Tài liệu Tiểu luận xử lý tình huống trong công tác thẩm định đấu thầu công trình sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã tri trung.

TRƯỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG - TP HÀ NỘI LỚP BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ NGẠCH CHUYÊN VIÊN K2A-2015 TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG TRONG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH ĐẤU THẦU CÔNG TRÌNH: SỬA CHỮA, CẢI TẠO TRƯỜNG MẦM NON XÃ TRI TRUNG. Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Huyền. Chức vụ: Chuyên viên. Đơn vị công tác: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Phú Xuyên. Hà Nội, tháng 11/2015. PHẦN 1. LỜI MỞ ĐẦU Trong những năm qua, việc tăng cường đầu tư xây dựng cơ bản đã góp phần phát triển nhanh kết cấu hạ tầng kỹ thuật và kinh tế - xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật và kinh tế - xã hội ngày càng được phát triển, hoàn thiện làm thay đổi diện mạo cả nước nói chung và của huyện nhà nói riêng. Tốc độ và quy mô tăng đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đã góp phần quan trọng vào tốc độ tăng GDP hàng năm, tăng cường tiềm lực nền kinh tế, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, đã góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng đáng kể năng lực nhiều ngành sản xuất, kinh doanh... góp phần tạo thêm sức cạnh tranh của nền kinh tế trong xu hướng hội nhập. Tuy nhiên, nhìn nhận và đánh giá về lĩnh vực đầu tư XDCB trong những năm qua vẫn còn những “mảng tối” như tình trạng thất thoát, lãng phí, tiêu cực, đầu tư dàn trải, hiệu quả đồng vốn đầu tư đạt thấp đã trở nên khá phổ biến. Có thể khẳng định việc thất thoát, lãng phí thể hiện ở tất cả các giai đoạn, các khâu trong lĩnh vực đầu tư. Trong đó thất thoát qua đấu thầu, chỉ định thầu các dự án, cũng làm mất đi không ít những đồng vốn của Nhà nước đang phải “thắt lưng buộc bụng” dành cho đầu tư; tạo dư luận không tốt trong nhân dân về các cơ quản lý Nhà nước. Đấu thầu được coi là một phương tiện bảo đảm việc chi tiêu bằng các nguồn tiền của nhà nước có hiệu quả. Tuy nhiên, hiệu quả thông qua một cuộc đấu thầu phải dựa trên nguyên tắc đảm bảo sự công bằng trong cách xem xét, đánh giá các hồ sơ dự thầu của các nhà thầu tham gia đấu thầu. Khái niệm công bằng trong đấu thầu là khá rộng, liên quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng chắc chắn không thể bỏ qua chất lượng của hồ sơ mời thầu. Hồ sơ mời thầu luôn được coi là “đầu bài thi” mà mọi nhà thầu có nhiệm vụ phải coi trọng và tuân thủ. Nó cũng là cơ sở để lựa chọn nhà thầu trúng thầu. Việc lựa chọn này tưởng chừng như đơn giản, song thực tế thường không như vậy. Nếu cho phép lựa chọn theo ý chủ quan, theo ý thích thì có lẽ dễ. Song lựa chọn trên cơ sở hồ sơ mời thầu cùng 1 với tiêu chuẩn đánh giá tương ứng để đảm bảo sự công bằng thì thường có những tình huống phức tạp, đáng suy ngẫm, đòi hỏi người thẩm định và cơ quan thẩm định phải có sự vận dụng một cách linh hoạt, khôn khéo và áp dụng chính xác các qui phạm pháp luật của nhà nước về đấu thầu, có kiến thức chuyên sâu về công tác đấu thầu để đảm bảo tính trung thực, khách quan, công bằng trong công tác thẩm định đấu thầu. Từ những lý do nêu trên, với những kiến thức đã được học tập, nghiên cứu tại lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngạch chuyên viên K2A - 2015 – Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thành phố Hà Nội. Đồng thời trên cương vị công tác của mình từ thực tiễn có liên quan tới việc thực hiện giải quyết tình huống tại Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Phú Xuyên thành phố Hà Nội nơi mà tôi đang công tác. Tình huống mà tôi đưa ra dưới đây nhằm làm rõ những vấn đề mang tính lý luận thực tiễn, cụ thể là tình huống về thực hiện công tác “Xử lý tình huống trong công tác thẩm định đấu thầu công trình: Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung”. Từ tình huống nêu trên bài tiểu luận của tôi được trình bày thành 03 phần với sự phân tích, tổng hợp và đánh giá. Nội dung của từng phần, như sau: PHẦN 1. LỜI NÓI ĐẦU PHẦN 2. NỘI DUNG Mục 2.1. Mô tả tình huống. Mục 2.2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống. Mục 2.3. Phân tích nguyên nhân, hậu quả. Mục 2.4. Xây dựng phân tích và lựa chọn phương án giải quyết (03 phương án). Mục 2.5. Lập kế hoạch tổ chức phương án lựa chọn. PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Mục 3.1. Kết luận. Mục 3.2. Kiến