Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Trung học cơ sở Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học ...

Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học tình huống tết nguyên đán tết của mọi nhà

.DOC
13
655
50

Mô tả:

1. Tên tình huống : TẾT NGUYÊN ĐÁN - TẾT CỦA MỌI NHÀ 2. Mục tiêu giải quyết tình huống: Sử dụng kiến thức liên môn để giới thiệu với bạn bè quốc tế về một nét đẹp truyền thống của văn hoá Việt Nam - Tết Cổ Truyền. 3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống: - Tết trong kí ức tuổi thơ - Lịch sử ngày Tết và cái tên “Tết Nguyên Đán” - Phong tục ngày 23 tháng Chạp - đưa tiễn ông Táo về trời - Đi chợ Tết và muối củ kiệu được coi như một nét đẹp không thể thiếu trong những ngày này - Phong tục gói bánh chưng ngày Tết và bày ban thờ tổ tiên - Lễ cúng giao thừa và quan niệm về ngày mồng 1 Tết - Phong tục đi lễ chùa và xin chữ đầu năm của người Việt - Những ngày Tết đặc biệt của một số dân tộc anh em trên đất nước Việt Nam - Giá trị to lớn của ngày Tết dân tộc 4. Giải pháp giải quyết tình huống: - Môn Lịch sử đã cung cấp cho ta thêm hiểu biết về phong tục ngày Tết cổ truyền. - Môn Địa lý đã cung cấp cho chúng ta biết thêm về sự phổ biến rộng rãi của Tết ở các dân tộc anh em trên đất nước. - Môn Giáo dục công dân đã cho chúng ta biết thêm những bài học về nét đẹp văn hoá của dân tộc. - Môn Ngữ văn đã giúp ta có thể sử dụng từ ngữ và phương thức biểu đạt cho bài văn một cách phù hợp nhất. 5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống: Bài làm Tõ khi cßn rÊt nhá, nh÷ng ®øa trÎ nh t«i ®· ®îc biÕt ®Õn TÕt. TÕt lµ ngµy mÑ tÊp nËp mua s¾m bµy biÖn , tÕt lµ lóc bè söa sang nhµ cöa t¬m tÊt , tÕt lµ lóc con ch¸u qu©y quÇn bªn «ng bµ , cha mÑ . TÕt lµ lóc ®êng phè trang hoµng ®Ìn nhiÒu mµu s¾c , trªn ®êng phè cây ®µo , c©y quÊt ®ù¬c thÊy ë kh¾p mäi n¬i. TÕt víi t«i cø thÕ lín lªn , ®Ó ®Õn b©y giê khi nh×n l¹i , TÕt trong t«i lµ mét chuçi kû niÖm g¾n bã víi tuæi th¬ vµ gia ®×nh. Tết cổ truyền từ l©u đ· trở thành một phần kh«ng thể thiếu trong văn hãa Việt. Nã kh«ng chỉ là ngày chào mừng năm mới mà còng là dịp để mäi người cïng sum họp. NÕu ®îc hái TÕt lµ g× , sÏ ch¼ng cã mét tõ ng÷ nµo cã thÓ t¶ hÕt vÒ tÕt. Vì vậy, kh«ng chỉ Việt Nam