Bảng 1.2: Ma trận QSPM...........................................................................................25 Bảng 2.1: Bảng thống kê vốn điều lệ tháng 12/2014.................................................37 Bảng 2.2: Sản lượng từng nhóm sản phẩm................................................................39 Bảng 2.3: Tổng hợp doanh thu – Lợi nhuận năm 2012-2014................................... 40 Bảng 2.4:Bảng tổng hợp doanh thu theo một số khách hàng chủ yếu......................50 Bảng 2.5:Danh sách đối tác, nhà cung cấp nguyên vật liệu lớn của Công ty..........51 Bảng 2.6: Ma trận đánh giá yếu tố bên ngoài (EFE).................................................54 Bảng 2.7: Bảng thống kê nhân sự tại công ty năm 2014...........................................57 Bảng 2.8: Thu nhập bình quân tháng của người lao động.........................................58 Bảng 2.9:Danh sách máy móc thiết bị tại thời điểm năm 2014.................................60 Bảng 2.10: Ma trận đánh giá yếu tố bên trong (IFE).................................................63 Bảng 2.11: Kế hoạch Doanh thu - Lợi Nhuận năm 2012,2013,2014.......................64 Bảng 2.12: Phân tích ma trận TOWS của công ty CP bao bì Liksin PB...................67 Bảng2.13 : Thị Phần thị trường công ty đang nắm giữ năm 2014............................68 Bảng 2.14: Cơ cấu doanh thu thuần từng nhóm sản phẩm........................................69 Bảng 2.15: Bảng giá bán sản phẩm...............................................................................70 Bảng 2.17: Chi phí hoạt động xúc tiến hàng năm......................................................71 Bảng 2.18: Tài sản cố định hữu hình cuối năm 2014................................................71 Bảng: 2.19: Bảng Doanh thu, lợi nhuận giai đoạn 2012-2014..................................73 Bảng 2.20: Kế hoạch doanh thu, lợi nhuận, vốn chủ sở hữu, tỷ lệ chia cổ tức từ năm 2016 đến năm 2020:................................................................................................... 83 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chiến lược kinh doanh có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp. Nó định ra được các mục tiêu lớn, theo đó cần phải huy động hợp lý các nguồn lực cả ngắn hạn và dài hạn. Nó đảm bảo cho các kế hoạch không bị lạc hướng. Chiến lược kinh doanh được xây dựng tốt giúp doanh nghiệp thu được nhiều lợi nhuận, có chỗ đứng vững chắc an toàn trong kinh doanh, chủ động thích ứng với môi trường kinh doanh. Chính vì những lý do trên mà trong hoạt động kinh doanh của mình, các doanh nghiệp cần phải xây dựng cho mình một chiến lược kinh doanh phù hợp với từng điều kiện và hoàn cảnh cụ thể, đây chính là yêu cầu đối với bất cứ một doanh nghiệp nào. Trong những năm gần đây, lĩnh vực nghiên cứu bao bì đang thay đổi. Hiện nay, nghiên cứu ngành bao bì chủ yếu tập trung vào phát triển các kỹ thuật mang tính sáng tạo, trong đó bao gồm bảo vệ sản phẩm, thuận tiện cho việc sử dụng các sản phẩm đóng gói, lưu kho ... Một bao bì tốt có thể thiết lập liên kết giữa các vật liệu, sản phẩm, và quá trình đóng gói, mà cuối cùng đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Tất cả những yếu tố này được đưa vào xem xét trong khi tiến hành công việc nghiên cứu trên bao bì. Trước nhu cầu ngày càng đa dạng, các doanh nghiệp bao bì Việt Nam đang điều chỉnh chiến lược kinh doanh và đặc biệt là chất lượng sản phẩm, thay đổi quy mô để chủ động đổi mới. Sản phẩm bao bì của Công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc không chỉ có tính thẩm mỹ cao mà còn đáp ứng được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm. Công ty cũng vừa sản xuất được loại bao bì cao cấp sử dụng màng ghép phức hợp có chức năng gia tăng độ bảo quản, kéo dài 2 