Tài liệu Tiểu luận vận dụng 2 nguyên lý cơ bản của phép biện chứng duy vật trong triết học mác lênin để phân tích sự phát triển của tiền tệ

§Ò tµi: VËn dông hai nguyªn lý c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng duy vËt trong triÕt häc M¸c-Lªnin ®Ó ph©n tÝch sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. Sù ra ®êi cña tiÒn tÖ lµm cho kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn vµ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau.Tr¶i qua nhiÒu thêi k× tiÒn tÖ ®· h×nh thµnh mät c¸ch râ rÖt ,nã h×nh thµnh mäi c¸ch râ rÖt,nã h×nh thµnh trªn nh÷ng g× thùc tÕ nhÊt cña ®êi sèng x· héi. Tuy con ®êng ®i lªn kh«ng ®¬n gi¶n,dÔ dµng,nh÷ng khã kh¨n bÕ t¾c. Nhng mét ®iÒu râ rµng lµ khi ®· héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt th× sù ra ®êi lµ mét sù tÊt yÕu. ChÝnh v× vËy mµ con ngêi lu«n t×m hiÓu ®Ó cã nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn tÖ qua ®ã thÊy ®îc nh÷ng quy luËt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. Sau khi d· ®Þnh vÞ ®îc råi, cÇn ph¶i cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ, bao gåm c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ em ®· chän ®Ò tµi “vËn dông hai nguyªn lý c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng duy vËt trong triÕt häc M¸c-Lªnin ®Ó ph©n tÝch sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ”. Bëi vËy chóng ta sÏ t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò sau: PhÇn I C¬ së lý luËn cho viÖc nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. 1.Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn cña c¸c sù vËt hiÖn tîng 2.Nguyªn lý vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c sù vËt hiÖn tîng . PhÇn II VËn dông hai nguyªn lý c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng duy vËt trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. 1.Nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. 2.Chøc n¨ng cña tiÒn tÖ 3.Sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ PhÇn i : C¬ së ph¬ng ph¸p luËn cho viÖc nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. 1. Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng. - 11 - TriÕt häc M¸c-Lªnin ®· trë thµnh c¬ së lý luËn cho mäi khoa häc. Nh÷ng quy luËn mµ triÕt häc M¸c-Lªnin ph¸t hiÖn ra ®· gióp con ngêi nhËn thøc ®óng ®¾n h¬n vÒ thÕ giíi kh¸ch quan. Tõ ®ã tÝch cùc lao ®éng c¶i t¹o thÕ giíi nh»m phôc vô cuéc sèng con ngêi. Nh÷ng quan ®iÓm ®ã ®a ra lu«n ®îc chøng minh lµ ®óng th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt, ho¹t ®éng c¶i t¹o x· héi cña toµn bé thÕ giíi . ChÝnh v× vËy “nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn cña c¸c sù vËt hiÖn tîng” trong triÕt häc M¸c-Lªnin ®· gióp con ngêi nghiªn cøu thÕ giíi lµ vËt chÊt vËn ®éng trong kh«ng gian thêi gian.ThÕ giíi vËt chÊt ®ã tån t¹i, vËn ®éng, biÓu hiÖn b»ng v« vµn sù