mới cã ngày Tết Nguyên Đán mà nã còng được phổ biến rộng r·i ở một số nước thuộc ch©u ¸. TÕt Nguyªn §¸n cßn gäi lµ TÕt ©m lÞch, TÕt cæ truyÒn hay ®¬n gi¶n chØ lµ ngµy TÕt. §©y lµ mét dÞp lÔ quan träng nhÊt trong v¨n ho¸ ngêi ViÖt Nam nãi riªng vµ mét sè d©n téc chÞu ¶nh hëng cña nÒn v¨n ho¸ Trung Quèc nãi chung. V× c¸c quèc gia nµy dïng lÞch Ph¸p theo chu k× vËn hµnh cña mÆt tr¨ng nªn TÕt Nguyªn §¸n sÏ muén h¬n TÕt Du¬ng LÞch (hay gäi n«m na lµ TÕt T©y). Do quy luËt ba n¨m nhuËn mét th¸ng cña ¢m lÞch nªn ngµy ®Çu n¨m cña dÞp TÕt Nguyªn §¸n kh«ng bao giê ®Õn tríc ngµy 21 th¸ng 1 vµ sau ngµy 19 th¸ng 2 D¬ng lÞch, mµ thêng r¬i vµo kho¶ng cuèi th¸ng 1 ®Õn ®Çu th¸ng 2 D¬ng lÞch. TÕt Nguyªn §¸n lµ ngµy héi cæ truyÒn lín nhÊt, l©u ®êi nhÊt, cã ph¹m vi phæ biÕn rÊt réng tõ Môc Nam Quan ®Õn mòi Cµ Mau vµ lµ ngµy lÔ tng bõng, nhén nhÞp cña c¶ d©n téc. Tõ nh÷ng thÕ kØ tríc, «ng cha ta ®· cö hµnh lÔ TÕt hµng n¨m mét c¸ch trang träng. TÕt Nguyªn §¸n lµ kh©u ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt trong hÖ thèng lÔ héi ViÖt, nã kh«ng chØ mang ®Ëm nÐt v¨n ho¸ d©n téc s©u s¾c mµ nã cßn ph¶n ¸nh tinh thÇn hoµ ®iÖu gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn theo chu k× vËn hµnh cña vò trô. Hai ch÷ “Nguyªn §¸n” cã nguån gèc tõ ch÷ H¸n. “Nguyªn” cã nghÜa lµ sù b¾t ®Çu, sù khëi ®Çu míi; “§¸n” lµ buæi ban mai, lµ khëi ®iÓm cña mét ngµy míi. Nguyªn nghÜa cña tõ “TÕt” chÝnh lµ tõ “TiÕt”. V¨n ho¸ ViÖt thuéc nÒn v¨n minh lóa níc nªn do nhu cÇu canh t¸c c«ng nghiÖp ®· ph©n chia thêi gian trong mét n¨m ra 24 tiÕt kh¸c nhau vµ øng víi mçi tiÕt lµ cã mét thêi kh¾c “giao thêi”. Trong ®ã, quan träng nhÊt lµ tiÕt khëi ®Çu cña mét chu k× canh t¸c, gieo trång, tøc TiÕt Nguyªn §¸n vµ sau nµy ®îc biÕt ®Õn lµ TÕt Nguyªn §¸n (hay gäi lµ TÕt Trång C©y). TÕt lµ dÞp ®Ó c¶ gia ®×nh, hä hµng gÇn xa cïng nhau xum häp, ®oµn tô vµ tëng nhí «ng bµ tæ tiªn ®i tríc. VÒ ý nghÜa th©n sinh cña TÕt Nguyªn §¸n, ®ã lµ ngµy TÕt cña gia ®×nh, TÕt cña mäi nhµ. Toµn bé dÞp TÕt Nguyªn §¸n hµng n¨m thêng kÐo dµi trong kho¶ng 7 ®Õn 8 ngµy cuèi n¨m cò vµ 7 ngµy ®Çu n¨m míi (tõ ngµy 23 th¸ng Ch¹p ®Õn hÕt ngµy mång 7 th¸ng Giªng). §©y lµ kho¶ng thêi gian cho nh÷ng ngêi con xa xø trë vÒ víi quª h¬ng, víi gia ®×nh ®Ó ®ãn mét c¸i