thời gian sử dụng sản phẩm mà không cần dùng chất bảo quản, có thể sử dụng trong dược phẩm... Tuy nhiên, để có thể cạnh tranh được với các thương hiệu bao bì trên thị trường thì công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc cần có những chiến lược phù hợp. Với tình hình thực tế trên, tôi đã chọn đề tài “ Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Lý luận cũng như thực tiễn về chiến lược kinh doanh ở các nước phát triển được đề cập rất nhiều. Một số sách và tài liệu nước ngoài có nghiên cứu về chiến lược kinh doanh: “ Khái luận về quản trị chiến lược” của Fred R.David, đây là cuốn sách trình bày hệ thống các vấn đề chiến lược và đưa ra cái nhìn tổng quát về chiến lược. “ Chiến lược và sách lược kinh doanh” của Garry D. smith, cuốn sách này đưa ra những kiến thức cần thiết về chiến lược, sách lược kinh doanh đến phân tích môi trường kinh doanh cụ thể, việc hoạch định chiến lược, tổ chức, kiểm tra và giám sát thực hiện chiến lược kinh doanh. Trong nước, có một số sách viết về chiến lược kinh doanh của mốt số tác giả tiêu biểu như: Giáo trình “ Quản trị chiến lược”, Nguyễn Khoa Khôi – Đồng Thị Thanh Phương, NXB Thống kê Giáo trình “ Quản trị chiến lược”, PGS.TS Ngô Kim Thanh, PGS.TS Lê Văn Tâm của trường Đại học Kinh tế quốc dân. Một số đề tài luận văn nghiên cứu có liên quan: “Hoàn thiện chiến lược kinh doanh nhóm sản phẩm giảm đau hạ sốt trên thị trường nội địa của công ty dược Hậu Giang”, của Nguyễn Thị Trang, Luận văn thạc sĩ, Đại học Thương Mại, năm 2014. 3 “ Hoạch định chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần điện ảnh truyền hình giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020”, của Nguyễn Thanh Hải, Luận văn thạc sĩ, Đại học Thương Mại, năm 2015 “ Một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty dệt Việt Thắng đến năm 2020”, của Huỳnh Thanh Hoàng, Luận văn Thạc sĩ, Đại học kinh tế Thành Phố Hồ Chí Minh, năm 2006. “ Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Sabeco Sông Lam tỉnh Nghệ An đến năm 2016, của Phạm Thị Hồng Nhật, Trường Đại học Nha Trang, năm 2013. Tóm lại, hầu hết các đề tài nghiên cứu về xây dựng chiến lược đã vận dụng được các lý thuyết để xây dựng chiến lược kinh doanh cụ thể cho từng đơn vị. Đây là cơ sở khoa học quan trọng để tác giả vận dụng trong việc hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc. Bên cạnh đó, chưa có đề tài nào nghiên cứu về chiến lược kinh doanh của công ty này. Vì vậy, lựa chọn nghiên cứu chiến lược kinh doanh và đưa ra giải pháp cho hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc là mang tính cấp thiết và thiết thực. 3. Mục tiêu nghiên cứu - Khái quát cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. - Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh, chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc trong thời gian qua. - Chỉ ra những thành công, hạn chế và nguyên nhân của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc. - Đưa ra giải pháp để hoàn thiện chiến lược kinh doanh cho công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn là lý luận và thực tiễn chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc. - Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu thực trạng chiến lược kinh doanh của 4 công ty cổ phần bao bì Liksin Phương bắc từ đó đưa ra giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty. - Phạm vi về không gian nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu chiến lược kinh doanh của công ty CP bao bì Liksin Phương Bắc. - Phạm vi về thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng từ năm 2012, 2013,2014 và đề xuất giải pháp đến năm 2020, tầm nhìn tới năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn nghiên cứu dựa trên hệ thống lý thuyết về chiến lược, quản trị chiến lược của trong và ngoài nước. Kết hợp với nghiên cứu về lý thuyết là dựa trên cơ sở thực tế để giải quyết vấn đề nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn: Phương pháp định tính ( Sử dụng trong việc phân tích các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh) , Phương pháp dự báo( Dựa vào sự biến động của yếu tố môi trường để dự báo chiến lược của công ty trong tương lai), Phương pháp điều tra( dựa vào việc phát phiếu điều tra để tổng hợp số liệu), phương pháp thống kê, phân tích tổng hợp...