bài giảng điện tử tương tự
L I NÓI Ð U
Ði n t tuong t là môn h c co s , nh m cung c p cho ngu i h c nh ng ki n th c co b n
nh t d phân tích, thi t k các m ch di n trong h th ng m ch di n t . T p bài gi ng này du c
chia thành 7 chuong. Trong m i chuong có b n ph n. Ph n gi i thi u chung nêu các v n d ch
y u c a chuong. Ph n n i dung phân tích chi ti t các v n d ch y u dó. Ph n tóm t t t ng h p l i
các yêu c u quan tr ng c a chuong mà ngu i h c c n n m du c. Ph n cu i nêu các câu h i và bài
t p. Ð nghiên c u tài li u du c thu n l i, ngu i h c c n có tru c ki n th c c a các môn h c Lý
thuy t m ch và C u ki n di n t .
Chuong 1: M ch khu ch d i tranzito. Ð c p các cách m c m ch khu ch d i co b n, v n d
h i ti p trong m ch khu ch d i, cách ghép gi a các t ng trong m t b khu ch d i, các m ch
khu ch d i công su t và m t s m ch khu ch d i khác: nhu khu ch d i Cascade, khu ch d i
Darlington, m ch khu ch d i d i r ng, m ch khu ch d i c ng hu ng.
Chuong 2: B khu ch d i thu t toán (BKÐTT) nêu các d c di m và tính ch t c a b khu ch
d i thu t toán, các bi n pháp ch ng trôi và bù di m không c a khu ch d i thu t toán, cung nhu
các ng d ng c a nó: m ch khu ch d i, m ch c ng, m ch tr , m ch vi phân, m ch tích phân,
m ch t o hàm lôga, hàm mu, m ch nhân tuong t , m ch l c tích c c.
Chuong 3: M ch t o dao d ng sin: d nh nghia, di u ki n c a m ch t o dao d ng sin. Phân tích
m ch t o dao d ng sin ghép bi n áp, dao d ng sin ghép RC, m ch dao d ng sin ba di m. M ch t o
dao d ng sin n d nh t n s dùng ph n t áp di n th ch anh. M ch t o sin ki u x p x tuy n tính.
Chuong 4: M ch xung, nêu các tham s c a tín hi u xung, tranzito và BKÐTT làm vi c ch
d xung, các m ch t o xung: g m m ch da hài t dao d ng, da hài d i, trigger, dao d ng ngh t,
m ch h n ch , m ch t o di n áp rang cua, m ch t o dao d ng di u khi n b ng di n áp (VCO).
Chuong 5: Các m ch bi n d i t n s . Ði u biên, các m ch di u biên, di u ch don biên.
Ði u t n và di u pha, m ch di u t n di u pha. Tách sóng: các m ch tách sóng di u biên, di u t n,
di u pha. Tr n t n, m ch tr n t n. Nhân chia t n s dùng vòng gi pha (PLL).
Chuong 6: Chuy n d i A/D, D/A. Gi i thích quá trình bi n d i A/D và các m ch th c hi n.
Gi i thích quá trình bi n d i D/A và các m ch th c hi n. Nêu tóm t t quá trình chuy n d i A/D,
D/A phi tuy n.
Chuong 7: M ch cung c p ngu n. Phân tích m ch cung c p ngu n m t chi u: bi n áp, ch nh
luu, l c và n áp. Phuong pháp b o v quá dòng, quá áp c a b ngu n. Cu i chuong trình bày
ngu n chuy n m ch: so d kh i, ch c nang các kh i và nguyên lý ho t d ng c a b ngu n này.
Cu i cùng là ph n hu ng d n tr l i các câu h i và gi i các bài t p d giúp ngu i h c có th
t ki m tra ki n th c c a mình.
M c dù dã có nhi u c g ng, nhung do th i gian ng n, trình d còn có h n nên t p bài gi ng
ch c còn thi u sót, r t mong b n d c góp ý ki n d s a ch a, b sung thêm, xin c m on!
Tác gi
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
CHUONG 1: M CH KHU CH Ð I TRANZITO
GI I THI U CHUNG
Chuong này cung c p cho ngu i h c các ki n th c co b n v m ch khu ch d i, bao g m
các v n d sau:
- Ð nh nghia m ch khu ch d i, các ch tiêu và tham s chính c a m t b khu ch d i: H s
khu ch d i di n áp, h s khu ch d i dòng di n, h s khu ch d i công su t, tr kháng vào, tr
kháng ra, méo t n s , méo phi tuy n, hi u su t.
- Nguyên t c chung phân c c cho tranzito ch d khu ch d i. V i tranzito lu ng c c
thu n PNP c n cung c p di n áp m t chi u UBE < 0, UCE < 0. V i tranzito ngu c NPN c n cung
c p di n áp m t chi u UBE > 0, UCE > 0. M ch di n cung c p ngu n m t chi u phân c c cho
tranzito có: b n phuong pháp: phuong pháp d nh dòng cho c c g c, phuong pháp d nh áp cho c c
g c, phuong pháp cung c p và n d nh di m làm vi c dùng h i ti p âm di n áp m t chi u, phuong
pháp cung c p và n d nh di m làm vi c dùng h i ti p âm dòng di n.
- V n d h i ti p, h i tíêp trong các t ng khu ch d i: h i ti p duong, h i ti p âm, h i ti p
dòng di n, h i ti p di n áp, h i ti p m c song song, h i ti p m c n i ti p. nh hu ng c a h i ti p
d n các ch tiêu ki thu t c a m ch.
- Các so d khu ch d i co b n dùng tranzito lu ng c c: t ng khu ch d i phát chung, t ng
khu ch d i góp chung và t ng khu ch d i g c chung.
- Các so d khu ch d i dùng tranzito tru ng xét hai lo i: t ng khu ch d i c c ngu n chung,
t ng khu ch d i c c máng chung.
- T ng khu ch d i d o pha có: m ch khu ch d i d o pha chia t i, m ch khu ch d i d o pha
ghép bi n áp.
- Phuong pháp ghép t ng trong b khu ch d i: phuong pháp ghép t ng b ng t di n, ghép
t ng b ng bi n áp, ghép t ng tr c ti p.
- M t s m ch khu ch d i khác: m ch khu ch d i Darlington, m ch khu ch d i Casc t,
m ch khu ch d i gi i r ng, m ch khu ch d i c ng hu ng.
- M ch khu ch d i công su t: d c di m c a m ch khu ch d i công su t, các ch d làm vi c
c a t ng khu ch d i A, B, AB, C. Yêu c u c a t ng khu ch d i công su t cho công su t ra l n,
méo nh và hi u su t cao. M ch khu ch d i công su t don làm vi c ch d A d gi m méo
nhung có hi u su t th p. M ch khu ch d i công su t d y kéo dùng hai tranzito thu ng cho làm
vi c ch d AB (g n B) d có công su t ra l n, méo nh mà hi u su t cao. M ch khu ch d i
công su t d y kéo dùng tranzito cùng lo i có m ch ghép bi n áp, m ch không dùng bi n áp. Các
m ch khu ch d i này c n có m ch khu ch d i d y pha phía tru c. M ch khu ch d i công su t d y
kéo dùng tranzito khác lo i có uu di m không c n t ng khu ch d i d o pha.
3
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
K t thúc chuong 1 yêu c u ngu i h c n m du c các m ch khu ch d i dã nêu. Hi u du c tác
d ng các linh ki n trong m ch. Ch d c p di n m t chi u và nguyên lý làm vi c c a m ch. Tính
toán du c m t s ch tiêu k thu t ch y u theo di u ki n cho tru c.
Khi phân tích t ng khu ch d i tín hi u nh , ta dùng phuong pháp m ch di n tuong duong
xoay chi u, t n s trung bình. Ph n m ch khu ch d i công su t, do tín hi u vào l n nên dùng
phuong pháp d th có d chính xác cao.
N I DUNG
1.1. Ð NH NGHIA, CÁC CH TIÊU VÀ CÁC THAM S
KHU CH Ð I
CO B N C A M CH
1.1.1. Ð nh nghia m ch khu ch d i
M t trong s nh ng ng d ng quan tr ng nh t c a tranzito là s d ng nó trong các m ch d
làm tang cu ng d di n áp hay dòng di n c a tín hi u mà thu ng g i là m ch khu ch d i.Th c
ch t khu ch d i là m t quá trình bi n d i nang lu ng có di u khi n, dó nang lu ng m t chi u
c a ngu n cung c p, không ch a thông tin, du c bi n d i thành nang lu ng xoay chi u theo tín
hi u di u khi n d u vào, ch a d ng thông tin, làm cho tín hi u ra l n lên nhi u l n và không méo.
Ph n t di u khi n dó là tranzito. So d t ng quát c a m ch khu ch d i nhu hình 1-1, trong dó
En là ngu n tín hi u vào, Rn là di n tr trong c a ngu n tín hi u, Rt t i noi nh n tín hi u ra.
Iv
Uv
Rn
Uv
t
Ir
M ch
khuy ch d i
Ur
Rt
Ur
En ~
t
Ngu n cung c p
(EC)
Hình 1-1: So d t ng quát c a m ch khu ch d i.
Hình 1-2 dua ra c u trúc nguyên lý d xây d ng m t t ng khu ch d i. Ph n t co b n là
ph n t di u khi n tranzito có di n tr thay d i theo s di u khi n c a di n áp hay dòng di n d t
t i c c di u khi n (c c g c) c a nó, qua dó di u khi n quy lu t bi n d i dòng di n c a m ch ra
bao g m tranzito và di n tr RC. T i l i ra gi a c c góp và c c phát, ngu i ta nh n du c m t di n
áp bi n thiên cùng quy lu t v i tín hi u vào nhung d l n du c tang lên nhi u l n. Ð don gi n,
gi thi t di n áp d t vào c c g c có d ng hình sin.
T so d hình 1-2 ta th y r ng dòng di n và di n áp xoay chi u m ch ra (t l v i dòng
di n và di n áp tín hi u vào) c n ph i coi là t ng các thành ph n xoay chi u dòng di n và di n áp
trên n n c a thành ph n m t chi u I0 và U0. Ph i d m b o sao cho biên d thành ph n xoay chi u
không vu t quá thành ph n m t chi u, nghia là I 0
4
I và U 0
U . N u di u ki n dó không du c
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
tho mãn thì dòng di n, di n áp
và s làm méo d ng tín hi u.
m ch ra trong t ng kho ng th i gian nh t d nh s b ng không
Nhu v y d d m b o công tác cho t ng khu ch d i (khi tín hi u vào là xoay chi u) thì
m ch ra c a nó ph i t o nên thành ph n dòng m t chi u I0 và di n áp m t chi u U0. Chính vì v y,
m ch vào c a t ng, ngoài ngu n tín hi u c n khu ch d i, ngu i ta cung ph i d t thêm di n áp
m t chi u UV0 (hay dòng di n m t chi u IV0). Các thành ph n dòng di n và di n áp m t chi u dó
xác d nh ch d làm vi c tinh c a t ng khu ch d i. Tham s c a ch d tinh theo m ch vào (IV0,
UV0) và theo m ch ra (I0, U0) d c trung cho tr ng thái ban d u c a so d khi chua có tín hi u vào.
i
+E
C
Uv
i
t
Ur
RC
Î
t
I0
C
0
B
PÐK
Uv
R Ur
E
t
ura
t
Û
U0
0
a.
Hình 1-2:
t
b.
a. Nguyên lý xây d ng m t t ng khu ch d i.
b. Bi u d th i gian.
1.1.2. Các ch tiêu và tham s co b n c a m t t ng khu ch d i
Ð dánh giá ch t lu ng c a m t t ng khu ch d i ngu i ta dua ra các ch tiêu và tham s co
b n sau:
1.1.2.1. H s khu ch d i.
K=
Ð i lu ng d u ra
Ð i lu ng tuong ng d u vào
(1-1)
Nói chung vì t ng khu ch d i có ch a các ph n t di n kháng nên K là m t s ph c.
K = K exp(j. k)
Ph n mô dun |K| th hi n quan h v cu ng d (biên d ) gi a các d i lu ng d u ra và d u
vào, ph n góc k th hi n d d ch pha gi a chúng. Nhìn chung d l n c a |K| và k ph thu c vào
t ns
c a tín hi u vào. N u bi u di n |K| = f1( ) ta nh n du c du ng cong g i là d c tuy n biên
d - t n s c a t ng khu ch d i. Ðu ng bi u di n k=f2( ) g i là d c tuy n pha - t n s c a nó.
Thu ng ngu i ta tính |K| theo don v logarit, g i là don v d xi ben (dB)
5
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
K (dB)
20 lg K
(1-2)
Khi ghép liên ti p n t ng khu ch d i v i các h s khu ch d i tuong ng là K1, K2,...Kn thì
h s khu ch d i chung c a b khu ch d i xác d nh theo:
K = K1.K2...Kn.
hay
K(dB) = K1(dB) + K2(dB) +... + Kn(dB)
(1-3)
Ð c tuy n biên d c a t ng khu ch d i là du ng bi u di n quan h Ura=f3(Uv) l y
s c d nh c a gi i t n c a tín hi u vào.
m tt n
D ng di n hình c a K =f1( ) và Ura=f3(Uv) d i v i m t b khu ch d i di n áp t n s th p
cho t i hình 1-3.
Ura
|K|
(V)
K0
K0
Uvào
f
0 10
2
(a)
4
4
10 2.10
0
(Hz)
(b)
(mV)
Hình 1-3: a. Ð c tuy n biên d - t n s
b. Ð c tuy n biên d (f = 1kHz) c a m t b khu ch d i t n s th p
1.1.2.2. Tr kháng l i vào và l i ra
Tr kháng vµo, trë kh¸ng ra c a t ng khu ch d i du c d nh nghia (theo hình 1-1a)
ZV
UV
;
IV
Zr
Ur
Ir
(1-4)
Nói chung chúng là các d i lu ng ph c: Z = R+jX.
1.1.2.3. Méo t n s
Méo t n s là méo do d khu ch d i c a m ch khu ch d i b gi m vùng hai d u gi i t n.
vùng t n s th p có méo th p Mt, vùng t n s cao có méo t n s cao MC. Chúng du c xác d nh
theo bi u th c:
Mt
K0
;
Kt
MC
K0
KC
(1-5)
6
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Trong dó:
K0 là h s khu ch d i
vùng t n s trung bình.
KC là h s khu ch d i
vùng t n s cao.
Kt là h s khu ch d i
vùng t n s th p.
Méo t n s cung có th du c tính theo don v d xi ben.
1.1.2.4. Méo không du ng th ng (méo phi tuy n).
Méo không du ng th ng do tính ch t phi tuy n c a các ph n t nhu tranzito gây ra th hi n
trong tín hi u d u ra xu t hi n thành ph n t n s m i (không có d u vào). Khi uvào ch có thành
ph n t n s
thì ura nói chung có các thành ph n n (v i n = 0,1,2...) v i các biên d tuong ng
là Ûn. Lúc dó h s méo không du ng th ng do t ng khu ch d i gây ra du c dánh giá là:
(U 2
2
U3
2
2
... U n )1 / 2
U1
%
(1-6)
1.1.2.5. Hi u su t c a t ng khu ch d i
Hi u su t c a m t t ng khu ch d i là d i lu ng du c tính b ng t s gi a công su t tín hi u
xoay chi u dua ra t i Pr v i công su t m t chi u c a ngu n cung c p P0.
Pr
P0
Trên dây dã nêu m t s ch tiêu quan tr ng c a m t t ng (hay m t b khu ch d i g m nhi u
t ng). Can c vào các ch tiêu này ngu i ta có th phân lo i các b khu ch d i v i các tên g i v i
d c di m khác nhau. Ví d theo h s khu ch d i K có b khu ch d i di n áp. Lúc này yêu c u co
b n là có KUmax, Zvào >> Zngu n và Zra << Zt i; b khu ch d i dòng di n v i Ki max, Zvào<< Zngu n, Zra
>> Zt i hay b khu ch d i công su t c n KPmax, Zvào Zngu n, Zra Zt i.
Cung có th phân lo i theo d ng d c tuy n t n s K = f1( ), t dó có b khu ch d i m t chi u,
b khu ch d i t n s th p, b khu ch d i t n s cao, b khu ch d i ch n l c t n s ...v.v.
1.2. PHÂN C C VÀ CH Ð
LÀM VI C M T CHI U
1.2.1. Nguyên t c chung phân c c tranzito
Mu n tranzito làm vi c nhu là m t ph n t tích c c thì các tham s c a nó ph i tho mãn
di u ki n thích h p. Nh ng tham s này c a tranzito nhu ph n c u ki n di n t dã nghiên c u,
chúng ph thu c r t nhi u vào di n áp phân c c các chuy n ti p góp, phát. Nói m t cách khác các
giá tr tham s ph thu c vào di m làm vi c c a tranzito. M t cách t ng quát, dù tranzito du c
m c theo ki u nào, mu n nó làm vi c ch d khu ch d i c n có các di u ki n sau: chuy n ti p
g c-phát luôn phân c c thu n, chuy n ti p g c - góp luôn phân c c ngu c.
Ð i v i tranzito n-p-n di u ki n phân c c d nó làm vi c
ch d khu ch d i là:
UBE = UB - UE > 0
UCE = UC - UE > 0
(1-7)
7
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
và
UE < UB < UC
Trong dó UE, UB, UC là di n th các c c phát, g c, góp c a tranzito nhu trên hình 1-3.
V i tranzito p-n-p thì di u ki n phân c c có d u ngu c l i.
Hình 1-4 bi u di n di n áp và dòng di n phân c c c a tranzito
ch d khu ch d i
IC
IB
IC
U
UCE >0
C
UB
IB
U
UB
U
E
UBE <0
(a)
Hình 1-4:
C
U
E
UBE>0
UCE <0
(b)
a) Bi u di n di n áp và dòng di n phân c c tranzito n-p-n.
b) Tranzito p-n-p.
1.2.2. M ch cung c p di n áp phân c c cho tranzito
Ð cung c p di n áp phân c c cho tranzito ngu i ta thu ng dùng m t ngu n chung. Hình 14 bi u th các m ch c p di n dó.
+EC
RB
CP1
+EC
RC
IP+IB0
IB0
R1
RC
IB0
CP2
CP2
UB
CP1
IP
UBE0
(a)
R2
(b)
Hình 1-5: M ch c p di n cho tranzito
Hình 1-5a c p di n áp cho c c g c theo phuong pháp d nh dòng. Ði n áp UBE0 du c l y t
ngu n EC d n qua di n tr RB vào c c g c. Ði n tr RB có tr s l n hon nhi u so v i di n tr m t
chi u c a m t ghép g c-phát, do dó dòng d nh thiên IB0 du c xác d nh g n dúng.
8
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
I B0
EC
RB
Dòng di n m t chi u
d u ra (dòng c c góp) IC0 và di n áp m t chi u
IC0 = .IB0; UCE0 = EC-IC0.RC
M ch này don gi n nhung d
d u ra UCE0:
(1-8)
n d nh di m làm vi c kém.
Hình 1-5b cung c p di n cho c c g c theo phuong pháp d nh áp nh b phân áp R1, R2 m c
song song v i ngu n cung c p c c góp EC. Ði n áp t i di m làm vi c c a c c g c du c xác d nh
theo bi u th c:
UBE0 = IP.R2 = EC -(IP+IB0).R1
(1-9)
Trong dó IP là dòng phân áp ch y qua di n tr R1, R2. Thu ng ch n IP>>IB0, do dó bi u th c
trên g n dúng:
U BE
EC
I p .R1
(1-10)
Ta th y UBE0 không ph thu c vào các tham s c a tranzito và nhi t d nên n d nh. Rõ
ràng dòng IP càng l n UBE0 càng n d nh, nhung khi dó R1, R2 ph i có giá tr nh .
Thu ng ch n IP =(0,3 3).IBmax
(1-11)
Trong dó IBmax là dòng xoay chi u trong m ch c c g c v i m c tín hi u vào l n nh t. Lúc
này thiên áp UBE0 h u nhu không ph thu c tr s dòng c c g c IB0, do dó có th dùng cho m ch
khu ch d i tín hi u l n (ch d B). Tuy nhiên khi tr s R1, R2 nh thì công su t tiêu th ngu n
cung tang.
Ð nâng cao d
c c sau.
n d nh di m làm vi c ngu i ta hay dùng các m ch cung c p di n áp phân
Hình 1-6 là so d cung c p và n d nh di m làm vi c b ng h i ti p âm di n áp m t chi u.
+EC
RB
IB
Cp1
+EC
RC
R1
RC
Cp1
Cp2
Cp2
UCE0
UBE
UBE0
UR2
Hình 1-6: M ch cung c p và n d nh
di m làm vi c b ng h i ti p âm di n áp
m t chi u.
R2 UE
RE
CE
Hình 1-7: So d cung c p và n
d nh di m làm vi c nh h i ti p âm
dòng di n m t chi u.
9
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
So d hình 1-6 ch khác so d hình 1-5a ch di n tr RB du c n i lên c c góp. dây RB
v a làm nhi m v dua di n áp vào c c g c b ng phuong pháp n d nh dòng c c g c, v a d n
di n áp h i ti p v m ch vào.
Nguyên lý n d nh nhu sau:
N u có m t nguyên nhân m t n d nh nào dó làm cho dòng m t chi u IC0 trên c c góp tang
lên thì di n th UCE0 gi m làm UBE gi m, kéo theo dòng IB0 gi m làm cho IC0 gi m (vì IC0= . I B 0 ),
nghia là dòng IC0 ban d u du c gi nguyên.
Hình 1-7 là so d cung c p và n d nh di m làm vi c nh h i ti p âm dòng di n m t chi u.
Trong so d này RE làm nhi m v h i ti p âm dòng di n m t chi u. Nguyên t c n d nh nhu
sau: khi IC0 tang do nhi t d tang hay do d t p tán tham s c a tranzito thì di n áp h trên RE
(UE0=IE0.RE) tang. Vì di n áp UR2 l y trên di n tr R2 h u nhu không d i nên di n áp UBE0 = UR2 UE0 gi m, làm cho IB0 gi m, do dó IC0 không tang lên du c, t c là IC0 du c gi n d nh. N u nhi t
d gi m làm IC0 gi m thì nh m ch h i ti p âm dòng di n m t chi u, UBE0 l i tang, làm cho IB0
tang, IC0 tang gi cho IC0 n d nh.
1.3. H I TI P TRONG CÁC T NG KHU CH Ð I
H i ti p là vi c th c hi n truy n tín hi u t d u ra v d u vào b khu ch d i. Th c hi n h i
ti p trong b khu ch d i s c i thi n h u h t các ch tiêu ch t lu ng c a nó và làm cho b khu ch
d i có m t s tính ch t d c bi t. Du i dây ta s phân tích nh ng quy lu t chung khi th c hi n h i
ti p trong b khu ch d i. Ði u này cung d c bi t c n thi t khi thi t k b khu ch d i b ng IC
tuy n tính.
Hình 1-8 là so d c u trúc b khu ch d i có h i ti p
Ð u vào
Ð u ra
K
Hình 1-8: So d kh i b khu ch d i có h i ti p
M ch h i ti p có h s truy n d t , ch rõ quan h gi a tham s (di n áp, dòng di n) c a
tín hi u ra m ch dó v i tham s (di n áp, dòng di n) c a m ch ra b khu ch d i.
H s khu ch d i K và h s truy n d t c a m ch h i ti p nói chung là nh ng s ph c.
K = K.exp(j K)
= .exp(j )
Nghia là ph i chú ý d n kh nang d ch pha mi n t n s th p và t n s cao do t n t i các
ph n t di n kháng trong m ch khu ch d i cung nhu m ch h i ti p. N u b khu ch d i làm vi c
t n s trung bình, còn trong m ch h i ti p - không có thành ph n di n kháng thì h s K và là
10
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
nh ng s th c. N u di n áp h i ti p t l v i di n áp ra c a b khu ch d i ta có h i ti p di n áp, n u
t l v i dòng di n ra ta có h i ti p dòng di n. Có th h i ti p h n h p c dòng di n và di n áp.
Rn
En
~
uv
Iv
Ir
uy
It
ur
Iv
Rn
Rt
K
En
~
uy
uv
uht
Ir
It
ur
K
Rt
uht
It
b.
a.
Hình 1-9: M t s m ch h i ti p thông d ng:
Rn
a. H i ti p n i ti p di n áp
Iht
Ir
c.
b. H i ti p dòng di n
En ~
c. H i ti p song song di n áp
Iv u v
K
ur
Rt
Xét d u vào, khi di n áp dua v h i ti p n i ti p v i ngu n tín hi u vào thì ta có h i ti p
n i ti p. Khi di n áp h i ti p d t t i d u vào b khu ch d i song song v i di n áp ngu n tín hi u
thì có h i ti p song song.
Hai d c di m trên xác d nh m t lo i m ch h i ti p c th : h i ti p di n áp n i ti p ho c
song song, h i ti p dòng di n n i ti p ho c song song, h i ti p h n h p n i ti p ho c song song.
Hình 1-9 minh ho m t s thí d v nh ng m ch h i ti p ph bi n nh t trong khu ch d i.
N u khi h i ti p n i ti p nh hu ng d n tr s di n áp vào b n thân b khu ch d i uy, thì khi
h i ti p song song s nh hu ng d n tr s dòng di n vào b khu ch d i. Tác d ng c a h i ti p có
th làm tang, khi K + = 2n , ho c gi m khi + = (2n +1). (n là s nguyên duong) tín hi u
t ng h p d u vào b khu ch d i du c g i là h i ti p duong và tuong ng g i là h i ti p âm.
H i ti p âm cho phép c i thi n m t s ch tiêu c a b khu ch d i, vì th nó du c dùng r t
r ng rãi. Ð dánh giá nh hu ng c a h i ti p d n các ch tiêu c a b khu ch d i ta s xét thí d
h i ti p di n áp n i ti p hình 1-9a.
H s khu ch d i khi có h i ti p:
K ht
Ur
UV
UY
UV
U ht
(1-12)
11
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Chia c hai v c a (1-12) cho Ura, ta có:
hay
dây
UY
Ur
UV
Ur
U ht
Ur
1
K
1
K ht
(1-13)
u ht
là h s truy n d t c a m ch h i ti p.
ur
T (1-13) ta tìm du c:
K
K ht
1
(1-14)
.K
Ð don gi n vi c phân tích ta dua vào tr s th c K và:
K
1 K.
K ht
(1-15)
Theo (1-15) khi 1 > K. > 0 thì h s khu ch d i c a b khu ch d i có h i ti p Kht l n hon
h s khu ch d i c a b n thân b khu ch d i K. Ðó chính là h i ti p duong, Uht dua t i d u vào
b khu ch d i cùng pha v i di n áp vào Uv, t c là Uy = Uv +Uht.
Ði n áp ra b khu ch d i khi có h i ti p duong là:
Ur = K.(Uv + Uht) > K.Uv và do dó
Kht >K
Tru ng h p K.
1 (khi h i ti p duong) d c trung cho di u ki n t kích c a b khu ch d i.
Lúc này d u ra c a b khu ch d i xu t hi n m t ph t n s không ph thu c vào tín hi u d u vào.
b t d ng th c K .
V i tr s ph c K và
1 tuong ng v i di u ki n t kích
m tt ns c
d nh và tín hi u d u ra g n v i d ng hình sin. B khu ch d i trong tru ng h p này làm vi c nhu
m t m ch t o dao d ng hình sin.
Khi
K. <0 thì
K ht
K
1 K.
K
(1-16)
dó là h i ti p âm (Uht ngu c pha v i Uv) và Uy = Uv - Uht, nghia là h s khu ch d i c a b
khu ch d i có h i ti p âm Kht nh hon h s khu ch d i khi không có h i ti p.
Ð dánh giá d
K ht
Có
dK ht
n d nh h s khu ch d i khi có h i ti p, th c hi n vi phân bi u th c
K
1 K.
dK .(1 K ) dK .K
(1 K ) 2 .
=
12
dK
(1 K . ) 2
(1-17)
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Bi n d i (1-17) và chú ý d n (1-16) ta nh n du c bi u th c d c trung cho s thay d i tuong
ng c a h s khu ch d i.
dK ht dK / K
=
K ht 1 K .
(1-18)
T (1-18) th y s thay d i tuong d i h s khu ch d i c a b khu ch d i khi có h i ti p âm
nh hon 1 + K. l n so v i khi không h i ti p. Ð n d nh h s khu ch d i s tang khi tang d
sâu h i ti p. Ví d , gi thi t s thay d i tuong d i c a h s khu ch d i dK/K = 20% và
1+K. =100 thì s thay d i tuong d i c a h s khu ch d i c a b khu ch d i có h i ti p là
dKht/Kht = 0,2%.Tính ch t này d c bi t quý giá trong di u ki n h s khu ch d i thay d i do s
thay d i c a tham s theo nhi t d nh t là d i v i tranzito và s hoá già c a chúng. N u h s
khu ch d i K l n và h i ti p âm sâu thì th c t có th lo i tr s ph thu c c a h s khu ch d i
vào s thay d i các tham s trong b khu ch d i. Khi dó trong m u s c a (1-16) có th b qua 1
và h s khu ch d i c a nó do h s truy n d t c a m ch h i ti p quy t d nh.
K ht
1
(1-19)
Nghia là th c t không ph thu c vào K và m i s thay d i c a nó.
Ví d K = 104 và
= 10-2 thì:
1
K ht
100
Ý nghia v t lý c a vi c tang d n d nh c a h s khu ch d i có h i ti p âm là ch khi
thay d i h s khu ch d i K thì di n áp h i ti p s b thay d i d n d n thay d i di n áp Uy (hình
1.9a) theo hu ng bù l i s thay d i di n áp ra c a b khu ch d i. Gi s khi gi m K do s thay
d i tham s b khu ch d i s làm cho Uht gi m và Ur gi m, di n áp Uy = Uv - Uht tang d n d n Ur
tang, chính là ngan c n s gi m c a h s khu ch d i K (hình 1-9a).
Tang d n d nh c a h s khu ch d i b ng h i ti p âm du c dùng r ng rãi d c i thi n d c
tuy n biên d , t n s (hình 1-10) c a b khu ch d i nhi u t ng ghép di n dung. Vì mi n t n s
th p và cao h s khu ch d i b gi m. Tác d ng h i ti p âm mi n t n s k trên s y u vì h s
khu ch d i K nh và s d n d n tang d khu ch d i gi i biên t n và m r ng gi i thông f c a b
khu ch d i.
K
Ku
Ku
2
Hình 1-10: nh hu ng c a h i
ti p âm d n d c tuy n biên d t ns
K uht
Kuht
2
0
f
fht
13
f
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
H i ti p âm cung làm gi m méo không du ng th ng c a tín hi u ra và gi m nhi u (t p âm)
trong b khu ch d i.
Du i dây ta s kh o sát nh hu ng c a h i ti p âm d n di n tr vào b khu ch d i.
UV
IV
RV =
Hình 1-9a th c hi n h i ti p âm n i ti p.
UV
M t khác ta có
UY
U ht
RVht =
U ht .
K . .U Y . Vì v y:
(1 K . ).U Y
= RV .(1 K . )
IV
(1-20)
Nhu v y th c hi n h i ti p âm n i ti p làm tang di n tr vào c a b khu ch d i lên (1+K. )
l n. Ði u này r t c n thi t khi b khu ch d i nh n tín hi u t b c m bi n có di n tr trong l n
ho c b khu ch d i dùng tranzito lu ng c c.
Tuong t , di n tr ra c a b khu ch d i là:
Rrht =
Rr
(1 K . )
(1-21)
Nghia là gi m di (1+K. ) l n. Ði u này d m b o di n áp ra c a b khu ch d i ít ph thu c
vào s thay d i di n tr t i Rt.
T nh ng phân tích trên, có th rút ra nh ng quy lu t chung nh hu ng c a h i ti p âm d n
ch tiêu b khu ch d i là:
M i lo i h i ti p âm d u làm gi m tín hi u trên d u vào b khu ch d i (Uy hay Iy) và do dó
làm gi m h s khu ch d i Kht, làm tang d n d nh c a h s khu ch d i c a b khu ch d i.
Ngoài ra h i ti p âm n i ti p hình 1-9a,b làm tang di n tr vào.
H i ti p di n áp n i ti p (hình 1-9a) làm n d nh di n áp ra, gi m di n tr ra Rrht. Còn h i
ti p dòng di n n i ti p (hình 1-9b) làm n d nh dòng di n ra It, tang di n tr ra Rrht.
H i ti p âm song song (hình 1-9c) làm tang dòng di n vào, làm gi m di n tr vào Rvht, cung
nhu di n tr ra Rrht.
C n nói thêm là h i ti p duong thu ng không dùng trong b khu ch d i nhung nó có th
xu t hi n ngoài ý mu n do ghép v di n bên trong hay bên ngoài g i là h i ti p ký sinh, có th
xu t hi n qua ngu n cung c p chung, qua di n c m ho c di n dung ký sinh gi a m ch ra và m ch
vào c a b khu ch d i.
H i ti p ký sinh làm thay d i d c tuy n biên d - t n s c a b khu ch d i do làm tang h
s khu ch d i các do n riêng bi t c a gi i t n ho c th m chí có th làm cho b khu ch d i b t
kích nghia là xu t hi n dao d ng m t t n s xác d nh.
14
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Ð lo i b hi n tu ng trên có th dùng các b l c thoát, dùng dây d n b c kim, b trí m ch
in và các linh ki n h p lý.
Du i dây là các thí d v nh ng m ch h i ti p âm thu ng g p (hình 1-11)
+E
RC
R1
CP1
Rn
Ur
Uv
~
R2
a)
RC1
CP1
CP2
Rn
En
R1
Uv
RE
En
~
R3
C
CP2
R
T1
R2
RE1
RC2
+E
CP3
R4
T
RE2
Ur
b)
Hình 1-11: So d các m ch h i ti p âm.
a) H i ti p dòng di n trên RE; b) H i ti p di n áp nh khâu RC
hình 1-11a trên di n tr RE có h i ti p âm dòng di n m c n i ti p.
Trong m ch hình 1-11b ta th y, n u xét t ng t ng riêng bi t thì trên R E1 , RE 2 d u th c hi n
h i ti p âm dòng di n m c n i ti p. Ngoài ra còn có h i ti p âm di n áp n i ti p l y t c c góp
c a tranzito T2 v c c phát c a tranzito T1 qua C và R. Nhu v y trên RE1 có c hai lo i h i ti p âm
di n áp và dòng di n.
1.4. CÁC SO Ð
CO B N DÙNG TRANZITO LU NG C C (BJT).
Du i dây s trình bày phuong pháp phân tích t ng khu ch d i dùng tranzito lu ng c c theo
ba cách m c m ch: phát chung (EC), góp chung (CC), và g c chung (BC). Gi thi t tín hi u vào là
hình sin mi n t n s trung bình vì v y tr kháng c a t coi nhu b ng không, còn nh hu ng di n
dung ký sinh c a so d và tranzito, cung nhu s ph thu c v h s khu ch d i dòng , c a
tranzito vào t n s coi nhu không dáng k .
1.4.1. T ng khu ch d i phát chung (EC)
M ch di n nguyên lý m t t ng khu ch d i EC cho trên hình 1-12.
Trong so d này CP1, CP2 là các t n i t ng. T Cp1 lo i tr tác d ng nh hu ng l n nhau c a
ngu n tín hi u và m ch vào v dòng m t chi u. T CP2 ngan thành ph n m t chi u và ch cho thành
ph n xoay chi u ra t i. R1, R2 d xác d nh ch d tinh c a t ng, c p di n m t chi u cho c c B.
RC: t i m t chi u c a t ng.
RE: di n tr
n d nh nhi t, CE t thoát thành ph n xoay chi u xu ng mát.
En: ngu n tín hi u vào,
15
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Rn: di n tr trong c a ngu n tín hi u.
Rt: di n tr t i.
+EC
R1
RC
I B0
IV
CP2
IC
CP1
T
U
Hình 1-12: T ng khu ch
d i E chung
UBE
IP
Rn
CE0
It
Rt
Ur
IE0
En
~
R2 UE0
RE
UV
CE
Nguyên lý làm vi c c a t ng EC nhu sau: khi dua di n áp xoay chi u t i d u vào xu t hi n
dòng xoay chi u c c g c c a tranzito và do dó xu t hi n dòng xoay chi u c c góp m ch ra c a
t ng. Dòng này gây h áp xoay chi u trên di n tr RC. Ði n áp dó qua t CP2 dua d n d u ra c a
t ng t c là t i Rt. Có th th c hi n b ng hai phuong pháp co b n là phuong pháp d th d i v i
ch d m t chi u và phuong pháp gi i tích dùng so d tuong duong d i v i ch d xoay chi u tín
hi u nh .
Phuong pháp d th d a vào d c tuy n vào và ra c a tranzito có uu di m là d dàng tìm
du c m i quan h gi a các giá tr biên d c a thành ph n xoay chi u (di n áp ra U r và dòng di n
ra I r ) và là s li u ban d u d tính toán. Trên d c tuy n hình (1-13a), v du ng t i m t chi u (AB). S ph thu c UCE0 = f(IC0) có th tìm du c t phuong trình cân b ng di n áp
t ng:
UCE0 = EC - IC0.RC - IE0RE = EC - IC0RC Vì h s
IC0
.RE
m ch ra c a
(1-22)
g n dúng 1, nên có th vi t
UCE0 = EC - IC0 (RC+RE)
(1-23)
Bi u th c (1-23) là phuong trình du ng t i m t chi u c a t ng. D a vào d c tuy n vào IB =
f(UBE) ta ch n dòng c c g c tinh c n thi t IB0, chính là xác d nh du c to d di m P là giao di m
c a du ng IB = IB0 v i du ng t i m t chi u trên d c tuy n ra hình 1-13a.
Ð xác d nh thành ph n xoay chi u c a di n áp ra và dòng ra c c góp c a tranzito ph i
dùng du ng t i xoay chi u c a t ng. Chú ý r ng di n tr xoay chi u trong m ch c c phát c a
tranzito b ng không (vì có t CE m c song song v i di n tr RE) còn t i Rt du c m c vào m ch
c c góp, vì di n tr xoay chi u c a t Cp2 r t nh b qua.
16
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
IC
PCCP
D
IB
B
Î C
P
IB=IB0
IB2
IC0
Î B
IB
uC
P
IB1
IB=0
C
IC0(E) A
û C
a)
uBE
0
uC
b)
uB
û v
UC0
uB0
Hình 1-13: Xác d nh ch d tinh c a t ng EC
a) Trên d c tuy n ra
b) Trên d c tuy n vào
N u coi di n tr xoay chi u c a ngu n cung c p EC b ng không, thì di n tr xoay chi u c a
t ng g m hai di n tr RC và Rt m c song song, nghia là
Rt~ =Rt//RC. T dó th y rõ di n tr t i m t chi u c a t ng Rt==RC + RE l n hon di n tr t i
xoay chi u Rt~. Khi có tín hi u vào, di n áp và dòng di n là t ng c a thành ph n m t chi u và
xoay chi u, du ng t i xoay chi u di qua di m tinh P. Ð d c c a du ng t i xoay chi u l n hon d
d c du ng t i m t chi u. Xây d ng du ng t i xoay chi u theo t s s gia c a di n áp và dòng
di n U CE = I C .(RC // Rt). Khi cung c p di n áp vào t i d u vào c a t ng thì trong m ch c c
g c xu t hi n thành ph n dòng xoay chi u ib liên quan d n di n áp vào Uv theo d c tuy n vào
c a tranzito.Vì dòng c c góp t l v i dòng c c g c qua h s , trong m ch c c góp cung có
thành ph n dòng xoay chi u iC và di n áp xoay chi u Ura liên h v i iC b ng du ng t i xoay
chi u. Khi dó du ng t i xoay chi u d c trung cho s thay d i giá tr t c th i dòng c c góp iC và
di n áp trên tranzito UC hay ngu i ta nói dó là s d ch chuy n di m làm vi c. Ði m làm vi c d ch
t P di lên ng v i 1/2 chu k duong và d ch chuy n di xu ng ng v i 1/2 chu k âm c a tín hi u
vào. N u ch n tr s tín hi u vào thích h p và ch d tinh dúng thì tín hi u ra c a t ng khu ch d i
không b méo d ng. Vi c ch n di m làm vi c tinh và tính toán s du c th c hi n theo m t t ng
khu ch d i c th . Nh ng tham s ban d u d tính toán là biên d di n áp ra U r và dòng di n t i
I t , công su t t i Pt và di n tr t i Rt. Gi a nh ng tham s này có quan h ch t ch v i nhau, nên
v nguyên t c ch c n bi t hai trong nh ng tham s dó là d d tính các tham s còn l i.
17
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
Ð tín hi u ra không b méo d ng, các tham s c a ch d tinh ph i tho mãn nh ng di u
ki n sau: (hình 1-13a).
dây
U C0
Ur
IC0
IC
U C0
(1-24)
I C 0 (E)
(1-25)
U C 0 là di n áp c c góp ng v i do n d u c a d c tuy n ra (còn g i là di n áp UCE
bão hoà) I C 0 ( E ) là dòng c c góp ban d u ng v i nhi t d c c d i, chính là d cao c a du ng d c
tuy n ra tinh ng v i dòng IB=0.
Quan h dòng I C v i di n áp ra có d ng
IC
Ur
R C // R t
Ur
Rt ~
(1-26)
Ð tang h s khu ch d i c a t ng, tr s RC ph i ch n l n hon Rt t 3 5 l n.
D a vào dòng IC0 dã ch n, tính dòng c c g c tinh:
IB0 =
IC0
I C0 (E)
(1-27)
t dó d a vào d c tuy n vào c a trazito tìm du c di n áp U BE 0 ng v i I B 0 dã tìm du c.
Dòng c c phát tinh có quan h v i dòng I B 0 và IC0 theo bi u th c.
I E0
(1
).I B 0
I C0 (E)
IC0
I C0 (E)
.(1
) I C 0 (E)
IC0
(1-28)
Khi ch n EC (n u nhu không cho tru c), c n ph i theo di u ki n:
EC=UC0+IC0.Rc+UE0.
(1-29)
dây
UE0 = IE0.RE
Khi xác d nh tr s UE0 ph i xu t phát t quan di m tang di n áp UE0 s làm tang d n d nh
nhi t cho ch d tinh c a t ng (vì khi RE l n s làm tang d sâu h i ti p âm m t chi u c a t ng),
tuy nhiên lúc dó c n ph i tang di n áp ngu n cung c p EC. Vì v y mà UE0 thu ng ch n b ng
(0,1 0,3) EC
Chú ý d n bi u th c (1-29) ta có:
EC
U C 0 I C 0 .RC
0,7 0,9
(1-30)
Ði n tr RE có th tính t
18
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
U E0
IC0
RE
(1-31)
Khi tính các ph n t c a b phân áp d u vào c n luu ý v i quan di m n d nh nhi t cho ch
d tinh c a t ng, sao cho s thay d i c a dòng c c g c tinh IB0 (do d không n d nh nhi t c a
di n áp UBE0) ph i ít nh hu ng d n s thay d i di n áp UB0.Mu n v y thì dòng phân áp IP qua b
phân áp R1 R2 ph i l n hon dòng IB0 qua di n tr R1. Tuy nhiên v i di u ki n IP >> IB0 thì R1, R2
s ph i nh và chúng s gây ra r m ch tín hi u vào, làm gi m di n tr vào c a t ng khu ch d i.
Vì th khi tính các ph n t c a b phân áp vào ta ph i h n ch theo di u ki n:
RB
R1 // R2
IP
dây rV là di n tr
(rV= U BE / I B )
(2 5)rV .
(1-32)
(2 5) I B 0 .
(1-33)
vào c a tranzito, d c trung cho di n tr
xoay chi u m ch g c - phát
Ði n tr R1,R2 có th tính theo:
R2
U B 0 U BE U E 0
=
Ip
Ip
(1-34)
R1
EC U B 0
I p I B0
(1-35)
Khi ch n tranzito c n chú ý d n các tham s gi i h n nhu: d i t n s công tác (theo t n s f
hay f ) cung nhu các tham s v dòng di n, di n áp và công su t. Dòng di n c c góp cho phép
c c d i IC.C.P ph i l n hon tr s t c th i l n nh t trong khi làm vi c, nghia là
I C max
I CO
Î C
I C.C.P . V m t di n áp ngu i ta thu ng ch n tranzito theo UC0.C.P > EC. Công
su t tiêu hao trên c c góp PC =UC0.IC0 ph i nh hon công su t c c d i cho phép c a tranzito PC.C.P.
Ðu ng cong công su t gi i h n cho phép là du ng hypecbon. Ð i v i m i di m c a nó ta có
UC0.CP.IC.CP=PC.CP.
Tóm l i vi c tính ch d c a t ng khu ch d i là gi i quy t nhi m v ch n h p lý các ph n
t c a so d d nh n du c nh ng tham s c n thi t c a tín hi u ra trên t i.
Các h s khu ch d i dòng di n Ki, di n áp Ku và công su t Kp cung nhu di n tr vào RV,
di n tr ra Rr là nh ng ch tiêu quan tr ng c a t ng khu ch d i. Nh ng ch tiêu dó có th xác d nh
du c khi tính toán t ng khu ch d i theo dòng xoay chi u. Phuong pháp gi i tích d a trên co s
thay th tranzito và t ng khu ch d i b ng so d tuong duong dòng xoay chi u ch d tín hi u
nh . So d thay th t ng EC v trên hình 1-14, dây tranzito du c thay b ng so d thay th tham
s v t lý. Tính toán theo dòng xoay chi u có th th c hi n du c khi s d ng so d thay th
tranzito v i các tham s r , trong dó rB là di n tr kh i vùng c c g c, rE là di n tr vi phân c a
ti p giáp phát, rC di n tr vi phân c a ti p giáp góp.
Ð don gi n ta gi thi t t ng khu ch d i du c tính mi n t n s trung bình, tín hi u vào là
hình sin và di n tr c a ngu n cung c p d i v i dòng xoay chi u b ng không. Các t Cp1, Cp2, CE
19
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
có tr kháng r t bé, xem nhu b ng không. Dòng di n và di n áp trong so d tính theo tr s hi u
d ng. Ði n tr vào c a t ng:
RV=R1//R2//rV
(1-36)
IB
IV
<<
rB
B
rC
IB
Rn
UV
IC
IE
rE
It
CC
RC
En ~
R1
C
Rt
Ut
R2
E
Hình 1-14: So d thay th t ng khu ch d i EC b ng tham s v t lý.
Vì di n tr trong c a ngu n dòng IB
hình 1.14 r t l n, còn rC(E) + RC//Rt >> rE nên:
U BE
I B .rB
I E .rE hay là
U BE
I B rB
(1
).rE
(1-37)
Chia c hai v c a phuong trình (1-37) cho IB ta có:
rV= rB + (1+ ).rE.
Tính g n dúng b c m t c a RV theo rV và giá tr có th c a rB, , rE v i di u ki n R1//R2
(2 3)rV ta s có RV c a t ng EC không vu t quá (1 3)K
Xác d nh h s khu ch d i dòng di n c a t ng: Ki = It/IV t hình 1-14 có:
IB
IV
RV
rV
(1-38)
Khi xác d nh dòng It qua IB thì không tính d n rE vì nó r t nh so v i di n tr c a các ph n
t m ch ra:
It
.I B .
r C ( E) // RC // Rt
Rt
(1-39)
Ð ý d n bi u th c (1-38) ta có:
It
I V. .
RV rC ( E) // RC // Rt
.
rV
Rt
(1-40)
và h s khu ch d i dòng xác d nh b i:
Ki
.
RV rC ( E) // RC // Rt
.
rV
Rt
(1-41)
20
Chuong 1: M ch khu ch d i Tranzito
H s khu ch d i dòng Ki t l v i h s
c a tranzito, các di n tr phân áp c p di n m t
chi u c c g c và di n tr RC, Rt. Bi u th c (1-41) cho ta th y c n ch n R1//R2 >>rV và RC > Rt.
N u coi RV rV và rC(E) >>RC//Rt thì h s khu ch d i dòng g n dúng.
Ki
.
RC // Rt
Rt
(1-42)
Nhu v y t ng EC có h s khu ch d i dòng tuong d i l n, và n u nhu RC>> Rt thì nó g n
b ng h s khu ch d i c a tranzito.
Xác d nh h s khu ch d i di n áp c a t ng
Ku
Ku
Ur
En
I t .Rt
I V .( Rn RV )
Ki .
Rt
Rn
RV
(1-43)
Thay (1-42) vào (1-43) ta có:
Ku
.
RC // Rt
Rn RV
(1-44)
T (1-44) ta th y n u càng l n và di n tr m ch ra c a t ng càng l n so v i di n tr m ch
vào thì h s khu ch d i càng l n. Ð c bi t, h s khu ch d i di n áp s tang khi di n tr trong
c a ngu n tín hi u gi m.
T ng khu ch d i EC th c hi n d o pha c a di n áp ra d i v i di n áp vào. Vi c tang di n áp
vào s làm tang dòng c c g c và dòng c c góp c a tranzito, h áp trên Rc tang làm gi m di n áp trên
c c góp. Vi c d o pha trong t ng khu ch d i EC du c bi u th b ng d u “-” trong bi u th c Ku
H s khu ch d i công su t K P
Pr
PV
K u .K i trong so d EC kho ng (0,2 5).103 l n.
Ði n tr ra c a t ng.
Rr
RC // rC ( E )
(1-45)
Vì rC(E) >> RC nên Rr = RC
1.4.2. T ng khu ch d i góp chung (CC)
Hình 1-15a là so d t ng khu ch d i CC, còn g i là t ng l p E vì di n áp ra c a nó l y
c c E c a tranzito, v tr s g n b ng di n áp vào ( U r U V U BE U V ) và trùng pha v i di n
áp vào.
Ði n tr RE trong so d dóng vai trò nhu RC trong EC, nghia là t o nên m t di n áp bi n d i
d u ra trên nó. T C có nhi m v dua tín hi u ra t i Rt. Ði n tr R1, R2 là b phân áp c p di n
m t chi u cho c c g c, xác d nh ch d tinh c a t ng. Ð tang di n tr vào thu ng ngu i ta không
21
- Xem thêm -