TÕt ®oµn viªn Êm ¸p, sum häp vµ ®îc sèng l¹i víi nh÷ng kØ niÖm cña mét thêi bÐ d¹i. Ngêi ViÖt ta tin r»ng vµo ngµy TÕt mäi thø ®Òu ®æi míi, tõ ngo¹i vËt cho ®Õn lßng ngêi, v× vËy, kho¶ng m¬i ngµy tríc TÕt hä thêng s¬n l¹i nhµ cöa vµ tÊt bËt s¾m söa nh÷ng bé quÇn ¸o míi ®Ó ®ãn xu©n. Kh«ng chØ cã vËy, trong nh÷ng ngµy nµy, hä tuyÖt ®èi kiªng c÷ kh«ng nãng giËn, c·i v· v× TÕt lµ dÞp ®Ó mäi ngêi chuéc lçi vµ xo¸ bá nh÷ng hiÒm khÝch ®· qua. Do hoµn c¶nh lÞch sö vµ ®Þa lý qu¸ gÇn gòi nªn phong tôc ngµy TÕt cña ViÖt Nam kh¸ gièng Trung Quèc, chØ kh¸c biÖt chót ®Ønh. Theo tËp tôc, ®Õn ngµy 23 th¸ng Ch¹p lµ ngµy ®a tiÔn «ng T¸o vÒ trÇu trêi t©u viÖc trÇn gian th× kh«ng khÝ TÕt còng b¾t ®Çu râ nÐt. Ngµy xa, díi thêi phong kiÕn, tõ triÒu ®×nh ®Õn quan chøc hµng tinh, hµng huyÖn ®Òu nghØ lÔ tõ ngµy 23 th¸ng Ch¹p ®Õn ngµy khai h¹ (tøc ngµy 7 th¸ng Giªng). §Ó ®ãn mét n¨m míi, mäi ngêi ph¶i chuÈn bÞ kÜ lìng ngay tõ th¸ng 12. Ngµy 20 th¸ng 12 ®îc coi lµ ngµy quÐt dän nhµ cöa, mçi gãc nhµ ph¶i ®îc quÐt vµ lau chïi s¹ch sÏ. Trong ngµy ®Çu n¨m, tuyÖt ®èi kiªng quÐt nhµ v× sÏ quÐt ®i may m¾n. Sau ngµy nµy cã thÓ quÐt nhµ nhng ph¶i quÐt tõ ngoµi cöa quÐt vµo trong vµ gi÷ r¸c ®Õn ngµy mång 5 míi ®îc ®æ ®i. Sau khi quÐt dän nhµ cöa lµ ®Õn lóc t¹m biÖt T¸o qu©n (thÇn bÕp). Phong tôc cæ truyÒn xem T¸o qu©n lµ ngêi g×n gi÷ søc khoÎ cho mäi ngêi trong gia ®×nh, cã lÏ v× xa nay, vÊn ®Ò c¬m níc lµ rÊt quan träng: BÖnh tïng khÈu nhËp. Theo quan niÖm cña ngêi ViÖt xa, «ng T¸o lµ ngêi ghi chÐp tÊt c¶ nh÷ng g× con ngêi lµm vµ b¸o c¸o víi Ngäc Hoµng. Ngoµi ra, T¸o qu©n cßn lµ d¹i diÖn cho sù Êm no cña mét gia ®×nh. LÔ cóng «ng T¸o lµ ngµy 23 th¸ng Ch¹p ¢m lÞch hµng n¨m. LÔ cóng ngoµi h¬ng, nÕn, hoa qu¶, vµng m· cßn ph¶i cã ®ñ 3 bé quÇn ¸o giÊy vµ 3 con c¸ chÐp. V× theo truyÒn thuyÕt, c¸ chÐp sÏ gióp «ng T¸o vît Vò M«n ®Ó lªn thiªn ®×nh. §Æc biÖt, nh÷ng phiªn chî TÕt ®îc tæ chøc hµng n¨m víi môc ®Ých bu«n b¸n c¸c lo¹i “®Æc s¶n” cho mäi ngêi thëng xu©n. Ngoµi ra, chî TÕt cßn tho¶ m·n mét sè nhu cÇu mua s¾m ®Ó thëng ngo¹n, ®Ó lÔ b¸i nh hoa kiÓng, nh÷ng lo¹i tr¸i c©y cã tªn ®em l¹i may m¾n nh da hÊu, ®u ®ñ, m·ng cÇu... Vµo nh÷ng ngµy nµy, c¸c chî sÏ bu«n b¸n suèt ®ªm v× ®i chî TÕt ®ªm lµ mét thó vui ®Æc biÖt. Người ta không