được lựa chọn và vận dụng phụ hợp với nguồn dữ liệu thứ cấp và sơ cấp ( được tác giả trình bày chi tiết trong chương 2). 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục bảng biểu, tài liệu tham khảo luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc. Chương 3: Hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bao bì Liksin Phương Bắc. 5 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Khái niệm và vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm và phân loại chiến lược kinh doanh 1.1.1.1. Khái niệm chiến lược kinh doanh Chiến lược kinh doanh được sử dụng đầu tiên trong lĩnh vực quân sự để chỉ các kế hoạch lớn, dài hạn xây dựng trên cơ sở những thông tin chắc chắn. Trong cuộc chiến, chiến lược mang tính nghệ thuật nhiều hơn khoa học, “chiến lược là nghệ thuật chỉ huy các phương tiện để chiến thắng” hoặc “chiến lược là nghệ thuật để chiến đấu ở vị trí ưu thế”. Tuy nhiên, ngày nay thuật ngữ chiến lược lại được sử dụng rộng rãi trong kinh doanh. Các nhà quản lý đã thực sự đánh giá đúng vai trò to lớn của nó trong công tác quản trị của doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu to lớn đề ra. Chiếc lược kinh doanh chính là một tập hợp những mục tiêu và các chính sách cũng như các kế hoạch chủ yếu để đạt được các mục tiêu đó. Nó cho thấy rõ công ty đang hoặc sẽ thực hiện các hoạt động kinh doanh nào và sẽ kinh doanh vào lĩnh vực gì. Năm 1962, Alfed Chandler định nghĩa về chiến lược bao hàm việc ấn định các mục tiêu cơ bản, dài hạn của doanh nghiệp, đồng thời áp dụng một chuỗi các hành động cũng như sự phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện các mục tiêu này Theo Bruce Henderson, chiến lược gia đồng thời là nhà sáng lập Tập đoàn tư vấn Boston thì: Chiến lược là sự tìm kiến thận trọng một kế hoạch hành động để phát triển và kết hợp lợi thế cạnh tranh của tổ chức. Micheal Porter cũng tán đồng với nhận định của Henderson: Chiến lược cạnh tranh liên quan tới sự khác biệt. Đó là việc lựa chọn cẩn thận một chuỗi hành động khác biệt tạo ra một tập hợp giá trị độc đáo. 6 Từ những phân tích trên, có thể đưa ra khái niệm chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp như sau: Chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp là sự lựa chọn tối ưu việc phối hợp giữa các biện pháp ( sử dụng sức mạnh của doanh nghiệp) với thời gian ( thời cơ, thách thức) với không gian ( lĩnh vực và địa bàn hoạt động) theo sự phân tích môi trường kinh doanh và khả năng nguồn lực của doanh nghiệp để đạt được những mục tiêu cơ bản lâu dài phù hợp với khuynh hướng của doanh nghiệp. Để dễ hình dung hơn khái niệm và các quan niệm trên có thể cụ thể hóa như sau: - Những mục tiêu cơ bản dài hạn ( 3 năm, 5 năm, 10 năm…), chỉ rõ những định hướng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. - Các quyết định về những biện pháp chủ yếu để đạt được những mục tiêu đó. - Những chính sách lớn, quan trọng nhằm thu hút các nguồn lực, phân bổ và sử dụng tối ưu các nguồn lực đó. Tất cả những nội dung trên phải được xây dựng trong khuôn khổ môi trường cạnh tranh sôi động và những biến cố bên ngoài đã dự đoán trước. 