vËt hiÖn tîng, qu¸ tr×nh. Mèi liªn hÖ ë ®©y lµ mét ph¹m trï triÕt häc chØ sù t¸c ®éng qua l¹i, sù quy ®Þnh, sù th©m nhËp vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau cña sù vËt, hiÖn tîng, qu¸ tr×nh “con ngêi muèn suy nghÜ ®óng th× ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn v× c¸c sù vËt hiÖn tîng lµ qu¸ tr×nh cña thÕ giíi vËt chÊt lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt, chóng cã mèi liªn hÖ phæ biÕn víi nhau”.Mèi liªn hÖ dùa trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng. V× vËy nguyªn lý nµy ®· gãp phÇn to lín kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ tríc ®©y trong c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ sù vËt vµ më ®êng cho nh÷ng ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n cña phÐp biÖn chøng duy vËt ®îc chøng minh b»ng viÖc con ngêi lu«n vËn dông nã vµo thùc tiÔn . Mét sù liªn hÖ cã tÝnh kh¸ch quan kh«ng phô thuéc ý thøc con ngêi vÝ dô: liªn hÖ gi÷a tr¸i ®Êt víi mÆt tr¨ng, gi÷a cung vµ cÇu trªn thÞ trêng nh÷ng viÖc ®ã hoµn toµn kh«ng phô thuéc vµo ý muèn cña con ngêi. Muèn nhËn thøc ho¹t ®éng thùc tiÔn ®óng kh«ng ph¶i chØ tÝnh ®Õn mèi liªn hÖ phæ biÕn mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn mèi liªn hÖ nhiÒu vÎ cña ®èi tîng. Mèi liªn hÖ nhiÒu vÎ mang nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt kh¸c nhau, cã vai trß kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng gi¶i quyÕt kh¸c nhau. 2. Nguyªn lý vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c sù vËt hiÖn tîng. Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng ®îc coi lµ chñ ®¹o cña triÕt häc M¸c-Lªnin. Nguyªn lý ®· x¸c lËp quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng vÒ sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n lµm c¬ së cho sù nhËn thøc vµ hµnh ®éng ®óng vÒ sù ph¸t triÓn. Thõa nhËn tÝnh kh¸ch quan, tÝnh phæ biÕn vµ tÝnh phong phó. Sù ph¸t triÓn cã tÝnh mu«n vÎ, nã lµ mét ph¹m trï triÕt häc chØ nh÷ng mèi liªn hÖ biÕn ®æi cã xu híng tiÕn lªn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ kÐm hoµn thiÖn - 22 - ®Õn hoµn thiÖn h¬n. Ngoµi ra chØ thõa nhËn sù ph¸t triÓn nãi chung cha ®ñ cßn cßn cÇn ph¶i biÕt t×m ra sù kh¸c nhau cña sù ph¸t triÓn trong tõng lÜnh vùc (tù nhiªn,x· héi t duy) tõng ®èi tîng cô thÓ vµcã gi¶i ph¸p phï hîp míi ®a ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÓu qu¶ cao. - 33 - PhÇn II: VËn dông hai nguyªn lý c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng duy vËt trong triÕt häc M¸c-Lªnin trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. 1. Nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. Kinh tÕ häc M¸c-Lªnin ®· chØ ra r»ng “gi¸ trÞ cña hµng ho¸ lµ do lao ®éng s¶n xuÊt t¹o ra vµ chØ ®îc thÓ hiÖn khi trao ®æi víi hµng ho¸kh¸c. Sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh thøc gi¶n ®¬n, h×nh thøc më réng, ®Õn vËt ngang gi¸ chung cè ®Þnh vµo vµng b¹c th× nã trë thµnh tiÒn tÖ. Trong lÞch sö tho¹t ®Çu ngêi ta trao ®æi trùc tiÕp hµng lÊy hµng (H-H), S¶n xuÊt cïng ph¸t triÓn hµng ho¸ ®em ra trao ®æi ngay cµng nhiÒu. ViÖc trao ®æi hµng ho¸ trùc tiÕp ngµy cµng khã kh¨n trë ng¹i. Trªn thi trêng dÇn dÇn xuÊt hiÖn mét lo¹i hµng ho¸ lµm vËt ngang gi¸ chung, vËt trung gian trao ®æi víi nhiÒu hµng ho¸ kh¸c. Ban ®Çu, vËt ngang gi¸ chung cha cè ®Þnh vµo mét hµng ho¸ nµo. Mçi ®Þa ph¬ng mçi d©n téc ®Òu cã mét thø hµng ho¸ kh¸c nhau lµm vËt ngang gi¸ chung “trong thêi cæ ®¹i ë Trung Quèc ®· tõng dïng da sóc vËt, g¹o, v¶i, ch©u ngäc, vµng b¹c; ë La M·, Hy L¹p ®· tõng dïng sóc vËt, ®ång; ë T©y T¹ng, M«ng Cæ, In®«nesia ®· tõng dïng chÌ, ë B¾c Mü ®· tõng dïng ng«, thuèc l¸ lµm vËt ngang gi¸ chung… Tr¶i qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi c¸c lo¹i hµng ho¸ nãi trªn ®Òu mÊt dÇn ®Þa vÞ lµm vËt ngang gi¸ chung. ThÞ trêng d©n téc vµ thÕ giíi më réng ®Òu ®ßi hái ph¶i cã mét vËt ngang gi¸ chung cè ®Þnh, ®ång gi¸, thèng nhÊt ®ã lµ b¹c vµ vµng. §Õn cuèi thÕ kû 19 vµng bÞ lo¹i bá, b¹c trë thµnh vËt ngang gi¸ chung®éc nhÊt, duy nhÊt cña c¸c thÞ trêng d©n téc vµ thÞ trêng thÕ giíi, vµnh ®· trë thµnh hµng ho¸. TiÒn ®Ò cña thÕ giíi. Nh vËy, tiÒn tÖ lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®éc quyÒn lµm vËt ngang gi¸ chung, vËt trung gian trao ®æi hµng ho¸, vËt biÓu hiÖn quan hÖ kinh tÕ, quan hÖ x· héi cña con ngêi trong nÒn kinhh tÕ hµng ho¸. B¶n chÊt cña tiÒn ®îc thÓ hiÖn ®Çy ®ñ trong c¸c chøc n¨ng cña nã. 2. Chøc n¨ng cña tiÒn tÖ. - 44 - a. Thíc ®o gi¸ trÞ. S¶n xuÊt hµng ho¸ ngµy cµng më réng th× chøc n¨ng cña tiÒn tÖ cµng ph¸t triÓn. Khi lµm thíc ®o gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i hµng ho¸, tiÒn tÖ dïng gi¸ trÞ 6cña nã ®Ó ®o g¸i trÞ cña c¸c vËt kh¸c. §Ó ®¹t ®îc chøc n¨ng thíc ®o gi¸ trÞ, b¶n th©n tiÒn tÖ ph¶i lµ hµng ho¸, ph¶i cã gÝa trÞ. Còng nh cã dïng qu¶ c©n cÇn ph¶i cã träng lîng th× míi c©n ®îc träng lîng cña bÊt cø mét vËt nµo, ph¶i dïng mét thø hµng ho¸ cã gi¸ trÞ th× míi cã thÓ ®o ®îc g¸i trÞ cña hµng ho¸ kh¸c. Th«ng qua vµng ®Ó ®o lêng gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ ®iÒu cã thÓ lµm ®îc tríc khi ®æi hµng lÊy tiÒn tÖ. Muèn dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã tiÒn mÆt trong tay. Khi quy ®inh gi¸ c¶ cña mét hµng ho¸ ngêi cã hµng ho¸ biÓu hiÖn g¸i trÞ cña hµng ho¸ thµnh vµng mét c¸ch ý tëng. Së dÜ cã thÓ lµm nh thÕ ®îc lµ v× trong t×nh h×nh thùc tÕ gi÷a giãa trÞ cña vµng vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®ã cã mét tû lÖ nhÊt ®Þnh, c¬ së cña tû lÖ ®ã lµ lao ®éng x· héi tÊt yÕu ph¶i hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c thø ®ã. Gi¸ c¶ hµng ho¸ biÕn ®æi xoay quanh gi¸ trÞ hµng ho¸ theo tû lÖ thuËn víi sù biÕn ®æi cña gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ theo tû lÖ nghÞc