quên qua cổng chợ xin thầy đồ mấy chữ về thờ vì ngày xưa, đa phần không biết chữ nên mới có phong tục thờ chữ trong nhà để mơ ước con cháu sau này được học hành, làm ăn phát đạt. Chữ được chọn để thờ thường là chữ Tâm, Phúc, Đức… Phong tục thờ chữ ngày nay đang được phục hồi bằng thư pháp thể hiện một dân tộc hiếu học trong lịch sử . Kho¶ng r»m th¸ng Ch¹p, cñ kiÖu t¬i ®îc bµy b¸n ë kh¾p c¸c chî. C¸c bµ néi trî mua vÒ c¾t lÊy phÇn cñ tr¾ng nân nµ, ph¬i n¾ng cho qu¾t l¹i råi cho vµo nh÷ng ve keo, kÕ ®ã cho giÊm ®uîc nÊu víi ®êng vµo ve råi ®Ëy kÝn l¹i. §èi ngêi B¾c, thay v× lµm kiÖu, mét sè ngêi cã thÓ dïng cñ hµnh ta víi c¸ch lµm t¬ng tù. Ve da hµnh cã mµu hång nh ngäc, tr«ng rÊt ®Ñp vµ ®em l¹i sù may m¾n. Kh«ng ai là người Việt mà không cảm khái thứ hương vị dân tộc và khó quên ấy. Phải nhìn thấy chúng, nếm chúng, nuốt chúng xuống dạ dày mới gọi là thưởng thức được hương xuân. Tôc lÖ gãi b¸nh chng ngµy TÕt ®· tån t¹i ë níc ta tõ thêi Hïng V¬ng vµ lµ mét trong nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng trêng tån víi thêi gian. Tr¶i qua bao thêi k× lÞch sö, phong tôc gãi b¸nh chng d©ng lªn tæ tiªn vÉn kh«ng hÒ mai mét. B¸nh chng tîng trng cho ®Êt víi mµu xanh ®¹i diÖn cho c©y cèi, ®ç xanh ®¹i diÖn cho hoa qu¶, cã thÞt lîn ®¹i diÖn cho mu«ng thó vµ g¹o nÕp lµ s¶n vËt ®¹i diÖn cho con ngêi. L¸ dong dïng ®Ó gãi b¸nh chng t¹o cho b¸nh cã mµu xanh mít. Ph¶i ch¨ng, chÝnh nhê mµu xanh tù nhiªn nµy mµ b¸nh chng trë nªn ®Æc biÖt vµ b¾t m¾t? Thêi gian luéc b¸nh lªn tíi 10 tiÕng. Cã lÏ v× thÕ mµ bao thÕ hÖ ngêi ViÖt sÏ kh«ng thÓ quªn kØ niÖm nh÷ng ngµy gi¸p TÕt l¹nh c¨m c¨m ®îc thøc tr¾ng ®ªm ngåi tr«ng nåi b¸nh bªn bÕp löa hång cïng ®¹i gia ®×nh. Mµu xanh mít cña b¸nh chng nh mét lêi chóc “¨n nªn lµm ra” cña mçi gia chñ khi biÕu kh¸ch ®Õn ch¬i nhµ. NÕu nh b¸nh chng lµ ®Æc s¶n cña nh÷ng ngêi d©n ®Êt B¾c th× t¹i c¸c tØnh miÒn Nam, mãn b¸nh ®Æc trng trong ngµy TÕt l¹i lµ b¸nh tÐt. §©y lµ mét lo¹i b¸nh h×nh trô dµi víi nguyªn liÖu ®îc gãi tõ l¸ chuèi, thÞt mì, nh©n lµm tõ ®ç xanh hoÆc ®ç ®en. Theo nhiÒu nghiªn cøu cho r»ng v× sù ®èi ®Çu gi÷a chóa TrÞnh vµ chóa NguyÔn vµo cuèi thêi Lª ®· t¹o nªn sù kh¸c biÖt gi÷a b¸nh chng vµ b¸nh tÐt. Trong mçi gia ®×nh ViÖt kh«ng thÓ nµo thiÕu ®îc mét ban thê