1.1.1.2 Phân loại chiến lược kinh doanh Chiến lược kinh doanh có thể được phân chia theo nhiều tiêu thức khác nhau, việc xem xét phân chia này sẽ giúp chúng ta hiểu sâu sắc và toàn diện hơn về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Dựa vào các căn cứ của chiến lược ta có thể chia chiến lược theo hai căn cứ chủ yếu sau: * Căn cứ vào cấp làm chiến lược kinh doanh - Chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp: là chiến lược kinh doanh tổng thể nhằm định hướng hoạt động của doanh nghiệp và cách thức phân bổ nguồn lực để đạt mục tiêu chung của doanh nghiệp. 7 - Chiến lược kinh doanh cấp đơn vị kinh doanh chiến lược: nhằm xây dựng lợi thế cạnh tranh và cách thức thực hiện nhằm định vị doanh nghiệp trên thị trường. - Chiến lược kinh doanh cấp chức năng: là những chiến lược liên quan đến các hoạt động riêng biệt của doanh nghiệp nhằm hỗ trợ cho chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp và cấp đơn vị kinh doanh chiến lược * Căn cứ vào phạm vi chiến lược Trong kinh doanh căn cứ vào phạm vi của chiến lược người ta chia chiến lược ra làm hai loại cơ bản sau: - Chiến lược tổng quát: Đề cập đến những mục tiêu chung, những vấn đề trọng tâm có ý nghĩa lâu dài quyết định đến sự sống còn của doanh nghiệp. - Chiến lược bộ phận: Đây là chiến lược cấp hai nhằm giải quyết từng vấn đề trong sản xuất, trong kinh doanh để thực hiện chiến lược tổng quát, loại chiến lược này bao gồm: Chiến lược giá cả, chiến lược sản phẩm và chiến lược phân phối cho từng giai đoạn ngắn hạn hay trung hạn của chiến lược tổng quát. * Căn cứ vào hướng tiếp cận thị trường ta có các chiến lược sau: - Chiến lược tăng trưởng tập trung: là các chiến lược chủ đạo đặt trọng tâm vào việc cải thiện các sản phẩm, dịch vụ hoặc thị trường hiện có mà không thay đổi bất kỳ yếu tố nào khác. Khi theo đuổi chiến lược này doanh nghiệp cần hết sức cố gắng để khai thác mọi cơ hội có được về các sản phẩm hiện đang sản xuất hoặc các thị trường hiện đang tiêu thụ bằng cách thực hiện tốt hơn các công việc mà họ đang tiến hành. Chiến lược tăng trưởng tập trung được thể hiện cụ thể hơn ở 3 chiến lược: + Chiến lược thâm nhập thị trường: là tìm cách tăng trưởng các sản phẩm hiện đang sản xuất trong khi vẫn giữ nguyên thị trường hiện đang tiêu thụ và công nghệ hiện đại. 8 + Chiến lược phát triển thị trường: là tìm cách tăng trưởng bằng con đường thâm nhập vào các thị trường mới để tiêu thụ các sản phẩm hiện đang sản xuất tại doanh nghiệp. + Chiến lược phát triển sản phẩm: là tìm cách tăng trưởng thông qua phát triển các sản phẩm mới để tiêu thụ trong các thị trường mà doanh nghiệp đang hoạt động, các sản phẩm mới này có thể do doanh nghiệp tự sản xuất hoặc sản xuất theo hợp đồng, hoặc doanh nghiệp nhập từ bên ngoài bằng cách sáp nhập hoặc mua lại mô hình của một hãng khác. - Chiến lược phát triển hội nhập: là phát triển doanh nghiệp trên cơ sở thiết lập và mở rộng mối quan hệ liên kết với các nhà cung cấp, các nhà trung gian phân phối và tiêu thụ sản phẩm, hoặc đối thủ cạnh tranh. Chiến lược hội nhập có hai chiến lược cụ thể là: + Chiến lược hội nhập ngược chiều: là doanh nghiệp tìm sự tăng trưởng bằng cách nắm quyền sở hữu hoặc tăng cường kiểm soát đối với các nguồn cung ứng nguyên liệu. + Chiến lược hội nhập thuận chiều: là doanh nghiệp tìm sự tăng trưởng bằng cách nắm quyền sở hữu hoặc tăng sự kiểm soát đối với những trung gian phân phối và nhà tiêu thụ. - Chiến lược phát triển đa dạng hóa: là chiến lược tăng trưởngdựa trên sự thay đổi về công nghệ, sản phẩm, lĩnh vực kinh doanh nhằm tạo những cặp sản phẩm-thị trường mới cho doanh nghiệp. Có các chiến lược đa dạng hóa cụ thể sau: + Chiến lược đa dạng hóa đồng tâm: là việc đầu tư và phát triển những sản phẩm, dịch vụ mới hướng đến những khách hàng thị trường mới nhưng những sản phẩm mới này có sự liên hệ mật thiết với công nghệ sản xuất và hệ thống Marketing hiện có của doanh nghiệp 9 + Chiến lược đa dạng hóa hàng ngang: là việc đầu tư và phát triển những sản