víi sù biÕn ®æi cña gi¸ trÞ tiÒn tÖ. Gi¸ c¶ hµng ho¸ biÕn ®æi cßn do nh÷ng biÕn ®éng tù ph¸t trªn thÞ trêng hµng ho¸, thÞ trêng tiÒn tÖ lµm cho quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ cung cÇu tiÒn tÖ kh«ng c©n b»ng dÉn ®Õn viÖc t¨ng hay gi¶m gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ trêng. Khi tiÒn lµm thíc ®o gi¸ trÞ ®· xuÊt hiÖn kh¶ n¨ng trao ®æi hµng ho¸, nhng cha thùc hiÖn ®îc viÖc trao ®æi hµng hãa. Gi¸ trÞ hµng ho¸ chØ thùc hiÖn ®îc trong thøc n¨ng thø hai cña tiÒn tÖ: chøc n¨ng ph¬ng tiÖn lu th«g. b. Ph¬ng tiÖn lu th«ng. Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh tríc khi diÔn ra lu th«ng hµng ho¸, chØ sau khi hµng ho¸ ®îc biÓu diÔn thµnh tiÒn mÆt cña ng¬× mua trao cho ngêi b¸n th× hµng ho¸ míi tõ tay ngêi b¸n chuyÓn sang ngêi mua, lóc ®ã tiÒn tÖ míi hoµn thµnh chøc n¨ng ph¬ng tiÖn lu th«ng vµ míi thùc hiÖn ®Çy ®ñ vai trß vËt ngang gi¸ chung. Trong lu th«ng hµng ho¸vµ tiÒn tÖ cã vai trß kh¸c nhau: Mçi thø hµng ho¸ sau khi b¸n sÏ rót r¸ khái lu th«ng, chuyÓn sang lÜnh vùc tiªu dïng, cßn tiÒn tÖ vÉn tiÕp tôc lµm ph¬ng tiÖn lu th«ng, lu«n lu«n thay ®æi vÞ trÝ víi nh÷ng hµng ho¸ míi, bá qua ®iÓm xuÊt ph¸t, hiÖn tîng nµy ngäi lµ lu th«ng tiÒn tÖ. c. Ph¬ng tiÖn cÊt tr÷. - 55 - TiÒn lµ lo¹i tµi s¶n c¬ ®éng nhÊt. TiÒn cã thÓ chuyÓn thµnh bÊt cø tµi s¶n g× trong bÊt cø lóc nµo. Do vËy ai còng muèn cÊt tr÷ tiÒn®Ó chuÈn bÞ mua hµng ho¸, tr¶ c¸c kho¶n dÞch vô vµ c¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n kh¸c… Nh vËy tiÒn tÖ trë thµnh ph¬ng tiÖn cÊt tr÷. TiÒn tÖ khi ®· lµ ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ sÏ kh«ng cßn lµm ph¬ng tiÖn lu th«ng. Chøc n¨ng ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ®iÒu hoµ lu th«ng tiÒn tÖ. Khi nhu cÇu ph¬ng tiÖn lu th«ng t¨ng lªn th× lîng tiÒn cÊt tr÷ ch¶y vµo lu th«ng, ngîc l¹ikhi nhu cÇu ph¬ng tiªn lu th«ng gi¶m ®i th× lîng tiÒn ®ang lu th«ng trë vÒ kho lµm ph¬ng tiÖn cÊt tr÷. d. Ph¬ng tiÖn thanh to¸n. Trong viÖc mua b¸n tr¶ tiÒn ngay ,tiÒn lµm ph¬ng tiÖn lu th«ng hµng ho¸, lu th«ng tiÒn tÖ xuÊt hiÖn ®ång thêi vµ ngîc chiÒu víi lu th«ng hµng Trong viÖc mua b¸n tr¶ chËm (mua chÞu mét thêi gian) lu th«ng hµng ho¸ xuÊt hiªn tríc, mét thêi gian sau míi cã lu th«ng tiÒn tÖ v× ngêi mua chÞu ph¶i cÊt tr÷ tiÒn b¸n hµng ®Î tr¶ tiÒn hµng mua chÞu, sè tiÒn tr¶ nî gäi lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n, nh vËy chøc n¨ng ph¬ng tiªn thanh to¸n ra ®êi sau chøc n¨ng ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ . Chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n tiÒn cßn biÓu hiÖn trong nhiÒu trêng hîp nh : tr¶ tiÒn vay nî, tr¶ l¬ng, nép thuÕ, ®ãng gãp c¸c quü tõ thiÖn, tr¶ c¸c kho¶n b¶o hiÓm… e.TiÒn tÖ thÕ giíi. Tõ khi th¬ng nghiÖp ph¸t triÓn vît ra ngoµi biªn giíi c¸c quèc gia,h×nh thµnh th¬ng m¹i quèc tÕ, tiÒn tÖ trë thµnh vËt ngang gi¸ chung cña toµn thÕ giíi vµ thùc hiÖn chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi, ph¬ng tiÖn mua b¸n, thanh to¸n vµ cÊt ch÷ chung cña tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi. ChØ cã lo¹i tiÒn nµo ®Çy ®ñ gi¸ trÞ hoÆc nh÷ng thái vµng nguyªn chÊt cã ®ñ träng lîng, nghÜa lµ cã ®ñ gi¸ trÞ thùc tÕ t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ danh nghÜa cña nã th× míi thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña tiÒn tÖ thÕ giíi. Trong quan hÖ ngo¹i th¬ng, tÝn dông, dÞch vô gi÷a c¸c níc. TiÒn tÖ thÕ giíi ®îc sö dông lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n chung, thanh to¸n sè chªnh lÖch trong c¸n c©n th¬ng m¹i, c¸n c©n v·ng lai. Trong quan hÖ: cho vay, ®Çu t, - 66 - viÖn trî, båi th¬ng chiÕn tranh… TiÒn tÖ thÕ giíi lµ vËt biÓu hiÖn gi¸ trÞ tµi s¶n di chuyÓn gi÷a c¸c níc . 3. Sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. TiÒn tÖ ®· ra ®êi tõ thêi ®¹i xa xa khi xuÊt hiÖn cuéc ®¹i ph©n c«ng x· héi lÇn thø hai (thñ c«ng nghiÖp t¸ch khái n«ng nghiÖp) vµ ®Æc biÖt ph¸t triÓn h¬n lªn khi th¬ng nghiÖp ra ®êi. Do ®ã, gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ do lao ®éng s¸ng t¹o t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhng chØ khi nµo ngêi ta so mét thø hµng hãa nµy víi mét thø hµng ho¸ kh¸c trong qu¸ tr×nh trao ®æi th× gi¸ trÞ hµng ho¸ míi lé ra râ rÖt. Mèi liªn hÖ nµy chØ râ sù t¸c ®éng qua l¹i, sù th©m nhËp vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau cña c¸c sù vËt. Gi¸ trÞ cña mét thø hµng ho¸ biÓu hiÖn b»ng mét thø hµng ho¸ kh¸c, ®ã lµ h×nh thøc gi¸ trÞ gi¶n ®¬n nhÊt: Nh mét c¸i r×u b»ng 20 kilogam thãc. Ta biÕt khi lý luËn cña triÕt häc M¸c- Lªnin cha ra ®êi ®· cã nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng kinh tÕ, nhng do cha n¾m b¾t ®îc nh÷ng quy luËt kh¸ch quan cña thÕ giíi, nªn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cßn mß mÉm vµ bÞ quy luËt cña tù nhiªn chi phèi. Tõ khi chñ nghÜa M¸c - Lªnin ra ®êi, phÐp biÖn chøng gióp chóng ta nghiªn cøu nh÷ng mèi liªn hÖ dÉn ®Õn sù h×nh thµnh cña tiÒn tÖ. Nhê cã quan ®iÓm nµy vµ c¨n cø vµo nhiÒu h×nh thøc lÝnh vùc nh khëi ®iÓm lµ s¶n xuÊt hµng ho¸, råi trao ®æi hµng ho¸ vµ t×m ra mét vËt ngang gi¸ chung. Sù ph¸t triÓn lµ mét ph¹m trï triÕt häc chØ nh÷ng mèi liªn hÖ biÕn ®æi, cã xu híng tiÕn lªn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. ChÝnh v× vËy ®Ó hiÓu râ b¶n chÊt vµ sù h×nh thµnh cña tiÒn tÖ chóng ta h·y nghiªn cøu h×nh thøc ®¬n gi¶n ®ã. ë ®©y gi¸ trÞ cña c¸i r×u ®îc biÓu hiÖn b»ng thãc. Thãc ®îc dïng lµm ph¬ng tiÖn biÓu hiÖn vËt chÊt cña c¸i r×u. Së dÜ gi¸ trÞ cña c¸i r×u cã thÓ biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ cña thãc, ®ã lµ v× s¶n xuÊt thãc còng nh s¶n xuÊt r×u ®Òu cÇn ph¶i hao phÝ lao ®éng. Trao ®æi cã mÇm mèng ngay tõ trong x· héi nguyªn thuû, lóc ®Çu cßn cã h×nh thøc ngÉu nhiªn vµ tiÕn hµnh