Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học tình huống xử lý rác thải trong trường học

SỞ GIÁODỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT PHẠM HỐNG THÁI CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC XỬ LÝ RÁC THẢI TRONG TRƯỜNG HỌC - Môn học chính được HS vận dụng trong giải quyết tình huống: Sinh học, Hóa học, Giáo dục công dân, Tiếng anh, Tin học, Địa Lí, Công nghệ TÁC GIẢ 1. Họ và tên: Nguyễn Thị Phương Anh Ngày sinh: 9.9.1997 Lớp:12D1 2. Họ và tên: Vũ Hoài Thu Ngày sinh:8.5.1997 Lớp:12D1 3. Họ và tên: Phan Lê Quốc Việt Ngày sinh: 11.8.1997 Lớp:12D1 1. Tên tình huống - Xử lý rác thải trong trường học 2. Mục tiêu giải quyết tình huống - Nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp và bảo vệ môi trường cho học sinh - Giúp các bạn học sinh coi rác không phải là thứ hoàn toàn bỏ đi mà có thể biến rác trở thành những vật dụng hữu ích cho cuộc sống con người - Tạo ra điều kiện để các bạn học sinh thể hiện khả năng sáng tạo của mình trong việc tái chế rác thải thành những vật dụng phục vụ cho bản thân - Thông qua hoạt động đó định hướng cho học sinh học phải đi đôi với hành 3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến giải quyết tình huống Xã hội càng phát triển thì kéo the đó là sự phát triển của con người và các vấn đề của xã hội như tệ nan, ô nhiễm môi trường,…Hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường là một vấn đề đang nhận được sự quan tâm của toàn xã hội. Ô nhiễm môi trường sẽ kéo theo sự biến đổi khí hậu, điều này đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người không chỉ thế hệ chúng ta mà còn thế hệ mai sau. Khí hậu biến đổi một cách trầm trọng như vậy là do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó một nguyên nhân không kém phần quan trọng là rác thải, cong người xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến khí hậu. Dự báo tổng lượng chất thái rắn sinh hoạt đô thị đến năm 2010 là vào khoảng 12 triệu tấn/năm và đến 2020 khoảng gần 22 triệu tấn/năm. Đặc biệt mà môi trường trường học- nơi nuôi dưỡng các thế hệ học sinh tương lai trụ cột của nước nhà.Trung bình mỗi trường học sẽ có từ 500 – 2000 học sinh.Khu vực trường học cũng là một điểm nóng trong việc xả rác thải hàng ngày.trong một số trường học, hiện tượng xả rác vô ý thức cũng trở nên không còn xa lạ. Trong ngăn bàn,chân cầu thang, sân trường...nơi nào cũng có mặt của rác với đầy đủ các loại: từ giấy vụn đến vỏ kẹo, vỏ lon,,,Những học sinh mặc dù đã được nhắc nhở, dạy bảo chu đáo vẫn ngang nhiên xả rác ra sân, ra trường như chốn không người. Chúng ta hãy tự đặt ra câu hỏi: nếu như mỗi ngày đến trường, chúng ta học tập tại nơi không khí ô nhiễm, xung quanh nhiều rác thì chúng ta có thể thoải mái tập trung cao độ để học tâp được không? Câu trả lời chắc chắn là không. Vì thế tại trường học, chúng ta cần giữ cho trường có không gian xanh sạch đẹp để có thể chung tay góp sức bảo vệ môi trường trước sự ô nhiễm ngày một tăng cao. * Môi trường nước: - Môi trường nước bị ô nhiễm ảnh hưởng nặng nề đến các động vật sinh sống dưới nước. - Ảnh hưởng đến nguồn nước sử dụng của con người làm tổn hại đến sức khỏe * Môi trường không khí - Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người - Thủng tần Ozon làm tăng bức xạ mặt trời - Gây mưa axit ở một số nơi gần nhà máy Tác hại từ tia tử ngoại * Môi trường đất - Ô nhiễm đất gây đến việc ô nhiễm nguồn nước ngầm cung cấp cho cây cối dẫn đến việc cây cối héo úa (địa lí 12: Vấn đề sử dụng và bảo vệ tự nhiên ) - Gây mưa axit ở một số nơi gần nhà máy Cơ chế gây mưa axit và tác hại ( Sinh học và Hóa học) * Môi trường đất - Ô nhiễm đất gây đến việc ô nhiễm nguồn nước ngầm cung cấp cho cây cối dẫn đến việc cây cối héo úa (địa lí 12: Vấn đề sử dụng và bảo vệ tự nhiên ) Mạch nước ngầm bị ô nhiễm cây cối chết khô Trong trường học - Học sinh xả rác bừa bãi làm gây ảnh hưởng đến môi trường sông xung quanh mình. - Dưới những bồn cây có rất nhiều rác là những vỏ lon trai nhựa của học sinh vứt ra - Những nơi gần bể nước, nhà vệ sinh có mùi hôi gây ô nhiễm không khí 4. Giải pháp giải quyết tình huống Gồm 3 giải pháp - Các cách phân loại và giảm thiểu lượng rác - Xử lí rác thải - Tuyên truyền giáo dục 5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống a. Giải pháp thứ nhất:Các cách phân loại và giảm thiểu lượng rác - REDUCE (giảm thiểu): Giảm thiểu lượng rác thông qua việc mua bán sạch… Vỉ dụ: dùng túi giấy hay giỏ đi chợ thay cho dùng bịch nilon để nhằm giảm lượng rác thải phát sinh từ túi nilon... (*) Sử dụng túi giấy thay cho các laoij túi ni long trong trường học bởi những túi nilon nhuộm màu xanh, đỏ, vàng ngoài đang dùng đựng thực phẩm đã chế biến sẽ gây độc hại cho thực phẩm do chứa kim loại như chì, cadimi (những chất gây tác hại cho bộ não và là nguyên nhân chính gây ung thư). Nếu xử lý túi nilon bằng phương pháp đốt thì cũng không ổn vì túi nilon chứa 2 chất PE và PP, khi đốt sẽ tạo thành khí cacbonic, mê tan và khí dioxin cực độc. ( hóa học 12 bà 14: Vật liệu Polime ) Các loại rác thải có khả năng tự phân huỷ như: vỏ hạt hoa quả, bánh trái, lá cây… được lọc ra và đổ vào các hố đất trong vườn cây để rác tự phân huỷ tạo chất thành phân bón cho việc trồng rau, các loại rác thải như: túi giấy bóng, giấy kẹo, hộp xốp… không phân huỷ được thì được cho vào bao để đem đi xử lí, các loại rác thải tái chế như giấy vụn, đồ nhựa vỡ hỏng thì được thu gom lại bỏ vào một thùng rác mang tên “ Thùng rác tiết kiệm” để bán nhằm mục đích gây quỹ Đoàn (*) Nhà trường có thể đầu tư sản xuất sử dụng các thùng rác phân loại rác thải : rác vô cơ, rác hữu cơ, rác tái chế. - Rác hữu cơ là các chất thải có chứa các hợp chất hữu cơ, có khả năng/dễ dàng phân hủy sinh học (phân huỷ trong điều kiện tự nhiên).VD : rau quả, cơm thừa...Hay nói một cách đơn giản: hữu cơ là các rác thải có nguồn gốc từ sinh vật (cái cây, con vật). Chúng có “tuổi thọ” thấp nhất, tồn tại trong môi trường với thời gian ngắn rồi “biến mất”. Gồm những loại: cây cỏ loại bỏ, lá rụng, rau quả hư hỏng, đồ ăn thừa, vỏ trứng, rác nhà bếp (Hóa học 11: Chương 4: Đại cương về chất hữu cơ ) - Rác vô cơ là những chất thải không có khả năng phân hủy trong điều kiện tự nhiên hoặc có thể phân hủy nhưng thời gian rất dài (tìm lại định nghĩa chuẩn) như thuỷ tinh, sành sứ, kim loại, giấy, cao su, nhựa, vải, đồ điện, đồ chơi, cát sỏi, vật liệu xây dựng...(Hóa học 10: Chất vô cơ ) Rác tái chế: là các loại rác có thể tái sử dụng hoặc tái chết được như thủy tinh, giấy, kim loại, chất dẻo , đồ dệt may, đồ điện tử… b. Giải pháp thứ hai: Xử lí rác thải có 2 cách - Tiêu huỷ theo qui trình - Tái sử dụng - REUSE (tái sử dụng): Sử dụng lại các sản phẩm hay một phần của sản phẩm cho chính mục đích cũ hay cho một mục đích khác. Ví dụ: khi đi chợ về, những bịch nilon nào còn sạch thì nên rửa lại, đem phơi để dùng khi khác. - RECYCLE (tái chế): Sử dụng rác thải làm nguyên liệu sản xuất ra các vật chất có ích khác. Ví dụ: bịch nilon không thể tái sử dụng có thể gom chung lại với nhau và vẫn chuyển đến nhà máy để tái chế trở về lại nhựa hoặc những