phẩm mới trên thị trường hiện có mà sản phẩm mới này không liên quan gì với sản phẩm dịch vụ hiện có. + Chiến lược đa dạng hóa hỗn hợp: là việc đầu tư phát triển những sản phẩm hoàn toàn mới cả về công nghệ sản xuất, lĩnh vực kinh doanh cũng như thị trường khách hàng. 1.1.2 Đặc trưng của chiến lược kinh doanh - Chiến lược kinh doanh xác định rõ các mục tiêu cơ bản cần phải đạt tới trong từng thời kì và phải quán triệt ở mọi cấp, mọi mặt trọng hoạt động kinh doanh. Xây dựng chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp xác định được hướng đi đúng trong tương lai. Để chiến lược thực hiện thành công thì cần có sự phối hợp của các bộ phận trong công ty và có sự phân công cụ thể, rõ ràng nhiệm vụ của từng đối tượng. - Chiến lược kinh doanh là kết quả của cả một quá trình thường xuyên liên tục từ xây dựng, thực hiện, kiểm tra đánh giá đến việc điều chỉnh trong quá trình thực hiện các mục tiêu đề ra. Chiến lược kinh doanh thực hiện trong thời gian dài để chiến lược kinh doanh thành công phải có sự phối hợp tốt giữa các khâu trong quá trình xây dựng chiến lược: Chiến lược phải phù hợp với nguồn lực, quá trình thực hiện phải thống nhất, quá trình kiểm tra đánh giá phải diễn ra thường xuyên, liên tục để có hướng điều chỉnh chiến lược phù hợp. - Chiến lược kinh doanh phải đảm bảo huy động tối đa và sự kết hợp tối ưu việc khai thác và sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp để phát huy lợi thế và nắm bắt các cơ hội để giành ưu thế cạnh tranh trên thị trường. Nguồn lực của doanh nghiệp quyết định đến sự thành công hay thất bại khi thực hiện chiến lược. Để có thể thực hiện thành công các chiến lược 10 doanh nghiệp cần khai thác hết các nguồn lực hiện có. Dự báo chính xác về tác động của môi trường kinh doanh để tự đó nắm bắt các cơ hội để giành ưu thế cạnh trạnh trên thị trường. - Chiến lược kinh doanh mang tính định hướng, thể hiện ở việc xác định những phương hướng hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn. Chiến lược kinh doanh được xây dựng dựa vào việc phân tích yếu tố môi trường vĩ mô, vi mô để đề ra các mục tiêu doanh nghiệp cần đạt được trong tương lai. Do vậy nó chỉ mang tính chất định hướng hướng cho doanh nghiệp. Nếu việc dự báo môi trường không chính xác nó sẽ tác động mạnh tới các mục tiêu đề ra. 1.1.3. Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp - Giúp doanh nghiệp thấy rõ hướng đi của mình trong tương lai để nhà quản trị xem xét và quyết định lựa chọn hướng đi thích hợp và là cơ sở để nhà quản trị nhanh chóng đạt được mục tiêu đã định. đó. Mục tiêu đó sẽ là động lực chính thúc đẩy doanh nghiệp nỗ lực hành động để đạt được nó. Thường thì các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh đều có những mục tiêu giống nhau là xâm nhập thị trường, tăng lợi nhuận, mở rộng thị phần…Nếu các mục tiêu này không được lập rõ ràng thì chẳng khác nào doanh nghiệp bước trên cái cầu bấp bênh, có nguy cơ sụp đổ trước những biến động không ngừng của thị trường. Do vậy, yếu tố cần thiết nhất khi tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh là phải có mục tiêu rõ ràng. Nhưng thực tế đặt ra rằng để xác định được mục tiêu thì cần phải tiến hành các hoạt động nghiên cứu , đánh giá và phân tích các yếu tố như thị trường, nhu cầu thị trường, môi trường kinh doanh, công nghệ….