trao ®æi trùc tiÕp vËt nµy lÊy vËt kh¸c. ThÝch hîp víi giai ®o¹n ph¸t triÓn ®ã cña trao ®æi lµ h×nh thøc gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn cña gi¸ trÞ. - 77 - Mét c¸i r×u = 20 kil«gam thãc Trong h×nh thøc gi¸ trÞ gi¶n ®¬n, chØ cã th«ng qua gi¸ trÞ sö dông cña mét thø hµng ho¸ kh¸c (thãc) th× gi¸ trÞ cña r×u míi biÓu hiÖn ra ®îc. Khi mµ cuéc ®¹i ph©n c«ng x· héi lÇn thø nhÊt ®· x· héi vµ c¸c bé téc du môc ®· t¸ch ra khái khèi toµn thÓ c¸c bé l¹c, th× trao ®æi trë lªn thêng xuyªn h¬n. Cã nh÷ng bé l¹c ch¨n nu«i b¾t ®Çu ®· s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm ch¨n nu«i thõa vµ dïng s¶n phÈm thõa ®ã ®Ó ®æi lÊy n«ng nghiÖp vµ s¶n phÈm thñ c«ng mµ hä thiÕu. ThÝch hîp víi giai ®o¹n ph¸t triÓn ®ã cña trao ®æi lµ h×nh thøc toµn bé hay më réng cña gi¸ trÞ. Tham gia trao ®æi kh«ng ph¶i lµ mét thø hµng hãa n÷a mµ lµ mét lo¹t hµng ho¸: Mét con cõu ®æi lÊy 40 kil«gam thãc hoÆc 20 thíc v¶i th« hoÆc 2 c¸i r×u hoÆc 3 ph©n vµng … Sù ph¸t triÓn cã tÝnh mu«n vÎ, trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn còng cã sù kh¸c nhau. S¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn th× h×nh thøc trao ®æi hµng ho¸ trùc tiÕp r¬i vµo t tëng siªu h×nh vÒ sù ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn theo mét ®êng mßn khÐp kÝn. Trong qu¸ tr×nh trao ®æi nÈy ra nh÷ng khã kh¨n g©y nªn bëi sù ph¸t triÓn cña c¸c m©u thuÉn trong s¶n xuÊt hµng ho¸, m©u thuÉn gi÷a lao ®éng t nh©n vµ lao ®éng x· héi, gi÷a gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ hµng ho¸. T×nh tr¹ng nµy cµng ph¸t sinh mét c¸ch thêng xuyªn, thÝ dô ngêi cã giÇy cÇn cã r×u, ngêi cã r×u kh«ng cÇn giÇy mµ l¹i cÇn thãc. Ngêi cã giÇy vµ r×u kh«ng thÓ trao ®æi cho nhau ®îc, cho nªn ngêi cã giÇy ph¶i ®em ®æi giÇy lÇy mét thø hµng ho¸ thêng xuyªn ®îc ®em ra trao ®æi vµ mäi ngêi ®Òu muèn cã, thÝ dô con cõu, s¸u ®ã míi ®em cõu ®æi lÊy r×u mµ anh ta cÇn, cßn ngêi cã r×u sau khi ®æi r×u lÊy cõu th× l¹i ®em ®æi lÊy thãc. Nh thÕ lµ m©u thuÉn cña trao ®æi trùc tiÕp ®îc gi¶i quyÕt. Trao ®æi hµng ho¸ mÊt dÇn. Trong hµng ho¸ t¸ch ra mét thø hµng ho¸ nh xóc vËt mµ tÊt c¶ c¸c thø hµng ho¸ ®Òu trao ®æi víi nhau ®îc. ThÝch hîp víi giai do¹n ph¸t triÓn ®ã cña trao ®æi lµ h×nh thøc chung cña gi¸ trÞ: 40 kil«gam thãc hoÆc 20 thíc v¶i th« hoÆc ®æi lÊy mét Con cõu - 88 - 2 c¸i r×u hoÆc 3 ph©n vµng … §Æc ®iÓm cña h×nh thøc chung cña gi¸ trÞ lµ ë chç tÊt c¶ mäi hµng ho¸ ®Òu b¾t ®Çu trao ®æi víi mét thø hµng ho¸ cã t¸c dông vËt ngang gi¸ chung. Nhng trong giai ®o¹n nµy t¸c dông cña vËt ngang gÝa chung vÉn cha cè ®Þnh ë mét thø hµng ho¸ nµo. Trong nh÷ng vïng kh¸c nhau, th× còng cã nh÷ng hµng ho¸ ckh¸c nhau cã t¸c dông vËt ngang gia chung. Cã n¬i lµ xóc vËt, cã n¬i lµ gia l«ng, cã n¬i lµ muèi ¨n… Lùc lîng s¶n xuÊt lín lªn, c«ng cô kim khÝ vµ cuéc ®¹i ph©n c«ng x· héi lÇn thø hai xuÊt