nguyên liệu khác. - Thu gom rác thải và bán lời cho các công ty xử lý - Thu gom giấy vụn để tái chế hoặc tái sử dụng - Tái sử dụng chai lọ thuỷ tinh, lon inox,.... - Làm sản phẩm tái chế sử dụng cho cuộc sống hàng ngày ( công nghệ : thủ công ) Hộp bút làm từ quần bò và đồ trang trí c. Tuyên truyền, giáo dục  Giáo dục trong trường học.. - Học sinh là thế hệ tương lai của Đất Nước, là trụ cột của nước nhà. Chính vì thế mà chúng ta cần nêu cao ý thức giáo dục ngay từ bây giờ để học sinh có những nhận thức đúng đắn và có những hành động đúng đắn để chung tay góp phần bảo vệ môi trường thế giới. Nhiều người dân chưa có cái nhìn đúng đắn về tác hại của việc môi trường bị ô nhiễm vì thế chưa có ý thức trong việc bảo vệ môi trường mà mình đang sinh sống.có nhiều người biết mà vẫn cứ làm. Họ thản nhiên xả rác bừa bãi nơi công cộng mà k để ý hậu quả việc đó. Rác thải ở đất có những loại rác dễ phân hủy nhưng cũng có loại rác khó phân hủy gây ảnh hưởng xấu đến môi trường đặc biệt là đất và nước (hình ảnh cho tiết học phân loại rác thải lớp 12d1 trường THPT Phạm Hồng Thái Học sinh phạm Hồng Thái vệ sinh lớp học  Kêu gọi bạn bè trong nước làm sản phẩm tái chế  Lọ cắm bút từ vỏ trai nhựa và giấy từ một bạn có tên FB “Semi xxx” trong sài gòn  Hiện trạng kêu gọi thanh niên tham gia bảo vệ môi trừờng ( Nguồn khảo sát và nghiên cứu khoa học tháng 5 – 2012) 5. Lợi ích Chất thải không phải là cái gì đó nên được loại bỏ hoặc xử lý mà không liên quan đến việc sử dụng nó trong tương lai.Nó có thể là một nguồn tài nguyên có giá trị nếu được giải quyết một cách chính xác, thông qua chính sách và thực hành.Với hoạt động quản lý chất thải hợp lý và nhất quán sẽ cho những lợi ích nhất định. Những lợi ích này bao gồm: Kinh tế: - Nâng cao hiệu quả kinh tế thông qua sử dụng tài nguyên, xử lý, tiêu hủy và tạo ra thị trường cho tái chế có thể dẫn đến các hành hiệu quả trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Các vật liệu sản phẩm có giá trị được thu hồi để tái sử dụng tạo mới khả năng việc làm và cơ hội kinh doanh. Xã hội: - Bằng cách giảm tác động xấu đến sức khỏe của hoạt động quản lý chất thải, dẫn đến các khu định cư hấp dẫn hơn. Lợi thế xã hội tốt hơn có thể dẫn đến các nguồn việc làm mới và có khả năng nâng cộng đồng thoát khỏi đói nghèo.Đặc biệt là ở một số nước đang phát triển. Môi trường: - Giảm hoặc loại bỏ tác động xấu đến môi trường thông qua việc giảm, việc tái sử dụng và tái chế, giảm thiểu và khai thác tài nguyên. Có thể cung cấp được cải thiện không khí, chất lượng nước, giúp đỡ trong việc giảm lượng khí thải nhà kính. Thế hệ tương lai: - Thực hành quản lý chất thải hiệu quả có thể cung cấp các thế hệ tiếp theo một nền kinh tế mạnh mẽ hơn, một xã hội công bằng hơn, toàn diện hơn và một môi trường sạch hơn. - Con trẻ mai sau có một môi trường sống xanh sạch đẹp 6. Ý nghĩa - Xử lí rác thải trong trường học góp phần bảo vệ sức khoẻ cho con người và xây dựng trường học xanh , sạch, đẹp - Thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, tạo điều kiện cho học sinh vận dụng kiến thức vào cuộc sống - Nâng cao ý thức tự giác cho học sinh trong việc tham gia bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu - Sản phẩm liên môn của chúng em có thể dịch sang tiếng anh để giới thiệu cho bạn bè quốc tế về một số biện pháp xử lí rác thải trong trường học và chúng em muốn gửi tới tất cả mọi người thông điệp “ Hãy chung tay bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp”; “ Hãy biến rác trở thành những vật hữu ích trong cuộc sống”