nghị. 2 Thông qua đề tài “Xử lý tình huống trong công tác thẩm định đấu thầu công trình: Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung” bản thân tôi muốn nghiên cứu tìm hiểu thêm về nội dung này vì đây là một lĩnh vực nhạy cảm hiện nay và là nỗi bức xúc của các cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu, các cơ quan chủ đầu tư, các doanh nghiệp và của toàn xã hội. Trong thời gian theo học lớp Bồi dưỡng nghiệp vụ ngạch chuyên viên tại Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thành phố Hà Nội, tuy thời gian có hạn nhưng với tấm lòng nhiệt huyết và sự tận tình của các thầy, cô đã truyền đạt những kiến thức quý báu của mình cho lớp học. Với những kiến thức quý báu đã tiếp thu được từ các thầy, cô giáo sẽ giúp tôi rất nhiều trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của mình, nhất là trong việc xử lý công việc một cách hiệu quả nhất, đúng pháp luật và các quy định của Nhà nước để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, qua đó bản thân tôi ngày càng được hoàn thiện hơn. Với đề tài “Xử lý tình huống trong công tác thẩm định đấu thầu công trình: Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung”, tôi đã học hỏi thêm được nhiều điều bổ ích và tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm, có cách nhìn nhận đánh giá sự việc trong lĩnh vực này một cách chính xác, hiệu quả và qua đó nâng cao hơn kiến thức chuyên môn phục vụ cho công tác ở cơ quan, đơn vị mình. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đề tài, do thời gian nghiên cứu có hạn và với kinh nghiệm, kiến thức còn hạn chế nên chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự quan tâm và góp ý của các thầy, cô giáo để đề tài tiểu luận của tôi được hoàn chỉnh hơn. 3 PHẦN 2. NỘI DUNG 2.1. Mô tả tình huống. Ngày 16 tháng 08 năm 2015, Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Phú Xuyên thành phố Hà Nội nhận hồ sơ xin phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu “Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung” của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện (là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND huyện Phú Xuyên với chức năng quản lý các dự án đầu tư XDCB trong tất cả các lĩnh vực trên địa bàn huyện) với giá trị gói thầu là 3.017.453.120 đồng, bằng nguồn vốn hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Huyện, thời gian thực hiện 90 ngày, trong đó đơn vị được đề nghị trúng thầu là Công ty Cổ phần xây dựng Thanh Mạnh với giá đề nghị trúng thầu là 2.983.842.000 đồng; thấp hơn giá gói thầu được duyệt là 33.611.120 đồng. Trong khi đó có 02 nhà thầu khác có giá dự thầu thấp hơn giá dự thầu của Công ty Cổ phần xây dựng Thanh Mạnh bị loại. Sau khi xem xét các hồ sơ dự thầu của các nhà thầu và hồ sơ trình duyệt kết quả đấu thầu, nảy sinh tình huống như sau: Sau khi được Ban Quản lý dự đầu tư xây dựng huyện thông báo mời thầu rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng trong toàn quốc để mời các nhà thầu có đủ tư cách pháp nhân và năng lực tham gia đấu thầu gói thầu nêu trên, có tất cả 05 nhà thầu tham gia mua hồ sơ dự thầu, đến thời điểm đóng thầu có 04 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu tham gia đấu thầu. Nội dung hồ sơ mời thầu của gói thầu trên đã được Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Phú Xuyên ra quyết định phê duyệt, xin trích một số nội dung chủ yếu liên quan đến công tác thẩm định đấu thầu công trình: Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung để xét chọn thầu của gói thầu này như sau: - Về tư cách pháp lý nhà thầu: + Nhà thầu phải có đủ năng lực, có ngành nghề kinh doanh xây dựng công trình dân dụng. 4 - Về tiêu chuẩn đánh giá năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu (phương pháp đánh giá đạt hay không đạt): + Chỉ huy công trình phải có trình độ đại học hoặc trên đại học thuộc chuyên ngành xây dựng dân dụng (có bản sao bằng tốt nghiệp được công chứng); có thời gian công tác ít nhất là 5 năm; đã chỉ huy trưởng thi công của 01 công trình cùng loại, có tính chất tương tự gói thầu này. + Giám sát công trình phải tốt nghiệp đại học chuyên ngành xây dựng dân dụng, kỹ sư công trình có kinh nghiệm từ 02 năm trở lên và đã thi công ít nhất 01 công trình tương tự. Trong báo cáo kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu của các nhà thầu có những vấn đề cần phải xem xét lại, nhất là phần đánh giá năng lực và kinh nghiệm của các hồ sơ dự thầu, cụ thể như sau: 2.1.1. Đánh giá sơ bộ hồ sơ dự thầu. - Hồ sơ dự thầu của 04 nhà thầu sau tham gia dự thầu đạt yêu cầu đánh giá sơ bộ theo quy định của hồ sơ mời thầu, có giá dự thầu như sau: TÊN NHÀ THẦU STT GIÁ DỰ THẦU (đồng) 01 Công ty TNHH Đại Thành 2.819.568.658 02 Công ty TNHH Minh Tiến 2.982.663.977 03 Công ty cổ phần xây dựng Thanh Mạnh 2.983.842.000 04 Công ty TNHH Đầu tư và XD Mạnh Thắng 2.987.932.328 2.1.2. Đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu. a. Đánh giá về mặt kỹ thuật và tài chính: Hồ sơ dự thầu của các nhà thầu nêu trên đều đáp ứng yêu cầu về mặt kỹ thuật và tài chính, được quy định trong hồ sơ mời thầu. 5 b. Đánh giá về năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu: Căn cứ vào các yêu cầu và tiêu chuẩn đánh giá được quy định trong hồ sơ mời thầu, Tổ chấm thầu (do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện thành lập) đánh giá năng lực và kinh nghiệm của Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh và Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng Mạnh Thắng đều đạt. Riêng Công ty TNHH Đại Thành và Công ty TNHH Minh Tiến không đạt nên bị loại, không được đưa vào danh sách ngắn để xác định giá đánh giá, cụ thể: * Công ty TNHH Đại Thành. Trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu Công ty TNHH Đại Thành: Chức danh Họ và tên người Ghi chú được chỉ định Chỉ huy trưởng thi công công trình Phan Xuân E Thạc sỹ kỹ thuật, chuyên ngành thủy lợi Người thay thế khi Chỉ huy trưởng đi vắng Phan Thế F Kỹ sư xây dựng dân dụng và công nghiệp Phan Thế F Kỹ sư xây dựng dân dụng và công nghiệp Giám sát công trình Dương Đức K Kỹ sư xây dựng dân dụng và công nghiệp Qua bảng nêu trên, Tổ chấm thầu đánh giá: ông Phan Xuân E đã từng làm chỉ huy trưởng thi công công trình tương tự mà nhà thầu đã thực hiện hoàn thành (có xác nhận của Chủ đầu tư); có thời gian công tác trên 5 năm, nhưng có trình độ chuyên ngành không phải là ngành Xây dựng dân dụng. Như vậy, theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu thì ông Phan Xuân E chưa đạt yêu cầu để đảm nhận chức danh chỉ huy trưởng thi công công trình, nên bị loại. Điều đáng quan tâm ở đây là Tổ chấm thầu chưa xem xét đến khả năng của ông Phan Thế F có đủ điều kiện thay thế ông Phan Xuân E làm chỉ huy trưởng công trình hay không và vẫn đảm bảo có ông Dương Đức K làm phụ trách kỹ thuật thi công. 6 * Công ty TNHH Minh Tiến. Tổ chấm thầu đánh giá Công ty TNHH Minh Tiến không đủ năng lực và kinh nghiệm, nên bị loại là do Tổ chấm thầu được biết Công ty này đã bị Trưởng ban - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện ra quyết định xử phạt vi phạm về hoạt động xây dựng ở một công trình do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư, với số tiền là 10 triệu đồng. Ngoài ra Công ty này còn thi công một số công trình khác (do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư) không đạt tiến độ, làm cho các công trình này chậm phát huy hiệu quả. Điều đáng lưu ý là sự việc này không thể hiện trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu. Theo đó, Tổ chấm thầu đánh giá có hai nhà thầu: Công ty TNHH Đại Thành, Công ty TNHH Minh Tiến không đạt yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm, nên bị loại; còn lại 02 nhà thầu: Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh, Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng Mạnh Thắng được đưa vào danh sách ngắn để xác định giá đánh giá. TÊN NHÀ THẦU STT Giá đánh giá Xếp hạng 01 Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh 2.983.842.000 1 02 Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng Mạnh Thắng 2.987.932.328 2 Theo kết quả đánh giá trong bảng nêu trên của Tổ chấm thầu thì Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh là đơn vị được đề nghị trúng thầu với giá đề nghị trúng thầu là 2.983.842.000 đồng; thấp hơn giá gói thầu được duyệt là 33.611.120 đồng. Qua thẩm định kết quả xét chọn thầu nêu trên của Tổ chấm thầu, chuyên viên thẩm định xét thấy có thể đề nghị đơn vị trúng thầu là: - Hoặc Công ty TNHH Đại Thành có giá dự thầu thấp nhất, bằng cách đưa ông Phan Thế F từ phụ trách kỹ thuật thi công có đủ điều kiện làm Chỉ huy 7 trưởng thi công công trình thay thế ông Phan Xuân E như đã được nhà thầu đề xuất trong hồ sơ dự thầu, mà vẫn đảm bảo có người làm phụ trách kỹ thuật thi công, đó là ông Dương Đức K; - Hoặc Công ty TNHH Minh Tiến có giá dự thầu thấp thứ hai nếu Tổ chấm thầu bỏ qua yếu tố Công ty này bị Trưởng ban - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện xử phạt vi phạm về hoạt động xây dựng ở một công trình do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư; thi công một số công trình khác (cũng do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư) không đạt tiến độ, vì sự việc này không được thể hiện trong hồ sơ dự thầu, nghĩa là đánh giá trên hồ sơ dự thầu của nhà thầu này thì phần năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu đáp ứng được yêu cầu hồ sơ mời thầu; - Hoặc có thể chọn Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh có giá dự thầu thấp thứ ba là nhà thầu trúng thầu theo báo cáo kết quả xét chọn thầu nêu trên của Tổ chấm thầu. 2.2. Xác định mục tiêu xử lý. Để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng trong đấu thầu và hướng xử lý tình huống này theo hướng có lợi nhất cho bên mời thầu nhưng vẫn đảm bảo đúng quy định nhằm đem lại hiệu quả cao nhất cho dự án, yêu cầu chuyên viên thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu làm cơ sở trình Lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện phê duyệt phải đảm bảo các mục tiêu sau đây: - Tính khách quan: Đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong quá trình thẩm định để lựa chọn nhà thầu có giá dự thầu hợp lý và mang lại hiệu quả cao nhất cho dự án, bảo đảm đáp ứng được yêu cầu của Hồ sơ mời thầu; - Tuân thủ các quy định theo Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về Quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình; Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ về Hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng, nhất là đánh giá hồ sơ dự thầu của các nhà thầu theo đúng hồ sơ mời thầu và tiêu chuẩn đánh 8 giá trong hồ sơ mời thầu. Yêu cầu thực hiện xét chọn thầu đúng quy trình, thủ tục và đảm bảo cơ sở pháp lý; tiến hành các bước phải đúng thẩm quyền đã được nhà nước quy định. - Bảo vệ lợi ích chính đáng của các nhà thầu, ưu tiên cho các nhà thầu có giá dự thầu thấp; có đủ năng lực, kinh nghiệm cùng với các giải pháp kỹ thuật cũng như biện pháp tổ chức thi công một cách khoa học; cung ứng vật tư thiết bị, lắp đặt hợp lý và hiệu quả; thời gian thi công hoàn thành công trình vượt kế hoạch, nhưng vẫn đảm bảo tính khách quan và cạnh tranh công bằng trong đấu thầu. - Bảo đảm sự hài hòa giữa tính pháp lý, hiệu quả đem lại cho dự án và tiết kiệm ngân sách Nhà nước có hiệu quả cao nhất trong đấu thầu. 2.3. Phân tích nguyên nhân và hậu quả. 2.3.1. Nguyên nhân. Qua phân tích sơ bộ các hồ sơ dự thầu của các nhà thầu nhận thấy cả 04 nhà thầu tham dự đều đáp ứng được yêu cầu của gói thầu nhưng khi phân tích cụ thể từng hồ sơ thì xuất hiện một số vấn đề như đã nêu ở cuối phần mô tả tình huống. Chuyên viên thẩm định đã đề xuất lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện mời Tổ chấm thầu của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện và các phòng chuyên môn có liên quan để xử lý và chọn đơn vị trúng thầu sao cho hợp tình, hợp lý nhằm đem lại hiệu quả cao nhất cho dự án, nhưng phải đúng quy định và đảm bảo sự công bằng trong đấu thầu. Trong quá trình họp lấy ý kiến, có những ý kiến khác nhau và đã có 03 phương án đề xuất cho cả 03 nhà thầu được trúng thầu với những lý do chính đáng có thể chấp nhận được. Nguyên nhân dẫn đến những ý kiến trái ngược nêu trên là do nhiều nguyên nhân cả về khách quan lẫn chủ quan là Tổ chấm thầu chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ dự thầu của các nhà thầu, đồng thời chính nhà thầu có những chủ quan và chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ mời thầu,…. cụ thể những nguyên nhân chính như sau: 9 - Đối với bên mời thầu: + Tổ chấm thầu chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ dự thầu của nhà thầu là Công ty TNHH Đại Thành, để có hướng xử lý linh hoạt, đó là chưa xét đến trường hợp đưa ông Phan Thế F có đủ điều kiện năng lực và kinh nghiệm làm chỉ huy trưởng công trình thay thế ông Phan Xuân E không đủ năng lực do ông E có bằng Thạc sỹ kỹ thuật chuyên ngành thủy lợi chứ không phải là chuyên ngành Xây dựng dân dựng theo như hồ sơ mời thầu. + Tổ chấm thầu có thành kiến đối với Công ty TNHH Minh Tiến, đó là mặc dù Công ty này có một số sai phạm như đã nêu trên, nhưng không được thể hiện trong hồ sơ dự thầu, tức là chấm trên hồ sơ dự thầu thì năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu nêu trong hồ sơ dự thầu đáp ứng được yêu cầu hồ sơ mời thầu. Hơn nữa, bên mời thầu chưa phân tích các sai phạm trên phát xuất từ những nguyên nhân nào để có đánh giá xác đáng. Sau khi tìm hiểu kỹ thì được biết, nhà thầu này khi thi công một công trình có thay thế chủng loại vật tư có giá trị và chất lượng tương đương được đơn vị tư vấn giám sát chấp nhận, do vật tư này không còn sản xuất bán trên thị trường, nhưng chưa báo cáo xin ý kiến và được sự chấp thuận của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện, nên Trưởng ban - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện ra quyết định xử phạt vi phạm về hoạt động xây dựng. Còn việc nhà thầu này thi công một số công trình khác chậm tiến độ là do có công trình công tác đền bù giải phóng mặt bằng của bên mời thầu chậm, có công trình nhà thầu thi công trúng vào mùa mưa làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Như vậy, việc sai phạm của nhà thầu này không có gì nghiêm trọng, có thể chấp nhận được. - Đối với các nhà thầu tham dự đấu thấu thầu: Công ty TNHH Đại Thành chưa nghiên cứu kỹ các nội dung quy định của hồ sơ mời thầu, đó là trong hồ sơ mời thầu yêu cầu người chỉ huy trưởng công trình phải có bằng đại học chuyên ngành xây dựng dân dụng, nhưng trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu này lại bố trí ông Phan Xuân E có bằng thạc sỹ chuyên ngành thủy lợi làm chỉ huy trưởng công trình nên không đáp ứng được trình độ chuyên môn theo yêu cầu của hồ sơ mời 10 thầu. Tuy nhiên, trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu có đề xuất ông Phan Thế F là người thay thế khi chỉ huy trưởng công trình (ông Phan Xuân E) đi vắng. Khi xem xét trình độ chuyên môn, năng lực và kinh nghiệm của chỉ huy trưởng công trình đối với ông F thì đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Như vậy, ông Phan Thế F có đủ điều kiện về trình độ chuyên môn, năng lực công tác và kinh nghiệm thay thế ông Phan Xuân E làm chỉ huy trưởng công trình mà vẫn đảm bảo có người phụ trách kỹ thuật thi công là ông Dương Đức K. 2.3.2. Hậu quả. Nếu không thận trọng trong việc xử lý tình huống này, có thể xảy ra những hậu quả sau: * Trường hợp để Công ty TNHH Minh Tiến trúng thầu, sẽ gây tổn thất cho ngân sách Nhà nước là 163.095.315 đồng (giá dự thầu của Công ty TNHH Minh Tiến so với giá dự thầu của Công ty TNHH Đại Thành); * Trường hợp để Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh trúng thầu sẽ gây tổn thất cho ngân sách Nhà nước là 164.273.342 đồng (giá dự thầu của Công ty Cổ phần xây dựng Thanh Mạnh so với giá dự thầu của Công ty TNHH Đại Thành); Công ty TNHH Minh Tiến có thể khiếu kiện vì bị loại do không đủ năng lực và kinh nghiệm như đã nêu ở phần mô tả tình huống, nhưng phần năng lực và kinh nghiệm trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu như đã nêu ở phần mô tả tình huống (đánh giá phần năng lực và kinh nghiệm). Để tránh tình trạng mắc phải những sai sót không đáng có trong quá trình tổ chức đấu thầu cũng như các khiếu kiện không đáng có, gây dư luận không tốt. Vì vậy khi có tình huống khó xử xảy ra đòi hỏi cơ quan quản lý Nhà nước về công tác đấu thầu cần tìm giải pháp hữu hiệu, giải quyết cho hợp tình hợp lý, đảm bảo tính công bằng, đúng pháp luật. Vì vậy, trong tình huống này Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện phải tổ chức nhiều cuộc họp để bàn bạc và tìm hướng giải quyết. 11 2.4. Xây dựng các phương án xử lý và phân tích phương án. Trong cuộc họp có đủ các thành phần tham gia gồm bên mời thầu và các phòng chuyên môn có liên quan, đã có nhiều ý kiến được đưa ra bàn bạc nhưng tập trung vào 3 phương án chính: * Phương án 1: Công ty TNHH Đại Thành trúng thầu. - Trong điều kiện kinh tế huyện nhà còn nhiều khó khăn, Ngân sách nhà nước dành cho đầu tư để phát triển cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn hẹp. Việc lựa chọn nhà thầu có giá dự thầu thấp nhất để thực hiện công trình là vấn đề cần được quan tâm nhất. Nhưng cần xem xét về năng lực kinh nghiệm của Công ty nêu trong hồ sơ dự thầu, thì ông Phan Xuân E đã từng làm chỉ huy trưởng thi công công trình tương tự gói thầu này mà nhà thầu đx thực hiện hoàn thành; có thời gian công tác trên 5 năm, nhưng trình độ chuyên môn không phải chuyên ngành Xây dựng dân dụng. Như vậy, theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu thì ông Phan Xuân E chưa đạt yêu cầu về chức danh chỉ huy trưởng thi công công trình. Tuy nhiên, đối chiếu trong hồ sơ dự thầu thì ông Phan Thế F đã từng làm chỉ huy trưởng thi công công trình tương tự gói thầu này, có thời gian công tác >5 năm, có bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành Xây dựng dân dụng, đủ điều kiện thay thế ông Phan Xuân E làm chỉ huy trưởng thi công công trình (đã được nhà thầu đề xuất trong hồ sơ dự thầu), mà vẫn bảo đảm có người làm phụ trách kỹ thuật thi công, đó là ông Dương Đức K. Xét về góc độ này thì nhà thầu Công ty TNHH Đại Thành có đủ năng lực và kinh nghiệm theo quy định trong hồ sơ mời thầu. Vì vậy có thể đề nghị Công ty TNHH Đại Thành trúng thầu mà không trái với quy định. * Ưu điểm: - Về giá dự thầu: Có giá dự thầu thấp nhất, tiết kiệm được ngân sách nhà nước ở mức độ cao nhất. - Về năng lực tài chính: Có văn bản cam kết chấp nhận tự ứng 100% vốn để thi công hoàn thành công trình đúng tiến độ. 12 - Về năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật: Là nhà thầu có uy tín, có nhiều năm hoạt động chuyên ngành Xây dựng dân dụng, xây dựng và đã thực hiện nhiều hợp đồng xây dựng công trình tương tự, đảm bảo chất lượng tốt và đúng tiến độ. Số lượng, trình độ, kinh nghiệm của cán bộ, công nhân kỹ thuật cũng như phương tiện, máy móc thi công hiện đại, được bố trí cho công trình này vượt trội hơn các nhà thầu khác. - Về tiến độ thi công: Thời gian thi công hoàn thành công trình sớm hơn thời gian quy định trong hồ sơ mời thầu. Nhà thầu có tiến độ thi công phù hợp, có các giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức thi công khoa học, cũng như cung ứng vật tư thiết bị, lắp đặt hợp lý và hiệu quả nhất so với các nhà thầu khác. - Về mặt xã hội: Đây là doanh nghiệp Nhà nước, đã nhận phụng dưỡng nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng, có nhiều đóng góp trong việc ủng hộ bão lụt, quỹ vì người nghèo, quỹ khuyến học, tặng nhiều nhà tình nghĩa cho các đối tượng chính sách và có nhiều hoạt động xã hội khác, đã được các Bộ, ngành Trung ương và Thành phố tặng nhiều bằng khen. * Nhược điểm: Chấp nhận thanh toán vốn theo kế hoạch cấp vốn cho dự án và tính lãi theo lãi suất ngân hàng nếu thanh toán vốn chậm. * Phương án 2: Công ty TNHH Minh Tiến được đề xuất trúng thầu. Tuy nhà thầu này bị Trưởng ban (Ban QLDA) - ra quyết định xử phạt vi phạm về hoạt động xây dựng tại một công trình (do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư), với số tiền là 10 triệu đồng; thi công một số công trình khác (cũng do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư) chậm tiến độ, làm cho các công trình này chậm phát huy hiệu quả. Nhưng trong hồ sơ dự thầu, nhà thầu không liệt kê những công trình này mà chỉ liệt kê những công trình tương tự gói thầu này đã được nhà thầu thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình (có xác nhận của các chủ đầu tư). Xét về góc độ này thì nhà thầu Công ty TNHH Minh Tiến có đủ năng lực và kinh nghiệm theo hồ sơ 13 mời thầu. Vì vậy có thể đề xuất Công ty TNHH Minh Tiến trúng thầu mà không trái với quy định. * Ưu điểm: - Về năng lực tài chính: Khi mở thầu, hồ sơ dự thầu tuy không có văn bản cam kết chấp nhận tự ứng 100% vốn để thi công hoàn thành công trình đúng tiến độ, nhưng có văn bản của Ngân hàng bảo lãnh cam kết hỗ trợ vốn cho Công ty TNHH Minh Tiến thi công hoàn thành công trình đúng tiến độ. - Về năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật: Nhiều năm hoạt động chuyên ngành Xây dựng dân dụng và thực hiện nhiều hợp đồng xây dựng công trình tương tự, phần lớn đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ. Số lượng, trình độ cán bộ và công nhân kỹ thuật bố trí cho công trình này đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu của gói thầu này. - Về tiến độ thi công: Thời gian thi công hoàn thành công trình không quá thời gian quy định trong hồ sơ mời thầu nên đáp ứng được yêu cầu. * Nhược điểm: - Giá dự thầu không phải là thấp nhất trong số 04 nhà thầu tham dự. - Văn bản của Ngân hàng bảo lãnh cam kết hỗ trợ vốn cho Công ty TNHH Minh Tiến không đủ cơ sở để đảm bảo Công ty TNHH Minh Tiến có thể tự ứng 100% vốn để thi công hoàn thành công trình đúng tiến độ. Văn bản này chỉ có giá trị giữa Ngân hàng với Công ty TNHH Minh Tiến và hoàn toàn không có giá trị gì đối với cơ quan quản lý dự án. Như vậy năng lực tài chính không bằng các nhà thầu khác, phải dựa quá nhiều vào khả năng vay vốn của Ngân hàng để thi công gói thầu này. - Bên mời thầu có đủ cơ sở pháp lý chứng minh Công ty TNHH Minh Tiến chưa đủ điều kiện năng lực và kinh nghiệm thi công