ng©n hµng vµ ho¹t ®éng
ng©n hµng
Ch−¬ng I: Tæng quan vÒ Ng©n
hµng vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng
I.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña NH
II.
C¸c dÞch vô ng©n hµng
III.
C¸c lo¹i h×nh ng©n hµng
IV.
HÖ thèng NH VN
1.1 LÞch sö h×nh thµnh
B¾t ®Çu lµ nghiÖp vô ®æi tiÒn hoÆc ®óc tiÒn cña c¸c
thî vµng.
TiÕp tôc ph¸t triÓn nghiÖp vô cÊt tr÷ hé => t¨ng thu
nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng ®a d¹ng c¸c lo¹i tiÒn, t¨ng qui
m« tµi s¶n cña ng−êi kinh doanh tiÒn tÖ.
Ph¸t triÓn thanh to¸n hé => ®iÒu kiÖn thùc hiÖn
thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt => ®· thu hót c¸c
th−¬ng gia göi tiÒn nhiÒu h¬n.
1.1 LÞch sö h×nh thµnh
-
-
NghiÖp vô cho vay:
§Çu tiªn, dïng vèn tù cã ®Ó cho vay.
Sè d− th−êng xuyªn ë trong kÐt tõ ho¹t ®éng nhËn göi
+ tÝnh chÊt v« danh cña tiÒn => cã thÓ sö dông t¹m
thêi mét phÇn tiÒn göi cña kh¸ch ®Ó cho vay.
Ph¸t triÓn thµnh ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp: cho vay
dùa trªn tiÒn göi cña kh¸ch, më réng cho vay vay
b»ng c¸ch tr¶ l·i cho ng−êi göi tiÒn, cung cÊp c¸c tiÖn
Ých kh¸c nhau
1.1 LÞch sö h×nh thµnh
NH cã thÓ ®−îc ®Þnh nghÜa qua chøc n¨ng, c¸c dÞch
vô hoÆc vai trß mµ chóng thùc hiÖn trong nÒn kinh tÕ.
NhiÒu tæ chøc tµi chÝnh ®Òu ®ang cè g¾ng cung cÊp
c¸c dÞch vô cña NH.
NH còng ®ang më réng ph¹m vi cung cÊp dÞch vô vÒ
bÊt ®éng s¶n vµ m«i giíi chøng kho¸n, tham gia ho¹t
®éng b¶o hiÓm, ®Çu t− vµo quü t−¬ng hç vµ thùc hiÖn
nhiÒu dÞch vô míi kh¸c.
1.1 LÞch sö h×nh thµnh
-
-
§Þnh nghÜa:
LuËt Mü (90s): Ng©n hµng lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh cung
cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt ®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n - vµ
thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét
tæ chøc kinh doanh nµo trong nÒn kinh tÕ.
LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông VN: " Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ
ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi néi
dung th−êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn nµy
®Ó cÊp tÝn dông vµ cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n"
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
H×nh thøc ng©n hµng ®Çu tiªn - NH cña c¸c thî vµng:
cho vay víi c¸c c¸ nh©n, nh»m môc ®Ých phôc vô tiªu
dïng. H×nh thøc cho vay chñ yÕu lµ thÊu chi
Ng©n hµng th−¬ng m¹i: tµi trî ng¾n h¹n (tµi trî cho
tµi s¶n l−u ®éng), thanh to¸n hé, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh
lu©n chuyÓn cña t− b¶n th−¬ng nghiÖp.
Ng©n hµng tiÒn göi: kh«ng cho vay, chØ thùc hiÖn gi÷
hé, thanh to¸n hé ®Ó lÊy phÝ.
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
Ng©n hµng tiÕt kiÖm: Huy ®éng tiÕt kiÖm, ®Çu t− vµo
tr¸i phiÕu chÝnh phñ
Ng©n hµng ph¸t triÓn: WB, ADB, NH ph¸t triÓn quèc
gia: Tµi trî cho c¸c môc tiªu ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch
cho vay −u ®·i(l·i suÊt thÊp, thêi gian dµi, …)
Ng©n hµng ®Çu t−: b¶o l·nh ph¸t hµnh, hïn vèn, mua
tr¸i phiÕu dµi h¹n…
Ng©n hµng chÝnh s¸ch: Cho vay chÝnh s¸ch cña ChÝnh
phñ: ®ãi nghÌo, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm
Môc tiªu kinh
doanh ng©n hµng
Tμi
s¶n
Thu
nhËp
Dù tr÷
TÝn dông
vµ ®Çu t−
An
toµn lîi
nhuËn
– ph¸t
triÓn
Vèn huy
®éng
Nguån
vèn
Vèn tù cã
Chi
phÝ
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
* Sù ®a d¹ng cña c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng vµ c¸c
ho¹t ®éng ng©n hµng.
