Tài liệu Bài giảng phòng chống đói rét cho trâu bò trong vụ đông - xuân ở sa pa - pgs.ts. nguyễn xuân trạch

PHÒNG CHỐNG ĐÓI-RÉT CHO TRÂU BÒ TRONG VỤ ĐÔNG-XUÂN Ở SA PA PGS.TS. Nguyễn Xuân Trạch 1 NGUYÊN NHÂN TRÂU BÒ CHẾT TRONG ĐỢT RÉT VỪA QUA Ở SAPA • Thức ăn-nuôi dưỡng kém – – – – Giá rét Î thiếu cỏ tự nhiên Không dự trữ rơm cỏ từ vụ hè-thu Không trồng cỏ vụ đông Cho ăn thức ăn tinh không đúng kỹ thuật Î bệnh Î chết • Chuồng nuôi không đủ ấm - Không có chuồng Î chết rét – Chuồng không che chắn gió Î chết rét – Chuồng lầy lội Î cước chân Î đỗ ngã Î chết • Chăm sóc không tốt – Không đưa trâu bò về chuồng khi trời rét – Không giữ vệ sinh, ấm chân cho trâu bò 2 – Không biết xử lý khi bò bị đổ ngã Î bệnh kế phát Î chết Ví dụ: Hộ Giàng A Cha (Sa Pả) 3 trâu còn sống • Chuồng: sàn gỗ, che chắn gió khá tốt Î đủ ấm • Chủ quan không cho vào chuồng khi trời giá rét Î1 nghé chết ngoài đồng • Không có rơm cỏ dự trữ • Có cắt cỏ xanh (cỏ tranh), nhưng không đủ • Bột ngô hoà vào nước (lạnh, loãng)Î trâu không ăn 3 Ví dụ: Hộ Giàng Páo Chúng (Sa Pả) Nhà ở Nhà có 5 con trâu đã chết rét hết Bãi nhốt trâu cũ • Không có chuồng trâu, nhốt vào bãi lầy trước nhà • Không có tí rơm cỏ dự trữ nào • Có cắt cỏ xanh, nhưng quá ít Î Trâu đói, rét, cước chân Î đỗ ngã chết hết 4 Ví dụ: Hộ Giàng Sèo Dinh (Sa Pả) Chảo cám trên bếp • Không có chuồng trâu Î 4 con đã chết rét • Còn 3 con nhốt ở hiên hay trong nhà, không có độn lót, chân đầy bùn Î dễ cước chân Î chết • Không có rơm cỏ cho ăn (đang đi cắt xa, không đáng kể) Î dễ chết đói 5 • Đang nấu nhiều cám cho trâu ăn Î trâu dễ chết “no” Ví dụ: Hộ Giàng A Toả (Sa Pả) Nhà có 7 con trâu không chết con nào • Chuồng có sàn gỗ, che chắn gió tốt • Một số con chăn thả trên rừng có hang ấm • Hàng ngày cắt khá nhiều cỏ cho ăn 6 CÁC GIẢI PHÁP TRƯỚC MẮT 1. Giải pháp thức ăn nuôi dưỡng 2. Giải pháp chuồng trại 3. Giải pháp chăm sóc-sử dụng 4. Giải pháp thú y 7 Giải quyết thức ăn trước mắt • Thu cắt tối đa cỏ tự nhiên (30 kg/trâu/ngày trở lên) • Tận thu các loại phụ phẩm nếu có (rơm rạ., ngọn mía, rau…) • Cho ăn các loại củ hay quả (khoai, sắn, bí đỏ…) • Bổ sung thức ăn tinh (ngô, cám, gạo…) khoảng 0,5-1kg/con/ngày. Chú ý: Thức ăn tinh phải cho ăn cùng với rơm cỏ (nếu cho ăn nhiều thức ăn tinh mà không có rơm cỏ thì trâu bò sẽ chết); không nấu chín, không hoà loãng cho uống (nhưng có thể trộn nước làm ẩm) 8 Giải pháp chuồng trại trước mắt • Không để đọng nước, bùn đất lầy lội (tốt nhất là làm sàn gỗ) • Cho độn lót đủ ấm (lá cây khô…) và thường xuyên thay để giữ khô • Che gió giữ ấm (vải nhựa, tranh, ván, liếp… ) • Nếu chưa có chuồng thi tạm thời quây kín bãi nhốt hay cho trâu bò vào nhà/hang động ấm khi trời giá rét Chú ý: không nhốt nơi gió lùa Chuồng này quá trống gió 9 Giải pháp chăm sóc trước mắt • Giữ chân móng khô, sạch, ấm (không để dính bùn, phân ướt) • Mặc áo ấm cho trâu bò (bao tải, vải bạt, chăn, chiếu…) khi có rét • Khi nhiệt độ dưới 10oC không chăn thả, Sưởi ấm và cắt đủ cỏ cho ăn • Không cho trâu bò gầy yếu cày bừa • Cho uống nước ấm pha muối • Đặc biệt chú ý giữ ấm và cho bê nghé non ăn uống đầy đủ • Sau rét: không cho chăn thả quá sớm, cho ăn rơm cỏ khô lót dạ trước khi chăn thả hay cho ăn nhiều cỏ non (phòng ỉa chảy, trướng hơi). Không cho trâu bò làm đồng khi trời quá rét Không chăn thả khi nhiệt độ dưới 10oC 10