tæ tiªn. Tuú theo tõng nhµ, c¸ch trang trÝ vµ s¾p ®Æt ban thê cã sù kh¸c nhau. Ban thê lµ n¬i tëng nhí, lµ mét thÕ giíi thu nhá cña nh÷ng ngêi ®· khuÊt. Hai cây đèn tượng trưng cho mặt trời, mặt trăng, hương là tinh tú. Hai bát hương để đối xứng, phía sau hai cây đèn thường có “cµnh vµng l¸ ngäc” víi mong íc lµm ¨n ph¸t ®¹t trong n¨m míi. NhiÒu gia ®×nh ®Æt xen gi÷a ®Ìn vµ h¬ng lµ mét ®Üa ®Ó ®Æt hoa qu¶ lÔ, gäi lµ m©m ngò qu¶. Mµu s¾c cña m©m thêng tu©n theo ngò hµnh, c¸c lo¹i qu¶ thêng mang mµu s¾c cã tÝnh may m¾n, sung tóc. M©m ngò qu¶ miÒn B¾c thêng gåm: chuèi, bëi, ít, hång, quÊt víi ý nghÜa: chuèi xanh cong lªn «m lÊy bëi mang ý ®ïm bäc. Cßn ®èi víi m©m ngò qu¶ miÒn Nam bao gåm c¸c lo¹i qu¶: m·ng cÇu, sung, dõa, ®u ®ñ, xoµi víi ý nghÜa: cÇu sung võa ®ñ xµi. M©m ngò qu¶ miÒn Nam thêng lín h¬n so víi miÒn B¾c. Hai bªn ban ®Æt hai c©y nªu víi môc ®Ých ®Ó c¸c cô chèng gËy vÒ víi con ch¸u, dÉn linh hån tæ tiªn vÒ víi chèn trÇn gian. §µo vµ mai lµ hai lo¹i c©y g¾n liÒn víi ngµy TÕt cña ngêi d©n ®Êt ViÖt tõ ngµn n¨m nay. NÕu nh m¶nh ®Êt ph¬ng Nam xa x«i cã hoa mai kiªu h·nh khoe m×nh trong n¾ng, trong giã th× hoa ®µo l¹i gãp phÇn xua tan c¸i gi¸ rÐt cña mïa ®«ng miÒn B¾c. Hoa ®µo cã mµu ®á sÏ mang l¹i may m¾n cho c¶ n¨m. C©y ®µo cßn ®îc xem nh mét c©y ®Ó trõ tµ, ®uæi quû vµ mang l¹i sù an lµnh, thÞnh vîng cho gia chñ. Hoa mai mµu vµng, cã mïi th¬m, e Êp vµ kÝn ®¸o. Hoa mai cßn lµ biÓu trng cho sù may m¾n, h¹nh phóc trong n¨m míi. Theo tôc lÖ cæ truyÒn th× lÔ cóng giao thõa ®îc tæ chøc hµng n¨m nh»m ®ãn c¸c thiªn binh. Lóc ®ã, hä ®i thÞ s¸t díi h¹ giíi, kh«ng kÞp vµo tËn bªn trong nhµ nªn bµn cóng thêng ®îc ®Æt ë cöa chÝnh mçi nhµ. M©m lÔ ®îc s¾p bµy víi lßng thµnh tiÔn ®a ngêi nhµ trêi ®· cai qu¶n m×nh n¨m cò vµ ®ãn ngêi míi xuèng lµm nhiÖm cô cai qu¶n h¹ giíi n¨m míi. Trªn chiÕc h¬ng ¸n cã b×nh h¬ng, hai ngän ®Ìn dÇu hoÆc hai ngän nÕn. LÔ vËt gåm: chiÕc thñ lîn hoÆc con gµ, b¸nh chng, møt kÑo, trÇu cau, hoa qu¶, rîu níc vµ vµng m·, ®«i khi cã thªm chiÕc mò §¹i V¬ng hµnh khiÓn. LÔ trêi ®Êt cã khëi thuû ph¶i cã tËn cïng, mét n¨m cã b¾t ®Çu ¾t ph¶i cã kÕt thóc. B¾t ®Çu lóc giao thõa vµ kÕt thóc còng lµ lóc giao thõa. Theo tõ ®iÓn H¸n - ViÖt, giao thõa nghÜa lµ cò giao l¹i, míi ®ãn lÊy. ý nghÜa