-
C¸c lo¹i h×nh NH ®a d¹ng:
-
C¸c nghiÖp vô míi ngµy cµng ph¸t triÓn: Cho
vay, huy ®éng……
-
C«ng nghÖ ng©n hµng gãp phÇn thay ®æi c¸c
ho¹t ®éng c¬ b¶n cu¶ ng©n hµng.
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
Qui m« cña mçi ng©n hµng: TÝch tô vµ tËp trung vèn
®· t¹o ra c¸c c«ng ty ng©n hµng cùc lín víi sè vèn t−
cã hµng chôc tû ®« la Mü
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng ®ang t¹o ra mèi
liªn hÖ rµng buéc ngµy cµng chÆt chÏ, sù phô thuéc
lÉn nhau ngµy cµng lín gi÷a chóng.
Mét sè tËp ®oµn NH trong 500 c«ng ty hµng ®Çu thÕ giíi, 2002
Tªn c«ng ty
Cña n−íc
Vèn t− b¶n ho¸*
(tû USD)
255,29
108,72
104,82
Citigroup
Mü
HSBC Holding
Anh
Bank of
Mü
America
Royal Bank of
Anh
77,41
Scotland
JP Morgan
Mü
70,48
chase
• Vèn t− b¶n ho¸= sè cæ phiÕu x gi¸ cæ phiÕu
• Nguån: financial times, T/c ng/cøu KT N. 8 (291), 2002, tr. 43
XÕp h¹ng
5
27
29
43
44
Trong 500 c«ngty hµng ®Çu thÕ giíi do Financial Times b×nh chän, vÒ tæng sè vèn t− b¶n
ho¸, c¸c c«ng ty NH chiÕm hµng thø nhÊt, ngµnh c«ng nghiÖp d−îc phÈm thø 2, c«ng
nghÖ th«ng tin thø 3.
Top 10 NH lớn nhất trên thế giới 2007
Rank
Tên NH
Tổng TS
Tỷ USD
Nước
1
UBS
1,963.227
Switzerland
2
Barclays PLC
1,951.041
England
3
BNP Paribas
1,899.186
France
4
Royal Bank of
Scotland Group
1,705.680
Scotland
5
Credit Agricole SA
1,663.101
France
6
Deutsche Bank
1,485.008
Germany
7
The Bank of TokyoMitsubishi
1,362.598
Japan
8
ABN AMRO Holding NV
1,301.508
Netherlands,
9
Societe Generale
1,261.657
France
10
Bank of America
1,196.124
USA
Top 10 NH lớn nhất trên thế giới (2008)
Rank
Tên NH
Tổng TS (tỷ
USD)
Nước
1
Industrial and
Commercial bank of
China
277.514
China
2
Bank of America
195.933
USA
3
HSBC Holdings
176.788
UK
4
China Construction
165.234
China
5
Bank of China
165.087
China
6
JP Morgan Chase
159.615
US
7
Citigroup
140.698
US
8
Wells Fargo
112.365
US
9
Banco Sandander
109.862
Spain
Mitsubishi UFJ
Financial,
105.412
Japan
10
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
LÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng còng ®· chøng kiÕn nhiÒu
khñng ho¶ng vµ ho¶ng lo¹n ng©n hµng trong mçi quèc gia.
-
Mü: 1984 – NH Illinois, 1991 – NH BOA bÞ gi¶m sót lín vÒ tiÒn göi, dÉn
®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n
1990s: NHTM NhËt vµ c¸c h·ng chøng kho¸n gÆp rñi ro lín do sù sôp ®æ
cña TT B§S vµ TT CK
1992: NH J.P. Morgan mÊt 200 triÖu USD do n¾m chøng kho¸n thÕ chÊp
khi l·i suÊt t¨ng ®ét ngét.
1997: Khñng ho¶ng tµi chÝnh ë §NA, b¾tnguån tõ Th¸i Lan lµm nhiÒu NH
ë Ch©u ¸ bÞ mÊt hµng tû USD, bÞ ph¸ s¶n hoÆc buéc ph¶i s¸p nhËp. NÒn
kinh tÕ Th¸i Lan bÞ kÐo lïi sù ph¸t triÓn tíi 20 n¨m, nÒn kinh tÕ thÕ giíi bÞ
¶nh h−ëng nÆng nÒ, sót gi¶m 5% thu nhËp chung trªn toµn thÕ giíi.
-
-
-
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
-
-
-
Vµo n¨m 1997, nhiÒu ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam do më réng cho vay trµn lan
®· r¬i vµo t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi cao. RÊt nhiÒu vô rñi ro tÝn dông ®iÓn
h×nh ®· x¶y ra nh− vô Tamexco víi l−îng nî khã ®ßi lªn tíi 550 tû VN§; vô T¨ng
Minh Phông víi l−îng vèn thÊt tho¸t h¬n 4000 tû VN§.
N¨m 2001, tËp ®oµn n¨ng l−îng Enron ph¸ s¶n, t¸c ®éng tíi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng
danh tiÕng trªn thÕ giíi: JP Morgan Chase víi 2,6 tû USD, trong ®ã 900 triÖu lµ
kh«ng ®−îc b¶o ®¶m; Citi Group cã tæng d− nî víi Enron tíi thêi ®iÓm ph¸ s¶n lµ
1,2 tû USD, trong ®ã 400 triÖu lµ kh«ng ®−îc b¶o ®¶m.