để hình thành lên mục tiêu. Đồng thời phải có các căn cứ về nguồn lực là cơ sở xây dựng mục tiêu. Để làm được điều này nhất thiết phải có chiến lược kinh doanh. Như vậy 11 chiến lược kinh doanh có vai trò thứ nhất là xác lập có căn cứ, có cơ sở những mục tiêu cho doanh nghiệp. - Giúp nhà quản trị thấy rõ cơ hội và nguy cơ trong kinh doanh hiện tại và tương lai. Từ đó có biện pháp tận dụng cơ hội, giảm thiểu nguy cơ đưa doanh nghiệp vượt qua cạnh tranh, giành chiến thắng. Mọi quyết định và hành động đều dựa trên sự phân tích và đánh giá thực trạng điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp cũng như những thời cơ và đe doạ của môi trường kinh doanh. Tất cả đều được phản ánh chính xác trong chiến lược kinh doanh. Do vậy, mọi hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ gắn chặt với thực trạng của doanh nghiệp. Các nhà quản trị biết được sẽ khai thác những ưu thế cạnh tranh nào, tận dụng những thời cơ nào hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ rất cao. - Chiến lược kinh doanh tạo ra cơ sở để tăng lòng tin, sự liên kết gắn bó của nhân viên công ty trong việc thực hiện mục tiêu của doanh nghiệp Tại sao chiến lược kinh doanh lại làm được điều đó? Trước hết ta phải xem xét cơ cấu tổ chức của một doanh nghiệp. Về cơ cấu tổ chức doanh nghiệp bao gồm các bộ phận chức năng khác nhau như phòng tổ chức, phòng hành chính, phòng tài vụ, phòng kế hoạch vật tư, phòng marketing…Mỗi phòng ban này sẽ đảm trách từng nhiệm vụ cụ thể mà chức năng của nó quyết định. Do sự phân chia theo chức năng như vậy nên các bộ phận này hoạt động hoàn toàn độc lập và chịu sự quản lý của cấp cao hơn là ban giám đốc. Nếu chỉ hoạt động thông thường một cách riêng lẻ thì hiệu quả hoạt động đem lại cho doanh nghiệp là không đáng kể vì nguồn lực của bộ phận này là giới hạn. Vậy yêu cầu đặt ra là phải có một cách thức nào đó cho phép liên kết, phối hợp các nguồn lực riêng biệt này thành một nguồn lực tổng thể phục vụ cho mục tiêu chung của doanh nghiệp. Như vậy chiến lược kinh doanh sẽ khai thác được những ưu thế cạnh tranh từ sự phối hợp giữa các nguồn lực này. 12 Tuy nhiên, bên cạnh những vai trò tích cực trên thì việc xây dựng chiến lược có những hạn chế sau: - Việc xây dựng chiến lược là xác định cho tương lai và tất nhiên sai xót trong công tác dự báo là rất lớn. Hơn thế nữa trong giai đoạn kinh tế phát triển không ổn định thì chiến lược có thể mắc nhiều sai lầm - Các chiến lược có thể quá cứng nhắc khi đã được ấn định thành văn bản làm cho tính cơ động của chiến lược giảm xuống - Để đánh giá đúng điểm mạnh điểm yếu, nguy cơ và cơ hội thì đòi hỏi bộ phận xây dựng chiến lược phải là các chuyên gia am hiểu lĩnh vực sản xuất kinh doanh hay nói cách khác nó cần một nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn để xây dựng chiến lược. 1.2. Nội dung chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các bước xây dựng và thực hiện chiến lược Phân tích môi trường Xác định mục tiêu chiến lược Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược Thực hiện chiến lược Đánh giá kiểm tra việc tổ chức thực hiện chiến lược ( Nguồn: Tự tổng hợp) 13 Các bước của tiến trình xây dựng chiến lược có ảnh hưởng lẫn nhau và có thể diễn ra đồng thời một lúc. Khi các nhà quản trị tập trung vào một bước cấu thành cụ thể nào đó thì tất cả các thành phần khác phải được xem xét trước khi quyết định. 1.2.1. Phân tích môi trường chiến lược Phân tích môi trường sẽ cho một cách nhìn bao quát về các điều kiện khách quan có thể đưa đến những khó khăn, thuận lợi gì cho công việc kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, các yếu tố môi trường có ảnh hưởng sâu rộng đến việc xây dựng chiến lược. 1.2.1.1. Phân tích môi trường bên ngoài a. Phân tích môi trường vĩ mô Phân tích môi trường vĩ mô được sử dụng mô hình PESTEL: Hình 1.1: Mô hình PESTEL phân tích môi trường bên ngoài Nhân tố pháp luật Nhân tố chính trị Doanh nghiệp Nhân tố môi trường sinh thái Nhân tố kinh tế Nhân tố văn hóa – xã hội Nhân tố công nghệ ( Nguồn: Bài giảng Quản trị chiến lược nâng cao – TS. Nguyễn Hoàng Việt) - Môi trường kinh tế: Thực trạng nền kinh tế và xu hướng của nó ảnh hưởng đến thành công và chiến lược của một doanh nghiệp. Các ảnh hưởng của yếu về kinh tế bao gồm các yếu tố như: tốc độ tăng trưởng của nền kinh