Tài liệu Tiểu luận xử lý tình huống khiếu nại quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu tại quận đống đa.

TRƯỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG TP HÀ NỘI LỚP BỒI DƯỠNG NGẠCH CHUYÊN VIÊN K2A-2015 TIỂU LUẬN TÊN ĐỀ TÀI: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG XỬ KHIẾU NẠI QUYẾT ĐỊNH PHÊ DUYỆT KẾ HOẠCH ĐẤU THẦU TẠI QUẬN ĐỐNG ĐA Họ và tên học viên: Nguyễn Huyền Trang Đơn vị công tác : Phòng Tài chính – Kế hoạch quận Đống Đa Hà Nội, tháng 11 năm 2015 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................... 1 NỘI DUNG ........................................................................................................3 1. Mô tả tình huống ........................................................................................... 3 2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống .............................................................. 5 3. Phân tích nguyên nhân, hậu quả .................................................................. 6 3.1. Nguyên nhân dẫn đến tình huống ................................................................ 6 3.2. Hậu quả của tình huống ............................................................................... 9 4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống ............ 9 4.1. Mục tiêu xử lý tình huống ........................................................................... 9 4.2. Phương án xử lý tình huống....................................................................... 10 4.3. Lựa chọn phương án xử lý ......................................................................... 13 5. Lập kế hoạch thực hiện phương án ............................................................ 14 6. Kiến nghị ..................................................................................................... 17 6.1. Kiến nghị đối với Đảng và Nhà Nước ....................................................... 17 6.2. Kiến nghị đối với cơ quan chức năng ........................................................ 18 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 20 2 LỜI NÓI ĐẦU Sau hơn 20 năm đổi mới, đất nước ta đã có những chuyển biến tích cực về phát triển kinh tế - xã hội, nhất là cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội… đã và đang có những bước phát triển mạnh mẽ, tạo cơ sở cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Về quản lý kinh tế nói chung và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản nói riêng luôn được Nhà nước quan tâm bằng việc ban hành, chỉnh sửa các văn bản quy phạm pháp luật để phù hợp với tình hình thực tế của từng giai đoạn phát triển của đất nước. Nhìn nhận, đánh giá về lĩnh vực đầu tư Xây dựng cơ bản trong những năm qua vẫn còn những “mảng tối” là tình trạng thất thoát, lãng phí, tiêu cực, đầu tư dàn trải, hiệu quả đồng vốn đầu tư đạt thấp đã trở nên khá phổ biến. Có thể khẳng định, việc thất thoát, lãng phí thể hiện ở tất cả các giai đoạn, các khâu trong lĩnh vực đầu tư. Trong đó, thất thoát qua đấu thầu, chỉ định thầu các dự án cũng làm mất đi không ít những đồng vốn của Nhà nước. Đấu thầu được coi là một phương tiện bảo đảm việc chi tiêu bằng các nguồn tiền của Nhà nước có hiệu quả. Tuy nhiên, hiệu quả thông qua một cuộc đấu thầu phải dựa trên nguyên tắc đảm bảo sự công bằng trong cách xem xét, đánh giá các hồ sơ dự thầu của các nhà thầu tham gia đấu thầu. Qua quá trình quản lý thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình việc thực hiện đúng các thủ tục theo quy định của pháp luật hiện hành là điều rất quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, do việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đôi khi chưa đồng bộ, sửa đổi bổ sung kịp thời, đặc biệt là thời điểm áp dụng, nên gây lúng túng không chỉ cho các nhà thầu, các chủ đầu tư mà thậm chí đối với các cán bộ, công chức quản lý nhà nước về công tác đấu thầu. Đây chính là lý do tôi lựa chọn đề tài : “Xử lý tình huống khiếu nại Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu tại quận Đống Đa” Thực tế cho thấy, khi xử lý tình huống mỗi người có hướng giải quyết riêng của mình, do năng lực, kinh nghiệm thực tế về quản lý nhà nước của mỗi người còn hạn chế nên phương án giải quyết vấn đề cũng khác nhau. Mục tiêu 3 của tiểu luận là đưa ra phương án giải quyết vấn đề do tình huống đặt ra, giải quyết hài hòa giữa lợi ích pháp lý, kinh tế, xã hội. Qua đó, rút ra kinh nghiệm cho bản thân trong việc xử lý các tình huống tương tự nếu gặp phải trong công việc thực tế. Tiểu luận vận dụng tổng hợp các phương pháp: nghiên cứu phân tích – tổng hợp, tổng hợp so sánh, phương pháp phỏng vấn. Phạm vi nghiên cứu: Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu của UBND quận Đống Đa, do phòng Tài chính – Kế hoạch của quận tham mưu, đề xuất. Bố cục bài tiểu luận: bài tiểu luận được chia thành 3 phần Phần 1: Lời nói đầu Phần 2: Nội dung 1. Mô tả tình huống 2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống 3. Phân tích nguyên nhân, hậu quả 4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống 5. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án tối ưu 6. Kiến nghị Phần 3: Kết luận 4 NỘI DUNG 1. Mô tả tình huống Hoàn cảnh ra đời của tình huống: Do việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đôi khi còn chưa đồng bộ, việc sửa đổi, bổ sung chưa kịp thời, đặc biệt là thời điểm áp dụng, nên gây lúng túng không chỉ cho các nhà thầu, các chủ đầu tư mà thậm chí đối với các cán bộ, công chức quản lý nhà nước về công tác đấu thầu. Tháng 7 năm 2014, quận Đống Đa có kế hoạch vốn đầu tư xây dựng UBND Phường X của quận. Và việc xây dựng phườnglà công việc quan trọng, được thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách, vì vậy việc xây dựng phải thực hiện theo Luật đấu thầu. Ban quản lý dự án quận Đống Đa - chủ đầu tư công trình sau khi thực hiện đầy đủ quy trình đầu tư xây dựng công trình như: có quyết định phê duyệt dự án công trình, thiết kế bản vẽ thi công – dự toán cũng đã được phê duyệt. Căn cứ chỉ tiêu vốn được giao trong năm, ban quản lý dự án quận, thấy đủ điều kiện để tiến hành đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình nên lập kế hoạch đấu thầu trình UBND quận thẩm định phê duyệt (theo quy định hiện hành các dự án có tổng mức đầu tư dưới 3 tỷ đồng do cấp quận làm chủ đầu tư, Chủ tịch UBND quận được quyền phê duyệt dự án và phê duyệt kế hoạch đấu thầu cũng như phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu). Tham mưu cho Chủ tịch UBND quận Đống Đa là Phòng Tài chính – Kế hoạch quận, thẩm định và trình UBND quận phê duyệt. Thẩm định kế hoạch đấu thầu của dự án này là Ông Nguyễn Văn A, cán bộ phòng Tài chính – Kế hoạch, trực tiếp thẩm định, tham mưu cho Trưởng phòng ra văn bản báo cáo kết quả thẩm định trình UBND quận Đống Đa phê duyệt; trong đó có văn bản ghi điều khoản hợp đồng ký kết sau khi trúng thầu của nhà thầu với chủ đầu tư là: Hợp đồng theo đơn giá. 5 Tại thời điểm này Luật Đấu thầu số: 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013, đã có hiệu lực thi hành (chính thức có hiệu lực từ ngày 01 tháng 07 năm 2014) thay thế tất cả các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn công tác đấu thầu trước đây. Tuy nhiên, vì luật mới có hiệu lực thi hành nên chưa có Nghị định hướng dẫn cụ thể. UBND quận Đống Đa, sau khi nhận được báo cáo kết quả thẩm định của Phòng Tài chính – Kế hoạch và căn cứ kế hoạch đấu thầu chủ đầu tư công trình (trong hồ sơ kế hoạch đấu thầu có ghi hợp đồng ký kết sau khi trúng thầu của nhà thầu với Chủ đầu tư là: hợp đồng có điều chỉnh giá, theo Nghị định cũ Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 của Chính phủ). Do sơ suất bà Trần Thị B – Chuyên viên theo dõi xây dựng cơ bản thuộc văn phòng HĐND và UBND quận đã tham mưu cho Chủ tịch UBND quận Đống Đa ra quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu, hình thức áp dụng đấu thầu rộng rãi, trong đó có ghi hợp đồng ký kết của nhà thầu trúng thầu với chủ đầu tư là: hợp đồng có điều chỉnh giá theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 của Chính phủ, không áp dụng Luật Đấu thầu mới năm 2013. Khi có quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu công trình, chủ đầu tư (Ban quản lý dự án quận) đã tiến hành lập hồ sơ mời thầu trình thẩm định và trình Chủ tịch UBND quận phê duyệt, tiến hành thẩm định trình phê duyệt hồ sơ mời thầu. Hồ sơ mời thầu vẫn do ông Nguyễn Văn A và bà Trần Thị B xem xét nhưng vẫn không phát hiện ra điều khoản hợp đồng ký kết sau khi nhà thầu trúng thầu với Chủ đầu tư là sai, không theo Luật Đấu thầu năm 2013 mới có hiệu lực thi hành. Để lựa chọn nhà thầu đủ năng lực và kinh nghiệm, Ban quản lý dự án đã tiến hành đăng thông báo mời thầu. Sau khi phát hành hồ sơ mời thầu có 7 nhà thầu đến mua hồ sơ mời thầu và nộp hồ sơ dự đấu thầu, buổi mở thầu đã tiến hành thành công theo đúng quy định của pháp luật. Căn cứ kết quả chấm thầu, nhà thầu trúng thầu là Công ty CP TM và Xây dựng Anh Huy. Tuy 6 nhiên, rắc rối xảy ra khi hai nhà thầu cùng tham dự đấu thầu là: Công ty Xây dựng Kiến An, Công ty Cổ phần xây dựng Thành Đạt (không trúng thầu) lại gửi đơn kiến nghị lên UBND quận Đống Đa, đòi hủy bỏ kết quả chấm thầu và tiến hành đấu thầu lại với lý do Kế hoạch đấu thầu được phê duyệt không đúng theo quy định của Luật đấu thầu năm 2013. Sau khi nhận được đơn kiến nghị của hai nhà thầu trên, UBND quận Đống Đa đã có văn bản yêu cầu Phòng Tài chính – Kế hoạch tiến hành kiểm tra xác minh lại và đề xuất hướng giải quyết. Kết quả xác minh của Phòng Tài chính – Kế hoạch như sau: Theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 của Chính phủ về việc ban hành quy chế đấu thầu thì hình thức thực hiện hợp đồng ký kết giữa Chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu đối với gói thầu công trình UBND Phường X quận là: Hợp đồng có điều chỉnh giá. Cả ông Nguyễn Văn A và bà Trần Thị B, do Luật Đấu thầu đã có hiệu lực thi hành mà chưa nghiên cứu kỹ, chủ quan, nên tham mưu sai, không thống nhất văn bản áp dụng, dẫn đến có đơn kiến nghị của các nhà thầu khi cuộc đấu thầu kết thúc. 2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống - Giải quyết kiến nghị của hai nhà thầu liên quan là: Công ty Xây dựng Kiến An, Công ty Cổ phần xây dựng Thành Đạt về việc phê duyệt kế hoạch đấu thầu trong đó có điều khoản không thực hiện đúng theo Luật Đấu thầu hiện hành. - Tăng cường pháp chế Xã hội Chủ nghĩa, kỷ cương phép nước, tìm rõ nguyên nhân dẫn đến việc tham mưu sai của cán bộ, công chức trực tiếp thụ lý hồ sơ công trình và những biện pháp cảnh báo, kỷ luật hoặc truy tố nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật. 7 - Xem xét, kiểm tra tính chặt chẽ của các văn bản pháp luật về công tác đấu thầu liên quan đến tình huống. - Bảo vệ lợi ích chính đáng của cơ quan Nhà nước, tổ chức và công dân, các nhà thầu tham gia đấu thầu. Qua đó, giải quyết hài hòa giữa lợi ích pháp lý, kinh tế và xã hội. - Đưa ra được phương pháp, cách thức giải quyết hợp lý để công trình được tiến hành thi công theo đúng kế hoạch. 3. Phân tích nguyên nhân, hậu quả 3.1. Nguyên nhân dẫn đến tình huống 3.1.1. Nguyên nhân khách quan Do các văn bản pháp quy pháp luật ban hành chưa đồng bộ, hướng dẫn thi hành chưa kịp thời, đặc biệt là thời điểm áp dụng. - Theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 của Chính phủ về việc ban hành quy chế đấu thầu về hợp đồng đối với gói thầu xây lắp công trình có 4 loại hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu khi trúng thầu. Trong đó: + Hợp đồng trọn gói: Là hợp đồng theo giá khoán gọi, được áp dụng cho những gói thầu được xác định rõ về số lượng, yêu cầu về chất lượng và thời gian, trường hợp phát sinh ngoài gói thầu nhưng không do nhà thầu gây ra thì sẽ được người có thẩm quyền hoặc cấp có thẩm quyền xem xét quyết định. + Hợp đồng có điều chỉnh giá: Là hợp đồng áp dụng cho những gói thầu mà tại thời điểm ký kết hợp đồng chưa đủ điều kiện xác định chính xác về số lượng và khối lượng hoặc có biến động lớn về giá cả do chính sách của Nhà nước thay đổi và hợp đồng có thời gian thực hiện trên 12 tháng. 8 - Theo Luật Đấu thầu số: 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 quy định về hợp đồng đối với gói thầu xây lắp công trình có 4 loại hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu khi trúng thầu. Trong đó quy định: + Hình thức trọn gói: được áp dụng cho những phần việc được xác định rõ về số lượng, khối lượng; giá hợp đồng không thay đổi trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng, chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu bằng đúng giá ghi trong hợp đồng khi nhà thầu hoàn thành theo hợp đồng. + Hình thức theo đơn giá: được áp dụng cho những phần công việc chưa đủ điều kiện để xác định chính xác về số lượng hoặc khối lượng. Chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu theo khối lượng thực tế thực hiện trên cơ sở đơn giá trong hợp đồng hoặc đơn giá được chấp thuận điều chỉnh theo quy định của Luật Đấu thầu. Đối với dự án đầu tư xây dựng công trình: UBND Phường X quận Đống Đa thuộc dự án nhóm C với thời gian thi công hoàn thành công trình được phê duyệt là 14 tháng. Vì vậy, theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 của Chính phủ thì hợp đồng ký kết giữa Chủ đầu tư và nhà thầu khi trúng thầu phải thực hiện là: Hợp đồng có điều chỉnh giá (có thời gian thi công trên 12 tháng). Do vậy, khi nhận được văn bản thẩm định gửi phòng Tài chính – Kế hoạch, bà B do chưa nghiên cứu kỹ Luật Đấu thầu, nên vẫn áp dụng theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 dẫn đến tham mưu cho Chủ tịch UBND quận Đống Đa ra quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu sai. Mặt khác, dự án đầu tư xây dựng công trình: UBND Phường X quận Đống Đa là dự án đã được phê duyệt Hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công – dự toán công trình nên đã có khối lượng chính mà nhà thầu cần phải thực hiện. Nên theo Luật Đấu thầu 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 thì hợp đồng ký kết giữa Chủ đầu tư và nhà thầu khi trúng thầu phải thực hiện là: Hợp đồng trọn gói. 9 Tuy nhiên, do các dự án đầu tư xây dựng công trình từ trước đến nay có thời gian thi công trên 12 tháng đều áp dụng loại hợp đồng có điều chỉnh giá nếu có thay đổi về chính sách, chế độ, chi phí máy móc, nhân công trong dự toán công trình thì nhà thầu trúng thầu lập hồ sơ dự toán điều chỉnh để trình cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt lại giá gói thầu và giá trúng thầu tránh gây thiệt thòi cho nhà thầu thi công xây dựng công trình. Theo Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 thì công trình UBND Phường X quận Đống Đa phải áp dụng hợp đồng trọn gói, không được phép điều chỉnh giá trị gói thầu và giá trúng thầu, chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu theo đơn giá ghi trong hợp đồng. Đối với một công trình này có hai văn bản khác nhau (giữa cũ và mới) lại có quy định trái ngược nhau điều này rất dễ dẫn đến sự nhầm lẫn. Hợp đồng điều chỉnh giá theo Nghị định số 68/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 có những điểm gần giống với hợp đồng theo đơn giá mà Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 quy định do đó đã dẫn đến việc ông A tham mưu sai cho Lãnh đạo Phòng Tài chính – Kế hoạch ký văn bản báo cáo kết quả thẩm định kế hoạch đấu thầu. 3.1.2. Nguyên nhân chủ quan Do sự chủ quan, sơ xuất của cá nhân những người có thẩm quyền - Ông A và bà B chưa tìm hiểu kỹ, cũng như cập nhật kịp thời về Luật đấu thầu mới được ban hành và áp dụng cùng thời điểm chỉ định thầu. - Ông Nguyễn Văn A và bà Trần Thị B khi nhận được quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu của UBND quận Đống Đa đã không kiểm tra lại và khi thụ lý hồ sơ mời thầu để giải quyết (có quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu kèm theo) mà không phát hiện sai sót. 10 - Mặt khác, theo trình tự đấu thầu trước khi tiến hành mở thầu Chủ đầu tư phải kiểm tra, rà soát lại toàn bộ thủ tục trước sự chứng kiến đầy đủ đại diện các ngành liên quan (trong đó có cả ông A và bà B tham dự). Do chủ quan, mang tính thủ tục, không thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra, rà soát lại những sai sót. Vì vậy, cũng không phát hiện được sai sót trong kế hoạch đấu thầu được phê duyệt. 3.2. Hậu quả của tình huống Việc tham mưu sai của Ông Nguyễn Văn A có thể dẫn đến hậu quả sau: - Các nhà thầu không trúng thầu kiến nghị do kế hoạch đấu thầu được phê duyệt có điều khoản trái với Luật hiện hành nên buộc phải tổ chức đấu thầu lại. - Nếu giải quyết không tốt có thể dẫn đến hủy bỏ kết quả đấu thầu và tiến hành đấu thầu lại gây lãng phí tiền của Nhà nước và của các Doanh nghiệp tham gia đấu thầu. - Công trình không tiến hành thi công được theo đúng kế hoạch có thể dẫn đến mất vốn vì không có khối lượng để giải ngân. - Việc sai sót trong lập kế hoạch đấu thầu dẫn đến kết quả đấu thầu bị hủy bỏ sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín của không chỉ riêng ông A và bà B mà còn ảnh hưởng đến uy tín của phòng Tài chính - Kế hoạch và UBND quận Đống Đa. Từ đó gây giảm sút lòng tin của các nhà thầu và nhân dân. 4. Xây dựng và phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống 4.1. Mục tiêu xử lý tình huống Đây là một tình huống liên quan đến việc xem xét, đánh giá việc tham mưu, đề xuất của cán bộ, công chức phòng Tài chính – Kết hoạch. Bên cạnh đó còn liên quan đến quyền lợi và lợi ích của các nhà thầu, do vậy việc giải quyết tình huống phải đảm bảo: 11 - Bảo đảm việc sử dụng tốt nguồn ngân sách nhà nước có hiệu quả cao nhất. - Công tâm, khách quan, dân chủ, đúng người, đúng việc, đúng tính chất và mức độ vi phạm. - Thực hiện đúng quy định về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu theo Luật đấu thầu năm 2013. - Giúp tránh thiệt hại cho Nhà nước và giải quyết được khiếu nại của các nhà thầu, đưa công trình vào khởi công theo đúng tiến độ kế hoạch. - Có tác dụng giáo dục, răn đe đối với cán bộ, công chức vi phạm nói riêng; cảnh tỉnh cán bộ, công chức phòng Tài chính – Kế hoạch cũng như các phòng khác trong toàn quận Đống Đa nói chung. - Qua xử lý phải nâng cao được năng lực công tác cho cán bộ quản lý cơ sở. - Đảm bảo pháp chế XHCN, bảo vệ lợi ích chính đáng của các nhà thầu nhằm giải quyết hài hòa giữa tính pháp lý, lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội. 4.2. Phương án xử lý tình huống Theo Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013, việc xử lý tình huống trong đấu thầu phải tuân thủ các nguyên tắc sau: - Bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế - Căn cứ vào kế hoạch đấu thầu được phê duyệt, nội dung của hồ sơ mời thầu và hồ sơ dự thầu của các nhà thầu tham gia đấu thầu phải phù hợp và mang lại hiệu quả cao. - Người có thẩm quyền là người quyết định xử lý tình huống trong đấu thầu và chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình. Trên cơ sở tham mưu của Phòng Tài chính – Kế hoạch, tôi xin đưa ra 2 phương án xử lý tình huống trên như sau: 12 4.2.1. Phương án 1: Nội dung: Công nhận kết quả đấu thầu, lựa chọn nhà thầu là Công ty CP TM và Xây dựng Anh Huy do thời điểm mời thầu diễn ra trong giai đoạn chuyển giao khi áp dụng Luật đấu thầu mới năm 2013 và luật đấu thầu cũ năm 2012. Luật Đấu thầu số: 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 mới có hiệu lực từ ngày 01 tháng 07 năm 2014. Tuy nhiên, vì luật mới có hiệu lực thi hành nên chưa có Nghị định hướng dẫn cụ thể gây nên lúng túng không chỉ cho các nhà thầu, các nhà đầu tư mà thậm chí đối với cả các cán bộ, công chức quản lý nhà nước về công tác đấu thầu. * Ưu điểm: - Không gây lãng phí tiền của Nhà nước vì không phải hủy bỏ thầu và tổ chức đấu thầu lại. - Thể hiện được quyền của chủ đầu tư trong công tác đấu thầu * Nhược điểm: - Mất lòng tin giữa nhà thầu và chủ đầu tư. Các nhà thầu sẽ khiếu kiện, kéo dài, ảnh hưởng tới chủ đầu tư, UBND quận Đống Đa và nhà thầu trúng thầu là Công ty CP TM và Xây Dựng Anh Huy. - Không thực hiện đúng quy định của Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013. - Cán bộ quản lý của phòng Tài chính - Kế hoạch do chủ quan, chưa nắm rõ quy định của Luật đấu thầu gây nên sai phạm trong quá trình đấu thầu. 4.2.2. Phương án 2 Nội dung: Hủy bỏ kết quả đấu thầu, hủy bỏ kết quả trúng thầu của Công ty CP TM và Xây dựng Anh Huy, xác định mức thiệt hại, truy cứu trách nhiệm, tổ chức đấu thầu lại. Phương án này chỉ được thực hiện khi nhận thấy sai sót là 13 nghiêm trọng, ảnh hưởng đến kết quả đấu thầu, làm sai lệch kết quả đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình. * Ưu điểm - Thể hiện tính nghiêm minh của Pháp luật bảo đảm trật tự kỷ cương trong quản lý hành chính Nhà nước. - Giải quyết được kiến nghị của các nhà thầu một cách nhanh chóng, phù hợp với nguyện vọng của một số nhà thầu. * Nhược điểm - Gây thiệt hại cho Nhà nước và Doanh nghiệp về chi phí đã bỏ ra để tổ chức đấu thầu. Do khi tổ chức đấu thầu lại sẽ tốn thêm tiền của và thời gian. - Công trình sẽ thi công chậm tiến độ, dẫn đến mất vốn do không có khối lượng để thanh toán cuối năm. - Mức xử lý vi phạm đối với cá nhân vi phạm sẽ cao hơn, có thể dẫn đến truy tố trách nhiệm hình sự vì dẫn đến hậu quả phải hủy thầu gây thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước. - Nhà nước phải bồi thường chi phí cho các nhà thầu đã bỏ ra để tham gia đấu thầu. Do sai sót không phải từ phía các nhà thầu mà do cán bộ - công chức và người có thẩm quyền. 4.2.3. Phương án 3 Nội dung: Điều chỉnh kế hoạch đấu thầu, công nhận kết quả đấu thầu, truy cứu trách nhiệm. Phương án này thực hiện được khi sai sót không ảnh hưởng đến kết quả lựa chọn nhà thầu, không làm sai lệch kết quả đấu thầu và lựa chọn nhà thầu. * Ưu điểm: 14 - Không gây lãng phí tiền của Nhà nước vì không phải hủy bỏ thầu và tổ chức đấu thầu lại. - Công trình được đưa vào thi công đúng theo tiến độ kế hoạch đã đề ra. - Mức xử lý vi phạm đối với cá nhân vi phạm sẽ thấp hơn. * Nhược điểm: - Nếu không có biện pháp kiến nghị tốt sẽ dẫn đến việc gây bức xúc cho các nhà thầu. Gây mất lòng tin giữa nhà thầu và chủ đầu tư. - Có thể nhà thầu trúng thầu không đồng ý ký kết hợp đồng theo kế hoạ ch đấu thầu đã được điều chỉnh. Do theo Luật Đấu thầu nếu thực hiện phương án này sẽ gây bất lợi cho các nhà thầu khi không được điều chỉnh giá trúng thầu theo từng thời điểm tăng giá của nguyên vật liệu và các chính sách, chế độ thay đổi. 4.3. Lựa chọn phương án xử lý Đối với quận Đống Đa, nguồn vốn đầu tư cho phát triển còn phụ thuộc chủ yếu vào nguồn ngân sách Trung ương, việc ghi chỉ tiêu vốn cho một công trình không phải năm nào cũng thực hiện được. Trong khi đó, việc đầu tư xây dựng UBND Phường X là cần thiết, đáp ứng nhu cầu về cơ sở vật chất cho học sinh trên địa bàn quận học tập. Vì vậy, khi có chỉ tiêu vốn công trình cần phải tiến hành các thủ tục đấu thầu nhanh chóng đưa công trình vào thi công là điều hết sức cấp bách. Mặt khác, đối với dự án đầu tư xây dựng công trình UBND Phường X việc phê duyệt kế hoạch đấu thầu không phải sai sót về kỹ thuật, không làm sai lệch kết quả đấu thầu và lựa chọn nhà thầu thi công công trình. Việc ký kết hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu chỉ được tiến hành sau khi có quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu của Chủ tịch UBND quận Đống Đa. Qua việc phân tích ưu, nhược điểm của 3 phương án trên, tôi lựa chọn hương án 3 để giải quyết tình huống. 15 5. Lập kế hoạch thực hiện phương án Sau khi nhận được đơn khiếu nại của 2 nhà thầu là Công ty Xây dựng Kiến An, Công ty Cổ phần xây dựng Thành Đạt, hội đồng chấm thầu họp lại, xem xét và đề nghị UBND quận Đống Đa thành lập hội đồng xử lý, thực hiện phương án tối ưu nhất. Để tiến hành tổ chức thực hiện phương án đã chọn (phương án 3), cần xác định được các công việc cần phải giải quyết như sau: * Bước 1: - Thuyết phục được nhà thầu trúng thầu ( Công ty CP TM và xây dựng Anh Huy) đồng ý ký kết hợp đồng theo kế hoạch đấu thầu sẽ được phê duyệt điều chỉnh. Cần tiến hành một buổi họp giữa người có thẩm quyền, chủ đầu tư và nhà thầu để thống nhất về hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu khi có kết quả đấu thầu được phê duyệt. Khi đó sẽ xảy ra hai trường hợp: + Trường hợp 1: Nhà thầu không đồng ý điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt và chỉ ký kết hợp đồng nếu hợp đồng là loại Hợp đồng có điều chỉnh giá. Điều này có thể xảy ra vì loại hợp đồng này cho phép nhà thầu có thể điều chỉnh giá gói thầu và giá trúng thầu theo từng thời điểm thay đổi chế độ, chính sách và giá cả nguyên vật liệu. Trong khi đó, nếu ký theo loại hợp đồng trọn gói theo Luật Đấu thầu hiện hành thì nhà thầu phải chịu rủi ro khi có thay đổi về chế độ, chính sách và biến động giá nguyên vật liệu. + Trường hợp 2: Nhà thầu đồng ý với quyết định điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt, có nghĩa là đồng ý ký kết hợp đồng theo hình thức hợp đồng trọn gói. Nếu trường hợp thứ nhất xảy ra chủ đầu tư và người có thẩm quyền cần phải thuyết phục được nhà thầu đồng ý điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt. Vì nếu không thuyết phục được thì sẽ không thể tiến hành bước tiếp theo buộc phải tiến hành hủy đấu thầu. Việc thuyết phục là khả thi vì 16 công trình được thực hiện theo đúng Luật Đấu thầu hiện hành và dự toán công trình tại thời điểm đó vẫn đảm bảo cho nhà thầu thi công có lãi nếu thực hiện công trình theo đúng tiến độ đã đề ra và cấp đủ vốn theo tiến độ công trình để nhà thầu có thể thực hiện đúng kế hoạch. * Bước 2: Giải quyết khiếu nại của các nhà thầu Cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền, chủ đầu tư và các nhà thầu có kiến nghị cần phải họp để giải quyết thắc mắc, kiến nghị của các nhà thầu. Để giải quyết vấn đề trên cần chỉ ra cho các nhà thầu thấy rõ việc sai sót trong kế hoạch đấu thầu không làm sai lệch kết quả đấu thầu và lựa chọn nhà thầu. Điều này hoàn toàn thực hiện được vì điều khoản hợp đồng không liên quan đến kỹ thuật, tài chính, máy móc thi công và nhân lực là những điều kiện tiên quyết khi xét thầu. Điều khoản này chỉ được thực hiện sau khi có phê duyệt kết quả trúng thầu của Chủ tịch quận Đống Đa. Mặt khác, nhà thầu trúng thầu (Công ty CP TM và Xây dựng Anh Huy) đã đồng ý với việc điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt. Do đó, việc giải quyết kiến nghị của nhà thầu là không khó khăn. * Bước 3: Người có thẩm quyền ra quyết định điều chỉnh lại kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt, điều chỉnh lại điều khoản hợp đồng đã ký kết. Sau các cuộc họp sẽ có hai biên bản: - Cuộc họp giữa người có thẩm quyền, Chủ đầu tư và nhà thầu trúng thầu. - Cuộc họp với các nhà thầu đã có đơn kiến nghị. Trên cương vị là một chuyên viên Tài chính, theo tôi Phòng Tài chính – Kế hoạch có thể có hai cách để tham mưu cho UBND quận ra quyết định điều chỉnh lại kế hoạch đấu thầu: 17 + Cách 1: Trình tờ trình đề nghị UBND quận ra quyết định điều chỉnh lại kế hoạch đấu thầu, sau đó mới thẩm định hồ sơ kết quả đấu thầu trình UBND quận phê duyệt. + Cách 2: Gửi báo cáo kết quả thẩm định hồ sơ kết quả đấu thầu (trong báo cáo kết quả thẩm định kết quả đấu thầu ghi rõ điều khoản hợp đồng ký kết giữa Chủ đầu tư về nhà thầu trúng thầu là hợp đồng trọn gói) kèm theo các biên bản thống nhất với các nhà thầu đề nghị UBND quận ra quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu (trong quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu ghi rõ điều khoản hợp đồng thi công công trình là hợp đồng trọn gói) mà không cần phải ra quyết định điều chỉnh kế hoạch đấu thầu đã được phê duyệt. Trong hai cách trên, cách 2 có ưu điểm là không tốn nhiều thời gian chờ đợi vì không phải phê duyệt qua nhiều bước mà vẫn đủ cơ sở đảm bảo tính đúng đắn của pháp luật hiện hành, vì vậy tôi chọn cách 2 để giải quyết tình huống. * Bước 4: Xử lý vi phạm của cán bộ, công chức vi phạm Tình huống trên cho thấy mức độ vi phạm ở đây là không lớn, chủ yếu là do sơ suất, chủ quan của các cá nhân. Tuy nhiên, đối với cán bộ, công chức quản lý Nhà nước những sơ xuất, chủ quan dù là nhỏ cũng có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng, mất thời gian điều chỉnh và gây lãng phí tiền của Nhà nước. Hình thức xử lý tùy thuộc theo mức độ vi phạm và tính chất nghiêm trọng của vụ việc để áp dụng hình lý xử lý kỷ luật khác nhau. Theo mức độ vi phạm của tình huống thì hình thức xử lý kỷ luật là cảnh cáo nhằm để đối tượng ý thức được mức độ nghiêm trọng của sự việc xảy ra. Qua đó, nâng cao tinh thần trách nhiệm hơn trong công việc, chủ động học tập nâng cao trình độ nhằm giải quyết công việc có chất lượng và đạt được hiệu quả cao hơn. Căn cứ vào trình tự thực hiện phương án có thể tóm tắt vào bảng kế hoạch thực hiện cụ thể như sau: 18 Thứ Nội dung tự 1 Thời gian Người thực hiện thực hiện Dự trù kinh phí Thuyết phục được nhà thầu 1 ngày Phòng Tài 500.000đ ( Tiền nước: trúng thầu chính – Kế 10 người x 30.000đ; hoạch chủ Photo tài liệu: 50.000đ; trì 2 Phục vụ: 50.000đ) Giải quyết khiếu nại của 2 ngày Phòng Tài 1.400.000đ ( Tiền nước: các nhà thầu không trúng chính – Kế 20 người x 30.000đ x 2 thầu hoạch chủ ngày; Photo tài liệu: trì 100.000đ; Phục vụ: 100.000đ) 3 Ra quyết định điều chỉnh 1 tuần UBND 1.850.000đ (Tiền nước: lại kế hoạch đấu thầu đã quận Đống 1.500.000đ; Photo tài được phê duyệt, điều chỉnh Đa liệu: 200.000đ; Phục vụ: lại điều khoản hợp đồng đã 150.000đ) ký kết 4 Xử lý vi phạm của cán bộ Sau khi Trưởng 690.000đ (Tiền nước: 23 công chức (cuộc họp có sự giải quyết phòng và x 30.000đ = 690.000đ) tham gia của lãnh đạo quận xong tình cán bộ Đống Đa) huống phòng Tài chính – Kế hoạch 6. Kiến nghị 6.1. Kiến nghị đối với Đảng và Nhà nước Trong mọi tình huống xử lý, yếu tố cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong quá trình đấu thầu để lựa chọn nhà thầu phù hợp, bảo đảm hiệu quả kinh tế 19 của dự án luôn có ý nghĩa quyết định. Để thực hiện có hiệu quả công tác tổ chức đấu thầu, cần triển khai và thực hiện tốt một số công tác sau: - Đảng và Nhà nước cần quản lý chặt chẽ hơn nữa về công tác đấu thầu. Việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cần kịp thời, đồng bộ. - Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước về lĩnh vực đấu thầu, tăng cường năng lực chuyên môn đối với đội ngũ cán bộ công chức trong lĩnh vực này nhằm nâng cao chất lượng công tác thẩm định kế hoạch đấu thầu, hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu của cơ quan thẩm định. - Mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng về hoạt động đấu thầu cho cán bộ quản lý công tác đấu thầu các cấp. - Ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết và đồng bộ giảm thiểu những tiêu cực, sai sót trong công tác đầu thầu. 6.2. Kiến nghị đối với cơ quan chức năng - Cán bộ quản lý công tác đấu thầu phải có năng lực công tác, thường xuyên trau dồi, nghiên cứu và tham khảo các tài liệu về đấu thầu để tham mưu có hiệu quả. - Các chủ đầu tư và các nhà thầu nghiên cứu các văn bản về đấu thầu, thực hiện đúng Luật đấu thầu và các văn bản liên quan đến hoạt động đấu thầu. - Công tác thẩm định đấu thầu phải chú trọng vào các vấn đề: giá thầu, tiêu chuẩn đánh giá, sự tuân thủ các thủ tục, các điều kiện của hợp đồng cũng như tính công khai, khách quan và bình đẳng trong quá trình đấu thầu và xét thầu. - Các đơn vị tổ chức đấu thầu cần nghiên cứu và đánh giá kỹ hồ sơ dự thầu của các nhà thầu, sớm chấm dứt những thiếu sót không đáng có. - Giải quyết tình huống quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, nhất là trong khâu đấu thầu là hết sức phức tạp và thường xuyên xảy ra. Các cơ 20