cña lÔ nµy lµ ®em bá hÕt nh÷ng ®iÒu xÊu cña n¨m cò ®Ó ®ãn nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp cña n¨m míi s¾p ®Õn. Sau khi cóng giao thõa xong, c¸c gia chñ khÊn Thæ C«ng, tøc lµ vÞ thÇn cai qu¶n trong nhµ ®Ó xin phÐp cho tæ tiªn vÒ ¨n TÕt. ë nam Bé, Thæ C«ng ®îc thay b»ng ¤ng §Þa vµ thê ë díi ®Êt. Sau khi cóng xong, xem nh TÕt ®· thùc sù ®Õn víi gia ®×nh. Tríc ®©y, ®óng vµo thêi kh¾c giao thõa, mäi ngêi thêng ®èt ph¸o TÕt. Theo lêi truyÒn miÖng d©n gian, ph¸o ®îc cho næ vµo dÞp n¨m míi ®Ó xua ®uæi ma quû cña n¨m cò vµ chµo ®ãn n¨m míi. Ph¸o cµng dµi, nổ càng lâu, kêu càng to, cháy ra nhiều xác pháo và cháy hết thì càng được cho là điềm lành của năm mới. NhiÒu n¨m trë l¹i ®©y, ®èt ph¸o TÕt ®· ®îc thay thÕ b»ng ph¸o hoa. Xem ph¸o hoa ®îc coi nh mét thó vui kh«ng thÓ thiÕu cña ngêi d©n trong dÞp TÕt ®Õn xu©n vÒ. Ngêi ViÖt ta quan niÖm ngµy mång Mét TÕt, nÕu mäi viÖc xảy ra suôn sẻ, may mắn thì cả năm cũng sẽ được tốt lành thuận lợi. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà quan trọng. Người đến xông đất thường chỉ đến thăm, chúc tết chừng năm mười phút chứ không ở lại lâu, hầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt. Người đi xông đất xong có niềm vui vì đã làm được việc phước, người được xông đất cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới. S¸ng sím mång Mét cßn gäi lµ ngµy “ChÝnh ®¸n”, mäi sinh ho¹t ®Òu ngõng l¹i, c¸c con ch¸u tô häp l¹i ®Ó lÔ tæ tiªn, ®Ó chóc TÕt «ng bµ vµ mõng tuæi lÉn nhau. Theo tôc lÖ, cø n¨m míi tíi, kÓ c¶ ngêi lín hay trÎ con ®Òu t¨ng lªn mét tuæi. Bëi vËy, ngµy mång Mét TÕt lµ ngµy con ch¸u chóc thä «ng bµ, c¸c bËc cao niªn vµ ngêi lín th× “mõng tuæi” trÎ em theo mét c¸ch cô thÓ b»ng nh÷ng ®ång tiÒn míi bá trong phong bao. Tôc nµy ë ViÖt Nam quen gäi lµ l× x×. TiÒn mõng tuæi mµ m×nh nhËn ®îc gäi lµ “tiÒn më hµng”. Xa cßn cã tôc cho tiÒn vµo phong bao víi sè tiÒn lÎ víi ngô ý tiÒn nµy sÏ sinh s«i, n¶y në thªm nhiÒu. Vµo dÞp ®Çu xu©n, ngêi ViÖt Nam thêng cã tôc ®i lÔ chïa vµ xin ch÷ ®Çu n¨m. Phong tôc nµy ®· trë thµnh mét nÐt ®Ñp v¨n ho¸ t©m linh trong ®êi sèng mçi ngêi. Ngêi ViÖt tin r»ng, ®i lÔ chïa ®Çu n¨m kh«ng ®¬n gi¶n chØ lµ ®Ó íc nguyÖn mµ nã cßn lµ kho¶nh kh¾c ®Ó con ngêi hoµ m×nh víi chèn t©m linh, bá