gói thầu này. Hơn nữa sự chênh lệch giá dự thầu giữa Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh và Công ty TNHH Minh Tiến là rất thấp, không đáng kể. 14 * Phương án 3: Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh được đề nghị trúng thầu. * Ưu điểm: - Về năng lực, kinh nghiệm: Nhiều năm hoạt động chuyên ngành Xây dựng dân dụng và đã thi công một số công trình tương tự, đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ. Số lượng, trình độ cán bộ và công nhân kỹ thuật bố trí cho công trình này đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu của gói thầu này, nhưng không có nhiều kinh nghiệm bằng đội ngũ cán bộ và công nhân kỹ thuật của Công ty TNHH Đại Thành. - Về năng lực tài chính: Có văn bản cam kết ứng vốn thi công hoàn thành công trình đúng tiến độ. Chấp nhận thanh toán theo kế hoạch cấp vốn cho dự án và không tính lãi nếu thanh toán chậm. - Về tiến độ thi công: Thời gian thi công hoàn thành công trình không quá thời gian quy định trong hồ sơ mời thầu nên đáp ứng được yêu cầu. * Nhược điểm: Phương tiện, máy móc thi công, trình độ cán bộ và công nhân kỹ thuật đủ điều kiện năng lực và kinh nghiệm thi công gói thầu này, nhưng phương tiện máy móc thi công không hiện đại bằng phương tiện máy móc thi công của Công ty TNHH Đại Thành, đồng thời đội ngũ cán bộ và công nhân kỹ thuật không có nhiều kinh nghiệm bằng các nhà thầu khác. Lựa chọn phương án tối ưu: Qua phân tích các ưu nhược điểm của 03 phương án nêu trên, có thể đưa ra kết quả cho từng phương án như sau: * Phương án 1. Công ty TNHH Đại Thành có giá dự thầu thấp nhất, là nhà thầu có uy tín, có nhiều đóng góp tích cực cho các hoạt động xã hội, có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động chuyên ngành Xây dựng dân dụng, có đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật lành nghề, dày dạn kinh nghiệm cũng như phương tiện, máy móc 15 thi công hiện đại được bố trí cho công trình này vượt trội hơn các nhà thầu khác; có tiến độ thi công phù hợp cũng như các giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức thi công khoa học; cung ứng vật tư thiết bị, biện pháp tổ chức thi công, lắp đặt hợp lý và đem lại hiệu quả cao nhất cho dự án. * Phương án 2. Công ty TNHH Minh Tiến, là nhà thầu có giá dự thầu thấp thứ hai, có kinh nghiệm trong hoạt động chuyên ngành Xây dựng dân dụng, phần lớn đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ, nhưng ở một số công trình được nhà thầu thi công chưa đáp ứng được yêu cầu như đã cam kết trong các hợp đồng thi công xây lắp ký với Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện. Tuy đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật bố trí cho công trình này đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu của gói thầu này, nhưng còn hạn chế so với nhà thầu Công ty TNHH Đại Thành. * Phương án 3. Công ty cổ phần XD Thanh Mạnh là nhà thầu có giá dự thầu xếp thứ 3, có thể xem xét trúng thầu khi hai nhà thầu kia bị loại vì lý do không đáp ứng được năng lực và kinh nghiệm theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, như đã nêu ở phần mô tả tình huống. Đội ngũ cán bộ và công nhân kỹ thuật cũng như phương tiện, máy móc thi công tuy đáp ứng được điều kiện năng lực và kinh nghiệm thi công gói thầu này, nhưng có phần hạn chế hơn so với các nhà thầu khác. Tóm lại: Với những lý do nêu trên, phương án 1: Công ty TNHH Đại Thành là phương án được đề nghị trúng thầu là phương án tối ưu nhất, vừa hợp tình, hợp lý, có giá dự thầu thấp nhất và mang lại hiệu quả cao nhất cho dự án. 2.5. Lập kế hoạch và tổ chức phương án lựa chọn. Để lập kế hoạch và tổ chức thực hiện phương án được chọn chúng ta cần căn cứ vào các văn bản sau: - Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 29/11/2013; 16 - Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình; - Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng; - Quyết định số 1068/2009/QĐ-UBND ngày 12/6/2009 của UBND huyện Phú Xuyên về Ban hành Quy định phân cấp, ủy quyền và phân giao nhiệm vụ trong quản lý đầu tư xây dựng đối với các dự án do huyện Phú Xuyên quản lý; - Quyết định số 168/2010/QĐ-UBND ngày 01/02/2010 của UBND huyện Phú Xuyên về sửa đổi, bổ sung một số điều của “Quy định phân cấp, ủy quyền và phân giao nhiệm vụ trong quản lý đầu tư xây dựng đối với các dự án do huyện Phú Xuyên” ban hành theo Quyết định số 1068/2009/QĐ-UBND ngày 12 tháng 6 năm 2013 của Ủy ban nhân dân huyện Phú Xuyên. - Các Quyết định