C¸c ng©n hµng Argentina vµo n¨m 2002 ®· ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng rñi ro thanh
kho¶n nÆng nÒ. Sù h¹n chÕ rót tiÒn cña chÝnh phñ ®· lµm cho t×nh tr¹ng thªm trÇm
träng. Tíi th¸ng 4 n¨m 2002, c¸c ng©n hµng ë Argentina ®· ®ång lo¹t ®ãng cöa.
HSBC tiÕt lé r»ng cuéc khñng ho¶ng ë Argentina ®· lµm mÊt 1.850 triÖu USD trong
n¨m tµi chÝnh 2001.
1.2 LÞch sö ph¸t triÓn
-
Th¸ng 10, 2003, chØ v× mét tin ®ån thÊt thiÖt mµ ng©n hµng ¸ Ch©u (ACB)
cña ViÖt Nam ®· khiÕn cho sè l−îng kh¸ch hµng ®Õn rót tiÒn tr−íc h¹n t¹i
ACB t¨ng vät, tæng kh¸ch hµng rót tiÒn mét ngµy lªn tíi 4000 kh¸ch hµng.
C¸n bé ng©n hµng ACB ph¶i lµm viÖc ®Õn tËn 20h30 mµ vÉn kh«ng gi¶i
quyÕt ®−îc tÊt c¶ c¸c ®¬n yªu cÇu trong ngµy. ChØ trong vßng hai ngµy,
ACB ®· chi tr¶ h¬n 2000 tû VND. Tuy nhiªn, vô viÖc ®−îc xö lý nhanh
chãng chØ trong vßng hai ngµy do cã sù can thiÖp rÊt kÞp thêi vµ ®óng lóc
cña ng©n hµng nhµ n−íc.
-
Th¸ng 7/2004: C¸c ng©n hµng Nga ®ang ®øng tr−íc t×nh tr¹ng thanh
kho¶n tåi tÖ do dßng ng−êi rót tiÒn hµng lo¹t t¹i nh÷ng ng©n hµng lín nh−
Guta, Alfa vµ sau ®ã lan sang toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. Trong 3 ngµy tõ
21 ®Õn 23/7, riªng ng©n hµng Alfa ®· chi tr¶ h¬n 200 triÖu USD. Khñng
ho¶ng chØ chÊm døt khi cã sù can thiÖp m¹nh tay cña Ng©n hµng Trung
−¬ng.
Sù tiÕn triÓn cña NH
2007: Khủng hoảng tín dụng nhà ở thứ cấp ở Mỹ và lan ra toàn cầu:
nguyên nhân từ sự xẹp hơi của bong bóng thị trường nhà ở của Mỹ, Các cá
nhân gặp khó khăn trong việc trả nợ. Nhiều tổ chức tín dụng cho vay mua
nhà gặp khó khăn vì không thu hồi được nợ. 9 NH Mỹ phá sản, khách hàng
mất niềm tin vào nhiều NH. Nhiều nước khác cũng bị ảnh hưởng (Northern
Rock – Anh)
2008- 2009: khủng hoảng tín dụng nhà ở thứ cấp chuyển thành khủng
hoảng tài chính toàn cầu – hầu hết các quốc gia rơi vào tình trạng suy thoái
trầm trọng. 2008: 25 NH Mỹ phá sản; 2009: 28 NH Mỹ phá sản. Nhiều
quốc gia châu Âu, Mỹ, Nhật áp dụng lãi suất tái chiết khấu xấp xỉ 0%
Tình trạng thiếu hụt thanh khoản của các NHTM Việt nam trong năm 2008
Thực trạng canh tranh và những khó khăn hiện tại của các NHTM ở VN
hiện nay
Lé tr×nh më cöa thÞ tr−êng tµi chÝnh ng©n hµng
2011: §XQG ®Çy ®ñ
12/2010: thµnh lËp NH
con 100% vèn HK
12/2009: §XQG ph¸t hµnh
thÎ tÝn dông vµ ®Æt ATM
2001-2008: Níi láng
h¹n møc huy ®éng VND tõ
c¸c ph¸p nh©n VN
12/2004: nhËn thÕ chÊp lµ
quyÒn sö dông ®Êt
12/2001: H§ chÝnh thøc cã hiÖu lùc
2000: Ký kÕt H§TM
ViÖt Nam- Hoa Kú (BTA)
1/1/2011: §XQG ®Çy ®ñ
2007-2010: Níi láng
h¹n møc huy ®éng VND tõ
c¸c thÓ nh©n VN
1/4/2007: Thµnh lËp NH con
100% vèn n−íc ngoµi
§XQG vÒ PH thÎ tÝn dông
11/2006: Gia nhËp WTO
- Xem thêm -