l¹i phÝa sau bao vÊt v¶ cña cuéc sèng thêng nhËt. VÒ n¬i cöa PhËt, gi÷a kh«ng gian thanh tÜnh, mïi khãi nhang, s¾c mµu cña ®Ìn hoa, mçi chóng ta sÏ c¶m thÊy lßng m×nh trë nªn nhÑ nhµng, thanh th¶n h¬n. Kh«ng chØ cã tôc lÖ ®i lÔ chïa, ngêi ViÖt Nam cßn cã mét nÐt ®Ñp v¨n ho¸ n÷a lµ xin ch÷ ®Çu n¨m. H×nh ¶nh «ng ®å bµy mùc tµu giÊy ®á, n¾n nãt th¶o tõng nÐt ch÷ ®· vµ ®ang ®îc t¸i hiÖn l¹i trong dÞp ®Çu n¨m míi. Nh÷ng h×nh ¶nh tëng xa cò th× nay ®ang ®îc kh«i phôc trë l¹i. §©y lµ nÐt v¨n ho¸ thÓ hiÖn sù träng ch÷ nghÜa, tri thøc vµ còng lµ mong muèn xin ®îc ch÷ lÊy may m¾n, cÇu mét n¨m tµi léc, phóc thä. Không chỉ có cùng phong tục ngày Tết Nguyên Đán với người Kinh, một số dân tộc thiểu số vùng cao còn có các dịp lễ tết đặc biệt khác. Vào mùa xuân, lúc bắt đầu vụ mùa lúa mới, đồng bào các huyện Phước Sơn, Giằng, Hiên ở Quảng Nam tổ chức ăn Tết Prơ-giê-răm. Đây là ngày lễ lớn nhất trong năm. Nhà nhà đều trang trí hết sức đẹp đẽ. Các loại ghẻ, cung nỏ, giáo, mác, thanh la, trống, chiêng được lau chùi cẩn thận. Ở nhà Gươi (nhà làng) người ta dựng cột đâm trâu bằng cây gạo trạm trổ, sơn vẽ đẹp mắt. Nhiều sinh hoạt văn hoá diễn ra tại nhà Guơi như kể chuyện, nhảy múa, hát dân ca. Con gái được dịp trao đổi tâm tình và rủ nhau chơi xuân kéo dài cả tháng. Tết Prơ - giê - râm của người Cơ Tu Đối với người Dao, ngày đầu năm không được làm việc mà chỉ lo vui chơi, thăm viếng và chúc tụng lẫn nhau. Người Dao đón Tết bằng tết nhảy gọi là "Nhiang chằm Ðao" để rèn luyện sức khoẻ và võ nghệ. Tết nhảy bắt đầu trước tết Nguyên Ðán chừng vài ba hôm. Thanh niên phải tập các điệu múa, điệu nhảy, làm gươm đao bằng gỗ để múa. Tết nhảy, mỗi người phải nhảy múa đến hàng trăm lượt trong tiếng trống, tiếng thanh la giục giã. Tểt nhảy của người Dao Còn đối với người Xơ Đăng, họ ăn Tết rất giản dị và chỉ có hai Tết chính là Tết Giọt nước và Tết Lửa. Tết Giọt nước được tổ chức vào khoảng tháng 3 âm lịch hàng năm. Sau khi mãn mùa, người Xơ Đăng bắt đầu sửa sang lại các máng nước và tổ chức lễ "cúng máng" để cầu mong Thần nước sẽ ban cho dân làng năm mới được mùa, nước non đầy đủ. Vào dịp này, người trong buôn thường mang chén, nồi đồng ra các máng nước để lấy nước mang về nhà, đồng thời tổ chức ăn uống, vui chơi suốt mấy