của UBND huyện về phê duyệt nội dung thực hiện đầu tư dự án; phê duyệt thiết kế kỹ thuật thi công - tổng dự toán; phê duyệt kế hoạch đấu thầu, xây lắp công trình; phê duyệt hồ sơ mời thầu, thời gian tổ chức đấu thầu gói thầu xây lắp công trình “Sửa chữa, cải tạo trường mầm non xã Tri Trung”. * Các bước tiến hành: - Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện làm đầu mối, chủ trì tổ chức cuộc họp gồm có bên mời thầu và các cơ quan chức năng liên quan để thảo luận nhằm xử lý những sai sót trong quá trình tổ chức đấu thầu và thống nhất phương án đề nghị Công ty TNHH Đại Thành là nhà thầu được trúng thầu. Trên cơ sở đó Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện tham mưu trình Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện ra quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu. - Sau khi kết quả đấu thầu đã được Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện phê duyệt, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện tiến hành công bố kết quả đấu thầu bằng việc thông báo bằng văn bản cho các nhà thầu tham dự thầu biết. 17 - Đối với nhà thầu trúng thầu, bên mời thầu gửi thông báo trúng thầu bằng văn bản tới nhà thầu trúng thầu kèm theo hợp đồng dự thảo trên cơ sở các tài liệu nêu trong hồ sơ mời thầu và biên bản xét thầu kèm theo lưu ý những điểm cần trao đổi khi thương thảo hoàn thiện hợp đồng. Đồng thời thông báo lịch biểu nêu rõ thời gian thương thảo hoàn thiện hợp đồng. - Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện ký kợp đồng với nhà thầu trúng thầu gồm các nội dung chi tiết, đòi hỏi nhà thầu cung cấp tiến độ thi công cụ thể và chi tiết. Tăng cường kiểm tra chức năng các phương tiện thi công theo hợp đồng trước khi đưa vào công trường. Tổ chức nghiệm thu công trình theo từng đợt, từng giai đoạn, hoàn thành công trình. - Tăng cường công tác giám sát của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện đối với công trình, đôn đốc tiến độ thi công, thúc đẩy công tác tư vấn giám sát. Công trình phải có cán bộ kỹ thuật của Ban theo dõi. - Tham gia đánh giá chất lượng vật liệu xây dựng trước khi đưa vào công trường. - Tăng cường công tác kiểm tra chất lượng vật liệu, cấu kiện các bộ phận công trình trước khi tiến hành nghiệm thu từng giai đoạn. - Công tác kết thúc xây dựng và đưa công trình vào sử dụng: + Nghiệm thu, bàn giao và đưa công trình vào sử dụng. + Bảo hành công trình. + Quyết toán vốn đầu tư. + Phê duyệt quyết toán. - Sở Kế hoạch & Đầu tư, Sở Tài chính, Kho Bạc Nhà nước và các cơ quan chức năng có liên quan có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện dự án và thanh quyết toán công trình bảo đảm đúng quy định về quản lý đầu tư và xây dựng theo trách nhiệm và quyền hạn của mình đã được giao. 18 PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận. Thực hiện đường lối phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong xu thế hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, việc đẩy mạnh đầu tư phát triển và nâng cao hiệu quả đầu tư là một yếu tố quyết định tốc độ tăng trưởng. Trong các lĩnh vực liên quan về việc đầu tư xây dựng cơ bản, nhất là đối với lĩnh vực đấu thầu thường xảy ra những tình huống mà ở đó đòi hỏi cơ quan thẩm định đấu thầu phải có những biện pháp xử lý đúng đắn, khôn khéo, linh hoạt nhưng vẫn bảo đảm đúng quy định, nhất là đối với những trường hợp phức tạp trong quá trình thẩm định xét chọn thầu. Để giải quyết một vấn đề đặt ra thường có những ý kiến và nhiều quan điểm khác nhau, nhưng với ý kiến chủ quan và kinh nghiệm bản thân tôi cho rằng phương án đã lựa chọn trong tiểu luận mang tính khả thi cao nhất, bởi vì: - Về giá dự thầu: Nhà thầu trúng thầu có giá dự thầu thấp nhất, tiết kiệm được ngân sách Nhà nước nhiều hơn các nhà thầu khác. - Về năng lực tài chính: Nhà thầu có năng thực tài chính lành mạnh, đảm bảo thực hiện công trình một cách tốt nhất. - Về năng lực và kinh nghiệm: Nhà thầu đã có nhiều kinh nghiệm thi công những công trình lớn, có đặc tính kỹ thuật phức tạp so với công trình này, thỏa mãn cao yêu cầu của hồ sơ mời thầu. - Về nhân lực và biện pháp tổ chức thi công: Có đội ngũ cán bộ và công nhân lành nghề, có nhiều kinh nghiệm, có phương tiện và máy móc thi công hiện đại, có biện pháp tổ chức thi công khoa học để thực hiện công trình. - Về thời gian thi công: Đảm bảo thời gian thi công hoàn thành công trình sớm hơn tiến độ quy định nhằm sớm đưa công trình vào sử dụng vượt kế hoạch đề ra. 19