Tài liệu Cách xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ mầm non khoa học

CÁCH XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG CHO TRẺ MẦM NON KHOA HỌC Dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển thế lực, tầm vóc, trí lực của trẻ. Đặc biệt ở lứa tuổi mầm non là giai đoạn phát triển mạnh về não bộ, hệ thần kinh của trẻ. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần trang bị kiến thức để xây dựng một chế độ dinh dưỡng cho trẻ mầm non khoa học, hợp lý. I. Cân đối các nhóm thực phẩm cần thiết 1. Thực phẩm tinh bột Phải đảm bảo chất bột có mặt trong 3 bữa ăn chính của bé. Một số thực phẩm giàu chất bột như cơm, khoai lang, đậu, mì, nui,….Để kích thích bé ăn ngon miệng bạn có thể thay đổi đa dạng các loại ngũ cốc này trong thực đơn của bé. Đảm bảo chất bột có mặt trong 3 bữa ăn chính của bé. 2. Thực phẩm giàu protein Trẻ cần bổ sung đầy đủ đạm trong 2 bữa ăn hằng ngày. Đạm có nhiều trong thực phẩm trứng, sữa, các loại đậu, ngũ cốc,… 3. Chất béo có lợi Chất béo là nguyên liệu tạo nên tế bào trong cơ thể đặc biệt là tế bào thần kinh và là nguồn cung cấp năng lượng hoạt động tăng trưởng của cơ thể. Chất béo thúc đẩy quá trình hấp thu các vitamin quan trọng như vitamin A, D, E, K nhanh chóng. Đặc biệt, chất béo omega 3, (DHA), omega 6 từ cá ngừ, cá hồi, cá basa hay các loại sữa bột, các loại hạt,… rất cần cho thần kinh và hoạt động não bộ. 4. Các Vitamin khoáng chất Các vitamin khoáng chất tham gia vào hầu hết các hoạt động của cơ thể. Đặc biệt là vitamin A, B, C, D, cụ thể:  Chức năng điều hòa tăng trưởng: vitamin A (có trong trứng, sữa, cá, thịt,các loại rau màu xanh đậm, củ quả có màu vàng, da cam ), vitamin E, vitamin C (có trong rau, trái cây tươi)  Chức năng phát triển tế bào biểu mô: vitamin A, vitamin D, vitamin C, vitamin B2, vitamin PP  Chức năng miễn dịch: vitamin A, vitamin C  Chức năng hệ thần kinh: vitamin nhóm B (B1,B2, B12, PP – có trong ngũ cốc thô, rau), vitamin E  Chức năng nhìn: vitamin A  Chức năng đông máu: vitamin K, vitamin C  Chức năng bảo vệ cơ thể và chống lão hóa: vitamin A, vitamin E, beta caroten, vitamin C  Các vitamin khoáng chất tham gia vào hầu hết các hoạt động của cơ thể II. Nguyên tắc thiết lập chế độ dinh dưỡng cho bé Bữa ăn của bé cần đảm bảo nguồn năng lượng và các chất dinh dưỡng thiết yếu theo tỷ lệ hợp lý. Đảm bảo đa dạng món ăn, giá trị dinh dưỡng. Mỗi bữa ăn không chỉ đủ các nhóm thực phẩm mà ngay trong một nhóm thực phẩm cũng nên thay thế nhiều loại khác nhau. Các món ăn cần phong phú về màu sắc, mùi vị, cách chế biến thích hợp. Xây dựng thực đơn dài ngày, ít nhất 7 – 10 ngày thích hợp với từng độ tuổi của trẻ. Các món ăn phong phú về màu sắc, mùi vị, chế biến thích hợp giúp bé ngon miệng Thể tích, mức dễ tiêu, giá trị năng lượng của các bữa ăn: Cần chú ý đến thể tích và mức dễ tiêu của các bữa ăn tỷ lệ với giá trị năng lượng của chúng Chắc chắn nhìn con phát triển khoẻ mạnh, thông minh là niềm hạnh phúc của tất cả các ông bố, bà mẹ. Vậy đừng quên thực hiện một chế độ dinh dưỡng cho trẻ mầm non khoa học để ước mơ của mình thành hiện thực bố mẹ nhé! III. Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non đạt chuẩn dinh dưỡng Bé dưới 5 tuổi có nhu cầu dinh dưỡng cao tuy nhiên lại không thể ăn một lượng thức ăn lớn trong một lúc. Vì vậy cần phải xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non khoa học, hợp lý để đảm bảo đầy đủ chế độ dinh dưỡng trong ngày. Vậy đâu là “nguyên tắc vàng” để xây dựng thực đơn cho trẻ chính xác nhất? 1. Thực đơn cần đảm bảo đủ calo mỗi ngày Trung bình năng lượng trong 1 ngày ở trường của trẻ là 735 – 882 KCal chiếm khoảng 50% – 60% nhu cầu năng lượng 1 ngày. Năng lượng này chủ yếu từ bột đường (glucid) và chất béo (lipid). Trong đó, Glucid có nhiều ở trong các loại ngũ cốc và đường và Lipid có nhiều trong dầu mỡ và các loại hạt có tinh dầu. Khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non cần cân đối giữa thực phẩm nhiều calo và thực phẩm ít calo để đảm bảo đủ lượng calo cần thiết cho trẻ mỗi ngày. Tránh tình trạng trẻ bị suy dinh dưỡng do thiếu chất hoặc thừa cân béo phì. Trung bình năng lượng trong 1 ngày ở trường của trẻ là 735 – 882 KCal Ví dụ thực đơn 1 ngày: Bữa chính sáng: Món mặn: cá viên sốt thịt. Canh thập cẩm (su hào, khoai tây, cà rốt…). Bữa chiều: Xôi vừng dừa 2. Cân đối Protein – Lipid – Glucid Protein – Lipid – Glucid là 3 chất quan trọng đối với cơ thể trẻ, cụ thể: Protein là nguyên liệu chủ yếu để hình thành các tố chất quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ. Protein có chứa nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, đậu, lạc, vừng… Lipid là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ. Lipid có nhiều trong dầu ăn, mỡ lợn, một số loại thịt cá và các loại hạt chứa nhiều tinh dầu. Glucid cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể. Glucid có nhiều trong gạo, bột mì, miến, đường, đậu … Trong bữa ăn của trẻ cần đảm bảo đầy đủ và cân đối giữa 3 loại chất P – L – G theo tỷ lệ 14 – 16; 18 – 20, 64 – 68. Protein – Lipid – Glucid là 3 chất quan trọng đối với cơ thể trẻ Muốn cân đối lượng chất, phải đảm bảo: Đạm có thể cấp từ động vật như thịt, cá, trứng với đạm từ thực vật như đậu, lạc, vừng và các loại rau như rau ngót, rau muống, giá đỗ,…. Chế biến các món rán, xào để đảm bảo lượng lipid trong mỗi bữa ăn của trẻ, đảm bảo đủ nhu cầu cơ thể trẻ mà vẫn cân đối giữa các bữa ăn chính và phụ trong ngày. Một số món khác có thể nấu như mỳ, gạo nếp, chè… 3. Thực đơn, thực phẩm đa dạng, phong phú Mỗi chất dinh dưỡng đóng vai trò khác nhau trong tiến trình phát triển của trẻ. Vì vậy khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non cần thay đổi thực đơn thường xuyên với việc đan xen nhiều thực phẩm. Kể cả trong một loại thực phẩm cũng nên chế biến thành đa dạng các món ăn để trẻ không bị ngán. Có thể thay đổi món ăn bằng cách luộc, hấp, xào, kho,… hoặc thêm những gia vị thích hợp. Tuy nhiên chú ý hạn chế những gia vị cay nóng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tăng cường sự hấp dẫn của món ăn bằng cách trang trí, chọn những thực phẩm có màu sắc sặc sỡ để thu hút bé. Khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non cần thay đổi thực đơn thường xuyên 4. Lên thực đơn theo mùa Mỗi mùa nhu cầu cơ thể khác nhau, nguồn thức ăn cũng khác nhau nên bố mẹ, thầy cô cần chú ý đặc điểm này. Ví dụ vào mùa hè cơ thể cần nhiều nước nên bổ sung các món canh, rau, nước ép hoa quả vào thực đơn của bé. Còn mùa đông nên bổ sung các món xào, rán, hầm như để bé dễ ăn. Khi chế biến thức ăn nên băm nhỏ, thái nhỏ, nấu chín thức ăn. Tránh các món ăn sống, tái để hạn chế bệnh về tiêu hóa, đường ruột. Mỗi mùa nhu cầu cơ thể khác nhau, nguồn thức ăn cũng khác nhau Ngoài ra, tùy vào tình hình tài chính để bạn cân nhắc xây dựng một thực đơn cho trẻ mầm non hoàn hảo. Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là cần đảm bảo cho trẻ một chế độ ăn uống đủ chất, lành mạnh nhé!