hiÖn, thñ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp t¸ch rêi nhau, s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt hiÖn vµ thÞ trêng më réng. NhiÒu hµng ho¸ cã t¸c dông vËt ngang gi¸ chung sÏ sinh m©u thuÉn víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña thÞ trêng, thÞ trêng ®ßi hái ph¶i thõa nhËn mét vËt ngang gi¸ ®¬n nhÊt. Khi t¸c dông vËt ngang gi¸ chung cè ®Þnh ë mét thø hµng ho¸ th× sinh ra h×nh thøc tiÒn tÖ. NhiÒu kim thuéc cã t¸c dông tiÒn tÖ, nhng cuèi cïng t¸c dông ®ã ®îc cè ®Þnh ë c¸c thø kim thuéc quý: Vµng vµ B¹c. Vµng vµ B¹c ®Òu cã t¸c dông tiÒn tÖ: thuÇn nhÊt, cã thÓ chia nhá, kh«ng hao hôt víi mét träng lîng vµ mét thÓ tÝch nhá, cã gi¸ trÞ lín. H×nh thøc tiÒn tÖ cña gi¸ trÞ cã thÓ tr×nh bµy nh sau: 40 kil«gam thãc hoÆc 20 thíc v¶i th« hoÆc ®æi lÊy 3 ph©n Vµng 2 c¸i r×u hoÆc mét con cõu… VËt ngang gi¸ chung 3 ph©n vµng trë thµnh tiÒn tÖ. Nh vËy tiÒn tÖ xuÊt hiÖn sau mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dµi cña trao ®æi vµ cña c¸c h×nh thøc gÝa trÞ. Cïng víi viÖc tiÒn tÖ xuÊt hiÖn thÕ giíi hµng ho¸ chia ra lµm hai phÝa, mét phÝa lµ c¸c hµng ho¸ th¬ng dïng, mét phÝa lµ c¸c hµng ho¸ cã t¸c dông tiÒn tÖ. TiÒn tÖ cã kh¶ n¨ng trao ®æi trùc tiÕp víi tÊt c¶ c¸c hµng ho¸, do ®ã trë thµnh ph¬ng tiÖn tho¶ m·n hÕt th¶y mäi nhu cÇu cña nh÷ng - 99 - ngêi cã hµng ho¸, nã thÓ hiÖn lao ®éng x· héi vµ biÓu hiÖn quan hÖ s¶n xuÊt gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸. KÕt luËn: X· héi loµi ngêi ®· tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö l©u dµi, tr¶i qua c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi vµ lu«n g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. ChÝnh v× vËy mµ sù ra ®êi cña tiÒn tÖ cã tÇm qua träng to lín trong sù ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña x· héi. Qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ ®· chóng minh r»ng tiÒn tÖ kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn chØ lµ mét hµng ho¸ mµ nã cßn biÓu hiÖn quan hÖ x· héi. Ngµy nay nh÷ng qua ®iÓm vµ ®Þnh nghÜa vÒ tiÒn ®· ®îc më réng vµ cã sù thay ®æi so víi tríc ®©y. mÆc dï vËy vai trß cña tiÒn tÖ kh«ng nh÷ng vÉn ®îc gi÷ nguyªn mµ cßn ®îc coi träng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng. Biªu hiÖn cña tiÒn tÖ lµ ph¬ng tiÖn më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, trao ®æi hµng ho¸, tiÒn lµ ph¬ng tiÖn phôc vô môc ®Ých cña ngêi së h÷u chóng./. Tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh “TriÕt häc M¸c-Lªnin” §¹i häc Qu¶n lý&Kinh doanh 2.Gi¸o tr×nh “Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-Lªnin” §¹i häc Qu¶n lý&Kinh doanh 3.Gi¸o tr×nh “Tµi chÝnh” §¹i häc Qu¶n lý&Kinh doanh 4.Gi¸o tr×nh “ TiÒn tÖ” 5.C¬ së v¨n ho¸ ViÖt Nam Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 10 - 10 6.Häc thuyÕt M¸c-Lªnin Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt-n¨m 1991 11 - 11