TRƢỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG TP HÀ NỘI
LỚP BỒI DƢỠNG NGẠCH CHUYÊN VIÊN K2A-2015
TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP
Xử lý tình huống đấu thầu xây lắp của dự án xây
Tên đề tài:
dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá đất xen kẹt X8
xã Hƣơng Ngải, huyện Thạch Thất.
Học viên:
Dƣơng Anh Tú
Đơn vị công tác:
Phòng Quản lý đô thị huyện Thạch Thất
Hà Nội, tháng 11 năm 2015
Lời Cảm Ơn!
Sau thời gian học tập tại lớp bồi dưỡng ngạch chuyên viên K2A-2015;
Được sự tạo điều kiện của lãnh đạo trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong TP
Hà Nội và sự giảng dạy tận tình của các thầy cô giáo trong nhà trường, tôi đã
trang bị, bổ sung cho mình những kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước để phục
vụ tốt hơn cho công tác chuyên môn và trong cuộc sống. Từ đáy lòng mình, tôi
vô cùng biết ơn sâu sắc. Tôi xin gửi đến lãnh đạo Trường đào tạo cán bộ Lê
Hồng Phong, các thầy cô giáo nhà trường lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất.
Xin trân trọng cảm ơn!
LỜI NÓI ĐẦU
Trong quá trình quản lý thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình sử
dụng vốn từ ngân sách Nhà nước, việc thực hiện đúng các thủ tục theo quy định
của pháp luật hiện hành là điều rất quan trọng và cần thiết. Một trong những
khâu của công tác quản lý dự án đầu tư đó là đấu thầu và lựa chọn kết quả nhà
thầu. Công tác quản lý và tổ chức đấu thầu để lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực
kinh nghiệm, tài chính và nhân lực đáp ứng tốt các yêu cầu của gói thầu là khâu
quan trọng, quyết định hiệu quả và sự thành công của dự án. Quản lý và làm tốt
công tác đấu thầu sẽ lựa chọn được nhà thầu xứng đáng nhất có đủ năng lực để
thi công hoàn thành công trình với giá cả phù hợp, vừa đảm bảo công trình hoàn
thành có chất lượng tốt vừa tiết kiệm được chi phí đầu tư của Nhà nước.
Trong những năm qua, công tác quản lý đấu thầu trên địa bàn huyện Thạch
Thất cơ bản là làm tốt. Tuy nhiên qua quá trình quản lý thực hiện lựa chọn các
nhà thầu thông qua đấu thầu có nhiều tình huống phức tạp xảy ra, đòi hỏi cấp có
thẩm quyền, chủ đầu tư, phải xử lý nhiều tình huống nhằm đảm bảo thực hiện
theo đúng các quy định của pháp luật.
Là công chức của phòng Quản lý đô thị huyện Thạch Thất, cơ quan chuyên
môn về lĩnh vực xây dựng của UBND huyện, tôi thường xuyên tiếp xúc đến các
vấn đề liên quan đến công tác đấu thầu. Từ thực tiễn công việc, tôi nhận thấy
công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu vẫn luôn có những tình huống phức tạp
xảy ra, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải nắm chắc các quy định của pháp
luật cũng như có kinh nghiệm xử lý tình huống trong đấu thầu. Vì vậy, tôi lựa
chọn đề tài: “Xử lý tình huống đấu thầu xây lắp của dự án xây dựng hạ tầng kỹ
thuật khu đấu giá đất xen kẹt X8 xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất”
Sau đây là tình huống đấu thầu xây lắp của dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật
khu đấu giá đất xen kẹt X8 xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất do Phòng Quản
lý đô thị huyện Thạch Thất làm chủ đầu tư.
1
I . NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
1. Hoàn cảnh ra đời của tình huống:
Nhằm khai thác có hiệu quả quỹ đất, tạo nguồn lực để các xã trong huyện
Thạch Thất thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới theo chỉ
đạo của UBND Thành phố và UBND huyện; giải quyết nhu cầu sử dụng đất của
nhân dân và doanh nghiệp; tăng nguồn thu cho ngân sách các cấp, tạo nguồn vốn
đầu tư phát triển và góp phần tạo dựng các khu đất ở nông thôn theo hướng văn
minh, hiện đại, UBND huyện Thạch Thất thực hiện các dự án đấu giá quyền sử
dụng đất xen kẹt trên địa bàn huyện.
Trong năm 2014, trên địa bàn huyện có lô đất xen kẹt X8 Hương Ngải đã
thực hiện xong các thủ tục thu hồi đất và giải phóng mặt bằng, có thể tiến hành
xây dựng hạ tầng kỹ thuật để phục vụ cho công tác đấu giá quyền sử dụng đất.
UBND huyện giao Phòng Quản lý đô thị là đại diện chủ đầu tư thực hiện đầu tư
xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất X8 Hương Ngải, tiến
hành tổ chức thẩm định và trình phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán, kế
hoạch đấu thầu khu đấu giá đất xen kẹt X8 Hương Ngải.
2. Mô tả tình huống:
Huyện Thạch Thất nằm trong vùng phát triển phía Tây của Thủ đô Hà Nội
với nhiều dự án quan trọng đang được triển khai như: Khu Công nghệ cao Hòa
Lạc, Đại học Quốc gia, đường Đại lộ Thăng Long. Trong những năm qua, tình
hình cơ sở hạ tầng kỹ thuật của huyện Thạch Thất đã được nâng lên rõ rệt. Tuy
nhiên, cơ sở hạ tầng kỹ thuật tại các vùng nông thôn vẫn còn nhiều khó khăn.
Nhằm tăng nguồn thu cho ngân sách huyện để thực hiện đầu tư xây dựng cơ sở
hạ tầng nông thôn, UBND huyện Thạch Thất tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất
các lô đất xen kẹt trên địa bàn huyện. Trong số các lô đất đấu giá trong năm
2014, có lô đất X8 Hương Ngải, phải thực hiện đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật
trước khi tổ chức đấu giá. Đại diện chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu
đấu giá đất xen kẹt X8 Hương Ngải là Phòng Quản lý đô thị.
2
Phòng Quản lý đô thị đã thực hiện đầy đủ các quy trình đầu tư xây dựng
công trình, có quyết định phê duyệt dự án công trình, thiết kế bản vẽ thi công dự toán cũng đã được phê duyệt. Công trình đã đủ điều kiện để tiến hành đấu
thầu và lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình. Phòng Quản lý đô thị chủ trì thẩm
định và lập kế hoạch đấu thầu trình Ủy ban nhân dân huyện thẩm định phê
duyệt. Ông Nguyễn Văn A, chuyên viên Phòng Quản lý đô thị là người trực tiếp
thẩm định, tham mưu cho Trưởng phòng ra văn bản báo cáo kết quả thẩm định
trình Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất phê duyệt. Trong đó văn bản có ghi
hình thức đấu thầu rộng rãi một giai đoạn hai túi hồ sơ, điều khoản hợp đồng ký
kết sau khi trúng thầu của nhà thầu với chủ đầu tư là: Hợp đồng theo đơn giá
điều chỉnh, thời gian thực hiện là 12 tháng.
Thời điểm này Luật Đấu thầu số: 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 và
Nghị định số 63/2014/NĐ - CP ngày 26/6/2014 Quy định chi tiết thi hành một
số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu đã có hiệu lực thi hành thay thế
tất cả các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn công tác đấu thầu trước đây.
Gói thầu xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá đất X8 Hương Ngải có giá trị dự
toán được phê duyệt là 15 tỷ đồng, phải áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói.
Trong khi Luật đấu thầu 2005 cũ lại không quy định điều này.
Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất sau khi nhận được Báo cáo kết quả
thẩm định và kế hoạch đấu thầu của Phòng Quản lý đô thị (trong hồ sơ kế hoạch
đấu thầu có ghi hợp đồng ký kết sau khi trúng thầu của nhà thầu với Chủ đầu tư
là: hợp đồng có điều chỉnh giá, theo Luật Đấu thầu cũ). Do sơ xuất ông Trần
Văn B - Chuyên viên theo dõi xây dựng cơ bản thuộc Văn phòng HĐND và
UBND huyện đã tham mưu cho chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất ra
Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu, trong đó có ghi hình thức đấu thầu
rộng rãi một giai đoạn hai túi hồ sơ, hợp đồng ký kết của nhà thầu trúng thầu với
chủ đầu tư là: hợp đồng có điều chỉnh giá, thời gian thực hiện là 12 tháng. Như
vậy, hình thức hợp đồng đã không áp dụng Luật Đấu thầu mới.
Khi có quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu công trình, chủ đầu tư
(Phòng Quản lý đô thị huyện) đã tiến hành lập hồ sơ mời thầu trình thẩm định và
3
trình chủ tịch Ủy ban nhân huyện phê duyệt. Công tác tiến hành thẩm định trình
phê duyệt hồ sơ mời thầu vẫn do ông Nguyễn Văn A và ông Trần Văn B xem
xét nhưng vẫn không phát hiện ra điều khoản hợp đồng ký kết sau khi nhà thầu
trúng thầu với chủ đầu tư là sai, không theo Luật Đấu thầu năm 2013 mới có
hiệu lực thi hành. Sau khi đăng thông báo mời thầu, phát hành hồ sơ mời thầu có
5 nhà thầu đến mua hồ sơ mời thầu và nộp hồ sơ dự đấu thầu.
Tại buổi mở thầu, khi mở đến hồ sơ dự thầu của công ty cổ phần và đầu
tư xây dựng Quang Vinh, Chủ đầu tư, tư vấn đấu thầu và các nhà thầu khác phát
hiện nhà thầu Quang Vinh đóng chung hồ sơ đề xuất (HSĐX) kỹ thuật với
HSĐX tài chính mà không tách thành hai túi hồ sơ riêng biệt theo yêu cầu của
hồ sơ mời thầu. Sự việc được ghi vào biên bản mở thầu, sau đó bên mời thầu
vẫn tiếp tục cho tiến hành buổi mở thầu.
Kết quả chấm thầu, nhà thầu được lựa chọn để thương thảo hợp đồng là
công ty cổ phần và đầu tư xây dựng Quang Vinh. Tuy nhiên rắc rối xảy ra khi
hai nhà thầu tham dự đấu thầu: Công ty cổ phần xây dựng Bắc Vượng, Công ty
cổ phần xây dựng Hùng An (không trúng thầu) lại gửi đơn kiến nghị lên Ủy ban
nhân dân huyện Thạch Thất và Đại diện chủ đầu tư (Phòng Quản lý đô thị), đòi
hủy bỏ kết quả chấm thầu và tiến hành đấu thầu lại với lý do: Nhà thầu Quang
Vinh đã nộp hồ sơ dự thầu không hợp lệ, kế hoạch đấu thầu được phê duyệt
không đúng theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2013.
Sau khi nhận được đơn kiến nghị của hai nhà thầu trên, Ủy ban nhân dân
huyện Thạch Thất đã có văn bản yêu cầu Phòng Quản lý đô thị tiến hành kiểm
tra xác minh lại và đề xuất hướng giải quyết.
Kết quả xác minh của Phòng Quản lý đô thị như sau:
- Trường hợp việc nhà thầu Quang Vinh không nộp HSĐX kỹ thuật và
HSĐX tài chính riêng biệt đối với phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ là
không phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, và không
đúng với hồ sơ yêu cầu của bên mời thầu. Tuy nhiên, đại diện chủ đầu tư xét
thấy vấn đề không hoàn toàn sai nguyên tắc nên vẫn cho nhà thầu Quang Vinh
được tiếp tục đấu thầu.
4
- Theo Nghị định số: 63/2014/NĐ - CP ngày 26/6/2014 Quy định chi tiết
thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu thì hình thức thực
hiện hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu đối với gói thầu
công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá đất X8 Hương Ngải là: Hợp
đồng trọn gói.
- Luật Đấu thầu số 43/2013 và Nghị định số 63/2014/NĐ-CP đã có hiệu
lực thi hành, cả hai ông A và B chưa nghiên cứu kỹ, chủ quan, nên tham mưu
sai, không thống nhất văn bản áp dụng, dẫn đến có đơn kiến nghị của các nhà
thầu khi cuộc đấu thầu kết thúc.
II. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
1. Mục tiêu xử lý tình huống:
- Nhằm giải quyết kiến nghị của hai nhà thầu liên quan về việc phê duyệt
kế hoạch đấu thầu trong đó có điều khoản không thực hiện đúng theo Luật Đấu
thầu hiện hành.
- Tìm nguyên nhân dẫn đến việc thạm mưu sai của cán bộ, công chức trực
tiếp thụ lý hồ sơ công trình và có những biện pháp xử lý theo mức độ hậu quả
của sự việc gây ra.
- Xem xét, kiểm tra tính chặt chẽ của các văn bản pháp luật về công tác
đấu thầu liên quan đến tình huống.
- Đưa ra được phương pháp, cách thức giải quyết hợp lý để tiếp tục tiến
hành các thủ tục còn lại để công trình được tiến hành thi công theo đúng kế
hoạch.
2. Cơ sở lý luận, pháp lý xử lý tình huống:
- Luật xây dựng số 50/2014/QH 13 ngày 18/6/2014;
- Luật Đấu thầu số 43/2013/QH 13 ngày 26/11/2013;
- Luật đầu tư công số 49/2014/QH13 ngày 18/6/2014;
- Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 về việc quản lý dự án đầu
tư xây dựng công trình;
- Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 về quản lý chất lượng công
trình xây dựng;
5
- Nghị định số 63/2014/NĐ - CP ngày 26/6/2014 Quy định chi tiết thi hành
một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu;
- Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 về quản lý chi phí đầu tư
xây dựng;
- Thông tư số 02/2009/TT-BKH ngày 17/02/2009 của Bộ Kế hoạch và đầu
tư hướng dẫn lập kế hoạch đấu thầu;
- QuyÕt ®Þnh sè 09/2012/Q§-UBND ngµy 21/5/2012 cña UBND TP Hµ Néi
ban hµnh quy ®Þnh mét sè néi dung vÒ qu¶n lý ®Çu t- vµ x©y dùng ®èi víi c¸c dù
¸n ®Çu t- trªn ®Þa bµn TP Hµ Néi.
3. Phân tích diễn biến tình huống:
* Trường hợp nhà thầu Quang Vinh nộp hồ sơ dự thầu đóng chung hồ sơ đề
xuất kỹ thuật với HSĐX tài chính mà không tách thành hai túi hồ sơ riêng biệt
theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu.
- Đối với phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ, Khoản 2 Điều 29 của
Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 quy định, nhà thầu nộp đồng thời HSĐX kỹ
thuật và HSĐX tài chính riêng biệt theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Theo quy
định tại Điểm đ Khoản 4 Điều 26 của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, tại Lễ mở
HSĐX kỹ thuật, HSĐX tài chính của tất cả các nhà thầu phải được bên mời thầu
niêm phong trong một túi riêng biệt và được đại diện của bên mời thầu, nhà thầu
tham dự lễ mở thầu ký niêm phong. Việc đánh giá tính hợp lệ của HSĐX kỹ
thuật được thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 28 của Nghị định số
63/2014/NĐ-CP.
- Việc nhà thầu Quang Vinh không nộp HSĐX kỹ thuật và HSĐX tài chính
riêng biệt đối với phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ là không phù hợp với
quy định nêu tại Điều 29 của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13. Tuy nhiên, lỗi
này cũng không thuộc trường hợp để nhà thầu bị loại ngay, hoặc hồ sơ dự thầu
bị đánh giá là không hợp lệ.
- Trong trường hợp này, việc xem xét, đánh giá hồ sơ dự thầu của nhà thầu
này là tình huống trong đấu thầu phát sinh ngoài quy định tại Điều 117 của Nghị
định số 63/2014/NĐ-CP. Theo quy định tại Điều 86 của Luật Đấu thầu số
6
43/2013/QH13, chủ đầu tư là người quyết định xử lý tình huống trong đấu thầu,
trong trường hợp phức tạp thì cần xin ý kiến của người có thẩm quyền và phải thực
hiện trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
* Trường hợp kế hoạch đấu thầu được phê duyệt không đúng theo quy định
của Luật Đấu thầu năm 2013.
- Khoản 1 điều 62 Luật đấu thầu số 43/2013 quy định về hợp đồng trọn gói:
a) Hợp đồng trọn gói là hợp đồng có giá cố định trong suốt thời gian thực
hiện đối với toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Việc thanh toán đối với
hợp đồng trọn gói được thực hiện nhiều lần trong quá trình thực hiện hoặc thanh
toán một lần khi hoàn thành hợp đồng. Tổng số tiền mà nhà thầu được thanh
toán cho đến khi hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng bằng đúng giá ghi
trong hợp đồng;
b) Khi áp dụng hợp đồng trọn gói, giá gói thầu để làm căn cứ xét duyệt
trúng thầu phải bao gồm cả chi phí cho các yếu tố rủi ro có thể xảy ra trong quá
trình thực hiện hợp đồng, chi phí dự phòng trượt giá. Giá dự thầu phải bao gồm
tất cả các chi phí cho các yếu tố rủi ro và chi phí trượt giá có thể xảy ra trong
quá trình thực hiện hợp đồng;
c) Hợp đồng trọn gói là loại hợp đồng cơ bản. Khi quyết định áp dụng loại
hợp đồng quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này, người phê duyệt kế hoạch
lựa chọn nhà thầu phải bảo đảm loại hợp đồng này phù hợp hơn so với hợp đồng
trọn gói. Đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn đơn giản;
gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có quy mô nhỏ phải áp dụng hợp
đồng trọn gói;
d) Đối với gói thầu xây lắp, trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp
đồng, các bên liên quan cần rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế
được duyệt; nếu nhà thầu hoặc bên mời thầu phát hiện bảng số lượng, khối
lượng công việc chưa chính xác so với thiết kế, bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư
xem xét, quyết định việc điều chỉnh khối lượng công việc để bảo đảm phù hợp
với thiết kế;
7
đ) Khi áp dụng hợp đồng trọn gói, chủ đầu tư đối với dự án, bên mời thầu
đối với mua sắm thường xuyên, đơn vị mua sắm tập trung hoặc đơn vị có nhu
cầu mua sắm đối với mua sắm tập trung chịu trách nhiệm về tính chính xác của
số lượng, khối lượng công việc. Trường hợp sử dụng nhà thầu tư vấn để lập hồ
sơ thiết kế, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu thì trong hợp đồng giữa chủ đầu tư,
bên mời thầu, đơn vị mua sắm tập trung hoặc đơn vị có nhu cầu mua sắm với
nhà thầu tư vấn phải có quy định về trách nhiệm của các bên trong việc xử lý,
đền bù đối với việc tính toán sai số lượng, khối lượng công việc.
- Khoản 3 điều 62 Luật đấu thầu số 43/2013 quy định về hợp đồng theo đơn
giá điều chỉnh:
Hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh là hợp đồng có đơn giá có thể được điều
chỉnh căn cứ vào các thỏa thuận trong hợp đồng đối với toàn bộ nội dung công
việc trong hợp đồng. Nhà thầu được thanh toán theo số lượng, khối lượng công
việc thực tế được nghiệm thu theo quy định trên cơ sở đơn giá ghi trong hợp
đồng hoặc đơn giá đã được điều chỉnh.
- Điều 63 Nghị định số 63/2014/NĐ - CP ngày 26/6/2014 quy định hạn
mức của gói thầu quy mô nhỏ:
Gói thầu quy mô nhỏ là gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắm
hàng hóa có giá trị gói thầu không quá 10 tỷ đồng; gói thầu xây lắp, hỗn hợp có
giá trị gói thầu không quá 20 tỷ đồng.
Như vậy theo điểm c khoản 1 điều 62 Luật đấu thầu số 43/2013 và Điều
63 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật
đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, gói thầu công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật
khu đấu giá đất X8 Hương Ngải với giá trị dự toán gói thầu được phê duyệt là
15 tỷ được xác định là gói thầu quy mô nhỏ và phải áp dụng hình thức hợp đồng
trọn gói.
Các dự án đầu tư xây dựng công trình từ trước đến nay có thời gian thi
công trên 12 tháng đều áp dụng loại hợp đồng có điều chỉnh giá khi đó nếu có
thay đổi về chính sách, chế độ, chi phí máy móc, nhân công trong dự toán công
trình thì nhà thầu trúng thầu lập hồ sơ dự toán điều chỉnh để trình cấp có thẩm
8
quyền xem xét phê duyệt lại giá gói thầu và giá trúng thầu tránh thiệt thòi cho
nhà thầu thi công xây dựng công trình. Gói thầu xây lắp có giá trị dưới 20 tỷ
đồng phải áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói chỉ mới được quy định tại Luật
Luật đấu thầu số 43/2013, trong khi Luật Đấu thầu 2005 hoàn toàn không có quy
định này.
Đối với một công trình này có hai văn bản khác nhau (giữa cũ và mới) lại
có quy định trái ngược nhau điều này rất dễ gây ra sự nhầm lẫn, do đó đã dẫn
đến việc ông A tham mưu sai cho Lãnh đạo Phòng Quản lý đô thị ký văn bản
báo cáo kết quả thẩm định kế hoạch đấu thầu.
4. Nguyên nhân dẫn đến tình huống:
- Do các văn bản pháp quy pháp luật ban hành chưa đồng bộ, hướng dẫn
thi hành chưa kịp thời, đặc biệt là thời điểm áp dụng;
- Do sự chủ quan, sơ xuất của cá nhân những người có thẩm quyền:
Theo trình tự thủ tục đấu thầu thì trước khi tiến hành đấu thầu Chủ đầu tư
phải kiểm tra lại các thủ tục, nếu có sai sót thì phải có hướng giải quyết rồi mới
cho tiến hành đấu thầu. Rõ ràng Chủ đầu tư đã quá sơ xuất, chủ quan thiếu tinh
thần trách nhiệm, vì vậy dẫn đến sai sót kể trên.
Đối với cá nhân Ông A và Ông B khi nhận được quyết định phê duyệt kế
hoạch đấu thầu của Ủy ban nhân dân huyện Thạch Thất cũng không kiểm tra lại
và khi thụ lý hồ sơ mời thầu để giải quyết (có quyết định phê duyệt kế hoạch đấu
thầu kèm theo) mà vẫn không phát hiện ra sai sót.
Mặt khác theo trình tự đấu thầu trước khi tiến hành mở thầu Chủ đầu tư
phải kiểm tra, rà soát lại toàn bộ thủ tục trước sự chứng kiến đầy đủ đại diện các
ngành liên quan (trong đó có cả ông A và ông B tham dự) do tính chủ quan,
mang tính thủ tục, không thực hiện nghiệm túc việc kiểm tra, rà soát lại những
sai sót. Vì vậy cũng không phát hiện được sai sót trong kế hoạch đấu thầu được
phê duyệt.
5. Hậu quả của tình huống:
Việc kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt không tuân theo quy định của
Luật Đấu thầu hiện hành có thể dẫn đến hậu quả sau:
9
- Kiến nghị của các nhà thầu (các nhà thầu không trúng thầu), các nhà
thầu lấy lý do kế hoạch đấu thầu được phê duyệt có điều khoản trái với Luật
hiện hành để buộc tổ chức đấu thầu lại.
- Nếu giải quyết không tốt có thể dẫn đến hủy bỏ kết quả đấu thầu và tiến
hành đấu thầu lại gây lãng phí tiền của Nhà nước và của các doanh nghiệp tham
gia đấu thầu, điều này có thể dẫn đến kiến nghị mới của nhà thầu đã trúng thầu
vì sai sót không phải do các nhà thầu gây ra. Mặt khác sẽ tạo tiền lệ xấu đến
những cuộc đấu thầu sau này.
- Công trình không được tiến hành thi công được theo đúng kế hoạch gây
ảnh hưởng quá trình đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật của địa phương, mà
người chịu thiệt thòi đầu tiên lại là người dân.
- Làm mất uy tín của cơ quan, cán bộ, công chức, giảm sút lòng tin của
nhân dân, gây ra dư luận không tốt trong xã hội.
III. XÂY DỰNG, PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƢƠNG ÁN XỬ
LÝ TÌNH HUỐNG
1. Nhiệm vụ xử lý tình huống:
Để xử lý được tình huống trên, tránh thiệt hại cho Nhà nước và giải quyết
được khiếu nại của các nhà thầu, đưa công trình vào khởi công theo đúng tiến độ
kế hoạch.
2. Phƣơng án xử lý tình huống:
Điều 86 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, qui định việc xử lý tình huống
trong đấu thầu phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
1. Xử lý tình huống là việc giải quyết trường hợp phát sinh trong đấu thầu
chưa được quy định cụ thể, rõ ràng trong pháp luật về đấu thầu. Người quyết
định xử lý tình huống phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của
mình trên cơ sở bảo đảm các nguyên tắc sau đây:
a) Cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế;
b) Căn cứ vào kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; hồ sơ mời quan
tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; hồ sơ quan tâm, hồ sơ
dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư;
10
hợp đồng đã ký kết với nhà thầu, nhà đầu tư được lựa chọn; tình hình thực tế
triển khai thực hiện gói thầu, dự án.
2. Thẩm quyền xử lý tình huống trong đấu thầu:
a) Đối với lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu thuộc dự án, người quyết
định xử lý tình huống là chủ đầu tư. Trong trường hợp phức tạp, chủ đầu tư
quyết định xử lý tình huống sau khi có ý kiến của người có thẩm quyền;
b) Đối với lựa chọn nhà thầu trong mua sắm thường xuyên, mua sắm tập
trung, người quyết định xử lý tình huống là bên mời thầu;
c) Đối với lựa chọn nhà đầu tư, người quyết định xử lý tình huống là
người có thẩm quyền.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 117 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số
điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu có quy định chi tiết về xử lý tình
huống trong đấu thầu.
Trên cơ sở là chuyên viên của phòng Quản lý đô thi, tôi xin đưa ra 3
phương án xử lý tình huống trên như sau:
Phương án 1:
Do nhà thầu Quang Vinh đã nộp hồ sơ không phù hợp với yêu cầu của hồ
sơ yêu cầu, trong khi các nhà thầu còn lại không đáp ứng được yêu cầu về năng
lực nên đại diện chủ đầu tư sẽ tiến hành hủy bỏ kết quả đấu thầu, xác định mức
thiệt hại, truy cứu trách nhiệm và tổ chức đấu thầu lại.
- Ưu điểm:
+ Thể hiện tính nghiêm minh của Pháp luật bảo đảm trật tự kỷ cương
trong quản lý hành chính Nhà nước.
+ Giải quyết được kiến nghị của các nhà thầu một cách nhanh chóng, phù
hợp với nguyện vọng của một số nhà thầu (chủ yếu là các nhà thầu không trúng
thầu).
+ Không trái với các quy định của pháp luật.
- Nhược điểm:
11
+ Gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước và chi phí của các doanh nghiệp
để tổ chức đấu thầu lại.
+ Công trình sẽ thi công chậm tiến độ, gây ảnh hưởng đến kế hoạch chung
của UBND huyện.
+ Mức xử lý vi phạm đối với cá nhân vi phạm sẽ cao hơn, có thể dẫn đến
truy tố trách nhiệm hình sự vì dẫn đến hậu quả phải hủy thầu gây thất thoát, lãng
phí tài sản của Nhà nước.
+ Nhà nước phải bồi thường chi phí cho các nhà thầu đã bỏ ra để tham gia
đấu thầu. Vì sai sót không phải từ phía các nhà thầu, mà là của cán bộ - công
chức và người có thẩm quyền.
+ Gây ra tiền lệ không tốt trong công tác đấu thầu tại đại phương, ảnh
hưởng đến uy tín của cơ quan Nhà nước và của đội ngũ cán bộ, công chức, giảm
sút long tin của nhân dân.
Phương án 2:
Việc nhà thầu Quang Vinh không nộp HSĐX kỹ thuật và HSĐX tài chính
riêng biệt đối với phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ là không phù hợp với
quy định nêu tại Điều 29 của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13. Tuy nhiên, lỗi
này cũng không thuộc trường hợp để nhà thầu bị loại ngay, hoặc hồ sơ dự thầu
bị đánh giá là không hợp lệ. Vì vậy, đại diện chủ đầu tư sẽ công nhận kết quả
trúng thầu của nhà thầu Quang Vinh và truy cứu trách nhiệm với những sai sót
trong công tác đấu thầu.
- Ưu điểm:
+ Không gây lãng phí tiền của Nhà nước vì không phải hủy bỏ thầu và tổ
chức đấu thầu lại.
+ Công trình được đưa vào thi công đúng theo tiến độ kế hoạch đã đề ra.
+ Mức xử lý vi phạm đối với cá nhân vi phạm sẽ thấp hơn.
+ Không gây ra những dư luận xấu trong xã hội, không làm ảnh hưởng
đến uy tín của cơ quan Nhà nước.
- Nhược điểm:
12
+ Nếu không có biện pháp giải quyết tốt sẽ dẫn đến việc bức xúc cho các
nhà thầu không trúng thầu, có thể dẫn tới việc kiến nghị, khiếu kiện kéo dài.
+ Hình thức hợp đồng không phù hợp với quy đinh của Luật đấu thầu
43/2013.
Phương án 3:
Điều chỉnh kế hoạch đấu thầu, công nhận kết quả trúng thầu thầu nhưng
sẽ tiến hành thương thảo lại với nhà thầu Quang Vinh về hình thức hợp đồng.
- Ưu điểm:
+ Đảm bảo được những quy định của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 và
Nghị định số 63/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật
đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.
+ Không gây lãng phí tiền của Nhà nước vì không phải hủy bỏ thầu và tổ
chức đấu thầu lại.
+ Công trình được đưa vào thi công đúng theo tiến độ kế hoạch đã đề ra.
+ Không gây ra những dư luận xấu trong xã hội, không làm ảnh hưởng
đến uy tín của cơ quan Nhà nước.
- Nhược điểm:
+ Nếu không có biện pháp giải quyết tốt sẽ dẫn đến việc bức xúc cho các
nhà thầu không trúng thầu, có thể dẫn tới việc kiến nghị, khiếu kiện kéo dài.
3. Lựa chọn phƣơng án xử lý:
Trong những năm qua, huyện Thạch Thất đã có những bước chuyển mình
tích cực trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên nhìn chung huyện Thạch Thất vẫn
khó khăn về kinh tế, nguồn vốn đầu tư cho phát triển còn phụ thuộc chủ yếu vào
nguồn ngân sách Trung ương và ngân sáchThành phố. Chủ trương đấu giá đất
xen kẹt để có nguồn vốn đầu tư vào cơ sở hạ tầng là hoàn toàn hợp lý và phù
hợp với chủ trương của Thành phố, đặc biệt là tiến tới xây dựng nông thôn mới
trên địa bàn huyện. Vì vậy việc giảm thiểu lãng phí cho ngân sách địa phương,
sớm đưa công trình vào thi công là điều hết sức cần thiết. Mặt khác đối với dự
án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá đất X8 Hương Ngải việc phê duyệt kế
hoạch đấu thầu không phải sai sót về kỹ thuật, không làm sai lệch kết quả đấu
13
thầu và lựa chọn nhà thầu thi công công trình; việc ký kết hợp đồng giữa dại
diện chủ đầu tư và nhà thầu chỉ được tiến hành sau khi có quyết định phê duyệt
kết quả đấu thầu của chủ tịch UBND huyện Thạch Thất. Nên phương án mà tôi
lựa chọn để giải quyết tình huống ở đây là phương án 3.
4. Kế hoạch tổ chức thực hiện phƣơng án chọn:
Để tiến hành tổ chức thực hiện phương án chọn (phương án 3) thì cần xác
định được các công việc cần phải giải quyết như sau:
- Nếu điều chỉnh loại hợp đồng thì nhà thầu trúng thầu(công ty cổ phần và
đầu tư xây dựng Quang Vinh) có đồng ý ký kết hợp đồng thi công công trình
không?
- Giải quyết kiến nghị của các nhà thầu như thế nào?
- Điều chỉnh điều khoản hợp đồng thi công công trình theo cách nào?
- Việc xử lý các bộ vi phạm ra sao?
Bước 1:
Tiến hành thương thảo hợp đồng với nhà thầu trúng thầu (công ty cổ phần
và đầu tư xây dựng Quang Vinh) đồng ý ký kết hợp đồng theo kế hoạch đấu
thầu sẽ được phê duyệt điều chỉnh. Người có thẩm quyền, chủ đầu tư và nhà
thầu cần có một buổi họp để thống nhất về hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và
nhà thầu khi có kết quả đấu thầu được phê duyệt(có biên bản cuộc họp), sẽ có
hai trường hợp xảy ra:
- Trường hợp thứ nhất: Nhà thầu không đồng ý điều chỉnh kế hoạch đấu
thầu đã được phê duyệt và chỉ ký kết hợp đồng nếu hợp đồng là loại Hợp đồng
có điều chỉnh giá; điều này có thể xảy ra vì loại hợp đồng này cho phép nhà thầu
có thể điều chỉnh giá gói thầu và giá trúng thầu theo từng thời điểm thay đổi chế
độ, chính sách và giá cả nguyên vật liệu, còn nếu ký theo loại hợp đồng trọn gói
theo Luật Đấu thầu hiện hành thì nhà thầu phải chịu rủi ro khi có thay đổi về chế
độ, chính sách và biến động giá nguyên vật liệu.
- Trường hợp thứ hai: Nhà thầu đồng ý với quyết định điều chỉnh kế
hoạch đấu thầu đã được phê duyệt, có nghĩa là đồng ý ký kết hợp đồng theo hình
thức hợp đồng trọn gói; nếu trường hợp thứ nhất xảy ra chủ đầu tư và người có
14
thẩm quyền cần phải thuyết phục được nhà thầu đồng ý điều chỉnh kế hoạch đấu
thầu đã được phê duyệt, vì nếu không thuyết phục được thì không thể tiến hành
bước tiếp theo buộc phải tiến hành hủy đấu thầu. Việc thương thảo là khả thi vì
công trình được thực hiện theo đúng Luật Đấu thầu hiện hành và dự toán công
trình tại thời điểm đó vẫn đảm bảo cho nhà thầu thầu thi công có lãi nếu thực
hiện công trình theo đúng tiến độ đã đề ra và cấp đủ vốn theo tiến độ công trình
để nhà thầu có thể thực hiện đúng kế hoạch.
Bước 2: Giải quyết khiếu nại của các nhà thầu:
Cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền, chủ đầu tư và các nhà thầu
có kiến nghị cần phải họp để giải quyết thắc mắc, kiến nghị của các nhà thầu;
các kiến nghị của các nhà thầu không trúng thầu đều nhằm mục đích làm hủy bỏ
kết quả đấu thầu và tổ chức đấu thầu lại, dễ dàng nhận thấy có mục đích cá nhân
trong việc kiến nghị của các nhà thầu. Để giải quyết vấn đề trên cần chỉ ra cho
các nhà thầu thấy rõ việc sai sót trong kế hoạch đấu thầu không làm sai lệch kết
quả đấu thầu và lựa chọn nhà thầu. Điều này khá rõ ràng vì điều khoản hợp đồng
không liên quan đến kỹ thuật, tài chính, máy móc thi công và nhân lực là những
điều kiện tiên quyết khi xét thầu. Điều khoản này chỉ được thực hiện sau khi có
phê duyệt kết quả trúng thầu của chủ tịch UBND huyện Thạch Thất. Mặt khác
nhà thầu trúng thầu (Công ty cổ phần và đầu tư xây dựng Quang Vinh) đã đồng
ý với việc điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt (điều chỉnh điều
khoản hợp đồng) vì vậy việc giải quyết kiến nghị của nhà thầu là không khó
khăn.
Bước 3: Người có thẩm quyền ra quyết định điều chỉnh lại kế hoạch đấu
thầu đã được phê duyệt, điều chỉnh lại điều khoản hợp đồng đã ký kết.
Sau khi có các biên bản các cuộc họp gồm 2 biên bản:
- Cuộc họp giữa người có thẩm quyền, Chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu;
- Cuộc họp với các nhà thầu đã có đơn kiến nghị.
Phòng Quản lý đô thị có thể có hai cách để tham mưu cho Ủy ban nhân
dân huyện ra quyết định điều chỉnh lại kế hoạch đấu thầu:
15
- Cách 1: Ra văn bản đề nghị UBND huyện ra quyết định điều chỉnh lại
kế hoạch đấu thầu, sau đó mới thẩm định hồ sơ kết quả đấu thầu trình UBND
huyện phê duyệt;
- Cách 2: Gửi báo cáo kết quả thẩm định hồ sơ kết quả đấu thầu (trong
báo cáo kết quả thẩm định kết quả đấu thầu ghi rõ điều khoản hợp đồng ký kết
giữa Chủ đầu tư về nhà thầu trúng thầu là hợp đồng trọn gói), kèm theo các biên
bản thống nhất với các nhà thầu đề nghị UBND huyện ra quyết định phê duyệt
kết quả đấu thầu (trong quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu ghi rõ điều khoản
hợp đồng thi công công trình là hợp đồng trọn gói) mà không cần phải ra quyết
định điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt.
Trong hai cách trên cách 2 có ưu điểm là không tốn nhiều thời gian chờ
đợi vì không phải phê duyệt qua nhiều nấc bước mà vẫn đủ cơ sở đảm bảo tính
đúng đắn của pháp luật hiện hành vì vậy Tôi chọn cách 2 để giải quyết tình
huống.
Bước 4: Xử lý vi phạm, sai sót của các cán bộ,công chức vi phạm.
Có thể nhận thấy mức độ vi phạm ở đây là không lớn, chủ yếu là do sơ
xuất, chủ quan của các cá nhân. Tuy nhiên đối với cán bộ, công chức quản lý
Nhà nước những sơ xuất, chủ quan dù là nhỏ có thể dẫn tới hậu quả nghiêm
trọng, mất thời gian điều chỉnh và gây lãng phí tiền của cho nhà nước.
Hình thức xử lý tùy theo từng mức độ vi phạm và tính chất nghiêm trọng
của vụ việc để áp dụng hình thức xử lý kỷ luật khác nhau. Theo mức độ nghiêm
trọng của tình huống thì hình thức xử lý kỷ luật là cảnh cáo nhằm để đối tượng ý
thức được mức độ nghiêm trọng của sự việc xảy ra, từ đó nâng cao tinh thần
trách nhiệm hơn trong công việc, chủ động học tập nâng cao trình độ nhằm giải
quyết công việc có chất lượng và hiệu quả hơn.
16
IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền
Công tác đấu thầu là công việc phức tạp liên quan đến nhiều ngành, nhiều
cấp khác nhau, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các cấp.
Hiện nay đất nước ta đang trong giai đoạn hội nhập nền kinh tế Quốc tế, việc
xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật đáp ứng được nhu cầu phát triển là đòi hỏi hết
sức bức thiết. Đảng và nhà nước ta đang cố gắng tập trung mọi nguồn lực để xây
dựng cơ sở hạ tầng đáp ứng được các nhà đầu tư nước ngoài ,phát huy nguồn nội
lực và tranh thủ các nguồn đầu tư của nước ngoài để thúc đẩy nền kinh tế phát
triển.Việc xây dựng được những công trình có chất lượng, đáp ứng được yêu cầu
cần phải lựa chọn được những nhà thầu có đủ năng lực thực sự đáp ứng được
yêu cầu cần thiết.
Vì vậy cần có sự lãnh chỉ đạo của Đảng, quản lý chặt chẽ của Nhà nước về
công tác đấu thầu, ban hành các văn bản quy phạm phải kịp thời, đồng bộ, đồng
thời cần bồi dưỡng đào tạo đội ngũ cán bộ có đầy đủ phẩm chất ,năng lực để
thực hiện công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu.
2. Kiến nghị với các cơ quan chuyên môn
- Việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về công tác đấu thầu chưa
kịp thời từ các ngành, các cấp.
- Năng lực, phẩm chất cán bộ, công chức quản lý, làm công tác đấu thầu
ở nhiều nơi còn kém chưa đáp ứng được yêu cầu, cần có những khóa tập
huấn để nâng cao trình độ, năng lực cán bộ giúp cho việc thực hiện đấu thầu
và lựa chọn nhà thầu được tốt hơn.
3. Kết luận
Qua đề xuất, xây dựng phương án và giải pháp xử lý tình huống đấu thầu
xây lắp của dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá đất xen kẹt X8 xã
Hương Ngải, huyện Thạch Thất do Phòng Quản lý đô thị huyện Thạch Thất làm
chủ đầu tư, bản thân tôi thấy rằng:
17
- Vấn đề Nhà nước ta ban hành các văn bản qui phạm pháp luật về công
tác đấu thầu chưa đồng bộ.
- Năng lực quản lý công tác đấu thầu của đội ngũ các bộ, công chức vẫn
còn hạn chế, chủ quan và nhiều bất cập.
- Phương án xử lý tôi đề xuất là đúng theo quy định của pháp luật,
phương án chọn là hợp tình, hợp lý và kinh tế, công trình được triển khai thi
công theo kế hoạch, đáp ứng những yêu cầu của tình huống đặt ra./.
18
- Xem thêm -
.PDF 
22 
4813 
110 