ngày liền. Tết Giọt nước của người Xơ Đăng Tết Bỏ Mạ của đồng bào Gia Rai lại được tổ chức rất lớn. Trong suốt thời kỳ Bỏ Mả, bà con trong buôn làng kéo nhau đi viếng từng nhà để thưởng thức của ngon vật lạ. Mỗi khi nghe tiếng thanh la, trống, cồng vang lên ở ngoài nghĩa địa là báo hiệu lễ Bỏ Mả. Người trong buôn nối đuôi nhau, tay cầm đuốc cháy sáng rực tiến về nghĩa địa để chia vui cùng người thân thuộc. Mọi người không quên mang theo rượu, thịt để góp vui cùng gia đình gia chủ trong suốt cuộc lễ. Tùy theo gia cảnh của từng người mà chủ lễ tổ chức đơn giản hay rườm rà. Gia chủ đứng trước ngôi mả có cắm cây nêu thường làm bằng cây gạo treo nhiều lá bùa xanh đỏ bay phấp phới theo chiều gió và đưa tay lên trời lâm râm khấn vái Yàng. Tết Bỏ Mạ của người Gia Rai TÕt lµ dÞp ®Ó con ngêi ta sèng chËm l¹i , t¹m dõng sù hèi h¶ cña cuéc sèng c¬m ¸o g¹o tiÒn ®Ó cïng bªn gia ®×nh tiÔn ®i n¨m cò vµ chµo ®ãn n¨m míi . Ngêi ngêi nhµ nhµ cïng nhau chê ®ãn chïm ph¸o hoa ®Çu tiªn ®îc b¾n lªn bÇu trêi b¸o hiÖu giê phót thiªng liªng nhÊt trong n¨m - giao thõa tíi. TÕt lµ dÞp ®Ó con ngêi trë vÒ céi nguån. BiÕt bao ¸nh m¾t mong mái con vÒ , còng biÕt bao níc m¾t nhí nhµ cña nh÷ng ®øa con xa xø híng vÒ quª h¬ng. Xu©n nh tiÕng gäi ngêi vÒ , xu©n nh kh«ng muèn tiÔn ngêi ®i , sù thiªng liªng cña ngµy tÕt còng nh sù xao xuyÕn cña mïa xu©n ®· lµ kh¬i nguån c¶m xóc cña biÕt bao nhµ v¨n , nhµ th¬. H¬n bÊt cø kho¶nh kh¾c nµo trong n¨m, TÕt lµ lóc mµ t©m hån ta híng vÒ quª h¬ng, ®Êt níc, n¬i mµ tæ tiªn ta bao thÕ hÖ ®· an th©n. TÕt Nguyªn §¸n - Gãi trän t©m hån ngêi con ®Êt ViÖt. 6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống: Việc kết hợp các kiến thức liên môn như Lịch sử, Địa lý vào môn Ngữ văn rất quan trọng, nó giúp cho bài văn được bao quát, đầy đủ ý hơn. Từ đó, bài làm có sức thuyết phục hơn, đặc biệt là đối với bài văn Thuyết minh. Ngoài các kiến thức Lịch sử, Địa lý, còn có thể kết hợp kiến thức của môn Giáo dục công dân để có một bài thuyết minh đủ sức thuyết phục. Như vậy, kiến thức liên môn tạo điều kiện cho chúng ta rèn luyện kĩ năng giải quyết tình huống trong cuộc sống và hiểu biết thêm về những nét đẹp văn hoá luôn trường tồn cùng dân tộc.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan