Tài liệu Tiểu luận vận dụng quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất trong nền kinh tế thị trường định hướng xhcn

TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Lêi nãi ®Çu Quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña x· héi lµ quy luËt quan hÖ s¶n xu©t phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. Sù thay thÕ, ph¸t triÓn cña lÞch sö nh©n lo¹i tõ chÕ ®é c«ng x· nguyªn thñy, qua chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, chÕ ®é phong kiÕn, chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa vµ ®Õn x· héi céng s¶n t¬ng lai lµ do sù t¸c ®éng cña hÖ thèng c¸c quy luËt x· héi, trong ®ã quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ c¬ b¶n nhÊt. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tÊt c¶ c¸c quèc gia mét vÊn ®Ò quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc lµ ph¶i n¾m râ vµ vËn dông ®óng ®¾n quy luËt nµy. Bëi vËy ®èi víi mçi quèc gia, tïy vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ tÝnh chÊt cña lùc lùong s¶n xuÊt hiÖn cã mµ ph¶i x¸c lËp cho m×nh mét quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. §èi víi ViÖt Nam ta trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Êt níc ta ®ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chñ nghÜa t b¶n, khi lùc lîng s¶n xuÊt cña chóng ta cßn yÕu kÐm, l¹c hËu víi môc tiªu hµng ®Çu lµ “ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi”. Muèn ®¹t ®îc ®iÒu ®ã th× cÇn ¸p dông triÖt ®Ó quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l îng s¶n xuÊt ®Ó thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. V× vËy vÊn ®Ò nan gi¶i, cÇn thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay lµ ph¶i x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt nh thÕ nµo cho phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn cã. PhÇn I quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. I. Mét sè kh¸i nÝÖm: 1.Lùc lîng s¶n xuÊt: 1 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Lùc lîng s¶n xuÊt lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét x· héi nhÊt ®Þnh ë mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, biÓu hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt cña con ngêi, n¨ng lùc ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt bao gåm t liÖu s¶n xuÊt (mµ tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng) vµ ngêi lao ®éng víi tri thøc, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt, kü n¨ng, kü x¶o, thãi quen lao ®éng cña hä. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt søc lao ®éng cña con ngêi vµ t liÖu s¶n xuÊt kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh lùc lîng s¶n xuÊt. Trong c¸c yÕu tè cña lùc lîng s¶n xuÊt ngêi lao ®éng lµ chñ thÓ bao giê còng lµ lùc lîng s¶n xuÊt c¬ b¶n quyÕt ®Þnh nhÊt cña x· héi, chÝnh ngêi lao ®éng lµ chñ thÓ cña qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt, víi søc m¹nh vµ kü n¨ng lao ®éng cña m×nh sö dông t liÖu lao ®éng t¸c ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Cïng víi qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt, kü n¨ng lao ®éng cña con ngêi ngµy cµng ®îc t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ trÝ tuÖ cña con ngêi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, hµm lîng trÝ tuÖ cña lao ®éng ngµy cµng cao. Ngµy nay víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ lao ®éng trÝ tuÖ ngµy cµng ®ãng vai trß chÝnh yÕu. Cïng víi ngêi lao ®éng c«ng cô lao ®éng còng lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong t liÖu s¶n xuÊt. C«ng cô lao ®éng do con ngêi s¸ng t¹o ra lµ “søc m¹nh cña tri thøc ®· ®îc vËt thÓ hãa”, nã nhËn søc m¹nh cña con ngêi trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt. Cïng víi qu¸ tr×nh tÝch lòy kinh nghiÖm víi nh÷ng ph¸t minh s¸ng chÕ kü thuËt c«ng cô lao ®éng kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn. ChÝnh ®iÒu ®ã ®· lµm biÕn ®æi toµn bé t liÖu s¶n xuÊt, nã lµ nguyªn nh©n s©u xa cña mäi biÕn ®æi x· héi. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c«ng cô lao ®éng lµ thíc ®o tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ngêi lµ tiªu chuÈn ®Ó ph©n biÖt c¸c thêi ®¹i kinh tÕ trong lÞch sö. Trong sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt khoa häc ®ãng vai trß ngµy cµng to lín. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Ngµy nay khoa häc ®· ph¸t triÓn ®Õn møc trë thµnh “ lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp” . Nh÷ng ph¸t minh khoa häc t¹o ®iÒu kiÖn cho ra ®êi nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt míi, nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ míi, nguyªn vÊt liÖu míi, n¨ng lîng míi. Sù x©m nhËp ngµy cµng s©u cña khoa häc vµo s¶n xuÊt trë thµnh mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña s¶n xuÊt vµ lµm cho lùc lîng s¶n xuÊt cã bíc ph¸t triÓn nh¶y vät. YÕu tè trÝ lùc trong søc lao ®éng ®Æc trng cho hiÖn ®¹i kh«ng cßn lµ kinh nghiÖm vµ thãi quen cña ngêi lao ®éng mµ lµ tri thøc khoa häc. 2.Quan hÖ s¶n xuÊt: Quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 2 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Quan hÖ s¶n xuÊt do con ngêi t¹o ra nhng tån t¹i kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kh«ng phô thuéc vµo ý muèn chñ quan cña con ngêi v× quan hÖ s¶n xuÊt do tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xu©t quy ®Þnh. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc x· héi cña s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ giòa ng êi víi ngêi trªn ba mÆt chñ yÕu:  h÷u) Quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong viÖc chiÕm h÷u t liÖu s¶n xuÊt ( quan hÖ së  Quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong viÖc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau (quan hÖ tæ chøc qu¶n lý )  Quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong viÖc ph©n phèi vµ lu th«ng s¶n phÈm x· héi (quan hÖ ph©n phèi vµ lu th«ng) C¸c mÆt nãi trªn cña quan hÖ s¶n xuÊt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong ®ã quan hÖ së h÷u gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. Quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xu©t quyÕt ®Þnh quan hÖ vÒ tæ chøc qu¶n lý, quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm còng nh c¸c quan hÖ x· héi kh¸c. Tuy vËy quan hÖ tæ chøc qu¶n lý vµ quan hÖ ph©n phèi còng cã t¸c ®éng trë l¹i quan hÖ së h÷u. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i ®· cã hai lo¹i h×nh së h÷u c¬ b¶n lµ së h÷u t nh©n vµ së h÷u c«ng céng. Së h÷u t nh©n lµ lo¹i h×nh së h÷u mµ trong ®ã t liÖu s¶n xuÊt tËp trung trong tay mét sè Ýt ngêi, cßn ®¹i ®a sè kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt t liÖu s¶n xuÊt. Do ®ã quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong s¶n xuÊt vµ trong x· héi lµ quan hÖ thèng trÞ vµ bÞ trÞ, bãc l«t vµ bÞ bãc lét. Së h÷u c«ng céng lµ së h÷u mµ trong ®ã t liÖu s¶n xuÊt thuéc vÒ mäi thµnh viªn trong céng ®ång. Nhê ®ã quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong céng ®ång lµ quan hÖ b×nh ®¼ng, hîp t¸c, gióp ®ì lÉn nhau. Quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xu©t trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Õn viÖc tæ chøc, ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nã cã thÓ thóc ®Èy, k×m h·m qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt do quan hÖ së h÷u quyÕt ®Þnh vµ nã ph¶i thÝch øng víi quan hÖ së h÷u. Tuy nhiªn cã trêng hîp quan hÖ tæ chøc qu¶n lý kh«ng phï hîp víi quan hÖ së h÷u lµm biÕn d¹ng quan hÖ së h÷u. Quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mÆc dï do quan hÖ së h÷u vµ quan hÖ tæ chøc qu¶n lý chi phèi song nã kÝch thÝch trùc tiÕp tíi lîi Ých cu¶ con ngêi, nªn nã t¸c ®éng ®Õn th¸i ®é cña con ngêi trong lao ®éng s¶n xuÊt, vµ do ®ã cã thÓ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m s¶n xuÊt ph¸t triÓn. II . Néi dung qui luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp vèi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. 1. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt: 3 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A TÝnh chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ mét ph¹m trï dïng ®Ó chØ tÝnh chÊt cña c¶ nÒn s¶n xuÊt. Trong lÞch sö x· héi, lùc lîng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn tõ chç cã tÝnh chÊt c¸ nh©n lªn tÝnh chÊt x· héi hãa. Khi s¶n xuÊt dùa trªn c«ng cô thñ c«ng, ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn, mét ngêi cã thÓ ®¶m nhiÖm tÊt c¶ c¸c kh©u s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× lùc lîng s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt c¸ nh©n. Khi s¶n xuÊt ®¹t ®Õn tr×nh ®é c¬ khÝ hiÖn ®¹i, ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn th× lùc lîng s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt x· héi hãa. Tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ sù thay ®æi vÒ chÊt cña tÊt c¶ c¸c nh©n tè trong lùc lîng s¶n xuÊt. Sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®ùoc ®¸nh dÊu b»ng tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. Tr×nh ®é lùc lùong s¶n xuÊt thÓ hiÖn ë tr×nh ®é cña c«ng cô lao ®éng, tr×nh ®é kinh nghiÖm, kü n¨ng lao ®éng cña con ngêi, tr×nh ®é tæ chøc vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi, tr×nh ®é øng dông khoa häc vµo s¶n xuÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hai mÆt cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt, chóng tån t¹i kh«ng t¸ch dêi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau mét c¸ch biÖn chøng t¹o thµnh quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt, tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. a.Vai trß cña lùc lîng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt : Trong mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× lùc lîng s¶n xuÊt lµ néi dung, quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc. Ban ®Çu quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt nhng lùc lîng s¶n xuÊt thêng xuyªn biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn liªn tôc do sù thóc ®Èy cña quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp. Khi ®ã quan hÖ s¶n xuÊt cò trë nªn lçi thêi vµ trë thµnh xiÒng xÝch cña lùc lîng s¶n xuÊt, k×m h·m lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Yªu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt tÊt yÕu dÉn tíi thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp ®Ó thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nh vËy cã nghÜa lµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò mÊt ®i, ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi thay thÕ. b.Vai trß cña quan hÖ s¶n xuÊt víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt: Lùc lîng s¶n xuÊt biÕn ®æi kÐo theo sù biÕn ®æi cña quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng ph¶i mét chiÒu mµ ®Õn lît nã quan hÖ s¶n xuÊt cã t¸c ®éng trë l¹i sù ph¶t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xu©t quy ®Þnh môc ®Ých cña s¶n xuÊt, t¸c ®éng ®Õn ý thøc, th¸i ®é cña con ngêi trong lao ®éng s¶n xuÊt, ®Õn tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ®Õn ph¸t triÓn vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ do ®ã t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lùc l îng s¶n xuÊt. Khi quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÒn cña lùc l îng s¶n xuÊt th× nã thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Khi quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi l¹c hËu hoÆc tiªn tiÕn h¬n mét c¸ch gi¶ t¹o so víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi ®ã theo quy luËt chung quan hÖ s¶n xuÊt cò sÏ ®îc thay thÕ b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi vµ mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi. 4 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Trong lÞch sö loµi ngêi ®· tr¶i qua n¨m ph¬ng thøc s¶n xuÊt lÇn lît tõ thÊp tíi cao do t¸c ®éng cña quy luËt nµy. 2 .Chñ nghÜa t b¶n díi ¸nh s¸ng cña quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh ch©t vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. Trong chñ nghÜa t b¶n lùc lîng s¶n xuÊt rÊt ph¸t triÓn nhng h×nh thøc së h÷u lµ h×nh thøc chiÕm h÷u t nh©n t b¶n chñ nghÜa. Nh vËy chñ nghÜa t b¶n ®· kh«ng ®i ®óng quy luËt phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt. Trong nã lu«n chøa ®ùng sù m©u thuÉn gay g¾t gi÷a tÝnh chÊt x· héi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi h×nh thøc chiÕm h÷u t nh©n t b¶n chñ nghÜa. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chñ nghÜa t b¶n trë thµnh ph¶n ®éng k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi. Nh÷ng cuéc khñng ho¶ng vÒ kinh tÕ x· héi nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX, hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi, cuéc khñng ho¶ng c¬ cÊu kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa nh÷ng n¨m 60-70 ... lµ nh÷ng minh chøng ®Çy tÝnh thuyÕt phôc cho sù bÊt æn cña chñ nghÜa t b¶n. Nhng trªn thùc tÕ chñ nghÜa t b¶n l¹i ®ang chøng tá mét søc sèng míi, n¨ng suÊt lao ®éng, nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña chñ nghÜa t b¶n ®ang t¨ng lªn râ rÖt, trong thêi gian tíi cßn høa hÑn mét sù t¨ng trëng m¹nh mÏ h¬n. §iÒu ®ã liÖu cã ph¶i lµ mét sù phñ nhËn ®èi víi quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt? HiÖn tîng trªn kh«ng hÒ m©u thuÉn víi quy luËt mµ cã ®ùoc sù ph¸t triÓn lµ do chñ nghÜa t b¶n t×m ra nh÷ng sù ®iÒu chØnh vÒ quan hÖ s¶n xuÊt ®Ó cã thÓ thÝch øng ® îc víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Nhê nh÷ng ®iÒu chØnh ®ã chñ nghÜa t b¶n kh«ng nh÷ng kh«ng k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt mµ cßn thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a. §ång thêi nh÷ng ®iÒu chØnh ®ã còng lµm biÕn ®æi b¶n th©n lùc lîng s¶n xu©t ®Æc biÖt lµ ®éi ngò giai cÊp c«ng nh©n “lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i” . Qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh cña chñ nghÜa t b¶n ®èi víi quan hÖ s¶n xuÊt diÔn ra ë tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa. Tríc hÕt lµ sù ®iÒu chØnh trong quan hÖ së h÷u, trong c¸c níc t b¶n chñ nghÜa hiÖn nay ®· ¸p dông chÕ ®é “ së h÷u x· héi” díi d¹ng cæ phÇn, cæ phiÕu ®Ó dÇn dÇn thay thÕ cho chiÕm h÷u c¸ thÓ vµ chiÕm h÷u t nh©n t b¶n chñ nghÜa. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc quan träng nhÊt trong quan hÖ së h÷u ®Ó phÇn nµo phï hîp , thÝch øng víi tÝnh chÊt x· héi hãa cao cña lùc lîng s¶n xuÊt. Nh÷ng ngêi lao ®éng c«ng nh©n lµm thuª cã thÓ ®îc mua nh÷ng cæ phÇn cña mét c«ng ty vµ nh vËy hä ®· trë thµnh nh÷ng ngêi ®ång së h÷u c«ng ty, cã thÓ tham dù chia sÎ lîi nhuËn. Së h÷u cæ phÇn lµ mét biÖn ph¸p x· héi hãa së h÷u kh«ng ®Ó cho t liÖu s¶n xuÊt tËp trung trong tay mét sè Ýt ngêi hoÆc mét c«ng ty ®éc quyÒn nµo ®ã n÷a. 5 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Mét h×nh thøc ®iÒu chØnh kh¸c vÒ quan hÖ së h÷u ë c¸c níc t b¶n lµ viÖc thµnh lËp c¸c hîp t¸c x· c«ng nh©n. Nh÷ng hîp t¸c x· c«ng nh©n ®· gi¶i quyÕt ®ùoc mét phÇn vÊn ®Ò thÊt nghiÖp tøc lµ ®· gi¶i quyÕt ®îc mét phÇn m©u thuÉn gi÷a sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt víi së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt. §ång thêi víi sù ®iÒu chØnh vÒ quan hÖ së h÷u lµ sù ®iÒu chØnh vÒ ph¬ng thøc qu¶n lý tæ chøc nÒn s¶n xuÊt x· héi nh sù t¨ng dÇn tÝnh linh ho¹t cña tæ chøc s¶n xuÊt nhê ¸p dông kü thuËt míi, ®Æc biÖt lµ ph¬ng tiÖn ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö. NÒn s¶n xuÊt trong chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa ngµy nay ®· cã kh¶ n¨ng nhanh chãng ®¸p øng mäi ®ßi hái cña thÞ trêng, dÔ dµng thÝch nghi víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. Mét ®iÓm còng cÇn chó ý tíi trong viÖc ®iÒu chØnh quan hÖ tæ chøcqu¶n lý lµ sù giao kÕt chÆt chÏ gi÷a lÜnh vùc s¶n xuÊt víi lÜnh vùc nghiªn cøu, ph¸t minh khoa häc, kÕ ho¹ch hãa vµ thiÕt kÕ. Nh÷ng ho¹t ®éng nh cung øng tiªu thô ho¹t ®éng tµi chÝnh, giao th«ng bu ®iÖn còng trë thµnh nh÷ng yÕu tè, nh÷ng m¾t kh©u quan träng cña nÒn s¶n xuÊt. Mét sù ®iÒu chØnh vÒ quan hÖ s¶n xuÊt n÷a mµ chñ nghÜa t b¶n ®· thùc hiÖn lµ sù ®iÒu chØnh vÒ quan hÖ ph©n phèi. Sì dÜ cã thÓ thùc hiÖn ®÷îc sù ®iÒu chØnh nµy lµ nhê sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· t¹o ra mét n¨ng suÊt lao ®éng x· héi kh¸ cao. ChÝnh nhê sù ®iÒu chØnh quan hÖ ph©n phèi chñ nghÜa t b¶n cã thÓ rµng buéc chÆt chÏ h¬n n÷a ngêi c«ng nh©n còng nh mäi thµnh viªn kh¸c cña x· héi qua ®ã cã thÓ æn ®Þnh ®îc chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa. Sù ®iÒu chØnh quan hÖ ph©n phèi ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ph©n chia lîi nhuËn theo tû lÖ cæ phÇn mµ ngêi c«ng nh©n tham gia trong c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp cæ phÇn. Nhng sù ®iÓu tiÕt chñ yÕu vµ quan hÖ ph©n phèi ®îc thùc hiÖn th«ng qua chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vÜ m« cña chÝnh phñ. PhÇn II VËn dông quy luËt QHSX phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam I. Nh÷ng sai lÇm cña §¶ng vµ nhµ níc ta trong viÖc vËn dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. Thùc tÕ lÞch sö chøng minh r»ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nÕu kh«ng vËn dông ®óng quy luËt vÒ sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt th× nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn. Trong giai ®o¹n tríc n¨m 86, chóng ta ®· m¾c sai lÇm khi xãa bá chÕ ®é t h÷u x¸c lËp chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt trong khi lùc lîng s¶n xuÊt cßn l¹c hËu. Nh vËy quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt mµ tiÕn bé h¬n 6 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A mét c¸ch gi¶ t¹o so víi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. KÕt qu¶ lµ lùc lîng s¶n xuÊt bÞ k×m h·m, nÒn kinh tÕ tr× trÖ kh«ng ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n khã kh¨n. §Õn ®¹i héi VI cña §¶ng víi t duy míi, chóng ta nhËn ra r»ng quan hÖ s¶n xuÊt lµ vËt c¶n cña lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng chØ trong trêng hîp quan hÖ s¶n xuÊt ®i sau mµ cßn c¶ trong trêng hîp vùît lªn tríc, t¸ch dêi lùc lîng s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy, tõ sau ®¹i héi VI cña §¶ng ®Õn nay chóng ta lu«n cè g¾ng thiÕt lËp sù ®ång bé gi÷a c¸c yÕu tè trong quan hÖ s¶n xuÊt, trong lùc lîng s¶n xuÊt vµ gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt. §iÓn h×nh nhÊt lµ sù thay ®æi trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. C¬ chÕ “Kho¸n 100” vµ “Kho¸n 10” ®· lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt thóc ®Èy sù tiÕn bé vît bËc cña nÒn n«ng nghiÖp níc ta. II. Sù vËn dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt trong nÒn kinh tª thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta hiÖn nay. 1.Thùc tr¹ng cña lùc lîng s¶n xuÊt ë níc ta hiÖn nay. C¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn nay cßn ë tr×nh ®é thÊp, bªn c¹nh mét sè lÜnh vùc, mét sè c¬ së kinh tÕ ®· ®îc trang bÞ kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ m¸y mãc cò kü, c«ng nghÖ l¹c hËu. Theo UNDP ViÖt Nam ®ang ë tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu 2/7 cña thÕ giíi, thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu 2-3 thÕ hÖ(cã lÜnh vùc ®Õn 4-5 thÕ hÖ). Lao ®éng thñ c«ng vÉn chiÕm tû träng lín trong tæng sè lao ®éng x· héi. C¬ së vËt chÊt kü thuËt ë tr×nh ®é thÊp còng lµm cho ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn, sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chËm. NÒn kinh tÕ níc ta cha tho¸t khái nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt nhá. N«ng nghiÖp sö dông kho¶ng 70% lùc lîng lao ®éng nhng chØ s¶n xuÊt kho¶ng 26% GDP, c¸c ngµnh kü thuÊt c«ng nghÖ cao chiÕm tû träng thÊp. 2.Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt trong thêi kú qu¸ ®é hiÖn nay NhiÖm vô quan träng nhÊt cña níc ta trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH kh«ng qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa lµ ph¶i x©y dùng c¬ sá vËt chÊt cho CNXH. Muèn vËy nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn CNH, H§H. Mçi bíc tiÕn cña qu¸ tr×nh CNH H§H lµ mét bíc t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ph¸t triÒn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt vµ gãp phÇn hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa. Muèn thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã chóng ta cÇn ph¶i t¹o dùng nh÷ng tiÒn ®Ò sau: 7 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A a.Huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ Vèn ®Ó c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa cã 2 nguån: nguån vèn trong níc vµ nguån vèn ngoµi níc. Con ®êng c¬ b¶n ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tÝch lòy vèn trong níc lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi trªn c¬ së øng dông tiÕn bé kü thuËt khoa häc c«ng nghÖ hîp lý hãa s¶n xuÊt. ë níc ta hiÖn nay ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi tríc hÕt ph¶i khai th¸c vµ sö dông tèt quü lao ®éng, tËp trung søc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ... Nguån vèn trong níc cßn phô thuéc vµo tû lÖ tiÕt kiÖm, v× vËy chóng ta ph¶i triÖt ®Ó tiÕt kiÖm, coi tiÕt kiÖm lµ quèc s¸ch, ®Êu tranh triÖt ®Ó víi tham nhòng l·ng phÝ. Ngoµi ra, cÇn x©y dùng chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu lµm cho viÖc lµm cho viÖc tÝch lòy vèn tõ néi bé nÒn kinh tÕ hÕt søc khã kh¨n. V× vËy ®Ó tho¸t khái c¸i vßng luÈn quÈn: v× nghÌo nªn tÝch lòy thÊp, tÝch lòy thÊp th× t¨ng tr ëng kinh tÕ chËm vµ khã tho¸t khái ®ãi nghÌo ... CÇn ph¶i tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi. §©y lµ nguån vèn cã vai trß rÊt quan träng, kh«ng nh÷ng gióp c¸c níc nghÌo kh¾c phôc mét phÇn khã kh¨n vÒ vèn mµ cßn gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ c«ng nghÖ, t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ... V× thÕ tranh thñ nguån vèn bªn ngoµi lµ mét nh©n tè ®Èy nhanh thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH H§H ®Êt níc. §Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn x©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng vèn lµ gi¶i ph¸p cã ý nghÜa quan träng. Nhê cã thÞ trêng vèn, ngêi së h÷u vèn nÕu nhêng quyÒn sö dông vèn cho ngêi kh¸c sÏ cã thu nhËp. §ång thêi khi cã thÞ trêng vèn, ®ång vèn sÏ dÔ dµng chuyÓn dÞch tõ n¬i cã hiÖu qu¶ thÊp tíi n¬i cí hiÖu qu¶ cao. Do ®ã ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho CNH H§H, x©y dùng vµ ph¸t triÓn th× trêng vèn lµ rÊt cÇn thiÕt. b.§µo t¹o nguån nh©n lùc C«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa kh«ng chØ ®ßi hái ph¶i cã vèn kü thuËt mµ cÇn ph¶i ph¸t triÓn mét c¸ch t¬ng xøng n¨ng lùc cña con ngêi sö dông ph¬ng tiÖn ®ã. Nguån nh©n lùc ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa bao gåm nh÷ng con ngêi cã ®øc cã tµi, ham häc hái, th«ng minh s¸ng t¹o, cÇn cï ... ®· ®ùoc chuÈn bÞ tèt vÒ kiÕn thøc v¨n hãa, kü n¨ng nghÒ nghiÖp n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh .... §Ó cã nguån nh©n lùc phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ph¶i coi gi¸o dôc ®µo t¹o trë thµnh quèc s¸ch hµng ®Çu. Ph¶i ®µo t¹o ra mét c¬ cÊu nh©n lùc ®ång bé bao gåm c¸c lÜnh vùc khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi, c¸n bé nghiªn cøu, c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt...§i ®«i víi viÖc ®µo t¹o båi dìng, ph¶i bè trÝ vµ sö dông tèt nguån nh©n lùc ®· ®îc ®µo t¹o, ph¸t huy ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng vµ nhiÖt t×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña hä. 8 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A CNH- H§H ®ßi hái ngêi lao ®éng ph¶i cã søc kháe thÓ lùc tèt. Muèn vËy ph¶i ®¶m b¶o dinh dìng, ph¸t triÓn y tÕ, c¶i thiÖn m«i trêng sèng nh»m ch¨m sãc tèt søc kháe cho ngêi lao ®éng. c.Ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ Khoa häc c«ng nghÖ ®îc x¸c ®Þnh lµ ®éng lùc cña CNH- H§H. Khoa häc vµ c«ng nghÖ cã vai trß quyÕt ®Þnh lîi thÕ c¹nh tranh vµ tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, CNH- H§H nãi riªng cña c¸c quèc gia. Lµ mét níc qu¸ ®é lªn CNXH tõ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn lªn tiÒm lùc vÒ khoa häc c«ng nghÖ cña níc ta cßn kÐm. Muèn tiÕn hµnh CNH- H§H thµnh c«ng th× ph¶i x©y dùng mét tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ thÝch hîp víi yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa. Muèn thùc hiÖn ®îc nh÷ng viÖc trªn cÇn ph¶i x©y dùng vµ thùc hiÖn tèt c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch ®ång bé cho ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ. §Ó khoa häc vµ c«ng nghÖ trë thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn th× tríc hÕt ph¶i t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña chÝnh b¶n th©n khoa häc c«ng nghÖ. 3.Quan hÖ s¶n xuÊt ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay a.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn XuÊt ph¸t tõ quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt cña tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt, trong nÒn kinh tÕ cha thùc sù ph¸t triÓn cao, lùc lîng s¶n xuÊt lu«n tån t¹i ë nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau, t¬ng øng víi mçi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt sÏ cã mét kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp. Do ®ã c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ xÐt vÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ x· héi ph¶i lµ c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lùc lîng s¶n xuÊt tån t¹i ë nhiÒu thang bËc kh¸c nhau do ®ã sÏ cã nhiÒu h×nh thøc vÒ së h÷u t liÖu s¶n xuÊt tøc lµ nÒn kinh tÕ sÏ cã nhiÒu thµnh phÇn. ChØ cã nh vËy chóng ta míi khai th¸c ®îc mäi nguån lùc kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµo ph¸t triÓn chung nÒn kinh tÕ cña c¸c níc. b.Thùc tr¹ng quan hÖ s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta hiÖn nay. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng chóng ta cÇn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i g¾n liÒn víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp trªn c¶ ba mÆt: së h÷u, qu¶n lý, ph©n phèi. *VÒ c¸c h×nh thøc së h÷u : §Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt, §¶ng ta chñ tr¬ng ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc së h÷u trong ®ã c«ng h÷u ph¶i gi÷ vai trß chi phèi. §iÒu ®ã cho phÐp ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt, ®ång thêi gi÷ v÷ng ®ùîc b¶n chÊt cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. C¸c h×nh thøc së h÷u c¬ b¶n lµ: së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u t 9 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A nh©n. Tõ c¸c h×nh thøc së h÷u c¬ b¶n ®ã h×nh thµnh nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ: kinh tÕ nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ, kinh tÕ t b¶n t nh©n, kinh tÕ t b¶n nhµ níc, kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, ®ßi hái chóng ta ph¶i thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµm bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o ®Ó ®¶m b¶o ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta. *VÒ chÕ ®é ph©n phèi ChÕ ®é ph©n phèi do quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ, tríc hÕt lµ quan hÖ së h÷u quyÕt ®Þnh. Phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, nhiÒu chÕ së h÷u cïng tån t¹i: së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u c¸ nh©n vµ c¸c h×nh thøc së h÷u do kÕt qu¶ cña sù x©m nhËp gi÷a chóng. Mçi chÕ ®é së h÷u cã nguyªn t¾c ph©n phèi t¬ng øng víi nã, v× thÕ trong thêi kú qu¸ ®é tån t¹i c¬ c©ó ®a d¹ng vÒ h×nh thøc thu nhËp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta, tån t¹i c¸c h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp sau: ph©n phèi theo lao ®éng, ph©n phèi theo vèn hay tµi s¶n ®ãng gãp, ph©n phèi theo gi¸ trÞ søc lao ®éng, ph©n phèi theo c¸c quü phóc lîi x· héi. Sù kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi kinh tÕ thÞ truêng t b¶n chñ nghÜa lµ ë chç x¸c lËp chÕ ®é c«ng h÷u vµ thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng. Ph©n phèi theo lao ®éng lµ ®Æc trng b¶n chÊt cña kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, nã lµ h×nh thøc thùc hiÖn vÒ mÆt kinh tÕ cña chÕ ®é c«ng h÷u. V× thÕ ph©n phèi theo lao ®éng ®îc x¸c ®Þnh lµ h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕu trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. *VÒ quan hÖ qu¶n lý NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa còng nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c quèc gia kh¸c ®Òu cã sù qu¶n lý cña nhµ níc ®Ó s÷a ch÷a ë møc ®é nµo ®ã nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ trêng. Tøc lµ c¬ chÕ vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ cña tÊt c¶ c¸c níc ®Òu lµ c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. Nhng ®iÒu kh¸c biÖt trong c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ cña níc ta lµ ë chç nhµ níc qu¶n lý nÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ nhµ níc t s¶n mµ lµ nhµ níc x· héi chñ nghÜa, nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n ®Æt díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. Sù qu¶n lý cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa nh»m söa ch÷a “ nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ trêng” , thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, nh©n ®¹o mµ b¶n th©n c¬ chÕ thÞ truêng kh«ng thÓ lµm ®îc, ®¶m b¶o cho kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Vai trß qu¶n lý cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa hÕt søc 10 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A quan träng, nã ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng æn ®Þnh, ®¹t hiÖu qu¶ cao, ®Æc biÖt ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi. Nh vËy, quan hÖ s¶n xuÊt ë níc ta hiÖn nay ®· ®îc ®iÒu chØnh ®Ó phï hîp víi tr×nh ®é vµ tÝnh chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt mµ chóng ta cã. ViÖc duy tr× quan hÖ s¶n xuÊt ®ã lµ hoµn toµn ®óng ®¾n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, gãp phÇn ®¶m b¶o cho th¾ng lîi cña CNXH. c.Nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ gi¶i ph¸p kh¾c phôc quan hÖ s¶n xuÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm cña quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn nay lµ ®· phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt, trong quan hÖ së h÷u cßn nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ: - Do nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia thÞ trêng nªn nÒn kinhtÕ ë níc ta cã nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt cïng tån t¹i ®an xen nhau trong ®ã s¶n xuÊt hµng hãa nhá ph©n t¸n cßn phæ biÕn. - Sù qu¶n lý cña nhµ níc vÒ kinh tÕ x· héi cßn yÕu. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng nhËn ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy nh sau: “HÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ chÝnh s¸ch cha ®ång bé vµ nhÊt qu¸n, thùc hiÖn cha nghiªm”. -C«ng t¸c ng©n hµng tµi chÝnh, gi¸ c¶, kÕ ho¹ch hãa, qu¶n lý ®Êt ®ai cßn nhiÒu yÕu kÐm. Th¬ng nghiÖp nhµ níc bá trèng mét sè trËn ®Þa quan träng, cha ph¸t huy tèt vai trß chñ ®¹o trªn thÞ trêng. Qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cã nhiÒu s¬ hë tiªu cùc. - ChÕ ®é ph©n phèi cßn nhiÒu bÊt hîp lý. Béi chi ng©n s¸ch vµ nhËp siªu cßn lín. L¹m ph¸t tuy ®îc kiÒm chÕ nhng cha v÷ng ch¾c. Cßn cã sù chªnh lÖch lín gi÷a c¸c vïng c¸c miÒn vÒ møc sèng, ph©n hãa giµu nghÌo ngµy cµng t¨ng... §Ó kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm trªn cã thÓ ®a ra mét sè gi¶i ph¸p sau: - Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc. Muèn vËy cÇn tËp trung nguån lùc ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ níc trong nh÷ng lÜnh vùc träng yÕu cña nÒn kinh tÕ, s¾p xÕp l¹i khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc, thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng cæ phÇn hãa vµ ®a d¹ng hãa së h÷u ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp mµ nhµ níc kh«ng cÇn n¾m 100% vèn. X©y dùng vµ cñng cè mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trªn c¬ së c¸c tæng c«ng ty nhµ níc. Thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý c«ng ty ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã vèn cña nhµ níc, doanh nghiÖp thùc sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ trêng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh. - Gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt Muèn vËy cÇn ph¶i gi÷ vµ t¨ng cêng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña nhµ níc, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. 11 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A - Xãa bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc. kÕt luËn Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy ®· ®Ò cËp ®Õn quy luËt phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt .Tõ sù hiÓu biÕt vÒ quy luËt ®ã , cho chóng ta thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông quy luËt nµy vÇo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta .Trªn c¬ së ®ã, chóng ta hiÓu ®îc ®êng lèi cña §¶ng trong viÖc chØ ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ nh hiÖn nay lµ hoµn toµn ®óng ®¾n, phï hîp víi quy luËt vµ gãp phÇn quan träng ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ViÖc nghiªn cøu quy luËt nµy còng gióp ta hiÓu ®îc b¶n chÊt, nguyªn nh©n s©u xa cña c¸c biÕn ®æi x· héi tõ thêi ®¹i kinh tÕ nµy sang thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c. Tõ ®ã chØ ra tÝnh tÊt yÕu cu¶ viÖc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi kh«ng sím th× muén cña tÊt c¶ c¸c quèc gia. Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy rÊt cÇn thiÕt cho sinh viªn ®Æc biÖt lµ víi sinh viªn kinh tÕ v× nã gióp ta hiÓu râ h¬n con ®êng, chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Chóng ta cã thÓ tin tëng r»ng con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chñ nghÜa t b¶n cña níc ta lµ ®óng ®¾n hîp thêi. VÊn ®Ò lµ chóng ta cÇn cè g¾ng thùc hiÖn tèt chiÕn lîc ®Ò ra trong viÖc ph¸t triÓn, hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn nay. 12 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh triÕt häc Mac-Lªnin- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 2.Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 3.Thùc tr¹ng quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt ë níc ta hiÖn nay. Hoµng B×nh. 4. Tµi liÖu häc tËp v¨n kiÖn ®¹i héi IX cña §¶ng- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 5.T¹p chÝ céng s¶n. Môc lôc Lêi nãi ®Çu………………………………………………………………………………… ..1 phÇn I : Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt……………………………………………………………… ..2 I-Mét sè kh¸i niÖm……………………………………………………………….2 1. Lùc lîng s¶n xuÊt. …………………………………………………………...2 2. Quan hÖ s¶n xuÊt. ……………………………………………………………..3 II-Néi dung quy luËt QHSX phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña LLSX……..4 1.Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a QHSX vµ LLSX.………………………………...4 13 TiÓu luËn triÕt häc Sinh viªn: Lª Träng TuÊn Líp: QTKD Tæng hîp 48A 2.Chñ nghÜa t b¶n díi ¸nh s¸ng cña quy luËt QHSX phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña LLSX…………..…………………………………………………… 6 PhÇn II- VËn dông quy luËt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë viÖt nam…… ……………………………………………………………8 I-Nh÷ng sai lÇm cña §¶ng tríc §¹i héi VI.……………………………………8 II-ViÖc vËn dông quy luËt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa hiÖn nay.………………………………………………….…………………8 1.Thùc tr¹ng LLSX ë níc ta hiÖn nay.……………………….………………….8 2.Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn LLSX trong giai ®o¹n hiÖn nay.…………..…………… 9 3.QHSX ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay.……………………………………..11 KÕt luËn………………………………………..………………………………...15 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o……………………………………… .............16 14